19:18 / 18-07-2025
Ali Məhkəmə “Meydan” TV ilə bağlı qərarı qüvvədə saxlayıb
19:10 / 18-07-2025
Ukraynada daha bir azərbaycanlı hərbçi həlak olub
18:00 / 18-07-2025
Oleq Bakinski: "Mənə bəraət verin"
17:55 / 18-07-2025
Ramiz Məmmədov "Şamaxı"dan ayrılıb
17:51 / 18-07-2025
Alimlər yeni planet kəşf ediblər
17:42 / 18-07-2025
Bakı və rayonlarda ağaclar qanunsuz kəsilib
17:21 / 18-07-2025
İyulun 23-dək isti hava davam edəcək
17:17 / 18-07-2025
"Qarabağ" hücumçu ilə vidalaşıb
17:08 / 18-07-2025
Britaniya Rusiyaya qarşı sanksiyaları genişləndirib
16:48 / 18-07-2025
Prezident Xocalıda sakinlərlə görüşüb - Maraqlı dialoq
16:40 / 18-07-2025
Professor: Rusiya və İran Azərbaycanla Ermənistanın sülh sazişi bağlamasını istəmirlər
16:20 / 18-07-2025
XİN: "Azərbaycan Suriyada baş verən prosesləri yaxından izləyir"
16:14 / 18-07-2025
Maştağada xüsusi əməliyyat: istixanada 881 kq narkotik vasitə aşkarlanıb
16:10 / 18-07-2025
Azad İsazadə: Yaxın Şərqin təhlükəsizliyini yalnız iki qüvvə təmin edə bilər
16:10 / 18-07-2025
Həbsdəki oğluna narkotik gətirən ata tutulub
16:06 / 18-07-2025
“Xəzər TV”-yə xəbərdarlıq edilib
15:57 / 18-07-2025
Premyer Liqa: 2025/2026 mövsümünün püşkatması olub
15:38 / 18-07-2025
Ermənistanın rəhbər şəxsləri terrorçuların hədəfindədir
15:34 / 18-07-2025
Səbailin bir hissəsində işıq olmayacaq
15:23 / 18-07-2025
“AzSığorta” ASC-yə icrası məcburi sərəncam verilib
14:49 / 18-07-2025
Vaxtilə Ermənistanda işgəncələrə məruz qalmış şəxs məhkəmədə ifadə verib
14:35 / 18-07-2025
Prezident Xocalı kərpic zavodunun açılışını edib - Fotolar
13:41 / 18-07-2025
Bakı-Naxçıvan-Bakı avtobus reysləri bərpa olunur
13:33 / 18-07-2025
Əcnəbilərin çimərliyə getməsinə qadağa qoyulub
13:21 / 18-07-2025
İlham Əliyev tarixi məscid binasının bərpadan sonra açılışında iştirak edib - Fotolar
13:18 / 18-07-2025
Dron hücumları dünya bazarında nefti bahalaşdırır
13:07 / 18-07-2025
ABŞ öz vətəndaşlarını Suriyanı tərk etməyə çağırır
12:58 / 18-07-2025
81 cinayətkar xüsusi reyslə Əfqanıstana uçur
12:51 / 18-07-2025
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
14:26 / 14-07-2025
Universitetdə biabırçılıq: tələbələrə qiymət qarşılığında cinsi əlaqə təklif olunub - Foto
14:30 / 14-07-2025
Qarabağa iki köç karvanı gedib - (Yenilənib)
11:18 / 14-07-2025
Rusiya gizli nüvə bazalarında sürətli işlərə başlayıb
07:40 / 16-07-2025
Şahin Şıxlinskinin oğlu saxlanılıb, özünə cinayət işi açıblar - (Yenilənib)
09:15 / 14-07-2025
DTX-nın əməliyyatı: kibercinayətkar qrupun daha üzvü həbs edilib
10:54 / 16-07-2025
Moskva daha bir milyarder ermənini Paşinyanla üz-üzə qoyub - Foto
17:53 / 14-07-2025
Məhkəmə yazıçıya 14 il həbs cəzası verib
14:56 / 16-07-2025
Şakdam doğrudan da casusdur? - İranda yeni qalmaqal
11:19 / 17-07-2025
Berdiməhəmmədov Füzuli rayonuna gəlib - (Yenilənib) - Fotolar
12:18 / 16-07-2025
İlham Əliyev Qurbanqulu Berdiməhəmmədovla görüşüb - Fotolar
11:57 / 16-07-2025
Zəngəzur dəhlizi məsələsi müzakirəyə çıxarılıb
10:50 / 14-07-2025
Prodüser Təranənin əri şikayətini geri götürüb
Qoşa qarıyın! - Mahir Qabiloğlu yazır
Tarix: 23-08-2020 11:10 | Bölmə: Mahir Qabiloğlu
- Əkbər! – ana son dəfə bircə bu adı deyə bildi. Kiçik oğlu Əjdərin, qızı Mayanın adını dilinə gətirməyə əcəl macal vermədi. Nəvələri, gəlinləri, kürəkəni başının üstündəydi. Ölüm faciə sayılsa da Səlimə ana bu həyatdan xoşbəxt köçmüşdü.
Bacısı tez ayağa durub Səlimənin gözlərini qapatdı. Baş örpəyini açıb, sarğı kimi bürmələyərək ortasını çənəsinin altından keçirərək hər iki ucunu təpəsində düyünlədi. Nəvə-nəticə də məəttəl-məəttəl bu mənzərəni seyr edirdilər. Sanki nənələrinin dişi ağrıyırmış, bacısı da ağrıyan yerə kompres qoyur. Sonda isə mələfəylə nənənin üzünü örtdülər. Gecə saat on iki idi. Əkbərlə Əjdər özlərini itirmişdilər. Bilmirdilər nə etsinlər. Hardan başlasınlar. Ataları öləndə evin böyük oğlu Əkbərin beş yaşı vardı. Yuxu kimi gəlirdi yadına. Dayıları, əmiləri sağ idi. Amma indi evin ağsaqqalı o sayılırdı.
- Ay bala, – sükutu xalası Səlimənin səsi pozdu, – dur “skorı”ya zəng elə. Gəlib kağız versinlər. Sonra ölüm kağızı ala biləsən.
- Sonra, xala? – deyə Əkbər cavab verdi.
- Dur birinci bunu elə. Səhərə hələ çox var.
Əkbər xalası deyən kimi elədi. Təcili Tibbi Yardım özünü tez yetirdi. Sanki köməyə ehtiyacı olan biri can verirdi. 80 yaşlı ananın meyitini müayinə etdi. Müayinə deyəndə ki, gözünün qapağını açıb bəbəyinə baxdı. Fonendoskopla ürəyinə qulaq asdı.
- Allah rəhmət eləsin, – deyib həkim stolun arxasında əyləşdi, – Çoxdan xəstə yatırdı?
- Üç il idi, – deyə Əkbər cavab verdi.
- Axır qəminiz olsun.
- Sağ olun. Ölənləriniz rəhmətlik.
Həkim balaca arayış blankını doldurub stolun üstünə qoydu.
- Bunu qeydiyyatda olduğunuz poliklinikaya verərsiniz. Onlar da sizə xüsusi forma kağız verəcəklər. Onu ZAQS-a verib “Ölüm haqqında şəhadətnamə” alarsınız.
- Hara? ZAQS-a? Toydur ki? – Əkbər qeyri-iradi gülümsədi.
- Neyləyək, həyatın qanunları da belədir, dövlət qanunlarımız da... Doğulanda da ora gedirik, öləndə də... nikah da onlarda kəsilir, boşayanda da ZAQS boşayır. Hə, yadımdan çıxdı. Poliklinikadan aldığınız kağız sizə həm də qəbiristanlıqda lazım olacaq. Qəbir yerini onsuz vermirlər.
Təcili yardımın həkimi məsləhətlərini verib getdi.
- Səlimə xala, bəs sonra? – deyə evin böyüyü Əkbər yenə də dilləndi.
- Səhər işimiz çoxdur. Gəlin vəzifələrinizi bölüşdürüm. Sən Əkbər tezdən arayışı götür get poliklinikaya. Xüsusi forma arayışı al, get qəbiristanlığa. Qəbir yeri tapmaq, qazdırmaq işiylə sən məşğul ol. Elə et ki, günorta 3-ə çatdırasan. Əjdərlə qohum-qonşu, mən ananı apararıq məscidə. Yuduzdurub-kəfənləyib gətirərik evə. Əjdər, şəxsiyyət vəsiqən yanında olsun. Yoxsa mafayla, tabutu elə-belə verməyəcəklər. Gərək girov qoyasan. Ölü maşınını da orda tutarıq.
- Xala, yüksək səviyyəli olsun. Necə olsa el baxır. Deməsinlər ki, oğlanları analarını pis götürdülər yerdən. Pul var, – deyə Əkbərin gözündə yaş gilələndi.
Əkbər imkanlı adam idi. Ona görə bütün xərci üzərinə götürdü. Xalasına, qardaşı Əjdərə pul verdi ki, hər şeyi – çadır qurmaq, çay-halva məsələlərini o gələnəcən təşkil eləsinlər.
Səhər ilk növbədə poliklinikaya gedib kağızı aldı. Oradan bir molla dostunun yanına getdi. Onu da maşına mindirib qəbiristanlığa yollandı. Saat 3-ə özünü həyətə çatdırdı. Xalası, qardaşı, qohum-qonşu hər şeyi təşkil eləmişdi. Başsağlıqlarını qəbul etdi. Xalası ona yaxınlaşdı:
- Qəbiri qazdırdın?
- Hə.
- Harda?
- Köhnə qəbiristanlıqda.
- Orda yer var idi ki?
- Tapdım.
Xalası day bir söz demədi. Tabutu binanın həyətinə endirdilər. Ölü namazı qıldılar. Mafanı çiyinlərinə alıb həyətdən çıxdılar. Bir az çiyinlərində apardıqdan sonra qara ölü maşınına qoydular. Qayda-qanunlara rəğmən xala ölü maşınına oturdu. Bacısını tək buraxmadı.
Maşın karvanı qəbiristanlığa çatdı. Köhnə qəbirlərin arasıyla güclə irəliləyərək tabutu qazılan qəbrin yanında qoydular.
- Əkbər, ay Əkbər, – deyə xala dilləndi, – Bəs atanın qəbri hanı?
- Narahat olma, xala, mollayla danışdım. Dedi ki, kişi çoxdan ölüb. Yanaşı basdıra bilərsiniz.
- Yəni, belə imkansızsan ki, təzə qəbir yeri ala bilmədin? Bəs mən öləndə harda basdıracaqsan?
- Xala, bəsdir də... Böyüklərdən bircə sən qalmısan. İmkan vermərəm öləsən.
- Əkbər, qəbrə sən düşəcəksən? – deyə molla soruşdu.
Əkbər ayaqqabılarını çıxarıb ehtiyatla qəbrə endi. Atasının skeletə dönmüş meyitini sola tərəf sürüşdürmüşdülər. Əkbər kənardakıların eşitməyəcəyi tərzdə atasının skletiylə danışmağa başladı:
- Papa, salam. Necəsən? Onda mən balacaydım. Yəqin tanımadın. Əkbərəm də... ilkin Əkbər. Əjdərlə Maya da burdadır. “Xeyir ola?” Xeyirdir. Mamanı gətirmişəm. ZAQS-dan kağızım da var. Azca kənara çəkil ona da yer olsun. Bax belə. Hə, bax, bu da anam. “Ağ geyinib?”, “Nə gözəl yaraşır?” Duvağını özün açarsan. Deyəsən toyun yadına düşdü. Bəs necə olmalıydı ki, hələ gül də almışam. Şam da yandıracağıq.
- Əkbər, sağ çiynini tərpət, – deyə molla dilləndi.
- Mama, ay mama, oyan, papadır e, – deyə Əkbər anasının çiynini tərpədə-tərpədə danışmağa başladı. Həmişə deyirdin “nə vaxt onu görəcəyəm”. Bizi tək böyütdün, əlimizi çörəyə çatdırdın, evləndirdin, ev-eşik sahibi etdin. Mən də dedim ki, o dünyada tək qalmayasan. Gətirdim səni bura – onun yanına. Çox əziyyət çəkmisən. İndi də baş-başa verib rahat yatın. Əsl xoşbəxt günləriniz bundan sonra başlayır. Bundan sonra ancaq özünüzçün yaşayın. Bizimçün narahat olmayın. Başdaşına da toy şəklinizi vuracağam. Bax, vuruşmayın a... Mehriban olun. Mən getdim. Molla deyir ki, çıx. “Hava soyuqdur?” İndi üstünüzü örtəcəm. Heç soyuq olmayacaq. Yaxşı mən getdim. Xoşbəxt olun, qoşa qarıyın.
Əkbər, qardaşının köməkliyi ilə məzardan çıxır. Corablarını altını əliylə çırpıb ayaqqabılarını geyinir. Gülləri götürüb qəbrin üstünü bəzəyir. Şam yandırır. Xalası ona yaxınlaşıb çiynini qucaqlayır:
- Əkbər, nə olar, məni də kişimin yanında basdırarsan. Yaxşı?
- Vuruşmayacaqsınız?
- Vallah, söz verirəm.
- Başüstə, xala, başüstə.
Molla da son duasını deyir. Quşbaşı qar yağmağa başlayır. Məzarın üzərinə sanki ağ gül ləçəkləri səpilir.
- Əkbər, bu nədir? – deyə xalası soruşur.
- Mələklər göydən ağ gül ləçəkləri səpir. Toylarda görməmisən? Mələk paltarı geyinmiş balaca qızlar pilləkanın üstündə dayanıb cütlüklərin başına ləçəklər səpirlər. Papamla mamamın da ləcəyini göydəki mələklər səpir.
- Hə, yadıma düşdü.
- Ay xala, bacın o dünyaya gəlin köçür. Bəs xeyir-duan harda qaldı?
- Allah, xoşbəxt eləsin. Qoşa qarısınlar. Allah mənə də qismət eləsin.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 23-08-2020 11:10 | Bölmə: Mahir Qabiloğlu
- Əkbər! – ana son dəfə bircə bu adı deyə bildi. Kiçik oğlu Əjdərin, qızı Mayanın adını dilinə gətirməyə əcəl macal vermədi. Nəvələri, gəlinləri, kürəkəni başının üstündəydi. Ölüm faciə sayılsa da Səlimə ana bu həyatdan xoşbəxt köçmüşdü.
Bacısı tez ayağa durub Səlimənin gözlərini qapatdı. Baş örpəyini açıb, sarğı kimi bürmələyərək ortasını çənəsinin altından keçirərək hər iki ucunu təpəsində düyünlədi. Nəvə-nəticə də məəttəl-məəttəl bu mənzərəni seyr edirdilər. Sanki nənələrinin dişi ağrıyırmış, bacısı da ağrıyan yerə kompres qoyur. Sonda isə mələfəylə nənənin üzünü örtdülər. Gecə saat on iki idi. Əkbərlə Əjdər özlərini itirmişdilər. Bilmirdilər nə etsinlər. Hardan başlasınlar. Ataları öləndə evin böyük oğlu Əkbərin beş yaşı vardı. Yuxu kimi gəlirdi yadına. Dayıları, əmiləri sağ idi. Amma indi evin ağsaqqalı o sayılırdı.
- Ay bala, – sükutu xalası Səlimənin səsi pozdu, – dur “skorı”ya zəng elə. Gəlib kağız versinlər. Sonra ölüm kağızı ala biləsən.
- Sonra, xala? – deyə Əkbər cavab verdi.
- Dur birinci bunu elə. Səhərə hələ çox var.
Əkbər xalası deyən kimi elədi. Təcili Tibbi Yardım özünü tez yetirdi. Sanki köməyə ehtiyacı olan biri can verirdi. 80 yaşlı ananın meyitini müayinə etdi. Müayinə deyəndə ki, gözünün qapağını açıb bəbəyinə baxdı. Fonendoskopla ürəyinə qulaq asdı.
- Allah rəhmət eləsin, – deyib həkim stolun arxasında əyləşdi, – Çoxdan xəstə yatırdı?
- Üç il idi, – deyə Əkbər cavab verdi.
- Axır qəminiz olsun.
- Sağ olun. Ölənləriniz rəhmətlik.
Həkim balaca arayış blankını doldurub stolun üstünə qoydu.
- Bunu qeydiyyatda olduğunuz poliklinikaya verərsiniz. Onlar da sizə xüsusi forma kağız verəcəklər. Onu ZAQS-a verib “Ölüm haqqında şəhadətnamə” alarsınız.
- Hara? ZAQS-a? Toydur ki? – Əkbər qeyri-iradi gülümsədi.
- Neyləyək, həyatın qanunları da belədir, dövlət qanunlarımız da... Doğulanda da ora gedirik, öləndə də... nikah da onlarda kəsilir, boşayanda da ZAQS boşayır. Hə, yadımdan çıxdı. Poliklinikadan aldığınız kağız sizə həm də qəbiristanlıqda lazım olacaq. Qəbir yerini onsuz vermirlər.
Təcili yardımın həkimi məsləhətlərini verib getdi.
- Səlimə xala, bəs sonra? – deyə evin böyüyü Əkbər yenə də dilləndi.
- Səhər işimiz çoxdur. Gəlin vəzifələrinizi bölüşdürüm. Sən Əkbər tezdən arayışı götür get poliklinikaya. Xüsusi forma arayışı al, get qəbiristanlığa. Qəbir yeri tapmaq, qazdırmaq işiylə sən məşğul ol. Elə et ki, günorta 3-ə çatdırasan. Əjdərlə qohum-qonşu, mən ananı apararıq məscidə. Yuduzdurub-kəfənləyib gətirərik evə. Əjdər, şəxsiyyət vəsiqən yanında olsun. Yoxsa mafayla, tabutu elə-belə verməyəcəklər. Gərək girov qoyasan. Ölü maşınını da orda tutarıq.
- Xala, yüksək səviyyəli olsun. Necə olsa el baxır. Deməsinlər ki, oğlanları analarını pis götürdülər yerdən. Pul var, – deyə Əkbərin gözündə yaş gilələndi.
Əkbər imkanlı adam idi. Ona görə bütün xərci üzərinə götürdü. Xalasına, qardaşı Əjdərə pul verdi ki, hər şeyi – çadır qurmaq, çay-halva məsələlərini o gələnəcən təşkil eləsinlər.
Səhər ilk növbədə poliklinikaya gedib kağızı aldı. Oradan bir molla dostunun yanına getdi. Onu da maşına mindirib qəbiristanlığa yollandı. Saat 3-ə özünü həyətə çatdırdı. Xalası, qardaşı, qohum-qonşu hər şeyi təşkil eləmişdi. Başsağlıqlarını qəbul etdi. Xalası ona yaxınlaşdı:
- Qəbiri qazdırdın?
- Hə.
- Harda?
- Köhnə qəbiristanlıqda.
- Orda yer var idi ki?
- Tapdım.
Xalası day bir söz demədi. Tabutu binanın həyətinə endirdilər. Ölü namazı qıldılar. Mafanı çiyinlərinə alıb həyətdən çıxdılar. Bir az çiyinlərində apardıqdan sonra qara ölü maşınına qoydular. Qayda-qanunlara rəğmən xala ölü maşınına oturdu. Bacısını tək buraxmadı.
Maşın karvanı qəbiristanlığa çatdı. Köhnə qəbirlərin arasıyla güclə irəliləyərək tabutu qazılan qəbrin yanında qoydular.
- Əkbər, ay Əkbər, – deyə xala dilləndi, – Bəs atanın qəbri hanı?
- Narahat olma, xala, mollayla danışdım. Dedi ki, kişi çoxdan ölüb. Yanaşı basdıra bilərsiniz.
- Yəni, belə imkansızsan ki, təzə qəbir yeri ala bilmədin? Bəs mən öləndə harda basdıracaqsan?
- Xala, bəsdir də... Böyüklərdən bircə sən qalmısan. İmkan vermərəm öləsən.
- Əkbər, qəbrə sən düşəcəksən? – deyə molla soruşdu.
Əkbər ayaqqabılarını çıxarıb ehtiyatla qəbrə endi. Atasının skeletə dönmüş meyitini sola tərəf sürüşdürmüşdülər. Əkbər kənardakıların eşitməyəcəyi tərzdə atasının skletiylə danışmağa başladı:
- Papa, salam. Necəsən? Onda mən balacaydım. Yəqin tanımadın. Əkbərəm də... ilkin Əkbər. Əjdərlə Maya da burdadır. “Xeyir ola?” Xeyirdir. Mamanı gətirmişəm. ZAQS-dan kağızım da var. Azca kənara çəkil ona da yer olsun. Bax belə. Hə, bax, bu da anam. “Ağ geyinib?”, “Nə gözəl yaraşır?” Duvağını özün açarsan. Deyəsən toyun yadına düşdü. Bəs necə olmalıydı ki, hələ gül də almışam. Şam da yandıracağıq.
- Əkbər, sağ çiynini tərpət, – deyə molla dilləndi.
- Mama, ay mama, oyan, papadır e, – deyə Əkbər anasının çiynini tərpədə-tərpədə danışmağa başladı. Həmişə deyirdin “nə vaxt onu görəcəyəm”. Bizi tək böyütdün, əlimizi çörəyə çatdırdın, evləndirdin, ev-eşik sahibi etdin. Mən də dedim ki, o dünyada tək qalmayasan. Gətirdim səni bura – onun yanına. Çox əziyyət çəkmisən. İndi də baş-başa verib rahat yatın. Əsl xoşbəxt günləriniz bundan sonra başlayır. Bundan sonra ancaq özünüzçün yaşayın. Bizimçün narahat olmayın. Başdaşına da toy şəklinizi vuracağam. Bax, vuruşmayın a... Mehriban olun. Mən getdim. Molla deyir ki, çıx. “Hava soyuqdur?” İndi üstünüzü örtəcəm. Heç soyuq olmayacaq. Yaxşı mən getdim. Xoşbəxt olun, qoşa qarıyın.
Əkbər, qardaşının köməkliyi ilə məzardan çıxır. Corablarını altını əliylə çırpıb ayaqqabılarını geyinir. Gülləri götürüb qəbrin üstünü bəzəyir. Şam yandırır. Xalası ona yaxınlaşıb çiynini qucaqlayır:
- Əkbər, nə olar, məni də kişimin yanında basdırarsan. Yaxşı?
- Vuruşmayacaqsınız?
- Vallah, söz verirəm.
- Başüstə, xala, başüstə.
Molla da son duasını deyir. Quşbaşı qar yağmağa başlayır. Məzarın üzərinə sanki ağ gül ləçəkləri səpilir.
- Əkbər, bu nədir? – deyə xalası soruşur.
- Mələklər göydən ağ gül ləçəkləri səpir. Toylarda görməmisən? Mələk paltarı geyinmiş balaca qızlar pilləkanın üstündə dayanıb cütlüklərin başına ləçəklər səpirlər. Papamla mamamın da ləcəyini göydəki mələklər səpir.
- Hə, yadıma düşdü.
- Ay xala, bacın o dünyaya gəlin köçür. Bəs xeyir-duan harda qaldı?
- Allah, xoşbəxt eləsin. Qoşa qarısınlar. Allah mənə də qismət eləsin.
Müəllifin bütün yazıları - Mahir QABİLOĞLU
Bölməyə aid digər xəbərlər
6-08-2024, 15:34
Mahir QABİLOĞLU - İlqar Musa oğlu - Mənim canlı ensiklopediyam - Mahir Qabiloğlu yazır
27-10-2021, 10:26
Mahir QABİLOĞLU - İsmixan Rəhimov kimdir və ya “İstiqlal” ordeni ilk olaraq kimə verilməliydi?
12-04-2020, 18:47
Mahir QABİLOĞLU - O dünyadan Anara, Fikrətə, Sabirə, bir az da Çingizə... - Fotolar
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
