18:04 / 28-03-2024
Mingəçevirdə yataqxanada yanğın olub
17:51 / 28-03-2024
Əfqanıstanda güclü zəlzələ olub
17:38 / 28-03-2024
Əməkdar artist vəfat edib
17:32 / 28-03-2024
ARKA-da işçi qrupu yaradılır, yeni film çəkilir
17:29 / 28-03-2024
İcra başçısının qardaşını öldürən şəxsə hökm oxunub
17:24 / 28-03-2024
Yalnız üç növ silah Ukraynada müharibənin gedişatını dəyişə bilər
17:17 / 28-03-2024
ABŞ-ın təşəbbüsü Cənubi Qafqazda gərginliyi artıracaq
17:16 / 28-03-2024
Premyer Liqa: növbəti turun təqvimi açıqlanıb
17:07 / 28-03-2024
Taksilərdə POS-terminallar quraşdırılacaq
16:57 / 28-03-2024
Taksilər yalnız iki rəngdə olacaq
16:37 / 28-03-2024
Nazirlər Kabineti taksilərlə bağlı yeni tələbləri təsdiqləyib
16:05 / 28-03-2024
Əli Əsədov peşə təhsili ilə bağlı qərar imzalayıb
16:03 / 28-03-2024
Rusiya-Ukrayna müharibəsinin dondurulmasına çağırış edirlər
15:57 / 28-03-2024
Latviyanın xarici işlər naziri istefa verib
15:14 / 28-03-2024
34 qazi polisə işə götürülüb - Video
14:54 / 28-03-2024
Prezident İlham Əliyev “Avtomobil yolları haqqında” qanuna dəyişiklik edib
14:25 / 28-03-2024
Yeni Kaledoniyada yenə Azərbaycan bayrağı qaldırılıb
14:13 / 28-03-2024
Kəşfiyyat rəhbəri: “Terrorla bağlı Rusiyada əvvəlcədən dəqiq məlumat olub”
13:47 / 28-03-2024
Qazaxda 25 yaşlı gənc bacısının gözləri qarşısında öldürülüb
13:34 / 28-03-2024
Baş Prokurorluğun keçmiş mətbuat katibi vəfat edib
13:10 / 28-03-2024
İstehsalat birliyində yoxlamalar başlayıb, vəzifədən kənarlaşdırılanlar var
12:56 / 28-03-2024
Daha bir bankın əmlakları təkrar hərraca çıxarılır
12:55 / 28-03-2024
Quranı yandıran şəxs İsveçdən çıxarılıb
12:43 / 28-03-2024
Köçəryan: “Sülh üçün bir yoldan keçmək lazımdır”
12:41 / 28-03-2024
Gimnastlarımız Qran-pri turnirinə qatılacaq
12:21 / 28-03-2024
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
12:13 / 28-03-2024
Paşinyan: Ermənistan mühacirətdə olan “Dağlıq Qarabağ hökuməti"ni tanımır
12:07 / 28-03-2024
Məktəblərə işə qəbul müsabiqəsi üzrə təkrar müsahibə keçiriləcək
12:04 / 28-03-2024
“Azneft”in baş direktoru vəzifəsindən azad edilib - Yeni təyinat
18:40 / 24-03-2024
Rusiyada terror aktı: ölənlərin sayı dəqiqləşib - Həbslər var (Yenilənib) - Video
01:29 / 24-03-2024
Rusiya və daha bir neçə ölkədə milli matəm başlayıb
01:09 / 24-03-2024
Bağanis-Ayrım soyqırımından 34 il ötür
01:32 / 25-03-2024
Qanlı qarşıdurmalar Hollivud ulduzları arasında fikir ayrılığına səbəb olub
23:09 / 24-03-2024
Hərbi qulluqçumuz özünü öldürüb
00:53 / 25-03-2024
Erməni kanalları Azərbaycanla bağlı yalan məlumat yayıb
23:38 / 23-03-2024
Slovakiyada prezident seçkiləri keçirilir
23:46 / 23-03-2024
Blinkendən Netanyahuya Rəfahla bağlı xəbərdarlıq
23:28 / 23-03-2024
Xavyer Miley İlham Əliyevə təbrik məktubu göndərib
00:07 / 24-03-2024
Şəmkirdə 3 maşın toqquşub - İki nəfər ölüb, yaralılar var
22:31 / 25-03-2024
Azərbaycan millisi Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşıb - Yenilənib
00:23 / 26-03-2024
Millinin üzvlərinə vəd olunan 40 min manat verilməyəcək
Qeydiyyatda olan talassemiya xəstələrinin yeni statistikası açıqlanıb
Tarix: 08-05-2021 12:10 | Bölmə: Cəmiyyət
“Azərbaycanda və eləcə də dünyada irsi hemolitik anemiya qrupuna daxil olan talassemiya xəstəliyi hələ də ciddi problem olaraq qalır. 1993-cü ildən etibarən hər il 8 May - Beynəlxalq Talassemiya günü kimi qeyd edilir”.
Reyting.az-ın məlumatına görə, bunu Azərbaycan Tibb Universitetinin Tədris Terapevtik Klinikasının həkim hematoloqu Şəhla Şabanova deyib. O bildirib ki, talassemiya hemoqlobinin sintezindəki dəyişiklik nəticəsində meydana çıxan ata və ya ana xətti ilə övlada ötürülən genetik qan xəstəliyidir:
“Bildiyimiz kimi, qırmızı qan hüceyrəsinin tərkibində olan hemoqlobin 2 hissədən ibarətdir: hem (dəmir) və qlobulin (zülal). Qlobulin özü də 2 alfa, 2 beta, delta və ya qamma zəncirindən ibarətdir. Genetik qüsur səbəbi ilə bu zəncirlərdən birinin olmaması və ya hissəvi olması talassemiya xəstəliyinə yol açır. Talassemiya xəstəliyi növündən asılı olaraq müxtəlif səpgidə qan azlığına xas şikayətlərlə özünü biruzə verir. Həyatla uyğunlaşmayıb ana bətnində və ya həyatının ilk günlərindən etibarən ölümlə sonlana biləcək növündən tutmuş, rutin qan analizlərində aşkarlanan, həyatı boyu heç bir narahatlığa səbəb olmayan növləri mövcuddur”.
Həkim qeyd edib ki, klinik gedişatına görə, beta talassemiyalar adətən 4 yerə ayrılır:
“Beta talassemiya minor və ya xalq arasında yayılan talassemiya daşıyıcılığı. Rutin qan analizi izlənilməzsə, əksər halda xəstəlik aşkarlanmayacaq qədər səssiz gedişatlıdır. Hemoqlobin səviyyəsi bəzən norma daxilində, bəzən isə normadan 1-2 g/dl az olması ilə fərqlənir. Digər parametrlərdə dəyişiklik (RBC yüksəkliyi, MCV ,MCH -ın aşağı olması və s.) adətən heç bir şikayətlə xarakterizə olunmur.
Beta talassemiya mayor (Cooley Anemiyası) ciddi şikayətlərlə özünü göstərən, dərin qan azlığı Hg 3-5 g/dl olan və 2-3 həftədən bir qanköçürmə gərəkliliyi yaranan növüdür. Sümük sistemində dəyişikliklər, dalaq böyüməsi, orqanlarda dəmir yüklənməsinə bağlı paralel şikayətlərlə xarakterizə olur. Talassemiya xəstəliyi aşkarlanan övladda həm ana, həm də ata qüsurlu gen daşıyıcısıdır.
Beta talassemiya intermedia və ya aralıq forma, minor və mayor növlər arasında yer alır. Hemoqlobin səviyyəsi 6-9 g/dl arasında dəyişir və qan azlığına xas şikayətlər olur. Həyatı boyu bir neçə dəfə qanköçürmə gərəkliliyi yaranır.
Beta talassemiya minima - minor variantda olduğu kimidir, lakin hemoqlobin elektroferezində aşkarlanmadığı üçün genetik testlə xəstəlik təsdiqlənir.
Alfa talassemiya növündə 16-cı xromosomdakı alfa genindəki mutasiyanın sayına bağlı klinik gedişat göstərir. Sağlam fərddə 1 cüt 16-cı xromosomda 4 alfa geni olur, 1 alfa gen mutasiyasında nə qədər az şikayət olarsa, 4 alfa geninin 4-də də olan mutasiya həyatla bağlaşa bilmir və döl ana bətnində adətən tələf olur”.
Ş. Şabanova qeyd edib ki, talassemiya xəstələrinin sağlam insanlara nisbətən immun sistemləri daha zədəli olduğu üçün COVID-19 pandemiyası dövründə mümkün qədər özlərini təcrid etmələri tövsiyə olunur: “Zəif immun sisteminə sahib olduqlarına görə COVID-19 onlar üçün həyati təhlükə daşıya bilir. Bu səbəbdən də onların vaksinasiyadan keçmələri məsləhət görülür.
Hazırda mövcud COVID-19 pandemiya dövründə davamlı qan ehtiyacı olan talassemiya xəstələri üçün dövlət proqramı çərçivəsində qanköçürmənin periferik rayonlarda təşkili təmin olunur. Pandemiya dövrü ilə əlaqədar qan bağışlama - qan donorluğu üçün müraciət nisbətən azalır, lakin talassemiya xəstələri üçün qan davamlı tələbat olduğuna görə “Qan bağışlamaq həyat qurtarır!” - devizi ilə tez-tez aksiyalar təşkil edilir”.
Həkimin sözlərinə görə, ölkəmiz talassemiya xəstəliyi üçün endemik zona olduğu üçün 2015-ci ildən nigaha daxil olan şəxslərin talassemiya daşıyıcılığına görə skrininq müayinələri aparılır:
“Analizlər nəticəsində aşkarlanan talassemiya daşıyıcılığı nigah öncəsi hər 2 fərdə gözlənilən xəstəliyin qarşısını almaqda köməklik edir. Gələcəkdə xəstəlik olmasın deyə 2 daşıyıcının evlənməsinin qarşısını alır və ya planlı hamiləliklə talassemiya xəstəsi övladın doğulmasına əngəl olur”.
Ş. Şabanova sonda qeyd edib ki, ölkəmizdə hazırda 4116 nəfər talassemiya xəstəsi qeydiyyatdadır.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 08-05-2021 12:10 | Bölmə: Cəmiyyət
“Azərbaycanda və eləcə də dünyada irsi hemolitik anemiya qrupuna daxil olan talassemiya xəstəliyi hələ də ciddi problem olaraq qalır. 1993-cü ildən etibarən hər il 8 May - Beynəlxalq Talassemiya günü kimi qeyd edilir”.
Reyting.az-ın məlumatına görə, bunu Azərbaycan Tibb Universitetinin Tədris Terapevtik Klinikasının həkim hematoloqu Şəhla Şabanova deyib. O bildirib ki, talassemiya hemoqlobinin sintezindəki dəyişiklik nəticəsində meydana çıxan ata və ya ana xətti ilə övlada ötürülən genetik qan xəstəliyidir:
“Bildiyimiz kimi, qırmızı qan hüceyrəsinin tərkibində olan hemoqlobin 2 hissədən ibarətdir: hem (dəmir) və qlobulin (zülal). Qlobulin özü də 2 alfa, 2 beta, delta və ya qamma zəncirindən ibarətdir. Genetik qüsur səbəbi ilə bu zəncirlərdən birinin olmaması və ya hissəvi olması talassemiya xəstəliyinə yol açır. Talassemiya xəstəliyi növündən asılı olaraq müxtəlif səpgidə qan azlığına xas şikayətlərlə özünü biruzə verir. Həyatla uyğunlaşmayıb ana bətnində və ya həyatının ilk günlərindən etibarən ölümlə sonlana biləcək növündən tutmuş, rutin qan analizlərində aşkarlanan, həyatı boyu heç bir narahatlığa səbəb olmayan növləri mövcuddur”.
Həkim qeyd edib ki, klinik gedişatına görə, beta talassemiyalar adətən 4 yerə ayrılır:
“Beta talassemiya minor və ya xalq arasında yayılan talassemiya daşıyıcılığı. Rutin qan analizi izlənilməzsə, əksər halda xəstəlik aşkarlanmayacaq qədər səssiz gedişatlıdır. Hemoqlobin səviyyəsi bəzən norma daxilində, bəzən isə normadan 1-2 g/dl az olması ilə fərqlənir. Digər parametrlərdə dəyişiklik (RBC yüksəkliyi, MCV ,MCH -ın aşağı olması və s.) adətən heç bir şikayətlə xarakterizə olunmur.
Beta talassemiya mayor (Cooley Anemiyası) ciddi şikayətlərlə özünü göstərən, dərin qan azlığı Hg 3-5 g/dl olan və 2-3 həftədən bir qanköçürmə gərəkliliyi yaranan növüdür. Sümük sistemində dəyişikliklər, dalaq böyüməsi, orqanlarda dəmir yüklənməsinə bağlı paralel şikayətlərlə xarakterizə olur. Talassemiya xəstəliyi aşkarlanan övladda həm ana, həm də ata qüsurlu gen daşıyıcısıdır.
Beta talassemiya intermedia və ya aralıq forma, minor və mayor növlər arasında yer alır. Hemoqlobin səviyyəsi 6-9 g/dl arasında dəyişir və qan azlığına xas şikayətlər olur. Həyatı boyu bir neçə dəfə qanköçürmə gərəkliliyi yaranır.
Beta talassemiya minima - minor variantda olduğu kimidir, lakin hemoqlobin elektroferezində aşkarlanmadığı üçün genetik testlə xəstəlik təsdiqlənir.
Alfa talassemiya növündə 16-cı xromosomdakı alfa genindəki mutasiyanın sayına bağlı klinik gedişat göstərir. Sağlam fərddə 1 cüt 16-cı xromosomda 4 alfa geni olur, 1 alfa gen mutasiyasında nə qədər az şikayət olarsa, 4 alfa geninin 4-də də olan mutasiya həyatla bağlaşa bilmir və döl ana bətnində adətən tələf olur”.
Ş. Şabanova qeyd edib ki, talassemiya xəstələrinin sağlam insanlara nisbətən immun sistemləri daha zədəli olduğu üçün COVID-19 pandemiyası dövründə mümkün qədər özlərini təcrid etmələri tövsiyə olunur: “Zəif immun sisteminə sahib olduqlarına görə COVID-19 onlar üçün həyati təhlükə daşıya bilir. Bu səbəbdən də onların vaksinasiyadan keçmələri məsləhət görülür.
Hazırda mövcud COVID-19 pandemiya dövründə davamlı qan ehtiyacı olan talassemiya xəstələri üçün dövlət proqramı çərçivəsində qanköçürmənin periferik rayonlarda təşkili təmin olunur. Pandemiya dövrü ilə əlaqədar qan bağışlama - qan donorluğu üçün müraciət nisbətən azalır, lakin talassemiya xəstələri üçün qan davamlı tələbat olduğuna görə “Qan bağışlamaq həyat qurtarır!” - devizi ilə tez-tez aksiyalar təşkil edilir”.
Həkimin sözlərinə görə, ölkəmiz talassemiya xəstəliyi üçün endemik zona olduğu üçün 2015-ci ildən nigaha daxil olan şəxslərin talassemiya daşıyıcılığına görə skrininq müayinələri aparılır:
“Analizlər nəticəsində aşkarlanan talassemiya daşıyıcılığı nigah öncəsi hər 2 fərdə gözlənilən xəstəliyin qarşısını almaqda köməklik edir. Gələcəkdə xəstəlik olmasın deyə 2 daşıyıcının evlənməsinin qarşısını alır və ya planlı hamiləliklə talassemiya xəstəsi övladın doğulmasına əngəl olur”.
Ş. Şabanova sonda qeyd edib ki, ölkəmizdə hazırda 4116 nəfər talassemiya xəstəsi qeydiyyatdadır.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 18:04
Mingəçevirdə yataqxanada yanğın olub
Bu gün, 17:38
Əməkdar artist vəfat edib
Bu gün, 17:29
İcra başçısının qardaşını öldürən şəxsə hökm oxunub
Bu gün, 15:14
34 qazi polisə işə götürülüb - Video
Bu gün, 13:34
Baş Prokurorluğun keçmiş mətbuat katibi vəfat edib
Bu gün, 12:21
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
Bu gün, 10:54
Ağdərədə qumbaraatan və pulemyot tapılıb
Bu gün, 10:29
Lənkərandakı qəzada bir ailənin iki üzvü ölüb - Fotolar
Bu gün, 09:32
Qurani-Kərimi təhqir edən siyasətçi saxlanılıb
Bu gün, 00:35
Rusiyada daha iki jurnalisti həbs ediblər
Dünən, 17:15
Bakıda liftin qapıları arasında qalan qadın ölüb
Dünən, 15:14
"Bakıda yeni parklanma qiymətləri əhalinin qazancına uyğun deyil" - Deputatlardan açıqlamalar
Dünən, 12:19
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
Dünən, 11:42
Dağlıq rayonlarda qar yağıb
Dünən, 00:31
Yeni superkeçirici kəşf olunub
26-03-2024, 21:31
Dəfn zamanı tabutdakı qardaşının qulağını kəsib
26-03-2024, 21:10
Moskvada terror törədən şəxslərin yaxınları istintaqa cəlb edilib
26-03-2024, 19:02
Abşeronda ağır qəza: bir nəfər ölüb, yaralılar var
26-03-2024, 12:55
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
26-03-2024, 10:00
Ağcabədi sakini 4 kq heroinlə saxlanılıb
25-03-2024, 15:50
Hava şəraiti ilə bağlı əhaliyə müraciət olunub
25-03-2024, 13:44
Ölkənin ən gənc meri müşaviri ilə birlikdə öldürülüb - Foto
25-03-2024, 13:10
Sabah dağlıq ərazilərə qar yağacaq
24-03-2024, 11:34
Məktəb və musiqi kollecinin zirzəmilərindən silah-sursat tapılıb
24-03-2024, 00:07
Şəmkirdə 3 maşın toqquşub - İki nəfər ölüb, yaralılar var
23-03-2024, 13:44
66 yaşlı qadını öldürən Tofiq Balacayev saxlanılıb
23-03-2024, 13:20
Moskvadakı terror aktı zamanı azərbaycanlı da həlak olub
23-03-2024, 12:17
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
23-03-2024, 11:39
Rusiyanın Azərbaycandakı səfirliyində xatirə kitabı açılıb
22-03-2024, 13:17
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
22-03-2024, 13:02
Terminaldan 9161 manat oğurlayanlar tutulub - Fotolar
22-03-2024, 09:54
"Apple" şirkəti fırıldaqçılıqda ittiham olunur
21-03-2024, 17:58
İranlı narkotacirlərə kuryerlik edən Cəlilabad sakinləri tutulub
21-03-2024, 12:00
Goranboyda fermanı qəsdən yandıran şəxslər saxlanılıb
19-03-2024, 16:45
3 saylı Uşaq Evində qanun pozuntuları aşkarlanıb
19-03-2024, 16:11
Bu rayonlara qar yağır - Siyahı
19-03-2024, 15:45
Cahit Bağçı Azərbaycan xalqını təbrik edib