“Gördün... Elmira Qafarova kişi qızıdır”

Xəbər lenti

20:40 / 17-07-2019

Ermənistan əhalisinin 50 faizi yoxsuldur

20:14 / 17-07-2019

Prokurorluq intihar edən məktəblinin işi ilə bağlı məlumat yaydı

19:39 / 17-07-2019

Ernənilər sahədə işləyən traktoru atəşə tutdu, düşmən susduruldu - MN açıqlama yaydı

18:39 / 17-07-2019

40 ildir saçını qırxdırmır və başını yumur

18:21 / 17-07-2019

Sosial şəbəkə niyə çöküb? - Nazirlik açıqlama yaydı

18:13 / 17-07-2019

AMEA-nın professoru seçilən alimlərin adları açıqlanıb - Siyahı

17:55 / 17-07-2019

Baş konsulun müavini öldürülüb, 2 diplomat isə yaralanıb - Ərdoğan Ərbildəki hadisənı qınadı

17:48 / 17-07-2019

Komissiya: "6 ay ərzində narkotiklərlə mübarizə sahəsində 2553 fakt aşkar edilib"

17:48 / 17-07-2019

ADP sədri AXCP ilə Müsavatı ittiham etdi: “...casus ovuna başlayırlar”

17:13 / 17-07-2019

Keçmiş prezidentə 11 cinayət işi açılıb

17:03 / 17-07-2019

Dollar neçəyə olacaq?

17:00 / 17-07-2019

Vətəndaş mədəniyyətinin təbliği - Layihə

16:41 / 17-07-2019

3 türk diplomatı güllələndi - İraqda

16:22 / 17-07-2019

Bu qız 7 aydır itkin düşüb

15:48 / 17-07-2019

“Həmin obyekt Famil Musayevin yox, mənimdir” - Azər Seyidov

15:04 / 17-07-2019

Keçmiş kral rusiyalı gözəldən boşandı

14:40 / 17-07-2019

“Mançester Yunayted” Poqba üçün 200 milyon istəyir

14:14 / 17-07-2019

Qənirə Paşayeva akademiyanın professoru seçildi

14:03 / 17-07-2019

Bakıda yumurtadan kütləvi zəhərlənmə

13:25 / 17-07-2019

Aleksandr Dugin: “Türkiyənin NATO-dan çıxması zaman məsələsidir”

13:16 / 17-07-2019

Merkelin siyasi varisi müdafiə naziri olacaq

13:12 / 17-07-2019

Müxalif namizəd seksual təcavüzkarın evində – “qara PiaR” - Foto

13:07 / 17-07-2019

Boris Conson: 75% – Rəy sorğusu

13:06 / 17-07-2019

Suraxanıda piyadanı vurub qaçan sürücü tutuldu

12:55 / 17-07-2019

Rayonlara yağış, dolu yağacaq - Sabahın hava proqnozu

12:51 / 17-07-2019

Əli Əhmədov BMT-nin iclasında: "4 qətnamə indiyədək yerinə yetirilməyib"

12:48 / 17-07-2019

Hərbi liseylərə qəbul imtahanının nəticələri açıqlandı

12:23 / 17-07-2019

Seyfulla Mustafayevdən Mirşahinlə bağlı suala qəzəbli - Reaksiya

12:18 / 17-07-2019

İngiltərədə inqilab: Çempion yeni qayda ilə müəyyən olunacaq

11:48 / 17-07-2019

Azərbaycan əhalisinin sayı açıqlanıb

Ən çox oxunanlar

17:52 / 15-07-2019

Nazir müavinindən şok açıqlama: "Təhsil sahəsində elə insanlar çalışır ki, onlar heç öz ixtisasını yaxşı bilmir"

12:15 / 16-07-2019

Müəllim olmaq istəyən 246 nəfər 48-dən yüksək bal toplayıb - Foto

14:42 / 15-07-2019

Müəllimlərin işə qəbulu üzrə müsabiqədə 8 sual səhv olub

17:15 / 15-07-2019

Azərbaycanla Gürcüstan sərhəddində nə baş verir? – Açıqlamalar

22:10 / 12-07-2019

Polisləri güllələyib intihar etdi - Səbəb

18:28 / 16-07-2019

Rəsmi Bakıdan Gürcüstana sərt mesaj: "Keşikçidağ"da cinayət törədən təxribatçılar cəzalandırımalıdır" - Müsahibə

08:40 / 14-07-2019

Təqaüdlərin ödənilməsi qaydası təsdiqlənib - Qaydalar

16:14 / 15-07-2019

Bir nömrəli “qanuni oğru” tutuldu

11:07 / 13-07-2019

Həyəcan təbili çalınır: Yer kürəsinin təbii ehtiyatı tükənir

22:43 / 12-07-2019

Ukraynalı teleaparıcı da Putini təhqir etdi

11:56 / 15-07-2019

AzTV-dəki kadr dəyişikliyi qalmaqala səbəb olub: sədr əvəzi məhkəmə qərarını icra eləmir - Müraciət

01:09 / 13-07-2019

Goranboyda iki polis əməkdaşı güllələnib?-Yenilənib

“Gördün... Elmira Qafarova kişi qızıdır”
Tarix: 19-01-2019 00:13 | Bölmə: Mahir Qabiloğlu

Şirift ölçüsü:

20 yanvar, qanlı yanvar. Çoxları bu günü qəhrəmanlıq salnaməmiz adlandırır. Amma mən bu günü sadəcə qəhrəmanlığımızın son zirvəsi adlandırıram. Əlbəttə ki, subyektiv fikrimdir. Çünki bundan yuxarı qalxa bilmədik. Əksinə, aşağı yuvarlandıq. Məncə isbata da ehtiyac yoxdur. Sadəcə, 29 ildə keçdiyimiz yola, verdiyimiz qurbanlara, torpaqlara baxsaq bəs edər.

Mən həmin günlərə bir yazıçı övladı kimi nəzər salacağam. Şərhsiz-filansız. Sadəcə, ”Deyilən söz yadigardır” prizmamdan. Çox çətin günlər idi. Təki olmayaydı.

Qabil müəllim, otur maşına

20 yanvarın səhəri. Televizor işləmir. AzTV-nin enerji bloku partladılıb. İnformasiya blokadasındayıq. Bircə Mirzə Xəzərin səsi gəlir. Çox qəribə idi. Sovet dövrü olmasına baxmayaraq xarici radio ilə telefon əlaqəsi saxlamaq mümkün idi. Atam səhər tezdən geyinib aşağı düşdü. Daxili İşlər Nazirliyinin qabağından keçəndə səliqəli geyinmiş, üzü qırxılmış bir polis generalı gülə-gülə:

- Salam, Qabil müəllim! Necəsən?

- Sən bizim Soltan Məmmədovun qardaşı olmasaydın, deyərdim sənə necəyəm! Nazir olmağına-zada baxmazdım,- deyib üzü akademiyaya tərəf addımlamağa başlayır.

Səmada isə vertolyotlar uçuşur. Və yerə vərəqələr atırlar. Xəbərdarlıq edirlər ki, bəs şəhərə ordu girib, komendant saatıdır. Guya ki, camaatın xəbəri yoxdur. Necə deyərlər, “toydan sonra nağara”

Bu an bir “Zaparojest” markalı maşın dayanır.

- Qabil müəllim, otur maşına.

- Sən kimsən, ay bala.

- Qabil müəllim, sizi tanıyanlardan biri. Gecə elə şeylər baş verib ki... Bunları mənim yox, sizin görməyiniz daha vacibdir. Danışan dilimizsiniz.

Atam maşına minir. Naməlum adam atamı 11-ci Qızıl Ordu heykəli və əks istiqamətdə baş verən faciənin qanlı izləriylə gəzdirir. Atam da gecə baş verənləri, həlak olan günahsız, əliyalın tankın qabağına çıxan insanların cəsədlərini öz gözləriylə görür. Beləcə, həmin gün “Mərsiyə” dünyaya gəlir:

Gecəni atəş ilə qırmızı dan eylədilər,
Xalqımı-millətimi güllə-baran eylədilər!

Tutulub vahimədən nitq bu gün, dil bu səhər,
Bəzəyib Abşeronu qanlı qərənfil bu səhər,
Bakı fəryad eyləyir, gözdən axır sel bu səhər.
Gəmilər nalə çəkir, ərşə çıxır zil bu səhər,
Gecəni atəş ilə qırmızı dan eylədilər,
Xalqımı-millətimi güllə-baran eylədilər!

Öz qızıl ordumuzun Yurdumuza qəsdinə bax,
Üstümə tank yeridən fitnəkarın şəstinə bax,
Gözü qanımla xumar düşmənimin məstinə bax,
Qara bayraqlarımın cərgəsinə, dəstinə bax,
Gecəni atəş ilə qırmızı dan eylədilər,
Xalqımı-millətimi güllə-baran eylədilər!

Öldü gənc, öldü uşaq, öldü gəlin-qızlarımız;
Ölmədi! Şanlı şəhid oldu neçə yüzlərimiz,
Bu saat kərbübəla düzləridir düzlərimiz;
Necə qan ağlamasın üzlərimiz-gözlərimiz?!
Gecəni atəş ilə qırmızı dan eylədilər,
Xalqımı-millətimi güllə-baran eylədilər!

Kim görüb böylə, mərasim ola milyonlar ilə?
Bakı insan axınıyla dola milyonlar ilə,
Salına şanlı şəhidlər yola milyonlar ilə,
Analarla bacılar saç yola milyonlar ilə,
Gecəni atəş ilə qırmızı dan eylədilər,
Xalqımı-millətimi güllə-baran eylədilər!

Qəbrin üstündə də heç kukla olar çanta ilə,
Ağ gəlinlik fatası... qırmızı al lenta ilə,
Bəs Kremlin görəsən fərqi nədir Xunta ilə?!
Açınız tarixi, həm indi elə, onda elə...
Gecəni atəş ilə qırmızı dan eylədilər,
Xalqımı-millətimi güllə-baran eylədilər!

Düşdü dildən-dilə bu qətl, bu matəmgahımız,
Çatdı hər ölkəyə bu şərhi-bəyani ahımız,
Gördü aləm ki aman... cəlladımızmış şahımız...
Yoxsa da bir kəsimiz, vardı fəqət, Allahımız,
Gecəni atəş ilə qırmızı dan eylədilər,
Xalqımı-millətimi güllə-baran eylədilər!

Hər qızıl gülü məzar - sinəmizin dağı, məzar!
Əyilir üstünə göy qübbəsinin tağı, məzar!
Hər məzar qanlı beşik - laylaları ağı, məzar!
Dayanıb kam alacaq bizdən hələ yağı, məzar!
Gecəni atəş ilə qırmızı dan eylədilər,
Xalqımı-millətimi güllə-baran eylədilər!

Ey vətən oğlu, vətən övladı, sil göz yaşını!
Qan haçan yerdə qalıb, tazələ öz yaddaşını!
Çox görüb, Qabil, Azərbaycanım işğal qoşunu,
Görməyib ancaq hələ böylə cinayət işini...
Yazmışıq təqvimə qan ilə bu yanvar qışını,
Gecəni atəş ilə qırmızı dan eylədilər,
Xalqımı-millətimi güllə-baran eylədilər!

Partiya biletlərini yandırmaq mərasimi

Ertəsi gün ziyalılar Akademiyanın Rəyasət Heyətinə axışırlar. Etiraz əlaməti olaraq partıya biletlərini də yandırırlar. Bəxtiyar Vahabzadə, Qabil və digər vətənpərvərlər də bu aksiyanın önündə gedirlər. Sayını deyə bilmərəm. Amma Sovet Ordusunun hələ də şəhərdə olduğu, komendant saatının at oynatdığı, meydan suladığı bir dövrdə bu, çox ciddi və siyasi addım idi.

Haşiyə: Hüseyn Arifə də çatdırırlar ki, bəs ziyalılar etiraz əlaməti olaraq partiya bilətlərini yandırıblar. Bəxtiyar Vahabzadə də bu siyahıda birincidir. Hüseyn Arif də:

- Yalan deyir, evdə üç dənəsi də var.

“Gördün... Elmira Qafarova kişi qızıdır”

Qonşumuz Bayram Bayramov hardansa 20 Yanvar gecəsi baş verənlərin videokassetini əldə etmişdi. Onlarda videomaqnitafon olduğundan atamı da çağırmışdı ki, gəl birgə tamaşa edək. Mənə isə icazə vermədilər.

Yanvarın 20-si Bayram əmi bizdəydi. Çox qəribə olsa da Azərbaycan Dövlət radiosu fəaliyyət göstərirdi. Əlbəttə ki, yalnız simfonik musiqi verirdilər. Amma ara-sıra komendantın elanları da eşidilirdi. Elə bu zaman Azərbaycan SSR Ali Sovetinin sədri Elmira Qafarovanın səsi gəldi. Bəyanat verirdi. Bayram əmi yerindən durub servantın üstündəki radioqəbulediciyə yaxınlaşdı. Diqqətlə Elmira Qafarovanın bəyanatına qulaq asmağa başladı:

“Azərbaycan SSR-nin suverenliyinin kobud surətdə pozulması, SSRİ Ali Sovetinin Rəyasət Heyəti tərəfindən respublikanın paytaxtı Bakı şəhərində fövqəladə vəziyyət elan edilməsi ilə əlaqədar olaraq Azərbaycan xalqı, Respublikanın bütün vətəndaşları adından qəti etirazımı bildirirəm.

Fövqəladə vəziyyət elan etmək üçün ağır döyüş texnikasından və avtomat silahlardan istifadə etməklə dinc əhaliyə qarşı amansız tədbirlər görülmüşdür. Bu isə çoxlu insan təlafatına gətirib çıxarmışdır. Həlak olanlar arasında gənclər, qadınlar, qocalar, uşaqlar da vardır...

...Azərbaycan xalqı özünün oğlan və qızlarının bu cür faciəli surətdə həlak olmasını heç kəsə bağışlamayacaq”.

Bəyanat başa çatdı. Bayram əmi üzünü atama tərəf döndərib:

- Qabil, gördün... Elmira Qafarova kişi qızıdır.

Bəxtiyar, İsmayıl, mən... üçümüzü də qıracaqdılar

Radionun işlədiyini görən atam, Bəxtiyar Vahabzadə və İsmayıl Şıxlı üz tuturlar telestudiyaya. Həyətə girəndə əli avtomatlı əsgərlər və bir general kəsir bunların qabağını. Zabitə izah edirlər ki, bəs biz filankəsik, deputatıq – xalqa müraciət etmək istəyirik. General da mədəni surətdə cavab verir ki, “nelzya”, yəni ki olmaz. Bu sözdən sonra üçü də geri dönüb qayıdırlar. Bir neçə addım gedəndən sonra Bəxtiyar Vahabzadə geri dönür. Yeyin addımlarla generala yaxınlaşaraq “Cəllad!” deyib üzünə tüpürür. Əsgərlər də bunu görüb avtomatların “zatvor”unu çəkirlər. Yəni ki, atəş açmaq hazırlığına gətirirlər. General isə əliylə işarə verir ki, silahları salın aşağı. Beş-on saniyə rus generalıyla göz-gözə qalan Bəxtiyar əmi atamgilin yanına qayıdır:

- Getdik!

Haşiyə: Bu əhvalatı atam Bayram əmiyə də danışdı. Bayram əmi də.

- Bəxtiyarın da bu “pokazuxa”lığı olmaya da.

Partiya biletini qaytardım və qaytardılar

Şəhidlərin üçü günü Universitetin filologiya fakültəsinin 5-ci kursunda oxuyan altı nəfər partiyacı tələbə - mən və beş qız – Şəhidlər xiyabanını ziyarət etdik. Sonra universitetə gəlib partiyadan imtinayla əlaqədar ərizə yazdıq, partiya biletimizi təhvil verdik.

Torpaq soyudar deyərlər. Şəhidlərin 40-ı çıxan günün səhəri dərsə gəldik. Gördük ki, partiya iclasıdır. Çox güclü arqumentlərin qarşısında partiya biletini geri qaytardılar. Sonradan eşitdim ki, o boyda fakültədən üç nəfər üzvlükdən imtina edib. Onlardan biri də professor Bəxtiyar Vahabzadə idi.

AzTV-də 20 Yanvar şousu

20 Yanvar hadisələri mənimçün bir də 90-cı illərin sonunda təkrar olundu. AzTV-də işləyirdim. Ümumi kollektivin adından prokurorluğa müraciət qəbul edildi ki, bəs Elşad Quliyev sədr olanda enerji blokunun partladılmasından əvvəlcədən xəbərdar imiş. Bəs bunu bilə-bilə heç kimə xəbər verməyib. Çox “gözəl” məntiq idi, faciə törədənlər qalıb bir yanda, Elşad Quliyev yenidən qayıdıb gündəmə. Hətta 1990-cı ildə 10-15 yaşı olanlar, televiziyada işləməyənlər də bu müraciətə qol çəkmişdilər. AzTV-yə müstəntiq də gəlmişdi. Sonda məlum oldu ki, bu oyun sadəcə, televiziya professionalı Elşad Quliyevin yenidən sədrliyə qayıtmasının qabağını almaq üçünmüş. Bilmirəm kimin ideyasıydı. Amma bəhrəsin vermişdi. 20 yanvar Elşad Quliyevin torbasını tikmişdi.

Son

20 Yanvarda və sonralar çox hadisələr olub. Bu haqda çox şeylər yazılıb. Bu da mənim yadımda qalanlardır. Sadəcə yazdım…

Ana səhifəyə dön