11:24 / 13-06-2025
Azərbaycan İran və İsraili dialoqa çağırır
11:13 / 13-06-2025
Ağdamda insan skeletinə bənzər sümük qalıqları tapılıb
11:07 / 13-06-2025
Milli Məclisin növbədənkənar iclası başlayıb
11:02 / 13-06-2025
İsrail İranda 60 məkana zərbələr endirib
10:48 / 13-06-2025
İlham Əliyev konqres iştirakçılarına məktub ünvanlayıb
10:40 / 13-06-2025
143 milyon manatlıq mənimsəmə üzrə yenidən məhkəmə olub
10:29 / 13-06-2025
İran nüvə danışıqlarını dayandırıb
10:02 / 13-06-2025
İranın 6 nüvə alimi öldürülüb
09:57 / 13-06-2025
İsrailin İrana zərbələri davam edəcək
09:27 / 13-06-2025
Tramp İrana hücumdan əvvəlcədən məlumatlı olub
09:22 / 13-06-2025
Yardımlıda traktor aşıb
09:05 / 13-06-2025
İranın Ali Rəhbəri ölən generalların yerinə müvəqqəti təyinat edib
08:50 / 13-06-2025
Xamneinin ağır yaralanan müşaviri ölüb - Yenilənib
08:36 / 13-06-2025
Ananın Antalyada atdığı uşaq Rusiyaya qaytarılıb
08:30 / 13-06-2025
AZAL son hadisələrlə əlaqədar bəzi reysləri ləğv edib - Siyahı
08:17 / 13-06-2025
“Google”nin fəaliyyətində nasazlıq yaranıb
08:09 / 13-06-2025
Xabarovskda qızıl mədəni yanır
08:06 / 13-06-2025
Donald Tramp: “Rusiya və Ukrayna məni məyus edib”
08:01 / 13-06-2025
Mariya Zaxarovanın ironiyası...
07:48 / 13-06-2025
İrana hücum səbəbindən 10-dan çox aviareys Bakıya enib
07:42 / 13-06-2025
İsrail İrana beş zərbə endirib
07:37 / 13-06-2025
Pentaqonun Qrenlandiya və Panama üçün “xüsusi strategiyası” var
07:30 / 13-06-2025
İranın ali rəhbəri İsraili hədələyir
07:23 / 13-06-2025
İsrail İranı vurmağa başlayıb
21:38 / 12-06-2025
Erməniəsilli şəxslərin məhkəməsi davam edir - Yenilənib
19:57 / 12-06-2025
"Naxçıvan" TV-nin sədri vəzifədən azad edilib - Təyinat
19:22 / 12-06-2025
Almaniya Ukraynanın silahlanmasına əlavə vəsait ayıracaq
18:33 / 12-06-2025
Fransa İranın nüvə eskalasiyasını pisləyir
18:19 / 12-06-2025
Uşaqların sosial şəbəkələrə girişi qadağan ediləcək
18:01 / 12-06-2025
İlham Əliyev Baş nazirə başsağlığı məktubu göndərib
18:34 / 08-06-2025
Dağlıq və dağətəyi rayonlarda leysan olacaq - Xəbərdarlıq
22:58 / 08-06-2025
Millimiz növbəti yoxlama oyunu oynayıb
13:07 / 10-06-2025
Cəlaloğlu: “Dini idarələr kəşfiyyatla əməkdaşlıq edib”
09:31 / 09-06-2025
Naxçıvanda kütləvi zəhərlənmə olub - (Yenilənib)
08:48 / 09-06-2025
Ronaldunun karyerası sona yaxınlaşır
22:32 / 09-06-2025
Deputat: “İqtisadiyyatımız üçün görülən işləri yetərli saymıram”
16:32 / 10-06-2025
Mollazadə: Paşinyan Qarabağ klanı ilə mübarizəni davam etdirir
21:10 / 09-06-2025
Professor Tamilla Məmmədova vəfat edib
18:45 / 10-06-2025
Ölkəmizdə 3 gün iş olmayacaq
13:40 / 11-06-2025
Professor: Zəngəzur və Dərələyəzin Ermənistana verilməsinin hüquqi qüvvəsi yoxdur
11:18 / 10-06-2025
İranda it gəzdirmə polemikası: daha bir qadağa qüvvəyə minir
09:22 / 09-06-2025
Fransa şirkəti Ukraynada dron istehsal edəcək
Yer iki hissəyə bölünür
Tarix: 31-10-2024 12:15 | Bölmə: Slayd
Super qitələrin dağılmasının yeni bir elmi versiyası ortaya çıxıb. Alimlərin tədqiqatları nəticəsində bəlli olub ki, yerin mantiyası iki hissəyə bölünür.
Reyting.az xəbər verir ki, Avstraliyadakı Kertin Universitetinin elm adamları Laoşan laboratoriyasından olan çinli həmkarları ilə birlikdə yer mantiyası üzərində böyük araşdırmalar aparıblar. Onlar belə qənaətə gəliblər ki, yerin mantiyası iki hissəyə bölünür. Bu prosesi izləyən tədqiqatçılar Pangea super qitəsinin yaranmasını və məhvni də məhz bu cür izah ediblər.
"Nature Geoscience" elmi jurnalı yazır ki, mantiya Afrika və Sakit okean domenlərindən ibarətdir. Afrika domeni Asiyanın və Avstraliyanın şərq sahillərindən Avropadan Afrikaya, eləcə də Atlantik okeanına qədər uzanır. Sakit okean domeni isə adından da göründüyü kimi, Sakit okeanı əhatə edir. Domenlər Sakit okean halqasının yarğan çatı verməsi səbəbindən ayrılır.
Elm adamları bildirirlər ki, Afrika domeninin altındakı mantiya bir çox elementlərin izotopları ilə doludur və onların dəsti Sakit okeanı domeninə nisbətən daha müxtəlifdir.
Nəşrin yazdığına görə, mütəxəssislər tam əmindirlər ki, irəli sürülən bu versiya həm də son iki superkontinent dövrünün izahı mənasına gəlir:
“Əgər nəzərə alsaq ki, superqitə kimi tanınan Rodiniya təxminən 1,2 milyard il əvvəl yaranmışdı və ehtimallara görə, 750 milyon il öncə parçalanmışdı, deməli, Rodiniya qitəsinin məhvindən 335 milyon il ötəndən sonra, həmçinin 200 milyon il ərzində öz mövcudluğunu saxlaya bilən superkontinent Panqeya meydana gəlib. Lakin Panqeya da parçalandıqdan sonra mantiyanın dərin, eləcə də tamamilə dayaz təbəqələrində müxtəlif elementlər, onların izotopları qorunub saxlanılıb”.
Elm adamlarının fikrincə, bu faktın özü sübut edir ki, qitələr Yer kürəsinin mantiyasının çat verən səthində bir litosfer plitəsini digərinin üzərinə süründürmə prosesinin nəticəsində oraya çata biliblər.
Məqalə müəllifi alimlərə istinadla yazır ki, əslində, araşdırma super qitələrin parçalanmasının səbəbini tam aydınlaşdıra bilməyib, lakin bununla belə yeni, maraqlı elmi fərziyyələr ortaya qoyub. Avstraliyalı alimlərin, eləcə də çinli tədqiqatçıların qənaətinə görə, mantiyanın lap dərin bölgələrindən mantiya “topakları” adlanan isti mantiya materialının qalxması bu proseslə əlaqəli ola bilər.
Alimlər həmçinin Yer planetində dərin çatların əmələ gələcəyini və bunun nəticəsində də Yer kürəsinin bölünüb iki hissəyə ayrılacağının qaçılmaz olduğunu vurğulayıblar.
Alimlərin güman etdikləri bu elmi ehtimal, həm də əsas variant məntiqlə düşünəndə bütün parametrləri ilə tam həqiqəti göstərir.
Nəşr yekunda qeyd edib ki, bu prosesləri başa düşmək geoloqlara faydalı mantiya materiallarının, xüsusən də nadir torpaq elementlərinin harada cəmləşə biləcəyini müəyyənləşdirməyə kömək edə bilər.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 31-10-2024 12:15 | Bölmə: Slayd
Super qitələrin dağılmasının yeni bir elmi versiyası ortaya çıxıb. Alimlərin tədqiqatları nəticəsində bəlli olub ki, yerin mantiyası iki hissəyə bölünür.
Reyting.az xəbər verir ki, Avstraliyadakı Kertin Universitetinin elm adamları Laoşan laboratoriyasından olan çinli həmkarları ilə birlikdə yer mantiyası üzərində böyük araşdırmalar aparıblar. Onlar belə qənaətə gəliblər ki, yerin mantiyası iki hissəyə bölünür. Bu prosesi izləyən tədqiqatçılar Pangea super qitəsinin yaranmasını və məhvni də məhz bu cür izah ediblər.
"Nature Geoscience" elmi jurnalı yazır ki, mantiya Afrika və Sakit okean domenlərindən ibarətdir. Afrika domeni Asiyanın və Avstraliyanın şərq sahillərindən Avropadan Afrikaya, eləcə də Atlantik okeanına qədər uzanır. Sakit okean domeni isə adından da göründüyü kimi, Sakit okeanı əhatə edir. Domenlər Sakit okean halqasının yarğan çatı verməsi səbəbindən ayrılır.
Elm adamları bildirirlər ki, Afrika domeninin altındakı mantiya bir çox elementlərin izotopları ilə doludur və onların dəsti Sakit okeanı domeninə nisbətən daha müxtəlifdir.
Nəşrin yazdığına görə, mütəxəssislər tam əmindirlər ki, irəli sürülən bu versiya həm də son iki superkontinent dövrünün izahı mənasına gəlir:
“Əgər nəzərə alsaq ki, superqitə kimi tanınan Rodiniya təxminən 1,2 milyard il əvvəl yaranmışdı və ehtimallara görə, 750 milyon il öncə parçalanmışdı, deməli, Rodiniya qitəsinin məhvindən 335 milyon il ötəndən sonra, həmçinin 200 milyon il ərzində öz mövcudluğunu saxlaya bilən superkontinent Panqeya meydana gəlib. Lakin Panqeya da parçalandıqdan sonra mantiyanın dərin, eləcə də tamamilə dayaz təbəqələrində müxtəlif elementlər, onların izotopları qorunub saxlanılıb”.
Elm adamlarının fikrincə, bu faktın özü sübut edir ki, qitələr Yer kürəsinin mantiyasının çat verən səthində bir litosfer plitəsini digərinin üzərinə süründürmə prosesinin nəticəsində oraya çata biliblər.
Məqalə müəllifi alimlərə istinadla yazır ki, əslində, araşdırma super qitələrin parçalanmasının səbəbini tam aydınlaşdıra bilməyib, lakin bununla belə yeni, maraqlı elmi fərziyyələr ortaya qoyub. Avstraliyalı alimlərin, eləcə də çinli tədqiqatçıların qənaətinə görə, mantiyanın lap dərin bölgələrindən mantiya “topakları” adlanan isti mantiya materialının qalxması bu proseslə əlaqəli ola bilər.
Alimlər həmçinin Yer planetində dərin çatların əmələ gələcəyini və bunun nəticəsində də Yer kürəsinin bölünüb iki hissəyə ayrılacağının qaçılmaz olduğunu vurğulayıblar.
Alimlərin güman etdikləri bu elmi ehtimal, həm də əsas variant məntiqlə düşünəndə bütün parametrləri ilə tam həqiqəti göstərir.
Nəşr yekunda qeyd edib ki, bu prosesləri başa düşmək geoloqlara faydalı mantiya materiallarının, xüsusən də nadir torpaq elementlərinin harada cəmləşə biləcəyini müəyyənləşdirməyə kömək edə bilər.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 11:24
Azərbaycan İran və İsraili dialoqa çağırır
Bu gün, 10:40
143 milyon manatlıq mənimsəmə üzrə yenidən məhkəmə olub
Bu gün, 09:57
İsrailin İrana zərbələri davam edəcək
Bu gün, 09:27
Tramp İrana hücumdan əvvəlcədən məlumatlı olub
Bu gün, 07:48
İrana hücum səbəbindən 10-dan çox aviareys Bakıya enib
Bu gün, 07:23
İsrail İranı vurmağa başlayıb
Dünən, 17:51
Nə Bayden, nə də Tramp Rusiyanın çökməsini istəmir
Dünən, 17:09
Təqaüd və sosial müavinətlər artırılıb - Fərman
Dünən, 14:57
“Hörümçək toru” əməliyyatının son məqsədi nə idi?
Dünən, 13:07
İranı vurmağa hazırlaşırlar
11-06-2025, 15:00
Nüvə hücumu ola bilər - Xəbərdarlıq
11-06-2025, 14:27
Qəbul imtahanının nəticəsi elan edilib
11-06-2025, 12:12
Dron müharibəsinin dərsləri
11-06-2025, 08:09
NATO Ukrayna ilə bağlı qərar verməyə hazırlaşır
10-06-2025, 16:32
Mollazadə: Paşinyan Qarabağ klanı ilə mübarizəni davam etdirir
10-06-2025, 13:54
Rusiya təhlükəsi artır - Xəbərdarlıq
10-06-2025, 13:07
Cəlaloğlu: “Dini idarələr kəşfiyyatla əməkdaşlıq edib”
10-06-2025, 11:18
İranda it gəzdirmə polemikası: daha bir qadağa qüvvəyə minir
9-06-2025, 22:32
Deputat: “İqtisadiyyatımız üçün görülən işləri yetərli saymıram”
6-06-2025, 10:11
Elmdə yenilik: insanlar 1000 il yaşaya biləcək
5-06-2025, 17:33
İqlim dəyişikliyi münaqişələri artıracaq
5-06-2025, 13:29
Kilsə ilə Paşinyan arasında qarşıdurma böyüyür
5-06-2025, 12:08
Moskva və Bakı “Rus Evi”nə dair hələ də razılığa gəlməyib
5-06-2025, 10:05
Federasiya rəhbərini icra başçısı bıçaqlatdırıb? - Yenilənib
4-06-2025, 11:27
Vaşinqton Qafqaza böyük diplomatik diqqət yetirir
4-06-2025, 11:10
Rusiyaya qarşı daha sərt sanksiya hazırlanıb
4-06-2025, 10:13
Azərbaycan və Ermənistanın dövlət komissiyaları arasında görüş olub
4-06-2025, 08:08
Sabirabaddakı yanğında 4 nəfər həyatını itirib - (Yenilənib)
3-06-2025, 17:32
Məhkəmələrə hakimlər təyin edilib - (Siyahı)
3-06-2025, 17:26
Dünyanın bir hissəsi su altında qalacaq
3-06-2025, 15:18
Müharibə daha təhlükəli fazaya keçib
3-06-2025, 12:29
Xaricdə yaşayan daha 7 nəfər haqqında həbs qərarı çıxarılıb
3-06-2025, 11:57
Şəhidimiz Suraxanıda dəfn olunub - (Yenilənib) - Foto
3-06-2025, 10:34
Ərdoğan Zelenski, Putin və Trampla Türkiyədə görüşmək istəyir
3-06-2025, 09:58
Türkiyədə güclü zəlzələ olub - Ölən və xəsarət alanlar var
3-06-2025, 08:26
Yerin maqnit qasırğası artıb
2-06-2025, 14:02
50 minlik qoşun hücumdadır, Ukrayna Sumını itirə bilər - (Yenilənib)
2-06-2025, 11:00
Paşinyan kilsəyə niyə müharibə elan edib?
2-06-2025, 08:58
Azərbaycan ərazisində zəlzələ olub
1-06-2025, 20:08
Kəlbəcərdə traktor minaya düşüb, yaralı var
31-05-2025, 16:52
Laçına növbəti köç karvanı gedib - (Yenilənib)
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
