13:06 / 26-11-2024
“Sako” ləqəbli tiktokerə 60 sukta həbs cəzası verilib
13:03 / 26-11-2024
Qaz böhranı Avropanı təhdid edir
12:52 / 26-11-2024
Bakıda idarə rəsi həbs olunub
12:38 / 26-11-2024
Sabah dağlıq ərazilərə qar yağacaq
12:23 / 26-11-2024
Vəzifəli şəxslər həbs olunub
12:17 / 26-11-2024
Gürcüstanda prezident seçkilərinin vaxt açıqlanıb
11:52 / 26-11-2024
70 min manatı “TikTok”a xərcləyən şəxsə 6 il həbs cəzası verilib
11:51 / 26-11-2024
Ağ ev rəsmən təsdiqlədi: Ukrayna ABŞ silahları ilə Rusiyanı vura bilər
11:42 / 26-11-2024
Sahibsiz it altı yaşlı uşağı parçalayıb
11:38 / 26-11-2024
İranda Azərbaycanın tibb sahələri üzrə verdiyi diplomlar tanımır
11:32 / 26-11-2024
Həbs qərarı çıxarılan sabiq nazirin xarici səfəri başlayır
11:25 / 26-11-2024
Qız qaçıran şəxs avtomobilin baqajında ölü tapılıb
11:21 / 26-11-2024
Husilər əsir mübadiləsinə hazırdır
11:19 / 26-11-2024
Təhsil müəssisələrində istilik təminatı ilə bağlı operativ işçi qrupları yaradılıb
11:14 / 26-11-2024
Tramp üç ölkəyə xəbərdarlıq edib
11:03 / 26-11-2024
Milli Məclisdə gələn ilin dövlət büdcəsinin müzakirəsi başlayıb
10:55 / 26-11-2024
Bakıya diş məcunu adı ilə nakrotik gətirən hindistanlı tutulub
10:47 / 26-11-2024
İnstituta direktor əvəzi təyin olunub
10:39 / 26-11-2024
Bakı Şəhər İcra Hakimiyyətində 4 yüksək vəzifəyə təyinat niyə aparılmayıb? - Müəmma
10:20 / 26-11-2024
Ali Məhkəmə kredit mübahisələrinə aydnlıq gətirib: "Bunlar mötəbər sübut sayılmır"
09:57 / 26-11-2024
Əliyar Ağayev Avropa Liqasının oyununa təyinat alıb
09:54 / 26-11-2024
Dönərdən üç nəfər zəhərlənib
09:50 / 26-11-2024
Mingəçevir su anbarında zəlzələ olub
09:39 / 26-11-2024
Qaxda 3 yaşlı uşaq dərmandan zəhərlənib
09:12 / 26-11-2024
Masallıda 40 yaşlı kişi öldürülüb
08:45 / 26-11-2024
Xalq artisti dünyasını dəyişib - Foto
08:41 / 26-11-2024
Reper Natan “düz yola” qayıdır
08:37 / 26-11-2024
Pentaqonda bürokratiya yüksək həddə çatıb - İlon Mask
08:30 / 26-11-2024
Politoloq Rar: “Şolts kreslosunu Merzə verə bilər”
08:27 / 26-11-2024
Təyyarə qəzasında 3 sərnişin möcüzə nəticəsində sağ qalıb
21:06 / 25-11-2024
Direktor və dəstəsi oğurluğa cəhd edərkən yaxalanıb - Fotolar
13:32 / 21-11-2024
Dünyanın ən güclü donanmaları... - Qardaş Türkiyə siyahıda neçəncidir?
16:45 / 21-11-2024
Prezident iki Mərkəzi ləğv edib - Sərəncam
14:10 / 25-11-2024
Azərbaycanda yeni bələdiyyələr yaradılıb - Siyahı
22:10 / 25-11-2024
70 kq qızılla tutulan diplomat haqqında həbs qərarı verilib - (Yenilənib)
18:00 / 25-11-2024
Hərbi ekspert Ədalət Verdiyev həbs edilib
00:07 / 22-11-2024
Hikmət Hacıyev: “Politico”nun üzr istəməsini tələb edirik!”
08:28 / 25-11-2024
COP29 - Dünyanı sevindirən 13 gün: nəticələr və perspektivlər
00:45 / 22-11-2024
Məşhur yazıçının yeni romanı nəşr edilib - Foto
15:30 / 22-11-2024
Nüvə müharibəsi ssenarisi - Təhlükədən qorunmaq üçün bunker sifariş edənlərin sayı artır
16:17 / 21-11-2024
Baş nazirin və sabiq müdafiə nazirinin həbsinə order verilib
Türkiyənin lirə dərdi - İqtisadçı şərh edir
Tarix: 24-11-2021 20:56 | Bölmə: İqtisadiyyat
Türk lirəsinin ucuzlaşması və devalvasiyasının bir deyil, bir neçə səbəbi var. Bu amillər üst-üstə düşdüyündən Türkiyədə indiki vəziyyət yaranıb.
Bunu Reyting.az-a iqtisadçı-ekspert Natiq Cəfərli türk lirəsinin avro və dollar qarşısında dəyərdən düşməsinin səbəblərini şərh edərkən bildirib.
İqtisadçı deyib ki, Türkiyə turizm ölkəsi olduğundan pandemiya hazırki problemin yaranmasına əsas səbəb olub: “Türkiyəyə ildə 45 milyard dollara qədər turizmdən gəlir gəlirdi. Amma pandemiya səbəbindən turizm sektoru aşağı düşüb, gəlirlər azı 10 dəfə azalıb. Bu da valyuta daxilolmalarını azaldan faktordur. Məncə, bunun ciddi təsiri oldu”.
Problemin yaranmasının ikinci səbəbinə gəlincə, N. Cəfərli qeyd edib ki, bu məsələdə Mərkəzi Bankla bağlı baş verənlər də ciddi narahatlıq yaradıb: “Türkiyə prezidenti Mərkəzi Bankın üç rəhbərini il yarımda ard-arda işdən çıxardı. Bunun da təsiri olmamış deyil. Mərkəzi Bank faiz artırmalı olduğu təqdirdə siyasi qərarla faizlərin azaldılmasına getdi. Bunun da təsiri oldu.
Üçüncüsü, Türkiyə şirkətlərinin xarici borcları var. Söhbət böyük xarici borcdan gedir. Yanvar ayından başlayaraq bu borc qaytarılmalıdır, çünki kontraktların vaxtı bitir. Səhv etmirəmsə, söhbət 50-60 milyard dollardan gedir. Bunu qaytarmaq lazımdır. Bu da dollara olan təlbatı artırır. Bütün bunlar üst-üstə düşdüyü üçün lirə dollar qarşısında rekord ucuzlaşdı”.
N. Cəfərlinin qənaətincə, digər bir təsiredici amil indiki Türkiyə hökumətinin Avropa və ABŞ-la zaman-zaman problem yaşaması, söz duelinin müşahidə edilməsidir.
Bundan sonra baş verə biləcəklərə gəldikdə, iqtisadçı deyib ki, qısa zamanda vəziyyətin düzəldilməsi üçün “sehrli çubuq” yoxdur: “Üstəlik, nəzərə alınmalıdır ki, Türkiyə seçki mərhələsinə daxil olur. İlyarımdan sonra Türkiyədə həm prezident, həm də parlament seçkiləri keçiriləcək. Belə bir ərəfədə Türkiyə prezidenti və komandasının iqtisadiyyatı daraltmaqla bağlı qərar verəcəyini düşünmürəm. İndilikdə çıxış yolu iqtisadiyyatı daraltmaq, faizləri yüksəltmək, iqtisadi fəallığın tempini aşağı salmaq, lirənin dövriyyəsini azaltmaqdan keçir. Bu da nəticə etibarı ilə məzənnənin sabitləşməsinə təsir göstərə bilər. Amma bu addımlar daha çox işsizlik yarada bilər. Odur ki, Türkiyə prezidentinin bu addımı atacağını düşünmürəm, çünki prezident seçkiləri dönəminə hazırlıq gedir. Əksinə, faizlərin daha da aşağı salınmasına çalışıb, lirənin daha da ucuzlaşması yolunu tutacaqlar. Eyni zamanda dövriyyədə lirənin artırılmasına gediləcək. Artıq minimum əməkhaqqının 4 min lirəyə qaldırılması haqqında danışılır. Bu, çox böyük rəqəmdir və lirə bolluğunun artıracaq. 2023-cü ilə qədər ciddi sabitlik yaranacağını düşünmürəm. Lakin iqtisadiyyatın da öz qanunauyğunluqları var. Lirə daima dəyərdən düşə bilməz. Güman ki, yaxın həftələrdə sabitlik yaranacaq”.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 24-11-2021 20:56 | Bölmə: İqtisadiyyat
Türk lirəsinin ucuzlaşması və devalvasiyasının bir deyil, bir neçə səbəbi var. Bu amillər üst-üstə düşdüyündən Türkiyədə indiki vəziyyət yaranıb.
Bunu Reyting.az-a iqtisadçı-ekspert Natiq Cəfərli türk lirəsinin avro və dollar qarşısında dəyərdən düşməsinin səbəblərini şərh edərkən bildirib.
İqtisadçı deyib ki, Türkiyə turizm ölkəsi olduğundan pandemiya hazırki problemin yaranmasına əsas səbəb olub: “Türkiyəyə ildə 45 milyard dollara qədər turizmdən gəlir gəlirdi. Amma pandemiya səbəbindən turizm sektoru aşağı düşüb, gəlirlər azı 10 dəfə azalıb. Bu da valyuta daxilolmalarını azaldan faktordur. Məncə, bunun ciddi təsiri oldu”.
Problemin yaranmasının ikinci səbəbinə gəlincə, N. Cəfərli qeyd edib ki, bu məsələdə Mərkəzi Bankla bağlı baş verənlər də ciddi narahatlıq yaradıb: “Türkiyə prezidenti Mərkəzi Bankın üç rəhbərini il yarımda ard-arda işdən çıxardı. Bunun da təsiri olmamış deyil. Mərkəzi Bank faiz artırmalı olduğu təqdirdə siyasi qərarla faizlərin azaldılmasına getdi. Bunun da təsiri oldu.
Üçüncüsü, Türkiyə şirkətlərinin xarici borcları var. Söhbət böyük xarici borcdan gedir. Yanvar ayından başlayaraq bu borc qaytarılmalıdır, çünki kontraktların vaxtı bitir. Səhv etmirəmsə, söhbət 50-60 milyard dollardan gedir. Bunu qaytarmaq lazımdır. Bu da dollara olan təlbatı artırır. Bütün bunlar üst-üstə düşdüyü üçün lirə dollar qarşısında rekord ucuzlaşdı”.
N. Cəfərlinin qənaətincə, digər bir təsiredici amil indiki Türkiyə hökumətinin Avropa və ABŞ-la zaman-zaman problem yaşaması, söz duelinin müşahidə edilməsidir.
Bundan sonra baş verə biləcəklərə gəldikdə, iqtisadçı deyib ki, qısa zamanda vəziyyətin düzəldilməsi üçün “sehrli çubuq” yoxdur: “Üstəlik, nəzərə alınmalıdır ki, Türkiyə seçki mərhələsinə daxil olur. İlyarımdan sonra Türkiyədə həm prezident, həm də parlament seçkiləri keçiriləcək. Belə bir ərəfədə Türkiyə prezidenti və komandasının iqtisadiyyatı daraltmaqla bağlı qərar verəcəyini düşünmürəm. İndilikdə çıxış yolu iqtisadiyyatı daraltmaq, faizləri yüksəltmək, iqtisadi fəallığın tempini aşağı salmaq, lirənin dövriyyəsini azaltmaqdan keçir. Bu da nəticə etibarı ilə məzənnənin sabitləşməsinə təsir göstərə bilər. Amma bu addımlar daha çox işsizlik yarada bilər. Odur ki, Türkiyə prezidentinin bu addımı atacağını düşünmürəm, çünki prezident seçkiləri dönəminə hazırlıq gedir. Əksinə, faizlərin daha da aşağı salınmasına çalışıb, lirənin daha da ucuzlaşması yolunu tutacaqlar. Eyni zamanda dövriyyədə lirənin artırılmasına gediləcək. Artıq minimum əməkhaqqının 4 min lirəyə qaldırılması haqqında danışılır. Bu, çox böyük rəqəmdir və lirə bolluğunun artıracaq. 2023-cü ilə qədər ciddi sabitlik yaranacağını düşünmürəm. Lakin iqtisadiyyatın da öz qanunauyğunluqları var. Lirə daima dəyərdən düşə bilməz. Güman ki, yaxın həftələrdə sabitlik yaranacaq”.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 13:03
Qaz böhranı Avropanı təhdid edir
Dünən, 13:09
Kənd Təsərrüfatı Nazirliyində yeni təyinat olub
23-11-2024, 18:40
Avropa yeni enerji böhranı ilə üz-üzədir
23-11-2024, 12:01
"Sektorlar üzrə strateji planların hazırlanması Qaydası” təsdiqlənib
23-11-2024, 10:27
İqtisadi fəaliyyət növləri üzrə vergi münasibətlərinin vahid standartları təsdiqlənib
23-11-2024, 10:15
Sanksiyalar “Qazprombank”ı çökdürə bilər
23-11-2024, 00:05
Sumqayıt-75: keçmişə baxış və inkişaf impulsları
22-11-2024, 16:02
Azərbaycan və Macarıstan İşçi Qrupunun növbəti iclası keçiriləcək
22-11-2024, 14:06
Pərviz Şahbazov türkiyəli nazirlə müzakirə aparıb
22-11-2024, 13:23
Dövlət Xidməti daha 12 maşını satışa çıxarıb - Siyahı
22-11-2024, 13:02
Keçmiş mərkəz direktoru vəzifəyə təyin olunub
22-11-2024, 12:23
Dövlətə məxsus 35 su nəqliyyatı vasitəsi hərraca çıxarılıb - Siyahı
21-11-2024, 18:08
SPECA İqlim Ağıllı Şəhərlər Forumu üzrə Bakı Bəyannaməsi imzalanıb
21-11-2024, 17:49
Pərviz Şahbazov İstanbula gedir
21-11-2024, 17:25
Əli Əsədov “Elektron hökumət” portalı ilə bağlı qərar imzalayıb
21-11-2024, 17:08
Nazirlər Kabineti riskli vergi ödəyiciləri haqqında qərar imzalayıb
21-11-2024, 13:49
Yaşayış minimumu 285 manat olacaq
21-11-2024, 13:04
Kino şirkəti Batmobil avtomobili istehsal edir
21-11-2024, 12:00
Sahil Babayev: "Bu paket 3 milyon insanı əhatə edəcək"
21-11-2024, 11:39
Nazir pensiyalarda proqnozlaşdırılan artımları açıqlayıb
21-11-2024, 10:54
Pivə istehsalçıları cərimələnib
20-11-2024, 16:45
Nazir: "Regionlardakı bəzi poçt şöbələrinin bağlanması araşdırılacaq"
20-11-2024, 13:50
Nazir: "Əgər neftin qiyməti enərsə..."
20-11-2024, 12:42
Qanunu pozanlara sanksiya tətbiq ediləcək
20-11-2024, 12:29
Vergi Məcəlləsinə dəyişikliklər olunacaq
20-11-2024, 11:32
Bu sahədə güzəştlər ləğv olunur - Detallar
20-11-2024, 11:15
Jurnalistlərin gəlirinin 75 faizi vergidən azad olunacaq
20-11-2024, 10:43
"Uber-Azərbaycan" məhkəməyə verilib
20-11-2024, 09:21
Dövlət agentliyinə sədr müavini təyin edilib
19-11-2024, 19:50
Beynəlxalq Bank 272 min manat cərimələnib
19-11-2024, 16:15
Daxili İşlər Nazirliyinin əməkdaşlarının maaşı artırılır
19-11-2024, 16:03
Vergi Xidməti "Kartdan karta" ödəniş edənlərə daha bir xəbərdarlıq edib
19-11-2024, 15:13
Azərbaycandan turist səfərlərinə gedənlərin sayı artıb
19-11-2024, 14:41
Bələdiyyələrə 13,5 milyon manat veriləcək
19-11-2024, 14:04
COP29 çərçivəsində Bəyannamə imzalanıb
19-11-2024, 12:20
Çin Rusiyaya tətbiq edilən sanksiya şərtlərini pozmayacaq
19-11-2024, 10:58
“Aİ-95” markalı benzinin qiyməti dövlət tərəfindən tənzimlənəcək
18-11-2024, 12:06
Sosial Müdafiə Fondunun gəlirləri və xərcləri artırılır
18-11-2024, 11:57
İpoteka və Kredit Zəmanət Fondunun nizamnamə kapitalı da artırılacaq
18-11-2024, 11:15
Dövlət büdcəsi: sosialyönlü xərclərə 17 milyard manat ayrılacaq
18-11-2024, 11:10
Hərbi qulluqçuların mənzil təminatına 35 milyon manat xərclənəcək
18-11-2024, 09:13
Etiraz aksiyası: Parisdə fermerlər yolu bağlayıb
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Deputatlığa namizəd Milli Məclisdə təmsil etmək istədiyi bölgənin problemlərinin təsnifatını artıq ağlına yazıb və işə nədən başlayacağını sıralayıb
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
“Tənha insanın monoloqu”nun ssenari müəllifi və rejissoru deyir ki, kinomuzu yaşatmaq və irəli aparmaq üçün film istehsalını artırmalı və onun bazarını düşünməliyik
Mirəli Sarızadə: “Gənc yaşımda arzum həyata keçdi, inşallah, yeni mövsümdə teatrımızın səhnəsində də Məcnun obrazı ilə tamaşaçılar qarşısına çıxacam”
