18:10 / 15-10-2025
Azərbaycanlı və rusiyalı alimlər dərinlikdən gələn sirri açıblar - Foto
18:09 / 15-10-2025
Ramiz Mehdiyevin əmlakları müsadirə oluna bilər
17:59 / 15-10-2025
Mask "Cybertruck"in satışını süni şəkildə artırıb
17:49 / 15-10-2025
Hikmət Hacıyev Almaniya kanslerinin müşaviri ilə görüşüb
17:44 / 15-10-2025
İranın hərbi gəmiləri Azərbaycana gəlib - Fotolar
17:37 / 15-10-2025
Cəlaloğlu: Məsələ Ramiz Mehdiyevin həbsi ilə məhdudlaşmamalıdır - Müsahibə
17:31 / 15-10-2025
Pakistan və Əfqanıstan arasında 48 saatlıq atəşkəs əldə olunub
17:28 / 15-10-2025
Bakıda Zəfər Günü parad olacaq
17:18 / 15-10-2025
Sabah Binəqədinin bəzi ərazilərində qaz olmayacaq
17:02 / 15-10-2025
Növbəti iki gündə bəzi rayonlara sulu qar yağacaq - Xəbərdarlıq
16:48 / 15-10-2025
Bəzi dairə seçki komissiyalarının tərkibi dəyişib
16:36 / 15-10-2025
Avropa İttifaqı Çin qarşısında şərtlər qoyacaq
16:32 / 15-10-2025
Deputat: “Ciddi şübhələr var ki, Ramiz Mehdiyev..."
16:17 / 15-10-2025
Deputatın mandatına xitam verilib
15:48 / 15-10-2025
DTX və DSX sərhəddə əməliyyat keçirib - Foto
15:48 / 15-10-2025
İnsan hüquqlarının pozulmasına dair şikayətvermə qaydası dəyişib
15:40 / 15-10-2025
Siyavuş Novruzov: "Hazırda iclasdayam..."
15:39 / 15-10-2025
Dolu siniflər, çətin dərsliklər və… - Vüqar Vəliyev yazır
15:18 / 15-10-2025
Ceyhun Bayramov ATƏT-in fəaliyyətdə olan sədri ilə görüşüb
15:15 / 15-10-2025
Bakalavr təhsili olan zabitlərin ehtiyata buraxılma qaydalarına dəyişiklik edilir
14:58 / 15-10-2025
Zərdabda qəsdən yanğın törədən şəxs cərimələnib
14:41 / 15-10-2025
Premyer Liqanın növbəti turunun oyun cədvəli açıqlanıb
14:38 / 15-10-2025
Rusiya dəmir yollarına hücumları artırıb
14:25 / 15-10-2025
Ukrayna neft terminalını yenidən vurub
13:59 / 15-10-2025
Vəzifədən çıxarılan general: "Artıq bu səbəbdən işləyə bilmirəm"
13:34 / 15-10-2025
Dövlət Xidməti işçilərinin sayı artırılıb
13:28 / 15-10-2025
Zülfüqarov: Yaxın Şərq probleminin həlli uzaqdadır
13:28 / 15-10-2025
Azərbaycanla Braziliya təhsil sahəsində əməkdaşlıq edəcək
13:25 / 15-10-2025
Prezident MDB ilə bağlı sazişi təsdiqləyib
00:42 / 11-10-2025
DÇ-2026: millimiz Fransa yığmasına uduzub
23:11 / 11-10-2025
Əfqanıstan-Pakistan sərhədində silahlı toqquşma baş verib
22:29 / 10-10-2025
"Antalyaspor"da baş məşqçi təyinatı olub
18:07 / 12-10-2025
İlham Əliyev Baş Assambleya iştirakçılarına müraciət edib
18:04 / 11-10-2025
Azərbaycan dörd ölkənin komandoları birgə təlimə hazırlaşır
14:35 / 11-10-2025
İcra başçısının sabiq müavini həbsdən buraxılmayıb
09:00 / 12-10-2025
Kino ulduzu "Tayler Reyk"-ə dönür
09:24 / 12-10-2025
Yarım əsrin ən ağır təyyarə qəzaları…
10:19 / 12-10-2025
Xarici İşlər Nazirliyi Qətərə başsağlığı verib
09:07 / 12-10-2025
Xərçəng xəstəliyini ağız qoxusu ilə müəyyən edəcəklər
19:49 / 10-10-2025
Baş məşqçi: "İsraillə fərqli atmosferdə oyun olacaq"
21:40 / 10-10-2025
Fransa və Azərbaycan yığmalarının start heyətləri bəlli olub
Türkiyənin lirə dərdi - İqtisadçı şərh edir
Tarix: 24-11-2021 20:56 | Bölmə: İqtisadiyyat
Türk lirəsinin ucuzlaşması və devalvasiyasının bir deyil, bir neçə səbəbi var. Bu amillər üst-üstə düşdüyündən Türkiyədə indiki vəziyyət yaranıb.
Bunu Reyting.az-a iqtisadçı-ekspert Natiq Cəfərli türk lirəsinin avro və dollar qarşısında dəyərdən düşməsinin səbəblərini şərh edərkən bildirib.
İqtisadçı deyib ki, Türkiyə turizm ölkəsi olduğundan pandemiya hazırki problemin yaranmasına əsas səbəb olub: “Türkiyəyə ildə 45 milyard dollara qədər turizmdən gəlir gəlirdi. Amma pandemiya səbəbindən turizm sektoru aşağı düşüb, gəlirlər azı 10 dəfə azalıb. Bu da valyuta daxilolmalarını azaldan faktordur. Məncə, bunun ciddi təsiri oldu”.
Problemin yaranmasının ikinci səbəbinə gəlincə, N. Cəfərli qeyd edib ki, bu məsələdə Mərkəzi Bankla bağlı baş verənlər də ciddi narahatlıq yaradıb: “Türkiyə prezidenti Mərkəzi Bankın üç rəhbərini il yarımda ard-arda işdən çıxardı. Bunun da təsiri olmamış deyil. Mərkəzi Bank faiz artırmalı olduğu təqdirdə siyasi qərarla faizlərin azaldılmasına getdi. Bunun da təsiri oldu.
Üçüncüsü, Türkiyə şirkətlərinin xarici borcları var. Söhbət böyük xarici borcdan gedir. Yanvar ayından başlayaraq bu borc qaytarılmalıdır, çünki kontraktların vaxtı bitir. Səhv etmirəmsə, söhbət 50-60 milyard dollardan gedir. Bunu qaytarmaq lazımdır. Bu da dollara olan təlbatı artırır. Bütün bunlar üst-üstə düşdüyü üçün lirə dollar qarşısında rekord ucuzlaşdı”.
N. Cəfərlinin qənaətincə, digər bir təsiredici amil indiki Türkiyə hökumətinin Avropa və ABŞ-la zaman-zaman problem yaşaması, söz duelinin müşahidə edilməsidir.
Bundan sonra baş verə biləcəklərə gəldikdə, iqtisadçı deyib ki, qısa zamanda vəziyyətin düzəldilməsi üçün “sehrli çubuq” yoxdur: “Üstəlik, nəzərə alınmalıdır ki, Türkiyə seçki mərhələsinə daxil olur. İlyarımdan sonra Türkiyədə həm prezident, həm də parlament seçkiləri keçiriləcək. Belə bir ərəfədə Türkiyə prezidenti və komandasının iqtisadiyyatı daraltmaqla bağlı qərar verəcəyini düşünmürəm. İndilikdə çıxış yolu iqtisadiyyatı daraltmaq, faizləri yüksəltmək, iqtisadi fəallığın tempini aşağı salmaq, lirənin dövriyyəsini azaltmaqdan keçir. Bu da nəticə etibarı ilə məzənnənin sabitləşməsinə təsir göstərə bilər. Amma bu addımlar daha çox işsizlik yarada bilər. Odur ki, Türkiyə prezidentinin bu addımı atacağını düşünmürəm, çünki prezident seçkiləri dönəminə hazırlıq gedir. Əksinə, faizlərin daha da aşağı salınmasına çalışıb, lirənin daha da ucuzlaşması yolunu tutacaqlar. Eyni zamanda dövriyyədə lirənin artırılmasına gediləcək. Artıq minimum əməkhaqqının 4 min lirəyə qaldırılması haqqında danışılır. Bu, çox böyük rəqəmdir və lirə bolluğunun artıracaq. 2023-cü ilə qədər ciddi sabitlik yaranacağını düşünmürəm. Lakin iqtisadiyyatın da öz qanunauyğunluqları var. Lirə daima dəyərdən düşə bilməz. Güman ki, yaxın həftələrdə sabitlik yaranacaq”.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 24-11-2021 20:56 | Bölmə: İqtisadiyyat
Türk lirəsinin ucuzlaşması və devalvasiyasının bir deyil, bir neçə səbəbi var. Bu amillər üst-üstə düşdüyündən Türkiyədə indiki vəziyyət yaranıb.
Bunu Reyting.az-a iqtisadçı-ekspert Natiq Cəfərli türk lirəsinin avro və dollar qarşısında dəyərdən düşməsinin səbəblərini şərh edərkən bildirib.
İqtisadçı deyib ki, Türkiyə turizm ölkəsi olduğundan pandemiya hazırki problemin yaranmasına əsas səbəb olub: “Türkiyəyə ildə 45 milyard dollara qədər turizmdən gəlir gəlirdi. Amma pandemiya səbəbindən turizm sektoru aşağı düşüb, gəlirlər azı 10 dəfə azalıb. Bu da valyuta daxilolmalarını azaldan faktordur. Məncə, bunun ciddi təsiri oldu”.
Problemin yaranmasının ikinci səbəbinə gəlincə, N. Cəfərli qeyd edib ki, bu məsələdə Mərkəzi Bankla bağlı baş verənlər də ciddi narahatlıq yaradıb: “Türkiyə prezidenti Mərkəzi Bankın üç rəhbərini il yarımda ard-arda işdən çıxardı. Bunun da təsiri olmamış deyil. Mərkəzi Bank faiz artırmalı olduğu təqdirdə siyasi qərarla faizlərin azaldılmasına getdi. Bunun da təsiri oldu.
Üçüncüsü, Türkiyə şirkətlərinin xarici borcları var. Söhbət böyük xarici borcdan gedir. Yanvar ayından başlayaraq bu borc qaytarılmalıdır, çünki kontraktların vaxtı bitir. Səhv etmirəmsə, söhbət 50-60 milyard dollardan gedir. Bunu qaytarmaq lazımdır. Bu da dollara olan təlbatı artırır. Bütün bunlar üst-üstə düşdüyü üçün lirə dollar qarşısında rekord ucuzlaşdı”.
N. Cəfərlinin qənaətincə, digər bir təsiredici amil indiki Türkiyə hökumətinin Avropa və ABŞ-la zaman-zaman problem yaşaması, söz duelinin müşahidə edilməsidir.
Bundan sonra baş verə biləcəklərə gəldikdə, iqtisadçı deyib ki, qısa zamanda vəziyyətin düzəldilməsi üçün “sehrli çubuq” yoxdur: “Üstəlik, nəzərə alınmalıdır ki, Türkiyə seçki mərhələsinə daxil olur. İlyarımdan sonra Türkiyədə həm prezident, həm də parlament seçkiləri keçiriləcək. Belə bir ərəfədə Türkiyə prezidenti və komandasının iqtisadiyyatı daraltmaqla bağlı qərar verəcəyini düşünmürəm. İndilikdə çıxış yolu iqtisadiyyatı daraltmaq, faizləri yüksəltmək, iqtisadi fəallığın tempini aşağı salmaq, lirənin dövriyyəsini azaltmaqdan keçir. Bu da nəticə etibarı ilə məzənnənin sabitləşməsinə təsir göstərə bilər. Amma bu addımlar daha çox işsizlik yarada bilər. Odur ki, Türkiyə prezidentinin bu addımı atacağını düşünmürəm, çünki prezident seçkiləri dönəminə hazırlıq gedir. Əksinə, faizlərin daha da aşağı salınmasına çalışıb, lirənin daha da ucuzlaşması yolunu tutacaqlar. Eyni zamanda dövriyyədə lirənin artırılmasına gediləcək. Artıq minimum əməkhaqqının 4 min lirəyə qaldırılması haqqında danışılır. Bu, çox böyük rəqəmdir və lirə bolluğunun artıracaq. 2023-cü ilə qədər ciddi sabitlik yaranacağını düşünmürəm. Lakin iqtisadiyyatın da öz qanunauyğunluqları var. Lirə daima dəyərdən düşə bilməz. Güman ki, yaxın həftələrdə sabitlik yaranacaq”.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 17:59
Mask "Cybertruck"in satışını süni şəkildə artırıb
Bu gün, 17:18
Sabah Binəqədinin bəzi ərazilərində qaz olmayacaq
Bu gün, 13:34
Dövlət Xidməti işçilərinin sayı artırılıb
Bu gün, 12:14
Külək turbinlərini süni intellekt idarə edəcək - Foto
Dünən, 15:29
Azərbaycanda kərə yağı bahalaşıb
Dünən, 12:10
Dövlət Xidməti 220 min manatlıq çap məhsulları alır
Dünən, 10:11
Azərbaycan-İran-Rusiya birgə İşçi qrupu yaradılacaq
13-10-2025, 18:04
"Sədərək"də reklam qurğuları sökülür
13-10-2025, 16:46
Azərbaycan və Rusiyanın baş nazirlərinin müavinləri görüşüblər
13-10-2025, 14:39
Süni intellekt ABŞ-ı böyük iqtisadi problemdən qoruyub
13-10-2025, 12:08
Türkiyədə türkəsilli əcnəbilərə işləmək hüququ verilib
13-10-2025, 11:18
Azərbaycana idxal olunan bioloji aktiv qidada uyğunsuzluq aşkarlanıb
13-10-2025, 09:50
"Lamborghini" elektrik avtomobillərindən imtina edir
13-10-2025, 07:47
Tramp şirkətləri 770 milyard dollar zərərlə üzləşdirib
10-10-2025, 09:55
Dubaydan Bakıya gətirilən brilyant qaşlar gömrükdən buraxılmayıb
10-10-2025, 09:18
Ən çox şikayət edilən bank hansıdır? - Mərkəzi Bankdan açıqlama
9-10-2025, 17:50
Bəzi ölkələrdən Azərbaycana quş ətinin idxalına məhdudiyyət qoyulub
9-10-2025, 12:57
Əli Əsədov yeni qərar imzalayıb
9-10-2025, 12:39
"Azərikart"ın lisenziyası məhdudlaşdırılıb
9-10-2025, 07:43
Rusiyada benzin qıtlığı 20 faizə çatıb
8-10-2025, 12:01
Ekspert naziri tənqid edib: "Özü iqtisadçı, müavinin biri hüquqşünas, digəri politoloq..."
8-10-2025, 10:45
Yüzlərlə MMC yaradaraq qanunsuzluq edən şəxsə hökm oxunub
8-10-2025, 10:28
Əmək müqavilələrini "mygov"da da imzalamaq mümkün olacaq
8-10-2025, 09:29
AYNA yolların xətlənməsinə 45 milyon xərcləyəcək
8-10-2025, 07:36
Süni intellekt sahəsində böhran gözlənilir
7-10-2025, 11:20
Qızılın qiyməti sürətlə yeni rekorda yaxınlaşır
7-10-2025, 10:05
Lukaşenko Belarusda qiymət artımlarını qadağan edib
6-10-2025, 12:11
Dövlət büdcəsinin gəlirləri artıb - 675,2 milyon manat
6-10-2025, 11:07
Gəncədəki köhnə avtobuslar Bakıda istifadə olunur
6-10-2025, 10:39
Baş nazir əmək pensiyaları ilə bağlı qərar imzalayıb
6-10-2025, 10:13
DİN bank kartları ilə bağlı əhaliyə növbəti xəbərdarlığı edib
6-10-2025, 08:01
“OPEC+” neft hasilatını artıracaq
4-10-2025, 12:04
İlham Əliyev iki bankla bağlı fərman imzalayıb
4-10-2025, 10:05
Azərbaycanda mənzillər bahalaşır - Səbəb
4-10-2025, 09:56
Azərbaycan neftinin qiyməti artır
3-10-2025, 17:11
Bəzi dərman vasitələrinin qiyməti artıb
3-10-2025, 15:50
İrandan Azərbaycana gətirilən məhsulda bakteriya aşkarlanıb
3-10-2025, 13:59
Departament rəhbəri vəzifədən azad olunub
3-10-2025, 13:16
"Bayraktar Teknoloji Azərbaycan" MMC PUA istehsalına başlayıb
3-10-2025, 12:28
Qazaxıstanın enerji sektoruna 9 milyard dollar investisiya qoyulur
3-10-2025, 09:58
Kreditə görə zamin duran şəxsin ölkədən çıxışına qadağa qoyula bilər
3-10-2025, 09:56
AYİB Transxəzər dəhlizinə 45 milyon avro ayırır
3-10-2025, 07:29
İlon Maskın sərvəti 500 milyard dolları ötüb
2-10-2025, 14:21
“Orta dəhliz” kitabı universitetdə təqdim olunub - Fotolar
ADP sədri ehtimal edir ki, “Tərtər işi” yaxşı araşdırılsa, onun da altından Mehdiyev və əlaltıları çıxacaq
Xalq artisti deyir ki, rəqqasların səhnə ömrü çox qısa olur. Bu az müddətdə uğur qazanmaq, əsl sənətkar kimi yetişmək üçün daha çox zəhmət çəkmək lazımıdır
Rus Dram Teatrının aktyoru deyir ki. bölgə teatrlarında diplomlu aktyor və rejissor tapmaq müşkül məsələdir
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
