18:11 / 13-05-2025
"Georgi lenti" taxan Ağsaqqallar Şurasının sədri vəzifədən azad edilib
18:10 / 13-05-2025
Aydan Nuriyevanın musiqi dünyası - Etibar Cəbrayıloğlu yazır
18:04 / 13-05-2025
İlham Əliyev iki sərgi ilə tanış olub - Yenilənib
17:38 / 13-05-2025
Trampın xüsusi elçiləri İstanbula gəlir
17:13 / 13-05-2025
Azərbaycanın Hərbi prokuroru təyin edilib - Sərəncam
16:13 / 13-05-2025
Professor: Türkiyənin təklifinin alternativi müharibədir
16:00 / 13-05-2025
Magistraturalara imtahanın nəticələri elan olunub
15:41 / 13-05-2025
Rusiya 30 günlük atəşkəs təklifinə şübhə ilə yanaşır
15:02 / 13-05-2025
Şərurlu İsfəndiyar məhkəməyə gəlib - Qalmaqal
14:58 / 13-05-2025
Deputatlar daha 12 məsələni müzakirəyə çıxaracaq
14:17 / 13-05-2025
Sərdar Cəlaloğlu: PKK dəstəyini itirib, bazası sıradan çıxıb
14:01 / 13-05-2025
Zakir Həsənov Yaşar Gülərlə görüşüb - Fotolar
13:28 / 13-05-2025
"Son zəng"lə bağlı məktəblərə protokollar göndərilib
13:04 / 13-05-2025
Şirkətin qadın rəhbəri həbs edilib
13:04 / 13-05-2025
Elnur Zeynalov: “Ağdam Muğam Mərkəzində solo-konsert verməyi düşünürəm”
12:53 / 13-05-2025
Tərtərdə qayınata gəlini öldürüb - Yenilənib
12:49 / 13-05-2025
Rəsmi Bakı Kremlin bostanına daş atır
12:46 / 13-05-2025
Müəllimlərin sertifikasiya imtahanının vaxtı bəlli olub
12:34 / 13-05-2025
Sabah yağış yağacaq
12:23 / 13-05-2025
Çin “Boeing”ə qoyulan qadağanı ləğv edib
12:19 / 13-05-2025
Vardanyanın cinayət işi üzrə məhkəmə davam etdirilir
12:05 / 13-05-2025
Azon zavodunun direktoru vəzifədən çıxarılıb
11:58 / 13-05-2025
Tramp həm Rusiyanı, həm də Ukraynanı hədələyir
11:41 / 13-05-2025
Agentliyin sabiq direktoru məhkəmə zalında həbs edilib
11:28 / 13-05-2025
İstanbul danışıqları: Zelenski gəlir, Tramp iştirakına eyham vurur, Putin hələ də manevr edir
11:09 / 13-05-2025
Milli Təhlükəsizlik Şurasının Baş katibi Bakıya gəlib - Fotolar
11:06 / 13-05-2025
DİN: "Naməlum zəngləri dərhal bloklayın"
10:51 / 13-05-2025
Xalq artisti: "Televiziyada “ləçər kişi” obrazı yaranıb"
10:37 / 13-05-2025
İnsan alveri: 11 nəfər beynəlxalq axtarışa verilib
20:00 / 10-05-2025
İlham Əliyev Ağdama gedib - (Yenilənib) - Fotolar
21:05 / 08-05-2025
Məhkəmə: Kəlbəcərin işğalını əks etdirən videomaterial nümayiş olunub - (Yenilənib)
09:59 / 09-05-2025
Prezident və birinci xanım Heydər Əliyevin məzarını ziyarət ediblər
20:17 / 08-05-2025
Məşhur rejissor böyük faciəni ekranlaşdıracaq
09:05 / 09-05-2025
Anqola prezidenti İlham Əliyevə zəng edib
22:40 / 08-05-2025
BƏƏ prezidenti İlham Əliyevə zəng edib
19:20 / 09-05-2025
207 nömrəli məktəbdə 150 manatdan pul yığılması iddiası araşdırılır
00:01 / 10-05-2025
Bu gün Heydər Əliyevin doğum günüdür
23:44 / 08-05-2025
Pakistan Hindistana raketlərlə cavab verib
00:03 / 09-05-2025
Prezident Faşizm üzərində Qələbə Günü münasibətilə paylaşım edib - Foto
09:32 / 09-05-2025
SOCAR-da yeni təyinat olub
19:31 / 08-05-2025
Putin və Si Cinpinin danışıqları 7 saatdan çox davam edib
İran Azərbaycanda mühasirəni necə yarmaq istəyir?
Tarix: 07-06-2023 13:22 | Bölmə: Slayd
Dövlətlər öz mübarizələrində, geosiyasi məqsədlərdən və prioritetlərdən asılı olaraq, strategiyalarını hazırlayırlar. Çünki geosiyasi prioritetlər dövlət aktorlarının xarici siyasətləri üçün yaşayış sahəsi təmin edir və müvafiq olaraq, aktorların təhlükəsizlik strategiyalarının formalaşmasında effektiv rol oynayır. Bu, İran-İsrail kölgə müharibələrində də konkret görünür.
Əslində, İranın regional təsir dairəsi İsrail üçün təhlükəsizlik riskləri və təhdidləri olduğu halda, İsrailin təsir dairəsi İran üçün təhlükəsizlik riskləri və təhdidləri yaradır. Suriya, İraq, Yəmən və Livan kimi dövlətlərin nümunələrində konkretləşən İran-İsrail kölgə müharibələri geosiyasi məqsəd və prioritetlərin, aktorların strategiyalarının müəyyən edilməsində mühüm rol oynayır. Bu çərçivədə İran müqavimət oxu doktrinası çərçivəsində başda İraq, Suriya, Livan və Yəmən olmaqla müxtəlif uğursuz dövlətlərdə şiə vəkil qrupları təyin edib.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə İRAM Center yazıb.
Türkiyə nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
Müqavimət doktrinasının oxu daxilində uğursuz dövlət nümunələrinə diqqət yetirmək meyli olsa da, əslində İranın regional siyasətlərinin inkişafında strateji səviyyəli geosiyasi hədəflər təsirli olur. Xüsusən də, İran müqavimət doktrinası ilə Levant bölgəsində İsraili mühasirəyə almaq və ya mühasirəyə almaq məqsədi güdürdü. Bu istiqamətdə İsrailin şimalında yerləşən Livan cəbhəsi və İsrailin şərqində yerləşən Suriyadakı Colan təpələri də bu doktrina daxilində mərkəzi rol oynayır. Çünki İran İsraili Levant bölgəsində mühasirəyə almaq üçün bu iki fərqli cəbhəyə önəm verir.
Eynilə İraqa da böyük əhəmiyyət verir, lakin İraq cəbhəsi regional üstünlük yaratmaq üçün prioritet verilən geosiyasi məqsədlərdən biri sayıla bilər. Digər tərəfdən, İsrail ilk növbədə İrana qarşı təhlükəsizlik strategiyalarını müqavimət oxundakı ölkələri hədəf almaq üçün formalaşdırıb, daha sonra birbaşa İranı hədəfə almağa yönəlib. Bu əsasda İsrail, ilk növbədə, sərhədinə ən yaxın bölgələrdə hərbi fəaliyyətini artırır və bu yaxın mühitin təhlükəsizliyinə önəm verir. Çünki yaxın mühitin İranın təsiri altında olması İsrail üçün təhlükəsizlik riskləri və təhdidləri yarada bilər.
Əslində, İsrailin Suriyadakı hava hücumları və hərbi əməliyyatları da bu motivlər istiqamətində formalaşır, xüsusən də Colan təpələri ilə formalaşdırmağa çalışılan İran cəbhəsini şikəst etmək və məhdudlaşdırmaqdır. Digər tərəfdən, İranın Yəməndəki mövcudluğu, xüsusilə, Bab əl-Məndəb boğazı və Ədən körfəzi üzərində hökmranlığı, eləcə də Fars körfəzinin girişinə nəzarət, İranın regional güc olma məqsədinə uyğundur.
İran İsraili Levant bölgəsi (Livan, Suriya) vasitəsilə mühasirəyə almaq istəyərkən, 2020-ci ildə “Normallaşma Sazişləri” ilə başlayan yüksək templi diplomatik proses İranın geosiyasi baxımdan mühasirəyə alındığı yeni regional kontekstin formalaşmasına səbəb olub. ABŞ prezidenti Donald Tramp dövründə başlayan “Normallaşma Sazişləri” ilə İsrail Körfəzdəki ərəb ölkələri ilə münasibətlərini yaxşılaşdırıb. Bu razılaşmalar çərçivəsində İsrail bütün Körfəz ölkələri daxilində təsir dairəsini inkişaf etdirmək imkanı əldə edib. Xüsusilə, Bəhreyn və BƏƏ-ni İsrailin bu nöqtədə cəmləşdiyi Körfəz ölkələri kimi təsnif etmək olar. Son zamanlar, Benyamin Netanyahunun yenidən baş nazir olması ilə yenə də geosiyasi hədəflər çərçivəsində Səudiyyə Ərəbistanının “İbrahim Razılaşmaları”na daxil edilməsi səyləri mühüm prioritetə çevrilib. Bu addımın prioritetləşdirilməsi Çinin vasitəçiliyi ilə Səudiyyə Ərəbistanı ilə İran arasında münasibətlərin yaxşılaşdırılmasını da gücləndirir. Çünki İranın Səudiyyə Ərəbistanı ilə yaxşı münasibətləri İsrailin regional geosiyasi prioritetlərinə zidd bir vəziyyət təqdim edir.
İsrail “Normallaşma Müqavilələri” ilə İrana qarşı, xüsusən də Körfəzdə regional təsir dairəsini genişləndirməyə və gücləndirməyə çalışır. Normallaşma prosesində iştirak edən ölkələr birbaşa anti-İran koalisiyasında iştirak etmək istəməsələr də, İsrail bu ölkələrlə münasibətlərini yaxşılaşdırmaqla əhəmiyyətli üstünlüklər və imkanlar əldə edə bilər.
Beləliklə, ilk növbədə iqtisadi cəhətdən inkişaf etdirilən əlaqələr təhlükəsizlik və hərbi səviyyəyə qədər dərinləşir. Yeni şərtlər İsrailə İrana qarşı təhlükəsizlik səviyyəsində əhəmiyyətli üstünlüklər verə bilər. Digər tərəfdən, İsrailin Azərbaycanla münasibətləri dərinləşdiyi halda, Qarabağ zəfərindən sonra Türkiyə ilə münasibətlərin yaxşılaşması da eyni şəkildə İsrailin regional miqyasda həyata keçirdiyi geosiyasi məqsədlərin təsiri altındadır.
Bundan əlavə, son zamanlar Türkmənistanla münasibətlərini yaxşılaşdıran İsrail İranın sərhəd ölkələrində təsir dairəsini inkişaf etdirmək imkanı əldə edib. Pakistan və Əfqanıstandan başqa, İranı geosiyasi baxımdan böyük ölçüdə mühasirəyə alıb. Yenə də İsrail bu mühasirəni daha çox Şimali İraqdan keçirməyə çalışır.
İran bu geosiyasi mühasirəyə qarşı asimmetrik və hibrid vasitələrə əl atıb. İranın bu mühasirəyə reaksiyaları xüsusilə İraq və Azərbaycanda artıb. Bu reaksiyalar, ilk növbədə, ballistik raketlər və kamikadze PUA hücumları vasitəsilə görünən olub. Lakin İraq Suriyada müqavimət oxu daxilində təyin olunmuş vəkil qruplarda bu reaksiyaların inkişafında müxtəlif rollar oynayıb. Lakin bu asimmetrik və hibrid əsaslı reaksiyalar yeni yaranmış geosiyasi mühasirənin dəyişməsinə səbəb ola biləcək istənilən çəkindirici qüvvəni yarada bilməyib. Bu kontekstdə İran İsrailin “Normallaşma Müqavilələri” ilə başlatdığı mühasirə strategiyasına qarşı addımlar atmağa çalışıb. Bu vəziyyət, xüsusən də Qarabağ zəfərindən sonra Azərbaycanın “Zəngəzur dəhlizi”nin açılması səylərinə qarşı göstərilən reaksiyalar və strategiyalarla eyni şəkildə başa düşülür. Çünki İran Azərbaycanın “Zəngəzur dəhlizi” layihəsini geosiyasi sərhədlərin dəyişdirilməsi kimi qiymətləndirib və bunun İran üçün “qırmızı xətt” olduğunu vurğulayıb.
O cümlədən “Zəngəzur dəhlizi” layihəsini “NATO Turan” kimi qələmə verməklə, Rusiya və Çini öz narahatlıqlarında tərəfdaş etməyə çalışıb. Əslində, bu axtarış İranın asimmetrik və hibrid avtomobillərə verdiyi prioritet reaksiyaların geosiyasi mühasirəyə qarşı istənilən çəkindiricini yarada bilmədiyi düşüncəsinin nəticəsidir.
İran böyük dövlətlərlə (Rusiya və Çin) ittifaqlar yaratmaqla İsraili geosiyasi mühasirəsindən çəkindirməyə çalışır. Ancaq İsrailin son vaxtlar “Normallaşma Razılaşmaları” ilə həyata keçirdiyi mühasirə strategiyasına bənzər bir cavab axtardığı da görünür.
İran prezidenti İbrahim Rəisinin Suriyadakı son təmasları, xarici işlər naziri Hüseyn Əmir Abdullahianın Livan və İordaniyadakı təmasları da bu əks-strategiyanın konkret inkişafı sayıla bilər. Buna uyğun olaraq İranın geosiyasi mühasirəyə qarşı Fars körfəzi, Qırmızı dəniz və Hind okeanına önəm verdiyi anlaşılır. Xüsusilə, iri təchizat və dəstək gəmiləri ilə dənizlərdə irəli mobil bazalar yaradaraq, geosiyasi mühasirəyə qarşı möhkəmlənməyə çalışır. Məlum məqamda İsrailin müdafiə naziri Yoav Qallant da böyük hərbi təchizat və dəstək gəmilərini gündəmə gətirib və İranın bu gəmiləri ballistik raketlər və pilotsuz uçuş aparatları ilə təchiz edərək dənizdə irəli müdafiə bazaları qurduğunu vurğulayıb. Bu yolla İran regional ağalıq yaratmaq məqsədinə qarşı başlatdığı geosiyasi mühasirə istiqamətində qabaqlayıcı addımlar atmağa çalışır. İş o yerə çatıb ki, İran dəniz səthində üzən modern müdafiə və hücum bazaları yaratmaqla ərazi üstünlüyünü, girişə nəzarət və yeni mövqelər əldə etməyə çalışır.
İranın son vaxtlar İsrailin geosiyasi mühasirəsinə qarşı tətbiq etdiyi yeni strategiyalardan biri də müqavimət cəbhələri oxunu birləşdirməkdir. Əslində, son aylarda Livan və Fələstin cəbhəsi üzərindən eyni vaxtda İsrailə qarşı raket hücumları həyata keçirilib. Bu, İranın İsrailə qarşı müqavimət cəbhələrini birləşdirmək strategiyasına və çox cəbhəli dağıdıcı müharibəyə işarə edən maraqlı və mühüm hadisədir. Hazırkı strategiya İsrailin “Normallaşma Müqavilələri” vasitəsilə İrana qarşı əldə etdiyi üstünlükləri məhdudlaşdırmaq üçün hazırlanır. Bu motivasiyadan asılı olaraq inkişaf edən strategiya dəyişikliyinin əlamətləri arasında çox cəbhəli məhvetmə müharibəsi strategiyası da var.
Nəticədə İran İsrailin 3 ilə yaxındır davam edən geosiyasi mühasirə strategiyasına qarşı addımlar atmağa can atır. Bu mühasirəni yarmaq axtarışları İranın ənənəvi strategiyalarına zidd olaraq yeni meyillərə meylli olduğu qənaətini gücləndirir. İsrailin “Normallaşma Müqavilələri”nə, İsrail üçün çox əhəmiyyətli olan İordaniya, Suriya və Livan təmaslarına, eləcə də dənizlərdə irəli müdafiə və hücum bazalarının yaradılması strategiyasına qarşı, makro səviyyədə bunlar sözügedən geosiyasi mühasirədən çıxmaq üçün atılan addımlar kimi qiymətləndirilir.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 07-06-2023 13:22 | Bölmə: Slayd
Dövlətlər öz mübarizələrində, geosiyasi məqsədlərdən və prioritetlərdən asılı olaraq, strategiyalarını hazırlayırlar. Çünki geosiyasi prioritetlər dövlət aktorlarının xarici siyasətləri üçün yaşayış sahəsi təmin edir və müvafiq olaraq, aktorların təhlükəsizlik strategiyalarının formalaşmasında effektiv rol oynayır. Bu, İran-İsrail kölgə müharibələrində də konkret görünür.
Əslində, İranın regional təsir dairəsi İsrail üçün təhlükəsizlik riskləri və təhdidləri olduğu halda, İsrailin təsir dairəsi İran üçün təhlükəsizlik riskləri və təhdidləri yaradır. Suriya, İraq, Yəmən və Livan kimi dövlətlərin nümunələrində konkretləşən İran-İsrail kölgə müharibələri geosiyasi məqsəd və prioritetlərin, aktorların strategiyalarının müəyyən edilməsində mühüm rol oynayır. Bu çərçivədə İran müqavimət oxu doktrinası çərçivəsində başda İraq, Suriya, Livan və Yəmən olmaqla müxtəlif uğursuz dövlətlərdə şiə vəkil qrupları təyin edib.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə İRAM Center yazıb.
Türkiyə nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
Müqavimət doktrinasının oxu daxilində uğursuz dövlət nümunələrinə diqqət yetirmək meyli olsa da, əslində İranın regional siyasətlərinin inkişafında strateji səviyyəli geosiyasi hədəflər təsirli olur. Xüsusən də, İran müqavimət doktrinası ilə Levant bölgəsində İsraili mühasirəyə almaq və ya mühasirəyə almaq məqsədi güdürdü. Bu istiqamətdə İsrailin şimalında yerləşən Livan cəbhəsi və İsrailin şərqində yerləşən Suriyadakı Colan təpələri də bu doktrina daxilində mərkəzi rol oynayır. Çünki İran İsraili Levant bölgəsində mühasirəyə almaq üçün bu iki fərqli cəbhəyə önəm verir.
Eynilə İraqa da böyük əhəmiyyət verir, lakin İraq cəbhəsi regional üstünlük yaratmaq üçün prioritet verilən geosiyasi məqsədlərdən biri sayıla bilər. Digər tərəfdən, İsrail ilk növbədə İrana qarşı təhlükəsizlik strategiyalarını müqavimət oxundakı ölkələri hədəf almaq üçün formalaşdırıb, daha sonra birbaşa İranı hədəfə almağa yönəlib. Bu əsasda İsrail, ilk növbədə, sərhədinə ən yaxın bölgələrdə hərbi fəaliyyətini artırır və bu yaxın mühitin təhlükəsizliyinə önəm verir. Çünki yaxın mühitin İranın təsiri altında olması İsrail üçün təhlükəsizlik riskləri və təhdidləri yarada bilər.
Əslində, İsrailin Suriyadakı hava hücumları və hərbi əməliyyatları da bu motivlər istiqamətində formalaşır, xüsusən də Colan təpələri ilə formalaşdırmağa çalışılan İran cəbhəsini şikəst etmək və məhdudlaşdırmaqdır. Digər tərəfdən, İranın Yəməndəki mövcudluğu, xüsusilə, Bab əl-Məndəb boğazı və Ədən körfəzi üzərində hökmranlığı, eləcə də Fars körfəzinin girişinə nəzarət, İranın regional güc olma məqsədinə uyğundur.
İran İsraili Levant bölgəsi (Livan, Suriya) vasitəsilə mühasirəyə almaq istəyərkən, 2020-ci ildə “Normallaşma Sazişləri” ilə başlayan yüksək templi diplomatik proses İranın geosiyasi baxımdan mühasirəyə alındığı yeni regional kontekstin formalaşmasına səbəb olub. ABŞ prezidenti Donald Tramp dövründə başlayan “Normallaşma Sazişləri” ilə İsrail Körfəzdəki ərəb ölkələri ilə münasibətlərini yaxşılaşdırıb. Bu razılaşmalar çərçivəsində İsrail bütün Körfəz ölkələri daxilində təsir dairəsini inkişaf etdirmək imkanı əldə edib. Xüsusilə, Bəhreyn və BƏƏ-ni İsrailin bu nöqtədə cəmləşdiyi Körfəz ölkələri kimi təsnif etmək olar. Son zamanlar, Benyamin Netanyahunun yenidən baş nazir olması ilə yenə də geosiyasi hədəflər çərçivəsində Səudiyyə Ərəbistanının “İbrahim Razılaşmaları”na daxil edilməsi səyləri mühüm prioritetə çevrilib. Bu addımın prioritetləşdirilməsi Çinin vasitəçiliyi ilə Səudiyyə Ərəbistanı ilə İran arasında münasibətlərin yaxşılaşdırılmasını da gücləndirir. Çünki İranın Səudiyyə Ərəbistanı ilə yaxşı münasibətləri İsrailin regional geosiyasi prioritetlərinə zidd bir vəziyyət təqdim edir.
İsrail “Normallaşma Müqavilələri” ilə İrana qarşı, xüsusən də Körfəzdə regional təsir dairəsini genişləndirməyə və gücləndirməyə çalışır. Normallaşma prosesində iştirak edən ölkələr birbaşa anti-İran koalisiyasında iştirak etmək istəməsələr də, İsrail bu ölkələrlə münasibətlərini yaxşılaşdırmaqla əhəmiyyətli üstünlüklər və imkanlar əldə edə bilər.
Beləliklə, ilk növbədə iqtisadi cəhətdən inkişaf etdirilən əlaqələr təhlükəsizlik və hərbi səviyyəyə qədər dərinləşir. Yeni şərtlər İsrailə İrana qarşı təhlükəsizlik səviyyəsində əhəmiyyətli üstünlüklər verə bilər. Digər tərəfdən, İsrailin Azərbaycanla münasibətləri dərinləşdiyi halda, Qarabağ zəfərindən sonra Türkiyə ilə münasibətlərin yaxşılaşması da eyni şəkildə İsrailin regional miqyasda həyata keçirdiyi geosiyasi məqsədlərin təsiri altındadır.
Bundan əlavə, son zamanlar Türkmənistanla münasibətlərini yaxşılaşdıran İsrail İranın sərhəd ölkələrində təsir dairəsini inkişaf etdirmək imkanı əldə edib. Pakistan və Əfqanıstandan başqa, İranı geosiyasi baxımdan böyük ölçüdə mühasirəyə alıb. Yenə də İsrail bu mühasirəni daha çox Şimali İraqdan keçirməyə çalışır.
İran bu geosiyasi mühasirəyə qarşı asimmetrik və hibrid vasitələrə əl atıb. İranın bu mühasirəyə reaksiyaları xüsusilə İraq və Azərbaycanda artıb. Bu reaksiyalar, ilk növbədə, ballistik raketlər və kamikadze PUA hücumları vasitəsilə görünən olub. Lakin İraq Suriyada müqavimət oxu daxilində təyin olunmuş vəkil qruplarda bu reaksiyaların inkişafında müxtəlif rollar oynayıb. Lakin bu asimmetrik və hibrid əsaslı reaksiyalar yeni yaranmış geosiyasi mühasirənin dəyişməsinə səbəb ola biləcək istənilən çəkindirici qüvvəni yarada bilməyib. Bu kontekstdə İran İsrailin “Normallaşma Müqavilələri” ilə başlatdığı mühasirə strategiyasına qarşı addımlar atmağa çalışıb. Bu vəziyyət, xüsusən də Qarabağ zəfərindən sonra Azərbaycanın “Zəngəzur dəhlizi”nin açılması səylərinə qarşı göstərilən reaksiyalar və strategiyalarla eyni şəkildə başa düşülür. Çünki İran Azərbaycanın “Zəngəzur dəhlizi” layihəsini geosiyasi sərhədlərin dəyişdirilməsi kimi qiymətləndirib və bunun İran üçün “qırmızı xətt” olduğunu vurğulayıb.
O cümlədən “Zəngəzur dəhlizi” layihəsini “NATO Turan” kimi qələmə verməklə, Rusiya və Çini öz narahatlıqlarında tərəfdaş etməyə çalışıb. Əslində, bu axtarış İranın asimmetrik və hibrid avtomobillərə verdiyi prioritet reaksiyaların geosiyasi mühasirəyə qarşı istənilən çəkindiricini yarada bilmədiyi düşüncəsinin nəticəsidir.
İran böyük dövlətlərlə (Rusiya və Çin) ittifaqlar yaratmaqla İsraili geosiyasi mühasirəsindən çəkindirməyə çalışır. Ancaq İsrailin son vaxtlar “Normallaşma Razılaşmaları” ilə həyata keçirdiyi mühasirə strategiyasına bənzər bir cavab axtardığı da görünür.
İran prezidenti İbrahim Rəisinin Suriyadakı son təmasları, xarici işlər naziri Hüseyn Əmir Abdullahianın Livan və İordaniyadakı təmasları da bu əks-strategiyanın konkret inkişafı sayıla bilər. Buna uyğun olaraq İranın geosiyasi mühasirəyə qarşı Fars körfəzi, Qırmızı dəniz və Hind okeanına önəm verdiyi anlaşılır. Xüsusilə, iri təchizat və dəstək gəmiləri ilə dənizlərdə irəli mobil bazalar yaradaraq, geosiyasi mühasirəyə qarşı möhkəmlənməyə çalışır. Məlum məqamda İsrailin müdafiə naziri Yoav Qallant da böyük hərbi təchizat və dəstək gəmilərini gündəmə gətirib və İranın bu gəmiləri ballistik raketlər və pilotsuz uçuş aparatları ilə təchiz edərək dənizdə irəli müdafiə bazaları qurduğunu vurğulayıb. Bu yolla İran regional ağalıq yaratmaq məqsədinə qarşı başlatdığı geosiyasi mühasirə istiqamətində qabaqlayıcı addımlar atmağa çalışır. İş o yerə çatıb ki, İran dəniz səthində üzən modern müdafiə və hücum bazaları yaratmaqla ərazi üstünlüyünü, girişə nəzarət və yeni mövqelər əldə etməyə çalışır.
İranın son vaxtlar İsrailin geosiyasi mühasirəsinə qarşı tətbiq etdiyi yeni strategiyalardan biri də müqavimət cəbhələri oxunu birləşdirməkdir. Əslində, son aylarda Livan və Fələstin cəbhəsi üzərindən eyni vaxtda İsrailə qarşı raket hücumları həyata keçirilib. Bu, İranın İsrailə qarşı müqavimət cəbhələrini birləşdirmək strategiyasına və çox cəbhəli dağıdıcı müharibəyə işarə edən maraqlı və mühüm hadisədir. Hazırkı strategiya İsrailin “Normallaşma Müqavilələri” vasitəsilə İrana qarşı əldə etdiyi üstünlükləri məhdudlaşdırmaq üçün hazırlanır. Bu motivasiyadan asılı olaraq inkişaf edən strategiya dəyişikliyinin əlamətləri arasında çox cəbhəli məhvetmə müharibəsi strategiyası da var.
Nəticədə İran İsrailin 3 ilə yaxındır davam edən geosiyasi mühasirə strategiyasına qarşı addımlar atmağa can atır. Bu mühasirəni yarmaq axtarışları İranın ənənəvi strategiyalarına zidd olaraq yeni meyillərə meylli olduğu qənaətini gücləndirir. İsrailin “Normallaşma Müqavilələri”nə, İsrail üçün çox əhəmiyyətli olan İordaniya, Suriya və Livan təmaslarına, eləcə də dənizlərdə irəli müdafiə və hücum bazalarının yaradılması strategiyasına qarşı, makro səviyyədə bunlar sözügedən geosiyasi mühasirədən çıxmaq üçün atılan addımlar kimi qiymətləndirilir.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 17:13
Azərbaycanın Hərbi prokuroru təyin edilib - Sərəncam
Bu gün, 16:13
Professor: Türkiyənin təklifinin alternativi müharibədir
Bu gün, 16:00
Magistraturalara imtahanın nəticələri elan olunub
Bu gün, 12:49
Rəsmi Bakı Kremlin bostanına daş atır
Bu gün, 11:28
İstanbul danışıqları: Zelenski gəlir, Tramp iştirakına eyham vurur, Putin hələ də manevr edir
Bu gün, 10:36
İlham Əliyev Yaşar Güləri qəbul edib - (Yenilənib)
Bu gün, 07:33
Tramp Türkiyəyə gəlmək istəyir
Dünən, 14:04
Putini yenə atəşkəsə çağırırlar
11-05-2025, 14:22
"Xudafərin" körpüsünün sütun hissəsində qazıntı aparanlara qarşı əməliyyat keçirilib - Video
10-05-2025, 20:00
İlham Əliyev Ağdama gedib - (Yenilənib) - Fotolar
10-05-2025, 11:49
Mövqelərimiz atəşə tutulub
8-05-2025, 18:28
95 milyard avroluq məhsula rüsum tətbiqinə hazırlaşırlar
8-05-2025, 11:24
İsraillə gizli danışıqlar: Əhməd Şaraa etibarlı çətir axtarır
8-05-2025, 09:30
“ABŞ Rusiyadan Çinə qarşı da istifadə edəcək” - Professor
8-05-2025, 09:13
Bayden: Putin Varşava Müqaviləsi Təşkilatını bərpa etməyə çalışır
7-05-2025, 19:40
İlham Əliyev Moskvadakı Qələbə paradına qatılmayacaq
7-05-2025, 13:55
Putin nüvə silahından istifadə edə bilər
7-05-2025, 12:57
Rus ordusu mayın 9-dək Dnepropetrovsk vilayətini işğal etmək istəyir
7-05-2025, 09:50
Magistraturalara qəbul imtahanının vaxtı açıqlanıb
7-05-2025, 08:28
Diqqət! Yeni mobil-virus yayılır
7-05-2025, 06:30
Hindistan Pakistana hücum edib - (Yenilənib)
6-05-2025, 17:35
Britaniya Rusiya ilə müharibəyə hazırlaşır - Foto
6-05-2025, 16:07
Məhkəmələrə sədr və müavinlər təyin olunub - Siyahı
6-05-2025, 15:39
Professor: Azərbaycan Türkiyə-İsrail münasibətlərini nisbətən normal müstəviyə çəkə bilib
6-05-2025, 13:05
Dolaşıq kələf: Netanyahu Bakıya niyə uça bilməyib?
6-05-2025, 11:38
Hüseynəliyev nazir təyin edilib
5-05-2025, 18:48
Qəzzanın bütünlüklə ələ keçirilməsi planı təsdiqlənib
5-05-2025, 14:03
"Toplum TV" işi üzrə məhkəmə baxışı təyin olunub
5-05-2025, 10:50
Diktatorun qızı siyasi debüt edir
4-05-2025, 13:57
Azərbaycanın deputatı Moskvada saxlanılıb
3-05-2025, 16:54
Yerin fırlanmasını ləngidiblər - Foto
2-05-2025, 18:00
Professor: Ermənistan Zəngəzur dəhlizi problemini həll etməlidir
2-05-2025, 16:58
Zülfüqarov: Ermənistan etməsə, özümüz edəcəyik
2-05-2025, 13:42
Rusiyanın şərtləri rədd edilir
2-05-2025, 13:13
Kreml niyə Ukraynada seçki keçirilməsinə israr edir?
2-05-2025, 11:10
Vitse-prezident: Ukraynada müharibə tezliklə bitməyəcək
2-05-2025, 09:44
İnsanların yadplanetlilərlə qohumluq əlaqələri araşdırılıb
2-05-2025, 08:35
Bəşəriyyət üçün daha bir təhlükə yaranıb
2-05-2025, 03:00
ABŞ Rusiya-Ukrayna danışıqlarında vasitəçilikdən imtina edir
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
