00:01 / 27-11-2024
Pənah Hüseynin partiyasına 3400 manat ayrılıb
23:40 / 26-11-2024
ABŞ Türkiyəyə “F-35” qırıcılarının təhvil verilməsi ilə razılaşıb
21:38 / 26-11-2024
Ordubadda zəlzələ olub
18:49 / 26-11-2024
Məhkəmə Quranı yandırmış şəxs barəsində hökm verib
18:36 / 26-11-2024
Britaniya nəhəngi iki ölkə ilə əməkdaşlığı dayandırıb
18:24 / 26-11-2024
Öldüyü elan edilən şəxs dəfn zamanı dirilib
18:04 / 26-11-2024
Rusiyanın 300 milyard dolları Ukraynaya verilə bilər
18:02 / 26-11-2024
Deputatlar daha 15 qanuna dəyişiklik edəcək - Siyahı
17:53 / 26-11-2024
Azərbaycan və Türkiyə dəniz xüsusi təyinatlıları birgə təlimə qatılıblar
17:45 / 26-11-2024
Britaniya Ukraynaya qoşun göndərəcək?
17:26 / 26-11-2024
Rayonlara qar yağır - Siyahı
16:56 / 26-11-2024
Məzahir Pənahov: "Namizədlərin sayının çox olması narahatlıq yaratmır"
16:42 / 26-11-2024
Azərbaycan və İranın birgə hərbi təlimi başa çatıb - Fotolar
16:28 / 26-11-2024
Sabah güclü külək əsəcək - Xəbərdarlıq
16:27 / 26-11-2024
Məktəbdənkənar təhsil müəssisələrinə şagird qəbulu başlayır
16:16 / 26-11-2024
Nazir İsraili Qəzzanı işğal etməyə çağırır
16:05 / 26-11-2024
Deputat: "Prezident İlham Əliyevin ehtiyat fondunun vəsaiti artırılmalıdır"
15:58 / 26-11-2024
Milli Məclis gələn ilin dövlət büdcəsini I oxunuşda qəbul edib
15:52 / 26-11-2024
NATO müharibə xəbərdarlığı edir
15:34 / 26-11-2024
Pentaqon Donald Trampa mesaj yollayıb
15:25 / 26-11-2024
İpoteka və Kredit Zəmanət Fondu 549 tam təmirli mənzili kirayəyə çıxarıb
15:22 / 26-11-2024
Bakı metrosunun iş rejimində bir günlük dəyişiklik olacaq
15:16 / 26-11-2024
Hikmət Hacıyev: "Politico" nəşri dezinformasiya yaymaqda davam edir"
14:56 / 26-11-2024
"Sumqayıt" klubu 800 manat cərimələnib
14:50 / 26-11-2024
AFFA "Səbail" klubunu cərimələyib
14:20 / 26-11-2024
70 kq qızılla həbs olunan hərbi attaşe akademikin qardaşıdır - Foto
14:02 / 26-11-2024
Yüksək Texnologiyalar Parkının adı dəyişdirilib
14:00 / 26-11-2024
Trampın Cənubi Qafqaz və Mərkəzi Asiya siyasəti necə olacaq?
13:39 / 26-11-2024
Yeni roman böyük mükafata layiq görülüb - Foto
13:31 / 26-11-2024
Hərbi məhkəmənin hakimi təqaüdə göndərilib
21:06 / 25-11-2024
Direktor və dəstəsi oğurluğa cəhd edərkən yaxalanıb - Fotolar
14:10 / 25-11-2024
Azərbaycanda yeni bələdiyyələr yaradılıb - Siyahı
22:10 / 25-11-2024
70 kq qızılla tutulan diplomat haqqında həbs qərarı verilib - (Yenilənib)
18:00 / 25-11-2024
Hərbi ekspert Ədalət Verdiyev həbs edilib
08:28 / 25-11-2024
COP29 - Dünyanı sevindirən 13 gün: nəticələr və perspektivlər
12:23 / 26-11-2024
Vəzifəli şəxslər həbs olunub
00:45 / 22-11-2024
Məşhur yazıçının yeni romanı nəşr edilib - Foto
11:14 / 26-11-2024
Tramp üç ölkəyə xəbərdarlıq edib
15:30 / 22-11-2024
Nüvə müharibəsi ssenarisi - Təhlükədən qorunmaq üçün bunker sifariş edənlərin sayı artır
14:00 / 25-11-2024
Nazirlik Boradigah sakinlərinə müsbət cavab verib
00:05 / 23-11-2024
Sumqayıt-75: keçmişə baxış və inkişaf impulsları
Tiflis, Balakən, yoxsa Şuşa… Xacə şahın qəbri hardadır?
Tarix: 14-01-2020 14:39 | Bölmə: Cəmiyyət
Mütaliəni ən yaxşı asudə vaxt sərfi hesab edənlər, yəqin ki, “Xacə şah” romanını oxuyublar. Rəvan dili və axıcı təhkiyəsi ilə adamı valeh edir. Birnəfəsə oxunur. Mütaliədən yorulub kitabı kənara qoyanda da fikrini ondan ayıra bilmirsən. “Görən sonra nə olacaq?” deyə, ya işlərini becid tamamlamaq istəyir, ya da səhərin tez açılmasını arzulayırsan.
Qacar xanədanının iki üzvü bəxt sarıdan qısırdır. İlki – Ağa Məhəmməd xan və sonuncusu – Əhməd şah.
Biri – 11 yaşında axtalanıb; digəri – 12 yaşında könülsüz taxta çıxıb.
Mənbələr yalan danışa bilər, amma onlara etibar etmək məcburiyyətindəyik.
Qacar nəslinin ilk təmsilçisi və xanədanın təsisçisi barədə köhnə yazılara, kənarları ovulan, saralıb-solmuş vərəqlərə baxdıqda, adının iki cür yazılış qaydasını görəcəksiniz.
İlk sözün – “Ağa”nın ikinci hərfi ya “qaf”la (آقا) , ya da “ğayn”la (آغا) həkk olunur.
“Xacə şah” romanının başlanğıcı yadınızdadır, göydə “quyruqlu ulduz”un görünməsi epizodu ilə başlayır. Demə, müəllifin – Jan Gevrin təxəyyül məhsulu deyilmiş: salnaməçi Xacə Tacdarın kitabında gələcək şahın Halley kometinin Yer kürəsinin yaxınlığından keçdiyi gecə doğulduğu qeyd olunub və məhz buna görə adının əvvəlinə “Ağa” (آقا) kəlməsi qoyulduğu iddia edilir.
Doğrudur, astronomlar kometin 26 oktyabr 1742-ci il deyil, 1758-də planetimizin yaxınlığından keçdiyini deyir. Ola bilsin ki, bu başqa “quyruqlu ulduz” olub. Ya da doğum tarixi səhvdir.
Yeri gəlmişkən, Məsihin doğumunu xəbər vermiş ulduzun da Halley kometi olduğu düşünülür. Yəni “quyruqlu ulduzlar” Şərqdə həmişə tarixi çevrilişlər, yeniliyin başlanğıcı və dahilərin doğumu kimi qavranılır.
Qacarın adındakı ilk sözün ikinci yazılış tərzi (آغا) barədə isə mənbələr bunu deyir: “Ağa Məhəmməd xan evlənməzdən əvvəl nişanlısına təcavüz etdiyi üçün cəza olaraq Nadir şahın varisi Adil şah tərəfindən qaçırılıb və axtalanıb”.
Yaxud: “Ağa Məhəmməd xan 11 yaşında çox yaraşıqlı olub, Məşhəd hökmdarı Adil şahın xanımlarından biri ilə zinakarlıq etdiyindən Mahmud Əfqan onu axtalayıb”.
Hətta bu da deyilir ki: “O, əsir düşən Lütfəli xan Zəndin oğlunu da axtalayıb”.
Ağa Məhəmməd xan Qacarın zalım, qaniçən, rəhmsiz obrazı, məncə, yetərindən artıq tündləşdirilib. Zəmanəsində (özündən əvvəl və elə indilərdə də) qılıncının qəbzəsindən belə qan daman azmı hökmdar olub?!
Mənbələrdə deyilir ki: “Müharibədə şiddətli bir insan olsa da, təqsirkar olduğu sübuta yetirilməyincə heç kimin cəzalandırılması əmrini verməzdi. Hətta bəzən təqsirləndirilən şəxsləri özü dindirirdi. Təbrizdə sui-qəsdçilər onu öldürmək istədikdə, bəylərbəyi qəsdi faş etdi. Qacar padşahı özü müttəhimlərin hər birini sərbəst şəkildə dindirir və etiraf etdiklərindən sonra cəzalarını müəyyənləşdirirdi. O, bəylərbəyiyə min tümən bəxşiş verdi və vədinə uyğun olaraq, yalnız sui-qəsd təşkilatçılarını edam və sıravi iştirakçıları əfv etdi, halbuki sonuncuların Qacarı öldürmək istəkləri tam sübut olunmuşdu”.
Tehranın Vəramin məhəlləsindəki bu ağac Ağa Məhəmməd şah Qacarın müvəqqəti tacqoyma mərasiminin keçirildiyi yerdir. Sonradan Azərbaycana yürüşü zamanı Muğan düzündə əsl tacqoyma mərasimi keçirilib.
Qacar səltənətinə ilk ayaq açmış avropalılardan biri – Ser Con Malkolm yazır ki: “Ağa Məhəmməd xan Qacar şəriətə hörmət və ehtiramla yaşayırdı və zahirən müqəddəs idi. Gün ərzində çox məşğul olsa da, hər gecə namaz qılar və dua edirdi”.
Bu, uydurma deyil. Anası Ceyran xanımdan oxumağı və yazmağı öyrənmiş Ağa Məhəmməd xan Quran hafizi idi. 13 yaşında atası Məhəmmədhəsən xanın ən yaxşı oxçularından biri sayılır, atasının kəşfiyyat dəstəsinə rəhbərlik edirdi. Onun mətin döyüşçü simasına şairanə cizgilər yaraşdırmaq kiməsə bəlkə də qəlp görünə bilər. Amma əksər salnaməçilər yazır ki, “…çox kitab oxuyan bir insan idi və ömrünün sonuna qədər bu aludəsini tərk etmədi. Düşmənləri bunu xacəliyi və bekarçılıq səbəbi hesab edirdi, lakin o, kitabxanasını hətta hərbi yürüşlərə aparırdı. Şeyx Əli Təcrişidən uzun illər fəlsəfə öyrənmişdi. Fars, türk, ərəb və rus dillərini mükəmməl bilir, fransızca danışırdı”.
“Fransa” demişkən, başqa bir maraqlı fakt Napoleonun Fətəli şaha yazdığı məktubda sələfi Ağa Məhəmməd şahı tərifləməsidir: “Yalnız Məhəmməd şah, fikrimcə, padşaha layiq yaşayıb və Xosrovanə düşüncə ilə İranın çox hissəsini fəth edərək hökmranlığını qurub; fəthindən qazandığını sizə əmanət verib”.
“Qarabağnamə”lərin hamısını oxumuş və özünü tərifləmək olmasın, tükü-tükdən seçən bir oxucu kimi bir məsələ mənə heç vaxt rahatlıq verməyib: 17 iyun 1797-ci ildə Şuşa qalasında öldürülən Ağa Məhəmməd xan Qacarın nəşi harada və necə dəfn olunub? Çünki “Qarabağnamə”lər bizə fərqli mənzərələr təqdim edir.
Mirzə Adıgözəl bəyin “Qarabağnamə”sində bu sətirlər var: “Ağa Məhəmməd şahın başını da Məhəmmədrəfi bəylə Balakənə göndərdi. Behiştlik İbrahim xan, Ağa Məhəmməd şahın təhlükəsindən asudə olunca, onun başını bir sovqat kimi Gürcüstan valisinə yolladı…”
Mirzə Yusifin qeydi: “Məhəmməd bəy Ağa Məhəmməd xanın başını Məhəmmədrəfi bəyin yaxın adamı ilə Balakənə, İbrahim xana göndərdi. Həmin xan da onun başını bir əyləncə kimi valinin tamaşasına çıxartdı…”
Bu dürlü qeydlərdən başın Tiflisdə və ya Balakəndə dəfn edildiyi gümanı yaranır. Xan sarayının vəziri olmuş Mizə Camalın “Qarabağnamə”sində də bu qeyd mövcuddur: “Ağa Məhəmməd şahın kəsilmiş başını öz məktubu ilə birlikdə qədim xidmətçilərindən birinin vasitəsilə Balakənə, mərhum İbrahim xanın yanına göndərdi. Şahın başı İbrahim xanın hüzuruna çatdıqda, onun öldürülməsi hamıya yəqin oldu. Nəcabətin və ehtiramın tələbinə görə, şahın başını tam bir hörmətlə, qüsl və kəfən etdirib, lazımi dini mərasim qaydalarını bilən yaxşı mötəbər mollalarla Cara göndərərək, o yerin böyük adamlarının qəbiristanlığında dəfn etdirdi”.
Amma sonrakı qeydlərdə deyilir: “Qarabağ vilayətinin vəziyyəti olduqca çətin olduğundan, ətrafı isə düşmən və bədxahlar bürüdüyündən, İbrahim xan mülayimlik etməyi məsləhət bilərək, Ağa Məhəmməd şahın cənazəsini böyük ehtiramla Tehrana göndərdi. Fətəli şah İbrahim xanın belə hərəkətini özü üçün xoşbəxtlik sanıb, onun adamların xələt və ənamla geri qaytardı…”
Belə olan halda, Ağa Məhəmməd xan Qacar konkret harada dəfn olunub?
Mənbələr buna aydınlıq gətirir: “Əvvəlcə onu Şuşa qalasında basdırdılar, ancaq qardaşı oğlu Fətəli şah taxta çıxdıqdan sonra Ağa Məhəmməd xanın cəsədini Tehrana gətirtdi və hicri 26 cəmadiəl-əvvəl 1212-ci ildə Nəcəfül-Əşrəfdə dəfn olunmasını əmr etdi. Şah hz. Əlinin (ə) türbəsində, zərihin baş tərəfində, 7 zər (dirsək – təxminən 50 sm) məsafədə basdırıldı”.
Jan Gevr yazır: “Qacar xanı dindar adam idi. Heç vaxt namazının vaxtını ötürməmişdi. Başqa məzhəbdə olanlara güzəşt edərdi, heç kimin haqqı yox idi ki, isəviləri və musəviləri incitsin. Bu qanunu tapdalayanlar şiddətli cəzalanırdılar. Ağa Məhəmməd şah Qacardan qabaq onların yağışlı günlərdə evdən bayıra çıxmağa ixtiyarları yox idi. Ağa Məhəmməd şah ətrafdakıları başa saldı ki, İslam dinində məsihilər və yəhudilər murdar deyillər, ona görə ki, onlar da Allahı tanıyıb, ona pərəstiş edirlər. Yağışlı günlərdə onlar evlərindən çıxıb öz işləri ilə məşğul ola bilərlər. Ağa Məhəmməd şahdan qabaq musəvilərin öz məbədlərində uca səslə Tövrat oxumağa icazəsi yox idi. Hər kim uca səslə Tövrat oxusaydı, ağır cəza verirdilər. Ağa Məhəmməd şah Qacar icazə verdi ki, onlar Tehranda sinaqoq tikdirib, uca səslə Tövrat oxusunlar…”
Məndən bu qədər, kitab oxuyun. “Hellas” yox, “Xacə şah”…
Əziz Rzazadə
Strateq.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 14-01-2020 14:39 | Bölmə: Cəmiyyət
Mütaliəni ən yaxşı asudə vaxt sərfi hesab edənlər, yəqin ki, “Xacə şah” romanını oxuyublar. Rəvan dili və axıcı təhkiyəsi ilə adamı valeh edir. Birnəfəsə oxunur. Mütaliədən yorulub kitabı kənara qoyanda da fikrini ondan ayıra bilmirsən. “Görən sonra nə olacaq?” deyə, ya işlərini becid tamamlamaq istəyir, ya da səhərin tez açılmasını arzulayırsan.
Qacar xanədanının iki üzvü bəxt sarıdan qısırdır. İlki – Ağa Məhəmməd xan və sonuncusu – Əhməd şah.
Biri – 11 yaşında axtalanıb; digəri – 12 yaşında könülsüz taxta çıxıb.
Mənbələr yalan danışa bilər, amma onlara etibar etmək məcburiyyətindəyik.
Qacar nəslinin ilk təmsilçisi və xanədanın təsisçisi barədə köhnə yazılara, kənarları ovulan, saralıb-solmuş vərəqlərə baxdıqda, adının iki cür yazılış qaydasını görəcəksiniz.
İlk sözün – “Ağa”nın ikinci hərfi ya “qaf”la (آقا) , ya da “ğayn”la (آغا) həkk olunur.
“Xacə şah” romanının başlanğıcı yadınızdadır, göydə “quyruqlu ulduz”un görünməsi epizodu ilə başlayır. Demə, müəllifin – Jan Gevrin təxəyyül məhsulu deyilmiş: salnaməçi Xacə Tacdarın kitabında gələcək şahın Halley kometinin Yer kürəsinin yaxınlığından keçdiyi gecə doğulduğu qeyd olunub və məhz buna görə adının əvvəlinə “Ağa” (آقا) kəlməsi qoyulduğu iddia edilir.
Doğrudur, astronomlar kometin 26 oktyabr 1742-ci il deyil, 1758-də planetimizin yaxınlığından keçdiyini deyir. Ola bilsin ki, bu başqa “quyruqlu ulduz” olub. Ya da doğum tarixi səhvdir.
Yeri gəlmişkən, Məsihin doğumunu xəbər vermiş ulduzun da Halley kometi olduğu düşünülür. Yəni “quyruqlu ulduzlar” Şərqdə həmişə tarixi çevrilişlər, yeniliyin başlanğıcı və dahilərin doğumu kimi qavranılır.
Qacarın adındakı ilk sözün ikinci yazılış tərzi (آغا) barədə isə mənbələr bunu deyir: “Ağa Məhəmməd xan evlənməzdən əvvəl nişanlısına təcavüz etdiyi üçün cəza olaraq Nadir şahın varisi Adil şah tərəfindən qaçırılıb və axtalanıb”.
Yaxud: “Ağa Məhəmməd xan 11 yaşında çox yaraşıqlı olub, Məşhəd hökmdarı Adil şahın xanımlarından biri ilə zinakarlıq etdiyindən Mahmud Əfqan onu axtalayıb”.
Hətta bu da deyilir ki: “O, əsir düşən Lütfəli xan Zəndin oğlunu da axtalayıb”.
Ağa Məhəmməd xan Qacarın zalım, qaniçən, rəhmsiz obrazı, məncə, yetərindən artıq tündləşdirilib. Zəmanəsində (özündən əvvəl və elə indilərdə də) qılıncının qəbzəsindən belə qan daman azmı hökmdar olub?!
Mənbələrdə deyilir ki: “Müharibədə şiddətli bir insan olsa da, təqsirkar olduğu sübuta yetirilməyincə heç kimin cəzalandırılması əmrini verməzdi. Hətta bəzən təqsirləndirilən şəxsləri özü dindirirdi. Təbrizdə sui-qəsdçilər onu öldürmək istədikdə, bəylərbəyi qəsdi faş etdi. Qacar padşahı özü müttəhimlərin hər birini sərbəst şəkildə dindirir və etiraf etdiklərindən sonra cəzalarını müəyyənləşdirirdi. O, bəylərbəyiyə min tümən bəxşiş verdi və vədinə uyğun olaraq, yalnız sui-qəsd təşkilatçılarını edam və sıravi iştirakçıları əfv etdi, halbuki sonuncuların Qacarı öldürmək istəkləri tam sübut olunmuşdu”.
Tehranın Vəramin məhəlləsindəki bu ağac Ağa Məhəmməd şah Qacarın müvəqqəti tacqoyma mərasiminin keçirildiyi yerdir. Sonradan Azərbaycana yürüşü zamanı Muğan düzündə əsl tacqoyma mərasimi keçirilib.
Qacar səltənətinə ilk ayaq açmış avropalılardan biri – Ser Con Malkolm yazır ki: “Ağa Məhəmməd xan Qacar şəriətə hörmət və ehtiramla yaşayırdı və zahirən müqəddəs idi. Gün ərzində çox məşğul olsa da, hər gecə namaz qılar və dua edirdi”.
Bu, uydurma deyil. Anası Ceyran xanımdan oxumağı və yazmağı öyrənmiş Ağa Məhəmməd xan Quran hafizi idi. 13 yaşında atası Məhəmmədhəsən xanın ən yaxşı oxçularından biri sayılır, atasının kəşfiyyat dəstəsinə rəhbərlik edirdi. Onun mətin döyüşçü simasına şairanə cizgilər yaraşdırmaq kiməsə bəlkə də qəlp görünə bilər. Amma əksər salnaməçilər yazır ki, “…çox kitab oxuyan bir insan idi və ömrünün sonuna qədər bu aludəsini tərk etmədi. Düşmənləri bunu xacəliyi və bekarçılıq səbəbi hesab edirdi, lakin o, kitabxanasını hətta hərbi yürüşlərə aparırdı. Şeyx Əli Təcrişidən uzun illər fəlsəfə öyrənmişdi. Fars, türk, ərəb və rus dillərini mükəmməl bilir, fransızca danışırdı”.
“Fransa” demişkən, başqa bir maraqlı fakt Napoleonun Fətəli şaha yazdığı məktubda sələfi Ağa Məhəmməd şahı tərifləməsidir: “Yalnız Məhəmməd şah, fikrimcə, padşaha layiq yaşayıb və Xosrovanə düşüncə ilə İranın çox hissəsini fəth edərək hökmranlığını qurub; fəthindən qazandığını sizə əmanət verib”.
“Qarabağnamə”lərin hamısını oxumuş və özünü tərifləmək olmasın, tükü-tükdən seçən bir oxucu kimi bir məsələ mənə heç vaxt rahatlıq verməyib: 17 iyun 1797-ci ildə Şuşa qalasında öldürülən Ağa Məhəmməd xan Qacarın nəşi harada və necə dəfn olunub? Çünki “Qarabağnamə”lər bizə fərqli mənzərələr təqdim edir.
Mirzə Adıgözəl bəyin “Qarabağnamə”sində bu sətirlər var: “Ağa Məhəmməd şahın başını da Məhəmmədrəfi bəylə Balakənə göndərdi. Behiştlik İbrahim xan, Ağa Məhəmməd şahın təhlükəsindən asudə olunca, onun başını bir sovqat kimi Gürcüstan valisinə yolladı…”
Mirzə Yusifin qeydi: “Məhəmməd bəy Ağa Məhəmməd xanın başını Məhəmmədrəfi bəyin yaxın adamı ilə Balakənə, İbrahim xana göndərdi. Həmin xan da onun başını bir əyləncə kimi valinin tamaşasına çıxartdı…”
Bu dürlü qeydlərdən başın Tiflisdə və ya Balakəndə dəfn edildiyi gümanı yaranır. Xan sarayının vəziri olmuş Mizə Camalın “Qarabağnamə”sində də bu qeyd mövcuddur: “Ağa Məhəmməd şahın kəsilmiş başını öz məktubu ilə birlikdə qədim xidmətçilərindən birinin vasitəsilə Balakənə, mərhum İbrahim xanın yanına göndərdi. Şahın başı İbrahim xanın hüzuruna çatdıqda, onun öldürülməsi hamıya yəqin oldu. Nəcabətin və ehtiramın tələbinə görə, şahın başını tam bir hörmətlə, qüsl və kəfən etdirib, lazımi dini mərasim qaydalarını bilən yaxşı mötəbər mollalarla Cara göndərərək, o yerin böyük adamlarının qəbiristanlığında dəfn etdirdi”.
Amma sonrakı qeydlərdə deyilir: “Qarabağ vilayətinin vəziyyəti olduqca çətin olduğundan, ətrafı isə düşmən və bədxahlar bürüdüyündən, İbrahim xan mülayimlik etməyi məsləhət bilərək, Ağa Məhəmməd şahın cənazəsini böyük ehtiramla Tehrana göndərdi. Fətəli şah İbrahim xanın belə hərəkətini özü üçün xoşbəxtlik sanıb, onun adamların xələt və ənamla geri qaytardı…”
Belə olan halda, Ağa Məhəmməd xan Qacar konkret harada dəfn olunub?
Mənbələr buna aydınlıq gətirir: “Əvvəlcə onu Şuşa qalasında basdırdılar, ancaq qardaşı oğlu Fətəli şah taxta çıxdıqdan sonra Ağa Məhəmməd xanın cəsədini Tehrana gətirtdi və hicri 26 cəmadiəl-əvvəl 1212-ci ildə Nəcəfül-Əşrəfdə dəfn olunmasını əmr etdi. Şah hz. Əlinin (ə) türbəsində, zərihin baş tərəfində, 7 zər (dirsək – təxminən 50 sm) məsafədə basdırıldı”.
Jan Gevr yazır: “Qacar xanı dindar adam idi. Heç vaxt namazının vaxtını ötürməmişdi. Başqa məzhəbdə olanlara güzəşt edərdi, heç kimin haqqı yox idi ki, isəviləri və musəviləri incitsin. Bu qanunu tapdalayanlar şiddətli cəzalanırdılar. Ağa Məhəmməd şah Qacardan qabaq onların yağışlı günlərdə evdən bayıra çıxmağa ixtiyarları yox idi. Ağa Məhəmməd şah ətrafdakıları başa saldı ki, İslam dinində məsihilər və yəhudilər murdar deyillər, ona görə ki, onlar da Allahı tanıyıb, ona pərəstiş edirlər. Yağışlı günlərdə onlar evlərindən çıxıb öz işləri ilə məşğul ola bilərlər. Ağa Məhəmməd şahdan qabaq musəvilərin öz məbədlərində uca səslə Tövrat oxumağa icazəsi yox idi. Hər kim uca səslə Tövrat oxusaydı, ağır cəza verirdilər. Ağa Məhəmməd şah Qacar icazə verdi ki, onlar Tehranda sinaqoq tikdirib, uca səslə Tövrat oxusunlar…”
Məndən bu qədər, kitab oxuyun. “Hellas” yox, “Xacə şah”…
Əziz Rzazadə
Strateq.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 18:49
Məhkəmə Quranı yandırmış şəxs barəsində hökm verib
Dünən, 18:24
Öldüyü elan edilən şəxs dəfn zamanı dirilib
Dünən, 17:26
Rayonlara qar yağır - Siyahı
Dünən, 16:28
Sabah güclü külək əsəcək - Xəbərdarlıq
Dünən, 13:31
Hərbi məhkəmənin hakimi təqaüdə göndərilib
Dünən, 12:38
Sabah dağlıq ərazilərə qar yağacaq
Dünən, 09:54
Dönərdən üç nəfər zəhərlənib
Dünən, 09:39
Qaxda 3 yaşlı uşaq dərmandan zəhərlənib
25-11-2024, 22:55
Tədqiqatın nəticəsi: güclü insanlar daha çox aldadır
25-11-2024, 21:44
Sumqayıtda “Bəy hamamı” yanıb
25-11-2024, 21:06
Direktor və dəstəsi oğurluğa cəhd edərkən yaxalanıb - Fotolar
25-11-2024, 17:41
Deputat əmisi qızını işdən çıxarıb, yerinə öz xanımını təyin edib
25-11-2024, 16:42
Şərur MTK məhkəməyə verilib
25-11-2024, 16:18
Vüqar Bayramov: "Büdcə zərfində fiskal risklərin qeyd edilməsi məqsədəuyğun olardı"
25-11-2024, 15:56
31 il əvvəl törədilmiş ağır cinayətin üstü açılıb
25-11-2024, 15:08
Perinatal Mərkəzdə 7 uşağın ölümü... - Məhkəmə prosesi təxirə düşüb
25-11-2024, 14:55
“İnteraz” rəhbərinin məhkəməsi keçirilib
25-11-2024, 14:43
Məktəbəqədər təhsil müəssisələrinə müdir axtarılır
25-11-2024, 14:29
Qarabağ zonasında daha 1457,4 hektar ərazi minalardan təmizlənib
25-11-2024, 14:00
Nazirlik Boradigah sakinlərinə müsbət cavab verib
25-11-2024, 13:32
Piramidanın tikintisinə 5 milyard dollar tələb olunur - Foto
25-11-2024, 13:01
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
25-11-2024, 12:33
Süni intellektin yaratdığı nənə fırıldaqçılarla mübarizə aparacaq
25-11-2024, 11:24
Ali Məhkəmə "təhqir və böhtan"la bağlı mübahisəli vəziyyətə izahat verib
25-11-2024, 09:39
Daha 46 sayda avtobus marşrutunun fəaliyyəti bərpa edilir
25-11-2024, 09:08
Göyərtəsində 95 sərnişinin olduğu Rusiya təyyarəsi Antalyada yanıb
25-11-2024, 09:00
Məktəblərdə dərslər başlayıb
23-11-2024, 17:04
1-ci siniflərin yerdəyişmə prosesinə start verilir
23-11-2024, 16:47
Keçmiş icra başçısı vəfat edib
23-11-2024, 16:39
Agentlik sədrinin birinci müavini təyin olunan Xəyyam Məmmədov kimdir?
23-11-2024, 15:08
Temperatur düşəcək, leysan yağacaq - Xəbərdarlıq
23-11-2024, 13:28
COP29 zolaqlarında yol nişanları sökülür
23-11-2024, 12:10
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
22-11-2024, 18:58
"Apple" "iPhone 16 Pro"-nu kosmosa göndərib - Fotolar
22-11-2024, 18:23
Ölmüş şəxsin gözü oğurlanıb
22-11-2024, 14:59
Arvadını öldürən vəzifəli şəxsə bir il cəza verilib
22-11-2024, 12:47
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
22-11-2024, 11:45
Polkovnikin oğlu ev dustaqlığına buraxılıb
22-11-2024, 11:01
Dünyanın ən hündür və ən balaca qadını bir araya gəlib - Foto
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Deputatlığa namizəd Milli Məclisdə təmsil etmək istədiyi bölgənin problemlərinin təsnifatını artıq ağlına yazıb və işə nədən başlayacağını sıralayıb
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
“Tənha insanın monoloqu”nun ssenari müəllifi və rejissoru deyir ki, kinomuzu yaşatmaq və irəli aparmaq üçün film istehsalını artırmalı və onun bazarını düşünməliyik
Mirəli Sarızadə: “Gənc yaşımda arzum həyata keçdi, inşallah, yeni mövsümdə teatrımızın səhnəsində də Məcnun obrazı ilə tamaşaçılar qarşısına çıxacam”
