12:43 / 26-04-2024
Əliyevin tarixi gedişi: Berlinə aparılan “qovluq”da nələr var?
12:29 / 26-04-2024
Kosmik Stansiyada tapılan təhlükəli bakteriyalar insanlar üçün əhəmiyyətli ola bilər
12:14 / 26-04-2024
İlham Əliyev: "Bizim Avropa bazarlarına nəql ediləcək resurslarımız var"
11:46 / 26-04-2024
Ukraynaya qarşı savaş Kremldəki kabinetlərə keçir - Politoloq
11:44 / 26-04-2024
Şirvanda əməliyyat: saxlanılanlar var
11:30 / 26-04-2024
İlham Əliyev Almaniyada tədbirə qatılıb - (Yenilənib)
11:21 / 26-04-2024
“Neftçi”nin şikayəti təmin olunmayıb
11:21 / 26-04-2024
Ağdamdakı Türkiyə-Rusiya Birgə Monitorinq Mərkəzi fəaliyyətini dayandırıb - Fotolar
11:05 / 26-04-2024
Ən yaşlı albatros "aktiv görüş" rejiminə keçib
10:49 / 26-04-2024
İki elm adamı Ali Attestasiya Komissiyasını məhkəməyə verib
10:34 / 26-04-2024
Deputat: "Əlilliyin təyin edilməsi ilə bağlı boşluq var"
10:15 / 26-04-2024
Xocavənddə 74 mina və 110 partladıcı aşkarlanıb - Saxlanılan var
10:02 / 26-04-2024
Avropa Məhkəməsi Azərbaycanı cərimələyib - İki şikayət üzrə
09:51 / 26-04-2024
"Yeni Klinika"nın mühafizə rəisi saxlanııb
09:37 / 26-04-2024
Süni intellektin köməyi ilə Platonun məzarı tapılıb
09:27 / 26-04-2024
Məşhur aktrisa keçmiş həyat yoldaşının yeni sevgi romanına mane olur
09:27 / 26-04-2024
Keçmiş icra başçısı mülk davasına başlayıb
09:18 / 26-04-2024
Dünya bazarı: Azərbaycan nefti ucuzlaşır
09:03 / 26-04-2024
Arktikadakı istiləşmə Asiyaya təsir göstərir
08:56 / 26-04-2024
Moskva Avropa Parlamentinə seçkilərə müdaxilə edir?
08:47 / 26-04-2024
Bayden Trampın məhkəməsini izləməyə vaxt tapmır
08:36 / 26-04-2024
Fransız muzdluları müharibəyə şirnikləndirirlər
08:31 / 26-04-2024
Çin ABŞ-a yenidən xəbərdarlıq edib
08:26 / 26-04-2024
Ruslar ABŞ-a məxsus "Patriot" sistemini oğurlayır
08:00 / 26-04-2024
Rusiyaya daha sərt idaxal-ixrac qadağası təklif olunur
07:32 / 26-04-2024
Yəhudi qızın portreti 30 milyon avroya satılıb - Fotolar
07:14 / 26-04-2024
Füzuli şəhərinə növbəti köç karvanı gedib
20:33 / 25-04-2024
Almaniyadakı ukraynalı qaçqınlara görə problem yaranıb
20:26 / 25-04-2024
İran-İsrail qarşıdurması: ilk raund daha təhlükəli mərhələyə keçə bilər
19:45 / 25-04-2024
Dünyada 282 milyon insan acdır - BMT
18:56 / 22-04-2024
Azərbaycan və Rusiya prezidentlərinin təkbətək görüşü olub - (Yenilənib) - Fotolar
00:11 / 23-04-2024
Sağlam və uzun ömür yaşamağın 10 asan yolu var - Siyahı
18:01 / 21-04-2024
Dünyanın idman paytaxtı olması üçün Bakının namizədliyi irəli sürülüb
13:54 / 22-04-2024
Füzuli şəhərinə növbəti köç olub - (Yenilənib)
09:53 / 22-04-2024
Ümid nəğməsi - Etibar Cəbrayıloğlu yazır
16:10 / 22-04-2024
Ölkələr sürətlə silahlanır - Ümumi hərbi xərclər 2,4 trilyon dolları keçib
14:10 / 23-04-2024
Füzuli şəhərinə növbəti köç karvanı yola salınıb - (Yenilənib)
16:58 / 23-04-2024
İlham Əliyev “COP29 və Azərbaycan üçün Yaşıl Baxış” beynəlxalq forumda iştirak edir - (Yenilənib)
14:03 / 24-04-2024
Professor Nəsib Quliyev özünü güllələyib
00:02 / 23-04-2024
Məşhur boksçu Mayk Tayson şirkətin səfiri olub
00:05 / 23-04-2024
Abramoviç yeni futbol klubunu Avropanın ən yaxşısı edəcək
00:45 / 22-04-2024
Türkiyədə yenə zəlzələ olub
Sərdar Cəlaloğlu: “Nəzəriyyəmi Nobelə göndərmək üçün pul axtarıram”
Tarix: 06-10-2017 11:00 | Bölmə: Cəmiyyət
Bu ilin də Nobel mükafatçıları bəlli oldu. Fiziologiya və tibb sahələri üzrə Nobel mükafatının sahibləri amerikalı alimlər Ceffri Holl, Maykl Rozbaş və Maykl Yanqdır. Kimya üzrə Nobel mükafatını isə isveçrəli Jak Debuş, amerikalı Yoahim Frank və Böyük Britaniya təmsilçisi Riçard Henderson aldı.
Nobel mükafatının məbləği 1 milyon ABŞ dollarıdır. Fizika üzrə Nobel mükafatı amerikalı Kip Torn, Rayner Vayss və Harri Berrişə verildi.
Xatırladaq ki, ötən il Azərbaycan Demokrat Partiyasının (ADP) sədri Sərdar Cəlaloğlu da Nobel mükafatı üçün öz namizədliyini irəli sürmüşdü və iki turdan keçmişdi. Onun "Kosmik hadisələr haqqında nəzəriyyə”si 2 dəfə dünyanın yüzlərlə tanınmış alimlərinin elmi ekspertizasından keçərək gizli səsverməyə çıxarıldı. Ancaq Fizika nominasiyası üzrə mükafata S.Cəlaloğlu yox, ABŞ alimləri David Saules (David J. Thouless), Danken Haldeyn (F.Duncan M. Haldane) və Maykl Kosterilts (J.Michael Kosterlitz) layiq görüldü.
S.Cəlaloğlu "Yeni Müsavat”a açıqlamasında deyib ki, bu il də sənədlərini Nobel mükafatı üçün göndərib:
"Nəzəriyyəmin bu il hansı mərhələyə qədər getməsindən xəbərim yoxdur. Həmin nəzəriyyəm fizikada çox böyük elmi kəşflə bağlı idi. Mən maddənin nəzəri olaraq 5-ci halı haqqında fikirlərimi ifadə eləmişdim. Eyni zamanda informasiyasının maddə ifadə olunmasının qanunauyğunluqları ilə bağlı yazmışdım. Çox ciddi nəzəriyyədir. Sadəcə olaraq, mən baxıram ki, son vaxtlar Nobel mükafatı eksperimental nəticələrə, yəni nəzəriyyəyə yox, nəzəriyyənin təcrübədə sübutuna görə verilir”.
ADP sədri qeyd edib ki, axırıncı Nobel mükafatı alanların tədqiqatları üçün lazım olan avadanlıqlara bir milyard dollar pul xərclənib: “Yəni onlar eksperimental almaq üçün iki ayrı-ayrı ölkədən bir milyard qoyub, iki ölkə birləşib həmin şeyi kəşf ediblər. Mənim Nobel mükafatı üçün sənədlərimi göndərməyimə hər il 3-4 min manat lazım olur. Mən bu pulu tapmağa çətinlik çəkirəm.
Mənim elə böyük Fizika İnstitutum, laboratoriyam yoxdur ki, bu nəzəriyyəmi praktikada sübut edəm. Ola bilsin ki, gələcəkdə dövlət pul ayırıb bu nəzəriyyəni praktikada sübut edə biləcək və bu da elmdə öz yerini alacaq. Amma açığı deyim ki, işin hansı səviyyəyə qədər getməsi ilə bağlı keçən il Nobel Komitəsi mənə demişdi ki, gizli səsverməyə buraxılmışam. Amma bu il məlumat almamışam. Sözün düzü, heç özüm də maraqlanmadım. Ona görə maraqlanmadım ki, mən Nobel mükafatının əsasnaməsindən bilirəm ki, nəzəri kəşflərə nadir hallarda mükafatlar verirlər. Mükafatı nəzəriyyələrin eksperimental sübutuna verirlər.
Məsələn, Eynşteyn 10 dəfə ümumi nisbi nəzəriyyəsini Nobelə göndərib. O, ümumi nisbi nəzəriyyəsinə görə Nobel almayıb, apardığı eksperimental tədqiqatlara görə mükafat alıb. Mənim də nəzəriyyəm mütləq nisbilik nəzəriyyəsidir. Yəni Eynşteyn nisbilik nəzəriyyəsini bir növ inşa elətdirmişəm və onun əsasında yox, ondan fərqli bir nəzəriyyə irəli sürmüşəm. Bu da maddənin 5-ci halının nədən ibarət olması ilə bağlıdır. Mən əminəm ki, nəzəriyyəm bu dəfə də yüksək səviyyəyə qədər gedib, sadəcə olaraq, dəqiq deyə bilmərəm ki, hansı səviyyəyə qədər gedib. Onu gərək Nobel Komitəsindən öyrənək”.
S.Cəlaloğlu 6 nəzəriyyəsinin olduğunu və onların da hər birinin Nobel mükafatına layiq olduğunu deyib:
"Bu il kinetik nəzəriyyəsini vermişəm. Kinetik nəzəriyyə – yəni bir fizikadan başqa fizikaya keçid necə baş verir? Bu keçid hərəkətləri ilə bağlı fizikada heç bir məlumat, nəzəriyyə, elmi mülahizə yoxdur. Biz bunu ayrı-ayrı fizikalar kimi təsəvvür edirik. Halbuki dünya vəhdətdədir və bu vəhdətin də mahiyyəti o keçiddən ibarətdir. Bu, dünyanın əmələ gəlməsi məsələsidir. Üç fiziki hərəkət haqqında nəzəriyyə, onların fiziki düsturlarını və s. hazırlamışdım.
Hər dəfə mən nəzəriyyəmi Nobelə göndərmək üçün 3-4 min pul axtarıram. Bu pulu tapa bilmirəm. Heç kim sponsorluq etmək istəmir, hökumət, iş adamları bu sahəyə pul ayırmır. Biz müxalifətçi olduğumuza görə yaxın dostlarım belə qorxusundan investisiya qoymur ki, mən nəzəriyyələrimi hər il göndərim. Ona görə də mən, həm də iqtisadi cəhətdən göndərmədim. Yoxsa, mən ardıcıl olaraq öz nəzəriyyələrimin hamısının Nobelə layiq olduğunu və Nobelə də göndərilməsinin vacib olduğunu bilirəm.
Azərbaycandan Nobelə ardıcıl olaraq işlər daxil olursa, bu həm də ölkəmizin elmin inkişafını və səviyyəsini dünyaya tanıtmaqdır. Amma nə edək ki, maddi imkan yoxdur. Azərbaycan hökuməti elmə investisiya qoymur, ümumiyyətlə, elmlə maraqlanmır. Ona görə də düşünürəm ki, bir az gözləyim. Əgər maddi imkanlar əldə edə bilsəm, gələn il Nobelə nəzəriyyələrimi yenə də göndərəcəm”.
Əlavə edək ki, mükafatın təqdimat mərasimi hər il dekabrın 10-da İsveçin və Norveçin paytaxtlarında keçirilir. Belə ki, fizika, kimya, fiziologiya və təbabət, ədəbiyyat, iqtisadiyyat sahələrində mükafatlar Stokholmda İsveç Kralı tərəfindən, sülhün qorunması istiqamətində mükafat isə Osloda Norveç Kralının və kral ailəsi üzvlərinin iştirakı ilə Norveç Nobel Komitəsinin sədri tərəfindən təqdim edilir.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 06-10-2017 11:00 | Bölmə: Cəmiyyət
Bu ilin də Nobel mükafatçıları bəlli oldu. Fiziologiya və tibb sahələri üzrə Nobel mükafatının sahibləri amerikalı alimlər Ceffri Holl, Maykl Rozbaş və Maykl Yanqdır. Kimya üzrə Nobel mükafatını isə isveçrəli Jak Debuş, amerikalı Yoahim Frank və Böyük Britaniya təmsilçisi Riçard Henderson aldı.
Nobel mükafatının məbləği 1 milyon ABŞ dollarıdır. Fizika üzrə Nobel mükafatı amerikalı Kip Torn, Rayner Vayss və Harri Berrişə verildi.
Xatırladaq ki, ötən il Azərbaycan Demokrat Partiyasının (ADP) sədri Sərdar Cəlaloğlu da Nobel mükafatı üçün öz namizədliyini irəli sürmüşdü və iki turdan keçmişdi. Onun "Kosmik hadisələr haqqında nəzəriyyə”si 2 dəfə dünyanın yüzlərlə tanınmış alimlərinin elmi ekspertizasından keçərək gizli səsverməyə çıxarıldı. Ancaq Fizika nominasiyası üzrə mükafata S.Cəlaloğlu yox, ABŞ alimləri David Saules (David J. Thouless), Danken Haldeyn (F.Duncan M. Haldane) və Maykl Kosterilts (J.Michael Kosterlitz) layiq görüldü.
S.Cəlaloğlu "Yeni Müsavat”a açıqlamasında deyib ki, bu il də sənədlərini Nobel mükafatı üçün göndərib:
"Nəzəriyyəmin bu il hansı mərhələyə qədər getməsindən xəbərim yoxdur. Həmin nəzəriyyəm fizikada çox böyük elmi kəşflə bağlı idi. Mən maddənin nəzəri olaraq 5-ci halı haqqında fikirlərimi ifadə eləmişdim. Eyni zamanda informasiyasının maddə ifadə olunmasının qanunauyğunluqları ilə bağlı yazmışdım. Çox ciddi nəzəriyyədir. Sadəcə olaraq, mən baxıram ki, son vaxtlar Nobel mükafatı eksperimental nəticələrə, yəni nəzəriyyəyə yox, nəzəriyyənin təcrübədə sübutuna görə verilir”.
ADP sədri qeyd edib ki, axırıncı Nobel mükafatı alanların tədqiqatları üçün lazım olan avadanlıqlara bir milyard dollar pul xərclənib: “Yəni onlar eksperimental almaq üçün iki ayrı-ayrı ölkədən bir milyard qoyub, iki ölkə birləşib həmin şeyi kəşf ediblər. Mənim Nobel mükafatı üçün sənədlərimi göndərməyimə hər il 3-4 min manat lazım olur. Mən bu pulu tapmağa çətinlik çəkirəm.
Mənim elə böyük Fizika İnstitutum, laboratoriyam yoxdur ki, bu nəzəriyyəmi praktikada sübut edəm. Ola bilsin ki, gələcəkdə dövlət pul ayırıb bu nəzəriyyəni praktikada sübut edə biləcək və bu da elmdə öz yerini alacaq. Amma açığı deyim ki, işin hansı səviyyəyə qədər getməsi ilə bağlı keçən il Nobel Komitəsi mənə demişdi ki, gizli səsverməyə buraxılmışam. Amma bu il məlumat almamışam. Sözün düzü, heç özüm də maraqlanmadım. Ona görə maraqlanmadım ki, mən Nobel mükafatının əsasnaməsindən bilirəm ki, nəzəri kəşflərə nadir hallarda mükafatlar verirlər. Mükafatı nəzəriyyələrin eksperimental sübutuna verirlər.
Məsələn, Eynşteyn 10 dəfə ümumi nisbi nəzəriyyəsini Nobelə göndərib. O, ümumi nisbi nəzəriyyəsinə görə Nobel almayıb, apardığı eksperimental tədqiqatlara görə mükafat alıb. Mənim də nəzəriyyəm mütləq nisbilik nəzəriyyəsidir. Yəni Eynşteyn nisbilik nəzəriyyəsini bir növ inşa elətdirmişəm və onun əsasında yox, ondan fərqli bir nəzəriyyə irəli sürmüşəm. Bu da maddənin 5-ci halının nədən ibarət olması ilə bağlıdır. Mən əminəm ki, nəzəriyyəm bu dəfə də yüksək səviyyəyə qədər gedib, sadəcə olaraq, dəqiq deyə bilmərəm ki, hansı səviyyəyə qədər gedib. Onu gərək Nobel Komitəsindən öyrənək”.
S.Cəlaloğlu 6 nəzəriyyəsinin olduğunu və onların da hər birinin Nobel mükafatına layiq olduğunu deyib:
"Bu il kinetik nəzəriyyəsini vermişəm. Kinetik nəzəriyyə – yəni bir fizikadan başqa fizikaya keçid necə baş verir? Bu keçid hərəkətləri ilə bağlı fizikada heç bir məlumat, nəzəriyyə, elmi mülahizə yoxdur. Biz bunu ayrı-ayrı fizikalar kimi təsəvvür edirik. Halbuki dünya vəhdətdədir və bu vəhdətin də mahiyyəti o keçiddən ibarətdir. Bu, dünyanın əmələ gəlməsi məsələsidir. Üç fiziki hərəkət haqqında nəzəriyyə, onların fiziki düsturlarını və s. hazırlamışdım.
Hər dəfə mən nəzəriyyəmi Nobelə göndərmək üçün 3-4 min pul axtarıram. Bu pulu tapa bilmirəm. Heç kim sponsorluq etmək istəmir, hökumət, iş adamları bu sahəyə pul ayırmır. Biz müxalifətçi olduğumuza görə yaxın dostlarım belə qorxusundan investisiya qoymur ki, mən nəzəriyyələrimi hər il göndərim. Ona görə də mən, həm də iqtisadi cəhətdən göndərmədim. Yoxsa, mən ardıcıl olaraq öz nəzəriyyələrimin hamısının Nobelə layiq olduğunu və Nobelə də göndərilməsinin vacib olduğunu bilirəm.
Azərbaycandan Nobelə ardıcıl olaraq işlər daxil olursa, bu həm də ölkəmizin elmin inkişafını və səviyyəsini dünyaya tanıtmaqdır. Amma nə edək ki, maddi imkan yoxdur. Azərbaycan hökuməti elmə investisiya qoymur, ümumiyyətlə, elmlə maraqlanmır. Ona görə də düşünürəm ki, bir az gözləyim. Əgər maddi imkanlar əldə edə bilsəm, gələn il Nobelə nəzəriyyələrimi yenə də göndərəcəm”.
Əlavə edək ki, mükafatın təqdimat mərasimi hər il dekabrın 10-da İsveçin və Norveçin paytaxtlarında keçirilir. Belə ki, fizika, kimya, fiziologiya və təbabət, ədəbiyyat, iqtisadiyyat sahələrində mükafatlar Stokholmda İsveç Kralı tərəfindən, sülhün qorunması istiqamətində mükafat isə Osloda Norveç Kralının və kral ailəsi üzvlərinin iştirakı ilə Norveç Nobel Komitəsinin sədri tərəfindən təqdim edilir.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 11:44
Şirvanda əməliyyat: saxlanılanlar var
Bu gün, 10:34
Deputat: "Əlilliyin təyin edilməsi ilə bağlı boşluq var"
Bu gün, 09:37
Süni intellektin köməyi ilə Platonun məzarı tapılıb
Bu gün, 09:03
Arktikadakı istiləşmə Asiyaya təsir göstərir
Dünən, 18:56
İran məhkəməsi repçi barəsində edam qərarı çıxarıb
Dünən, 13:03
Baş Prokuroluq mediaya çağırış edib
Dünən, 12:10
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
Dünən, 10:56
Daha bir direktor vəzifədən azad edilib
Dünən, 10:21
Mayın 1-dən balıq ovu qadağan olunacaq
Dünən, 07:58
Çin “TikTok”a qadağaya qarşı çıxır
Dünən, 07:31
Yanacaqsız işləyən kosmik mühərrik icad edilib
24-04-2024, 21:42
Erməni xəyanəti: həkim 40 türk əsgərini zəhərləyib
24-04-2024, 17:46
Azərbaycan-Əlcəzair enerji əməkdaşlığı müzakirə edilib
24-04-2024, 17:16
Şadlıq saraylarında şişirdilmiş qiymətlər... - Ekspertdən şərh
24-04-2024, 16:08
Yeni robotlar satışa çıxarılıb - Video
24-04-2024, 14:03
Professor Nəsib Quliyev özünü güllələyib
24-04-2024, 13:40
İnfoqrafiya heyvanların ömrü haqqında nə deyir?
24-04-2024, 12:48
MMA döyüşçülərinin həbs müddəti uzadılıb - Biri azadlığa buraxılıb
24-04-2024, 12:00
Tərbiyəçi-müəllimlərin vakant yerlər üzrə qeydiyyatı başlayıb
24-04-2024, 11:56
AMEA-da yeni şöbələr yaradılıb
24-04-2024, 11:30
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
24-04-2024, 00:15
Mafiya başçısı bir ölkədən digərinə qaçıb
24-04-2024, 00:13
Toyun qızğın vaxtında gəlini qaçırmaq istəyiblər
23-04-2024, 21:43
Xankəndidə avtomat silah gizlədən şəxs tutulub - Foto
23-04-2024, 17:07
“Space”ə qalib gələn aparıcı geri dönüb: "Vado Korovinin kanala rəhbərlik edəcəyi bəlli deyil"
23-04-2024, 16:50
Nazirlər Kabineti polis və ya prokurorluğa çağırış qaydasına dəyişikliyi təsdiqləyib
23-04-2024, 13:48
Spikerdən deputata cavab: "Hamı bilir ki, ölkədə bu nikah qanunsuzdur"
23-04-2024, 13:23
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
23-04-2024, 13:19
Narkotik vasitələrin siyahısına dəyişiklik edilib
23-04-2024, 12:45
Körpələr evində mənimsəmə: cinayət işi açılıb
23-04-2024, 12:34
Direktorun cinayət işi məhkəməyə göndərilib
23-04-2024, 10:28
Abel Məhərrəmov polkovnik-leytenantın torpağını zəbt edib - Təsərrüfat
23-04-2024, 10:24
İdarə müdiri məhkəməyə verilib
23-04-2024, 08:12
Qız bürcündə qaz kütləsi aşkar edilib
23-04-2024, 00:08
Everestə qalxarkən itən alpinistin məktubu 100 il sonra tapılıb
22-04-2024, 17:53
Elm və Təhsil Nazirliyində daha bir təyinat olub
22-04-2024, 17:16
MEDİA sosial şəbəkə istifadəçilərini məsuliyyətli olmağa çağırıb
22-04-2024, 17:13
Siqaret çəkmək üçün pəncərə önünə gedən şəxs yıxılaraq ölüb
22-04-2024, 16:27
Xəzərdə saxlanılan qayıqdan 20 kq narkotik götürülüb - Video
22-04-2024, 15:41
Ağdərədə silah-sursat tapılıb
22-04-2024, 15:24
Daha bir məhkum həbsdə ölüb
22-04-2024, 15:21
Qarabağ zonasında daha 1429.1 hektar ərazi minalardan təmizlənib
22-04-2024, 15:15
Almaniyanın bəzi bölgələri ukraynalı qaçqınları qəbul etmək istəmir
22-04-2024, 12:29
Sabah yağış yağacaq
22-04-2024, 10:53
İcra başçısına yeni müavin təyin edilib
22-04-2024, 10:08
Lənkəranda ruhani həbs edilib
22-04-2024, 09:48
Qaxda İran vətəndaşına məxsus TIR yanıb