09:25 / 29-03-2024
Politoloq apellyasiya şikayəti verib
04:10 / 29-03-2024
Ermənistan KTMT-də iştirakını dondurub
03:54 / 29-03-2024
Məşhur jurnalisti öldürmək istəyirlər
03:18 / 29-03-2024
UEFA AVRO-2024-ün reqlamentini dəyişdirə bilər
03:14 / 29-03-2024
Müqavilə imzalanıb: Ukraynaya bir milyon mərmi göndərirlər
03:01 / 29-03-2024
Klinton və Obama Baydeni dəstəkləmək üçün Nyu-Yorka gəlib
02:52 / 29-03-2024
Lavrov: “Putin Paşinyanın Qarabağı Azərbaycanın bir hissəsi kimi tanımaq qərarına təəccübləndi”
02:32 / 29-03-2024
Kiyevin süqutundan danışırlar: Ukraynanın müttəfiqləri ən pis ssenariləri nəzərdən keçirir
02:21 / 29-03-2024
Tanınmış jurnalist vəfat edib
01:53 / 29-03-2024
Ukrayna xəbərdar edir: Qara dənizdə təhlükə yenidən artıb
01:05 / 29-03-2024
Rusiya bazarını tərk edən şirkətlərin itkisi 107 milyard dolları ötüb - Foto
00:50 / 29-03-2024
Avtobus qəzasında 45 nəfər həyatını itirib
00:46 / 29-03-2024
Simonyan: “Müttəfiqimiz Rusiya ən kritik anda bizi aldatdı”
00:35 / 29-03-2024
Makron Ukrayna məsələsində özünü "Uşaq kralı" kimi aparır
00:01 / 29-03-2024
Hikmət Hacıyev: "Çinli dostlarımızla fəal işləməyi səbirsizliklə gözləyirik” - Video
21:47 / 28-03-2024
Ramazanın 19-cu günü: imsak və iftar vaxtları
20:22 / 28-03-2024
Yazıçı Akif Əli ittifaq sədri seçilib - Fotolar
18:59 / 28-03-2024
“Şuşa İƏT Gənclər Paytaxtı - 2024”ün keçirilməsinə dair Öhdəlik Protokolu imzalanıb
18:04 / 28-03-2024
Mingəçevirdə yataqxanada yanğın olub
17:51 / 28-03-2024
Əfqanıstanda güclü zəlzələ baş verib
17:38 / 28-03-2024
Əməkdar artist vəfat edib
17:32 / 28-03-2024
ARKA-da işçi qrupu yaradılır, yeni film çəkilir
17:29 / 28-03-2024
İcra başçısının qardaşını öldürən şəxsə hökm oxunub
17:24 / 28-03-2024
Yalnız üç növ silah Ukraynada müharibənin gedişatını dəyişə bilər
17:17 / 28-03-2024
ABŞ-ın təşəbbüsü Cənubi Qafqazda gərginliyi artıracaq
17:16 / 28-03-2024
Premyer Liqa: növbəti turun təqvimi açıqlanıb
17:07 / 28-03-2024
Taksilərdə POS-terminallar quraşdırılacaq
16:57 / 28-03-2024
Taksilər yalnız iki rəngdə olacaq
18:40 / 24-03-2024
Rusiyada terror aktı: ölənlərin sayı dəqiqləşib - Həbslər var (Yenilənib) - Video
01:32 / 25-03-2024
Qanlı qarşıdurmalar Hollivud ulduzları arasında fikir ayrılığına səbəb olub
00:53 / 25-03-2024
Erməni kanalları Azərbaycanla bağlı yalan məlumat yayıb
23:09 / 24-03-2024
Hərbi qulluqçumuz özünü öldürüb
22:31 / 25-03-2024
Azərbaycan millisi Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşıb - Yenilənib
00:23 / 26-03-2024
Millinin üzvlərinə vəd olunan 40 min manat verilməyəcək
17:17 / 24-03-2024
Prezident İlham Əliyev Putinə zəng edib
18:42 / 24-03-2024
Rusiyanın atdığı raket Polşa ərazisinə keçib
12:26 / 27-03-2024
Füzuli şəhərinə daha 134 nəfər köçürülüb - (Yenilənib)
21:14 / 25-03-2024
Rusiyada terror aktı: daha bir nəfər həbs olunub
13:26 / 24-03-2024
Bakıya yağış, rayonlara qar yağacaq
11:06 / 25-03-2024
İcra başçısına sui-qəsd hazırlayan şəxs həbs edilib - Video
Etibar Cəbrayıloğlu: Şeyxülislam - Sülhün Səfiri
Tarix: 24-08-2019 00:43 | Bölmə: Xəbərlər
Elə insanlar var ki, onlar təkcə doğulduqları elin-obanın deyil, bütün dünyanın fəxrinə çevrilə bilirlər. Qafqaz Müsəlmanları İdarəsinin sədri, MDB Dinlərarası Şurasının həmsədri, MDB Müsəlman Dini Liderlərinin Məşvərət Şurasının və Qafqaz Xalqları Ali Dini Şurasının sədri, Bakı Beynəlxalq Dinlər və Sivilizasiyalararası Əməkdaşlıq Mərkəzinin Baş katibi, Beynəlxalq Fiqh Təşkilatının, Beynəlxalq Dinlərarası və Mədəniyyətlərarası Dialoq Mərkəzinin Direktorlar Şurasının, Ümumdünya Sülh Şurası Rəyasət Heyətinin, İordaniya İslam Mədəniyyəti Kral Akademiyasının, UNESCO yanında Din Xadimlərinin Məşvərət Şurasının üzvü, Şeyxülislam Allahşükür Paşazadə məhz belə tarixi şəxsiyyətlərdəndir.
Mürəkkəb situasiyaların adamı
Rəsmi titullarını tam sadalamadığımız Allahşükür Paşazadə 1823-cü ildə təsis edilən Zaqafqaziya Müsəlmanları Ruhani İdarəsinin - bu gün dünyada Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi kimi tanınan nüfuzlu dini mərkəzin sayca 12-ci Şeyxülislamıdır. Şeyxülislam həzrətləri bu mühüm vəzifəyə 1980-ci ildə seçilib. Bütün dinlərə müharibə elan edən kommunist rejimi həmin dövrdə məscid və kilsələrə, nüfuzlu ruhanilərə qarşı amansız repressiyalardan yorulsa da dini təsisatlara ciddi nəzarəti əldən verməmişdi. İslam dininə bağlığı ilə seçilən Azərbaycanda cəmi 17 məscidin və bir ziyarətgahın - Gəncədəki "İmamzadə”nin rəsmi fəaliyyət göstərməyə icazəsi var idi. Belə bir vaxtda Şeyxülislam məqamına seçilən Qafqazın gənc dini rəhbəri maneə və qadağalara baxmayaraq bilik və bacarığını ortaya qoyaraq qısa müddətdə mühüm işlər görə bildi. Onun uzaqgörənliyi, əzmkarlığı sayəsində 1989-cu ildə Bakı İslam Mədrəsəsi yaradıldı və gələcək müstəqil Azərbaycan, eləcə də Qafqaz üçün dini kadrların hazırlanması yolunda ilk addımlar atıldı. 1991-ci ildə Moskvanın təzyiqlərinə rəğmən həmin mədrəsənin bazasında Bakı İslam İnstitutu təsis olundu.
QMİ sədri, Şeyxülislam Allahşükür Paşazadənin keçdiyi çətin və şərəfli yolu araşdıran tədqiqatçılar 1990-cı ilin 20 Yanvar hadisələri zamanı onun tutduğu prinsipial mövqeyə xüsusi diqqət ayırırlar. Bu da səbəbsiz deyil, dövlət müstəqilliyini və suverenliyini bərpa etməyə çalışan Azərbaycan xalqı həmin günlərdə sovet ordusunun misli görünməyən vəhşiliyinə məruz qaldı. Yüksək vəzifə tutan şəxslər, hakim partiyanın yerli rəhbərləri Qırmızı ordunun tankları Bakıya daxil olmazdan əvvəl qaçıb gizləndiyindən dövlət idarəçiliyi iflic olmuşdu. Belə bir mürəkkəb situasiyada məhz gənc Şeyxülislam Allahşükür Paşazadə önə çıxaraq dini lider kimi xalqımızı qəsbkarlara qarşı birləşdirə bildi. Şanlı tariximizdə xüsusi bir səhifə olan 20 Yanvar hadisələrindən 30 ilə yaxın bir müddət keçir, Şeyxülislam həzrətlərinin faciə günlərində nümayiş etdirdiyi müdriklik və qətiyyət, haqq səsimizin dünyaya çatdırılması üçün atdığı addımlar qədirbilən xalqımız tərəfindən ehtiramla qeyd edilir. Günahsız insanlara qarşı amansızlığın birbaşa baiskarı M. Qorbaçova ünvanladığı müraciət bu gün də öz siyasi əhəmiyyətini itirməyib:
"... Yanvarın 19-dan 20-nə keçən gecə və sonrakı günlər Bakıda törədilən vəhşiliklər heç bir ölçüyə sığmır. Şəhərin küçələri yüzlərlə günahsız qurbanların qanına boyanmışdır. Bunların arasında uşaqlar, qocalar və qadınlar vardır. Tankların tırtılları altında qalmış, pulyemyot və avtomatlarla deşik-deşik edilmiş cəsədlər insanı dəhşətə gətirir. Bir dövlət başçısı kimi sizin imzanızla törədilən bu qanlı qırğına, bu dəhşətli cinayətə heç bir bəraət ola bilməz...
...Bilin ki, bu faciə ilə bağlı əsl həqiqəti dünya ictimaiyyətinə çatdırmaq üçün əlimizdən gələni edəcəyik. Bir dövlət ki, imperiya hökmranlığı niyyəti ilə millətlərarası çaxnaşmanı aradan qaldırmaq əvəzinə, onu daha da qızışdırır, bir dövlət ki, öz ordusunu öz vətəndaşının qatilinə çevirir, bir dövlət ki, öz adamlarına layiqli güzərandan daha çox ölmək hüququ verir, belə bir dövlət ancaq nifrətə layiqdir...
...Bütün Azərbaycan xalqının iradəsini ifadə edərək mən, Bakıdan qoşun hissələrinin dərhal çıxarılmasını qətiyyətlə tələb edirəm. Heç bir xalqla, həmçinin azərbaycanlılarla silah gücüylə danışmaq olmaz. Bu 10 gün, Əfqanıstandakı kimi 10 il davam edə bilər. Amma gec-tez ədalət və haqq işi qələbə çalmalıdır. Allah-Təalanın izni ilə bu haqq işi Azərbaycanda qalib gələcəkdir. Qoy Allah-Təala bu fəlakəti mənim xalqımın başına gətirənləri, bu işə rəvac verənləri zəlil etsin...”
Şeyxülislamın rəsmi iqamətgahı sayılan Təzəpir məscidi Qanlı Yanvar günlərində ümummilli bir qərargaha çevrilmişdi. İdarə rəsmiləri, din xadimləri, Bakı İslam Mədrəsəsinin tələbələri 40 gün böyük bir fədakarlıqla çalışır, şəhidlərimizin islami qaydalara uyğun dəfn olunmasında yaxından iştirak edir, yaralılara baş çəkir, maddi yardımların şəhid ailələrinə çatdırılmasına çalışırdılar.
İşğalçı ordunun qətlə yetirdiyi insanların bu gün Şəhidlər Xiyabanı kimi tanıdığımız ərazidə dəfn edilməsini və şəhidlərimizlə vida mərasimində sovet ordusu əsgərlərinin şəhər küçələrində görünməməsini Şeyx həzrətləri o zamankı müdafiə naziri Yazovdan tələb edir. Marşal dini liderin tələbi qarşısında geri çəkilməyə məcbur olur.
Sovet ordusunun Bakını üzük qaşı kimi mühasirəyə aldığı həmin ağır günlərdə Şeyxülislamın cəsarətli müraciəti SSRİ rəhbəri Qorbaçovu və onun siyasətinə haqq qazandırmağa çalışan digər cəlladları ittiham edən və haqq səsimizi bütün dünyaya yayan ilk sənəd oldu. Dini liderinin ətrafında birləşməklə tarixin sınağından üzüağ çıxan Azərbaycan yenidən öz dövlət müstəqilliyini bərpa etdi. Allahşükür Paşazadəyə həm sovet zamanında, həm də müstəqillik dövründə Şeyxülislam kimi fəaliyyət göstərmək nəsib oldu.
Ölkəmizin ilk beynəlxalq təşkilata- nüfuzlu İslam Əməkdaşlıq Təşkilatına üzv qəbul olunmasında da Şeyxülislam həzrətlərinin müstəsna rolu var, 1991-ci ilin dekabrında o zaman İslam Konfransı Təşkilatı adlanan bu qurumun Dakardakı Zirvə toplantısında məhz QMİ sədrinin qətiyyətli mövqeyi və uzaqgörənliyi sayəsində Azərbaycan təşkilatın üzvlüyünə qəbul edildi.
Şərəfli tarixi olan Qafqaz Müsəlmanları İdarəsinə aid sənədlərin Gürcüstan Dövlət Arxivindən ölkəmizə gətirilməsi kimi çətin, həm də çox vacib məsələnin reallaşmasında Şeyxülislamın nüfuzu və fədakarlığı mühüm rol oynadı.
Elm adamı
12-ci Şeyxülislam təkcə dini rəhbər kimi deyil, həm də elm adamı kimi Azərbaycanda və dünyada böyük nüfuza malikdir. QMİ sədri 1992-ci ildə doktorluq dissertasiyası müdafiə edərək tarix elmləri doktoru elmi dərəcəsi alan ilk din xadimi olaraq da ölkə tarixinə düşüb. Şeyxülislam həzrətləri İslam tarixi və mədəniyyəti üzrə Azərbaycanda araşdırmalar aparan ilk tarixçi-islamşünasdır.
Onun "Qafqazda İslam”, "İslamda ümmət və şüubilik”, "Quranın təfsiri və tərcüməsi tarixi”, "Qurani-Kərimin ilahi hökmləri və öyrənilməsi tarixi”, "İslamda şəhidlik”, "Qurani-Kərimin ecazkarlığı”, "Qurani-Kərimdə insan təbiəti”, "Milli münasibətlər və din” əsərləri bu gün sanballı elmi mənbə sayılır.
Şeyxülislam həzrətləri ali təhsilimizin 100 yaşlı flaqmanı Bakı Dövlət Universitetinin professoru, Prezident yanında Ali Attestasiya Komissiyasının Ekspert Şurasının üzvüdür. Məhz Şeyxülislam Allahşükür Paşazadənin təşəbbüsü ilə 1997-ci ildə QMİ-də tanınmış elm və din xadimlərindən ibarət Elmi-Dini Şura yaradılıb. QMİ sədri savadlı, müstəqil dövlətimizin yeritdiyi din-dövlət siyasətinə töhfə verə bilən din xadimlərinin hazırlanmasına daim diqqət ayırır, QMİ-də din xadimləri üçün təkmilləşdirmə kursları, attestasiyalar təşkil olunur.
2015-ci ildə məhz dini liderin təşəbbüsü və xeyir-duası ilə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası və Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi birgə "İslam maarifçiliyi və müasir dövr” mövzusunda Beynəlxalq elmi-konfrans keçirib.
Gərgin iş qrafikinə baxmayaraq Şeyxülislam həzrətləri tez-tez dünyanın müxtəlif ölkələrində keçirilən elmi konfrans və sessiyalarda çıxış edir. Siyasi və dini baxımdan həssas ərazidə yaşayan Qafqaz xalqları ona həm dini lider, nüfuzlu ağsaqqal, həm də alim kimi həmişə böyük hörmətlə yanaşırlar.
Barış adamı
Dini lider, görkəmli ictimai xadim Allahşükür Paşazadənin mürəkkəb regionumuzda və eləcə də dünyada sülhün, sabitliyin qorunması üçün gördüyü işlər ölçüyəgəlməzdir. Şeyxülislam həzrətləri siyasi münaqişələrdə dindən alət kimi istifadənin yolverilməz olduğunu dəfələrlə bəyan edib, islamafobiyanın, ksenofobiyanın, antisemitizmin bütün bəşəriyyət üçün təhlükə olduğunu bildirib. Qafqazın dini lideri bütün çıxışlarında, dövlət rəhbərləri ilə görüşlərində xalqımızın ən böyük problemi-Qarabağ məsələsi barədə danışır, Ermənistanın işğalçılıq siyasətini, dini abidələrə qarşı vandalizm hərəkətlərini pisləyir, Azərbaycan həqiqətlərini dünya ictimaiyyətinə çatdırır. Şeyxülislam həzrətləri ən yüksək tribunalardan dəfələrlə bildirib ki, xalqımız regionda və dünyada sülhə təhdid olan Ermənistan-Azərbaycan Dağıq Qarabağ münaqişəsinin sülh yolu ilə, beynəlxalq hüquq normalarına uyğun və ölkəmizin ərazi bütövlüyü çərçivəsində həll olunmasını istəyir.
Bütün dünyada barış adamı kimi tanınan Şeyxülislam Allahşükür Paşazadə sülhün, sabitliyin qorunmasına verdiyi töhfələrə görə müxtəlif ölkələrin ali orden və medalları ilə təltif edilib.
Son illər Azərbaycan dünyanın mənəvi mərkəzi kimi tanınır, multikulturalizmin və tolerantlığın nümunəvi modelinin təşviqinə çalışır. Ölkəmizin bu sahədə əldə etdiyi uğurlarda QMİ sədrinin danılmaz xidmətləri var. Şeyxülislam həzrətləri dinlər və sivilizasiyalararası dialoqun inkişafı ilə bağlı Azərbaycanın oynadığı mühüm rolu dünyanın hər yerində yorulmadan təşviq edir, istər Bakıda, istərsə də müxtəlif ölkələrdə konfrans və forumlar keçirir. Paytaxtımızda təşkil edilən Dünya Dini Liderlərinin Bakı Sammitində, MDB Müsəlmanları Məşvərət Məclisinin II iclasında, "MDB müsəlmanları sülh və stabil inkişaf tərəfdarlarıdır”, "Dini tolerantlığın möhkəmləndirilməsi” (Azərbaycan modeli, ATƏT regionu və onun hüdudlarından kənarda çağırışlar), "Qafqazda dini tolerantlıq ənənəsi və Azərbaycanın multikulturalizm modeli”, "İslam həmrəyliyi zamanın çağırışıdır”, "İslam həmrəyliyi: dini və mədəni müxtəlifliyin harmoniyası” mövzularında keçirilən beynəlxalq konfranslarda dünyaya mühüm mesajlar verilib.
Son illər Şeyxülislamın təşəbbüsü ilə İspaniya, Almaniya, Avstriya, Türkiyə, Finlandiya, İsveçrə, Rusiya və digər ölkələrdə yüksək səviyyədə təşkil edilən beynəlxalq konfrans və forumlarda Azərbaycan reallıqları, ölkəmizin dinlər və sivilizasiyalararası dialoqa verdiyi töhfələr təşviq olunub.
Bu il QMİ sədri Allahşükür Paşazadənin 70 yaşı, Şeyxülislam məqamına seçilməsinin 40 illiyi tamam olur. Ölkə prezidenti İlham Əliyev hər iki əlamətdar hadisənin təntənəli şəkildə qeyd edilməsi və yubiley tədbirləri çərçivəsində Dünya Dini Liderlərinin II Bakı Sammitinin keçirilməsi ilə bağlı sərəncamlar imzalayıb. Dövlət başçısı həmişə olduğu kimi, yubileylə bağlı sənəddə də Qafqazın dini rəhbərinin şəxsiyyətinə və fəaliyyətinə böyük dəyər verib: "...Şeyxülislam Allahşükür Paşazadə bütün həyatı boyu cəmiyyətdə mənəvi-əxlaqi dəyərlərin, və milli həmrəyliyin bərqərar olması yolunda səmərəli fəaliyyət göstərib. Yaxın tarixin keçmişimizdə xalqımızın yaşamış olduğu taleyüklü hadisələr zamanı həm dini rəhbər, həm də ictimai xadim kimi yüksək vətənpərvərlik və əsl vətəndaş mövqeyi nümayiş etdirib. Ölkəmizdə beynəlxalq hüquq normalarına və mütərəqqi tarixi ənənələrə əsaslan dövlət-din münasibətlərinin formalaşması, Azərbaycan həqiqətlərinin dünya ictimaiyyətinə çatdırılması və təbliği sayəsində səmərəli xidmətlər göstərməkdədir”.
İnanırıq ki, Şeyxülislamın yubiley tədbirləri yüksək səviyyədə keçiriləcək, noyabrın 14-də öz işinə başlayacaq Dünya Dini Liderlərinin II Bakı Sammiti ölkəmizin dinlər və mədəniyyətlərarası dialoqun möhkəmləndirilməsi sahəsindəki aparıcı mövqeyini daha da gücləndirəcək, Azərbaycan həqiqətlərinin təbliği və təşviqinə vəsilə olacaq.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 24-08-2019 00:43 | Bölmə: Xəbərlər
Elə insanlar var ki, onlar təkcə doğulduqları elin-obanın deyil, bütün dünyanın fəxrinə çevrilə bilirlər. Qafqaz Müsəlmanları İdarəsinin sədri, MDB Dinlərarası Şurasının həmsədri, MDB Müsəlman Dini Liderlərinin Məşvərət Şurasının və Qafqaz Xalqları Ali Dini Şurasının sədri, Bakı Beynəlxalq Dinlər və Sivilizasiyalararası Əməkdaşlıq Mərkəzinin Baş katibi, Beynəlxalq Fiqh Təşkilatının, Beynəlxalq Dinlərarası və Mədəniyyətlərarası Dialoq Mərkəzinin Direktorlar Şurasının, Ümumdünya Sülh Şurası Rəyasət Heyətinin, İordaniya İslam Mədəniyyəti Kral Akademiyasının, UNESCO yanında Din Xadimlərinin Məşvərət Şurasının üzvü, Şeyxülislam Allahşükür Paşazadə məhz belə tarixi şəxsiyyətlərdəndir.
Mürəkkəb situasiyaların adamı
Rəsmi titullarını tam sadalamadığımız Allahşükür Paşazadə 1823-cü ildə təsis edilən Zaqafqaziya Müsəlmanları Ruhani İdarəsinin - bu gün dünyada Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi kimi tanınan nüfuzlu dini mərkəzin sayca 12-ci Şeyxülislamıdır. Şeyxülislam həzrətləri bu mühüm vəzifəyə 1980-ci ildə seçilib. Bütün dinlərə müharibə elan edən kommunist rejimi həmin dövrdə məscid və kilsələrə, nüfuzlu ruhanilərə qarşı amansız repressiyalardan yorulsa da dini təsisatlara ciddi nəzarəti əldən verməmişdi. İslam dininə bağlığı ilə seçilən Azərbaycanda cəmi 17 məscidin və bir ziyarətgahın - Gəncədəki "İmamzadə”nin rəsmi fəaliyyət göstərməyə icazəsi var idi. Belə bir vaxtda Şeyxülislam məqamına seçilən Qafqazın gənc dini rəhbəri maneə və qadağalara baxmayaraq bilik və bacarığını ortaya qoyaraq qısa müddətdə mühüm işlər görə bildi. Onun uzaqgörənliyi, əzmkarlığı sayəsində 1989-cu ildə Bakı İslam Mədrəsəsi yaradıldı və gələcək müstəqil Azərbaycan, eləcə də Qafqaz üçün dini kadrların hazırlanması yolunda ilk addımlar atıldı. 1991-ci ildə Moskvanın təzyiqlərinə rəğmən həmin mədrəsənin bazasında Bakı İslam İnstitutu təsis olundu.
QMİ sədri, Şeyxülislam Allahşükür Paşazadənin keçdiyi çətin və şərəfli yolu araşdıran tədqiqatçılar 1990-cı ilin 20 Yanvar hadisələri zamanı onun tutduğu prinsipial mövqeyə xüsusi diqqət ayırırlar. Bu da səbəbsiz deyil, dövlət müstəqilliyini və suverenliyini bərpa etməyə çalışan Azərbaycan xalqı həmin günlərdə sovet ordusunun misli görünməyən vəhşiliyinə məruz qaldı. Yüksək vəzifə tutan şəxslər, hakim partiyanın yerli rəhbərləri Qırmızı ordunun tankları Bakıya daxil olmazdan əvvəl qaçıb gizləndiyindən dövlət idarəçiliyi iflic olmuşdu. Belə bir mürəkkəb situasiyada məhz gənc Şeyxülislam Allahşükür Paşazadə önə çıxaraq dini lider kimi xalqımızı qəsbkarlara qarşı birləşdirə bildi. Şanlı tariximizdə xüsusi bir səhifə olan 20 Yanvar hadisələrindən 30 ilə yaxın bir müddət keçir, Şeyxülislam həzrətlərinin faciə günlərində nümayiş etdirdiyi müdriklik və qətiyyət, haqq səsimizin dünyaya çatdırılması üçün atdığı addımlar qədirbilən xalqımız tərəfindən ehtiramla qeyd edilir. Günahsız insanlara qarşı amansızlığın birbaşa baiskarı M. Qorbaçova ünvanladığı müraciət bu gün də öz siyasi əhəmiyyətini itirməyib:
"... Yanvarın 19-dan 20-nə keçən gecə və sonrakı günlər Bakıda törədilən vəhşiliklər heç bir ölçüyə sığmır. Şəhərin küçələri yüzlərlə günahsız qurbanların qanına boyanmışdır. Bunların arasında uşaqlar, qocalar və qadınlar vardır. Tankların tırtılları altında qalmış, pulyemyot və avtomatlarla deşik-deşik edilmiş cəsədlər insanı dəhşətə gətirir. Bir dövlət başçısı kimi sizin imzanızla törədilən bu qanlı qırğına, bu dəhşətli cinayətə heç bir bəraət ola bilməz...
...Bilin ki, bu faciə ilə bağlı əsl həqiqəti dünya ictimaiyyətinə çatdırmaq üçün əlimizdən gələni edəcəyik. Bir dövlət ki, imperiya hökmranlığı niyyəti ilə millətlərarası çaxnaşmanı aradan qaldırmaq əvəzinə, onu daha da qızışdırır, bir dövlət ki, öz ordusunu öz vətəndaşının qatilinə çevirir, bir dövlət ki, öz adamlarına layiqli güzərandan daha çox ölmək hüququ verir, belə bir dövlət ancaq nifrətə layiqdir...
...Bütün Azərbaycan xalqının iradəsini ifadə edərək mən, Bakıdan qoşun hissələrinin dərhal çıxarılmasını qətiyyətlə tələb edirəm. Heç bir xalqla, həmçinin azərbaycanlılarla silah gücüylə danışmaq olmaz. Bu 10 gün, Əfqanıstandakı kimi 10 il davam edə bilər. Amma gec-tez ədalət və haqq işi qələbə çalmalıdır. Allah-Təalanın izni ilə bu haqq işi Azərbaycanda qalib gələcəkdir. Qoy Allah-Təala bu fəlakəti mənim xalqımın başına gətirənləri, bu işə rəvac verənləri zəlil etsin...”
Şeyxülislamın rəsmi iqamətgahı sayılan Təzəpir məscidi Qanlı Yanvar günlərində ümummilli bir qərargaha çevrilmişdi. İdarə rəsmiləri, din xadimləri, Bakı İslam Mədrəsəsinin tələbələri 40 gün böyük bir fədakarlıqla çalışır, şəhidlərimizin islami qaydalara uyğun dəfn olunmasında yaxından iştirak edir, yaralılara baş çəkir, maddi yardımların şəhid ailələrinə çatdırılmasına çalışırdılar.
İşğalçı ordunun qətlə yetirdiyi insanların bu gün Şəhidlər Xiyabanı kimi tanıdığımız ərazidə dəfn edilməsini və şəhidlərimizlə vida mərasimində sovet ordusu əsgərlərinin şəhər küçələrində görünməməsini Şeyx həzrətləri o zamankı müdafiə naziri Yazovdan tələb edir. Marşal dini liderin tələbi qarşısında geri çəkilməyə məcbur olur.
Sovet ordusunun Bakını üzük qaşı kimi mühasirəyə aldığı həmin ağır günlərdə Şeyxülislamın cəsarətli müraciəti SSRİ rəhbəri Qorbaçovu və onun siyasətinə haqq qazandırmağa çalışan digər cəlladları ittiham edən və haqq səsimizi bütün dünyaya yayan ilk sənəd oldu. Dini liderinin ətrafında birləşməklə tarixin sınağından üzüağ çıxan Azərbaycan yenidən öz dövlət müstəqilliyini bərpa etdi. Allahşükür Paşazadəyə həm sovet zamanında, həm də müstəqillik dövründə Şeyxülislam kimi fəaliyyət göstərmək nəsib oldu.
Ölkəmizin ilk beynəlxalq təşkilata- nüfuzlu İslam Əməkdaşlıq Təşkilatına üzv qəbul olunmasında da Şeyxülislam həzrətlərinin müstəsna rolu var, 1991-ci ilin dekabrında o zaman İslam Konfransı Təşkilatı adlanan bu qurumun Dakardakı Zirvə toplantısında məhz QMİ sədrinin qətiyyətli mövqeyi və uzaqgörənliyi sayəsində Azərbaycan təşkilatın üzvlüyünə qəbul edildi.
Şərəfli tarixi olan Qafqaz Müsəlmanları İdarəsinə aid sənədlərin Gürcüstan Dövlət Arxivindən ölkəmizə gətirilməsi kimi çətin, həm də çox vacib məsələnin reallaşmasında Şeyxülislamın nüfuzu və fədakarlığı mühüm rol oynadı.
Elm adamı
12-ci Şeyxülislam təkcə dini rəhbər kimi deyil, həm də elm adamı kimi Azərbaycanda və dünyada böyük nüfuza malikdir. QMİ sədri 1992-ci ildə doktorluq dissertasiyası müdafiə edərək tarix elmləri doktoru elmi dərəcəsi alan ilk din xadimi olaraq da ölkə tarixinə düşüb. Şeyxülislam həzrətləri İslam tarixi və mədəniyyəti üzrə Azərbaycanda araşdırmalar aparan ilk tarixçi-islamşünasdır.
Onun "Qafqazda İslam”, "İslamda ümmət və şüubilik”, "Quranın təfsiri və tərcüməsi tarixi”, "Qurani-Kərimin ilahi hökmləri və öyrənilməsi tarixi”, "İslamda şəhidlik”, "Qurani-Kərimin ecazkarlığı”, "Qurani-Kərimdə insan təbiəti”, "Milli münasibətlər və din” əsərləri bu gün sanballı elmi mənbə sayılır.
Şeyxülislam həzrətləri ali təhsilimizin 100 yaşlı flaqmanı Bakı Dövlət Universitetinin professoru, Prezident yanında Ali Attestasiya Komissiyasının Ekspert Şurasının üzvüdür. Məhz Şeyxülislam Allahşükür Paşazadənin təşəbbüsü ilə 1997-ci ildə QMİ-də tanınmış elm və din xadimlərindən ibarət Elmi-Dini Şura yaradılıb. QMİ sədri savadlı, müstəqil dövlətimizin yeritdiyi din-dövlət siyasətinə töhfə verə bilən din xadimlərinin hazırlanmasına daim diqqət ayırır, QMİ-də din xadimləri üçün təkmilləşdirmə kursları, attestasiyalar təşkil olunur.
2015-ci ildə məhz dini liderin təşəbbüsü və xeyir-duası ilə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası və Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi birgə "İslam maarifçiliyi və müasir dövr” mövzusunda Beynəlxalq elmi-konfrans keçirib.
Gərgin iş qrafikinə baxmayaraq Şeyxülislam həzrətləri tez-tez dünyanın müxtəlif ölkələrində keçirilən elmi konfrans və sessiyalarda çıxış edir. Siyasi və dini baxımdan həssas ərazidə yaşayan Qafqaz xalqları ona həm dini lider, nüfuzlu ağsaqqal, həm də alim kimi həmişə böyük hörmətlə yanaşırlar.
Barış adamı
Dini lider, görkəmli ictimai xadim Allahşükür Paşazadənin mürəkkəb regionumuzda və eləcə də dünyada sülhün, sabitliyin qorunması üçün gördüyü işlər ölçüyəgəlməzdir. Şeyxülislam həzrətləri siyasi münaqişələrdə dindən alət kimi istifadənin yolverilməz olduğunu dəfələrlə bəyan edib, islamafobiyanın, ksenofobiyanın, antisemitizmin bütün bəşəriyyət üçün təhlükə olduğunu bildirib. Qafqazın dini lideri bütün çıxışlarında, dövlət rəhbərləri ilə görüşlərində xalqımızın ən böyük problemi-Qarabağ məsələsi barədə danışır, Ermənistanın işğalçılıq siyasətini, dini abidələrə qarşı vandalizm hərəkətlərini pisləyir, Azərbaycan həqiqətlərini dünya ictimaiyyətinə çatdırır. Şeyxülislam həzrətləri ən yüksək tribunalardan dəfələrlə bildirib ki, xalqımız regionda və dünyada sülhə təhdid olan Ermənistan-Azərbaycan Dağıq Qarabağ münaqişəsinin sülh yolu ilə, beynəlxalq hüquq normalarına uyğun və ölkəmizin ərazi bütövlüyü çərçivəsində həll olunmasını istəyir.
Bütün dünyada barış adamı kimi tanınan Şeyxülislam Allahşükür Paşazadə sülhün, sabitliyin qorunmasına verdiyi töhfələrə görə müxtəlif ölkələrin ali orden və medalları ilə təltif edilib.
Son illər Azərbaycan dünyanın mənəvi mərkəzi kimi tanınır, multikulturalizmin və tolerantlığın nümunəvi modelinin təşviqinə çalışır. Ölkəmizin bu sahədə əldə etdiyi uğurlarda QMİ sədrinin danılmaz xidmətləri var. Şeyxülislam həzrətləri dinlər və sivilizasiyalararası dialoqun inkişafı ilə bağlı Azərbaycanın oynadığı mühüm rolu dünyanın hər yerində yorulmadan təşviq edir, istər Bakıda, istərsə də müxtəlif ölkələrdə konfrans və forumlar keçirir. Paytaxtımızda təşkil edilən Dünya Dini Liderlərinin Bakı Sammitində, MDB Müsəlmanları Məşvərət Məclisinin II iclasında, "MDB müsəlmanları sülh və stabil inkişaf tərəfdarlarıdır”, "Dini tolerantlığın möhkəmləndirilməsi” (Azərbaycan modeli, ATƏT regionu və onun hüdudlarından kənarda çağırışlar), "Qafqazda dini tolerantlıq ənənəsi və Azərbaycanın multikulturalizm modeli”, "İslam həmrəyliyi zamanın çağırışıdır”, "İslam həmrəyliyi: dini və mədəni müxtəlifliyin harmoniyası” mövzularında keçirilən beynəlxalq konfranslarda dünyaya mühüm mesajlar verilib.
Son illər Şeyxülislamın təşəbbüsü ilə İspaniya, Almaniya, Avstriya, Türkiyə, Finlandiya, İsveçrə, Rusiya və digər ölkələrdə yüksək səviyyədə təşkil edilən beynəlxalq konfrans və forumlarda Azərbaycan reallıqları, ölkəmizin dinlər və sivilizasiyalararası dialoqa verdiyi töhfələr təşviq olunub.
Bu il QMİ sədri Allahşükür Paşazadənin 70 yaşı, Şeyxülislam məqamına seçilməsinin 40 illiyi tamam olur. Ölkə prezidenti İlham Əliyev hər iki əlamətdar hadisənin təntənəli şəkildə qeyd edilməsi və yubiley tədbirləri çərçivəsində Dünya Dini Liderlərinin II Bakı Sammitinin keçirilməsi ilə bağlı sərəncamlar imzalayıb. Dövlət başçısı həmişə olduğu kimi, yubileylə bağlı sənəddə də Qafqazın dini rəhbərinin şəxsiyyətinə və fəaliyyətinə böyük dəyər verib: "...Şeyxülislam Allahşükür Paşazadə bütün həyatı boyu cəmiyyətdə mənəvi-əxlaqi dəyərlərin, və milli həmrəyliyin bərqərar olması yolunda səmərəli fəaliyyət göstərib. Yaxın tarixin keçmişimizdə xalqımızın yaşamış olduğu taleyüklü hadisələr zamanı həm dini rəhbər, həm də ictimai xadim kimi yüksək vətənpərvərlik və əsl vətəndaş mövqeyi nümayiş etdirib. Ölkəmizdə beynəlxalq hüquq normalarına və mütərəqqi tarixi ənənələrə əsaslan dövlət-din münasibətlərinin formalaşması, Azərbaycan həqiqətlərinin dünya ictimaiyyətinə çatdırılması və təbliği sayəsində səmərəli xidmətlər göstərməkdədir”.
İnanırıq ki, Şeyxülislamın yubiley tədbirləri yüksək səviyyədə keçiriləcək, noyabrın 14-də öz işinə başlayacaq Dünya Dini Liderlərinin II Bakı Sammiti ölkəmizin dinlər və mədəniyyətlərarası dialoqun möhkəmləndirilməsi sahəsindəki aparıcı mövqeyini daha da gücləndirəcək, Azərbaycan həqiqətlərinin təbliği və təşviqinə vəsilə olacaq.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 04:10
Ermənistan KTMT-də iştirakını dondurub
Bu gün, 02:21
Tanınmış jurnalist vəfat edib
Bu gün, 00:50
Avtobus qəzasında 45 nəfər həyatını itirib
Dünən, 21:47
Ramazanın 19-cu günü: imsak və iftar vaxtları
Dünən, 20:22
Yazıçı Akif Əli ittifaq sədri seçilib - Fotolar
Dünən, 17:07
Taksilərdə POS-terminallar quraşdırılacaq
Dünən, 16:57
Taksilər yalnız iki rəngdə olacaq
Dünən, 16:05
Əli Əsədov peşə təhsili ilə bağlı qərar imzalayıb
Dünən, 12:55
Quranı yandıran şəxs İsveçdən çıxarılıb
Dünən, 10:25
Xankəndidə silah-sursat aşkarlanıb
Dünən, 10:10
Xarkov və Zaporojyeyə hücum olub
Dünən, 09:25
ABŞ husilərə zərbələr endirib
Dünən, 09:17
BMT-nin sammitində vacib qərarlar veriləcək
Dünən, 00:18
Makronun davranışı müttəfiqlərini qəzəbləndirib
Dünən, 00:05
Rusiyalı diplomatı Latviyadan qovurlar
27-03-2024, 23:01
Ramazanın 18-ci günü: imsak və iftar vaxtları
27-03-2024, 17:45
Nazir universitetin Şəki filialına direktor təyin edib
27-03-2024, 16:22
Kamran Əliyev vəzifəsindən azad edilib
27-03-2024, 15:21
Cevdet Yılmaz: "Türkiyəni parçalamaq istəyənlər var"
27-03-2024, 14:37
BMU-ya prorektor təyin olunub
27-03-2024, 13:43
Lerikdə 11 nəfər qidadan zəhərlənib - Yenilənib
27-03-2024, 10:50
Lukaşenko Suvalki dəhlizini ələ keçirməyin yolunu öyrənir
27-03-2024, 10:44
Kolleclərə tələbə qəbulu elan edilib
27-03-2024, 10:18
ABŞ bombardmançı təyyarələri Rusiyaya yaxınlaşıb
27-03-2024, 10:01
Qubadlı rayonunda sursat aşkar olunub
27-03-2024, 09:58
“Krokus”da həlak olanların siyahısı yenilənib
27-03-2024, 09:47
Macarlar Orbana etiraz edir
27-03-2024, 00:05
Qəzzada 5 min 826 şagird və 264 müəllim həlak olub
26-03-2024, 21:14
Suriyada İranın daha bir hərbi müşaviri öldürülüb
26-03-2024, 21:03
Lukaşenko: “Terrorçular Belarusa qaçmaq istəyib”
26-03-2024, 17:36
Biləsuvarda 25 yaşlı qadın qətlə yetirilib
26-03-2024, 11:21
UEFA "Qarabağ"ı cərimələyib
25-03-2024, 21:14
Rusiyada terror aktı: daha bir nəfər həbs olunub
25-03-2024, 13:52
40 israilli 700 fələstinli ilə dəyişdirilir
24-03-2024, 13:26
Bakıya yağış, rayonlara qar yağacaq
24-03-2024, 11:29
Dağlıq rayonlarda güclü qar yağıb
24-03-2024, 10:36
Xəzər dənizində zəlzələ olub
23-03-2024, 23:38
Slovakiyada prezident seçkiləri keçirilir
23-03-2024, 18:12
Xədicə İsmayılın ölkədən çıxışı qadağan edilib
23-03-2024, 17:26
Rusiya Ukraynaya hücumları artıracaq
23-03-2024, 17:06
Martın 24-ü Rusiyada milli matəm günüdür
23-03-2024, 17:01
Brüssel Moskvadakı terror aktını pisləyir
23-03-2024, 11:21
İlham Əliyev Pakistanın baş nazirini təbrik edib
23-03-2024, 10:38
Emin Ağalarov: "Bu terror hər kəs üçün dəhşətli faciədir"
23-03-2024, 10:22
Aralıq dənizində zəlzələ olub
23-03-2024, 00:26
Rusiya məşhur şəxsləri "xarici agent"lər siyahısına salıb
22-03-2024, 23:49
Röya Ayxanın Moskvadakı konserti təxirə salınıb
22-03-2024, 18:00
Məşhur vəkil evində həbs olunub
22-03-2024, 16:34
Ərdoğan İlham Əliyevi təbrik edib