22:43 / 07-07-2025
Böyük Britaniya Rusiyaya yeni sanksiyalar tətbiq edib
20:50 / 07-07-2025
Baş naziri əsgər ölümlərinə görə ittiham edirlər
20:12 / 07-07-2025
DTX və DSX sərhəddə birgə əməliyyat keçirib - Foto
18:33 / 07-07-2025
Bu il sülh sazişi imzalana bilər
18:01 / 07-07-2025
Siyəzəndə qadın paraşütlə qayaya çırpılaraq ölüb
17:43 / 07-07-2025
Mirzoyan: "Biz Azərbaycanla sazişi imzalamağa hazırıq"
17:43 / 07-07-2025
Türkiyə hərbi büdcəni böyüdür
17:22 / 07-07-2025
Zooparkdan qaçan aslan insana hücum edib
17:19 / 07-07-2025
Nazir vəzifəsindən azad edilən şəxs özünü güllələyib
17:16 / 07-07-2025
Rusiyanın neft emalı zavodunu partladıblar
17:08 / 07-07-2025
Bəzi rayonlara leysan yağacaq - Xəbərdarlıq
17:03 / 07-07-2025
Pezeşkian: İsrail mənə sui-qəsdə cəhd etdi, amma...
17:03 / 07-07-2025
Rusiyanın fövqəladə hallar naziri Bakıya gəlib
16:49 / 07-07-2025
“İşsizlikdən sığorta vəsaitlərinin uçotu" barədə qaydaya dəyişiklik edilib
16:37 / 07-07-2025
Peskovdan Azərbaycan-Rusiya münasibətləri haqda - Açıqlama
16:25 / 07-07-2025
Dövlət Nəzarəti Xidmətində təyinatlar olub
16:18 / 07-07-2025
Direktor və müavinlərinin işə qəbulu üzrə müsabiqənin nəticələri açıqlanıb
16:04 / 07-07-2025
Diplomatik xidmət orqanları rəhbərlərinin IX müşavirəsinin açılışı olub - Fotolar
15:54 / 07-07-2025
"Sumqayıt"da baş məşqçi təyinatı olub
15:50 / 07-07-2025
İlham Əliyev Çinlə bağlı daha bir müqaviləni təsdiqləyib
15:44 / 07-07-2025
"Saakaşvili əfv edilməyəcək"
15:10 / 07-07-2025
Əl əli yudu, əl də qayıtdı... - Etibar Cəbrayıloğlu yazır
15:07 / 07-07-2025
Prezident vərəsəlik şəhadətnaməsi ilə bağlı yeni qanunu təsdiqləyib
14:39 / 07-07-2025
Prezident instituta rektor təyin edib - Foto
13:55 / 07-07-2025
Gəlinə 1,5 kq qızıl, bəyə 7,5 milyon lirə hədiyyə olunub - Foto
13:46 / 07-07-2025
Azərbaycanda kreditlərin faiz dərəcəsi artıb
13:15 / 07-07-2025
Rusiya aviaşirkətləri iki gün ərzində böyük zərərlə üzləşiblər
12:59 / 07-07-2025
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
19:48 / 04-07-2025
İran prezidenti Qarabağa gəlib - (Yenilənib)
14:40 / 03-07-2025
İlham Əliyev Qarabağa səfər edib - (Yenilənib+) - Fotolar
15:47 / 04-07-2025
Üç şəhidimiz Kəlbəcərdə dəfn edilib - Fotolar
08:03 / 04-07-2025
Ruslar Kiyevi “Xəncər”lə vurur
11:04 / 03-07-2025
Yaponiyada böyük fəlakət xəbərdarlığı: 298 min insan həyatını itirə bilər
11:51 / 04-07-2025
Avropada həyəcan təbili çalınır: ölənlər və xəstəxanaya yerləşdirilənlər var
13:08 / 03-07-2025
Ermənistan Türkiyə ilə münasibətləri normallaşdırmağa çalışır
19:14 / 04-07-2025
Ərdoğanı Füzulidən yola salıblar - (Yenilənib) - Foto
07:37 / 04-07-2025
Hollivudun ulduz aktyoru vəfat edib
22:44 / 02-07-2025
Ayxan Cavadov Avropa çempionu olub
13:08 / 04-07-2025
Professor: Xankəndidə müşahidə etdiklərimiz Azərbaycanın böyük uğurudur
Türkiyə hərbi büdcəni böyüdür
Tarix: 07-07-2025 17:43 | Bölmə: Slayd
NATO üzv ölkələrin ÜDM-nin ən azı 5 faizi həcmində yeni müdafiə xərcləri hədəfini qəbul etdikdən sonra Türkiyə hərbi büdcəsində görünməmiş artıma hazırlaşır.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Al-Monitor” yazıb.
ABŞ nəşrinin təhlildə qeyd olunur ki, Ankaranın 10 il ərzində proqramı tamamilə öz hesabına maliyyələşdirərək 200 milyard dollara qədər investisiya qoyacağı gözlənilir:
İyun ayında Haaqada keçirilən sammitdə NATO ölkələri razılaşıb ki, milli gəlirin 3,5 faizi “birbaşa müdafiə ehtiyacları”na, digər 1,5 faizi isə təhlükəsizliklə bağlı infrastruktur və sənayeyə sərmayə qoyulacaq. Soyuq Müharibə dövründən fərqli olaraq, bu cür proqramlar xarici yardımla dəstəklənsə də, indi müttəfiqlər bu işin öhdəsindən özləri gəlməlidirlər.
Türkiyənin 2024-cü ildə müdafiə və təhlükəsizliyə təxminən 45 milyard dollar xərcləyəcəyi təxmin edilir ki, bu da ÜDM-nin 3,46 faizinə (1,3 trilyon dollar) bərabərdir.
Beləliklə, illik artım daha 20 milyard dollar, on il ərzində isə 200 milyard dollar təşkil edə bilər.
Pul hara gedəcək?
Ekspertlər vurğulayırlar: indi prioritetlər təkcə ənənəvi silahlar deyil, həm də ən son texnologiyalar - robototexnika, kosmik, kibermüharibə olacaq. Əsas istiqamətlər arasında layihələrin sürətləndirilməsi və satınalmada köhnə səhvlərin aradan qaldırılmasıdır.
Onların arasında: beşinci nəsil “Kaan”, çoxsəviyyəli raketdən müdafiə və hava hücumundan müdafiə sistemi “Polad Günbəz”,
başlaması təxminən 10 il gecikmiş “Altay” əsas döyüş tankı proqramı, Türkiyə dəniz proqramlarının bir hissəsi olaraq yeni gəmilər və sualtı qayıqlar var.
“Köhnə səhvləri təkrarlamamaq”
Müdafiə eksperti Özgür Eksinin fikrincə, Soyuq müharibə dövrü səviyyəsindəki xərclərə qayıtmaq üçün təkcə yeni alışlar deyil, həm də strateji dəyişikliklər lazımdır. Məsələn, Türkiyə amfibiya imkanlarını inkişaf etdirməyi öhdəsinə götürüb və bu, İspaniya ilə birgə yaradılmış “TCG Anadolu” flaqmanının istifadəyə verilməsinə səbəb olub.
Eyni zamanda, Ankara uzun müddətdir ki, maliyyə hesablamalarına təkcə ordu deyil, polis, jandarma, sahil mühafizəsi və kəşfiyyatı da daxil edib. Bu strukturlar, məsələn, insan alveri və terrorizmlə mübarizədə çox vaxt birlikdə işləyirlər. Türkiyə israr edir: sərhəddə divarların və sensorların tikintisi həm də müdafiə infrastrukturudur.
Kibermüdafiə və kosmos prioritetdir
Hərbi ekspertlərin fikrincə, yeni vəsaitlər milli infrastrukturun qorunması üçün kibersilahların hazırlanmasına xərclənməlidir. Türkiyədə kiberhücumlarda və məlumat sızmalarında artım qeydə alınıb. Yaxın vaxtlarda Amerika NSA və ya Britaniya GCHQ-ya bənzər ayrıca kiberdepartamentin yaradılması planlaşdırılır.
Bundan əlavə, Türkiyə özünün peyk bürcünü və GPS sistemini inkişaf etdirir - dron istehsalçısı “Baykar” tərəfindən qurulan “Fergani Space” şirkəti bununla məşğuldur.
Hərbi Hava Qüvvələrinin və ordunun problemləri
Rusiyadan “S-400” sisteminin alınması Türkiyəni Amerika “F-35”-lərindən məhrum edib və sanksiyalar NATO ilə əməkdaşlığı çətinləşdirib. İndi ölkə öz layihələrinə - “Kaan”, “Hurjet” təlim təyyarələri və hücum PUA-larına mərc edir.
Ordu həm də “Altay” tanklarının və qısa mənzilli hava hücumundan müdafiə sistemlərinin istehsalının sürətləndirilməsini gözləyir. Ukrayna təcrübəsi göstərdi ki, kiçik dronlardan qorunmayan təyyarələr həssasdır.
“Əsgər texnikadan daha vacibdir”
Ayrı bir məsələ hərbçilərin xidmət şəraitidir. Bazaların köçürülməsi və mənzil qiymətlərinin artması səbəbindən bir çox karyera məmurları özəl sektora gedirlər. “İstənilən avadanlığı ala bilərsiniz, amma əsas odur ki, ondan kim istifadə edəcək?”- ekspertlər deyir.
E. KAMAL
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 07-07-2025 17:43 | Bölmə: Slayd
NATO üzv ölkələrin ÜDM-nin ən azı 5 faizi həcmində yeni müdafiə xərcləri hədəfini qəbul etdikdən sonra Türkiyə hərbi büdcəsində görünməmiş artıma hazırlaşır.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Al-Monitor” yazıb.
ABŞ nəşrinin təhlildə qeyd olunur ki, Ankaranın 10 il ərzində proqramı tamamilə öz hesabına maliyyələşdirərək 200 milyard dollara qədər investisiya qoyacağı gözlənilir:
İyun ayında Haaqada keçirilən sammitdə NATO ölkələri razılaşıb ki, milli gəlirin 3,5 faizi “birbaşa müdafiə ehtiyacları”na, digər 1,5 faizi isə təhlükəsizliklə bağlı infrastruktur və sənayeyə sərmayə qoyulacaq. Soyuq Müharibə dövründən fərqli olaraq, bu cür proqramlar xarici yardımla dəstəklənsə də, indi müttəfiqlər bu işin öhdəsindən özləri gəlməlidirlər.
Türkiyənin 2024-cü ildə müdafiə və təhlükəsizliyə təxminən 45 milyard dollar xərcləyəcəyi təxmin edilir ki, bu da ÜDM-nin 3,46 faizinə (1,3 trilyon dollar) bərabərdir.
Beləliklə, illik artım daha 20 milyard dollar, on il ərzində isə 200 milyard dollar təşkil edə bilər.
Pul hara gedəcək?
Ekspertlər vurğulayırlar: indi prioritetlər təkcə ənənəvi silahlar deyil, həm də ən son texnologiyalar - robototexnika, kosmik, kibermüharibə olacaq. Əsas istiqamətlər arasında layihələrin sürətləndirilməsi və satınalmada köhnə səhvlərin aradan qaldırılmasıdır.
Onların arasında: beşinci nəsil “Kaan”, çoxsəviyyəli raketdən müdafiə və hava hücumundan müdafiə sistemi “Polad Günbəz”,
başlaması təxminən 10 il gecikmiş “Altay” əsas döyüş tankı proqramı, Türkiyə dəniz proqramlarının bir hissəsi olaraq yeni gəmilər və sualtı qayıqlar var.
“Köhnə səhvləri təkrarlamamaq”
Müdafiə eksperti Özgür Eksinin fikrincə, Soyuq müharibə dövrü səviyyəsindəki xərclərə qayıtmaq üçün təkcə yeni alışlar deyil, həm də strateji dəyişikliklər lazımdır. Məsələn, Türkiyə amfibiya imkanlarını inkişaf etdirməyi öhdəsinə götürüb və bu, İspaniya ilə birgə yaradılmış “TCG Anadolu” flaqmanının istifadəyə verilməsinə səbəb olub.
Eyni zamanda, Ankara uzun müddətdir ki, maliyyə hesablamalarına təkcə ordu deyil, polis, jandarma, sahil mühafizəsi və kəşfiyyatı da daxil edib. Bu strukturlar, məsələn, insan alveri və terrorizmlə mübarizədə çox vaxt birlikdə işləyirlər. Türkiyə israr edir: sərhəddə divarların və sensorların tikintisi həm də müdafiə infrastrukturudur.
Kibermüdafiə və kosmos prioritetdir
Hərbi ekspertlərin fikrincə, yeni vəsaitlər milli infrastrukturun qorunması üçün kibersilahların hazırlanmasına xərclənməlidir. Türkiyədə kiberhücumlarda və məlumat sızmalarında artım qeydə alınıb. Yaxın vaxtlarda Amerika NSA və ya Britaniya GCHQ-ya bənzər ayrıca kiberdepartamentin yaradılması planlaşdırılır.
Bundan əlavə, Türkiyə özünün peyk bürcünü və GPS sistemini inkişaf etdirir - dron istehsalçısı “Baykar” tərəfindən qurulan “Fergani Space” şirkəti bununla məşğuldur.
Hərbi Hava Qüvvələrinin və ordunun problemləri
Rusiyadan “S-400” sisteminin alınması Türkiyəni Amerika “F-35”-lərindən məhrum edib və sanksiyalar NATO ilə əməkdaşlığı çətinləşdirib. İndi ölkə öz layihələrinə - “Kaan”, “Hurjet” təlim təyyarələri və hücum PUA-larına mərc edir.
Ordu həm də “Altay” tanklarının və qısa mənzilli hava hücumundan müdafiə sistemlərinin istehsalının sürətləndirilməsini gözləyir. Ukrayna təcrübəsi göstərdi ki, kiçik dronlardan qorunmayan təyyarələr həssasdır.
“Əsgər texnikadan daha vacibdir”
Ayrı bir məsələ hərbçilərin xidmət şəraitidir. Bazaların köçürülməsi və mənzil qiymətlərinin artması səbəbindən bir çox karyera məmurları özəl sektora gedirlər. “İstənilən avadanlığı ala bilərsiniz, amma əsas odur ki, ondan kim istifadə edəcək?”- ekspertlər deyir.
E. KAMAL
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 20:12
DTX və DSX sərhəddə birgə əməliyyat keçirib - Foto
Bu gün, 18:33
Bu il sülh sazişi imzalana bilər
Bu gün, 17:43
Türkiyə hərbi büdcəni böyüdür
Bu gün, 14:39
Prezident instituta rektor təyin edib - Foto
Bu gün, 12:36
Dağıdıcı fəlakətlər artır - Xəbərdarlıq
Bu gün, 11:15
Rusiya daha iki yaşayış məntəqəsini ələ keçirib - Foto
Bu gün, 11:01
Paşinyanın əleyhdarları ona yumruq silkələyir
3-07-2025, 13:08
Ermənistan Türkiyə ilə münasibətləri normallaşdırmağa çalışır
2-07-2025, 16:55
Professor: Rusiya başını itirmiş ayı kimi davranır
2-07-2025, 15:56
Azərbaycan Rusiyadan tam uzaqlaşır?
2-07-2025, 15:33
Rusiya daha da aqressivləşir
2-07-2025, 14:37
Avropa müharibəyə hazırlaşır - Foto
2-07-2025, 11:25
İran ABŞ və İsraildən kiberqisas alır?
1-07-2025, 16:50
Məhkəmələrə hakim təyinatları olub - Siyahı
1-07-2025, 13:01
Ərdoğan “ikinci vətən”indən niyə küsüb?
1-07-2025, 10:45
Rusiya yeni ərazilərin işğalına hazırlaşır
1-07-2025, 09:03
Süni intellekt dünyanı ələ keçirir - Foto
30-06-2025, 16:27
Şahın atom bombası istəyi: ABŞ bunun qarşısını necə alıb?
30-06-2025, 15:08
Professor: Şovinizm Rusiyanı uçuruma aparır
30-06-2025, 12:21
Paşinyan onu “Dəccal” adlandıran kilsəyə müharibə elan edib
30-06-2025, 11:03
Rusiya ilə bağlı dəhşətli statistika açıqlanıb
30-06-2025, 10:57
Ağdamda polis minaya düşüb - (Yenilənib)
30-06-2025, 08:19
Sedna planetinin sirri açılacaq
29-06-2025, 13:16
Putin Rusiyada şovinizmi qızışdırır
29-06-2025, 11:16
Yekaterinburqda saxlanılan azərbaycanlılar hakim qarşısına çıxarılıb - (Yenilənib) - Fotolar
29-06-2025, 10:35
Deputat: Rusiyanın təzyiqləri həm də Azərbaycanın xarici siyasəti ilə əlaqədar ola bilər
28-06-2025, 11:12
Rəsmi Bakı Rusiyada azərbaycanlılara hücumlarla bağlı bəyanat yayıb
28-06-2025, 08:55
İsrail-İran müharibəsi Orta Asiyanın yolunu bağlayıb?
28-06-2025, 00:01
Jurnalist Seyfəddin Hüseynlinin qardaşları öldürülüb - (Yenilənib)
26-06-2025, 08:51
Cənubi Qafqazın ən güclüsü...
25-06-2025, 13:50
Nüvə müharibəsi... - Böyük fəlakətdən iki ölkə qurtulacaq
25-06-2025, 13:03
İsrail-İran müharibəsi Zəngəzur yolunu aça bilər
25-06-2025, 11:20
Beş hərbçiyə general-mayor rütbəsi verilib
25-06-2025, 10:56
Ermənistanda dövlət çevrilişi etmək istəyiblər
24-06-2025, 14:42
Beş ölkə Rusiyanın işğalından qorunmaq üçün milyonlarla mina basdıracaq
24-06-2025, 12:51
“Qiyamət planı” üzə çıxıb - Fotolar
23-06-2025, 19:12
Cəlaloğlu: "İranı əvvəlki məcrasına qaytarmaq istəyirlərsə, onda hakimiyyətdə Qacarlar oturmalıdır” - Müsahibə
23-06-2025, 18:53
Yeni dünya düzəni Yaxın Şərqin simasını dəyişir
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
