13:31 / 16-09-2025
Zülfüqarov: Xankəndidə terror törətməklə bir neçə məqsədə çatmaq istəyiblər
13:27 / 16-09-2025
Sabah yağış yağacaq
12:57 / 16-09-2025
Əliyar Ağayev “Bayer”in oyununa təyinat alıb
12:53 / 16-09-2025
Əlisəmid Kür reanimasiyaya yerləşdirilib
12:45 / 16-09-2025
Deputat: “Əvvəlcə ingilis-rus, sonra Azərbaycan dilində yazırlar”
12:39 / 16-09-2025
“Qərbi Azərbaycanın Səsi”nin əhəmiyyəti hiss olunur
12:30 / 16-09-2025
Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin Prezidenti Füzuliyə gəlib
12:05 / 16-09-2025
Məleykə Abbaszadə: "İmtahanlarda ən aşağı nəticə coğrafiya və kimya fənləri üzrədir"
11:57 / 16-09-2025
Yeni qadağa Rusiya-NATO müharibəsinə səbəb ola bilər
11:51 / 16-09-2025
DİM sədri: buraxılış imtahanlarında yeni test modeli tətbiq ediləcək
11:46 / 16-09-2025
Makqreqor prezident olmaq niyyətindən əl çəkir
11:42 / 16-09-2025
İlin ikinci Günəş tutulması baş verəcək
11:39 / 16-09-2025
Paşinyanı impiçment etmək istəyirlər
11:13 / 16-09-2025
Gəncə Dövlət Tarix-Mədəniyyət Qoruğuna direktor təyin olunub
11:10 / 16-09-2025
Dörd ölkədən Azərbaycana bəzi məhsulların idxalına məhdudiyyət qoyulub
11:06 / 16-09-2025
Trampın London səfəri: kral Uels şahzadəsini önə verəcək
11:00 / 16-09-2025
Xalq artistinin nəşi Azərbaycana gətirilib - Yenilənib
10:59 / 16-09-2025
Nazir: “Müharibə 60 və ya 90 günə bitə bilər”
10:49 / 16-09-2025
Rusiyanın komandanlıq məntəqələri vurulub
10:37 / 16-09-2025
Prokurorluq Əvəz Zeynallının telefonlarını və diktafonunu qaytarıb
10:28 / 16-09-2025
Tramp qəzetdən 15 milyard dollar təzminat istəyir
10:20 / 16-09-2025
“Formula-1” ilə əlaqədar əhaliyə müraciət edilib
10:16 / 16-09-2025
Çempionlar Liqası: bu gün 6 oyun keçiriləcək
10:08 / 16-09-2025
Dövlət Xidmətlərinin Elektron Reyestri yaradılacaq
10:05 / 16-09-2025
Vəkillər Kollegiyasının orqan və qurumlarının sayı artırılır
10:04 / 16-09-2025
Məşhurlar yeni ssenarini xüsusi kod altında qoruyurlar
09:49 / 16-09-2025
Biləsuvar sakini 6 kq narkotiklə saxlanılıb
09:45 / 16-09-2025
Rusiyaya qarşı yeni sanksiyanın qəbulu təxirə salınıb
09:40 / 16-09-2025
Feldşer Müdafiə Nazirliyini məhkəməyə verib
13:31 / 11-09-2025
Professor: Hər iki ölkədə sülhə qarşı çıxanlar var
20:48 / 13-09-2025
Deputat 120 şagirdə məktəb ləvazimatları verib - Fotolar
15:14 / 12-09-2025
Qarabağa daha iki köç karvanı gedib - (Yenilənib)
18:29 / 12-09-2025
Külək Yasamalda yaşayış binasında təhlükəli vəziyyət yaradıb - Video
10:50 / 12-09-2025
Zülfüqarov: Regiondankənar qüvvələr Ermənistana təzyiqlər göstərirlər
18:40 / 14-09-2025
İlham Əliyev Qırmızı Bazar, Hadrut qəsəbələri və Sos kəndinin sakinləri ilə görüşüb - (Yenilənib) - Fotolar
23:44 / 12-09-2025
Aİ Rusiyaya qarşı sanksiyaların müddətini uzadıb
22:10 / 12-09-2025
Salyanda 62 yaşlı kişi güllələnib
14:21 / 11-09-2025
Hərbi ekspert: Polşa, Avropa və NATO müharibəyə hazır deyil
09:10 / 12-09-2025
Güclü maqnit qasırğaları gözlənilir
15:37 / 14-09-2025
İlham Əliyev Xocavəndin Qırmızı Bazar qəsəbəsində olub - Fotolar
Qaranlığın işığı - Vahid Qazi yazır
Tarix: 17-06-2021 12:52 | Bölmə: Xəbərlər
Bir vaxt deyirdilər Varlam Şalamov “Kalım hekayələri”ni yazmasa, adamlar sovet həbs düşərgələrində baş verənlərdən xəbərsiz olardılar. Sonra Soljenitsının “Arxipelaq QULAQ”ı da işıq üzü gördü və dünya dəhşətli həqiqətlərdən xəbər tutdu.
İlkin Rüstəmzadənin “Qaranlığın hekayəsi. Həbsxana gündəliyi” kitabı sizdə adını çəkdiyim əsərlər kimi şok yaratmaya bilər; oxuyanda deyərsiniz indi qapalı sovet rejimi deyil, Azərbaycan türmələrində baş verənlərdən xəbərdarıq. Amma mən elə demirəm, tikanlı məftillərin o üzündə bilmədiyim çox şey varmış. Məsələ tək bunda deyil. İlkinin kitabı tək-tük siyasi ədəbiyyat nümunələrimizdən biri olmaqla yanaşı tarixilik baxımından da dəyərlidir və şübhə etmirəm, gələcəkdə araşdırıcılar üçün istinad mənbəyi olacaq.
Buna qədər bizdə həbsxana gündəliyi yazan, nəşr edən olubmu, açığı, xatırlamıram. Elə siyasi memuarlarımız da təkəm-seyrəkdir. Vaqif Hüseynovun “Bir ömürdən artıq”, Əbdürrəhman Vəzirovun “Parterin ilk sıralarında”, Zərdüşt Əlizadənin “İkinci respublikanın sonu” kitablarından savayı hansısa siyasi memuara da rast gəlməmişəm.
Fikrim “Qaranlığın hekayəsi”ni təhlil etmək deyil. Bir onu deyim ki, dili, təhkiyəsi adamı yormur, axıcıdır, ağrı-acını da verə bilib, yeri gələndə yumorunu da əsirgəməyib. Müəllifin subyektiv siyasi analizləriylə razılaşıb-razılaşmamaq da oxucunun öz işidir. Mənə bu yazını yazdıran İlkinin yaşı, dünyagörüşü, etirazı, bir də inadı oldu.
Bir dəfə Bakıda insan haqlarına həsr olunmuş konfransda gözəyarı saydım ki, iştirakçıların az qala yarısı siyasi baxışlarına görə türmə yatıb-çıxmışlardır. Siyasi basqının miqyası məni heyrətə salmışdı onda. İndi vəziyyət daha da ağırlaşıb, rənglər daha da tündləşib.
Ümumiyyətlə, 30 illik müstəqillik tarixində elə bir dönəm tapmazsan ki, Azərbaycan həbsxanalarında siyasi məhbus olmasın. Bu illər ərzində heç nə dəyişməyib.
Tək dəyişən siyasi məhbus yaşının cavanlaşmasıdır!
Həbs olunanda İlkinin 21 yaşı vardı. O yaşda bizə desəydilər müstəqilliyinin 30-cu ilində də Azərbaycanda insanlar siyasi görüşlərinə görə təqib olunacaq, tutulacaq, işgəncəyə məruz qalacaqlar, inanmazdıq. Bizim tək qayəmiz SSRİ-dən qurtulmaq idi.
Elə bilirdik azadlıqla birgə xoşbəxtlik də gələcək!
Əvvəllər siyasi sistemin işi yaşlı nəsil rəqiblərlə idi, indi sanki gənclikdən ehtiyat edirlər. Repressiya öz caynağına gəncləri keçirir. Kitabın “Aprel məhbusları” fəsli də elə bu cümlə ilə başlayır: “Həmin ərəfədə 13-ə (Bakıdakı 13 saylı Cəzaçəkmə Müəssisəsi – V.Q.) bir-birinin ardınca gənc məhbuslar gəlməyə başlamışdılar”.
İlkin Rüstəmzadə “Əsgər ölümlərinə son!” etiraz aksiyasının təşkilinə görə həbs olunub, ömrünün çiçəklənən 6 ilini türmədə keçirib. Haqsız həbs olunmuş başqa ictimai-siyasi fəallar da var. Köhnə totalitar sovet təfəkkürlü insanlar əllərindəki hakimiyyətdən yararlanıb müasir dövrün çağırışlarına səs verən, intellekt, siyasi iradə, əqidəyə sadiqlik baxımdan onlardan bir neçə baş yuxarı bir gəncliklə üz-üzə olduqlarının fərqində deyillər.
Anlamırlar ki, gəncliyə qarşı mübarizəni hələ kiminsə qazandığını tarix xatırlamır!
İkinin kitabını ürək ağrısıyla oxudum. Bu, balalara azad ölkə qura bilməməyimizin məsuliyyət acısı, kədərli etirafıydı.
Bir dəfə yazmışdım: bizim nəsil azadlıq mücadiləsindən qorxmadı, yaralandı, əlil oldu, öldü də – amma azad cəmiyyət qura bilmədi! Bizim bu tarixi uğursuzluğumuzun bədəlini bu gün balalar – gənclik ödəyir. Öz həyatları, ömürlərinin ən gözəl çağını türmə qaranlığında keçirərək.
…Qaranlıqsa işığın təsdiqidir!
Ulduzlar qaranlıq səmanın nuru olduğu kimi etirazçı gənclik də cəmiyyət qaranlığında parlayan işıqdır.
Qaranlığın işığı…
Vahid Qazi
İyun, 2021
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 17-06-2021 12:52 | Bölmə: Xəbərlər
Bir vaxt deyirdilər Varlam Şalamov “Kalım hekayələri”ni yazmasa, adamlar sovet həbs düşərgələrində baş verənlərdən xəbərsiz olardılar. Sonra Soljenitsının “Arxipelaq QULAQ”ı da işıq üzü gördü və dünya dəhşətli həqiqətlərdən xəbər tutdu.
İlkin Rüstəmzadənin “Qaranlığın hekayəsi. Həbsxana gündəliyi” kitabı sizdə adını çəkdiyim əsərlər kimi şok yaratmaya bilər; oxuyanda deyərsiniz indi qapalı sovet rejimi deyil, Azərbaycan türmələrində baş verənlərdən xəbərdarıq. Amma mən elə demirəm, tikanlı məftillərin o üzündə bilmədiyim çox şey varmış. Məsələ tək bunda deyil. İlkinin kitabı tək-tük siyasi ədəbiyyat nümunələrimizdən biri olmaqla yanaşı tarixilik baxımından da dəyərlidir və şübhə etmirəm, gələcəkdə araşdırıcılar üçün istinad mənbəyi olacaq.
Buna qədər bizdə həbsxana gündəliyi yazan, nəşr edən olubmu, açığı, xatırlamıram. Elə siyasi memuarlarımız da təkəm-seyrəkdir. Vaqif Hüseynovun “Bir ömürdən artıq”, Əbdürrəhman Vəzirovun “Parterin ilk sıralarında”, Zərdüşt Əlizadənin “İkinci respublikanın sonu” kitablarından savayı hansısa siyasi memuara da rast gəlməmişəm.
Fikrim “Qaranlığın hekayəsi”ni təhlil etmək deyil. Bir onu deyim ki, dili, təhkiyəsi adamı yormur, axıcıdır, ağrı-acını da verə bilib, yeri gələndə yumorunu da əsirgəməyib. Müəllifin subyektiv siyasi analizləriylə razılaşıb-razılaşmamaq da oxucunun öz işidir. Mənə bu yazını yazdıran İlkinin yaşı, dünyagörüşü, etirazı, bir də inadı oldu.
Bir dəfə Bakıda insan haqlarına həsr olunmuş konfransda gözəyarı saydım ki, iştirakçıların az qala yarısı siyasi baxışlarına görə türmə yatıb-çıxmışlardır. Siyasi basqının miqyası məni heyrətə salmışdı onda. İndi vəziyyət daha da ağırlaşıb, rənglər daha da tündləşib.
Ümumiyyətlə, 30 illik müstəqillik tarixində elə bir dönəm tapmazsan ki, Azərbaycan həbsxanalarında siyasi məhbus olmasın. Bu illər ərzində heç nə dəyişməyib.
Tək dəyişən siyasi məhbus yaşının cavanlaşmasıdır!
Həbs olunanda İlkinin 21 yaşı vardı. O yaşda bizə desəydilər müstəqilliyinin 30-cu ilində də Azərbaycanda insanlar siyasi görüşlərinə görə təqib olunacaq, tutulacaq, işgəncəyə məruz qalacaqlar, inanmazdıq. Bizim tək qayəmiz SSRİ-dən qurtulmaq idi.
Elə bilirdik azadlıqla birgə xoşbəxtlik də gələcək!
Əvvəllər siyasi sistemin işi yaşlı nəsil rəqiblərlə idi, indi sanki gənclikdən ehtiyat edirlər. Repressiya öz caynağına gəncləri keçirir. Kitabın “Aprel məhbusları” fəsli də elə bu cümlə ilə başlayır: “Həmin ərəfədə 13-ə (Bakıdakı 13 saylı Cəzaçəkmə Müəssisəsi – V.Q.) bir-birinin ardınca gənc məhbuslar gəlməyə başlamışdılar”.
İlkin Rüstəmzadə “Əsgər ölümlərinə son!” etiraz aksiyasının təşkilinə görə həbs olunub, ömrünün çiçəklənən 6 ilini türmədə keçirib. Haqsız həbs olunmuş başqa ictimai-siyasi fəallar da var. Köhnə totalitar sovet təfəkkürlü insanlar əllərindəki hakimiyyətdən yararlanıb müasir dövrün çağırışlarına səs verən, intellekt, siyasi iradə, əqidəyə sadiqlik baxımdan onlardan bir neçə baş yuxarı bir gəncliklə üz-üzə olduqlarının fərqində deyillər.
Anlamırlar ki, gəncliyə qarşı mübarizəni hələ kiminsə qazandığını tarix xatırlamır!
İkinin kitabını ürək ağrısıyla oxudum. Bu, balalara azad ölkə qura bilməməyimizin məsuliyyət acısı, kədərli etirafıydı.
Bir dəfə yazmışdım: bizim nəsil azadlıq mücadiləsindən qorxmadı, yaralandı, əlil oldu, öldü də – amma azad cəmiyyət qura bilmədi! Bizim bu tarixi uğursuzluğumuzun bədəlini bu gün balalar – gənclik ödəyir. Öz həyatları, ömürlərinin ən gözəl çağını türmə qaranlığında keçirərək.
…Qaranlıqsa işığın təsdiqidir!
Ulduzlar qaranlıq səmanın nuru olduğu kimi etirazçı gənclik də cəmiyyət qaranlığında parlayan işıqdır.
Qaranlığın işığı…
Vahid Qazi
İyun, 2021
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 10:59
Nazir: “Müharibə 60 və ya 90 günə bitə bilər”
Bu gün, 10:28
Tramp qəzetdən 15 milyard dollar təzminat istəyir
Bu gün, 08:12
Fəalın qətlində təqsirləndirilən şəxsi edam edəcəklər
Bu gün, 07:55
Rubio: Tramp münaqişəyə son qoymağa çalışır
Dünən, 18:00
Şuşada külli miqdarda silah-sursat aşkarlanıb
Dünən, 17:51
Bakıda və rayonlarda leysan yağacaq - Xəbərdarlıq
Dünən, 16:57
İş adamı Vüsal Abbasov həbs edilib
Dünən, 14:44
Nazirliyin Aparat rəhbəri vəzifədən azad olunub
Dünən, 13:38
Prezident Ərdoğan Qətərə gedib
Dünən, 11:23
Təyyarə qəzasından yalnız pilot sağ çıxıb
Dünən, 11:09
Füzulinin Qaraxanbəyli kəndinin layihəsi açıqlanıb
Dünən, 10:22
Donald Tramp İsrailə xəbərdarlıq edib
Dünən, 09:34
Bakıda mənzildən meyit tapılıb
Dünən, 08:57
Xəzər dənizində zəlzələ baş verib
Dünən, 08:08
Husilər silahı yerə qoymağı düşünmürlər
Dünən, 07:55
“Çarli Kirk şousu”nu Vens aparacaq
Dünən, 07:39
Azərbaycanda Bilik günü qeyd olunur
14-09-2025, 10:29
Dünya çempionatı Bakıda keçiriləcək
14-09-2025, 10:05
İki qəzada üç nəfər həyatını itirib
13-09-2025, 20:48
Deputat 120 şagirdə məktəb ləvazimatları verib - Fotolar
13-09-2025, 15:55
“Space TV”nin yayımı 6 saatlıq dayandırılacaq
13-09-2025, 15:44
Sosial şəbəkələrdə dələduzluq edən şəxs saxlanılıb
13-09-2025, 12:30
Bakıda tikinti şirkətinin rəhbəri axtarışa verilib
13-09-2025, 12:25
"Vüsal 300" kimi tanınan iş adamına cinayət işi açılıb
13-09-2025, 11:12
Sosial şəbəkələrdə dələduzluq edən şəxs saxlanılıb
13-09-2025, 09:29
Kamçatkada 7,1 maqnitudalı zəlzələ olub
12-09-2025, 23:44
Aİ Rusiyaya qarşı sanksiyaların müddətini uzadıb
12-09-2025, 22:10
Salyanda 62 yaşlı kişi güllələnib
12-09-2025, 17:40
Xocalının daha iki kəndinə köç olacaq
12-09-2025, 17:01
Donald Tramp: "Biz çox sərt hərəkət etməli olacağıq"
12-09-2025, 16:55
Milli Süni İntellekt Mərkəzinə direktor təyin olunub
12-09-2025, 15:33
Qobustanda şəhidlə vida mərasimi olub
12-09-2025, 14:49
Qəbələdə şəhidlə vida mərasimi keçirilib
12-09-2025, 14:45
Daha bir şəhidimiz Qubada torpağa tapşırılıb
12-09-2025, 13:13
Şəhidimiz Göyçayda dəfn olunub - Yenilənib
12-09-2025, 12:46
Laçında söyüş söyən vəzifəli şəxslər həbs olunub
12-09-2025, 12:00
Ekspert naziri debata çağırıb
12-09-2025, 11:06
NATO Polşaya soxulan rus PUA-larını vura bilməyib
12-09-2025, 10:53
Azərbaycanda əhalinin sayı açıqlanıb
12-09-2025, 08:54
Odessa və Sumidə partlayışlar baş verib
12-09-2025, 08:02
Belçika Rusiya diplomatlarını xəbərdar edib
12-09-2025, 07:56
Culfadakı yol qəzasında 4 nəfər ölüb
12-09-2025, 00:28
İki ölkə Polşaya döyüş təyyarələri göndərir
12-09-2025, 00:04
Tramp: Hücum etsəniz, sizi ovlayacağıq
11-09-2025, 17:57
"SOCAR Romania” rəsmisi haqda şok iddialar yayılıb
11-09-2025, 17:27
Gürcüstanın keçmiş müdafiə naziri həbs edilib
11-09-2025, 16:26
Sürücülük vəsiqəsi ilə bağlı yeni qərar verilib
11-09-2025, 16:23
Konstitusiya Məhkəməsinə Aparat rəhbəri təyin olunub
11-09-2025, 15:15
Ankara şəhərində zəlzələ olub
Xalq artisti deyir ki, rəqqasların səhnə ömrü çox qısa olur. Bu az müddətdə uğur qazanmaq, əsl sənətkar kimi yetişmək üçün daha çox zəhmət çəkmək lazımıdır
Rus Dram Teatrının aktyoru deyir ki. bölgə teatrlarında diplomlu aktyor və rejissor tapmaq müşkül məsələdir
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
