23:24 / 30-06-2025
Rus İcmasının Mədəniyyət Mərkəzi bağlanıb?
21:03 / 30-06-2025
Rusiyada öldürülən qardaşların cənazəsi Azərbaycana gətirilib - (Yenilənib)
18:51 / 30-06-2025
İran liderinin müşavirini öldürmək istəyiblər
18:44 / 30-06-2025
Aİ rəsmisi: "Rusiyada azərbaycanlılara qarşı törədilən zorakılıq..."
18:38 / 30-06-2025
Tramp mütəffiqlərin təklifinə əhəmiyyət vermir
18:03 / 30-06-2025
Daha 17 qanuna dəyişiklik edəcəklər
17:57 / 30-06-2025
Bakıda əməliyyat: FTX-nın iki əməkdaşı saxlanılıb - (Yenilənib) - Fotolar
17:51 / 30-06-2025
Azərbaycanın Rusiyadakı səfiri XİN-ə çağırılıb
17:45 / 30-06-2025
Bəylər Eyyubov yeni vəzifəyə təyin olunub
17:34 / 30-06-2025
Şuşada biznes forum keçiriləcək
17:18 / 30-06-2025
Ukraynalı nazir slovakiyalı həmkarının təklifini qəbul etmir
17:11 / 30-06-2025
İşçi qrupun ştat və xidməti maşınlarının sayı artırılıb
17:03 / 30-06-2025
Beş ölkədən Azərbayacana quş əti idxalına məhdudiyyət qoyulub
16:51 / 30-06-2025
Ersin Tatar Azərbaycana gəlir
16:46 / 30-06-2025
Ərdoğan Azərbaycana səfər edəcək
16:27 / 30-06-2025
Şahın atom bombası istəyi: ABŞ bunun qarşısını necə alıb?
16:10 / 30-06-2025
İyul ayının hava proqnozu açıqlanıb
16:02 / 30-06-2025
Azərbaycan və Bolqarıstan XİN-ləri arasında siyasi məsləhətləşmələr aparılıb
15:20 / 30-06-2025
Dərmanların qiyməti yenidən tənzimlənib
15:08 / 30-06-2025
Professor: Şovinizm Rusiyanı uçuruma aparır
14:52 / 30-06-2025
Mənsum İbrahimov: Teatrımızın səhnəsinə yeni Məcnunlar gəlir - Foto
14:26 / 30-06-2025
Sabiq nazir təltif edilib
14:15 / 30-06-2025
Qarabağa növbəti köç karvanı gedib - (Yenilənib)
13:53 / 30-06-2025
Tramp İranın iddiaları ilə razılaşmır
13:45 / 30-06-2025
Qarabağa səfərlər müvəqqəti dayandırılıb
13:43 / 30-06-2025
Çin Azərbaycan vasitəsilə Avropaya yeni yük marşrutu istifadəyə verib
13:24 / 30-06-2025
"Azərbaycanfilm"dəki partlayışla bağlı cinayət işi açılıb
13:15 / 30-06-2025
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
13:13 / 30-06-2025
Mirzoyan Lavrova xəbərdarlıq edib
13:01 / 30-06-2025
Xarici İşlər Nazirliyində yeni idarə yaradılıb
09:25 / 26-06-2025
Tarixi yanlışlıq - İbrahim Əliyev yazır
08:51 / 26-06-2025
Cənubi Qafqazın ən güclüsü...
16:17 / 26-06-2025
Azərbaycanı gülüstana çevirənlər! - Zahid Oruc yazır
13:16 / 29-06-2025
Putin Rusiyada şovinizmi qızışdırır
18:04 / 26-06-2025
Narkotik satan ata və oğlu tutulub
00:00 / 26-06-2025
Bu gün Silahlı Qüvvələri Günüdür
12:57 / 27-06-2025
Prokurorluq Bakıdakı partlayış hadisəsini araşdırır
00:02 / 27-06-2025
Emil Mehtiyev idarə rəisi təyin olunub
08:55 / 28-06-2025
İsrail-İran müharibəsi Orta Asiyanın yolunu bağlayıb?
00:01 / 28-06-2025
Jurnalist Seyfəddin Hüseynlinin qardaşları öldürülüb - (Yenilənib)
16:30 / 26-06-2025
Azərbaycandakı dinlərarası harmoniya Tolerantlıq Evində müzakirə olunub
12:14 / 26-06-2025
İlham Əliyevlə İran prezidenti arasında telefon danışığı olub
Türklərlə bağlı məxfi sənədlər üzə çıxır: hesabatda dəhşətli işgəncələrdən bəhs olunur - Fotolar
Tarix: 18-02-2020 13:23 | Bölmə: Slayd
Çindəki düşərgələrdə saxlanılan 100 minlərlə müsəlman uyğur türkünün gələcəyini müəyyən edən sənədlər ortaya çıxıb. 137 səhifəlik hesabatda insanların necə geydikləri, gün ərzində kimlərlə danışdıqları, qonşu və qohumları ilə əlaqələri haqda məlumatlar da öz əksini tapır.
Reyting.az xəbər verir ki, bu məlumatları BBC ələ keçirib.
Çinin qərbindəki Sincanda 3 mindən çox şəxs ilə bağlı hesabatda bu insanların gündəlik həyat tərzləri, kimlərlə söhbət etdiklərinə dair ətraflı məlumatlar yer alıb.
Çin dövləti isə insanların şəxsi həyatına müdaxilə və onların yaşam hüquqlarını pozmaqla səhv bir iş görmədiyini, “terror və radikal qruplarla mübarizə apardığını” iddia edir.
Hesabatda qeyd olunur ki, ötən il Sincan bölgəsindən məlumat verən bir şəxsin yenidən risk edərək hesabatı sızdırması ilə reallıqlar - Çinin uyğur türklərinin başına açdığı oyunlara aydınlıq gətirilib.
Qeydlərdən birində əvvəllər Çin rəsmiləri tərəfindən jurnalistlərin aparıldığı və 311 nəfərin saxlanıldığı düşərgədə insanların keçmişləri, dini təmayülləri, yüzlərlə qohum və qonşuları, dostları ilə qurduqları əlaqələrə dair ətraflı məlumatlar yer alıb.
Düşərgədən ayrılan bəzi şəxslər haqqında yenidən kampa gətirilməsi və ya sərbəst buraxılmasına dair qərarlar da öz əksini tapıb. Məsələn, 598 saylı qərara əsasən, 38 yaşlı Helçem adlı qadın düşərgədən buraxıldıqdan illər sonra yenidən həbs edilib. Bunun səbəbi isə həmin xanımın illər əvvəl başına yaylıq bağlaması olub.
Məlumatlara görə, bəzi uyğur türkləri sadəcə, başlarını bağladıqları üçün saxlanılıblar.
Digər qeydlərdə pasport almaq üçün müvafiq orqana müraciət etdiyi üçün düşərgəyə gətirilən insanların olduğu da bildirilir. Pasport almaq və Sincan bölgəsindən çıxmaq istəyən uyğur türklərinə “radikal” ittihamı irəli sürülür.
Raportun 66 nömrəli qrafikində 34 yaşlı Memettohti adlı kişinin “praktikada riskli olmadığı” təqdirdə pasport almaq istədiyi üçün kampa qaytarıldığı bəlli olur.
28 yaşlı Nurmemetin kampa qaytarılmasına səbəb kimi internetdə hansısa linkə maraq göstərməsi və bilmədən xarici veb-səhifəyə daxil olmasıdır.
2017-ci ildə Çin düşərgələrə yerləşdirmə proqramına başlayıb, “kənd mərkəzli işçi qrupları” olaraq tanınan Çin Kommunist Partiyasına bağlı bəzi işçiləri uyğur cəmiyyəti ilə işləməyə qərar verib. Hər bir qrup uyğur türkü üçün təlimatlandırılıb. Qrup üzvləri onlara verilən uyğur türkü ailəsi ilə tanış olub, evlərinə gedib, günlük praktikaları, evdəki dini atmosferlə, evdə neçə dini kitabın olması ilə maraqlanıb və qeydlər götürüblər. Bu qeydlərdə qrupun görüşdüyü hər uyğur türkünün keçmişi, dua etməsi, daha əvvəl düşərgədə olub-olmaması, xaricə gedib-getməməsi kimi hallar təsvir edilib.
311 nəfərlik siyahıda hər kəsin ölkə xaricində yaşayan qohumunun olduğu bildirilir. Bu da, “potensial sədaqətsizliyin” isbatı kimi qəbul edilir və bu səbəbdən də onlar düşərgələrə göndərilir.
Qeydlərdə 65 yaşlı Yusif adlı şəxsin iki qızının 2014-2015-ci illərdə başına çadıra bağladığı, oğlunun isə İslam təhsili olduğu yazılır. Ailəsi ilə bağlı şübhələr səbəbindən Yusifin “düşərgədə təhsilini davam etdirməsinə” qərar verilir.
Ötən il Sincanda baş verənlərlə bağlı bu qeydlər Amsterdamda yaşayan uyğur türkü Asiya Abdulahebin əlinə keçir.
BBC-yə danışan Asiya Abdulaheb bu məlumatların doğru olduğuna əminliyini ifadə edir: “Bu bilgilər gerçək insanlar haqqındadır. Bu qeydlərdə insanların şəxsi həyatına dair informasiyalar var. Çin bu sənədləri ictimaiyyətə paylaşmazdı. Çin hökuməti bunu təkzib edə bilməz”.
Sürgündə yaşayan Asiya əlavə edir ki, Sincanda həbslər dalğası başlayandan sonra bu ölkədə yaşayan ailəsi ilə əlaqə saxlaya bilmir.
İngiltərənin “Financial Times” dərgisi isə bu qeydləri paylaşarkən uyğur türklərinin həbsə getməsinə səbəb olan qadağaları da paylaşıb. Həmin qadağalar bunlardır:
- Ailə planlanması şərtlərini pozmaq
- 26 həssas ölkədən birinə səfər etmək
- 2009-cu ildəki etirazlarda iştirak etmək
- Həccə getmək
- Həbs olunan şəxslə qohum olmaq
- İbadət üçün “qanundankənar” meydan tapmaq
- Məsciddəki kitabı alıb gizlincə evdə oxumaq
- Pasporta sahib olmaq
- Saqqallı olmaq
- Çin hökumətinin qadağan etdiyi saytlara daxil olmaq
- Qadağan olunan kitablara sahiblənmək
- 16 yaşından kiçik uşaqlara dini kitablar oxutmaq
- Məscidlərə pul vermək
- Yerli qanunlara itaətsizlik
- İctimaiyyətə açıq yerlərdə dua etmək
- Xaricdə yaşayan birini axtarmaq.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 18-02-2020 13:23 | Bölmə: Slayd
Çindəki düşərgələrdə saxlanılan 100 minlərlə müsəlman uyğur türkünün gələcəyini müəyyən edən sənədlər ortaya çıxıb. 137 səhifəlik hesabatda insanların necə geydikləri, gün ərzində kimlərlə danışdıqları, qonşu və qohumları ilə əlaqələri haqda məlumatlar da öz əksini tapır.
Reyting.az xəbər verir ki, bu məlumatları BBC ələ keçirib.
Çinin qərbindəki Sincanda 3 mindən çox şəxs ilə bağlı hesabatda bu insanların gündəlik həyat tərzləri, kimlərlə söhbət etdiklərinə dair ətraflı məlumatlar yer alıb.
Çin dövləti isə insanların şəxsi həyatına müdaxilə və onların yaşam hüquqlarını pozmaqla səhv bir iş görmədiyini, “terror və radikal qruplarla mübarizə apardığını” iddia edir.
Hesabatda qeyd olunur ki, ötən il Sincan bölgəsindən məlumat verən bir şəxsin yenidən risk edərək hesabatı sızdırması ilə reallıqlar - Çinin uyğur türklərinin başına açdığı oyunlara aydınlıq gətirilib.
Qeydlərdən birində əvvəllər Çin rəsmiləri tərəfindən jurnalistlərin aparıldığı və 311 nəfərin saxlanıldığı düşərgədə insanların keçmişləri, dini təmayülləri, yüzlərlə qohum və qonşuları, dostları ilə qurduqları əlaqələrə dair ətraflı məlumatlar yer alıb.
Düşərgədən ayrılan bəzi şəxslər haqqında yenidən kampa gətirilməsi və ya sərbəst buraxılmasına dair qərarlar da öz əksini tapıb. Məsələn, 598 saylı qərara əsasən, 38 yaşlı Helçem adlı qadın düşərgədən buraxıldıqdan illər sonra yenidən həbs edilib. Bunun səbəbi isə həmin xanımın illər əvvəl başına yaylıq bağlaması olub.
Məlumatlara görə, bəzi uyğur türkləri sadəcə, başlarını bağladıqları üçün saxlanılıblar.
Digər qeydlərdə pasport almaq üçün müvafiq orqana müraciət etdiyi üçün düşərgəyə gətirilən insanların olduğu da bildirilir. Pasport almaq və Sincan bölgəsindən çıxmaq istəyən uyğur türklərinə “radikal” ittihamı irəli sürülür.
Raportun 66 nömrəli qrafikində 34 yaşlı Memettohti adlı kişinin “praktikada riskli olmadığı” təqdirdə pasport almaq istədiyi üçün kampa qaytarıldığı bəlli olur.
28 yaşlı Nurmemetin kampa qaytarılmasına səbəb kimi internetdə hansısa linkə maraq göstərməsi və bilmədən xarici veb-səhifəyə daxil olmasıdır.
2017-ci ildə Çin düşərgələrə yerləşdirmə proqramına başlayıb, “kənd mərkəzli işçi qrupları” olaraq tanınan Çin Kommunist Partiyasına bağlı bəzi işçiləri uyğur cəmiyyəti ilə işləməyə qərar verib. Hər bir qrup uyğur türkü üçün təlimatlandırılıb. Qrup üzvləri onlara verilən uyğur türkü ailəsi ilə tanış olub, evlərinə gedib, günlük praktikaları, evdəki dini atmosferlə, evdə neçə dini kitabın olması ilə maraqlanıb və qeydlər götürüblər. Bu qeydlərdə qrupun görüşdüyü hər uyğur türkünün keçmişi, dua etməsi, daha əvvəl düşərgədə olub-olmaması, xaricə gedib-getməməsi kimi hallar təsvir edilib.
311 nəfərlik siyahıda hər kəsin ölkə xaricində yaşayan qohumunun olduğu bildirilir. Bu da, “potensial sədaqətsizliyin” isbatı kimi qəbul edilir və bu səbəbdən də onlar düşərgələrə göndərilir.
Qeydlərdə 65 yaşlı Yusif adlı şəxsin iki qızının 2014-2015-ci illərdə başına çadıra bağladığı, oğlunun isə İslam təhsili olduğu yazılır. Ailəsi ilə bağlı şübhələr səbəbindən Yusifin “düşərgədə təhsilini davam etdirməsinə” qərar verilir.
Ötən il Sincanda baş verənlərlə bağlı bu qeydlər Amsterdamda yaşayan uyğur türkü Asiya Abdulahebin əlinə keçir.
BBC-yə danışan Asiya Abdulaheb bu məlumatların doğru olduğuna əminliyini ifadə edir: “Bu bilgilər gerçək insanlar haqqındadır. Bu qeydlərdə insanların şəxsi həyatına dair informasiyalar var. Çin bu sənədləri ictimaiyyətə paylaşmazdı. Çin hökuməti bunu təkzib edə bilməz”.
Sürgündə yaşayan Asiya əlavə edir ki, Sincanda həbslər dalğası başlayandan sonra bu ölkədə yaşayan ailəsi ilə əlaqə saxlaya bilmir.
İngiltərənin “Financial Times” dərgisi isə bu qeydləri paylaşarkən uyğur türklərinin həbsə getməsinə səbəb olan qadağaları da paylaşıb. Həmin qadağalar bunlardır:
- Ailə planlanması şərtlərini pozmaq
- 26 həssas ölkədən birinə səfər etmək
- 2009-cu ildəki etirazlarda iştirak etmək
- Həccə getmək
- Həbs olunan şəxslə qohum olmaq
- İbadət üçün “qanundankənar” meydan tapmaq
- Məsciddəki kitabı alıb gizlincə evdə oxumaq
- Pasporta sahib olmaq
- Saqqallı olmaq
- Çin hökumətinin qadağan etdiyi saytlara daxil olmaq
- Qadağan olunan kitablara sahiblənmək
- 16 yaşından kiçik uşaqlara dini kitablar oxutmaq
- Məscidlərə pul vermək
- Yerli qanunlara itaətsizlik
- İctimaiyyətə açıq yerlərdə dua etmək
- Xaricdə yaşayan birini axtarmaq.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 17:45
Bəylər Eyyubov yeni vəzifəyə təyin olunub
Bu gün, 16:46
Ərdoğan Azərbaycana səfər edəcək
Bu gün, 15:08
Professor: Şovinizm Rusiyanı uçuruma aparır
Bu gün, 14:15
Qarabağa növbəti köç karvanı gedib - (Yenilənib)
Bu gün, 11:03
Rusiya ilə bağlı dəhşətli statistika açıqlanıb
Bu gün, 10:57
Ağdamda polis minaya düşüb - (Yenilənib)
Bu gün, 08:19
Sedna planetinin sirri açılacaq
Dünən, 13:16
Putin Rusiyada şovinizmi qızışdırır
Dünən, 11:16
Yekaterinburqda saxlanılan azərbaycanlılar hakim qarşısına çıxarılıb - (Yenilənib) - Fotolar
Dünən, 10:35
Deputat: Rusiyanın təzyiqləri həm də Azərbaycanın xarici siyasəti ilə əlaqədar ola bilər
28-06-2025, 11:12
Rəsmi Bakı Rusiyada azərbaycanlılara hücumlarla bağlı bəyanat yayıb
28-06-2025, 08:55
İsrail-İran müharibəsi Orta Asiyanın yolunu bağlayıb?
28-06-2025, 00:01
Jurnalist Seyfəddin Hüseynlinin qardaşları öldürülüb - (Yenilənib)
26-06-2025, 08:51
Cənubi Qafqazın ən güclüsü...
25-06-2025, 13:50
Nüvə müharibəsi... - Böyük fəlakətdən iki ölkə qurtulacaq
25-06-2025, 13:03
İsrail-İran müharibəsi Zəngəzur yolunu aça bilər
25-06-2025, 11:20
Beş hərbçiyə general-mayor rütbəsi verilib
25-06-2025, 10:56
Ermənistanda dövlət çevrilişi etmək istəyiblər
24-06-2025, 14:42
Beş ölkə Rusiyanın işğalından qorunmaq üçün milyonlarla mina basdıracaq
24-06-2025, 12:51
“Qiyamət planı” üzə çıxıb - Fotolar
23-06-2025, 19:12
Cəlaloğlu: "İranı əvvəlki məcrasına qaytarmaq istəyirlərsə, onda hakimiyyətdə Qacarlar oturmalıdır” - Müsahibə
23-06-2025, 18:53
Yeni dünya düzəni Yaxın Şərqin simasını dəyişir
23-06-2025, 15:14
İran MAQATE ilə əməkdaşlığı dayandırmaq istəyir
23-06-2025, 14:49
Neftin qiyməti son beş ayda ən yüksək həddə çatıb
23-06-2025, 14:23
İlham Əliyev Goranboyda müəssisənin açılışını edib - (Yenilənib)
23-06-2025, 13:56
Prezident Yevlaxa gedib - (Yenilənib) - Fotolar
23-06-2025, 11:57
Xüsusi karantin rejiminin müddəti uzadılıb
22-06-2025, 08:55
Tehran geri çəkilmək istəmir
21-06-2025, 19:32
DTX-nın saxladığı sabiq icra başçısı həbs edilib
21-06-2025, 18:12
“Real Ermənistan” erməniləri niyə qorxudur?
21-06-2025, 16:45
Dövlət qulluqçuları təltif edilib - (Siyahı)
21-06-2025, 15:58
Prezident icra başçısını vəzifədən azad edib
21-06-2025, 13:08
İranın ən böyük nüvə mərkəzinə zərbə endiriblər
21-06-2025, 12:54
Naxçıvanın Konstitusiyası dəyişir
21-06-2025, 11:50
NATO-nun mövcudluğu sual altına düşüb
20-06-2025, 16:26
Professor: İraq ssenarisi İranda təkrar olunur
20-06-2025, 12:30
İsrail-İran davası: Münaqişənin sonu necə görünür?
20-06-2025, 11:08
Paşinyan Türkiyədə sülh sazişini müzakirə edəcək
20-06-2025, 09:12
DTX-nın saxladığı vitse-prezidentin məhkəməsi başlayıb
19-06-2025, 13:36
NATO-da böyük dəyişiklik olacaq
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
