11:06 / 08-07-2025
İsrailin növbəti hədəfi Türkiyə ola bilər
10:58 / 08-07-2025
Rusiya Cənubi Qafqazda nüfuzunu itirir
10:09 / 08-07-2025
Paytaxt şəhərinin adı rekordlar kitabına düşüb - Fotolar
09:55 / 08-07-2025
Misir piramidalarının daha sirri açılıb
09:42 / 08-07-2025
Biləsuvarda əməliyyat: Vüqar Quluzadə saxlanılıb
09:34 / 08-07-2025
Hikmət Hacıyev: "Sülh var, Ermənistan-Azərbaycan sərhədi sabitdir"
09:15 / 08-07-2025
Makronun Putinə zəng etməsinə səbəb nə olub?
09:10 / 08-07-2025
Avropa Rusiyaya qarşı daha sərt tədbirlər görəcək
09:08 / 08-07-2025
Alla Puqaçovanın səhhətində problemlər yaranıb
09:04 / 08-07-2025
İcra başçısının nümayəndəsi həbs edilib
08:59 / 08-07-2025
Netanyahu Trampla İranda hakimiyyət dəyişikliyindən danışıb
08:55 / 08-07-2025
Polşada Avropanın ən güclü ordusu yarana bilər
08:49 / 08-07-2025
Sərnişin qatarları yay qrafikinə keçir
08:44 / 08-07-2025
Pentaqon Ukraynaya yeni silah tədarükü elan edib
22:43 / 07-07-2025
Böyük Britaniya Rusiyaya yeni sanksiyalar tətbiq edib
20:50 / 07-07-2025
Baş naziri əsgər ölümlərinə görə ittiham edirlər
20:12 / 07-07-2025
DTX və DSX sərhəddə birgə əməliyyat keçirib - Foto
18:33 / 07-07-2025
Bu il sülh sazişi imzalana bilər
18:01 / 07-07-2025
Siyəzəndə qadın paraşütlə qayaya çırpılaraq ölüb
17:43 / 07-07-2025
Mirzoyan: "Biz Azərbaycanla sazişi imzalamağa hazırıq"
17:43 / 07-07-2025
Türkiyə hərbi büdcəni böyüdür
17:22 / 07-07-2025
Zooparkdan qaçan aslan insana hücum edib
17:19 / 07-07-2025
Nazir vəzifəsindən azad edilən şəxs özünü güllələyib
17:16 / 07-07-2025
Rusiyanın neft emalı zavodunu partladıblar
17:08 / 07-07-2025
Bəzi rayonlara leysan yağacaq - Xəbərdarlıq
17:03 / 07-07-2025
Pezeşkian: İsrail mənə sui-qəsdə cəhd etdi, amma...
17:03 / 07-07-2025
Rusiyanın fövqəladə hallar naziri Bakıya gəlib
16:49 / 07-07-2025
“İşsizlikdən sığorta vəsaitlərinin uçotu" barədə qaydaya dəyişiklik edilib
16:37 / 07-07-2025
Peskovdan Azərbaycan-Rusiya münasibətləri haqda - Açıqlama
19:48 / 04-07-2025
İran prezidenti Qarabağa gəlib - (Yenilənib)
14:40 / 03-07-2025
İlham Əliyev Qarabağa səfər edib - (Yenilənib+) - Fotolar
15:47 / 04-07-2025
Üç şəhidimiz Kəlbəcərdə dəfn edilib - Fotolar
08:03 / 04-07-2025
Ruslar Kiyevi “Xəncər”lə vurur
11:51 / 04-07-2025
Avropada həyəcan təbili çalınır: ölənlər və xəstəxanaya yerləşdirilənlər var
13:08 / 03-07-2025
Ermənistan Türkiyə ilə münasibətləri normallaşdırmağa çalışır
19:14 / 04-07-2025
Ərdoğanı Füzulidən yola salıblar - (Yenilənib) - Foto
07:37 / 04-07-2025
Hollivudun ulduz aktyoru vəfat edib
13:08 / 04-07-2025
Professor: Xankəndidə müşahidə etdiklərimiz Azərbaycanın böyük uğurudur
14:34 / 03-07-2025
İki prezident Füzuli rayonuna səfər edib - Foto
23:20 / 03-07-2025
Günay Qurbanova yenidən Avropa çempionu olub
Yer iki hissəyə bölünür
Tarix: 31-10-2024 12:15 | Bölmə: Slayd
Super qitələrin dağılmasının yeni bir elmi versiyası ortaya çıxıb. Alimlərin tədqiqatları nəticəsində bəlli olub ki, yerin mantiyası iki hissəyə bölünür.
Reyting.az xəbər verir ki, Avstraliyadakı Kertin Universitetinin elm adamları Laoşan laboratoriyasından olan çinli həmkarları ilə birlikdə yer mantiyası üzərində böyük araşdırmalar aparıblar. Onlar belə qənaətə gəliblər ki, yerin mantiyası iki hissəyə bölünür. Bu prosesi izləyən tədqiqatçılar Pangea super qitəsinin yaranmasını və məhvni də məhz bu cür izah ediblər.
"Nature Geoscience" elmi jurnalı yazır ki, mantiya Afrika və Sakit okean domenlərindən ibarətdir. Afrika domeni Asiyanın və Avstraliyanın şərq sahillərindən Avropadan Afrikaya, eləcə də Atlantik okeanına qədər uzanır. Sakit okean domeni isə adından da göründüyü kimi, Sakit okeanı əhatə edir. Domenlər Sakit okean halqasının yarğan çatı verməsi səbəbindən ayrılır.
Elm adamları bildirirlər ki, Afrika domeninin altındakı mantiya bir çox elementlərin izotopları ilə doludur və onların dəsti Sakit okeanı domeninə nisbətən daha müxtəlifdir.
Nəşrin yazdığına görə, mütəxəssislər tam əmindirlər ki, irəli sürülən bu versiya həm də son iki superkontinent dövrünün izahı mənasına gəlir:
“Əgər nəzərə alsaq ki, superqitə kimi tanınan Rodiniya təxminən 1,2 milyard il əvvəl yaranmışdı və ehtimallara görə, 750 milyon il öncə parçalanmışdı, deməli, Rodiniya qitəsinin məhvindən 335 milyon il ötəndən sonra, həmçinin 200 milyon il ərzində öz mövcudluğunu saxlaya bilən superkontinent Panqeya meydana gəlib. Lakin Panqeya da parçalandıqdan sonra mantiyanın dərin, eləcə də tamamilə dayaz təbəqələrində müxtəlif elementlər, onların izotopları qorunub saxlanılıb”.
Elm adamlarının fikrincə, bu faktın özü sübut edir ki, qitələr Yer kürəsinin mantiyasının çat verən səthində bir litosfer plitəsini digərinin üzərinə süründürmə prosesinin nəticəsində oraya çata biliblər.
Məqalə müəllifi alimlərə istinadla yazır ki, əslində, araşdırma super qitələrin parçalanmasının səbəbini tam aydınlaşdıra bilməyib, lakin bununla belə yeni, maraqlı elmi fərziyyələr ortaya qoyub. Avstraliyalı alimlərin, eləcə də çinli tədqiqatçıların qənaətinə görə, mantiyanın lap dərin bölgələrindən mantiya “topakları” adlanan isti mantiya materialının qalxması bu proseslə əlaqəli ola bilər.
Alimlər həmçinin Yer planetində dərin çatların əmələ gələcəyini və bunun nəticəsində də Yer kürəsinin bölünüb iki hissəyə ayrılacağının qaçılmaz olduğunu vurğulayıblar.
Alimlərin güman etdikləri bu elmi ehtimal, həm də əsas variant məntiqlə düşünəndə bütün parametrləri ilə tam həqiqəti göstərir.
Nəşr yekunda qeyd edib ki, bu prosesləri başa düşmək geoloqlara faydalı mantiya materiallarının, xüsusən də nadir torpaq elementlərinin harada cəmləşə biləcəyini müəyyənləşdirməyə kömək edə bilər.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 31-10-2024 12:15 | Bölmə: Slayd
Super qitələrin dağılmasının yeni bir elmi versiyası ortaya çıxıb. Alimlərin tədqiqatları nəticəsində bəlli olub ki, yerin mantiyası iki hissəyə bölünür.
Reyting.az xəbər verir ki, Avstraliyadakı Kertin Universitetinin elm adamları Laoşan laboratoriyasından olan çinli həmkarları ilə birlikdə yer mantiyası üzərində böyük araşdırmalar aparıblar. Onlar belə qənaətə gəliblər ki, yerin mantiyası iki hissəyə bölünür. Bu prosesi izləyən tədqiqatçılar Pangea super qitəsinin yaranmasını və məhvni də məhz bu cür izah ediblər.
"Nature Geoscience" elmi jurnalı yazır ki, mantiya Afrika və Sakit okean domenlərindən ibarətdir. Afrika domeni Asiyanın və Avstraliyanın şərq sahillərindən Avropadan Afrikaya, eləcə də Atlantik okeanına qədər uzanır. Sakit okean domeni isə adından da göründüyü kimi, Sakit okeanı əhatə edir. Domenlər Sakit okean halqasının yarğan çatı verməsi səbəbindən ayrılır.
Elm adamları bildirirlər ki, Afrika domeninin altındakı mantiya bir çox elementlərin izotopları ilə doludur və onların dəsti Sakit okeanı domeninə nisbətən daha müxtəlifdir.
Nəşrin yazdığına görə, mütəxəssislər tam əmindirlər ki, irəli sürülən bu versiya həm də son iki superkontinent dövrünün izahı mənasına gəlir:
“Əgər nəzərə alsaq ki, superqitə kimi tanınan Rodiniya təxminən 1,2 milyard il əvvəl yaranmışdı və ehtimallara görə, 750 milyon il öncə parçalanmışdı, deməli, Rodiniya qitəsinin məhvindən 335 milyon il ötəndən sonra, həmçinin 200 milyon il ərzində öz mövcudluğunu saxlaya bilən superkontinent Panqeya meydana gəlib. Lakin Panqeya da parçalandıqdan sonra mantiyanın dərin, eləcə də tamamilə dayaz təbəqələrində müxtəlif elementlər, onların izotopları qorunub saxlanılıb”.
Elm adamlarının fikrincə, bu faktın özü sübut edir ki, qitələr Yer kürəsinin mantiyasının çat verən səthində bir litosfer plitəsini digərinin üzərinə süründürmə prosesinin nəticəsində oraya çata biliblər.
Məqalə müəllifi alimlərə istinadla yazır ki, əslində, araşdırma super qitələrin parçalanmasının səbəbini tam aydınlaşdıra bilməyib, lakin bununla belə yeni, maraqlı elmi fərziyyələr ortaya qoyub. Avstraliyalı alimlərin, eləcə də çinli tədqiqatçıların qənaətinə görə, mantiyanın lap dərin bölgələrindən mantiya “topakları” adlanan isti mantiya materialının qalxması bu proseslə əlaqəli ola bilər.
Alimlər həmçinin Yer planetində dərin çatların əmələ gələcəyini və bunun nəticəsində də Yer kürəsinin bölünüb iki hissəyə ayrılacağının qaçılmaz olduğunu vurğulayıblar.
Alimlərin güman etdikləri bu elmi ehtimal, həm də əsas variant məntiqlə düşünəndə bütün parametrləri ilə tam həqiqəti göstərir.
Nəşr yekunda qeyd edib ki, bu prosesləri başa düşmək geoloqlara faydalı mantiya materiallarının, xüsusən də nadir torpaq elementlərinin harada cəmləşə biləcəyini müəyyənləşdirməyə kömək edə bilər.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 11:06
İsrailin növbəti hədəfi Türkiyə ola bilər
Bu gün, 10:58
Rusiya Cənubi Qafqazda nüfuzunu itirir
Dünən, 20:12
DTX və DSX sərhəddə birgə əməliyyat keçirib - Foto
Dünən, 18:33
Bu il sülh sazişi imzalana bilər
Dünən, 17:43
Türkiyə hərbi büdcəni böyüdür
Dünən, 14:39
Prezident instituta rektor təyin edib - Foto
Dünən, 12:36
Dağıdıcı fəlakətlər artır - Xəbərdarlıq
Dünən, 11:01
Paşinyanın əleyhdarları ona yumruq silkələyir
3-07-2025, 13:08
Ermənistan Türkiyə ilə münasibətləri normallaşdırmağa çalışır
2-07-2025, 16:55
Professor: Rusiya başını itirmiş ayı kimi davranır
2-07-2025, 15:56
Azərbaycan Rusiyadan tam uzaqlaşır?
2-07-2025, 15:33
Rusiya daha da aqressivləşir
2-07-2025, 14:37
Avropa müharibəyə hazırlaşır - Foto
2-07-2025, 11:25
İran ABŞ və İsraildən kiberqisas alır?
1-07-2025, 16:50
Məhkəmələrə hakim təyinatları olub - Siyahı
1-07-2025, 13:01
Ərdoğan “ikinci vətən”indən niyə küsüb?
1-07-2025, 10:45
Rusiya yeni ərazilərin işğalına hazırlaşır
1-07-2025, 09:03
Süni intellekt dünyanı ələ keçirir - Foto
30-06-2025, 16:27
Şahın atom bombası istəyi: ABŞ bunun qarşısını necə alıb?
30-06-2025, 15:08
Professor: Şovinizm Rusiyanı uçuruma aparır
30-06-2025, 12:21
Paşinyan onu “Dəccal” adlandıran kilsəyə müharibə elan edib
30-06-2025, 11:03
Rusiya ilə bağlı dəhşətli statistika açıqlanıb
30-06-2025, 10:57
Ağdamda polis minaya düşüb - (Yenilənib)
30-06-2025, 08:19
Sedna planetinin sirri açılacaq
29-06-2025, 13:16
Putin Rusiyada şovinizmi qızışdırır
29-06-2025, 11:16
Yekaterinburqda saxlanılan azərbaycanlılar hakim qarşısına çıxarılıb - (Yenilənib) - Fotolar
29-06-2025, 10:35
Deputat: Rusiyanın təzyiqləri həm də Azərbaycanın xarici siyasəti ilə əlaqədar ola bilər
28-06-2025, 11:12
Rəsmi Bakı Rusiyada azərbaycanlılara hücumlarla bağlı bəyanat yayıb
28-06-2025, 08:55
İsrail-İran müharibəsi Orta Asiyanın yolunu bağlayıb?
28-06-2025, 00:01
Jurnalist Seyfəddin Hüseynlinin qardaşları öldürülüb - (Yenilənib)
26-06-2025, 08:51
Cənubi Qafqazın ən güclüsü...
25-06-2025, 13:50
Nüvə müharibəsi... - Böyük fəlakətdən iki ölkə qurtulacaq
25-06-2025, 13:03
İsrail-İran müharibəsi Zəngəzur yolunu aça bilər
25-06-2025, 11:20
Beş hərbçiyə general-mayor rütbəsi verilib
25-06-2025, 10:56
Ermənistanda dövlət çevrilişi etmək istəyiblər
24-06-2025, 14:42
Beş ölkə Rusiyanın işğalından qorunmaq üçün milyonlarla mina basdıracaq
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
