19:14 / 18-10-2025
İlham Əliyev ABŞ Mərkəzi Komandanlığının komandanını qəbul edib - Fotolar
18:04 / 18-10-2025
Rusiyalı bloqer evində ölü tapılıb
16:37 / 18-10-2025
Vatikan zəfəri - Foto
16:15 / 18-10-2025
ANAMA sədrinə I müavin təyin olunub
16:01 / 18-10-2025
Ramiz Mehdiyev Təhlükəsizlik Şurasının üzvlüyündən azad edilib
11:54 / 18-10-2025
İlham Əliyev “Kazinform”a müsahibə verib
11:14 / 18-10-2025
Azərbaycanın Müqəddəs Taxt-Tacdakı səfirliyinin inzibati ofisi açılıb
10:26 / 18-10-2025
Mehriban Əliyeva: "Azərbaycanın dövlət müstəqilliyi, suverenliyi..." - Foto
09:13 / 18-10-2025
Premyer Liqa: Bu gün daha iki görüş baş tutacaq
00:03 / 18-10-2025
Bu gün Azərbaycanın Müstəqilliyinin Bərpası Günüdür
23:44 / 17-10-2025
Mehriban Əliyeva Vatikanın dövlət katibi ilə görüşüb - Foto
23:09 / 17-10-2025
Zelenski ilə Tramp Ağ evdə görüşüblər - Yenilənib
21:40 / 17-10-2025
"Qarabağ" "Turan Tovuz"a qalib gəlib
19:51 / 17-10-2025
Füzlinin intensiv inkişafı... - Şəfa Əliyev yazır
19:50 / 17-10-2025
Mehriban Əliyeva Roma Papası ilə görüşüb - Fotolar
19:38 / 17-10-2025
Deportasiyadan bəhs edən kitabın təqdimatı olub - Fotolar
19:17 / 17-10-2025
Macarıstan Putini həbs etməyəcək
19:11 / 17-10-2025
NATO Avropada dron təxribatlarına qarşı tədbirləri gücləndirib
18:53 / 17-10-2025
Kreml Donald Trampı çaşdırır
18:38 / 17-10-2025
Prezident yeni səfirlik təsis edib - Sərəncam
18:08 / 17-10-2025
Ceyhun Bayramov İƏT Əmək Mərkəzinin baş direktoru ilə görüşüb
18:02 / 17-10-2025
DİN-də kollegiya iclası keçirilib
17:55 / 17-10-2025
HƏMAS-İsrail sülhü davamlı olacaqmı?
17:16 / 17-10-2025
Azərbaycanın əsas neft ixrac etdiyi ilk 5 ölkə - Siyahı
16:57 / 17-10-2025
Ramiz Mehdiyev ev dustaqlığını bu villasında çəkir - Fotolar
16:46 / 17-10-2025
AMEA Ramiz Mehdiyevlə bağlı məhkəmə qərarını gözləyir
16:20 / 17-10-2025
Departament rəisi vəzifədən azad edilib
16:14 / 17-10-2025
Azərbaycan millisi FIFA reytinqində bir pillə irəliləyib
16:00 / 17-10-2025
Bakıda TDT-nin Sənaye, Elm, Texnologiya və İnnovasiya Nazirlərinin 2-ci iclası keçiriləcək
15:30 / 17-10-2025
Ramiz Mehdiyev 7 saat dindirilib?
12:11 / 17-10-2025

19:51 / 17-10-2025

17:37 / 15-10-2025

14:10 / 16-10-2025

22:14 / 14-10-2025

13:21 / 15-10-2025

16:01 / 18-10-2025

13:05 / 16-10-2025

11:33 / 16-10-2025

23:49 / 15-10-2025

11:59 / 15-10-2025

16:15 / 18-10-2025

Yerə ötürülən sirli siqnallar çoxalır
Tarix: 18-12-2024 19:02 | Bölmə: Slayd

Kainatın dərinliklərindən Yer planetinə ötürülən radiosiqnallar artır. Astronomlar növbəti dəfə qəribə radiosiqnallar qeydə alsalar da, onların mənbəyi hələ ki, sirr olaraq qalır.
Reyting.az bildirir ki, alimlər sirli ulduz duetlərini təqib edirlər.
Məlumata görə, tədqiqat fenomeninin unikallığını vurğulayan qeyri-adi uzun və güclü radiopartlayışları ilə üçüncü ulduz da aşkara çıxarılıb.
"GLEAM-X J0704-37" adlanan obyekt Yer planetindən 5000 işıq ili uzaqlıqda yerləşir və yanıb-sönmə hər 2,9 saatdan bir 30-60 saniyə davam edir.
Alimlərin fikrincə, bu kosmik mənbə ikili ulduz sistemi - qırmızı və ağ cırtdan ilə əlaqəlidir.
Beynəlxalq Radio Astronomiya Tədqiqatları Mərkəzinin əməkdaşı, astrofizik Nataşa Herli-Uolkerin sözlərinə görə, əvvəllər ulduzların mənşəyindəki mövcud sıxlıq səbəbindən bu cür siqnalları öyrənmək çox çətin olub. Lakin indi vəziyyət dəyişib, yeni obyekt nisbətən boş ərazidə aşkar edilib ki, bu da axtarışları genişləndirməyə imkan yaradıb.
Herli-Uolker deyib ki, bu, əslində radiodalğaları yaradan ulduz sistemi strukturudur.
Xatırladaq ki, "GLEAM-X J162759.5-523504.3" ilk belə dalğa ötürən obyekt kimi 2022-ci ildən kəşf edilib. Onun partlamaları hər 18,18 dəqiqədən bir 30 ilə 60 saniyə arasında davam etsə də, 2018-ci ilin martından fəaliyyəti qəfil dayanıb. Beləliklə, 2023-cü ildə "GPM J1839-10" adlı ikinci mənbə, hər 22 dəqiqədən bir ümumilikdə beş dəqiqəlik partlayışlarla kəşf olunub. Daha sonra alimlərə məlum olub ki, belə davamlı partlayışların ardınca və qısa bir fasilə ilə radiosiqnalların Yer kürəsinə ötürülməsi 1988-ci ildən bəri indiyədək davam edir.
"GLEAM-X J0704-37" spektrinin tədqiqi mənbənin ağ cırtdanla qoşalaşan qırmızı cırtdan olduğunu ortaya qoyub. Alimlərə məlum olub ki, qırmızı cırtdanlar böyük qüvvədir, üstəlik, onlar Süd yolundakı ulduzların 70 faizini təşkil edir, lakin kiçik olduqlarından adi gözlə görünmür. Ağ cırtdanlar güclü radiasiyanı yarada bilən ölü ulduzların qalıqlarıdır, həmçinin sistemdə ağ cırtdanın maddəni öz qırmızı yoldaşından ayırmaqla, davamlı şəkildə radiodalğalar yaratdığı düşünülür.
“Radiosiqnallar şüurun, yoxsa kosmik bir prosesin məhsuludur, - sualı da çox sirli təsir bağışlayır, lakin biz tədqiqatlara və əldə edilənlərə inanmağa məhkumuq. Axı bu, bizim qalaktikamızda qeyri-adi, həm də ən nadir obyektlərdən biri ola bilər - ağ cırtdan pulsar", - söyləyən elm adamları yekdil fikirdədirlər.
Hələlik bu siqnalların yadplanetlilər tərəfindən göndərilmə ehtimalı alimlər üçün qeyri-ciddi sayıldığından onlar tamamilə diqqəti digər sahələrdə aparılan elmi araşdırmalara yönəldiblər.
Ümumilikdə ölü ulduzların qalıqları kimi qəbul edilən ağ və qırmızı cırtdanlardan bəhs olunan yeni nəzəriyyənin tam təsdiq edilməsi üçün alimlər radio, həmçinin ultrabənövşəyi diapazonlarda əlavə elmi müşahidələr planlaşdırırlar.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 18-12-2024 19:02 | Bölmə: Slayd

Kainatın dərinliklərindən Yer planetinə ötürülən radiosiqnallar artır. Astronomlar növbəti dəfə qəribə radiosiqnallar qeydə alsalar da, onların mənbəyi hələ ki, sirr olaraq qalır.
Reyting.az bildirir ki, alimlər sirli ulduz duetlərini təqib edirlər.
Məlumata görə, tədqiqat fenomeninin unikallığını vurğulayan qeyri-adi uzun və güclü radiopartlayışları ilə üçüncü ulduz da aşkara çıxarılıb.
"GLEAM-X J0704-37" adlanan obyekt Yer planetindən 5000 işıq ili uzaqlıqda yerləşir və yanıb-sönmə hər 2,9 saatdan bir 30-60 saniyə davam edir.
Alimlərin fikrincə, bu kosmik mənbə ikili ulduz sistemi - qırmızı və ağ cırtdan ilə əlaqəlidir.
Beynəlxalq Radio Astronomiya Tədqiqatları Mərkəzinin əməkdaşı, astrofizik Nataşa Herli-Uolkerin sözlərinə görə, əvvəllər ulduzların mənşəyindəki mövcud sıxlıq səbəbindən bu cür siqnalları öyrənmək çox çətin olub. Lakin indi vəziyyət dəyişib, yeni obyekt nisbətən boş ərazidə aşkar edilib ki, bu da axtarışları genişləndirməyə imkan yaradıb.
Herli-Uolker deyib ki, bu, əslində radiodalğaları yaradan ulduz sistemi strukturudur.
Xatırladaq ki, "GLEAM-X J162759.5-523504.3" ilk belə dalğa ötürən obyekt kimi 2022-ci ildən kəşf edilib. Onun partlamaları hər 18,18 dəqiqədən bir 30 ilə 60 saniyə arasında davam etsə də, 2018-ci ilin martından fəaliyyəti qəfil dayanıb. Beləliklə, 2023-cü ildə "GPM J1839-10" adlı ikinci mənbə, hər 22 dəqiqədən bir ümumilikdə beş dəqiqəlik partlayışlarla kəşf olunub. Daha sonra alimlərə məlum olub ki, belə davamlı partlayışların ardınca və qısa bir fasilə ilə radiosiqnalların Yer kürəsinə ötürülməsi 1988-ci ildən bəri indiyədək davam edir.
"GLEAM-X J0704-37" spektrinin tədqiqi mənbənin ağ cırtdanla qoşalaşan qırmızı cırtdan olduğunu ortaya qoyub. Alimlərə məlum olub ki, qırmızı cırtdanlar böyük qüvvədir, üstəlik, onlar Süd yolundakı ulduzların 70 faizini təşkil edir, lakin kiçik olduqlarından adi gözlə görünmür. Ağ cırtdanlar güclü radiasiyanı yarada bilən ölü ulduzların qalıqlarıdır, həmçinin sistemdə ağ cırtdanın maddəni öz qırmızı yoldaşından ayırmaqla, davamlı şəkildə radiodalğalar yaratdığı düşünülür.
“Radiosiqnallar şüurun, yoxsa kosmik bir prosesin məhsuludur, - sualı da çox sirli təsir bağışlayır, lakin biz tədqiqatlara və əldə edilənlərə inanmağa məhkumuq. Axı bu, bizim qalaktikamızda qeyri-adi, həm də ən nadir obyektlərdən biri ola bilər - ağ cırtdan pulsar", - söyləyən elm adamları yekdil fikirdədirlər.
Hələlik bu siqnalların yadplanetlilər tərəfindən göndərilmə ehtimalı alimlər üçün qeyri-ciddi sayıldığından onlar tamamilə diqqəti digər sahələrdə aparılan elmi araşdırmalara yönəldiblər.
Ümumilikdə ölü ulduzların qalıqları kimi qəbul edilən ağ və qırmızı cırtdanlardan bəhs olunan yeni nəzəriyyənin tam təsdiq edilməsi üçün alimlər radio, həmçinin ultrabənövşəyi diapazonlarda əlavə elmi müşahidələr planlaşdırırlar.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 16:37
Vatikan zəfəri - Foto
Bu gün, 16:15
ANAMA sədrinə I müavin təyin olunub
Bu gün, 11:54
İlham Əliyev “Kazinform”a müsahibə verib
Dünən, 18:38
Prezident yeni səfirlik təsis edib - Sərəncam
Dünən, 13:17
Dövlət qulluğuna qəbul qaydaları dəyişəcək
Dünən, 12:43
Paşinyan katolikosun ailəsinə hücum edir
16-10-2025, 15:17
Avropanın müharibəyə hazırlaşmaq üçün beş il vaxtı var
16-10-2025, 14:10
“Ramiz Mehdiyev anti-milli ünsürdür” - DQC sədri
16-10-2025, 12:02
Rusiya təcavüzün ikinci mərhələsinə hazırlaşır
16-10-2025, 11:33
Ramiz Mehdiyevlə əlaqəli şəxslər həbs edilə bilər
16-10-2025, 11:16
Çin Britaniyanın məxfi kompüter sistemlərinə daxil olub
15-10-2025, 13:28
Zülfüqarov: Yaxın Şərq probleminin həlli uzaqdadır
15-10-2025, 11:59
Ərdoğan Netanyahunu zirvəyə buraxmayıb
15-10-2025, 09:39
Süni intellekt təhlükəyə çevrilir - Xəbərdarlıq
14-10-2025, 22:14
Ramiz Mehdiyevə 4 aylıq ev dustağı cəzası verilib - (Yenilənib)
14-10-2025, 13:01
ABŞ psevdo-vətəndaş müharibəsinə doğru gedir - Proqnoz
14-10-2025, 08:30
Liderlər sülh sazişini imzalayıblar - (Yenilənib) - Foto
13-10-2025, 21:18
Donald Tramp: İlham Əliyev çox güclü liderdir
13-10-2025, 12:32
Rəhmon varisini təqdim edib
13-10-2025, 11:39
ABŞ Çinlə müharibəyə hazırlaşır - Foto
13-10-2025, 10:12
Girovların dəyişdirilməsinə başlayıblar - Canlı yayım
13-10-2025, 08:06
Yer kürəsində gözlənilməz hadisə qeydə alınıb
12-10-2025, 09:24
Yarım əsrin ən ağır təyyarə qəzaları…
10-10-2025, 14:36
Professor: Düşənbə görüşü Azərbaycan üçün kifayət qədər uğurludur
10-10-2025, 13:54
İsrailin İranla müharibəyə marağı niyə itib?
10-10-2025, 11:37
Azərbaycan-Rusiya münasibətləri normallaşır
10-10-2025, 09:42
Xəbərdarlıq: kiberdələduzluq halları artır
9-10-2025, 17:26
Avropa Parlamenti Rusiya təyyarələrinin vurulmasını tələb edir
9-10-2025, 09:33
Azərbaycanda ÜDM artıb, doğum səviyyəsi azalıb
8-10-2025, 14:06
Dünyada iş tapmaq böyük problemə çevriləcək - Xəbərdarlıq
8-10-2025, 12:59
Professor: Qəbələdə TDT-nın strategiyası müəyyən edildi
8-10-2025, 12:06
Nazirliyin tabeliyindəki institutlar birləşdirilib
8-10-2025, 11:07
“Gürcü arzusu”na rahatlıq verilməyəcək
8-10-2025, 10:39
Rus ordusu Ukraynanın iki vilayətində irəliləyir - Foto
8-10-2025, 09:51
Donald Tramp-Si Cinpin görüşünün yeri və vaxtı açıqlanıb
7-10-2025, 14:16
Cəlaloğlu: TDT dünya türklərinin güc mərkəzinə çevrilməlidir
7-10-2025, 13:22
Tramp marşrutunun keçəcəyi ərazidə müharibə təhlükəsi qalır
7-10-2025, 12:20
Qəbələdə TDT-nin Xarici İşlər Nazirləri Şurasında yeni sənədlər təsdiqlənib - Yenilənib
7-10-2025, 11:02
Rusiya NATO ilə müharibəyə hazırlığın birinci mərhələsindədir