Bir mərd dəyərlidir qorxaq yüzündən - Xuraman Zakirqızı yazır
Tarix: 31-05-2024 15:57 | Bölmə: Cəmiyyət
Bir mərd dəyərlidir qorxaq yüzündən

Xuraman ZAKİRQIZI

Vətən müharibəsi qazisi Nasur Əjdər oğlu Məmmədov haqqında

Bir insanın əməli ilə dedikləri uyğun deyilsə, belə insanın qəhrəmanlığı da, şücaəti də şübhə doğurur, ya təsadüfən baş verib, ya da kimlərinsə sayəsində yaranıb, şişirdilib bu qəhrəmanlıq. Çünki yalnız mənən qüdrətli, imanlı insanlar qəhrəmanlıq xüsusiyyətlərinin daşıyıcısı ola bilər. Mənəviyyatsız, qorxaq adam döyüş meydanında necə şücaət göstərə bilər?! Məncə, bu mümkün deyil.

Bütün şüurlu həyatım boyu oxuduqlarımdan, araşdırmalarımdan da buna tam əmin olmuşam ki, ruhən güclü, dürüst, xeyirxah adamlar mərd olur. Mərd insanların da həmişə sözü ilə əməli uyğun olur. Elə yazımın qəhrəmanı Vətən müharibəsi qazisi Məmmədov Nasur Əjdər oğlu kimi. Nasur bəy əslən İsmayıllı rayonunun Lahıc qəsəbəsindəndir. Onunla tanışlığım sosial şəbəkələr vasitəsi ilə olub. Erməni daşnaklarının başlatdığı işğalçılıq müharibəsinə qarşı əməliyyatlarda iştirak etmək üçün könüllü qoşulanlardan olduğunu bildirdi Nasur bəy. Döyüşlərdə çox ağır yaralar alsa da, özünün dediyi kimi, göydə Allahın qisməti, yerdə bacarıqlı, vicdanlı həkimlərin və özünün fiziki gücü sayəsində həyatda qala bilib. Amma çox ağrılı məsələdir ki, qazimizin yaraları hələ də irinləyir və heç bir əlaqədar dövlət qurumu onun müalicəsi ilə maraqlanmır, tamamilə Allahın ümidinə və öz iradəsi hesabına yaşayır bu məğrur insan. Keçdiyi döyüş yolu haqqında qazimizin dediklərini qələmə alıram:

“Mən, Nasur Məmmədov 26 yanvar 1970-ci ildə İsmayıllı rayonunun Lahıc qəsəbəsində öz halallığı, zəhmətsevərliyi ilə tanınan Əjdər kişinin ailəsində dünyaya göz açmışam. Ailədə beş övlad olmuşuq – üç bacım, bir qardaşım var. Atam elektrik montyoru, anam evdar qadın olub.

Doğulduğum Lahıc qəsəbəsində tam orta təhsil almışam. 1988-ci ildə hərbi xidmətə çağırıldım. O zamanlar sovet ordusu Əfqanıstanda döyüşlərdə iştirak edirdi. Ordu rəhbərliyi xidmətə yeni başlamış əsgərlərdən Əfqanıstana göndərilmək üçün fiziki görkəmi uyğun gələnlərdən seçib Moskva yaxınlığında - Podolsk şəhərində altı aylıq yüksək hərbi təlim vermək məqsədilə ayrılan qrupa məni də daxil etmişdi. 1988-ci ilin dekabr ayında sovet ordusu Əfqanıstandan çıxarıldı və bizim təlim kursumuz bitəndən sonra hər kəsi əsgəri xidmətini davam etdirmək üçün öz hərbi hissəsinə qaytardılar, o cümlədən, məni də hərbi xidmətimi davam etdirmək üçün Uzaq Şərqə - Primorskdə hərbi hissəyə göndərdilər. 1990-cı ildə hərbi xidmətimi başa vurub sovet ordusundan tərxis olundum və öz doğma kəndimizə qayıtdım.



1992-ci ildə torpaqlarımızda erməni təcavüzkarlarına qarşı güclü müharibə gedirdi. Bu səbəbdən də həmin ilin dekabr ayında rayonumuzun Hərbi Komissarlığına gedib milli ordumuzun sıralarında düşmənə qarşı döyüşmək üçün müraciət etdim və mən 123 saylı Mingəçevir Qurtuluş Batalyonunda hərbi xidmətə başladım. 7-8 gün təlimlər keçəndən sonra biz hərbi əməliyyatlarda iştirak etmək üçün Ağdərə istiqamətində döyüşlərə göndərildik. O zaman Ağdərə rayonu bizim ordumuzun nəzarətində idi, yəni, işğal olunmamışdı. Hərbi komandirimiz bərdəli Eyvaz Əliyev idi.

Məqsədimiz əsasən Ağdərənin azərbaycanlılar yaşayan kəndlərinin əhalisini ermənilərin hücumlarından qorumaq idi. Bir çox kəndlərdə döyüş əməliyyatlarında iştirak etdik. Bu kəndlər Sərsəng su anbarının quzey istiqamətində olan ərazilərdi. Bütün batalyon həmin kəndlərin ərazisini gəzib nəzarət edirdi ki, düşmənin kəndlərə qəfil basqınlarının qarşısı vaxtında alınsın. 1993-cü ilin yanvar ayının 16-da Vaqauz və Dovşanlı kəndləri istiqamətində hücuma keçdik. Həmin yerdə düşmənin basqınları nəticəsində dəhşətli hadisələr baş vermişdi. Kəndi qoruyan uşaqlardan çoxu şəhid olmuşdu. Faşist təbiətli ermənilər on dörd şəhidimizin başını kəsib aparmışdılar.

Vəng kəndində ermənilərin bir kilsəsi vardı. Dovşanlı kəndindən həmin kilsəyə gedən istiqamətdə ağır döyüşlər gedirdi. Döyüşün çox qızğın vaxtında qarın hissəmdən ard-arda iki güllə yarası aldım. Hiss edirdim ki, belə vəziyyətdə irəli gedə bilməyəcəm. Odur ki, çalışdım geriyə sürünüb, döyüş mövqeyindən bir qədər aralana bilim. Düşmən tərəf aramsız güllə yağışına tutmuşdu bizi. Sürünə-sürünə geri qayıtmağa çalışdım. Süründüyüm zaman güllə ayaqlarımı tutdu. Dizdən aşağı iki yerdən sağ ayağım qırıldı. Sonra güllə qolumu tutdu, sağ qolum da qırıldı, amma mən avtomatı buraxmırdım, sürünürdüm. Sonra sol baldırımdan da iki güllə yarası aldım. Bütün yaralarıma rəğmən mən çalışırdım şok vəziyyətinə düşməyim. Fiziki gücüm hesabına sürünüb döyüş yerindən uzaqlaşmağa cəhd edirdim. Sanitarlar olan hissəyə çatdıra bildim özümü. Tibb bacısı bütün paltarlarımı qayçı ilə kəsib çıxardı və mənim yaralarımı təmizləyib sarıdı, orda olan döyüş yoldaşlarım yaralarımın ağır və çox olduğunu görüb üzülürdülər, bizim kənddən olan Orucəliyev Əziz vardı (indi rəhmətə gedib), hiss edirdim, ağlayırdı mənə görə, amma mən sevinirdim ki, güllə yağışının altından çıxmağa iradəm, gücüm yetərli oldu. Döyüş yoldaşlarım məni xərəkdə gölün yanında olan tibb məntəqəsinə çatdırdılar. Orda tibb işçiləri qanlı sarğılarımı yenidən dəyişdirdilər və məni UAZ maşını ilə Ağdərə şəhərinə gətirdilər. Orda həkimlər məni əməliyyata götürdülər. 5,45 mm ölçülü güllə baldırlarımı parçalayıb cırmış, 7,62 mm kalibrli güllələr isə ayaq sümüklərimi, oynaqlarımı qırmışdı. Qırılmış sümüklərimin gipsindən sonra yenidən qarın nahiyəmdən aldığım güllə yaralarına görə həmin xəstəxanada işləyən Andrey Pankrotoviç adlı rus həkimi mənim üzərimdə tibdə xüsusi əməliyyat sayılan “Qatman əməliyyatı” apardı, bağırsaqlarımı qarın boşluğundan çıxarıb əməliyyat etdi. İki gün Ağdərədə reanimasiyada qaldıqdan sonra ayın 18-də vertolyotla Bakı şəhərinə Mərkəzi Hərbi Hospitala gətirdilər məni. Həmin hospitalda məni əməliyyat edən həkimlərə böyük təşəkkürüm, ehtiramım olduğu üçün hələ də adlarını xatırlayıram. Yusifov Cümşüd cərrah, Ələkbərov Ümidvar həkim, Qurbanov Əliməhəmməd həkim. Onlara bir ömür boyu duam, minnətdarlığım var.



Mənim yaralandığım barədə evimizə məlumat çatanda atam (indi rəhmətə gedib) bütün Ağdərə boyu məni axtarıb və gəlib hərbi hospitalda tapdı. Yadımdadır, atam ağlayırdı, mən ona təsəlli verirdim ki, qorxulu bir şey yoxdur, sağalacam. Tam sağalmasam da, ayağa qalxandan sonra həmin güllə yaralarının fəsadı olaraq ağır xəstəlik keçirdim, şükürlər olsun, o xəstəlikdən də qurtula bildim. Ayaqlarımı “Yelizarov” aparatı ilə yığdılar, bir sözlə, yaşadım. 1993-cü ilin noyabr ayında təzədən əməliyyata girdim. Bir ay ərzində iki dəfə əməliyyat olundum. Bağırsaqlarımı təzədən qarın nayihəsinə bərpa etdilər. Sümüklərimdən irin axmağa başladı, əməliyyatla irin qaşındı, amma heç faydası olmadı, dizdən aşağı qırılmış sümüklərimdən indi də irin axır.

1993-cü ilin iyun ayında mənə birinci dərəcəli əlillik statusu verildi. Düzdür yaşayıram, həyatdayam, amma çox böyük məhrumiyyətlərə dözməli olmuşam.

Əlli beş yaşın içindəyəm. Övladlarımın ali təhsil almasına nail ola bilmişəm, şükürlər olsun. Dörd övladım olmasına baxmayaraq dövlət məni ikiotaqlı mənzillə təmin edib. Həmin mənzilin bütün sanitar qovşağının yaradılmasını, təmirini öz maddi vəsaitim hesabına etmişəm. Bir neçə dəfə mənzil təminatımın yaxşılaşdırılması üçün Prezident Aparatına, Sosial Təminat Nazirliyinə müraciət etsəm də, nəinki faydası olmadı, əksinə, kəndimizin icra nümayəndəsi anamı qorxuzmuşdu ki, oğlun heç yerə müraciət etməsin, yoxsa onu həbs edəcəklər. Halbuki, o zamanlar mənim heç bir siyasi fəaliyyətim yox idi. Anam qorxu nəticəsində sarsıntı keçirdi və rəhmətə getdi.

Onu da demək istəyirəm ki, torpaqlarımız uğrunda, vətənin ərazi bütövlüyü uğrunda 22 yaşımdan əlil oldum, sağlamlığımın böyük hissəsini itirməyimə baxmayaraq indiyə kimi bir əlaqədar təşkilat mənimlə, səhhətimlə maraqlanmayıb, müalicəm üçün təşəbbüs göstərməyib. Nə bir mükafat, nə bir təlfif olunma görmədim. Yəni insan həyatı, döyüşçü əməyi bu qədər dəyərsizmiş?! Doğrudur nə mən, nə də heç bir qeyrətli vətən övladı orden, medal, təltif üçün cəbhəyə getməyib, düşmənlə canı, qanı bahasına döyüşməyib. Bizi ön cəbhəyə vətən, torpaq məhəbbəti, vətəndaşlıq təəssübkeşliyi, damarımızdan axan Azərbaycan kişisinə məxsus qeyrət hissi aparmışdı. Düşmənin qarşısını aldığımız zaman nə öz həyatımızı, nə də hər hansı mükafatı düşünürdük, heç ağlımıza da gətirmirdik. Amma indi müharibə bitib, torpaqlarımız işğaldan azad olunub. Döyüşçülər, qazilər arasında fərq qoyulması istər-istəməz inciklik yaradır insanda”.

Qazimizi dinlədikcə, yaralarının rəsminə baxınca insan həm qürur, minnətdarlıq hissi duyur, həm də ürək ağrısı keçirir ki, axı onlar dünyada ən qiymətli can sağlığını vətən, torpaq, dövlətimiz üçün fəda edib. Dövlətimizin, xalqımızın da onların qarşısında vəfa borcu var. Əlbəttə ən yaxşı müalicəni, təminatı, dəyəri haqq edir belə qeyrətli, mərd vətən qaziləri.

Böyük İmadəddin Nəsimi necə də yerində deyirdi:
Zahidin bir barmağın kəssən dönüb Həqqdən qaçar,
Gör bu gerçək aşiqi sərpa soyarlar, ağrımaz.
Cəhli-namərdin qaçan meydan günündə yeri var,
Ər bilir meydan qədrin kim, qədirlər ağrımaz.

Çox düşündürücüdür. Görəsən indi səlahiyyət sahibi olanlardan birinin özü və ya yaxını Nasur bəy kimi yaralarından hələ də çirk axan, ağrılarla baş-başa qalan başqa qazilərimiz kimi öz sağlamlığını, gəncliyini vətənin azadlığı, ərazi bütövlüyü yolunda fəda etmiş olsaydılar, bu qədər biganəliyə, laqeydliyə səssiz qalardımı?! Dövlətdən nələr tələb edərdilər, Allah bilir! Axı fərqi nədir? Biz hamımız insanıq. Ağrıları hamımız eyni hissiyyatla duyuruq. Vətəndaşın, vətəni üçün can qoyan insanın dəyəri onun hansısa səlahiyyət sahibinə yaxın olması ilə ölçülməli deyil axı?!

Yuxarıda qeyd etdiyim kimi, əməli ilə sözü eyni olanlardır qəhrəman. Tribunalardan vətən, vətən, - deməklə qəhrəman olmur insan. Xalqın gözü tərəzidir. Kimin kim olduğu çox aydın görünür.

Əziz, dəyərli qazilərimiz, bu xalq sizi çox sevir, dəyərləndirir, əlimizdə heç bir səlahiyyətimiz olmasa da...

Dözüb hər cəfaya sinə gərənlər,
Xalqına kişilik sözü verənlər,
Elin ümid yeri mərdlər, ərənlər;
Qorxmaz cəngilərdən, qaçmaz sözündən,
Bir mərd dəyərlidi qorxaq yüzündən!

Vətənçün canından keçən oğullar,
Döyüşmək yolunu seçən oğullar,
Şərəf, qeyrət andı içən oğullar
Hər biri bir qoşun gücdə, əzmdə,
Bir mərd dəyərlidi qorxaq yüzündən!


Vətən, xalq sizinlə fəxr edir, qəhrəman Şəhidlərimiz, Qazilərimiz! Vətəni vətən edən sizin qeyrətiniz, fədakarlığınız, igidliyiniz olub, olacaq! Atalarımız nahaq yerə mərd oğula düşmən çəpəri deməyib! Çəpərimiz möhkəm olsun, inşallah!




Bölməyə aid digər xəbərlər