00:39 / 25-06-2025
NATO: Ukraynada 250 min rus hərbçisi həlak olub
00:29 / 25-06-2025
Orban: Dörd ölkə Zelenskini NATO sammitində görmək istəmir
00:17 / 25-06-2025
İranın nüvə proqramını məhv edə bilməyiblər
00:03 / 25-06-2025
16 yaşlı qızı qaçıran axund işdən çıxarılıb
19:40 / 24-06-2025
“Qərbi Azərbaycan İrsi” kitabının təqdimatı olub - Fotolar
19:25 / 24-06-2025
Milyarderin övladını "ChatGPT" tərbiyə edir
19:17 / 24-06-2025
Vardanyan yenidən hakim qarşısına çıxarılıb - Fotolar
19:09 / 24-06-2025
İqtisadi Şuranın iclası keçirilib, aidiyyəti qurumlara müvafiq tapşırıqlar verilib
18:01 / 24-06-2025
Qadın sərnişinlərə əxlaqsızlıq edən taksi sürücüsü saxlanılıb
17:50 / 24-06-2025
Abşeronda küçə iti nənə və nəvəyə hücum edib
17:45 / 24-06-2025
Tramp: "Ümid edirəm ki, Rusiya ilə sövdələşə biləcəyik"
17:25 / 24-06-2025
Azərbaycanla Çin arasında viza ləğvi nə vaxtdan qüvvəyə minir? - Açıqlama
17:04 / 24-06-2025
Jurnalistlərin həbs müddəti uzadılıb
17:03 / 24-06-2025
Böyük Qayıdış Proqramı: yeni alt işçi qrupları yaradılıb
16:59 / 24-06-2025
Rəsmi Bakı: "İsrail və İran arasında atəşkəsi alqışlayırıq"
16:26 / 24-06-2025
Tramp İran və İsrail arasında vasitəçiliyi necə edib?
16:19 / 24-06-2025
Qəzzada daha 84 fələstinli həyatını itirib
16:09 / 24-06-2025
İsazadə: “Əməliyyatlar İranın nüvə texnologiyasının durumundan asılı olacaq”
16:02 / 24-06-2025
Polis əməliyyatı: 175 kq narkotik vasitə dövriyyədən çıxarılıb
15:50 / 24-06-2025
Atəşkəs pozulub - İsrail İrana zərbə endirib
15:28 / 24-06-2025
Xaricdən Azərbaycana köçürülmək istəyən tələbələrə əlavə şans verilib
15:05 / 24-06-2025
Dövlət informasiya ehtiyatları və sistemləri barədə qərar qəbul olunub
14:56 / 24-06-2025
Azərbaycan ilk dəfə BMT-nin Bürosuna sədr seçilib
14:50 / 24-06-2025
Fransanın müstəmləkəçilik siyasəti müzakirə olunacaq
14:42 / 24-06-2025
Beş ölkə Rusiyanın işğalından qorunmaq üçün milyonlarla mina basdıracaq
14:24 / 24-06-2025
QHT-lərə nəzarət artırılır
14:12 / 24-06-2025
Prezident şirkət sədrini qəbul edib
14:08 / 24-06-2025
“Dövlət borcu haqqında” qanuna dəyişiklik edilir
14:06 / 24-06-2025
Milli Məclisin növbəti iclasının vaxtı bəlli olub
13:56 / 24-06-2025
Ağdərə və Ağdama növbəti köç karvanı gedib - (Yenilənib)
17:28 / 20-06-2025

14:57 / 22-06-2025

14:17 / 20-06-2025

13:08 / 21-06-2025

06:06 / 22-06-2025

12:30 / 20-06-2025

15:58 / 21-06-2025

16:26 / 20-06-2025

16:45 / 21-06-2025

19:12 / 23-06-2025

08:55 / 22-06-2025

19:32 / 21-06-2025

Şirkətlər fəhlələrin həyatını təhlükəyə atır - Xəbərdarlıq
Tarix: 30-06-2018 16:10 | Bölmə: Slayd

Anomal istilərə məhəl qoymayan bəzi işəgötürənlər işçiləri açıq havada işlədir
Azərbaycanda anomal istilərə görə açıq şəraitli yerlərdə işlər dayandırıla bilər. Əmək Məcəlləsinin 233-cü (Soyuq və isti havalar şəraitində fasilələr və işin dayandırılması) maddəsinə əsasən, havanın temperaturu azı 41 dərəcə selsidən çox olan istilər zamanı açıq şəraitli iş yerlərində fasilələr verilir və iş dayandırılır.
Fasilələr iş vaxtına daxil edilir və bu fasilələr zamanı əməkhaqqı işçilərin tarif maaşına görə ödənilir. İş dayandırıldıqda, boşdayanma vaxtının haqqı işçinin təqsiri üzündən baş verməyən boşdayanma kimi, tarif maaşının üçdə iki hissəsindən az olmayaraq ödənilir.
Təbii ki, bütün bunlar qanunvericilikdə təsbit olunub. Amma son günlər ölkədə havanın isti keçməsinə baxmayaraq açıq havadakı iş yerlərinin hansındasa önləyici tədbilərin həyata keçirdiyi hiss olunmur. Hətta günün ən qızmar vaxtında belə yol təmiri və tikinti sahələrində işçilərin işlədildiyi müşahidə edilir.
Xatırladaq ki, Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin Milli Hidrometeorologiya Departamenti iyul ayı ərzində anomal istilərin davam edəcəyi ilə bağlı xəbərdarlıq edib.
Bəs görəsən, rəsmi qurumlar bununla bağlı hansı tədbirlər həyata keçirmək niyyətindədir?
Qeyd edək ki, Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiə Nazirliyi işəgötürənlərə müraciət edib. Nazirlikdən bildirilib ki, növbəti günlərdə anomal isti hava şəraitinin müşahidə olunacağı və havanın temperaturunun yüksəlməsi ilə bağlı nazirlik yanında Dövlət Əmək Müfəttişliyi Xidməti işəgötürənlərə müraciət ünvanlayıb:
"Havanın temperaturunun +41 dərəcə selsidən çox olduğu hallarda işçilərin həyat və sağlamlığının qorunması üçün əmək qanunvericiliyinə əsasən zəruri tədbirlərin görülməsi təmin edilməlidir".
Bildirilib ki, Əmək Məcəlləsinin 233-cü maddəsinə uyğun olaraq, havanın temperaturu + 41 dərəcə selsidən çox olduğu hallarda açıq havada və sərinləşdirici qurğular olmayan örtülü binalarda, otaqlarda və digər iş yerlərində bütün növ işlərin görülməsi dayandırılmalıdır: "Qeyd olunan hallarda işçilərə sərinləmək üçün imkan yaradılmalı, onlara fasilələr verilməli, fasilənin sayı və müddəti işəgötürənlə həmkarlar təşkilatının birgə qərarı əsasında müəyyən olunmalıdır".
Rəsmi çağırışda qeyd olunur ki, Dövlət Əmək Müfəttişliyi Xidməti işçilərin həyat və sağlamlığının qorunması məqsədilə əməyin mühafizəsi tədbirlərinin görülməsinin, o cümlədən havanın temperaturunun +41 dərəcə selsidən çox olduğu hallarda bu məqsədlə zəruri işlərin aparılmasının qanunvericiliklə işəgötürənlərin əsas vəzifələrindən olduğunu diqqətə çatdırır.

Məsələylə bağlı Vətəndaşların Əmək Hüquqlarını Müdafiə Liqası İcraiyyə “Reytinq” qəzetinə deyib ki, Əmək Məcəlləsinin 2 saylı əlavəsində "İlin soyuq vaxtında açıq havada və ya isidilməyən örtülü binalarda, habelə isti havalarda işin dayandırılması və işçilərə fasilələrin verilməsi şərtləri" müəyyən edilir. S. Məmmədov bildirib ki, həmin şərtlərə görə, 41 dərəcə selsidən çox olan hava şəraitində açıq havada və sərinləşdirici qurğular olmayan örtülü binalarda, otaqlarda və digər iş yerlərində bütün növ işlərin görülməsi dayandırılır və işçilərə sərinləmək üçün imkan yaradılmaqla fasilələr verilir:
“Əvvəla iş hər yerdə dayandırılmalı deyil. İş o yerdə dayandırılır ki, orada havanı tənzimləmək mümkün deyil. Məsələn, çöldə 50 dərəcə isti ola bilər, amma sizin işlədiyiniz otaqda kondisioner var və sizin iş mexanizminə mənfi təsir yoxdur. O zaman sizin işiniz nəyə görə danandırılmalıdır? Körfəz ölkələrində temperatur 50-60 dərəcə olur, amma hamı işləyir. İşin dayandırılması açıq havada işləyənlərə aiddir. Qanuna görə 41 dərəcəni keçdikdə işlər dayandırılmalıdır. Əgər havanın temperaturu işçinin sağlamlığına aşkar zərərə vurusa, işəgötürən işi dayandırmasa belə, tədbirlər görməlidir. Elə işlər var ki, orada heç bir halda işi dayandırmaq olmaz. Məsələn, qəza baş verib, onu aradan qaldıran zaman işi necə dayandırsınlar? Ancaq əlavə tədbirlər görülməlidir.
Əlavə tədbir nə ola bilər? Çölün düzündə iş gedir. Orada çətirlər quraşdırıla, işçilərə sərinləşdirici içkilər – ayran, qazlı su verilə bilər. Yaxud qısa-qısa fazilələrə işləyə bilərlər. Elə işəgötürən var ki, vicdanlıdır, işçilərin sağlamlığına qayğı ilə yanaşır. Bu həm də onun vəzifəsidir. Təbii ki, Azərbaycanda elə şirkətlər var ki, qanuna uyğun olaraq işi saxlayırlar. Amma işi dayandırmayanlar da var. Məsələn, şəhərin müxtəlif istiqamətlərində asfaltlanma işləri gedir, heç birində də iş dayanmayıb. Şəhərdəki tikinti sektorunda da iş dayandırılmayıb. Ancaq havanın temperaturunun yüksək olması o demək deyil ki, bütün günü işləməsinlər. Günorta saat 2-4 arası temperatur 41 dərəcəni keçəndə həmin müddət işi dayandırmaq olar”.
Ekspert bu prosesə Dövlət Əmək Müfəttişliyi nəzarət etdiyini bildirib. Lakin onlar da bu prosesə tam nəzarət edə bilmirlər:
“Birincisi, artıq neçə müddətdir ki, yoxlamalara moratorium qoyublar. Ona görə də yoxlama xarakterli monitorinqlər keçirə bilmirlər. Təbii ki, yoxlamaların azalması yaxşı haldır. Amma sahibkarlar da bundan sui-istifadə etməməlidirlər. Yəni normal işəgötürən heç bir orqanın tələbini gözləmədən bu qaydalara əməl etməlidir. Ona görə ki, birincisi, işəgötürən işçinin sağlamlığına dəyən zərərə görə məsuliyyət daşıyır.
İkincisi, işçini belə hava şəritində işlətmək əməyin mühafizəsi qaydalarının pozulmasıdır və bu inzibati məsuliyyət, nəticələr ağır olduqda (məslən ölümlə nəticələndikdə) cinayət məsuliyyəti yaradır”.
S. Məmmədov qeyd edib ki, Dövlət Əmək Müfəttişliyi Xidməti bu sahədə dövlət nəzarətini həyata keçirən səlahiyyətli orqandır. Lakin, hazırda bu xidmət yoxlamalara qoyulan moratoriuma görə müəssisələrə xəbərdarlıqsız daxil olaraq qanunsuzluğu aşkar edə bilmirlər: “Hətta moratorium olmasa belə, Əmək Müfəttişliyinin 250-270 nəfər əməkdaşı bu işin öhdəsindən gələ bilməz. Bəs nə etməli?
İşçinin onun sağlamlığına dəyən işlərdən imtina hüququ var və bu Məcəllədə göstərilir. Əmək müqaviləsi ilə işləyənlər belə tələb qoya bilər. Təəssüf ki, əksər iş yerlərində işçilərlə əmək müqaviləsi yoxdur və onlar məcburi əməyə cəlb olunmuş sayılırlar. Onlar belə tələb irəli sürərlərsə, dərhal iş yerindən qovulurlar. Yəni bu problemi həll etmək üçün ilk növbədə iş yerlərində əmək münasibətləri qanunauyğun tənzimlənməlidir. Əks halda problemi həll etmək mümkün olmayacaq”.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 30-06-2018 16:10 | Bölmə: Slayd

Anomal istilərə məhəl qoymayan bəzi işəgötürənlər işçiləri açıq havada işlədir
Azərbaycanda anomal istilərə görə açıq şəraitli yerlərdə işlər dayandırıla bilər. Əmək Məcəlləsinin 233-cü (Soyuq və isti havalar şəraitində fasilələr və işin dayandırılması) maddəsinə əsasən, havanın temperaturu azı 41 dərəcə selsidən çox olan istilər zamanı açıq şəraitli iş yerlərində fasilələr verilir və iş dayandırılır.
Fasilələr iş vaxtına daxil edilir və bu fasilələr zamanı əməkhaqqı işçilərin tarif maaşına görə ödənilir. İş dayandırıldıqda, boşdayanma vaxtının haqqı işçinin təqsiri üzündən baş verməyən boşdayanma kimi, tarif maaşının üçdə iki hissəsindən az olmayaraq ödənilir.
Təbii ki, bütün bunlar qanunvericilikdə təsbit olunub. Amma son günlər ölkədə havanın isti keçməsinə baxmayaraq açıq havadakı iş yerlərinin hansındasa önləyici tədbilərin həyata keçirdiyi hiss olunmur. Hətta günün ən qızmar vaxtında belə yol təmiri və tikinti sahələrində işçilərin işlədildiyi müşahidə edilir.
Xatırladaq ki, Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin Milli Hidrometeorologiya Departamenti iyul ayı ərzində anomal istilərin davam edəcəyi ilə bağlı xəbərdarlıq edib.
Bəs görəsən, rəsmi qurumlar bununla bağlı hansı tədbirlər həyata keçirmək niyyətindədir?
Qeyd edək ki, Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiə Nazirliyi işəgötürənlərə müraciət edib. Nazirlikdən bildirilib ki, növbəti günlərdə anomal isti hava şəraitinin müşahidə olunacağı və havanın temperaturunun yüksəlməsi ilə bağlı nazirlik yanında Dövlət Əmək Müfəttişliyi Xidməti işəgötürənlərə müraciət ünvanlayıb:
"Havanın temperaturunun +41 dərəcə selsidən çox olduğu hallarda işçilərin həyat və sağlamlığının qorunması üçün əmək qanunvericiliyinə əsasən zəruri tədbirlərin görülməsi təmin edilməlidir".
Bildirilib ki, Əmək Məcəlləsinin 233-cü maddəsinə uyğun olaraq, havanın temperaturu + 41 dərəcə selsidən çox olduğu hallarda açıq havada və sərinləşdirici qurğular olmayan örtülü binalarda, otaqlarda və digər iş yerlərində bütün növ işlərin görülməsi dayandırılmalıdır: "Qeyd olunan hallarda işçilərə sərinləmək üçün imkan yaradılmalı, onlara fasilələr verilməli, fasilənin sayı və müddəti işəgötürənlə həmkarlar təşkilatının birgə qərarı əsasında müəyyən olunmalıdır".
Rəsmi çağırışda qeyd olunur ki, Dövlət Əmək Müfəttişliyi Xidməti işçilərin həyat və sağlamlığının qorunması məqsədilə əməyin mühafizəsi tədbirlərinin görülməsinin, o cümlədən havanın temperaturunun +41 dərəcə selsidən çox olduğu hallarda bu məqsədlə zəruri işlərin aparılmasının qanunvericiliklə işəgötürənlərin əsas vəzifələrindən olduğunu diqqətə çatdırır.

Məsələylə bağlı Vətəndaşların Əmək Hüquqlarını Müdafiə Liqası İcraiyyə “Reytinq” qəzetinə deyib ki, Əmək Məcəlləsinin 2 saylı əlavəsində "İlin soyuq vaxtında açıq havada və ya isidilməyən örtülü binalarda, habelə isti havalarda işin dayandırılması və işçilərə fasilələrin verilməsi şərtləri" müəyyən edilir. S. Məmmədov bildirib ki, həmin şərtlərə görə, 41 dərəcə selsidən çox olan hava şəraitində açıq havada və sərinləşdirici qurğular olmayan örtülü binalarda, otaqlarda və digər iş yerlərində bütün növ işlərin görülməsi dayandırılır və işçilərə sərinləmək üçün imkan yaradılmaqla fasilələr verilir:
“Əvvəla iş hər yerdə dayandırılmalı deyil. İş o yerdə dayandırılır ki, orada havanı tənzimləmək mümkün deyil. Məsələn, çöldə 50 dərəcə isti ola bilər, amma sizin işlədiyiniz otaqda kondisioner var və sizin iş mexanizminə mənfi təsir yoxdur. O zaman sizin işiniz nəyə görə danandırılmalıdır? Körfəz ölkələrində temperatur 50-60 dərəcə olur, amma hamı işləyir. İşin dayandırılması açıq havada işləyənlərə aiddir. Qanuna görə 41 dərəcəni keçdikdə işlər dayandırılmalıdır. Əgər havanın temperaturu işçinin sağlamlığına aşkar zərərə vurusa, işəgötürən işi dayandırmasa belə, tədbirlər görməlidir. Elə işlər var ki, orada heç bir halda işi dayandırmaq olmaz. Məsələn, qəza baş verib, onu aradan qaldıran zaman işi necə dayandırsınlar? Ancaq əlavə tədbirlər görülməlidir.
Əlavə tədbir nə ola bilər? Çölün düzündə iş gedir. Orada çətirlər quraşdırıla, işçilərə sərinləşdirici içkilər – ayran, qazlı su verilə bilər. Yaxud qısa-qısa fazilələrə işləyə bilərlər. Elə işəgötürən var ki, vicdanlıdır, işçilərin sağlamlığına qayğı ilə yanaşır. Bu həm də onun vəzifəsidir. Təbii ki, Azərbaycanda elə şirkətlər var ki, qanuna uyğun olaraq işi saxlayırlar. Amma işi dayandırmayanlar da var. Məsələn, şəhərin müxtəlif istiqamətlərində asfaltlanma işləri gedir, heç birində də iş dayanmayıb. Şəhərdəki tikinti sektorunda da iş dayandırılmayıb. Ancaq havanın temperaturunun yüksək olması o demək deyil ki, bütün günü işləməsinlər. Günorta saat 2-4 arası temperatur 41 dərəcəni keçəndə həmin müddət işi dayandırmaq olar”.
Ekspert bu prosesə Dövlət Əmək Müfəttişliyi nəzarət etdiyini bildirib. Lakin onlar da bu prosesə tam nəzarət edə bilmirlər:
“Birincisi, artıq neçə müddətdir ki, yoxlamalara moratorium qoyublar. Ona görə də yoxlama xarakterli monitorinqlər keçirə bilmirlər. Təbii ki, yoxlamaların azalması yaxşı haldır. Amma sahibkarlar da bundan sui-istifadə etməməlidirlər. Yəni normal işəgötürən heç bir orqanın tələbini gözləmədən bu qaydalara əməl etməlidir. Ona görə ki, birincisi, işəgötürən işçinin sağlamlığına dəyən zərərə görə məsuliyyət daşıyır.
İkincisi, işçini belə hava şəritində işlətmək əməyin mühafizəsi qaydalarının pozulmasıdır və bu inzibati məsuliyyət, nəticələr ağır olduqda (məslən ölümlə nəticələndikdə) cinayət məsuliyyəti yaradır”.
S. Məmmədov qeyd edib ki, Dövlət Əmək Müfəttişliyi Xidməti bu sahədə dövlət nəzarətini həyata keçirən səlahiyyətli orqandır. Lakin, hazırda bu xidmət yoxlamalara qoyulan moratoriuma görə müəssisələrə xəbərdarlıqsız daxil olaraq qanunsuzluğu aşkar edə bilmirlər: “Hətta moratorium olmasa belə, Əmək Müfəttişliyinin 250-270 nəfər əməkdaşı bu işin öhdəsindən gələ bilməz. Bəs nə etməli?
İşçinin onun sağlamlığına dəyən işlərdən imtina hüququ var və bu Məcəllədə göstərilir. Əmək müqaviləsi ilə işləyənlər belə tələb qoya bilər. Təəssüf ki, əksər iş yerlərində işçilərlə əmək müqaviləsi yoxdur və onlar məcburi əməyə cəlb olunmuş sayılırlar. Onlar belə tələb irəli sürərlərsə, dərhal iş yerindən qovulurlar. Yəni bu problemi həll etmək üçün ilk növbədə iş yerlərində əmək münasibətləri qanunauyğun tənzimlənməlidir. Əks halda problemi həll etmək mümkün olmayacaq”.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 17:04
Jurnalistlərin həbs müddəti uzadılıb
Dünən, 12:51
“Qiyamət planı” üzə çıxıb - Fotolar
Dünən, 07:09
İran və İsrail atəşkəsə razılaşıblar?
23-06-2025, 19:12
Cəlaloğlu: "İranı əvvəlki məcrasına qaytarmaq istəyirlərsə, onda hakimiyyətdə Qacarlar oturmalıdır” - Müsahibə
23-06-2025, 18:53
Yeni dünya düzəni Yaxın Şərqin simasını dəyişir
23-06-2025, 15:14
İran MAQATE ilə əməkdaşlığı dayandırmaq istəyir
23-06-2025, 14:49
Neftin qiyməti son beş ayda ən yüksək həddə çatıb
23-06-2025, 14:23
İlham Əliyev Goranboyda müəssisənin açılışını edib - (Yenilənib)
23-06-2025, 13:56
Prezident Yevlaxa gedib - (Yenilənib) - Fotolar
23-06-2025, 11:57
Xüsusi karantin rejiminin müddəti uzadılıb
22-06-2025, 08:55
Tehran geri çəkilmək istəmir
21-06-2025, 19:32
DTX-nın saxladığı sabiq icra başçısı həbs edilib
21-06-2025, 18:12
“Real Ermənistan” erməniləri niyə qorxudur?
21-06-2025, 16:45
Dövlət qulluqçuları təltif edilib - (Siyahı)
21-06-2025, 15:58
Prezident icra başçısını vəzifədən azad edib
21-06-2025, 13:08
İranın ən böyük nüvə mərkəzinə zərbə endiriblər
21-06-2025, 12:54
Naxçıvanın Konstitusiyası dəyişir
21-06-2025, 11:50
NATO-nun mövcudluğu sual altına düşüb
20-06-2025, 16:26
Professor: İraq ssenarisi İranda təkrar olunur
20-06-2025, 12:30
İsrail-İran davası: Münaqişənin sonu necə görünür?
20-06-2025, 11:08
Paşinyan Türkiyədə sülh sazişini müzakirə edəcək
20-06-2025, 09:12
DTX-nın saxladığı vitse-prezidentin məhkəməsi başlayıb
19-06-2025, 13:36
NATO-da böyük dəyişiklik olacaq
19-06-2025, 12:38
Fordo tilsimi: İsrail bu obyekti necə məhv edəcək?
19-06-2025, 11:32
Rusiya ikinci strateji müttəfiqini itirmək riski ilə üzləşib
19-06-2025, 09:57
Sabah daha bir şəhidimizin dəfn mərasimi olacaq - Foto
19-06-2025, 09:12
Rusiya ilə Azərbaycan Xəzərdəki problemin həllinə çalışırlar - Foto
18-06-2025, 16:25
Trampın İrana hücumunu dayandırmaq istəyirlər
18-06-2025, 13:18
Müəllimlərin sertifikatlaşdırılması prosesinə başlanılıb - (Yenilənib)
18-06-2025, 12:34
İsrailin raketdən müdafiə vasitələri tükənir - Foto
18-06-2025, 11:30
Çindən Tehrana qeyri-müəyyən yükü olan təyyarələr uçur
18-06-2025, 10:52
İranın qonşuları çətin vəziyyətdədir
18-06-2025, 08:30
Günəşdə güclü partlayış baş verib
17-06-2025, 18:48
Rusiya Ayda hərbi təyinatlı obyekt tikəcək
17-06-2025, 17:42
İrandakı rejimi dəyişirlər?
17-06-2025, 16:03
Mollazadə: İrana qarşı hərbi əməliyyat məcburiyyətdən irəli gəlir
17-06-2025, 13:26
Professor: İranı beş yerə bölmək istəyirlər
17-06-2025, 11:19
Ərdoğan İranı niyə dəstəkləyir?
17-06-2025, 08:11
Vaşinqton Tehranla danışıqlara tələsir