18:48 / 25-11-2024
Ətir - Akif Abbasov yazır
Toxunanları öldürən kitab: cəmi 4 nüsxəsi qalıb - Fotolar
Tarix: 10-07-2023 14:12 | Bölmə: Cəmiyyət
Toxunanları öldürən kitab: cəmi 4 nüsxəsi qalıb

1800-cü illərdə şişirdilmiş təfsir əslində, həqiqət payına sahib idi. Toxunduğu hər kəsə zərər verən kitabın nəşrindən illər ötsə də, bütün qəribəlikləri ilə insanları qorxutmağa davam edir.

Reyting.az
xatırladır ki, 1874-cü ildə məşhur alim Robert C. Kedzie tərfindən kitab nəşr olunub.

Kedzie əsərinin adını “Ölüm divarlarından kölgələr” qoyub. Kənardan qorxu, triller və ya detektiv janr kimi görünə biləcək bu kitab maraqlı teksturaya və bu günə qədər gəlib çatmış heyrətamiz sehrə malikdir.

Kedzinin yazdığı kitab roman və ya şeir deyildi. Populyar inancın əksinə olaraq, bu kitabda elmi araşdırma yer alırdı.

Həm də Robert C. Kedzi özünü yazıçı kimi deyil, artıq alim kimi təqdim edirdi. Kedzinin məqsədi Britaniya imperiyasının zirvəsi hesab edilən Viktoriya dövründə divar örtüklərində istifadə edilən arsen əsaslı piqmentlərin insan və ətraf mühit üçün nə qədər təhlükəli olduğuna dair məlumatlılığı artırmaq idi.



Xatırladaq ki, 1837-ci ildən 1901-ci ilə qədər davam edən Viktoriya dövründə tikilmiş və ya bərpa edilmiş demək olar ki, hər bir evdə arsen qarışığı divar kağızlarından istifadə edilirdi.

Arsenin zərərli təsirlərini və evlərdə gizlənən ölümcül təhlükəni ortaya qoymağı hədəfləyən Kedzi çox dahiyanə bir plan hazırlayıb və onu həyata keçirmək üçün işə başlayıb. Evlərdə istifadə edilən arsen tərkibli divar kağızlarından nümunələr götürən Kedzi topladığı hər şeyi bir yerə yığıb. Sonradan bu divar kağızlarını səhifələr şəklində yazdığı kitaba daxil edib. O, bunu edərkən arsenin yayılmasının qarşısını alan vərəqləri lakla örtməyi də unutmayıb. Lakin işlər alimin proqnozlaşdırdığı kimi getməyib. Evdəki hesab bazara uyğun gəlmədikdə, xalqın sağlamlığını təhdid edən qorxulu mənzərə ortaya çıxıb.

Kedzinin bu kitabı 100 nüsxədə nəşr edilib və ictimai kitabxanalara paylanılıb. Lakin çox keçmədən uşaqlara bu kitaba toxunmaq xüsusi olaraq qadağan edilib. Kitabı maraqla alıb oxuyan, demək olar ki, hər kəs səhhətində ciddi problemlər hiss edib, kitaba toxunduqda ondan zəhərli tüstülərin çıxdığını bildirib. Bu söz-söhbətlər qısa zamanda o qədər böyük təsir bağışlayıb ki, kitabı oxuyanlardan bəzilərinin qısa müddətdə həyatını itirdiyi deyilir. Kitabın oxucuları öz təcrübələrini fəlakətli nəticələrlə izah etsələr də, elmi ictimaiyyət kitabın ölümcül olmadığını iddia edir.

Arsen zəhərli bir maddə idi və məqsəd bu maddənin nə qədər zəhərli olduğuna diqqət çəkmək olub. Buna görə də müəllif oxucuya zərər verməkdən xüsusi olaraq çəkinib, tədbir görmək istəyib. Lakin kitabla təmasda olanlar müəllif və naşirlə razılaşmayıblar. Bir çox insan səhhətində ciddi problemlər olduğunu desə də, kitabın müəmmalı havasına daha da böyük sirr qatmaq üçün bu şərhlərin şişirdilməsi həmişə müzakirə mövzusu olub.

Robert C. Kedzinin kitabının əsl arsen tərkibli divar kağızlarından hazırlanması və oxucuların səhhətində problemlər yaşamağa başlaması əsəri daha da müəmmalı edib.



Məhdud sayda buraxılan kitabın hazırda cəmi 4 nüsxəsi var. Bununla belə, həvəskarlar kitabın başqa nüsxələrini axtarmaqdan çəkinmir. Bir çox bədii mətnlərə, filmlərə, hətta musiqilərə ilham verən bu kitabın əsl ikonaya çevrildiyini söyləmək də mümkündür.

Kitaba toxunmanın, hətta kitabın yerləşdiyi mühitin havasını udmağın riskləri bu gün də müzakirə mövzusudur. Ancaq kitabın elmi mətn olduğu halda birdən-birə mifə çevrilməsi də Kedzinin uğuru kimi görünür. “Ölüm qeydi” seriyasına ilham verən bu kitab, arsenin insan sağlamlığına zərərli təsirləri haqqında məlumatlılığın artırılması baxımından da çox əhəmiyyətlidir.

ELÇİN
Reyting.az




Bölməyə aid digər xəbərlər
bütün xəbərlər