08:13 / 15-09-2025
Çində uçan naməlum obyekt vurulub?
08:08 / 15-09-2025
Husilər silahı yerə qoymağı düşünmürlər
08:01 / 15-09-2025
Gideon Saar Petro Sançesin hərəkətini “biabırçılıq” adlandırıb
07:55 / 15-09-2025
“Çarli Kirk şousu”nu Vens aparacaq
07:47 / 15-09-2025
Baş nazir: “İsrailə qarşı İslam ölkələrinin güc alyansını yaradaq”
07:39 / 15-09-2025
Azərbaycanda Bilik günü qeyd olunur
07:30 / 15-09-2025
Kəlbəcərə köç karvanı gedib
18:40 / 14-09-2025
İlham Əliyev Qırmızı Bazar, Hadrut qəsəbələri və Sos kəndinin sakinləri ilə görüşüb - (Yenilənib) - Fotolar
17:39 / 14-09-2025
İlham Əliyev Xankəndidə açılışlarda iştirak edib - Fotolar
17:31 / 14-09-2025
Prezident Şuşakənddə görülən işlərlə tanış olub - Fotolar
15:37 / 14-09-2025
İlham Əliyev Xocavəndin Qırmızı Bazar qəsəbəsində olub - Fotolar
14:57 / 14-09-2025
Azərbaycan prezidenti Xocavəndin Sos kəndinə səfər edib - Fotolar
13:50 / 14-09-2025
İlham Əliyev Hadrut qəsəbəsində olub - (Yenilənib) - Fotolar
13:22 / 14-09-2025
Sabah yağış yağacaq
13:17 / 14-09-2025
Prezident Füzulidə - Qaraxanbəyli kəndinin təməli qoyulub - Fotolar
11:49 / 14-09-2025
Qar və leysan yağır, çaylardan sel keçir
10:29 / 14-09-2025
Dünya çempionatı Bakıda keçiriləcək
10:10 / 14-09-2025
Bayramov Fövqəladə Ərəb-İslam Sammitində iştirak edəcək
10:05 / 14-09-2025
İki qəzada üç nəfər həyatını itirib
20:48 / 13-09-2025
Deputat 120 şagirdə məktəb ləvazimatları verib - Fotolar
18:41 / 13-09-2025
Xocalının Daşbulaq kəndinə ilk köç olub - (Yenilənib)
16:41 / 13-09-2025
İqtisadi Şuranın iclası keçirilib - Fotolar
15:55 / 13-09-2025
“Space TV”nin yayımı 6 saatlıq dayandırılacaq
15:48 / 13-09-2025
Sabah Bakıda intensiv yağış yağacaq - Xəbərdarlıq
15:44 / 13-09-2025
Sosial şəbəkələrdə dələduzluq edən şəxs saxlanılıb
13:27 / 13-09-2025
İlk köç karvanı Xocalının Seyidbəyli kəndinə çatıb - (Yenilənib)
12:30 / 13-09-2025
Bakıda tikinti şirkətinin rəhbəri axtarışa verilib
12:25 / 13-09-2025
"Vüsal 300" kimi tanınan iş adamına cinayət işi açılıb
06:10 / 11-09-2025
Qarabağa növbəti köç karvanları gedib - (Yenilənib)
10:19 / 10-09-2025
Putin müharibəni genişləndirir, növbəti hədəf Polşadır
13:31 / 11-09-2025
Professor: Hər iki ölkədə sülhə qarşı çıxanlar var
20:48 / 13-09-2025
Deputat 120 şagirdə məktəb ləvazimatları verib - Fotolar
21:32 / 10-09-2025
"Neftçi" Ramil Şeydayevlə yollarını ayırıb
15:14 / 12-09-2025
Qarabağa daha iki köç karvanı gedib - (Yenilənib)
14:28 / 10-09-2025
Zülfüqarov: Rusiya ilə münasibətlərimiz əvvəlki səviyyəyə qayıtmayacaq
18:29 / 12-09-2025
Külək Yasamalda yaşayış binasında təhlükəli vəziyyət yaradıb - Video
09:46 / 11-09-2025
Marsda həyat izləri aşkar ediblər
17:29 / 10-09-2025
Hacıyev dövlət katibinin müavini ilə ABŞ-Azərbaycan münasibətlərini müzakirə edib
10:50 / 12-09-2025
Zülfüqarov: Regiondankənar qüvvələr Ermənistana təzyiqlər göstərirlər
Türkiyənin lirə dərdi - İqtisadçı şərh edir
Tarix: 24-11-2021 20:56 | Bölmə: İqtisadiyyat
Türk lirəsinin ucuzlaşması və devalvasiyasının bir deyil, bir neçə səbəbi var. Bu amillər üst-üstə düşdüyündən Türkiyədə indiki vəziyyət yaranıb.
Bunu Reyting.az-a iqtisadçı-ekspert Natiq Cəfərli türk lirəsinin avro və dollar qarşısında dəyərdən düşməsinin səbəblərini şərh edərkən bildirib.
İqtisadçı deyib ki, Türkiyə turizm ölkəsi olduğundan pandemiya hazırki problemin yaranmasına əsas səbəb olub: “Türkiyəyə ildə 45 milyard dollara qədər turizmdən gəlir gəlirdi. Amma pandemiya səbəbindən turizm sektoru aşağı düşüb, gəlirlər azı 10 dəfə azalıb. Bu da valyuta daxilolmalarını azaldan faktordur. Məncə, bunun ciddi təsiri oldu”.
Problemin yaranmasının ikinci səbəbinə gəlincə, N. Cəfərli qeyd edib ki, bu məsələdə Mərkəzi Bankla bağlı baş verənlər də ciddi narahatlıq yaradıb: “Türkiyə prezidenti Mərkəzi Bankın üç rəhbərini il yarımda ard-arda işdən çıxardı. Bunun da təsiri olmamış deyil. Mərkəzi Bank faiz artırmalı olduğu təqdirdə siyasi qərarla faizlərin azaldılmasına getdi. Bunun da təsiri oldu.
Üçüncüsü, Türkiyə şirkətlərinin xarici borcları var. Söhbət böyük xarici borcdan gedir. Yanvar ayından başlayaraq bu borc qaytarılmalıdır, çünki kontraktların vaxtı bitir. Səhv etmirəmsə, söhbət 50-60 milyard dollardan gedir. Bunu qaytarmaq lazımdır. Bu da dollara olan təlbatı artırır. Bütün bunlar üst-üstə düşdüyü üçün lirə dollar qarşısında rekord ucuzlaşdı”.
N. Cəfərlinin qənaətincə, digər bir təsiredici amil indiki Türkiyə hökumətinin Avropa və ABŞ-la zaman-zaman problem yaşaması, söz duelinin müşahidə edilməsidir.
Bundan sonra baş verə biləcəklərə gəldikdə, iqtisadçı deyib ki, qısa zamanda vəziyyətin düzəldilməsi üçün “sehrli çubuq” yoxdur: “Üstəlik, nəzərə alınmalıdır ki, Türkiyə seçki mərhələsinə daxil olur. İlyarımdan sonra Türkiyədə həm prezident, həm də parlament seçkiləri keçiriləcək. Belə bir ərəfədə Türkiyə prezidenti və komandasının iqtisadiyyatı daraltmaqla bağlı qərar verəcəyini düşünmürəm. İndilikdə çıxış yolu iqtisadiyyatı daraltmaq, faizləri yüksəltmək, iqtisadi fəallığın tempini aşağı salmaq, lirənin dövriyyəsini azaltmaqdan keçir. Bu da nəticə etibarı ilə məzənnənin sabitləşməsinə təsir göstərə bilər. Amma bu addımlar daha çox işsizlik yarada bilər. Odur ki, Türkiyə prezidentinin bu addımı atacağını düşünmürəm, çünki prezident seçkiləri dönəminə hazırlıq gedir. Əksinə, faizlərin daha da aşağı salınmasına çalışıb, lirənin daha da ucuzlaşması yolunu tutacaqlar. Eyni zamanda dövriyyədə lirənin artırılmasına gediləcək. Artıq minimum əməkhaqqının 4 min lirəyə qaldırılması haqqında danışılır. Bu, çox böyük rəqəmdir və lirə bolluğunun artıracaq. 2023-cü ilə qədər ciddi sabitlik yaranacağını düşünmürəm. Lakin iqtisadiyyatın da öz qanunauyğunluqları var. Lirə daima dəyərdən düşə bilməz. Güman ki, yaxın həftələrdə sabitlik yaranacaq”.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 24-11-2021 20:56 | Bölmə: İqtisadiyyat
Türk lirəsinin ucuzlaşması və devalvasiyasının bir deyil, bir neçə səbəbi var. Bu amillər üst-üstə düşdüyündən Türkiyədə indiki vəziyyət yaranıb.
Bunu Reyting.az-a iqtisadçı-ekspert Natiq Cəfərli türk lirəsinin avro və dollar qarşısında dəyərdən düşməsinin səbəblərini şərh edərkən bildirib.
İqtisadçı deyib ki, Türkiyə turizm ölkəsi olduğundan pandemiya hazırki problemin yaranmasına əsas səbəb olub: “Türkiyəyə ildə 45 milyard dollara qədər turizmdən gəlir gəlirdi. Amma pandemiya səbəbindən turizm sektoru aşağı düşüb, gəlirlər azı 10 dəfə azalıb. Bu da valyuta daxilolmalarını azaldan faktordur. Məncə, bunun ciddi təsiri oldu”.
Problemin yaranmasının ikinci səbəbinə gəlincə, N. Cəfərli qeyd edib ki, bu məsələdə Mərkəzi Bankla bağlı baş verənlər də ciddi narahatlıq yaradıb: “Türkiyə prezidenti Mərkəzi Bankın üç rəhbərini il yarımda ard-arda işdən çıxardı. Bunun da təsiri olmamış deyil. Mərkəzi Bank faiz artırmalı olduğu təqdirdə siyasi qərarla faizlərin azaldılmasına getdi. Bunun da təsiri oldu.
Üçüncüsü, Türkiyə şirkətlərinin xarici borcları var. Söhbət böyük xarici borcdan gedir. Yanvar ayından başlayaraq bu borc qaytarılmalıdır, çünki kontraktların vaxtı bitir. Səhv etmirəmsə, söhbət 50-60 milyard dollardan gedir. Bunu qaytarmaq lazımdır. Bu da dollara olan təlbatı artırır. Bütün bunlar üst-üstə düşdüyü üçün lirə dollar qarşısında rekord ucuzlaşdı”.
N. Cəfərlinin qənaətincə, digər bir təsiredici amil indiki Türkiyə hökumətinin Avropa və ABŞ-la zaman-zaman problem yaşaması, söz duelinin müşahidə edilməsidir.
Bundan sonra baş verə biləcəklərə gəldikdə, iqtisadçı deyib ki, qısa zamanda vəziyyətin düzəldilməsi üçün “sehrli çubuq” yoxdur: “Üstəlik, nəzərə alınmalıdır ki, Türkiyə seçki mərhələsinə daxil olur. İlyarımdan sonra Türkiyədə həm prezident, həm də parlament seçkiləri keçiriləcək. Belə bir ərəfədə Türkiyə prezidenti və komandasının iqtisadiyyatı daraltmaqla bağlı qərar verəcəyini düşünmürəm. İndilikdə çıxış yolu iqtisadiyyatı daraltmaq, faizləri yüksəltmək, iqtisadi fəallığın tempini aşağı salmaq, lirənin dövriyyəsini azaltmaqdan keçir. Bu da nəticə etibarı ilə məzənnənin sabitləşməsinə təsir göstərə bilər. Amma bu addımlar daha çox işsizlik yarada bilər. Odur ki, Türkiyə prezidentinin bu addımı atacağını düşünmürəm, çünki prezident seçkiləri dönəminə hazırlıq gedir. Əksinə, faizlərin daha da aşağı salınmasına çalışıb, lirənin daha da ucuzlaşması yolunu tutacaqlar. Eyni zamanda dövriyyədə lirənin artırılmasına gediləcək. Artıq minimum əməkhaqqının 4 min lirəyə qaldırılması haqqında danışılır. Bu, çox böyük rəqəmdir və lirə bolluğunun artıracaq. 2023-cü ilə qədər ciddi sabitlik yaranacağını düşünmürəm. Lakin iqtisadiyyatın da öz qanunauyğunluqları var. Lirə daima dəyərdən düşə bilməz. Güman ki, yaxın həftələrdə sabitlik yaranacaq”.
Bölməyə aid digər xəbərlər
13-09-2025, 16:41
İqtisadi Şuranın iclası keçirilib - Fotolar
12-09-2025, 18:00
“Slavyanka” sularından kəskin qoxu gəlir - AQTA məsələni araşdırır
12-09-2025, 17:50
Sədr müavini: "Metroda gələcəkdə diferensial qiymət artımı ola bilər"
12-09-2025, 14:58
İcra Hakimiyyətinin tenderi baş tutmayıb
12-09-2025, 13:34
Deputat: "Ətin qiyməti yüksəkdir"
12-09-2025, 12:05
“Rabitəbank" keşbeki azaldıb
12-09-2025, 11:19
Nazirlik yoxlamalarla bağlı açıqlama yayıb
12-09-2025, 10:10
Mədəniyyət Nazirliyi AzTV-yə 28 min ödəyəcək
12-09-2025, 09:28
Günəş panelləri Çini milyardlarla dollar zərərlə üzləşdirib
12-09-2025, 08:19
Almatı Moskva ilə “dəmir bağlantı”nı bərpa edir
12-09-2025, 00:39
Rusiyada vergiləri artırmaq istəyirlər
12-09-2025, 00:07
Rusiya Ukrayna sərhədi yaxınlığındakı hava limanını açıb
11-09-2025, 17:04
İsrail şirkəti: "Abşeronun su probleminin həlli üçün ən yaxşı texnologiyalar seçilir"
11-09-2025, 15:06
Sığorta şirkətlərindən şikayətlər artır - Siyahı
11-09-2025, 14:53
Dövlət obyektləri icarəyə verilir - Siyahı
10-09-2025, 16:21
Vüqar Bayramov: "Onların işdən çıxarılması qadağan olunmalıdır"
10-09-2025, 16:06
Deputat: "Bəzən vəfat edən şəxsin həyat yoldaşı ərinin pensiyasını almaq üçün 10 il gözləyir"
10-09-2025, 14:49
ADSEA-nın səlahiyyətləri artırılıb
10-09-2025, 11:47
Füzuli və Xocavənddə yanğın törədənlər cərimələniblər
10-09-2025, 11:31
Maliyyə Nazirliyi altı qurumda yoxlama aparır - Siyahı
10-09-2025, 11:00
Mərkəzi Bank uçot dərəcəsini sabit saxlayıb
9-09-2025, 18:02
Əmək pensiyaları artırılacaq
9-09-2025, 17:25
Nəqliyyat Agentliyində nöqsanlar aşkarlanıb
9-09-2025, 16:06
İki dövlət qurumunda yoxlama aparılır
9-09-2025, 12:51
Mərkəzi Bankın sədri: "Azərbaycanla sülh sazişi ölkəmizə investisiyaları artıracaq"
9-09-2025, 11:56
Dünya bazarında qızıl rekord qiymətədir
9-09-2025, 10:40
Çindən Azərbaycana yola düşən qatar Bakıya çatıb
9-09-2025, 07:53
Qızıl dolların ucuzlaşmasına səbəb ola bilər
8-09-2025, 23:31
“Tesla” ABŞ-da bazar payını itirir
8-09-2025, 13:56
Rusiya Çinin daxili istiqraz bazarına qayıdır
8-09-2025, 11:39
Avropa Afrikada böyük layihəyə start verir
5-09-2025, 22:31
İşçi qrupu növbəti iclasını keçirib - Fotolar
5-09-2025, 17:32
Azərbaycan və Macarıstan arasında yeni sənədlər imzalanıb
5-09-2025, 12:46
ABŞ və OPEC+ neftin qiymətlərini aşağı salır
4-09-2025, 14:32
23 aptekdə yoxlama aparılıb
4-09-2025, 13:58
ABŞ Səfirliyi köhnə əşyalarını satışa çıxarıb
4-09-2025, 11:00
Mərkəzi Bank vəzifəli şəxsi cərimələyib
3-09-2025, 15:11
Azərbaycan və Türkiyənin energetika nazirləri görüşəcək
3-09-2025, 11:24
Bakıya gizli gətirilən qızıl külçələr aşkarlanıb
3-09-2025, 08:19
“iPhone 17”-nin qiyməti məlum olub
2-09-2025, 18:00
Bakıda daşınmaz əmlak bahalaşıb
2-09-2025, 11:15
Azərbaycan və Braziliya İşçi qrupunun ilk iclasını keçiriblər - Foto
2-09-2025, 10:05
İcbari Sığorta Bürosunun Himayəçilər Şurasının tərkibi dəyişib
2-09-2025, 09:29
Generalın oğlu İngiltərədə şirkət açıb - Sənədlər
1-09-2025, 13:13
Mərkəzi Bank iki təşkilatın lisenziyasını ləğv edib
Xalq artisti deyir ki, rəqqasların səhnə ömrü çox qısa olur. Bu az müddətdə uğur qazanmaq, əsl sənətkar kimi yetişmək üçün daha çox zəhmət çəkmək lazımıdır
Rus Dram Teatrının aktyoru deyir ki. bölgə teatrlarında diplomlu aktyor və rejissor tapmaq müşkül məsələdir
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
