21:22 / 25-04-2025
Məhkəmədəki ifadəm - Hikmət Sabiroğlu yazır
20:48 / 25-04-2025
Dəryalardakı 6 təhlükə: onlar gəmi və sualtı qayıqları əjdaha kimi udurlar
18:28 / 25-04-2025
Ukrayna ABŞ-nın danışıqlardan çıxa biləcəyini ciddiyə almır
18:21 / 25-04-2025
Putinlə Trampın xüsusi elçisi görüşüb - (Yenilənib)
18:12 / 25-04-2025
Keçmiş prezidentin xanımı məhkəməyə müraciət edib
18:12 / 25-04-2025
İnvestisiya Holdinqinin iclası keçirilib
18:06 / 25-04-2025
Oleq Bakinski ev dustaqlığına buraxılmayıb
17:47 / 25-04-2025
Zəlzələ proqnozu verən astroloq həbs edilib
17:44 / 25-04-2025
Hərbi geyimlə bağlı yeni qanun təsdiqlənib
17:40 / 25-04-2025
Orban: Ukraynanın macarların üstündən keçməsinə imkan verməyəcəyik
17:38 / 25-04-2025
Prezident Anar Quliyevi yeni vəzifəyə təyin edib
17:33 / 25-04-2025
Milli mətbuatın 150 illik yubileyi keçiriləcək - Sərəncam
17:32 / 25-04-2025
Keçmiş prezident saxlanılıb
17:18 / 25-04-2025
Leysan yağacaq, çaylardan sel keçəcək - Proqnoz
17:10 / 25-04-2025
Polşadan Putinə məsləhət: Vladivostoku Çinə verin!
17:08 / 25-04-2025
Ceyhun Bayramov ATƏT-in Baş katibi ilə görüşüb
16:55 / 25-04-2025
İki bankın əmlakı hərraca çıxarılıb
16:29 / 25-04-2025
Əvəz Zeynallı sərbəst buraxılıb
16:24 / 25-04-2025
Regional kollecdə yeni təyinatlar olub
16:00 / 25-04-2025
Novella Cəfəroğlu: “Hökumətlə işləməyin nəyi pisdir?”
15:39 / 25-04-2025
Nazirlər Kabineti mülki PUA-larla bağlı qərar verib
15:22 / 25-04-2025
İlham Əliyev və birinci xanım Bakıdakı Müqəddəs Məryəm Ana kilsəsində olublar - Yenilənib
15:16 / 25-04-2025
Bakıda 52 yaşlı kişi öldürülüb
15:11 / 25-04-2025
“28 Mall”un qarşısında plakat açan təriqət üzvləri həbs olunub
15:02 / 25-04-2025
Tramp: Krım Rusiyanın tərkibində qalacaq
14:42 / 25-04-2025
Məxfi məlumatların mətbuata necə sızmasını araşdıracaqlar
14:40 / 25-04-2025
İlham Əliyev ATƏT-in Baş katibini qəbul edib - (Yenilənib)
14:31 / 25-04-2025
“Tərtər işi”: polkovnik və digərləri ilə bağlı qərar verilib
14:26 / 25-04-2025
Rusiya daha 10 min PUA-nı döyüşə cəlb edib
14:25 / 25-04-2025
"Sabah" və "Neftçi" cərimələnib
11:27 / 21-04-2025
Bakıdakı toyda kütləvi zəhərlənmə olub - (Yenilənib)
13:16 / 21-04-2025
Qarabağa iki köç karvanı gedib - (Yenilənib)
18:54 / 22-04-2025
İlham Əliyev Çində: yeni sənədlər imzalanıb - (Yenilənib) - Fotolar
09:11 / 21-04-2025
Terrorçuluqda şübhəli bilinən şəxs Azərbaycana gətirilib
09:03 / 21-04-2025
Məşhur müğənni və aktrisa yeni filmdə baş rolu oynayacaq
11:02 / 23-04-2025
Azərbaycan ilə Çin 18 maddəlik Birgə Bəyanat imzalayıblar
09:17 / 21-04-2025
Azərbaycan ərazisində zəlzələ baş verib
12:53 / 23-04-2025
Prezident İlham Əliyevin Çində rəsmi qarşılanma mərasimi keçirilib - (Yenilənib) - Fotolar
11:36 / 24-04-2025
Nüvə müharibəsi: 72 dəqiqəyə 5 milyard insanı ölə və yalnız iki ölkə sağ qala bilər
19:38 / 22-04-2025
Azərbaycan kommunistlərinin lideri Moskvaya gedib - Foto
13:22 / 21-04-2025
Xalq yazıçısı Anarın əsəri səhnələşdirilib
“Zəngəzur dəhlizində böyük güclərin də maraqları var” - Vüsal Qasımlı
Tarix: 14-06-2021 10:25 | Bölmə: İqtisadiyyat
Azərbaycan Vətən müharibəsindəki Qələbəsi ilə geo-strateji və geo-iqtisadi əhəmiyyətini daha da artırıb, Şərq-Qərb xəttinin üzərində Bakı-Tbilisi-Qars və Zəngəzur nəqliyyat damarları ilə şaxələnməni həyata keçirir, böyük Avrasiya coğrafiyasının “çeşidləmə mərkəzi”nə çevrilir.
Reyting.az xəbər verir ki, bunu İqtisadi İslahatların Təhlili və Kommunikasiya Mərkəzinin icraçı direktoru Vüsal Qasımlı bildirib.
Onun sözlərinə görə, Zəngəzur dəhlizi təkcə Naxçıvanla Azərbaycanın qalan bölgələri arasında nəqliyyat imkanlarının açılması deyil, bütövlükdə Xəzər və Aralıq dənizi hövzələrinin, daha geniş mənada isə Cənub-Şərqi və Mərkəzi Asiya ilə Avropanın əlaqələndirilməsidir.
V. Qasımlı əlavə edib ki, Suveyiş kanalında baş verən hadisə Çin və Avropa arasında quru nəqliyyatının əhəmiyyətini artırıb: “Hazırda Çindən Avropaya gedən nəqliyyat vasitələrinin sayı artdıqca, əks istiqamətdə də nəqliyyat vasitələrinin işləməsinə ehtiyac yaranır ki, xərclər aşağı düşsün”.
İcraçı direktor qeyd edib ki, Zəngəzur dəhlizinə marağı artıran daha bir amil, Avrasiyada şimal quru yolu üzrə Polşa-Belarus sərhədində yaranan texniki və idarəetmə məhdudiyyətləri ilə bağlıdır. Zəngəzur dəhlizi bu baxımdan Şərq-Qərb üzrə gündəlik milyardlarla dollar daşıma həyata keçirən kommersiya qurumlarına və onların maraqlarını müdafiə edən başda Çin və Avropa olmaqla dövlətlərə sərfəlidir: “İllik ticarət dövriyyəsi 2019-cu ildə 560 milyard avroya çatan Avropa İttifaqı və Çin Zəngəzur dəhlizi kimi alternativ marşrutlarda maraqlıdır. Eyni zamanda ticarət dövriyyəsi 6 milyard dollara çatan Türkiyə və Mərkəzi Asiya, həmçinin 21 milyard dollarlıq ticarət dövriyyəsinə sahib olan Çin və Türkiyənin perspektiv iqtisadi əlaqələri üçün Zəngəzur dəhlizi əhəmiyyətlidir. Hətta Zəngəzur dəhlizi Türkiyə-Rusiya iqtisadi əlaqlərinin də güclənməsinə imkanlar aça bilər.
Okeanlarda Kamçatkadan Malay yarımadasına qədər “birinci ada zənciri” ilə üzləşən, eyni zamanda coğrafiyasının qərb dərinliklərində daxili regionlarını inkişaf etdirmək istəyən Çin Orta dəhlizin üzərində yerləşən və diversifikasiya imkanı yaradan Zəngəzur marşrutunu dəstəkləyir. Çin lideri Si Cinpin Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevə məktubunda deyirdi ki, ““Bir kəmər, bir yol” müştərək layihəsi üzrə ölkələrimizin əməkdaşlığı dərinləşməkdə davam edir… ikitərəfli dostluq və əməkdaşlıq münasibətlərinin daha da inkişaf etdirilməsi üçün Sizinlə birgə səylər göstərməyə hazıram.” Bakı dəniz limanını “yaşıl liman” olaraq qəbul edən Avropanın da Zəngəzur dəhlizində iqtisadi maraqları var. Yeri gəlmişkən, 2020-ci ildə COVİD-19 pandemiyasına baxmayaraq, Bakı Limanının ticarət dövriyyəsi 20% artmışdır. Həmin ildə aşırılan iri həcmli nəqliyyat vasitələrinin (TIR) və konteynerlərin sayı isə son 30 ilin rekord səviyyəsində olmuşdur. Aydınlıq üçün deyək ki, 2020-ci ildə “EU-China Express” yük qatarlarının daşıması əvvəlki illə müqayisədə 65 % artıb. Bakı Limanında son 5 ilin göstəriciləri ilə müqayisədə TIR-ın aşırılmasında 5 dəfə, konteynerlərdə 3 dəfə, quru yük terminalında aşırılan yüklərin həcmində isə 3,5 dəfə artım qeydə alınıb”.
V. Qasımlının fikrincə, Ermənistanın dəmiryollarına nəzarət edən Rusiyanın Cənubi Qafqaz Dəmiryolu Şirkəti də Zəngəzur dəhlizində kommersiya baxımından maraqlıdır: “Ermənistandan İrana 3,5 milyard ABŞ dollarına başa gələcək bahalı dəmiryol xəttinin çəkilməsində marağı olmayan rəsmi Tehran üçün də Zəngəzur dəhlizi yeni nəqliyyat imkanları açdığına görə iqtisadi baxımdan faydalıdır.
“Nobel laureatı Pol Kruqmanın “Kanada özündən çox ABŞ-a yaxındır” ifadəsi bizim regiona tətbiq edilsə, “Ermənistan özündən çox Azərbaycana yaxındır” deyilə bilər. Ermənistanın 1570 kilometrlik dövlət sərhədinin 2/3-i Azərbaycanladır, hətta yerdə qalan 1/3 uzunluqda sərhədin də yarısından çoxu Azərbaycanın müttəfiqi Türkiyə ilədir: “Ermənistanın qonşulara ərazi iddiası səbəbindən sərhədlərinin 83,2 faizi qapalıdır. Ermənistanın sanksiyalara məruz qalmış İranla 44 kilometrlik sərhədi məhdud ötürücülük imkanlarına malikdir, Gürcüstan üzərindən əsas ticarət tərəfdaşı Rusiyaya yeganə çıxış yolu olan “Yuxarı Lars” keçid məntəqəsinin mövsümi amillər də nəzərə alınmaqla potensialı aşağıdır. Buna görə də Sinqapur möcüzəsinin atası sayılan Li Kuan Yunun dediyi kimi “qonşularla döyüşmək yox, ticarət etmək lazımdır”. Zəngəzur yolunun açılması ilə Ermənistan dalana dirənən iqtisadiyyatı üçün müəyyən perspektivlər aça bilər. Ermənistanın Zəngəzur dəhlizi üzrə müqaviməti Azərbaycanın yaratdığı yeni geo-iqtisadi reallıqda mənasızdır”.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 14-06-2021 10:25 | Bölmə: İqtisadiyyat
Azərbaycan Vətən müharibəsindəki Qələbəsi ilə geo-strateji və geo-iqtisadi əhəmiyyətini daha da artırıb, Şərq-Qərb xəttinin üzərində Bakı-Tbilisi-Qars və Zəngəzur nəqliyyat damarları ilə şaxələnməni həyata keçirir, böyük Avrasiya coğrafiyasının “çeşidləmə mərkəzi”nə çevrilir.
Reyting.az xəbər verir ki, bunu İqtisadi İslahatların Təhlili və Kommunikasiya Mərkəzinin icraçı direktoru Vüsal Qasımlı bildirib.
Onun sözlərinə görə, Zəngəzur dəhlizi təkcə Naxçıvanla Azərbaycanın qalan bölgələri arasında nəqliyyat imkanlarının açılması deyil, bütövlükdə Xəzər və Aralıq dənizi hövzələrinin, daha geniş mənada isə Cənub-Şərqi və Mərkəzi Asiya ilə Avropanın əlaqələndirilməsidir.
V. Qasımlı əlavə edib ki, Suveyiş kanalında baş verən hadisə Çin və Avropa arasında quru nəqliyyatının əhəmiyyətini artırıb: “Hazırda Çindən Avropaya gedən nəqliyyat vasitələrinin sayı artdıqca, əks istiqamətdə də nəqliyyat vasitələrinin işləməsinə ehtiyac yaranır ki, xərclər aşağı düşsün”.
İcraçı direktor qeyd edib ki, Zəngəzur dəhlizinə marağı artıran daha bir amil, Avrasiyada şimal quru yolu üzrə Polşa-Belarus sərhədində yaranan texniki və idarəetmə məhdudiyyətləri ilə bağlıdır. Zəngəzur dəhlizi bu baxımdan Şərq-Qərb üzrə gündəlik milyardlarla dollar daşıma həyata keçirən kommersiya qurumlarına və onların maraqlarını müdafiə edən başda Çin və Avropa olmaqla dövlətlərə sərfəlidir: “İllik ticarət dövriyyəsi 2019-cu ildə 560 milyard avroya çatan Avropa İttifaqı və Çin Zəngəzur dəhlizi kimi alternativ marşrutlarda maraqlıdır. Eyni zamanda ticarət dövriyyəsi 6 milyard dollara çatan Türkiyə və Mərkəzi Asiya, həmçinin 21 milyard dollarlıq ticarət dövriyyəsinə sahib olan Çin və Türkiyənin perspektiv iqtisadi əlaqələri üçün Zəngəzur dəhlizi əhəmiyyətlidir. Hətta Zəngəzur dəhlizi Türkiyə-Rusiya iqtisadi əlaqlərinin də güclənməsinə imkanlar aça bilər.
Okeanlarda Kamçatkadan Malay yarımadasına qədər “birinci ada zənciri” ilə üzləşən, eyni zamanda coğrafiyasının qərb dərinliklərində daxili regionlarını inkişaf etdirmək istəyən Çin Orta dəhlizin üzərində yerləşən və diversifikasiya imkanı yaradan Zəngəzur marşrutunu dəstəkləyir. Çin lideri Si Cinpin Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevə məktubunda deyirdi ki, ““Bir kəmər, bir yol” müştərək layihəsi üzrə ölkələrimizin əməkdaşlığı dərinləşməkdə davam edir… ikitərəfli dostluq və əməkdaşlıq münasibətlərinin daha da inkişaf etdirilməsi üçün Sizinlə birgə səylər göstərməyə hazıram.” Bakı dəniz limanını “yaşıl liman” olaraq qəbul edən Avropanın da Zəngəzur dəhlizində iqtisadi maraqları var. Yeri gəlmişkən, 2020-ci ildə COVİD-19 pandemiyasına baxmayaraq, Bakı Limanının ticarət dövriyyəsi 20% artmışdır. Həmin ildə aşırılan iri həcmli nəqliyyat vasitələrinin (TIR) və konteynerlərin sayı isə son 30 ilin rekord səviyyəsində olmuşdur. Aydınlıq üçün deyək ki, 2020-ci ildə “EU-China Express” yük qatarlarının daşıması əvvəlki illə müqayisədə 65 % artıb. Bakı Limanında son 5 ilin göstəriciləri ilə müqayisədə TIR-ın aşırılmasında 5 dəfə, konteynerlərdə 3 dəfə, quru yük terminalında aşırılan yüklərin həcmində isə 3,5 dəfə artım qeydə alınıb”.
V. Qasımlının fikrincə, Ermənistanın dəmiryollarına nəzarət edən Rusiyanın Cənubi Qafqaz Dəmiryolu Şirkəti də Zəngəzur dəhlizində kommersiya baxımından maraqlıdır: “Ermənistandan İrana 3,5 milyard ABŞ dollarına başa gələcək bahalı dəmiryol xəttinin çəkilməsində marağı olmayan rəsmi Tehran üçün də Zəngəzur dəhlizi yeni nəqliyyat imkanları açdığına görə iqtisadi baxımdan faydalıdır.
“Nobel laureatı Pol Kruqmanın “Kanada özündən çox ABŞ-a yaxındır” ifadəsi bizim regiona tətbiq edilsə, “Ermənistan özündən çox Azərbaycana yaxındır” deyilə bilər. Ermənistanın 1570 kilometrlik dövlət sərhədinin 2/3-i Azərbaycanladır, hətta yerdə qalan 1/3 uzunluqda sərhədin də yarısından çoxu Azərbaycanın müttəfiqi Türkiyə ilədir: “Ermənistanın qonşulara ərazi iddiası səbəbindən sərhədlərinin 83,2 faizi qapalıdır. Ermənistanın sanksiyalara məruz qalmış İranla 44 kilometrlik sərhədi məhdud ötürücülük imkanlarına malikdir, Gürcüstan üzərindən əsas ticarət tərəfdaşı Rusiyaya yeganə çıxış yolu olan “Yuxarı Lars” keçid məntəqəsinin mövsümi amillər də nəzərə alınmaqla potensialı aşağıdır. Buna görə də Sinqapur möcüzəsinin atası sayılan Li Kuan Yunun dediyi kimi “qonşularla döyüşmək yox, ticarət etmək lazımdır”. Zəngəzur yolunun açılması ilə Ermənistan dalana dirənən iqtisadiyyatı üçün müəyyən perspektivlər aça bilər. Ermənistanın Zəngəzur dəhlizi üzrə müqaviməti Azərbaycanın yaratdığı yeni geo-iqtisadi reallıqda mənasızdır”.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 18:12
İnvestisiya Holdinqinin iclası keçirilib
Bu gün, 16:55
İki bankın əmlakı hərraca çıxarılıb
Bu gün, 08:22
Seul Vaşinqtondan tarif istisnaları istəyir
Dünən, 10:46
Natiq Cəfərli Milli Bankın sədri ilə görüşüb
23-04-2025, 21:03
“Şahdəniz” layihəsinə təxminən 30 milyard ABŞ dolları kapital qoyulub
23-04-2025, 18:37
Nazirin müşaviri biznesini genişləndirir
23-04-2025, 17:41
Daha 57 maşın hərracda satılıb
23-04-2025, 10:18
Mərkəzi Bank uçot dərəcəsini sabit saxlayıb
23-04-2025, 10:09
Mərkəzi Bank inflyasiya proqnozunu artırıb
22-04-2025, 23:32
Rusiya bəzi ölkələrdən idxala 35 faiz rüsum tətbiq edib
22-04-2025, 17:42
Unun son qiyməti açıqlanıb
22-04-2025, 15:06
Çin Azərbaycanın əsas ticarət tərəfdaşlarından birinə çevrilib
22-04-2025, 14:46
Mərkəzi Bankda daha bir təyinat olub
22-04-2025, 13:06
“Sosial xidmət haqqında” qanun dəyişib
22-04-2025, 12:31
Hesablama Palatasının sədri deputatlara hesabat verib - Yenilənib
22-04-2025, 12:03
Nazirlər Kabinetinə tövsiyələr paketi verilib
22-04-2025, 11:04
Tərtərdə günəbəxan emalı sexinin fəaliyyəti dayandırılıb - Video
21-04-2025, 16:51
İkinci Dünya müharibəsi veteranlarına birdəfəlik maddi yardım veriləcək - Sərəncam
21-04-2025, 12:39
Dünya bazarı: neft niyə ucuzlaşır?
21-04-2025, 11:16
Məmməd Abbasbəyli müşavir təyin olunub
19-04-2025, 12:21
“Kredit büroları haqqında” qanun dəyişib
18-04-2025, 18:45
Bakı Şəhər İcra Hakimiyyəti 105 milyonluq tender elan edib
18-04-2025, 17:57
ƏƏSMN: "Müavinət və təqaüdlər artırılacaq"
18-04-2025, 17:33
Azərbaycanın dövlət borcu nə qədərdir? - Açıqlama
18-04-2025, 16:35
"Sevimli dad"ın kolbasası zay çıxıb - Foto
18-04-2025, 16:06
Azərbaycanda yeni fırıldaq növü yayılıb: "Kabus toxunuşu"
18-04-2025, 15:14
Marketdə saxta spirtli içkilər aşkarlanıb
18-04-2025, 13:23
İcra Hakimiyyəti 150 min manatlıq ağac və kol alır
18-04-2025, 11:15
Bağlanmış bankların əmlakları hərraca çıxarılıb
18-04-2025, 09:45
Su Ehtiyatları Agentliyində ciddi nöqsanlar aşkarlanıb
17-04-2025, 17:28
İşsizlikdən Sığorta Fondunda qanunsuzluq üzə çıxarılıb
17-04-2025, 16:05
Kliniki Tibbi Mərkəzdə nöqsanlar aşkarlanıb
17-04-2025, 15:03
ARDNF-in aktivləri artıb
17-04-2025, 14:52
Azərbaycan daha 3 ölkədən qızıl almağa başlayıb
17-04-2025, 09:04
Avropa İttifaqı Rusiya qazına sanksiya məsələsində tərəddüd edir
16-04-2025, 15:35
Ukrayna və ABŞ bu həftə saziş imzalaya bilər
15-04-2025, 18:02
Çin “Boeing” təyyarələrinin alışını dayandırır
15-04-2025, 16:18
Sahil Babayev Məmməd Musayevi yola salıb
15-04-2025, 16:13
Bakıda ekoloji pozuntulara yol verən şirkət rəhbərləri cəzalandırılıb
15-04-2025, 12:12
Dövlət qurumlarında qanun pozuntuları aşkar edilib
14-04-2025, 11:33
Avtomobil yolunun təmiri üçün vəsait ayrılıb
14-04-2025, 10:13
Vətəndaşların bank kartlarından oğurluqlar davam edir
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
