18:00 / 16-09-2025
Dövlətə məxsus 55 maşın hərracda satılıb
17:44 / 16-09-2025
Prezidentin Azərbaycana səfəri başa çatıb - Fotolar
17:39 / 16-09-2025
Ali Məhkəmənin hakimi təqaüdə göndərilib
17:36 / 16-09-2025
Azərbaycan və BƏƏ prezidentlərinin geniş tərkibdə görüşü olub - Fotolar
17:23 / 16-09-2025
ATƏT rəsmisi: "Minsk prosesinin bağlanması ilə bağlı qərarın icrasına başlanılıb"
17:08 / 16-09-2025
Sabah leysan yağacaq - Xəbərdarlıq
16:46 / 16-09-2025
Ağacın 1 qramı 10 min dollardır
16:41 / 16-09-2025
Prezidentlər güllələnmiş heykəllərə baxıblar - Fotolar
16:35 / 16-09-2025
Zaqatala sakini bağında döyülüb
16:25 / 16-09-2025
Azərbaycan və BƏƏ liderləri Şuşa qalasının önündə - Foto
16:09 / 16-09-2025
Prezidentlər Cıdır düzündə Qarabağ atlarının şousunu izləyiblər - Fotolar
16:07 / 16-09-2025
Deputat: Şərtimizi yerinə yetirsinlər, sülh sazişinə hazırlaşaq
15:55 / 16-09-2025
İlham Əliyev və BƏƏ prezidenti Yeni Şuşa məscidində - Fotolar
15:39 / 16-09-2025
Azərbaycan və BƏƏ prezidentləri Milli Xalça Muzeyinin Şuşa filialında olublar - Fotolar
15:20 / 16-09-2025
Bakıda Beynəlxalq Kitab Sərgisi keçiriləcək
15:11 / 16-09-2025
Cəlilabadda məktəbli bıçaqlanıb
15:07 / 16-09-2025
Nigar Köçərlinin kitabları müsadirə olunub? - Açıqlama
14:55 / 16-09-2025
Alla Puqaçovanın son müsahibəsi 16 milyondan çox baxış toplayıb
14:50 / 16-09-2025
Prezident iqamətgahı üzərindən uçan PUA ələ keçirilib
14:44 / 16-09-2025
İsrail iqtisadiyyatını ağır sınaqlar gözləyir
14:06 / 16-09-2025
Xalq artisti II Fəxri xiyabanda dəfn olunub - Yenilənib
13:39 / 16-09-2025
Prezidentlər Füzulidən sonra Şuşaya gediblər - Fotolar
13:31 / 16-09-2025
Zülfüqarov: Xankəndidə terror törətməklə bir neçə məqsədə çatmaq istəyiblər
13:27 / 16-09-2025
Sabah yağış yağacaq
12:57 / 16-09-2025
Əliyar Ağayev “Bayer”in oyununa təyinat alıb
12:53 / 16-09-2025
Əlisəmid Kür reanimasiyaya yerləşdirilib
12:45 / 16-09-2025
Deputat: “Əvvəlcə ingilis-rus, sonra Azərbaycan dilində yazırlar”
12:39 / 16-09-2025
“Qərbi Azərbaycanın Səsi”nin əhəmiyyəti hiss olunur
12:23 / 16-09-2025
Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin Prezidenti Füzuliyə gəlib - Fotolar
20:48 / 13-09-2025

15:14 / 12-09-2025

18:29 / 12-09-2025

10:50 / 12-09-2025

18:40 / 14-09-2025

23:44 / 12-09-2025

22:10 / 12-09-2025

09:10 / 12-09-2025

15:37 / 14-09-2025

13:50 / 14-09-2025

00:21 / 12-09-2025

Ukraynada sülhə necə nail olmalı?
Tarix: 18-09-2024 14:11 | Bölmə: Slayd

Rusiya prezidenti Vladimir Putin 2014-cü ildən bu yana iki dəfə Ukraynanı işğal edərək, bu ölkənin suverenlik hüququnu inkar edib. Şükürlər olsun ki, onun ölkəni özünə tabe etmək cəhdləri Ukrayna xalqının cəsarəti ilə puça çıxıb.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Project Syndicate” yazıb.
Nəşrin təhlilində qeyd olunur:
2 il yarımlıq vətənlərini şiddətlə müdafiə etdikdən sonra aydın olub ki, ukraynalılar heç vaxt Rusiya zülmünə boyun əyməyəcəklər. Onların dözümlülüyünə baxmayaraq, Putinin amansız təcavüz müharibəsi davam edir. Əgər Ukraynanın müttəfiqləri lazımi qətiyyəti nümayiş etdirə bilməsələr, münaqişə illərlə davam edə və Avropanın sabitliyinə xələl gətirə bilər.
Üstəlik, getdikcə militaristləşən Rusiya təkcə Ukraynanı deyil, bütün dünyanı potensial fəlakətli nəticələrlə təhdid edir. Rusiya müharibəsi artıq bütün dünyada şok dalğaları yaradıb, enerji və ərzaq qiymətlərini artırıb, nüvə təhlükəsizliyini təhlükə altına alıb. Rusiya beynəlxalq hüququn fundamental prinsiplərini pozmaqla qlobal nizamı pozub.
Sülhü təşviq etmək üçün Ukraynanın müttəfiqləri Putinə başa salmalıdırlar ki, o, müharibənin necə bitəcəyi ilə bağlı şərtləri diktə edə bilməz. Onlar bunu beynəlxalq hüququn fundamental prinsiplərinə əsaslanan sülh sazişinə qlobal dəstək yaratmaqla, Ukraynanın döyüş meydanında mövqeyini gücləndirməklə, uzunmüddətli təhlükəsizlik təminatlarını verməklə və NATO-ya daxil olmaq üçün aydın yol göstərməklə edə bilərlər.
Putin müharibəni uzatmağı hədəfləsə də, Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenski davamlı sülhə fəal şəkildə can atır. Bu yay o, Rusiyanın tam geri çəkilməsi ilə yanaşı, nüvə təhlükəsizliyinin gücləndirilməsi və münaqişənin ekoloji fəsadlarının aradan qaldırılmasını tələb edən 10 bəndlik sülh formulasına dəstək toplamaq üçün İsveçrədə 90-dan çox ölkədən nümayəndələri toplayıb.
Razılığa nail olmaq üçün qlobal təzyiq mühüm rol oynayacaq, lakin sülhün davamlı olması həm də güclü təhlükəsizlik zəmanətlərini tələb edir. Nəzərə alsaq ki, Rusiya beynəlxalq hüquqa və əsas insan hüquqlarına məhəl qoymadığını dəfələrlə müqavilələri pozmaqla və geniş hərbi cinayətlər törətməklə nümayiş etdirib, sülh təkcə Putinin vədlərinə arxalana bilməz. Müharibənin nəticəsi Ukraynanın özünü müdafiə etmək qabiliyyətindən asılı olacaq.

Birbaşa prioritet Ukraynanın döyüş meydanındakı mövqeyini yaxşılaşdırmaqdır. Rusiya raketləri və PUA-ları ölkə daxilində mülki vətəndaşları öldürməyə davam etdiyinə görə, əksər hücumlar Rusiya ərazisindən həyata keçirilir, Ukraynanın bu hədəfləri vurmaq və növbəti hücumların qarşısını almaq üçün Rusiyaya daxil olmaq üçün uzaqmənzilli silahlar yerləşdirmək hüququ var. Bunu etmək qabiliyyətini məhdudlaşdırmaq, mahiyyətcə ondan bir qolu arxasına bağlanmış vəziyyətdə döyüşməsini xahiş etməkdir. Ukrayna qüvvələri ardıcıl olaraq Qərbin təchiz etdiyi silahlardan səmərəli və məsuliyyətlə istifadə edə biləcəklərini nümayiş etdiriblər. Müttəfiqlərin çatdırılan silah növlərinə və onlardan necə istifadə olunacağına dair qalan məhdudiyyətləri aradan qaldırmağın vaxtıdır.
Lakin təcili dəstəklə yanaşı, Ukraynanın müttəfiqləri ona lazım olan müddətdə hərbi texnika və maliyyə resursları təqdim etməyi öhdələrinə götürməlidirlər. Ukrayna artıq həmmüəllif olduğumuz Kiyev Təhlükəsizlik Müqaviləsi çərçivəsində 30-dan çox ölkədən uzunmüddətli təhlükəsizlik zəmanəti alıb. İndi bu zəmanətlərin dişləri olduğunu sübut etməyin vaxtıdır.
Önümüzdəki aylarda səylərimiz zəmanətlərin öz vədini yerinə yetirməsini təmin etməyə yönəldiləcək. Bu, onların icrasına nəzarət etmək, inkişaf edən təhdidləri qiymətləndirmək və Ukraynanın təhlükəsizlik ehtiyaclarının Avropanın daha geniş müdafiə strategiyası ilə uyğunlaşdırılması yollarını vurğulamaqdan ibarətdir.
Putinin sülhü qazanmasının qarşısını almaq təhlükəsizlik zəmanətindən daha çox tələb edəcək. Ukraynanın müttəfiqləri ölkə daxilində Ukrayna qüvvələrinə təlim keçmək və zədələnmiş avadanlıqları yerində təmir etmək üçün mülki podratçılar və ya ixtisaslaşmış hərbi qruplar yerləşdirmək kimi addımlar atmaqla öz dəstəyini genişləndirməlidir. Qonşu müttəfiqlər Rusiyaya daxil olan raket və PUA-ların qarşısını almaq üçün Qərbi Ukrayna üzərində genişləndirilmiş hava hücumundan müdafiə qalxanı qura, bununla da mülki insanların həyatını xilas edə və Ukraynaya havadan müdafiə sistemlərini cəbhə xəttində yenidən yerləşdirməyə imkan verə bilər.
Bu addımların hər biri, şübhəsiz, gələcək danışıqlarda Ukraynanın mövqeyini gücləndirəcək. Amma son nəticədə Avropada uzunmüddətli sülh və təhlükəsizliyi təmin etməyin yeganə yolu Ukraynanın NATO-ya daxil olmasıdır. Ukraynanı Rusiya ilə Alyans arasında boz zonada buraxmaq daha çox qeyri-sabitliyə, təcavüzə və zorakılığa səbəb olacaq. NATO liderləri qətiyyətlə hərəkət etməli və Ukraynaya üzvlük yolunu təklif etməlidir. Bu, Ukraynanın bir gecədə qoşulacağı anlamına gəlməsə də, belə bir öhdəlik Putinə güclü mesaj verəcək ki, onun müharibəsi onun üzvlüyünə mane olmayacaq.
Putinin ağır hərbiləşdirilmiş və getdikcə revanşist Rusiyası ilə üzləşən Ukrayna və onun müttəfiqləri qədim Romanın “maxim si vis pacem, para bellum” (“Sülh istəyirsənsə, müharibəyə hazırlaş”) prinsipini qəbul etməlidirlər. Son 2 il yarım ərzində Ukrayna xalqı öz azadlığını müdafiə etmək üçün sarsılmaz əzm nümayiş etdirdi. Lakin davamlı sülhə nail olmaq üçün beynəlxalq ictimaiyyət onu dəstəkləmək və saxlamaq üçün cəsarət və güc toplamalıdır.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 18-09-2024 14:11 | Bölmə: Slayd

Rusiya prezidenti Vladimir Putin 2014-cü ildən bu yana iki dəfə Ukraynanı işğal edərək, bu ölkənin suverenlik hüququnu inkar edib. Şükürlər olsun ki, onun ölkəni özünə tabe etmək cəhdləri Ukrayna xalqının cəsarəti ilə puça çıxıb.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Project Syndicate” yazıb.
Nəşrin təhlilində qeyd olunur:
2 il yarımlıq vətənlərini şiddətlə müdafiə etdikdən sonra aydın olub ki, ukraynalılar heç vaxt Rusiya zülmünə boyun əyməyəcəklər. Onların dözümlülüyünə baxmayaraq, Putinin amansız təcavüz müharibəsi davam edir. Əgər Ukraynanın müttəfiqləri lazımi qətiyyəti nümayiş etdirə bilməsələr, münaqişə illərlə davam edə və Avropanın sabitliyinə xələl gətirə bilər.
Üstəlik, getdikcə militaristləşən Rusiya təkcə Ukraynanı deyil, bütün dünyanı potensial fəlakətli nəticələrlə təhdid edir. Rusiya müharibəsi artıq bütün dünyada şok dalğaları yaradıb, enerji və ərzaq qiymətlərini artırıb, nüvə təhlükəsizliyini təhlükə altına alıb. Rusiya beynəlxalq hüququn fundamental prinsiplərini pozmaqla qlobal nizamı pozub.
Sülhü təşviq etmək üçün Ukraynanın müttəfiqləri Putinə başa salmalıdırlar ki, o, müharibənin necə bitəcəyi ilə bağlı şərtləri diktə edə bilməz. Onlar bunu beynəlxalq hüququn fundamental prinsiplərinə əsaslanan sülh sazişinə qlobal dəstək yaratmaqla, Ukraynanın döyüş meydanında mövqeyini gücləndirməklə, uzunmüddətli təhlükəsizlik təminatlarını verməklə və NATO-ya daxil olmaq üçün aydın yol göstərməklə edə bilərlər.
Putin müharibəni uzatmağı hədəfləsə də, Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenski davamlı sülhə fəal şəkildə can atır. Bu yay o, Rusiyanın tam geri çəkilməsi ilə yanaşı, nüvə təhlükəsizliyinin gücləndirilməsi və münaqişənin ekoloji fəsadlarının aradan qaldırılmasını tələb edən 10 bəndlik sülh formulasına dəstək toplamaq üçün İsveçrədə 90-dan çox ölkədən nümayəndələri toplayıb.
Razılığa nail olmaq üçün qlobal təzyiq mühüm rol oynayacaq, lakin sülhün davamlı olması həm də güclü təhlükəsizlik zəmanətlərini tələb edir. Nəzərə alsaq ki, Rusiya beynəlxalq hüquqa və əsas insan hüquqlarına məhəl qoymadığını dəfələrlə müqavilələri pozmaqla və geniş hərbi cinayətlər törətməklə nümayiş etdirib, sülh təkcə Putinin vədlərinə arxalana bilməz. Müharibənin nəticəsi Ukraynanın özünü müdafiə etmək qabiliyyətindən asılı olacaq.

Birbaşa prioritet Ukraynanın döyüş meydanındakı mövqeyini yaxşılaşdırmaqdır. Rusiya raketləri və PUA-ları ölkə daxilində mülki vətəndaşları öldürməyə davam etdiyinə görə, əksər hücumlar Rusiya ərazisindən həyata keçirilir, Ukraynanın bu hədəfləri vurmaq və növbəti hücumların qarşısını almaq üçün Rusiyaya daxil olmaq üçün uzaqmənzilli silahlar yerləşdirmək hüququ var. Bunu etmək qabiliyyətini məhdudlaşdırmaq, mahiyyətcə ondan bir qolu arxasına bağlanmış vəziyyətdə döyüşməsini xahiş etməkdir. Ukrayna qüvvələri ardıcıl olaraq Qərbin təchiz etdiyi silahlardan səmərəli və məsuliyyətlə istifadə edə biləcəklərini nümayiş etdiriblər. Müttəfiqlərin çatdırılan silah növlərinə və onlardan necə istifadə olunacağına dair qalan məhdudiyyətləri aradan qaldırmağın vaxtıdır.
Lakin təcili dəstəklə yanaşı, Ukraynanın müttəfiqləri ona lazım olan müddətdə hərbi texnika və maliyyə resursları təqdim etməyi öhdələrinə götürməlidirlər. Ukrayna artıq həmmüəllif olduğumuz Kiyev Təhlükəsizlik Müqaviləsi çərçivəsində 30-dan çox ölkədən uzunmüddətli təhlükəsizlik zəmanəti alıb. İndi bu zəmanətlərin dişləri olduğunu sübut etməyin vaxtıdır.
Önümüzdəki aylarda səylərimiz zəmanətlərin öz vədini yerinə yetirməsini təmin etməyə yönəldiləcək. Bu, onların icrasına nəzarət etmək, inkişaf edən təhdidləri qiymətləndirmək və Ukraynanın təhlükəsizlik ehtiyaclarının Avropanın daha geniş müdafiə strategiyası ilə uyğunlaşdırılması yollarını vurğulamaqdan ibarətdir.
Putinin sülhü qazanmasının qarşısını almaq təhlükəsizlik zəmanətindən daha çox tələb edəcək. Ukraynanın müttəfiqləri ölkə daxilində Ukrayna qüvvələrinə təlim keçmək və zədələnmiş avadanlıqları yerində təmir etmək üçün mülki podratçılar və ya ixtisaslaşmış hərbi qruplar yerləşdirmək kimi addımlar atmaqla öz dəstəyini genişləndirməlidir. Qonşu müttəfiqlər Rusiyaya daxil olan raket və PUA-ların qarşısını almaq üçün Qərbi Ukrayna üzərində genişləndirilmiş hava hücumundan müdafiə qalxanı qura, bununla da mülki insanların həyatını xilas edə və Ukraynaya havadan müdafiə sistemlərini cəbhə xəttində yenidən yerləşdirməyə imkan verə bilər.
Bu addımların hər biri, şübhəsiz, gələcək danışıqlarda Ukraynanın mövqeyini gücləndirəcək. Amma son nəticədə Avropada uzunmüddətli sülh və təhlükəsizliyi təmin etməyin yeganə yolu Ukraynanın NATO-ya daxil olmasıdır. Ukraynanı Rusiya ilə Alyans arasında boz zonada buraxmaq daha çox qeyri-sabitliyə, təcavüzə və zorakılığa səbəb olacaq. NATO liderləri qətiyyətlə hərəkət etməli və Ukraynaya üzvlük yolunu təklif etməlidir. Bu, Ukraynanın bir gecədə qoşulacağı anlamına gəlməsə də, belə bir öhdəlik Putinə güclü mesaj verəcək ki, onun müharibəsi onun üzvlüyünə mane olmayacaq.
Putinin ağır hərbiləşdirilmiş və getdikcə revanşist Rusiyası ilə üzləşən Ukrayna və onun müttəfiqləri qədim Romanın “maxim si vis pacem, para bellum” (“Sülh istəyirsənsə, müharibəyə hazırlaş”) prinsipini qəbul etməlidirlər. Son 2 il yarım ərzində Ukrayna xalqı öz azadlığını müdafiə etmək üçün sarsılmaz əzm nümayiş etdirdi. Lakin davamlı sülhə nail olmaq üçün beynəlxalq ictimaiyyət onu dəstəkləmək və saxlamaq üçün cəsarət və güc toplamalıdır.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 13:39
Prezidentlər Füzulidən sonra Şuşaya gediblər - Fotolar
Bu gün, 11:57
Yeni qadağa Rusiya-NATO müharibəsinə səbəb ola bilər
Bu gün, 11:42
İlin ikinci Günəş tutulması baş verəcək
Bu gün, 10:20
“Formula-1” ilə əlaqədar əhaliyə müraciət edilib
Bu gün, 09:07
Okeanlarda 14 min ton qızıl var
Dünən, 15:11
Kəlbəcərə köç karvanı gedib - (Yenilənib)
Dünən, 13:02
Qarabağda ermənilərin gizli silah anbarları var
14-09-2025, 18:40
İlham Əliyev Qırmızı Bazar, Hadrut qəsəbələri və Sos kəndinin sakinləri ilə görüşüb - (Yenilənib) - Fotolar
14-09-2025, 17:39
İlham Əliyev Xankəndidə açılışlarda iştirak edib - Fotolar
14-09-2025, 15:37
İlham Əliyev Xocavəndin Qırmızı Bazar qəsəbəsində olub - Fotolar
14-09-2025, 14:57
Azərbaycan prezidenti Xocavəndin Sos kəndinə səfər edib - Fotolar
14-09-2025, 13:50
İlham Əliyev Hadrut qəsəbəsində olub - (Yenilənib) - Fotolar
14-09-2025, 13:17
Prezident Füzulidə - Qaraxanbəyli kəndinin təməli qoyulub - Fotolar
14-09-2025, 11:49
Qar və leysan yağır, çaylardan sel keçir
13-09-2025, 18:41
Xocalının Daşbulaq kəndinə ilk köç olub - (Yenilənib)
12-09-2025, 10:50
Zülfüqarov: Regiondankənar qüvvələr Ermənistana təzyiqlər göstərirlər
12-09-2025, 09:10
Güclü maqnit qasırğaları gözlənilir
12-09-2025, 00:10
Zelenski liderləri üçtərəfli sammitə çağırır
11-09-2025, 14:21
Hərbi ekspert: Polşa, Avropa və NATO müharibəyə hazır deyil
11-09-2025, 13:31
Professor: Hər iki ölkədə sülhə qarşı çıxanlar var
11-09-2025, 11:55
Su qıtlığının qarşısını almaq mümkün deyil
11-09-2025, 10:51
Beş dövlət BMT Təhlükəsizlik Şurasının təcili iclasını tələb edir
11-09-2025, 10:33
Sabah daha 4 itkin-şəhidimiz dəfn olunacaq - Siyahı
11-09-2025, 10:28
Putin Avropanı vurmağa davam edəcək
11-09-2025, 10:02
Bakının bəzi küçələrində nəqliyyatın hərəkəti məhdudlaşdırılacaq
11-09-2025, 09:46
Marsda həyat izləri aşkar ediblər
11-09-2025, 06:10
Qarabağa növbəti köç karvanları gedib - (Yenilənib)
10-09-2025, 14:28
Zülfüqarov: Rusiya ilə münasibətlərimiz əvvəlki səviyyəyə qayıtmayacaq
10-09-2025, 12:48
Zənginlərin ümumi sərvəti 6,6 trilyon dolları keçir - Siyahı
10-09-2025, 10:54
Tramp Avropanı Rusiyaya sanksiyalar tətbiq etməyə çağırır
10-09-2025, 10:19
Putin müharibəni genişləndirir, növbəti hədəf Polşadır
10-09-2025, 09:31
Güclü küləklə bağlı təhlükə xəbərdarlığı edilib
10-09-2025, 09:22
Hikmət Hacıyev ABŞ-da senatorlarla görüşüb - Fotolar
9-09-2025, 11:33
Sualtı silahlanma yarışı sürətlənir
9-09-2025, 09:10
Etibar Məmmədov aktiv siyasətə qayıda bilər
9-09-2025, 08:20
Netanyahu Qəzza əhalisini bölgəni tərk etməyə çağırır
8-09-2025, 23:20
ABŞ düşüncələrə nəzarət etməyə çalışır
8-09-2025, 16:29
Rusiya Qarabağda yaşamış ermənilərdən terrorçu qrup yaratmaq istəyir
8-09-2025, 15:40
Professor: Rusiya tədricən Çinin təsirinə düşür
8-09-2025, 12:43
Rusiyaya qarşı daha sərt sanksiyalar hazırlanır