17:38 / 12-06-2025
ƏƏSMN: "Yeni sosial islahat paketi 3 milyon insanı əhatə edir"
17:33 / 12-06-2025
Prezident Şuşa ilə bağlı sərəncam imzalayıb
17:09 / 12-06-2025
Təqaüd və sosial müavinətlər artırılıb - Fərman
17:08 / 12-06-2025
Paşinyan Türkiyəyə gedir
16:53 / 12-06-2025
Astara sakini 23 kq narkotiklə tutulub
16:09 / 12-06-2025
Təyyarə qəzasında çoxsaylı sərnişin ölüb - Yenilənib
15:50 / 12-06-2025
Donald Tramp etirazçıları hədələyir
15:44 / 12-06-2025
Keçmiş rəisə 8 il 6 ay həbs cəzası verilib
14:57 / 12-06-2025
“Hörümçək toru” əməliyyatının son məqsədi nə idi?
14:57 / 12-06-2025
İran AEBA-nın qətnaməni pisləyib
14:45 / 12-06-2025
Qubada tapılan meyitlə bağlı dəhşətli xəbər yayılıb
14:07 / 12-06-2025
Prezident İlham Əliyev zavodun açılışında iştirak edib - Fotolar
14:01 / 12-06-2025
Ramil Həsən TÜRKPA-nın baş katibi seçilib
13:32 / 12-06-2025
Prezident Şahin Mustafayevlə bağlı sərəncam verib
13:28 / 12-06-2025
Müxalifətin baş naziri devirmək cəhdi uğursuz olub
13:21 / 12-06-2025
Tramp: Putin Ukraynadakı itkilərə əhəmiyyət vermir
13:18 / 12-06-2025
Siyavuş Novruzov: “Vətəndaşlar dövlətin, bələdiyyənin üzərinə gəlir ki..."
13:07 / 12-06-2025
İranı vurmağa hazırlaşırlar
12:38 / 12-06-2025
Erməniəsilli şəxslərin cinayət işi üzrə məhkəmə keçirilir
12:27 / 12-06-2025
Sabah 37 dərəcə isti olacaq - Proqnoz
12:22 / 12-06-2025
Moskvaya hücum: dronlar texnoparkı vurub - Foto
12:00 / 12-06-2025
Qış fırtınası: 49 nəfər ölüb, məktəblilərin avtobusu su altında qalıb
11:49 / 12-06-2025
Baş Qərargah: İndiyə qədər bir milyon rus hərbçisi zərərsizləşdirilib
11:15 / 12-06-2025
“TikTok”da dələduzluq edən şəxs saxlanılıb
11:01 / 12-06-2025
İlham Əliyev Putini təbrik edib
10:42 / 12-06-2025
Prezident İlham Əliyev iclas iştirakçılarına müraciət edib
10:23 / 12-06-2025
Xaricdə oxuyan 52 nəfərin diplomu tanınmayıb
10:11 / 12-06-2025
TÜRKPA-ya sədrlik Azərbaycandan Qazaxıstana keçib
10:00 / 12-06-2025
İrandan Azərbaycana 75 kq narkotik keçirilməsinin qarşısı alınıb
10:50 / 08-06-2025

23:25 / 07-06-2025

18:34 / 08-06-2025

22:58 / 08-06-2025

09:10 / 08-06-2025

10:05 / 08-06-2025

13:07 / 10-06-2025

09:31 / 09-06-2025

08:48 / 09-06-2025

22:32 / 09-06-2025

16:32 / 10-06-2025

21:10 / 09-06-2025

Kremlin mafioz kodu: Rusiyada yeni Priqojin peyda ola bilər
Tarix: 19-07-2023 17:42 | Bölmə: Slayd

Rusiyanın cinayətkarlar tərəfindən idarə olunmasının uzun tarixi var. Fransız anarxisti Pyer-Jozef Prudonun məşhur “mülkiyyət - oğurluqdur” mülahizəsini təbliğ edən bolşeviklər XX əsrin əvvəllərində qismən “müsadirəçi malının özgəninkiləşdirilməsi” - başqa sözlə, silahlı soyğunçuluq hesabına maliyyələşdirilən yarıcinayətkar bir təşkilat kimi meydana çıxdılar. Gənc İosif Stalin guya bolşeviklərin dediyi kimi, bu “keçmiş”də iştirak edirdi.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Project Syndicate” yazıb.
Təhlildə qeyd olunur:
Stalinin casuslarından biri olan Aleksandr Orlovun hekayəti sovet rejiminin cinayətkar meyllərini vurğulayır. 1936-cı ildə İspaniyanın qızıl ehtiyatlarının Madriddən Moskvaya köçürülməsi ilə bağlı mübahisəli (bəziləri isə qeyri-qanuni hesab edirlər) əməliyyata rəhbərlik etdikdən sonra Orlov əməliyyatdan sağ qalan yeganə şəxs olduqdan sonra Qərbə qaçıb. Xaricə getməzdən əvvəl o, İspaniyadakı sovet rezidenturasının bütün əməliyyat fondunu oğurladı. Ancaq Stalin gözlənildiyi kimi onu öldürmədi, çünki Orlov missiyanı və sovet casuslarının böyük şəbəkəsini ifşa etməklə hədələdi.
Eyni şəkildə, “Vaqner Group”-un rəhbəri Yevgeni Priqojin də qısa müddətli qiyamına görə indiyədək əhəmiyyətsiz aqibətlə üzləşib. Onun muzdluları dövlət vəsaitlərini almağa davam edir və şayiələr yayılıb ki, dövlət tərəfindən müsadirə edilən silahlar və külli miqdarda pullar Priqojinə qaytarılıb. Bu, Priqojinin prezident Vladimir Putinin “pul kisələrindən” biri olduğunu və ya Putinin pullarını harada gizlətdiyini bilir və ya onu şantaj etdiyini deməyə əsas verə bilər.
İyunun sonunda Putin, Priqojin və “Vaqner”in yüksək səviyyəli komandirləri arasında görüş cinayətkar ailələr arasında mübahisələrin aradan qaldırıldığı mafioz üsulu kimi başa düşülür.
Priqojinin taleyi necə olursa-olsun, “Vaqner”in qiyamı göstərir ki, Rusiyada hakimiyyət çoxlarının düşündüyü qədər mərkəzləşmiş deyil. Qərb ekspertləri Rusiyaya müasir dövlət kimi baxmaqda davam etsə də, onlar Putinin təhlükəsizlik xidmətlərinin, xüsusən də sovet dövründən qalma DTK-nın varisi olan FTX-nin və mütəşəkkil cinayətkarlığın qarışımı - Putinin yaxınları dövlət funksiyalarının əksəriyyətinə şəxsi domenləri kimi nəzarət edir. Kreml əmlakı neofeodal qaydada bölüşdürür. Postsovet Rusiyasında mülkiyyət “şərtlidir”; suzeren (mütləq hakim) həmişə onu geri ala bilər.
Matryoşka kuklası kimi, putinizm - mütləq şəkildə Putinin hakimiyyəti deyil, onun və yaxınlarının yaratdığı sistem - “Vaqner” və digər şəxsi hərbi dəstələr kimi özünün daha kiçik nüsxələrini ehtiva edir. Ukraynadakı müharibə matryoşkanın xarici təbəqəsini sındırdı və daxilindəki cinayətkar təşkilatlara yeni bir muxtariyyət dərəcəsi verdi. Kremlin nəzarətində olan və təhlükə altında qalan böyük resursları nəzərə alsaq, gələcək daxili çəkişmələr qaçılmaz görünür.
Çoxsaylı özəl orduların mövcudluğu bu hakimiyyət oyunları ilə ölkədə sabitliyi pozacaq. Rusiyanın rəsmi xəbər agentliyi olan “RİA Novosti”-nin şərhçisi qeyd edib (bir neçə neft şirkətinin şəxsi ordularını sənədləşdirdikdən sonra): “Biz korporativ və digər hərbiləşdirilmiş strukturların böyük artımı, eləcə də hərbi strukturlarda böyük dəyişikliklərin astanasındayıq. Hərbi gücdən istifadəyə yanaşmanın özü də dəyişəcək”.
Bu fonda rus ordusu hakimiyyət və mülk uğrunda mübarizə aparan daha bir dəstəyə çevrilib. Lakin Kremlin hakimiyyəti zəiflədikcə Rusiya generalları çox güman ki, Putinə və onun DTK/FTX yaxınlarına – ordunun tarixi rəqibinə qarşı çevriliş təşkil edəcəklər. Ordunun zabit təbəqəsinin rejimdən uzaqlaşdırılması sürətlə davam edir, bunu əvvəllər 58-ci ordunun komandiri olmuş İvan Popovun Ukraynadakı hərbçilərin çıxılmaz vəziyyəti barədə danışdığına görə işdən çıxarılması nümayiş etdirib. Ola bilsin ki, belə bir çətinliyi gözləyən Putin, bilavasitə onun nəzarətində olan və şəxsi təhlükəsizlik qüvvəsi kimi özünə xidmət edən Milli Qvardiyanı ağır silahlarla təmin edir.
Hələlik Rusiya ictimaiyyətinin putinizmi dəstəklədiyi görünür. Priqojinin Moskvaya yürüşü rejimə qarşı geniş etirazlara və ya üsyanlara səbəb olmadı, həm də mənasız və dəhşətli müharibəyə qarşı. Lakin Rostov-Donda bəzi vətəndaşlar Priqojin və onun dəstəsinə rəğbət bəslədiklərini bildirdilər, digərləri isə başqa şəxsi orduları dəstəkləyə bilər.
Nəhayət qeyd edək ki, bu sərkərdələr Putinin son 23 ildə qurduğu siyasi sistemin təcəssümüdür.
Priqojin qiyamının ən bariz dərsi odur ki, Putin Qərblə necə rəftar edirsə, Priqojin də o cür rəftar edir. Priqojinin Moskvaya yürüşü və onun düşməni, Müdafiə naziri Sergey Şoyquya qarşı isterik aqressiyası, mafiozun öz qurbanını qorxutmaq cəhdini xatırladır.
2007-ci ildə Münhen Təhlükəsizlik Konfransındakı çıxışından bəri Putin Qərbə də oxşar yanaşma nümayiş etdirir. Lakin bu strategiyanın əsası onun prezident kimi ilk ilində, Rusiya hökuməti gizli nüvə şantajını ehtiva edən yeni hərbi doktrina qəbul edəndə qoyuldu. O vaxtdan bəri Putin Qərbdən onun “qırmızı xətlərinə” əməl etməsini tələb etmək üçün davamlı olaraq nüvə təhlükəsindən istifadə edir.
Qərb Putinə həddindən artıq diqqət yetirməklə və ona qlobal məsələlərdə həddən artıq təsir göstərməklə bu dinamikaya töhfə verib. Bu, qismən Kremlin Qərb siyasətçiləri və ziyalılarına qarşı korrupsiyasının nəticəsi idi. Onun avtoritarlığına gölgə salan və Rusiyanı müasir dövlət və etibarlı enerji tərəfdaşı kimi göstərən yanaşma. Bu gün də Rusiyanın hərbi cinayətlərinə baxmayaraq, Qərb mediası tez-tez Rusiya elitasına istinad edir.
Putinin təhdidləri ilə hərəkətə keçib-etməyəcəyi isə hələ də məlum deyil. Lakin mafioz həmişə ilk addımı atmaq və öz hədəflərini – Ukrayna, ABŞ və Avropanı müdafiəyə keçmək üslubuna malikdir. Bunu Priqojin və onun kimi başqa bir şəxsi ordunun cinayətkar rəhbəri edə bilər. Əgər bu baş verərsə, müharibə mütləqdir.
Y. QACAR
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 19-07-2023 17:42 | Bölmə: Slayd

Rusiyanın cinayətkarlar tərəfindən idarə olunmasının uzun tarixi var. Fransız anarxisti Pyer-Jozef Prudonun məşhur “mülkiyyət - oğurluqdur” mülahizəsini təbliğ edən bolşeviklər XX əsrin əvvəllərində qismən “müsadirəçi malının özgəninkiləşdirilməsi” - başqa sözlə, silahlı soyğunçuluq hesabına maliyyələşdirilən yarıcinayətkar bir təşkilat kimi meydana çıxdılar. Gənc İosif Stalin guya bolşeviklərin dediyi kimi, bu “keçmiş”də iştirak edirdi.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Project Syndicate” yazıb.
Təhlildə qeyd olunur:
Stalinin casuslarından biri olan Aleksandr Orlovun hekayəti sovet rejiminin cinayətkar meyllərini vurğulayır. 1936-cı ildə İspaniyanın qızıl ehtiyatlarının Madriddən Moskvaya köçürülməsi ilə bağlı mübahisəli (bəziləri isə qeyri-qanuni hesab edirlər) əməliyyata rəhbərlik etdikdən sonra Orlov əməliyyatdan sağ qalan yeganə şəxs olduqdan sonra Qərbə qaçıb. Xaricə getməzdən əvvəl o, İspaniyadakı sovet rezidenturasının bütün əməliyyat fondunu oğurladı. Ancaq Stalin gözlənildiyi kimi onu öldürmədi, çünki Orlov missiyanı və sovet casuslarının böyük şəbəkəsini ifşa etməklə hədələdi.
Eyni şəkildə, “Vaqner Group”-un rəhbəri Yevgeni Priqojin də qısa müddətli qiyamına görə indiyədək əhəmiyyətsiz aqibətlə üzləşib. Onun muzdluları dövlət vəsaitlərini almağa davam edir və şayiələr yayılıb ki, dövlət tərəfindən müsadirə edilən silahlar və külli miqdarda pullar Priqojinə qaytarılıb. Bu, Priqojinin prezident Vladimir Putinin “pul kisələrindən” biri olduğunu və ya Putinin pullarını harada gizlətdiyini bilir və ya onu şantaj etdiyini deməyə əsas verə bilər.
İyunun sonunda Putin, Priqojin və “Vaqner”in yüksək səviyyəli komandirləri arasında görüş cinayətkar ailələr arasında mübahisələrin aradan qaldırıldığı mafioz üsulu kimi başa düşülür.
Priqojinin taleyi necə olursa-olsun, “Vaqner”in qiyamı göstərir ki, Rusiyada hakimiyyət çoxlarının düşündüyü qədər mərkəzləşmiş deyil. Qərb ekspertləri Rusiyaya müasir dövlət kimi baxmaqda davam etsə də, onlar Putinin təhlükəsizlik xidmətlərinin, xüsusən də sovet dövründən qalma DTK-nın varisi olan FTX-nin və mütəşəkkil cinayətkarlığın qarışımı - Putinin yaxınları dövlət funksiyalarının əksəriyyətinə şəxsi domenləri kimi nəzarət edir. Kreml əmlakı neofeodal qaydada bölüşdürür. Postsovet Rusiyasında mülkiyyət “şərtlidir”; suzeren (mütləq hakim) həmişə onu geri ala bilər.
Matryoşka kuklası kimi, putinizm - mütləq şəkildə Putinin hakimiyyəti deyil, onun və yaxınlarının yaratdığı sistem - “Vaqner” və digər şəxsi hərbi dəstələr kimi özünün daha kiçik nüsxələrini ehtiva edir. Ukraynadakı müharibə matryoşkanın xarici təbəqəsini sındırdı və daxilindəki cinayətkar təşkilatlara yeni bir muxtariyyət dərəcəsi verdi. Kremlin nəzarətində olan və təhlükə altında qalan böyük resursları nəzərə alsaq, gələcək daxili çəkişmələr qaçılmaz görünür.
Çoxsaylı özəl orduların mövcudluğu bu hakimiyyət oyunları ilə ölkədə sabitliyi pozacaq. Rusiyanın rəsmi xəbər agentliyi olan “RİA Novosti”-nin şərhçisi qeyd edib (bir neçə neft şirkətinin şəxsi ordularını sənədləşdirdikdən sonra): “Biz korporativ və digər hərbiləşdirilmiş strukturların böyük artımı, eləcə də hərbi strukturlarda böyük dəyişikliklərin astanasındayıq. Hərbi gücdən istifadəyə yanaşmanın özü də dəyişəcək”.
Bu fonda rus ordusu hakimiyyət və mülk uğrunda mübarizə aparan daha bir dəstəyə çevrilib. Lakin Kremlin hakimiyyəti zəiflədikcə Rusiya generalları çox güman ki, Putinə və onun DTK/FTX yaxınlarına – ordunun tarixi rəqibinə qarşı çevriliş təşkil edəcəklər. Ordunun zabit təbəqəsinin rejimdən uzaqlaşdırılması sürətlə davam edir, bunu əvvəllər 58-ci ordunun komandiri olmuş İvan Popovun Ukraynadakı hərbçilərin çıxılmaz vəziyyəti barədə danışdığına görə işdən çıxarılması nümayiş etdirib. Ola bilsin ki, belə bir çətinliyi gözləyən Putin, bilavasitə onun nəzarətində olan və şəxsi təhlükəsizlik qüvvəsi kimi özünə xidmət edən Milli Qvardiyanı ağır silahlarla təmin edir.
Hələlik Rusiya ictimaiyyətinin putinizmi dəstəklədiyi görünür. Priqojinin Moskvaya yürüşü rejimə qarşı geniş etirazlara və ya üsyanlara səbəb olmadı, həm də mənasız və dəhşətli müharibəyə qarşı. Lakin Rostov-Donda bəzi vətəndaşlar Priqojin və onun dəstəsinə rəğbət bəslədiklərini bildirdilər, digərləri isə başqa şəxsi orduları dəstəkləyə bilər.
Nəhayət qeyd edək ki, bu sərkərdələr Putinin son 23 ildə qurduğu siyasi sistemin təcəssümüdür.
Priqojin qiyamının ən bariz dərsi odur ki, Putin Qərblə necə rəftar edirsə, Priqojin də o cür rəftar edir. Priqojinin Moskvaya yürüşü və onun düşməni, Müdafiə naziri Sergey Şoyquya qarşı isterik aqressiyası, mafiozun öz qurbanını qorxutmaq cəhdini xatırladır.
2007-ci ildə Münhen Təhlükəsizlik Konfransındakı çıxışından bəri Putin Qərbə də oxşar yanaşma nümayiş etdirir. Lakin bu strategiyanın əsası onun prezident kimi ilk ilində, Rusiya hökuməti gizli nüvə şantajını ehtiva edən yeni hərbi doktrina qəbul edəndə qoyuldu. O vaxtdan bəri Putin Qərbdən onun “qırmızı xətlərinə” əməl etməsini tələb etmək üçün davamlı olaraq nüvə təhlükəsindən istifadə edir.
Qərb Putinə həddindən artıq diqqət yetirməklə və ona qlobal məsələlərdə həddən artıq təsir göstərməklə bu dinamikaya töhfə verib. Bu, qismən Kremlin Qərb siyasətçiləri və ziyalılarına qarşı korrupsiyasının nəticəsi idi. Onun avtoritarlığına gölgə salan və Rusiyanı müasir dövlət və etibarlı enerji tərəfdaşı kimi göstərən yanaşma. Bu gün də Rusiyanın hərbi cinayətlərinə baxmayaraq, Qərb mediası tez-tez Rusiya elitasına istinad edir.
Putinin təhdidləri ilə hərəkətə keçib-etməyəcəyi isə hələ də məlum deyil. Lakin mafioz həmişə ilk addımı atmaq və öz hədəflərini – Ukrayna, ABŞ və Avropanı müdafiəyə keçmək üslubuna malikdir. Bunu Priqojin və onun kimi başqa bir şəxsi ordunun cinayətkar rəhbəri edə bilər. Əgər bu baş verərsə, müharibə mütləqdir.
Y. QACAR
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 17:09
Təqaüd və sosial müavinətlər artırılıb - Fərman
Bu gün, 14:57
“Hörümçək toru” əməliyyatının son məqsədi nə idi?
Bu gün, 13:07
İranı vurmağa hazırlaşırlar
Dünən, 15:00
Nüvə hücumu ola bilər - Xəbərdarlıq
Dünən, 14:27
Qəbul imtahanının nəticəsi elan edilib
Dünən, 12:12
Dron müharibəsinin dərsləri
Dünən, 08:09
NATO Ukrayna ilə bağlı qərar verməyə hazırlaşır
10-06-2025, 16:32
Mollazadə: Paşinyan Qarabağ klanı ilə mübarizəni davam etdirir
10-06-2025, 13:54
Rusiya təhlükəsi artır - Xəbərdarlıq
10-06-2025, 13:07
Cəlaloğlu: “Dini idarələr kəşfiyyatla əməkdaşlıq edib”
10-06-2025, 11:18
İranda it gəzdirmə polemikası: daha bir qadağa qüvvəyə minir
9-06-2025, 22:32
Deputat: “İqtisadiyyatımız üçün görülən işləri yetərli saymıram”
6-06-2025, 10:11
Elmdə yenilik: insanlar 1000 il yaşaya biləcək
5-06-2025, 17:33
İqlim dəyişikliyi münaqişələri artıracaq
5-06-2025, 13:29
Kilsə ilə Paşinyan arasında qarşıdurma böyüyür
5-06-2025, 12:08
Moskva və Bakı “Rus Evi”nə dair hələ də razılığa gəlməyib
5-06-2025, 10:05
Federasiya rəhbərini icra başçısı bıçaqlatdırıb? - Yenilənib
4-06-2025, 11:27
Vaşinqton Qafqaza böyük diplomatik diqqət yetirir
4-06-2025, 11:10
Rusiyaya qarşı daha sərt sanksiya hazırlanıb
4-06-2025, 10:13
Azərbaycan və Ermənistanın dövlət komissiyaları arasında görüş olub
4-06-2025, 08:08
Sabirabaddakı yanğında 4 nəfər həyatını itirib - (Yenilənib)
3-06-2025, 17:32
Məhkəmələrə hakimlər təyin edilib - (Siyahı)
3-06-2025, 17:26
Dünyanın bir hissəsi su altında qalacaq
3-06-2025, 15:18
Müharibə daha təhlükəli fazaya keçib
3-06-2025, 12:29
Xaricdə yaşayan daha 7 nəfər haqqında həbs qərarı çıxarılıb
3-06-2025, 11:57
Şəhidimiz Suraxanıda dəfn olunub - (Yenilənib) - Foto
3-06-2025, 10:34
Ərdoğan Zelenski, Putin və Trampla Türkiyədə görüşmək istəyir
3-06-2025, 09:58
Türkiyədə güclü zəlzələ olub - Ölən və xəsarət alanlar var
3-06-2025, 08:26
Yerin maqnit qasırğası artıb
2-06-2025, 14:02
50 minlik qoşun hücumdadır, Ukrayna Sumını itirə bilər - (Yenilənib)
2-06-2025, 11:00
Paşinyan kilsəyə niyə müharibə elan edib?
2-06-2025, 08:58
Azərbaycan ərazisində zəlzələ olub
1-06-2025, 20:08
Kəlbəcərdə traktor minaya düşüb, yaralı var
31-05-2025, 16:52
Laçına növbəti köç karvanı gedib - (Yenilənib)
30-05-2025, 18:30
Asim Mollazadə: Azərbaycan və müttəfiqləri qitələrarası sistem yaradır
30-05-2025, 14:10
Azərbaycan-Türkiyə-Pakistan ittifaqı qlobal xarakter daşıyır - Ekspert
30-05-2025, 13:00
Azərbaycan və Çin arasında viza ləğvi barədə saziş təsdiqlənib
30-05-2025, 12:44
Böyük Qayıdışa dair II Dövlət Proqramı hazırlanacaq - Sərəncam
30-05-2025, 11:35
Paşinyan “2018-in uğuru”nu xərcləyir - Yeni seçkilər “Vətəndaş müqaviləsi”nə nə vəd edir?
30-05-2025, 09:44
Xoş günlər zamanın sürətinə təsir edir?