Qarabağ ssenarisi mümkün deyilsə... - Prezidentlər digər bir problemi müzakirə ediblər
Tarix: 13-01-2021 19:35 | Bölmə: Siyasət
Qarabağ ssenarisi mümkün deyilsə... - Prezidentlər digər bir problemi müzakirə ediblər

Moldova Respublikasının Prezidenti Maya Sandu ilə vəzifədaşı Vladimir Zelenski arasında danışıqların əsas mövzusu Ukrayna və Moldovanın birlikdə həll etmək istədiyi Dnestryanı olub.

Reyting.az
“Nezavisimaya qazeta”-ya istinadla xəbər verir ki, bu barədə Vladimir Zelenski “Twitter”-də yazıb. Zelenski və Sandu ikitərəfli gündəmdəki hərəkətləri əlaqələndirmək üçün Prezident Şurası qurublar.

Bir gün əvvəl Ukraynanın xarici işlər naziri Dmitri Kuleba qeyd edib: "Dnestryanı Rusiya qoşunlarının geri çəkilməsi ilə Moldova dövlətinə qayıtmalıdır".

Ukrayna Prezidentinin ofisi danışıqların əsas mövzusunun Dnestryanıdakı vəziyyət olduğunu bildirib. İndi də Kiyev və Kişinyov bu mövzu ilə birlikdə məşğul olacaq və ya heç olmasa Dnestryanı probleminin həllində hərəkətlərini əlaqələndirəcəklər.

Ukrayna Prezidentinin mətbuat xidməti bildirib ki, "Ukrayna və Moldova Respublikası prezidentlərinin yüksək səviyyəli dialoqun yeni daimi formatı və təcili əməkdaşlıq tapşırıqlarının icrasını koordinasiya və izləmə mexanizmi kimi Prezident Şurası yaratmağı qərara alıb". Zelenski mətbuat brifinqi zamanı şuranın ikitərəfli gündəliyin vəzifələrini həll etmək üçün bir strategiya quracağını və hərəkətləri əlaqələndirəcəyini söyləyib.

“Bizi ümumi dəyərlər və ortaq Avropa gündəliyindəki mövzulardakı mövqelər birləşdirir. Prezidentin Ukraynanın suverenliyini və ərazi bütövlüyünü dəstəklədiyini və Krımı Ukrayna adlandırmaqdan çəkinməyəcəyini qiymətləndiririk”, - deyə Zelenski “Twitter”-də çərşənbə axşamı keçirilən iclas haqqında yazıb.

Dnestryanı məsələyə gəldikdə, Dmitri Kuleba vurğulayıb: "Bu, yalnız ərazi bütövlüyü məsələsidir, yəni Dnestryanı Rusiya qoşunlarının geri çəkilməsi ilə Moldova dövlətinə qayıtmalıdır". Bundan əvvəl o, Ukrayna və Moldovanın bir qrup rus əsgərinin Dnestryanı ərazidən çıxarılmasını tələb edəcəklərini və "Krım Platforması"nda (keçən payızda Zelenski ilə Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan arasında keçirilən görüşdə danışılan "Krımın geri qaytarılması" üçün birlik) əməkdaşlığı müzakirə etdiklərini bildirmişdi.

Moldova prezidenti Maya Sandu Kiyevə səfərindən əvvəl “TV-8” kanalının efirində Rusiyaya da səfər etməyə və Dnestryanı münaqişənin həllini müzakirə etməyə hazır olduğunu söyləyib. Ancaq yalnız Kiyevə və Brüsselə getdikdən sonra.

Sandu prezidentlik dövründə üzərinə Dnestryanı məsələsini həll etmək vəzifəsi götürür. Ancaq bunu seçicilərə Dnestryanı lider Vadim Krasnoselski ilə mütəmadi görüşən sələfi İqor Dodon vəd edib. Bununla birlikdə, tanınmamış respublika hələ də mərkəzi Moldova hakimiyyətlərindən asılı olmayan bir həyat yaşayır.

Sandu “Deutsche Welle”-yə verdiyi müsahibədə deyib: “Bu münaqişə - bəzi istisnalar istisna olmaqla - Dnestrin hər iki tərəfindəki siyasətçilər üçün gəlir mənbəyi rolunu oynadı. Heç kimin heç bir yerdə bildirmədiyi nəhəng bir pul mənbəyi”. Onun fikrincə, “vəziyyəti dəyişdirmək üçün ilk vacib şərt kölgə qazı və enerji işinin dayandırılması, həmçinin Moldovadakı korrupsioner siyasətçilərin qanunsuz gəlir əldə etdiyi Dnestryanı qaçaqmalçılığının dayandırılmasıdır”.

Ancaq Kişinyovdakı “Politicon” Strateji Araşdırmalar və Siyasi Məsləhət Mərkəzinin direktoru Anatol Tsaranu Maya Sandunun qaçaqmalçılıq şəbəkəsini məhv etmək niyyətinin “Moskva və Kiyevdəki oliqarxik qrupların maraqlarına ziyan vurduğunu” və problemi son dərəcə çətinləşdirdiyini söyləyib.

"Həqiqətən rəsmi Kiyevin dəstəyinə ümid edirik, çünki Dnestryanıdakı vəziyyəti başqa bir şəkildə həll edə bilməyəcəyik", - Sandu bildirib. Bununla birlikdə Tsaranu qeyd edib: "Zelenskinin Moldova prezidentinin danışdığı qaçaqmalçılıq sxemlərinin aradan qaldırılmasına Sanduya kömək edə biləcəyi aydın deyil".

Ukraynalı politoloq Ruslan Bortnik hesab edir ki, Ukrayna Rusiyaya təzyiq göstərmək üçün Dnestryanı məsələdən istifadə etməyə çalışacaq. “Burada Dağlıq Qarabağ ssenarisi mümkün deyil, lakin Sandu Moldova şərtləri ilə reinteqrasiya vəzifəsini qoyur. Təbii ki, Ukrayna da Dnestryanı tamamilə təcrid edə və orada iqtisadi, sosial və nəqliyyat böhranı yaratdığına görə buna töhfə verə bilər. Ukrayna üçün, Dnestryanı, əlbəttə ki, Krım və Donbas məsələsidir, bu, Rusiyaya təzyiq vasitəsidir”.

Moldovalı politoloq Dumitri Bunesku Dnestryanı məsələnin, xüsusilə rumınlar və ya ukraynalıların iştirakı ilə böyüməsi üçün heç bir şərt olmadığını düşünür. “Sandunun parlament üzərində nüfuz qazanması vacibdir və açıqlamaları qərbyönlü seçicilər və diasporalar üçün hazırlanmışdır. Əslində, Dnestryanıdan Moldovaya, əksərən ona qarşı olan təxminən 350 min seçici ilə qayıtması sərfəli deyil. Xüsusilə Dodonun ona 250 min itirdiyini nəzərə alsaq, digər tərəfdən Dnestryanı məsələ Sandudan ona səs verən boş qalan rusiyapərəst seçicilərin bir hissəsini ala bilər”.

Anatol Tsaranu “NG”-yə deyib ki, Sandu bu gün fəaliyyət göstərən hökumətlə məsələni həll etməli, eyni zamanda, erkən parlament seçkilərinə nail olmalıdır, çünki parlament çoxluğu artıq keçmiş prezident İqor Dodonun rəhbərlik etdiyi sosialistlərə və partiyadakı millət vəkillərinə məxsusdur".

Moldova kimi parlamentli bir respublikada prezident hökumət və parlament olmadan bir şey edə bilməz. Sandunun belə bir dəstəyi yoxdur. Parlamentə kabinet başçılığına namizədliyini təklif edərsə, deputatların əksəriyyəti onu dəstəkləyə bilər və erkən parlament seçkiləri yalnız arzu olaraq qalacaq. “Moldovada vəziyyət çətindir və bu gün heç kim dəqiq bir proqnoz verməyəcək. Hər şey sosialistlərin hansı mövqe tutmasından asılıdır. Parlamentin yenidən seçilməsində maraqlıdırlarsa, parlament çoxluğu Sandunun namizədlərinə etibar etməkdən imtina edəcək və yeni bir hökumət olmayacaq. Ancaq erkən seçkilər olacaq”, - deyə Tsaranu izah edib.




Bölməyə aid digər xəbərlər
{sape_links}{sape_article}