00:10 / 02-09-2025
Keçmiş əri azərbaycanlı qadını Finlandiyada öldürüb
19:47 / 01-09-2025
Qaya Məmmədov: Minsk Prosesinin bağlanması ilə uğursuz bir diplomatik yanaşma sona çatıb
18:52 / 01-09-2025
Həbs edilən Şahin Şıxlinskinin yerinə seçki keçirilib
18:10 / 01-09-2025
Keçmiş sovet ölkələri sürətlə Rusiyadan uzaqlaşmağa məcburdur
18:03 / 01-09-2025
Azərbaycanın göndərdiyi humanitar yardım Ukraynaya çatıb
17:57 / 01-09-2025
Pakistan Ermənistanın ŞƏT-ə üzvlüyünü bloklayıb
17:42 / 01-09-2025
Qurban Qurbanovun oğlu toya hazırlaşır - Foto
17:27 / 01-09-2025
Mehriban Əliyeva birinci xanımlarla gəmi gəzintisində iştirak edib - (Yenilənib) - Fotolar
17:12 / 01-09-2025
Sabiq rəisi hakim qarşısına çıxarılıb
16:45 / 01-09-2025
Çində Azərbaycanla bağlı tarixi qərar verilə bilər
16:09 / 01-09-2025
Bu şəxslərə 4 min manat maaş veriləcək - Siyahı
16:03 / 01-09-2025
Beyləqanda yanğın törədən şəxs məsuliyyətə cəlb olunub
15:59 / 01-09-2025
İlham Əliyev "ŞƏT plyus" formatındakı görüşdə çıxış edib - Yenilənib
15:56 / 01-09-2025
Bakıda məhkəmə: Levon Mnatsakanyanın ifadələri elan olunub
15:31 / 01-09-2025
Lisey direktorunun ölkədən çıxışına “stop” qoyulub
15:17 / 01-09-2025
ATƏT-in Minsk Prosesi bağlanır - Qərar verilib
14:57 / 01-09-2025
Sabiq spikerin qətlində şübhəli şəxs saxlanılıb
14:25 / 01-09-2025
Dərslər sentyabrın 21-i başlayacaq? - Açıqlama
13:53 / 01-09-2025
Kriminal avtoritet həbs olunub - Foto
13:46 / 01-09-2025
İsrail Qəzzadakı Əl-Əqsa xəstəxanasını vurub
13:32 / 01-09-2025
Şimali Koreya lideri xarici səfərə çıxır
13:13 / 01-09-2025
ABŞ özəl torpaqlarda nüvə raketləri üçün siloslar qurur
13:13 / 01-09-2025
Mərkəzi Bank iki təşkilatın lisenziyasını ləğv edib
13:07 / 01-09-2025
Pakistandakı helikopter qəzasında beş nəfər ölüb
12:52 / 01-09-2025
Xocavənd, Xocalı və Laçında aqrar torpaqlar icarəyə veriləcək
12:49 / 01-09-2025
İlham Əliyevlə Nikol Paşinyan görüşüb
12:48 / 01-09-2025
Rusların iki helikopteri və bir gəmisi vurulub - Foto
12:37 / 01-09-2025
Ərdoğan Putini Ankarada gözləyir
13:31 / 28-08-2025
Bakıda nəqliyyatda gedişhaqqı artırılacaq? - Açıqlama
19:36 / 30-08-2025
Bu gündən Bakının bəzi yollarında hərəkət məhdudlaşdırılacaq
08:13 / 30-08-2025
Bakı-Ağdam sərnişin qatarı istifadəyə verilib
21:29 / 28-08-2025
Çempionlar Liqası: "Qarabağ"ın rəqibləri müəyyənləşib
23:00 / 28-08-2025
Arne Slot: "Liverpul" üçün "Qarabağ"la qarşılaşmaq xoş olacaq"
19:01 / 29-08-2025
Bako Sahakyanın ibtidai istintaqa ifadəsi yayılıb
18:20 / 31-08-2025
Putin Çində Paşinyanla görüşüb
00:24 / 30-08-2025
Töhmət alan icra başçısı: “İş olan yerdə nöqsan da olur"
08:49 / 31-08-2025
Prezident İlham Əliyevin Çin lideri Si Cinpin ilə görüşü keçirilib - (Yenilənib) - Fotolar
15:02 / 31-08-2025
İlham Əliyev Çində görüşlər keçirib - (Yenilənib) - Fotolar
15:21 / 28-08-2025
Rejissor yeni filmə görə studiyaları tənqid edib
İnsan öləndən sonra beyni sağ qalır
Tarix: 14-04-2025 16:51 | Bölmə: Xəbərlər
İnsanın beyni min illərlə yaşaya bilər. Hətta insan bədəni toza çevrilsə belə, onun beyni özünü mühafizə etməyə qadir orqandır. Bu, inandırıcı təsir bağışlamasa və elmi fantastika filmlərinin süjeti kimi səslənsə də, təkzibedilməz elmi faktdır.
Reyting.az-ın məlumatına görə, Oksford Universiteti tədqiqatçılarının elmi araşdırmaları insan beyni ilə bağlı qeyri-adi nəticələr verib. Alimlər qədim dövrlərdə yaşamış insanların beynində tapılmış 4400-dən çox yeni hadisəni çox diqqətlə təhlil ediblər. Onların yaşı 4000 ilə 12000 il arasında dəyişir.
Təəccüb doğuran elmi nəticə odur ki, qədim insanların beyni bütün digər yumşaq toxumaların çoxdan yox ola biləcəyi barədə fərziyyələrdən və ehtimallardan sonra belə öz funksional sistemini tamamilə qoruyub.
Son vaxtlara qədər dünya elm aləmində qəbul edildiyi kimi, alimlər inanırdı ki, insanın bədənindəki bu hissə də ölümdən sonra parçalanmağa başlayan ilk sürətli orqanlardan biridir. Üstəlik, illərlə bütün dünya ölkələrində fəaliyyət göstərən və nəticələrin dəqiqliyini iddia edən məhkəmə-tibb ekspertizaları da buna əsaslanırdı. Lakin, üzə çıxan yeni kəşf hazırda bu sahədə mövcud olan baxışları dəyişmək üzrədir.
Tədqiqatçılar qrupunun apardığı elmi araşdırma və müşahidələrin demək olar, üçdə birində, yəni 1308 nümunənin üzərindəki nəticələrdən məlum olur ki, insan beynində yeganə sağ qalan və məhv olmayan yumşaq toxumalardır. Bu barədə açıqlama yayan elm adamlarının fikrincə, ən qəribəsi də odur ki, belə hallara ən qədim qalıqlarda daha çox rast gəlinir.
Alimlər bildiriblər ki, əldə edilən nümunələr heyrətləndiricidir:
"Llullaillaco" vulkanının ətəyindəki İnca ritual qurbanlarının beyinləri (təxminən 1450 ədəd).
Eramızdan əvvəl, təxminən 4-5-ci əsrlərə aid olan Tollund Adamı. Danimarkadakı torf bataqlığından tapılmış kəllə.
İspaniyada Vətəndaş Müharibəsi zamanı kütləvi məzarlıqdan tapılan insanlardan alınmış nümunələr. Bəzilərinin başından güllə ilə vurulub, lakin onların beyni bir müddət sağ qalıb.
Qalıqları Misir səhralarından və həmçinin qədim Skandinaviya gölləri sahillərindən tapılan nümunələr (tamamilə təbii, süni qorunma olmadan).
Alimlər bu cür mexanizmin eyni zamanda beynin biokimyası ilə bağlı ola biləcəyini də irəli sürüblər.
Tədqiqatçılar deyiblər ki, müəyyən molekullar, o cümlədən də zülallar, şəkərlər, lipidlərin mis tərkibinə bənzəyən metallarla reaksiyaya girməklə, beynin sabit birləşmələrini əmələ gətirə bilərdi. Tədqiqatçıların fikrincə, ancaq bu cür proses toxumaları çürümədən qoruyardı.
Alimlərin yeni elmi nəzəriyyəsi tam öz təsdiqini tapacağı təqdirdə, elm adamları daha bir istəklərini də dilə gətiriblər. Bir qrup elm adamı bu tədqiqatların davamı kimi ölümündən sonra insanın beynində olan informasiyaların, yaddaş blokunun digər aləmə köçürülməsi ilə bağlı ortaya çıxmış fərziyyələrin yeni kəşfin bir hissəsi kimi geniş araşdırılmasını istəyib.
Elmi sirr olmaqla yanaşı, bu kəşf həm də beynin təkamülünü və bəzi xəstəliklərin inkişafını, idrak funksiyasını, hətta insan tarixini ətraflı anlamaq üçün alimlərə bir çox yeniliklərə sahiblənmək baxımından ipucları verə bilər.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 14-04-2025 16:51 | Bölmə: Xəbərlər
İnsanın beyni min illərlə yaşaya bilər. Hətta insan bədəni toza çevrilsə belə, onun beyni özünü mühafizə etməyə qadir orqandır. Bu, inandırıcı təsir bağışlamasa və elmi fantastika filmlərinin süjeti kimi səslənsə də, təkzibedilməz elmi faktdır.
Reyting.az-ın məlumatına görə, Oksford Universiteti tədqiqatçılarının elmi araşdırmaları insan beyni ilə bağlı qeyri-adi nəticələr verib. Alimlər qədim dövrlərdə yaşamış insanların beynində tapılmış 4400-dən çox yeni hadisəni çox diqqətlə təhlil ediblər. Onların yaşı 4000 ilə 12000 il arasında dəyişir.
Təəccüb doğuran elmi nəticə odur ki, qədim insanların beyni bütün digər yumşaq toxumaların çoxdan yox ola biləcəyi barədə fərziyyələrdən və ehtimallardan sonra belə öz funksional sistemini tamamilə qoruyub.
Son vaxtlara qədər dünya elm aləmində qəbul edildiyi kimi, alimlər inanırdı ki, insanın bədənindəki bu hissə də ölümdən sonra parçalanmağa başlayan ilk sürətli orqanlardan biridir. Üstəlik, illərlə bütün dünya ölkələrində fəaliyyət göstərən və nəticələrin dəqiqliyini iddia edən məhkəmə-tibb ekspertizaları da buna əsaslanırdı. Lakin, üzə çıxan yeni kəşf hazırda bu sahədə mövcud olan baxışları dəyişmək üzrədir.
Tədqiqatçılar qrupunun apardığı elmi araşdırma və müşahidələrin demək olar, üçdə birində, yəni 1308 nümunənin üzərindəki nəticələrdən məlum olur ki, insan beynində yeganə sağ qalan və məhv olmayan yumşaq toxumalardır. Bu barədə açıqlama yayan elm adamlarının fikrincə, ən qəribəsi də odur ki, belə hallara ən qədim qalıqlarda daha çox rast gəlinir.
Alimlər bildiriblər ki, əldə edilən nümunələr heyrətləndiricidir:
"Llullaillaco" vulkanının ətəyindəki İnca ritual qurbanlarının beyinləri (təxminən 1450 ədəd).
Eramızdan əvvəl, təxminən 4-5-ci əsrlərə aid olan Tollund Adamı. Danimarkadakı torf bataqlığından tapılmış kəllə.
İspaniyada Vətəndaş Müharibəsi zamanı kütləvi məzarlıqdan tapılan insanlardan alınmış nümunələr. Bəzilərinin başından güllə ilə vurulub, lakin onların beyni bir müddət sağ qalıb.
Qalıqları Misir səhralarından və həmçinin qədim Skandinaviya gölləri sahillərindən tapılan nümunələr (tamamilə təbii, süni qorunma olmadan).
Alimlər bu cür mexanizmin eyni zamanda beynin biokimyası ilə bağlı ola biləcəyini də irəli sürüblər.
Tədqiqatçılar deyiblər ki, müəyyən molekullar, o cümlədən də zülallar, şəkərlər, lipidlərin mis tərkibinə bənzəyən metallarla reaksiyaya girməklə, beynin sabit birləşmələrini əmələ gətirə bilərdi. Tədqiqatçıların fikrincə, ancaq bu cür proses toxumaları çürümədən qoruyardı.
Alimlərin yeni elmi nəzəriyyəsi tam öz təsdiqini tapacağı təqdirdə, elm adamları daha bir istəklərini də dilə gətiriblər. Bir qrup elm adamı bu tədqiqatların davamı kimi ölümündən sonra insanın beynində olan informasiyaların, yaddaş blokunun digər aləmə köçürülməsi ilə bağlı ortaya çıxmış fərziyyələrin yeni kəşfin bir hissəsi kimi geniş araşdırılmasını istəyib.
Elmi sirr olmaqla yanaşı, bu kəşf həm də beynin təkamülünü və bəzi xəstəliklərin inkişafını, idrak funksiyasını, hətta insan tarixini ətraflı anlamaq üçün alimlərə bir çox yeniliklərə sahiblənmək baxımından ipucları verə bilər.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 00:10
Keçmiş əri azərbaycanlı qadını Finlandiyada öldürüb
Dünən, 17:57
Pakistan Ermənistanın ŞƏT-ə üzvlüyünü bloklayıb
Dünən, 16:09
Bu şəxslərə 4 min manat maaş veriləcək - Siyahı
Dünən, 14:57
Sabiq spikerin qətlində şübhəli şəxs saxlanılıb
Dünən, 14:25
Dərslər sentyabrın 21-i başlayacaq? - Açıqlama
Dünən, 12:37
Ərdoğan Putini Ankarada gözləyir
Dünən, 11:45
Putin Çində Ərdoğanla görüşüb
Dünən, 11:08
Oruçoğlu Zakir Həsənovun müşaviri təyin edilib
Dünən, 11:07
Ruslar iki vilayətə hücum edib, itkilər var
Dünən, 10:39
“Xəzər asayişi” Alyansı - Xəqani Cəfərli yazır
31-08-2025, 18:20
Putin Çində Paşinyanla görüşüb
31-08-2025, 14:51
İlham Əliyev kralı təbrik edib
30-08-2025, 15:49
Ukrayna Ali Radasının deputatı qətlə yetirilib
30-08-2025, 08:23
Gədəbəydəki qəzada ölənlər var
30-08-2025, 07:08
Ukrayna yenidən kütləvi hücuma məruz qalıb
29-08-2025, 19:01
Bako Sahakyanın ibtidai istintaqa ifadəsi yayılıb
29-08-2025, 17:32
Rusiya ABŞ və NATO-nun silah marşrutlarını izləyir
29-08-2025, 17:05
Şəbnəm Tovuzlu Rusiyaya buraxılmayıb
29-08-2025, 17:00
Şəhid Natiq Kərimov dəfn olunub
29-08-2025, 14:12
Daha bir şəhidimiz Füzulidə torpağa tapşırılıb
29-08-2025, 13:42
Şəhidimiz Kürdəmirdə dəfn edilib
29-08-2025, 12:58
Prokurorluqda yeni şöbələr yaradılıb, təyinatlar olub
29-08-2025, 12:47
Bakıda həbsxanada məhkum vəzifəli şəxsi döyüb
29-08-2025, 11:56
Paşinyan ABŞ-dakı səfiri köməkçi təyin edib
29-08-2025, 11:46
"Fənərbağça" klubu Mourinyonu istefaya yollayıb
29-08-2025, 10:53
Şəmkirdə nəhəng su borusunda qəza baş verib
29-08-2025, 10:40
Baş nazirin ölüm xəbəri yayılıb
29-08-2025, 00:04
Namiq Qaraçuxurlunu Rusiyada saxlayıblar
28-08-2025, 23:50
“Miray” ləqəbli tiktoker saxlanılıb
28-08-2025, 21:29
Çempionlar Liqası: "Qarabağ"ın rəqibləri müəyyənləşib
28-08-2025, 21:17
Gəncədə 29 yaşlı şəxsi bıçaqlayıblar
28-08-2025, 18:00
Qaxda 13 yaşlı qıza 30-dan çox kişi təcavüz edib - Yenilənib
28-08-2025, 17:51
Sabirabad sakini anasını güllələyib, özünü isə öldürüb
28-08-2025, 17:37
Abşeronda 54 yaşlı kişi öldürülüb - Yenilənib
28-08-2025, 16:15
Qukasyanın cinayət işi: sənədlər elan edilib
28-08-2025, 14:46
Sabiq komitə sədrinin qızı vəzifədən azad olunub
28-08-2025, 14:11
Ukraynalı komandirə sanksiya tətbiq olunub
28-08-2025, 13:45
Paşinyan: "II Qaregin vəzifəsini tərk etməlidir"
28-08-2025, 13:44
Ağ evin qərarı istefalara səbəb olub
28-08-2025, 13:22
Təhsil krediti üçün müraciətlər başlanıb
28-08-2025, 12:33
Belaruslu məmur İstanbulda yoxa çıxıb
28-08-2025, 12:27
Rusiyanın iki neft emalı zavoduna hücum olub
28-08-2025, 12:09
Erməniəsilli şəxslərin məhkəməsi davam edir
28-08-2025, 11:14
İlham Əliyev Pekində Qələbə Paradında iştirak edəcək
28-08-2025, 09:41
Zərdabda 36 yaşlı şəxs dəhrə ilə vurulub
28-08-2025, 09:40
Bakıda oğul anasını hoteldə qətlə yetirib
28-08-2025, 08:31
"Google" böyük yeniliyə imza atıb
28-08-2025, 08:12
Fransa uranla bağlı böyük problemlə üzləşir
Xalq artisti deyir ki, rəqqasların səhnə ömrü çox qısa olur. Bu az müddətdə uğur qazanmaq, əsl sənətkar kimi yetişmək üçün daha çox zəhmət çəkmək lazımıdır
Rus Dram Teatrının aktyoru deyir ki. bölgə teatrlarında diplomlu aktyor və rejissor tapmaq müşkül məsələdir
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
