18:09 / 05-07-2025
Mingəçevirdə iki qayıq toqquşub - Beş nəfər xəsarət alıb
14:30 / 05-07-2025
Sabah yağış yağacaq
14:16 / 05-07-2025
Akademik Yusif Məmmədəliyevin 120 illiyi qeyd ediləcək - Sərəncam
12:19 / 05-07-2025
“AzerGold”-un qiymətli metal satışından gəlirləri artıb
12:09 / 05-07-2025
Beş kollecə direktor təyin ediblər - Siyahı
12:04 / 05-07-2025
Sadiq Qurbanov: “Xankəndidə keçirilən ECO Zirvəsi Azərbaycanın qələbəsidir”
10:36 / 05-07-2025
DTX-nin Akademiyasında növbəti məzun buraxılışı olub - Video
10:35 / 05-07-2025
Türkiyəyə güclü qar yağıb
10:31 / 05-07-2025
Kürdə boğulan 19 yaşlı gəncin meyiti tapılıb
10:09 / 05-07-2025
Azərbaycanlı “qanuni oğru”lar barədə qərar verilib
09:26 / 05-07-2025
Aşura günü ilə bağlı qanvermə aksiyası başlayıb
19:49 / 04-07-2025
Şəmkirdə üç uşaq göldə batıb - Yenilənib
19:48 / 04-07-2025
İran prezidenti Qarabağa gəlib - (Yenilənib)
19:46 / 04-07-2025
Qərbi Azərbaycana qayıdışın hüquqi əsasları müzakirə olunub - Fotolar
19:14 / 04-07-2025
Ərdoğanı Füzulidən yola salıblar - (Yenilənib) - Foto
18:42 / 04-07-2025
İlham Əliyevlə İran prezidenti arasında görüş olub - Fotolar (Yenilənib)
18:35 / 04-07-2025
Ukrayna və ABŞ prezidentləri telefonla danışıblar
18:25 / 04-07-2025
Müsavat Rusiya səfirliyi qarşısında aksiya keçirmək istəyir
18:19 / 04-07-2025
DTX-nın saxladığı sabiq diplomatın məhkəməsi başlayıb
18:01 / 04-07-2025
Ali Məhkəmə inzibati mübahisələrə dair işlərlə bağlı qərar qəbul edib
17:42 / 04-07-2025
Şavkat Mirziyoyevin Azərbaycana səfəri başa çatıb
17:21 / 04-07-2025
Deputatlar daha 15 qanuna dəyişiklik edəcək - Siyahı
17:05 / 04-07-2025
Fransada “səssiz etiraz”: ABŞ demokratiyasına şübhə ilə yanaşırlar
16:59 / 04-07-2025
Sadır Japarovun Azərbaycana səfəri başa çatıb
16:33 / 04-07-2025
ECO-nun növbəti sammiti İranda keçiriləcək
16:31 / 04-07-2025
Ərdoğan ilə Pezeşkian Xankəndidə görüşüblər
16:20 / 04-07-2025
Meyxanaçı azadlığa buraxılıb
16:17 / 04-07-2025
Azərbaycan diaspor rəhbəri Rusiya vətəndaşlığından çıxarılıb
16:01 / 04-07-2025
Xankəndidə 17-ci Zirvə görüşü: ölkə başçıları mesajlar verir - (Yenilənib) - Fotolar
15:47 / 04-07-2025
Üç şəhidimiz Kəlbəcərdə dəfn edilib - Fotolar
21:03 / 30-06-2025
Rusiyada öldürülən qardaşların cənazəsi Azərbaycana gətirilib - (Yenilənib)
13:01 / 01-07-2025
Ərdoğan “ikinci vətən”indən niyə küsüb?
13:16 / 02-07-2025
Mədəniyyət nazirinə kulturoloji tövsiyə - Akif Əli yazır
14:40 / 03-07-2025
İlham Əliyev Qarabağa səfər edib - (Yenilənib+) - Fotolar
07:52 / 01-07-2025
ABŞ gözlənilmədən Moskvaya ultimatum verib
12:16 / 02-07-2025
Cəlaloğlu: Güzəştə getsək, Rusiya daha ağır şərtlərlə üstümüzə gələcək
19:48 / 04-07-2025
İran prezidenti Qarabağa gəlib - (Yenilənib)
10:26 / 02-07-2025
Azərbaycana qarşı mənəvi-siyasi strategiya: Rusiya nəyə nail olmaq istəyir?
15:33 / 02-07-2025
Rusiya daha da aqressivləşir
14:53 / 01-07-2025
Təkrar sertifikatlaşdırma: 2006 müəllim keçid balını toplaya bilməyib
16:55 / 02-07-2025
Professor: Rusiya başını itirmiş ayı kimi davranır
Atamın dostu, mənim müasirim - Tofiq Bayram
Tarix: 19-04-2020 11:36 | Bölmə: Mahir Qabiloğlu
“Yeyib-içən adam”. Çoxları bu sözü sərxoşluq kimi qəbul edir, kimisi spirtli içkilərə aludəçilik. Amma hər içən, hər yeyən adam bu ada layiq ola bilmir. Yeyib-içən adam məclislərin bəzəyidir. Yeyib-içməyi hər adam bacarmır. Yeyib-içən adam məclisin sonunda yox, əvvəldə yada düşəndir. Duzlu-məzəli söhbətləriylə, şeir deməyi ilə, xatirələriylə yadda qalır. Eyni zamanda xatirələrə də həkk olunur. Necə ki Tofiq əmim - Tofiq Bayram. 19 aprel tarixi onun anım günüdür.
Tofiq əmim Əmircanlı idi. Atası, əmiləri də imkanlı adam idilər. Ümumi desək, ticarətçi. Ona görə də uşaqlarına korluq vermirdilər. Həm də qonaqpərvər idilər. Bir də görürdün Tofiq Bayram şair dostlarını yığıb başına aparır kəndə - atasıgilə. Bu təkcə yemək-içmək məclisi olmurdu. Şeir məclisi desəm, yanılmaram. Atam danışırdı ki, “günlərin bir günü o qədər yedik-içdik ki, Tofiq oldu dəm. Yapışdı atasıyla, əmisinin yaxasından ki, “bəs Siz sosializm quruluşuna ləkəsiniz, zəhmətsiz gəlirlə yaşayırsınız, sovet quruluşunda Sizin kimilərə yer yoxdu”. Necə deyərlər gəmidə oturub gəmiçiylə dava edirdi. Nədi, nədi bizi həmişə qonaqpərvərliklə qarşılayan, lazım olanda cibimizə pul qoyan atasıyla əmisi ticarətçiydilər. Bir balaca tənbeh etdilər. Çox da xətirinə dəymədilər Tofiqin. Şair idi axı. Özü də əsl şair. Gələn dəfə qonaq gedəndə heç üzünə də vurmadılar bu hadisəni”.
Məhəbbət şerləri qalib gəlir
Akademik Dram Teatrında poeziya gecəsiydi. Atam, Tofiq Bayram, Cabir Novruz, Nüsrət Kəsəmənli, Nəriman Həsənzadə və daha üç nəfər. Auditoriya da cavanlar - tələbə qızlar idi. Şeir seçimi isə şairlərin öz öhdəsinə verilmişdi. Bakı şəhər Partiya Komitəsindən Etibar Babayev (şair Adil Babayevin oğlu, “Space”nin keçmiş rəhbəri), Oktyabr rayon (Yasamal) partiya komitəsindən 1-ci katib Səyavuş Məmmədov da iştirak edirdilər. İkisi də şair ruhlu adam idilər. Gecəni də onlar təşkil etmişdilər. (Görəsən indikilər təşkil edərdilər?)
Cabir Novruz 3-4 şeir dedi. Sən deyən alqış səslənmədi. Atam da eyni qaydada, alqışlar da əvvəlki səviyyədə. Tofiq Bayram “Azərbaycanım” şeirini oxudu. Zaldan gur alqışlar gəlmədi. “Azərbaycan deyəndə” oxudu, yenə də bir şey hasil olmadı. Ürəyi az qala ağzından çıxa-çıxa “Valakardin” oxudu. Xalaxətrin əl çaldılar. Daha iki şeir oxuyub əyləşdi yerinə. Nüsrət Kəsəmənli “Gedirsən, bəhanəsiz get” deyən kimi zal başladı gurlamağa, səhnəyə güllər axdı. Nəriman Həsənzadə cavanlıq illərində həyat yoldaşına həsr etdiyi 30 ilin məhəbbət şeirlərini oxudu. Zalda alqış sədaları kəsilmədi. Bu, çıxış eləyib qurtaran şairlərdən heç kimə təsir etmədi. Çünki onlar təzə yazdıqları şeirləriylə oxucuların görüşünə gəlmişdilər. Baxmayaraq ki, hamısının yaradıcılığında yüksək məhəbbət poeziyası vardı. Nüsrət Kəsəmənliylə Nəriman Həsənzadə isə yeni yazdıqları şeirləri yox, auditoriyanı əsas götürüb şeir seçimi etmişdilər. Əvvəl çıxış edənlər hamısı sakit oturmuşdu.
Tədbirdən sonra “Azdrama”nın özündə kiçik bir ziyafət təşkil olunmuşdu. Bunu gözləyirdilər. Sonuncu Nəriman Həsənzadə idi. Çıxışını qurtarar-qurtarmaz Tofiq Bayram yenidən mikrofonun arxasına keçdi. Başladı nə başladı.
Necə rəhmlidir, necə amansız
Necə mehribandır qadın ürəyi
Sən onu sındırsan, bil ki o zaman
Ağlayan kamandır qadın ürəyi
Alqışlar qopdu, nə qopdu. Arxasınca “Vağzalı”. Gənclər Tofiq Bayramı səhnədən buraxmırdılar. Bu da Tofiq Bayrama ləzzət eləmişdi. Alqışlar əvvəlki pərtliyindən əsər-əlamət qoymamışdı:
- Mən də səhərdən ictimai-siyasi şeirlər oxuyuram. Bilsəydim elə əvvəldən bunları oxuyardım da...
Limonaddır... gələn dəfə araq olacaq
Rəsmi hissə başa çatdı. Başladı “bədii” hissə. Yəni yemək-içmək. Mən Tofiq əmiylə yanaşı düşdüm. Atam isə bizimlə üzbəüz. Etibar Babayev də tamada. Vəzifədə böyük o idi. Həqiqətən yaxşı aparırdı. Şairlər də “şair oğludur da” deyib, yaxşı mənada yerdən söz atırdılar. Tofiq əmi də boşqabıma yemək çəkib (onda utancaq idim) “alə, ye. Sən onlara fikir vermə” deyirdi. Yəni ki, nə danışırlar danışsınlar da – sən işində ol... Bakalıma da limonad süzürdü. Birdən atam:
- Tofiq, neynəyirsən? Uşağa araq süzürsən?
- Yox, Qabil. Limonaddır.
- Mən də elə bildim ki, araqdır - uşağı içizdirirsən.
- Qabil, narahat olma, bir-iki dəfə yanımda otursa, araq içəcək.
Tofiq Bayram və Rəsul Həmzətov
Hər bir əsər yazıçının övladı sayılır. Ömrünün son illəri qanıqara gəzirdi. Sanki “Övlad”larından birini itirmişdi. Tofiq Bayram təkçə şeirləriylə yox, tərçümələriylə də məşhur idi. Tərcümə isə çox çətin bir məsələdir. Özü də ki, Rəsul Həmzətov kimi böyük Sovet şairinin tərcüməçisi olmaq. Bu iş onda çox uğurlu alınmışdı. Rəsul Həmzətov Tofiq Bayramın sayəsində Azərbaycan oxucusunun qəlbinə, Azərbaycan ədəbiyyatının içinə yol tapa bilmişdi.
Lakin Qarabağ məsələləri başlayanda Rəsul Həmzətov müsəlman, dağıstanlı ola-ola xalqımıza dönük, ermənilərə qahmar çıxdı. Özü də SSRİ-nin mərkəzi mətbuatında. Camaat da başladı nümayişkaranə Rəsul Həmzətovun kitablarını yandırmağa. Bu həm də hansısa mənada Tofiq Bayramın da kitabları sayılırdı. Tofiq Bayramın yaradıcılığının bir qolu kəsilib atılmışdı.
Yemək-içməyə adam yoxdur
Yazımı yemək-içməklə başladım, yemək-içməklə də başa çatdırıram. Yazıçılar İttifaqında danışanda özüm eşitmişəm. Səhv etmirəmsə, bu söhbətdə şair İslam Səfərlinin də izi var.
- Alə, Qabil, yemək-içmək düşmüşdü könlümə. Çıxdım dəhlizə ki, görüm kim var. Gördüm ki, adam yoxdur.
- Ağ eləmə də, Tofiq. Günün günorta çağı Yazıçılar İttifaqında adam yox idi?
- Qabil var idi e. Adam yox idi - Yemək-içməyə Adam.
Tofiq əmi, bu gün də adam çoxdur. Amma Sizin kimi, Sizlər kimi yeyib-içməyi bacaran adamlar heyf ki, yoxdur.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 19-04-2020 11:36 | Bölmə: Mahir Qabiloğlu
“Yeyib-içən adam”. Çoxları bu sözü sərxoşluq kimi qəbul edir, kimisi spirtli içkilərə aludəçilik. Amma hər içən, hər yeyən adam bu ada layiq ola bilmir. Yeyib-içən adam məclislərin bəzəyidir. Yeyib-içməyi hər adam bacarmır. Yeyib-içən adam məclisin sonunda yox, əvvəldə yada düşəndir. Duzlu-məzəli söhbətləriylə, şeir deməyi ilə, xatirələriylə yadda qalır. Eyni zamanda xatirələrə də həkk olunur. Necə ki Tofiq əmim - Tofiq Bayram. 19 aprel tarixi onun anım günüdür.
Tofiq əmim Əmircanlı idi. Atası, əmiləri də imkanlı adam idilər. Ümumi desək, ticarətçi. Ona görə də uşaqlarına korluq vermirdilər. Həm də qonaqpərvər idilər. Bir də görürdün Tofiq Bayram şair dostlarını yığıb başına aparır kəndə - atasıgilə. Bu təkcə yemək-içmək məclisi olmurdu. Şeir məclisi desəm, yanılmaram. Atam danışırdı ki, “günlərin bir günü o qədər yedik-içdik ki, Tofiq oldu dəm. Yapışdı atasıyla, əmisinin yaxasından ki, “bəs Siz sosializm quruluşuna ləkəsiniz, zəhmətsiz gəlirlə yaşayırsınız, sovet quruluşunda Sizin kimilərə yer yoxdu”. Necə deyərlər gəmidə oturub gəmiçiylə dava edirdi. Nədi, nədi bizi həmişə qonaqpərvərliklə qarşılayan, lazım olanda cibimizə pul qoyan atasıyla əmisi ticarətçiydilər. Bir balaca tənbeh etdilər. Çox da xətirinə dəymədilər Tofiqin. Şair idi axı. Özü də əsl şair. Gələn dəfə qonaq gedəndə heç üzünə də vurmadılar bu hadisəni”.
Məhəbbət şerləri qalib gəlir
Akademik Dram Teatrında poeziya gecəsiydi. Atam, Tofiq Bayram, Cabir Novruz, Nüsrət Kəsəmənli, Nəriman Həsənzadə və daha üç nəfər. Auditoriya da cavanlar - tələbə qızlar idi. Şeir seçimi isə şairlərin öz öhdəsinə verilmişdi. Bakı şəhər Partiya Komitəsindən Etibar Babayev (şair Adil Babayevin oğlu, “Space”nin keçmiş rəhbəri), Oktyabr rayon (Yasamal) partiya komitəsindən 1-ci katib Səyavuş Məmmədov da iştirak edirdilər. İkisi də şair ruhlu adam idilər. Gecəni də onlar təşkil etmişdilər. (Görəsən indikilər təşkil edərdilər?)
Cabir Novruz 3-4 şeir dedi. Sən deyən alqış səslənmədi. Atam da eyni qaydada, alqışlar da əvvəlki səviyyədə. Tofiq Bayram “Azərbaycanım” şeirini oxudu. Zaldan gur alqışlar gəlmədi. “Azərbaycan deyəndə” oxudu, yenə də bir şey hasil olmadı. Ürəyi az qala ağzından çıxa-çıxa “Valakardin” oxudu. Xalaxətrin əl çaldılar. Daha iki şeir oxuyub əyləşdi yerinə. Nüsrət Kəsəmənli “Gedirsən, bəhanəsiz get” deyən kimi zal başladı gurlamağa, səhnəyə güllər axdı. Nəriman Həsənzadə cavanlıq illərində həyat yoldaşına həsr etdiyi 30 ilin məhəbbət şeirlərini oxudu. Zalda alqış sədaları kəsilmədi. Bu, çıxış eləyib qurtaran şairlərdən heç kimə təsir etmədi. Çünki onlar təzə yazdıqları şeirləriylə oxucuların görüşünə gəlmişdilər. Baxmayaraq ki, hamısının yaradıcılığında yüksək məhəbbət poeziyası vardı. Nüsrət Kəsəmənliylə Nəriman Həsənzadə isə yeni yazdıqları şeirləri yox, auditoriyanı əsas götürüb şeir seçimi etmişdilər. Əvvəl çıxış edənlər hamısı sakit oturmuşdu.
Tədbirdən sonra “Azdrama”nın özündə kiçik bir ziyafət təşkil olunmuşdu. Bunu gözləyirdilər. Sonuncu Nəriman Həsənzadə idi. Çıxışını qurtarar-qurtarmaz Tofiq Bayram yenidən mikrofonun arxasına keçdi. Başladı nə başladı.
Necə rəhmlidir, necə amansız
Necə mehribandır qadın ürəyi
Sən onu sındırsan, bil ki o zaman
Ağlayan kamandır qadın ürəyi
Alqışlar qopdu, nə qopdu. Arxasınca “Vağzalı”. Gənclər Tofiq Bayramı səhnədən buraxmırdılar. Bu da Tofiq Bayrama ləzzət eləmişdi. Alqışlar əvvəlki pərtliyindən əsər-əlamət qoymamışdı:
- Mən də səhərdən ictimai-siyasi şeirlər oxuyuram. Bilsəydim elə əvvəldən bunları oxuyardım da...
Limonaddır... gələn dəfə araq olacaq
Rəsmi hissə başa çatdı. Başladı “bədii” hissə. Yəni yemək-içmək. Mən Tofiq əmiylə yanaşı düşdüm. Atam isə bizimlə üzbəüz. Etibar Babayev də tamada. Vəzifədə böyük o idi. Həqiqətən yaxşı aparırdı. Şairlər də “şair oğludur da” deyib, yaxşı mənada yerdən söz atırdılar. Tofiq əmi də boşqabıma yemək çəkib (onda utancaq idim) “alə, ye. Sən onlara fikir vermə” deyirdi. Yəni ki, nə danışırlar danışsınlar da – sən işində ol... Bakalıma da limonad süzürdü. Birdən atam:
- Tofiq, neynəyirsən? Uşağa araq süzürsən?
- Yox, Qabil. Limonaddır.
- Mən də elə bildim ki, araqdır - uşağı içizdirirsən.
- Qabil, narahat olma, bir-iki dəfə yanımda otursa, araq içəcək.
Tofiq Bayram və Rəsul Həmzətov
Hər bir əsər yazıçının övladı sayılır. Ömrünün son illəri qanıqara gəzirdi. Sanki “Övlad”larından birini itirmişdi. Tofiq Bayram təkçə şeirləriylə yox, tərçümələriylə də məşhur idi. Tərcümə isə çox çətin bir məsələdir. Özü də ki, Rəsul Həmzətov kimi böyük Sovet şairinin tərcüməçisi olmaq. Bu iş onda çox uğurlu alınmışdı. Rəsul Həmzətov Tofiq Bayramın sayəsində Azərbaycan oxucusunun qəlbinə, Azərbaycan ədəbiyyatının içinə yol tapa bilmişdi.
Lakin Qarabağ məsələləri başlayanda Rəsul Həmzətov müsəlman, dağıstanlı ola-ola xalqımıza dönük, ermənilərə qahmar çıxdı. Özü də SSRİ-nin mərkəzi mətbuatında. Camaat da başladı nümayişkaranə Rəsul Həmzətovun kitablarını yandırmağa. Bu həm də hansısa mənada Tofiq Bayramın da kitabları sayılırdı. Tofiq Bayramın yaradıcılığının bir qolu kəsilib atılmışdı.
Yemək-içməyə adam yoxdur
Yazımı yemək-içməklə başladım, yemək-içməklə də başa çatdırıram. Yazıçılar İttifaqında danışanda özüm eşitmişəm. Səhv etmirəmsə, bu söhbətdə şair İslam Səfərlinin də izi var.
- Alə, Qabil, yemək-içmək düşmüşdü könlümə. Çıxdım dəhlizə ki, görüm kim var. Gördüm ki, adam yoxdur.
- Ağ eləmə də, Tofiq. Günün günorta çağı Yazıçılar İttifaqında adam yox idi?
- Qabil var idi e. Adam yox idi - Yemək-içməyə Adam.
Tofiq əmi, bu gün də adam çoxdur. Amma Sizin kimi, Sizlər kimi yeyib-içməyi bacaran adamlar heyf ki, yoxdur.
Müəllifin bütün yazıları - Mahir QABİLOĞLU
Bölməyə aid digər xəbərlər
6-08-2024, 15:34
Mahir QABİLOĞLU - İlqar Musa oğlu - Mənim canlı ensiklopediyam - Mahir Qabiloğlu yazır
27-10-2021, 10:26
Mahir QABİLOĞLU - İsmixan Rəhimov kimdir və ya “İstiqlal” ordeni ilk olaraq kimə verilməliydi?
12-04-2020, 18:47
Mahir QABİLOĞLU - O dünyadan Anara, Fikrətə, Sabirə, bir az da Çingizə... - Fotolar
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
