21:58 / 25-04-2024
İlham Əliyev Füzuli hava limanından Berlinə uçub - (Yenilənib)
20:33 / 25-04-2024
Almaniyadakı ukraynalı qaçqınlara görə problem yaranıb
20:26 / 25-04-2024
İran-İsrail qarşıdurması: ilk raund daha təhlükəli mərhələyə keçə bilər
19:45 / 25-04-2024
Dünyada 282 milyon insan acdır - BMT
19:17 / 25-04-2024
Rusiya Polşada yaradılacaq nüvə obyektlərinə hücum edəcək
18:56 / 25-04-2024
İran məhkəməsi repçi barəsində edam qərarı çıxarıb
18:42 / 25-04-2024
Milli Məclis Avropa Parlamentinin son qətnaməsinə sərt cavab verib - Bəyanat
18:09 / 25-04-2024
Azərbaycan-Ermənistan sərhədində 20 sərhəd dirəyi quraşdırılıb
18:03 / 25-04-2024
Ermənistanda müxalifətin aksiyası baş tutmayıb, kütləvi həbslər var - Video
18:02 / 25-04-2024
Naxçıvanda fond sədri vəzifədən çıxarılıb
17:55 / 25-04-2024
Papa Fransisk Putinə mesaj göndərib
17:46 / 25-04-2024
Dünyada iqlim böhranı başlayır
17:32 / 25-04-2024
Azərbaycanla Macarıstan arasında enerji əməkdaşlığı barədə müzakirə aparılıb
17:25 / 25-04-2024
Qırğızıstan prezidentinə Qarabağ atı hədiyyə edilib - Fotolar
17:08 / 25-04-2024
İlham Əliyevlə Qırğızıstan prezidenti Füzuli və Ağdamda olublar - (Yenilənib) - Fotolar
16:42 / 25-04-2024
Qırğızıstan prezidentinin Azərbaycana dövlət səfəri başa çatıb
16:41 / 25-04-2024
Türkiyə Mərkəzi Bankı faiz dərəcəsi ilə bağlı qərar verib
16:25 / 25-04-2024
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentləri birgə nahar ediblər
16:09 / 25-04-2024
Avropa Parlamenti Gürcüstanda xarici agentlər haqqında qanunla bağlı qətnamə qəbul edib
16:05 / 25-04-2024
Prezident İlham Əliyev Şarl Mişeli COP29-a dəvət edib
15:50 / 25-04-2024
İspaniya və daha 4 ölkə Fələstin dövlətini tanımağa hazırlaşır
15:32 / 25-04-2024
Keçmiş Ombudsman Elmira Süleymanova vəfat edib - (Yenilənib)
15:32 / 25-04-2024
Simonyan: "Ermənistan və Azərbaycanın bir-birinə qarşı ərazi iddiası yoxdur"
15:08 / 25-04-2024
"Azərbaycanda respondentlərin 74,9%-i "TikTok"a məhdudiyyətlərin tətbiq edilməsini istəyir"
14:43 / 25-04-2024
Malıbəylidə kütləvi məzarlıq aşkarlanıb - Fotolar
14:35 / 25-04-2024
Rasim Balayev: "Onlara baş qoşası deyiləm"
14:29 / 25-04-2024
Qərb Cənubi Qafqazda sabitliyi pozmağa çalışır
14:16 / 25-04-2024
İsrail daha 12 fələstinlini həbs edib
14:06 / 25-04-2024
Qəzzada ölənlərin sayı artıb
13:59 / 25-04-2024
Rusiya XİN: "Sərhədlərin delimitasiyası üzrə bütün səylərini dəstəkləyirik"
18:56 / 22-04-2024
Azərbaycan və Rusiya prezidentlərinin təkbətək görüşü olub - (Yenilənib) - Fotolar
00:11 / 23-04-2024
Sağlam və uzun ömür yaşamağın 10 asan yolu var - Siyahı
18:01 / 21-04-2024
Dünyanın idman paytaxtı olması üçün Bakının namizədliyi irəli sürülüb
13:54 / 22-04-2024
Füzuli şəhərinə növbəti köç olub - (Yenilənib)
09:53 / 22-04-2024
Ümid nəğməsi - Etibar Cəbrayıloğlu yazır
16:10 / 22-04-2024
Ölkələr sürətlə silahlanır - Ümumi hərbi xərclər 2,4 trilyon dolları keçib
14:10 / 23-04-2024
Füzuli şəhərinə növbəti köç karvanı yola salınıb - (Yenilənib)
16:58 / 23-04-2024
İlham Əliyev “COP29 və Azərbaycan üçün Yaşıl Baxış” beynəlxalq forumda iştirak edir - (Yenilənib)
14:03 / 24-04-2024
Professor Nəsib Quliyev özünü güllələyib
00:02 / 23-04-2024
Məşhur boksçu Mayk Tayson şirkətin səfiri olub
00:05 / 23-04-2024
Abramoviç yeni futbol klubunu Avropanın ən yaxşısı edəcək
00:45 / 22-04-2024
Türkiyədə yenə zəlzələ olub
Moskva danışıqları: Vaşinqton rahatdır, çünki...
Tarix: 26-05-2023 18:20 | Bölmə: Siyasət
Mayın 25-də Moskvada Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin Rusiya Federasiyasının Prezidenti Vladimir Putin və Ermənistan Respublikasının Baş naziri Nikol Paşinyan ilə üçtərəfli Zirvə görüşü oldu.
Ümumi mənada bu danışıqları Vaşinqton və Brüssel görüşlərinin növbəti raundu kimi də qiymətləndirmək olar.
Mosvka görüşü...
Bundan öncə Vaşinqtonda və Brüsseldəki danışıqlar ümumi mənada müsbət olmuşdu. Hər iki görüşdə konkret razılıqların əldə olunduğunu, mübahisəli məqamların isə növbəti görüşlərdə müzakirə edilməsinə qərar verildiyini demək olar.
Vaşinqtonda və Brüsseldə keçirilən görüşlərin real nəticəsi isə şübhəsiz Nikol Paşinyanın “Qarabağ daxil olmaqla Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tanıyırıq”,- bəyanatını səsləndirməsidir.
Həm Vaşinqtonda və Brüsseldə ardıcıl görüşlərin keçirilməsi, həm də Paşinyanın məlum bəyanatlar verməsi Kremli ciddi şəkildə narahat edib. Rusiya yaxşı başa düşür ki, ABŞ və Qərbin konstruktiv danışıqları davam etdirməsi prosesi ən qısa zamanda bitirə bilər. Bu isə öz növbəsində Rusiyanın Cənubi Qafqazda təsirinin qırılması deməkdir. Moskvada keçirilən üçtərəfli Zirvə görüşü ümumi mənada Ermənistan ilə Azərbaycan arasında gedən danışıqlar prosesində təşəbbüsü ələ almaq və prosesi öz maraqları çərçivəsində irəliyə aparmaq mahiyyəti daşıyır.
Paşinyanın şousu
Üçtərəfli görüş cəmi 20 dəqiqə çəkdi və real nəticə əldə edilmədi. Görüşün həm qısa çəkməsi, həm də real nəticənin əldə edilməməsinin əsas səbəbi Avrasiya İqtisadi Birliyinin toplantısında N. Paşinyanla İ. Əliyev arasında yaşanan gərginlik oldu.
Paşinyan Əliyevin çıxışında səsləndirdiyi “Zəngəzur dəhlizi” ifadəsinə kəskin reaksiya verdi. Bundan başqa, o, “Laçın dəhlizi”nin də nəzarət altında olmamalı olduğunu bildirib. Prezident İlham Əliyev isə cavabında dedi ki, “Zəngəzur dəhlizi” nəqliyyat yoludur və özündə Ermənistana qarşı ərazi iddiasını ehtiva etmir, Laçın yolunda isə sərhəd-keçid məntəqəsinin yaradılması Azərbaycanın müstəsna hüququdur və bu, 2020-ci il 10 noyabr bəyanatına zidd deyil.
Paşinyanın üçtərəfli görüş öncəsi gərginliyi artırması və mübahisə etməsi planlı bir davranış olduğunu göstərir.
Məsələ ondadır ki, Paşinyan Moskva görüşündən öncə “Qarabağ daxil olmaqla Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tanıyırıq”,- bəyanatını səsləndirib.
Azərbaycan tərəfi də öz növbəsində Ermənistanın ərazi bütövlüyünü tanıdığını bəyan edib. Bunu bilə-bilə “Zəngəzur dəhlizi” ifadəsinə görə mübahisə etmək, gərginliyi artırmaq başqa səbəblərin olduğuna dəlalət edir. Məsələ ondadır ki, Paşinyan ehtiyatlanır. Cəsarətli açıqlamalar versə də, radikal müxalifətin reaksiyasından qorxur.
Yəqin düşünüb ki, İ. Əliyevin “dəhliz” sözünə sərt reaksiya verməsə, ölkəsində tənqid atəşinə məruz qalacaq.
İmzalanmayan sənəd
Moskvada iki sənədin imzalanması gözlənilirdi. Birincisi, nəqliyyat kommunikasiyalarının blokdan çıxarılması haqqında sənəd idi.
İkincisi isə xarici işlər nazirləri səviyyəsində imzalanması gözlənilən sənəd idi.
Lakin qeyd olunan sənədlər imzalanmadı. Halbuki bu sənədlə bağlı danışıqlar bir neçə gündür gedirdi. Mayın 23-dən Azərbaycan, Ermənistan və Rusiya baş nazirlərinin müavinlərinin rəhbərlik etdiyi üçtərəfli işçi qrupu Moskvada sənədlər üzərində işləyirdi.
Lakin Moskva görüşü öncəsi Paşinyanın gərginliyi artırması, mübahisə etməsi fonunda liderlər hər hansı sənədi, hətta ümumi bəyanatı imzalamadı.
Rusiya prezidenti Vladimir Putin sadəcə onu dedi ki, iki dövlət arasında nəqliyyat yolunun açılması prosesi sürətlənə bilər. Əslində Putinin açıqlamasından da bu nəticəyə gəlmək olar ki, ortada konkret sənəd var.
Azərbaycan həmin sənədin imzalanıb nəqliyyat kommunikasiya əlaqələrinin bərpa edilməsi, daha dəqiqi, Naxçıvan ilə Azərbaycanın əsas hissəsini quru yolu ilə birləşdirəcək vəsitələrin tamamlanmasını istəyir. Bunun üçün isə lazımi işlər görülüb.
Rusiya da öz növbəsində Azərbaycanla Ermənistan arasında dəmiryolunun açılmasıyla bağlı danışıqlar prosesini nəzarətdə saxlamaq istəyir. Söhbət burada həmin əraziyə nəzarətin Kremldə olmasından gedir.
Ermənistana gəldikdə isə rəsmi İrəvan öz ərazisində dəmiryolunu bərpa etməyə tələsmir.
ABŞ-ın Moskva görüşünə reaksiyası
Moskvada keçirilən üçtərəfli görüş ABŞ tərəfindən yaxından izlənilirdi. ABŞ Dövlət Departamentinin nümayəndəsi Metyu Millerin Azərbaycan və Ermənistan liderlərinin Moskva görüşü haqda deyib ki, “Moskva görüşündə olmasaq da, məsələ bizim üçün əvvəlki kimi prioritet olaraq qalır”.
“Bilirsiniz ki, dövlət katibi hər iki tərəflə bir neçə həftə əvvəl Vaşinqtonda görüşüb. Bundan sonra danışıqlar Brüsseldə davam edib və biz danışıqların davam etməsini dəstəkləyirik. Razılaşmanın artıq əldə olunduğunu düşünürük və hər iki tərəfin birgə işləyib, həll olunmamış məsələlərlə bağlı razılıq əldə etməsinə çalışırıq”, – o bildirib.
Millerin sözündən bu qənaətə gəlmək olar ki, Vaşinqton Moskva görüşündən və ya Rusiyanın proseslərdəki varlığından narahat deyil. Prinsip etibarilə Vaşinqton və Brüssel görüşlərində real nəticələr əldə olunub və ən önəmlisi ölkələr qarşılıqlı şəkildə ərazi bütövlüklərini tanıyıblar.
Təsadüfi deyil ki, prezident İlham Əliyev də bunu sülh sazişinin digər maddələrinin razılaşdırılması üçün əsas problem hesab edirdi. Bu problem aradan qalxdığı üçün danışıqların bundan sonrakı raundları daha konstruktiv olacaq demək olar.
Bundan başqa, nəzərə alsaq Vaşinqton və Brüssel görüşlərindən fərqli olaraq Moskva görüşündə real nəticə əldə edilmədi, hər hansı sənəd imzalanmadı, Vaşinqtonun razı olması başadüşüləndir.
Turan RZAYEV
Politoloq
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 26-05-2023 18:20 | Bölmə: Siyasət
Mayın 25-də Moskvada Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin Rusiya Federasiyasının Prezidenti Vladimir Putin və Ermənistan Respublikasının Baş naziri Nikol Paşinyan ilə üçtərəfli Zirvə görüşü oldu.
Ümumi mənada bu danışıqları Vaşinqton və Brüssel görüşlərinin növbəti raundu kimi də qiymətləndirmək olar.
Mosvka görüşü...
Bundan öncə Vaşinqtonda və Brüsseldəki danışıqlar ümumi mənada müsbət olmuşdu. Hər iki görüşdə konkret razılıqların əldə olunduğunu, mübahisəli məqamların isə növbəti görüşlərdə müzakirə edilməsinə qərar verildiyini demək olar.
Vaşinqtonda və Brüsseldə keçirilən görüşlərin real nəticəsi isə şübhəsiz Nikol Paşinyanın “Qarabağ daxil olmaqla Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tanıyırıq”,- bəyanatını səsləndirməsidir.
Həm Vaşinqtonda və Brüsseldə ardıcıl görüşlərin keçirilməsi, həm də Paşinyanın məlum bəyanatlar verməsi Kremli ciddi şəkildə narahat edib. Rusiya yaxşı başa düşür ki, ABŞ və Qərbin konstruktiv danışıqları davam etdirməsi prosesi ən qısa zamanda bitirə bilər. Bu isə öz növbəsində Rusiyanın Cənubi Qafqazda təsirinin qırılması deməkdir. Moskvada keçirilən üçtərəfli Zirvə görüşü ümumi mənada Ermənistan ilə Azərbaycan arasında gedən danışıqlar prosesində təşəbbüsü ələ almaq və prosesi öz maraqları çərçivəsində irəliyə aparmaq mahiyyəti daşıyır.
Paşinyanın şousu
Üçtərəfli görüş cəmi 20 dəqiqə çəkdi və real nəticə əldə edilmədi. Görüşün həm qısa çəkməsi, həm də real nəticənin əldə edilməməsinin əsas səbəbi Avrasiya İqtisadi Birliyinin toplantısında N. Paşinyanla İ. Əliyev arasında yaşanan gərginlik oldu.
Paşinyan Əliyevin çıxışında səsləndirdiyi “Zəngəzur dəhlizi” ifadəsinə kəskin reaksiya verdi. Bundan başqa, o, “Laçın dəhlizi”nin də nəzarət altında olmamalı olduğunu bildirib. Prezident İlham Əliyev isə cavabında dedi ki, “Zəngəzur dəhlizi” nəqliyyat yoludur və özündə Ermənistana qarşı ərazi iddiasını ehtiva etmir, Laçın yolunda isə sərhəd-keçid məntəqəsinin yaradılması Azərbaycanın müstəsna hüququdur və bu, 2020-ci il 10 noyabr bəyanatına zidd deyil.
Paşinyanın üçtərəfli görüş öncəsi gərginliyi artırması və mübahisə etməsi planlı bir davranış olduğunu göstərir.
Məsələ ondadır ki, Paşinyan Moskva görüşündən öncə “Qarabağ daxil olmaqla Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tanıyırıq”,- bəyanatını səsləndirib.
Azərbaycan tərəfi də öz növbəsində Ermənistanın ərazi bütövlüyünü tanıdığını bəyan edib. Bunu bilə-bilə “Zəngəzur dəhlizi” ifadəsinə görə mübahisə etmək, gərginliyi artırmaq başqa səbəblərin olduğuna dəlalət edir. Məsələ ondadır ki, Paşinyan ehtiyatlanır. Cəsarətli açıqlamalar versə də, radikal müxalifətin reaksiyasından qorxur.
Yəqin düşünüb ki, İ. Əliyevin “dəhliz” sözünə sərt reaksiya verməsə, ölkəsində tənqid atəşinə məruz qalacaq.
İmzalanmayan sənəd
Moskvada iki sənədin imzalanması gözlənilirdi. Birincisi, nəqliyyat kommunikasiyalarının blokdan çıxarılması haqqında sənəd idi.
İkincisi isə xarici işlər nazirləri səviyyəsində imzalanması gözlənilən sənəd idi.
Lakin qeyd olunan sənədlər imzalanmadı. Halbuki bu sənədlə bağlı danışıqlar bir neçə gündür gedirdi. Mayın 23-dən Azərbaycan, Ermənistan və Rusiya baş nazirlərinin müavinlərinin rəhbərlik etdiyi üçtərəfli işçi qrupu Moskvada sənədlər üzərində işləyirdi.
Lakin Moskva görüşü öncəsi Paşinyanın gərginliyi artırması, mübahisə etməsi fonunda liderlər hər hansı sənədi, hətta ümumi bəyanatı imzalamadı.
Rusiya prezidenti Vladimir Putin sadəcə onu dedi ki, iki dövlət arasında nəqliyyat yolunun açılması prosesi sürətlənə bilər. Əslində Putinin açıqlamasından da bu nəticəyə gəlmək olar ki, ortada konkret sənəd var.
Azərbaycan həmin sənədin imzalanıb nəqliyyat kommunikasiya əlaqələrinin bərpa edilməsi, daha dəqiqi, Naxçıvan ilə Azərbaycanın əsas hissəsini quru yolu ilə birləşdirəcək vəsitələrin tamamlanmasını istəyir. Bunun üçün isə lazımi işlər görülüb.
Rusiya da öz növbəsində Azərbaycanla Ermənistan arasında dəmiryolunun açılmasıyla bağlı danışıqlar prosesini nəzarətdə saxlamaq istəyir. Söhbət burada həmin əraziyə nəzarətin Kremldə olmasından gedir.
Ermənistana gəldikdə isə rəsmi İrəvan öz ərazisində dəmiryolunu bərpa etməyə tələsmir.
ABŞ-ın Moskva görüşünə reaksiyası
Moskvada keçirilən üçtərəfli görüş ABŞ tərəfindən yaxından izlənilirdi. ABŞ Dövlət Departamentinin nümayəndəsi Metyu Millerin Azərbaycan və Ermənistan liderlərinin Moskva görüşü haqda deyib ki, “Moskva görüşündə olmasaq da, məsələ bizim üçün əvvəlki kimi prioritet olaraq qalır”.
“Bilirsiniz ki, dövlət katibi hər iki tərəflə bir neçə həftə əvvəl Vaşinqtonda görüşüb. Bundan sonra danışıqlar Brüsseldə davam edib və biz danışıqların davam etməsini dəstəkləyirik. Razılaşmanın artıq əldə olunduğunu düşünürük və hər iki tərəfin birgə işləyib, həll olunmamış məsələlərlə bağlı razılıq əldə etməsinə çalışırıq”, – o bildirib.
Millerin sözündən bu qənaətə gəlmək olar ki, Vaşinqton Moskva görüşündən və ya Rusiyanın proseslərdəki varlığından narahat deyil. Prinsip etibarilə Vaşinqton və Brüssel görüşlərində real nəticələr əldə olunub və ən önəmlisi ölkələr qarşılıqlı şəkildə ərazi bütövlüklərini tanıyıblar.
Təsadüfi deyil ki, prezident İlham Əliyev də bunu sülh sazişinin digər maddələrinin razılaşdırılması üçün əsas problem hesab edirdi. Bu problem aradan qalxdığı üçün danışıqların bundan sonrakı raundları daha konstruktiv olacaq demək olar.
Bundan başqa, nəzərə alsaq Vaşinqton və Brüssel görüşlərindən fərqli olaraq Moskva görüşündə real nəticə əldə edilmədi, hər hansı sənəd imzalanmadı, Vaşinqtonun razı olması başadüşüləndir.
Turan RZAYEV
Politoloq
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 15:08
"Azərbaycanda respondentlərin 74,9%-i "TikTok"a məhdudiyyətlərin tətbiq edilməsini istəyir"
24-04-2024, 15:12
Ələsgər Məmmədlinin sağlıq durumu pisləşir
24-04-2024, 12:18
YAP-çı deputat Rəsul Quliyevin müdafiəsinə qalxıb
24-04-2024, 11:42
Müsavat Partiyası növbəti qurultaya hazırlaşır
24-04-2024, 09:45
Yarım milyonluq mənimsəmədə ittiham olunan politoloqla bağlı daha bir qərar çıxarılıb
23-04-2024, 17:14
Paşinyan Ermənistan-Azərbaycan arasında ilk sərhəd dirəyinin fotosunu paylaşıb - Foto
23-04-2024, 15:10
Azadlıq Partiyası ləğv olunub? - Açıqlama
23-04-2024, 15:00
Vüqar Səfərli ilə sabiq icra baçısı əfv üçün müraciət edib
23-04-2024, 14:57
Ceyhun Bayramov Çexiya baş naziri ilə görüşüb
23-04-2024, 10:47
Səadət Bənənyarlı: "Qubad bəyin ev dustaqlığına buraxılmasını yüksək qiymətləndirirəm"
23-04-2024, 10:35
Rəsmi Tehrandan 4 kəndin geri qaytarılmasına reaksiya: "Bu, sülhün bərqərar olması üçün zəruridir"
23-04-2024, 08:42
NATO Polşada nüvə silahı yerləşdirə bilər
23-04-2024, 08:04
Baş katibi gərgin görüşlər gözləyir
22-04-2024, 16:57
Qubad İbadoğlu ev dustaqlığına buraxılıb
22-04-2024, 16:22
Deputat Cenevrədə Azərbaycanı təmsil edəcək
22-04-2024, 14:28
Malayziya parlamentinin sədri Azərbaycana səfər edəcək
22-04-2024, 13:54
Füzuli şəhərinə növbəti köç olub - (Yenilənib)
22-04-2024, 12:21
Paşinyan delimitasiya komissiyasının nəzdində işçi qrup yaradıb
22-04-2024, 10:39
“Stratfor”: Ermənistanla münasibətlərin normallaşması Türkiyəni Cənubi Qafqazda gücləndirəcək
20-04-2024, 15:44
Ceyhun Bayramov İran səfiri ilə görüşüb
20-04-2024, 09:46
Sülhməramlıların Qarabağı tərk etməsi separatçı ermənilərin narahatlığına səbəb olub
20-04-2024, 00:37
Hikmət Hacıyev: "Bu, diplomatik və siyasi cəsarətimizin təcəssümüdür"
19-04-2024, 16:00
Ədalət Məhkəməsində Azərbaycanın tələbi ilə ictimai dinləmələr keçirilib
19-04-2024, 15:29
Ceyhun Bayramov Fələstinin baş naziri ilə telefonda müzakirə aparıb
19-04-2024, 15:11
Türkiyə XİN: "İran-İsrail gərginliyi daimi münaqişəyə çevrilə bilər"
19-04-2024, 11:34
Deputat Milli Məclisdə: "Sülhməramlıların Qarabağdan çıxarılması..."
19-04-2024, 09:37
Türkiyə səfirliyinin yeni mətbuat katibi Bakıya gəlib
18-04-2024, 16:15
Prezident Nyu-Yorkda keçmiş prezidentlə görüşüb
18-04-2024, 15:46
Qubad İbadoğluya yekun ittiham aktı elan edilib
18-04-2024, 14:29
Zaxarova: "Moskva Bakı ilə İrəvan arasında münasibətlərin nizamlanması üçün hər şeyi edib"
18-04-2024, 08:57
Donald Tramp sülh vasitəçisi ola bilər
17-04-2024, 22:49
CHP sədri AŞPA-da Azərbaycana dəstəyini ifadə edib
17-04-2024, 16:40
Milli Şuranın mitinqinə icazə verilməyib
17-04-2024, 16:31
ATƏT-in fəaliyyətdə olan sədri Azərbaycana səfər edəcək
17-04-2024, 16:14
Daha bir prezident COP29-a dəvət olunub