Axmaq ənənə: ölən kişilərin dul qadınlarını yandırıblar...
Tarix: 26-04-2023 15:56 | Bölmə: Cəmiyyət
Axmaq ənənə: ölən kişilərin dul qadınlarını yandırıblar...

Britaniyanın idarə etdiyi Hindistanın ilk qubernatoru Lord Uilyam Bentink 1829-cu ilin dekabrında bir “ənənəni” (sati) qadağan edib. Bu qadağa ölən hindu kişilərin dəfn mərasimində onların dul qadınlarının yandırılması ilə bağlı idi.

Reyting.az
-ın məlumatına görə, Lord Uilyam Bentink 49 yüksək rütbəli ordu zabiti və 5 hakimlə məsləhətləşdikdən sonra “İngiltərə administrasiyasının üzərindəki bu qara ləkəni təmizləmək” qərarı verib. O, bu məqsədlə yeni qanun hazırlatdırıb. Qanunda adət-ənənənin “insan təbiətinə zidd, qeyri-qanuni və şər” olduğu bildirilirdi.

Bu qanun eyni zamanda məhkəmələrə belə addım atan şəxslərə ölüm cəzası tətbiq etmək səlahiyyəti verirdi.

Yeni qanunun qəbulundan sonra Raja Rammohun Royun başçılıq etdiyi 300 görkəmli hindu qadın xilas olduqları üçün hindu xanımlar adından Bentinkə təşəkkür ediblər. Bu xanımların əksinə olaraq ortodoks hindular Bentinkə reaksiya verib-bu ənənənin “dini bir öhdəlik olmadığı” iddiasına etirazlarını bildiriblər. Bentink onları dinləmədikdə, etirazlar Britaniya koloniyalarında ən yüksək ədalət idarəsi olan Privy Council-ə çatıb. Şura 1832-ci ildə sati “cəmiyyətə qarşı açıq cinayət” olduğuna dair qərar verərək fərmanı təsdiqləyib.

Bununla belə, Bentink qanunu 1837-ci ildə Hindistanın Cəza Məcəlləsinin müəllifi olan başqa bir ingilis məmuru -Tomas Makolay tərəfindən ləğv olunub. Makolayın anlayışına görə, dul qadının təhriki ilə yanğın törətdiyini sübut edənlər sərbəst buraxıla bilərdilər. Onun layihəsində özünü yandırmaq qadınların “güclü dini borc hissi, yerlərdə isə ləyaqət hissi” ilə motivasiya edilirdi.

1857-ci il üsyanından sonra, yerli hindu və müsəlman əsgərlər, həmçinin sepoylar kimi tanınan, silah patronlarının heyvan yağı ilə yağlanması qorxusu ilə Şərqi Hindistan Şirkətinə qarşı üsyan etdikdən sonra Makolayın layihəsi həyata keçirilməyib. 1829 və 1862-ci illər arasında sati cinayəti qətldən intihara kömək və yataqlıq səviyyəsinə endirilib.

Amma 1829-cu ildən etibarən daha az tətbiq olunsa da, sati Hindistanın bəzi bölgələrində, xüsusən də yüksək kastalar arasında qiymətləndirilməyə davam edib.

Hindistan Milli Konqresində iştirak edən və Britaniya mandatına qarşı müstəqillik kampaniyasında mühüm rol oynayan hüquqşünas-siyasətçi Motilal Nehru 1913-cü ildə Uttarda sati işi üzrə altı yuxarı kastanın müdafiəsi üçün məhkəmə qarşısına çıxıb. Müttəhimlər yanğının “dul qadının saf dindarlığı ilə möcüzəvi şəkildə yandırıldığını” iddia ediblər.

Məhkəmə ilahi müdaxilə arqumentini qəbul etməyib və müttəhimlər cinayətlərini ört-basdır etməyə çalışmaqda və intihara təhrikdə təqsirli biliniblər. Müttəhimlərdən yalnız ikisi 4 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilib.

70 ildən çox vaxt keçdikdən sonra sati hekayəsində son bir dəyişiklik olub. 1987-ci ildə Raciv Qandinin rəhbərlik etdiyi hökumət ilk dəfə olaraq “təcrübəni tərifləməyi” cinayət sayan qanun qəbul edib. Bundan sonra Hindistanda satiyə qarşı qəzəb yaranıb. Racastanın şimalındakı kiçik bir kənddə Roop Kanvar adlı gənc gəlinin yandırılması hadisəsi Hindistanın 1947-ci ildə müstəqillik qazanmasından sonra 41-ci sati hadisəsi kimi qeydə alınıb və bu ənənədən imtina olunub.

ELÇİN




Bölməyə aid digər xəbərlər
3-05-2024, 14:06 Kəlbəcərdə qəza olub

{sape_links}{sape_article}