17:38 / 28-03-2024
Əməkdar artist vəfat edib
Süleyman Rüstəm: “Təbrizli şair “Azərittifaq” sədrini çətin vəziyyətə salmışdı”
Tarix: 23-09-2020 00:26 | Bölmə: Cəmiyyət
Süleyman Rüstəm: “Təbrizli şair “Azərittifaq” sədrini çətin vəziyyətə salmışdı”

İkinci Dünya müharibəsi illərində bir qrup Azərbaycan yazıçısı sovet qoşunlarının tərkibində İranda fəaliyyət göstərib. Onların arasında xalq şairi Süleyman Rüstəm də olub. Şairin İran xatirələrində maraqlı məqamlar var.

Reyting.az
Süleyman Rüstəmin “Seçilmiş əsərləri”ndən seçmələri təqdim edir:

“...Təbriz ziyalılarından professor Fəxri Ədhəm də maraqlı bir şəxsiyyətdi. Bu alimin iki cilddən ibarət Farsca-Fransızca-Azəricə lüğəti vardır. Fəxri Ədhəm Cəlil Məmmədquluzadənin dostlarından idi. Çox mehriban bir insandı. O, bir axşam bizi evinə qonaq apardı. Yunis Hacıyev, Mirzə İbrahimov və bir neçə digər dostlarla onun evində gözəl saatlar keçirdik.

Əvvəlcədən demişdi: sizə bir plov verəcəyəm ki, gərək barmaqlarınızı sumura-sumura yeyəsiniz. Doğrudan süfrəyə düyüsü bir qədər sarımtıl plov gəldi. Düyüdə bir qədər qara xala bənzər şeylər vardı. Heç birimiz bu plovun düyüdən başqa nə ilə hazırlandığını bilmədik.

Fəxri Ədhəm bu sirri açıb dedi ki, bu yalnız mənim mətbəximdə hazırlanır, buna "paçaplov" deyərlər.

Doğrudan da bu çox ləziz bir plov idi.

Fəxri Ədhəm bizi öz kitabxanasiyla taniş etdi: sonra bizə divardakı əksləri göstərdi. Bu əkslərin biri Cəlil Məmmədquluzadə ilə birlikdə alınmışdı. Cəlil Məmmədquluzadə Təbrizdə olanda Fəxri Ədhəmgildə qalırmış.

Hələ Fəxri Ədhəmin zarafatlarını demirəm. O, bəzi həyati hadisələri bizə çox şirin-şirin, nağıl kimi çox maraqlı danışırdı. Fəxri Ədhəmin ən qiymətli hədiyyəsi başqa bir şey idi.

Bu gecə onun evində Şərqin dahi müğənnisi oturmuşdu. Bu, Əbülhəsən xan İqbal idi. Bu adamla bir az əvvəl rəsmi tanış olmuşduq. Onu yalnız səhnədə oxuyanda görmüşdük. Bu, Təbriz məkləblərinin birində olmuşdu. Bir gün Təbrizin qabaqcıl ziyalılarıyla birlikdə dostluq görüşü keçirməyi qərara aldıq.

...Bu görüşdən sonra Əbülhəsən xanla dostluq etdik. Onu həmişə rəsmi, qeyri-rəsmi ziyafətlərimizə dəvət edirdik. O məclislərdə pul ilə oxumurdu. Bizim təntənəli yığıncaqlarımızda öz əvəzsiz səsilə hamımızı heyran edirdi. Əbülhəsən xan həmişə deyərdi ki, məclisdə, səhnədə xanəndə üz-gözü təbəssümlü olmalıdır. Xanəndə oxuyarkən, dinləyənlər onun üzündə əzab əlaməti görməməlidir. Belə bir şəxs şəhər bələdiyyəsində kiçik bir vəzifə sahibi idi. Bir dəfə məndən rica etdi ki, şurəvi ticarət nümayəndələrinə onu xüsusi tapşırım. Ona bir neçə top çit və kəllə qənd versinlər. Bəlkə bu növ ilə güzəranım yaxşılaşsın.

Onun bu ricasını yerinə yetirdilər.

…Təbriz ziyalılarından şair Mir Mehdi Etimadı hamımız sevirdik. O çox alicənab, təvazökar, ürəyi açıq, savadlı bir şəxs idi. Onun məzəli söhbətindən zövq alardıq.

Etimad bir neçə şeir kitabının müəllifi idi... Dili şirindi. Məclisdə çox nazikanə hərəkətləri vardı. Mir Mehdi Etimadın şeirləri xalq arasında geniş yayılmışdı. Etimadın "Məsləkində öldü vardır, döndü yox" şeri dillər əzbəriydi.

...Mir Mehdi Etimad Bakıda yaşamışdır. Bakıda ikən yenə bəzi qəribə əhvalatın səbəbkarı olmuşdu. Bu gün bir neçə dost şəhər univermağına getdik. Təbrizdən gələn iki həkim bəzi ləvazimat aldı.

Müdirin otağında idik. Dostlarımızın könlü istəyənləri müdirin otağına gətirirdilər. Birdən Etimad dedi ki: "Mənə bir neçə yaxşı kravat lazımdır".

“Azərittifaq”ın sədri də yanımızda idi. Dedilər ki, kravata baxmaq üçün anbara getməliyik. Etimad dedi ki, buraya gətirsələr yaxşıdır. “Azərittifaq”ın sədri ona belə cavab verdi: “Canım, biz o boyda kravatları bu kiçik otağa necə gətirək axı? Düşək “podval”a, orda bax, seç".

Etimadı heyrət bürüdü. Əlini boynundakı qalstuka atıb dedi: "Baba, bir barmaq kravata baxmaq üçün anbara niyə enək? Bu nəmənədir ki, otağa da yerləşməsin.

Univermaqdakı yoldaşlar sonra başa düşdülər ki, Etimad qalstuk istəyirmiş. Fransızca "kravat" qalstuk deməkdi.

Hələ mən Etimadın müharibənin gərgin çağında əlinə zənbil alıb bazarda ləbləbi, kişmiş, sədri düyüsü, quzu əti, toyuq, cücə axtarmasını bir kənara buraxıram".




Bölməyə aid digər xəbərlər
{sape_links}{sape_article}