Varis planı: DİN rəhbəri niyə istefaya göndərilib?
Tarix: 24-04-2025 11:12 | Bölmə: Slayd
Varis planı: DİN rəhbəri niyə istefaya göndərilib?
Emomali Rəhmon-Rüstəm Rəhmon

Tacikistanda hökumət kadrları karuseli fırlanmaqda davam edir. Görünən budur: prezident Emomali Rəhmon əsas nazirliklərində baş verən son dəyişikliklərin peşəkarlığı artırmaq üçün nəzərdə tutulduğunu deyir, bir çox müşahidəçi isə onun siyasi təcrübəsiz oğlu Rüstəm Emomali üçün yol açmağa çalışdığını düşünür.

Reyting.az
xəbər verir ki, bu barədə “Eurasia.net” yazıb.

Təhlildə qeyd olunur:

2025-ci ilin əvvəlindən Rəhmon Tacikistanın dövlət təhlükəsizlik strukturlarını “əsaslı təmir” edib, odur ki, Daxili İşlər Nazirliyi kadr dəyişikliyinə məruz qalan ən son qurumdur. Prezident Rəhmon aprelin 22-də verdiyi bəyanatında həm milli, həm də rayon səviyyəsində köklü dəyişikliklər elan edərək, “Daxili İşlər Nazirliyinin strukturlarında gənc kadrların hazırlanmasında təkmilləşdirmələrə ciddi diqqət yetirilməli olduğunu” vurğulayıb.

Rəhmon veteran liderləri güc nazirliklərindən uzaqlaşdırarkən, eyni zamanda, artıq Düşənbə şəhərinin meri və senatın spikeri olan 37 yaşlı oğlu Rüstəmə məsuliyyətli vəzifələrdə daha çox şans qazandırıb. Məsələn, protokoldan kənar olsa da, Rəhmon oğlu Rüstəmə xalqa illik Yeni il müraciəti söyləməyi tapşırıb. 1994-cü ildə Tacikistanda prezidentliyə başlayandan bəri bu, ilk idi.

Emoməli Rəhmon, həmçinin, qonşu dövlətlərlə uzun müddətdir davam edən münaqişələri yekunlaşdırmağa tələsir. Mart ayında 2021 və 2022-ci illərdə silahlı toqquşmalara səbəb olan qonşu Qırğızıstanla sərhəd mübahisəsini həll etmək üçün tacik tərəfi danışıqlarda əhəmiyyətli güzəştə getdi və delimitasiya prosesini 1920-ci illərdən əvvəlki xəritələrə deyil, 1991-ci il xəritəsinə əsasən etməyə razı oldular. Nəticədə, Tacikistan minlərlə hektar ərazini Qırğızıstana verdi.

Sirr deyil ki, Rəhmon hakimiyyəti oğluna təhvil verməyə çalışır. Bəzi son addımlar 72 yaşlı hazırkı prezidentin səhhəti ilə bağlı fərziyyələrə səbəb olub.

Axırıncı kadr dəyişikliklərinin əsas səbəbi Rəhmonun sülalə transferini mütləq dəstəkləməyən və Rüstəmin hakimiyyətinə əhəmiyyətli dərəcədə müqavimət göstərə biləcək nüfuzlu güc vasitəçilərini vəzifədən kənarlaşdırmaq istəyi kimi baxılır.

Xarici müşahidəçilər, Rəhmonun bütün hiylələrinə baxmayaraq, Rüstəmin Tacikistan siyasətinin zirvəsində uzun müddət təkbaşına sağ qala biləcəyinə şübhə ilə yanaşırlar. Hakimiyyət sxeminin atadan oğula ötürülməsinə qarşı iki mühüm amil var: birincisi, Rəhmonun böyük ailəsi daxilində plana ciddi etiraz, çünki bəzi nüfuzlu üzvlər Rüstəmi klanın siyasi və iqtisadi maraqlarını qorumaq üçün bacarıqsız hesab edir. Bundan əlavə, yoxsulluq və işsizlikdən əziyyət çəkən Tacikistanda davamlı iqtisadi disfunksiya var.

“Tacikistanda hakimiyyətin varisliyi məsələsi beş ildən artıqdır ki, müzakirə olunur”, - Rəhmonun Moskvaya səfəri zamanı Rusiyanın “Nezavisimaya qazeta” qəzetinin mart ayında dərc etdiyi şərhdə qeyd edilir. - Uzun illərin söhbətinə baxmayaraq, hakimiyyətin vərəsəlik yolu ilə ötürülməsi üçün əlverişli siyasi və sosial-iqtisadi şərait hələ də görünmür”.

Məlumata görə, Moskva səfəri zamanı Rəhmon Tacikistanın siyasi sülaləsi üçün Kremldən dəstək istəyib. “Nezavisimaya”nın təhlilinə görə, Rusiyanın Rüstəmə dəstəyi əlverişli “energetika sahəsində, xüsusən də bərpa olunan enerji mənbələri və nadir torpaq metal yataqlarının işlənməsi sahəsində investisiya layihələri” baxımından baha başa gələcək.

Mərkəzi Asiya üzrə ekspert Qaliya İbrahimova “Carnegie Politika”da dərc olunan təhlilində yazır ki, Rəhmonun son kadr hərəkətləri Rüstəmin siyasi sağ qalma perspektivlərinə xeyirdən çox ziyan vurmuş ola bilər.

"Keçiddən əvvəl hakimiyyətin bütün sferalarının total təmizlənməsi yalnız yeni münaqişələr və nüfuz mübarizəsi üçün zəmin yaradır. Hakimiyyət dəyişikliyini uzun müddət gözləmək və qeyri-müəyyənlik hətta sadiq məmurların da səbrini sarsıdır", - İbrahimova yazıb. - Daxili konfliktlər çox dərindir və Rüstəm nüfuzu və ölkəni nəzarətdə saxlamaq qabiliyyəti baxımından atası ilə çətin müqayisə oluna bilər”.

Y. QACAR




Bölməyə aid digər xəbərlər