18:24 / 14-07-2025
Araz çayında batan uşağın meyiti tapılıb
18:19 / 14-07-2025
Rüfət Səfərovun məhkəməsində ittiham aktı elan olunub
18:07 / 14-07-2025
Kənd təsərrüfatının siyahıyaalınması ilə bağlı qanun dəyişib
17:56 / 14-07-2025
Azərbaycanda 4000-dən çox qanunsuz miqrant saxlanılıb
17:53 / 14-07-2025
Məhkəmə yazıçıya 14 il həbs cəzası verib
17:33 / 14-07-2025
Tiktoker Rəşad Abdullayev ev dustaqlığına buraxılıb
17:08 / 14-07-2025
Telman Adıgözəlovun oğlu: "Bəlkə atama düz diaqnoz qoyulsaydı..." - Müsahibə
17:01 / 14-07-2025
Hərbi Prokurorluqda yeni təyinatlar olub
16:42 / 14-07-2025
Prezident “İstilik təchizatı haqqında” qanunu təsdiqləyib
16:21 / 14-07-2025
Prezident iki yeni milli park yaradıb - Sərəncam
16:04 / 14-07-2025
"Dənizkənarı Bulvar İdarəsi”nin sabiq sədrinin məhkəməsi başlayıb
15:55 / 14-07-2025
Qalada iki min il əvvəlin ayaqqabılarını tapıblar - Foto
14:59 / 14-07-2025
Oftalmoloq Cahid Şahbazova cinayət işi açılıb - Yenilənib
14:48 / 14-07-2025
AK sədri: "Azərbaycan və Ermənistan arasında sülh müqaviləsi..."
14:30 / 14-07-2025
Qarabağa iki köç karvanı gedib - (Yenilənib)
14:26 / 14-07-2025
Universitetdə biabırçılıq: tələbələrə qiymət qarşılığında cinsi əlaqə təklif olunub - Foto
14:18 / 14-07-2025
Anar: “Söz verdiyim kimi vəzifəmdən gedirəm..."
14:15 / 14-07-2025
Şimali Koreya ordusu ciddi irəliləyiş əldə edib
14:11 / 14-07-2025
Tərbiyəçi-müəllimlərin işə qəbulu üzrə müsabiqə başlayır
14:08 / 14-07-2025
Müəllimlərin attestasiyası ilə bağlı daha bir rəsmi - Açıqlama
13:51 / 14-07-2025
31 yaşlı şəxsi Ağdərədə elektrik cərəyan vurub öldürüb
13:39 / 14-07-2025
Rusiya miqrantlarla bağlı qanunu sərtləşdirir
13:27 / 14-07-2025
Baş nazirə qarşı məhkəmə başlayıb
13:03 / 14-07-2025
Bakıda suşi emalı müəssisəsində nöqsanlar aşkarlanıb
12:58 / 14-07-2025
Ruslar yeni qətllər törədib, yaralılar var - Foto
12:47 / 14-07-2025
Suriya-Azərbaycan münasibətləri daha da inkişaf edəcək - Professor
12:46 / 14-07-2025
Milli Məclisin növbədənkənar sessiyası başa çatıb
12:42 / 14-07-2025
DİM: "Yüksək nəticə göstərən abituriyentlərin böyük əksəriyyətinin..."
12:37 / 14-07-2025
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
14:53 / 10-07-2025
Əliyev-Paşinyan görüşü başa çatıb - (Yenilənib) - Fotolar
00:11 / 11-07-2025
Ərdoğan kürd məsələsində ən riskli addımını atır
13:38 / 11-07-2025
Ukrayna üçün final faciəli olacaq
16:28 / 10-07-2025
DTX-nın saxladığı "Vaqner"çi azərbaycanlılar həbs edilib
13:42 / 10-07-2025
Ağdərədə mina partlayıb, yaralı var - (Yenilənib)
12:27 / 12-07-2025
Rusiya qonşu ölkələrdə gərginlik yaratmağa çalışır
14:09 / 11-07-2025
Mollazadə: “Danışıqlardan müsbət nəticə gözləyirik”
13:51 / 11-07-2025
Cəlaloğlu: Vasitəçilər olmadan belə bir görüşün baş tutması böyük əhəmiyyətə malikdir
12:34 / 11-07-2025
Əliyev və Paşinyanın Əbu-Dabi görüşü yeni mərhələnin başlanğıcıdır
15:19 / 12-07-2025
Suriya prezidenti Azərbaycana gəlib - (Yenilənib) - Fotolar
11:31 / 10-07-2025
Bir çörəyin taleyi - UNESCO-nun qapısındakı erməni yalanı
Qeydiyyatda olan talassemiya xəstələrinin yeni statistikası açıqlanıb
Tarix: 08-05-2021 12:10 | Bölmə: Cəmiyyət
“Azərbaycanda və eləcə də dünyada irsi hemolitik anemiya qrupuna daxil olan talassemiya xəstəliyi hələ də ciddi problem olaraq qalır. 1993-cü ildən etibarən hər il 8 May - Beynəlxalq Talassemiya günü kimi qeyd edilir”.
Reyting.az-ın məlumatına görə, bunu Azərbaycan Tibb Universitetinin Tədris Terapevtik Klinikasının həkim hematoloqu Şəhla Şabanova deyib. O bildirib ki, talassemiya hemoqlobinin sintezindəki dəyişiklik nəticəsində meydana çıxan ata və ya ana xətti ilə övlada ötürülən genetik qan xəstəliyidir:
“Bildiyimiz kimi, qırmızı qan hüceyrəsinin tərkibində olan hemoqlobin 2 hissədən ibarətdir: hem (dəmir) və qlobulin (zülal). Qlobulin özü də 2 alfa, 2 beta, delta və ya qamma zəncirindən ibarətdir. Genetik qüsur səbəbi ilə bu zəncirlərdən birinin olmaması və ya hissəvi olması talassemiya xəstəliyinə yol açır. Talassemiya xəstəliyi növündən asılı olaraq müxtəlif səpgidə qan azlığına xas şikayətlərlə özünü biruzə verir. Həyatla uyğunlaşmayıb ana bətnində və ya həyatının ilk günlərindən etibarən ölümlə sonlana biləcək növündən tutmuş, rutin qan analizlərində aşkarlanan, həyatı boyu heç bir narahatlığa səbəb olmayan növləri mövcuddur”.
Həkim qeyd edib ki, klinik gedişatına görə, beta talassemiyalar adətən 4 yerə ayrılır:
“Beta talassemiya minor və ya xalq arasında yayılan talassemiya daşıyıcılığı. Rutin qan analizi izlənilməzsə, əksər halda xəstəlik aşkarlanmayacaq qədər səssiz gedişatlıdır. Hemoqlobin səviyyəsi bəzən norma daxilində, bəzən isə normadan 1-2 g/dl az olması ilə fərqlənir. Digər parametrlərdə dəyişiklik (RBC yüksəkliyi, MCV ,MCH -ın aşağı olması və s.) adətən heç bir şikayətlə xarakterizə olunmur.
Beta talassemiya mayor (Cooley Anemiyası) ciddi şikayətlərlə özünü göstərən, dərin qan azlığı Hg 3-5 g/dl olan və 2-3 həftədən bir qanköçürmə gərəkliliyi yaranan növüdür. Sümük sistemində dəyişikliklər, dalaq böyüməsi, orqanlarda dəmir yüklənməsinə bağlı paralel şikayətlərlə xarakterizə olur. Talassemiya xəstəliyi aşkarlanan övladda həm ana, həm də ata qüsurlu gen daşıyıcısıdır.
Beta talassemiya intermedia və ya aralıq forma, minor və mayor növlər arasında yer alır. Hemoqlobin səviyyəsi 6-9 g/dl arasında dəyişir və qan azlığına xas şikayətlər olur. Həyatı boyu bir neçə dəfə qanköçürmə gərəkliliyi yaranır.
Beta talassemiya minima - minor variantda olduğu kimidir, lakin hemoqlobin elektroferezində aşkarlanmadığı üçün genetik testlə xəstəlik təsdiqlənir.
Alfa talassemiya növündə 16-cı xromosomdakı alfa genindəki mutasiyanın sayına bağlı klinik gedişat göstərir. Sağlam fərddə 1 cüt 16-cı xromosomda 4 alfa geni olur, 1 alfa gen mutasiyasında nə qədər az şikayət olarsa, 4 alfa geninin 4-də də olan mutasiya həyatla bağlaşa bilmir və döl ana bətnində adətən tələf olur”.
Ş. Şabanova qeyd edib ki, talassemiya xəstələrinin sağlam insanlara nisbətən immun sistemləri daha zədəli olduğu üçün COVID-19 pandemiyası dövründə mümkün qədər özlərini təcrid etmələri tövsiyə olunur: “Zəif immun sisteminə sahib olduqlarına görə COVID-19 onlar üçün həyati təhlükə daşıya bilir. Bu səbəbdən də onların vaksinasiyadan keçmələri məsləhət görülür.
Hazırda mövcud COVID-19 pandemiya dövründə davamlı qan ehtiyacı olan talassemiya xəstələri üçün dövlət proqramı çərçivəsində qanköçürmənin periferik rayonlarda təşkili təmin olunur. Pandemiya dövrü ilə əlaqədar qan bağışlama - qan donorluğu üçün müraciət nisbətən azalır, lakin talassemiya xəstələri üçün qan davamlı tələbat olduğuna görə “Qan bağışlamaq həyat qurtarır!” - devizi ilə tez-tez aksiyalar təşkil edilir”.
Həkimin sözlərinə görə, ölkəmiz talassemiya xəstəliyi üçün endemik zona olduğu üçün 2015-ci ildən nigaha daxil olan şəxslərin talassemiya daşıyıcılığına görə skrininq müayinələri aparılır:
“Analizlər nəticəsində aşkarlanan talassemiya daşıyıcılığı nigah öncəsi hər 2 fərdə gözlənilən xəstəliyin qarşısını almaqda köməklik edir. Gələcəkdə xəstəlik olmasın deyə 2 daşıyıcının evlənməsinin qarşısını alır və ya planlı hamiləliklə talassemiya xəstəsi övladın doğulmasına əngəl olur”.
Ş. Şabanova sonda qeyd edib ki, ölkəmizdə hazırda 4116 nəfər talassemiya xəstəsi qeydiyyatdadır.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 08-05-2021 12:10 | Bölmə: Cəmiyyət
“Azərbaycanda və eləcə də dünyada irsi hemolitik anemiya qrupuna daxil olan talassemiya xəstəliyi hələ də ciddi problem olaraq qalır. 1993-cü ildən etibarən hər il 8 May - Beynəlxalq Talassemiya günü kimi qeyd edilir”.
Reyting.az-ın məlumatına görə, bunu Azərbaycan Tibb Universitetinin Tədris Terapevtik Klinikasının həkim hematoloqu Şəhla Şabanova deyib. O bildirib ki, talassemiya hemoqlobinin sintezindəki dəyişiklik nəticəsində meydana çıxan ata və ya ana xətti ilə övlada ötürülən genetik qan xəstəliyidir:
“Bildiyimiz kimi, qırmızı qan hüceyrəsinin tərkibində olan hemoqlobin 2 hissədən ibarətdir: hem (dəmir) və qlobulin (zülal). Qlobulin özü də 2 alfa, 2 beta, delta və ya qamma zəncirindən ibarətdir. Genetik qüsur səbəbi ilə bu zəncirlərdən birinin olmaması və ya hissəvi olması talassemiya xəstəliyinə yol açır. Talassemiya xəstəliyi növündən asılı olaraq müxtəlif səpgidə qan azlığına xas şikayətlərlə özünü biruzə verir. Həyatla uyğunlaşmayıb ana bətnində və ya həyatının ilk günlərindən etibarən ölümlə sonlana biləcək növündən tutmuş, rutin qan analizlərində aşkarlanan, həyatı boyu heç bir narahatlığa səbəb olmayan növləri mövcuddur”.
Həkim qeyd edib ki, klinik gedişatına görə, beta talassemiyalar adətən 4 yerə ayrılır:
“Beta talassemiya minor və ya xalq arasında yayılan talassemiya daşıyıcılığı. Rutin qan analizi izlənilməzsə, əksər halda xəstəlik aşkarlanmayacaq qədər səssiz gedişatlıdır. Hemoqlobin səviyyəsi bəzən norma daxilində, bəzən isə normadan 1-2 g/dl az olması ilə fərqlənir. Digər parametrlərdə dəyişiklik (RBC yüksəkliyi, MCV ,MCH -ın aşağı olması və s.) adətən heç bir şikayətlə xarakterizə olunmur.
Beta talassemiya mayor (Cooley Anemiyası) ciddi şikayətlərlə özünü göstərən, dərin qan azlığı Hg 3-5 g/dl olan və 2-3 həftədən bir qanköçürmə gərəkliliyi yaranan növüdür. Sümük sistemində dəyişikliklər, dalaq böyüməsi, orqanlarda dəmir yüklənməsinə bağlı paralel şikayətlərlə xarakterizə olur. Talassemiya xəstəliyi aşkarlanan övladda həm ana, həm də ata qüsurlu gen daşıyıcısıdır.
Beta talassemiya intermedia və ya aralıq forma, minor və mayor növlər arasında yer alır. Hemoqlobin səviyyəsi 6-9 g/dl arasında dəyişir və qan azlığına xas şikayətlər olur. Həyatı boyu bir neçə dəfə qanköçürmə gərəkliliyi yaranır.
Beta talassemiya minima - minor variantda olduğu kimidir, lakin hemoqlobin elektroferezində aşkarlanmadığı üçün genetik testlə xəstəlik təsdiqlənir.
Alfa talassemiya növündə 16-cı xromosomdakı alfa genindəki mutasiyanın sayına bağlı klinik gedişat göstərir. Sağlam fərddə 1 cüt 16-cı xromosomda 4 alfa geni olur, 1 alfa gen mutasiyasında nə qədər az şikayət olarsa, 4 alfa geninin 4-də də olan mutasiya həyatla bağlaşa bilmir və döl ana bətnində adətən tələf olur”.
Ş. Şabanova qeyd edib ki, talassemiya xəstələrinin sağlam insanlara nisbətən immun sistemləri daha zədəli olduğu üçün COVID-19 pandemiyası dövründə mümkün qədər özlərini təcrid etmələri tövsiyə olunur: “Zəif immun sisteminə sahib olduqlarına görə COVID-19 onlar üçün həyati təhlükə daşıya bilir. Bu səbəbdən də onların vaksinasiyadan keçmələri məsləhət görülür.
Hazırda mövcud COVID-19 pandemiya dövründə davamlı qan ehtiyacı olan talassemiya xəstələri üçün dövlət proqramı çərçivəsində qanköçürmənin periferik rayonlarda təşkili təmin olunur. Pandemiya dövrü ilə əlaqədar qan bağışlama - qan donorluğu üçün müraciət nisbətən azalır, lakin talassemiya xəstələri üçün qan davamlı tələbat olduğuna görə “Qan bağışlamaq həyat qurtarır!” - devizi ilə tez-tez aksiyalar təşkil edilir”.
Həkimin sözlərinə görə, ölkəmiz talassemiya xəstəliyi üçün endemik zona olduğu üçün 2015-ci ildən nigaha daxil olan şəxslərin talassemiya daşıyıcılığına görə skrininq müayinələri aparılır:
“Analizlər nəticəsində aşkarlanan talassemiya daşıyıcılığı nigah öncəsi hər 2 fərdə gözlənilən xəstəliyin qarşısını almaqda köməklik edir. Gələcəkdə xəstəlik olmasın deyə 2 daşıyıcının evlənməsinin qarşısını alır və ya planlı hamiləliklə talassemiya xəstəsi övladın doğulmasına əngəl olur”.
Ş. Şabanova sonda qeyd edib ki, ölkəmizdə hazırda 4116 nəfər talassemiya xəstəsi qeydiyyatdadır.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 17:53
Məhkəmə yazıçıya 14 il həbs cəzası verib
Bu gün, 17:33
Tiktoker Rəşad Abdullayev ev dustaqlığına buraxılıb
Bu gün, 15:55
Qalada iki min il əvvəlin ayaqqabılarını tapıblar - Foto
Bu gün, 14:11
Tərbiyəçi-müəllimlərin işə qəbulu üzrə müsabiqə başlayır
Bu gün, 13:51
31 yaşlı şəxsi Ağdərədə elektrik cərəyan vurub öldürüb
Bu gün, 12:37
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
Bu gün, 10:24
Bakıda ağır qəza: ölən və yaralılar var
Bu gün, 08:52
Göydələn Ginnesin Rekordlar Kitabına düşüb - Foto
Dünən, 16:39
Yol qəzasında 3 nəfər ölüb
12-07-2025, 12:18
Sabah 41 dərəcə isti olacaq - Proqnoz
12-07-2025, 10:21
Şəkidə 87 yaşlı kişini elektrik cərəyanı vuraraq öldürüb
12-07-2025, 09:21
İsmayıllı rayonunda zəlzələ olub
11-07-2025, 17:59
Yerə düşən Mars parçası satışa çıxarılır
11-07-2025, 17:47
Könül İbrahimlinin ölümü ilə bağlı cinayət işi açılıb
11-07-2025, 17:24
Bakı və daha üç bölgədə yaşıllıqlar məhv edilib
11-07-2025, 16:57
Prorektor vəzifədən azad olunub
11-07-2025, 16:06
Ekspert: “Əgər məsuliyyətə cəlb olunmalı bir nəfər varsa, o da Emin Əmrullayevdir"
11-07-2025, 13:03
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
11-07-2025, 12:58
Lisey və gimnaziyalara qəbul imtahanının nəticələri açıqlanıb
11-07-2025, 12:00
Müəllimlərin işə qəbulu: test imtahanı mərhələsi başa çatıb
11-07-2025, 11:33
Bağçalara uşaq qəbul başlayır
11-07-2025, 09:58
Şirvanda əməliyyat: saxlanılan var
10-07-2025, 23:08
ANAMA-nın əməkdaşı Füzulidə yol qəzasına düşüb, xəsarət alanlar var
10-07-2025, 17:51
DİN-də kollegiya iclası keçirilib
10-07-2025, 16:20
Gəncədə evdən tibb bacısının meyiti tapılıb
10-07-2025, 15:26
Emin Əmrullayev: "Vətəndaşlar, müəllimlər bizi aldatmağa çalışmasınlar"
10-07-2025, 13:48
Bəzi kondisionerlər təhlükə mənbəyinə çevrilib - Xəbərdarlıq
10-07-2025, 12:54
Bakıda iki nəfər saxlanılıb - 22 kq narkotiklə
10-07-2025, 12:23
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
10-07-2025, 11:58
Məktəb direktorlarının 20 faizi məhkəmə yolu ilə vəzifəsinə bərpa olunub
10-07-2025, 11:31
Bir çörəyin taleyi - UNESCO-nun qapısındakı erməni yalanı
10-07-2025, 11:00
Nazir: “Kolleclərdə müəllim hazırlığı dayandırılıb"
10-07-2025, 10:46
Emin Əmrullayev: "Biz başa düşürük ki, proses ağırdır"
10-07-2025, 09:34
Qəbələdə 4 yaşlı uşaq hovuzda boğulub
9-07-2025, 19:19
Sabah bəzi bölgələrə dolu düşəcək - Xəbərdarlıq
9-07-2025, 17:50
Sabiq məhkəmə hakimi kassasiya şikayəti verib
9-07-2025, 17:36
Özünü təyyarənin mühərrikinə atan şəxs ölüb
9-07-2025, 17:23
Qaradağda səkiyə çıxan maşın iki nəfəri vurub - Ölən var
9-07-2025, 16:06
Sabiq rəis və sektor müdiri hakim qarşısına çıxarılıblar
9-07-2025, 12:21
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
9-07-2025, 11:28
Daxili İşlər Nazirliyi sürücülərə xəbərdarlıq edib
9-07-2025, 09:34
Yevlaxda itkin düşən kişinin meyiti aşkarlanıb
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
