18:48 / 25-11-2024
Ətir - Akif Abbasov yazır
Yer kürəsində dəyişiklik: “İnsan dövrü”nə keçid başlayıb
Tarix: 11-07-2023 14:49 | Bölmə: Cəmiyyət
Yer kürəsində dəyişiklik: “İnsan dövrü”nə keçid başlayıb

Bəşəriyyətin Yer kürəsini kökündən dəyişdirdiyini iddia edən elm adamları planetimizin “Antroposen” və ya “İnsan dövrü” adlı bir mərhələyə qədəm qoyduğunu bildirirlər.

Reyting.az
xəbər verir ki, sıxlığı getdikcə artan istixana qazlarının miqdarından tutmuş, okeanlarda üzən balıqların mədələrinə çatan mikroplastiklərə qədər bütün əlamətlər “Antroposen”ə, yəni “İnsan dövrü”nə qədəm qoyduğumuza dəlil kimi ortaya çıxır.

On ildən artıqdır ki, Antroposen İşçi Qrupuna başçılıq edən ingilis geoloq Jan Zalasieviç qırılmanın 20-ci əsrin ortalarından başladığını bildirib. Onun sözlərinə görə, 1945-ci ildə başlayan nüvə silahı sınaqları heç bir şeyə bənzəməyən bir radioaktiv varlıq buraxıb.

“Bu radionuklidlər 70 il əvvəl Antroposen dövrünün başlanğıcını qeyd edən bəlkə də ən kəskin siqnaldır”, - Zalasieviç qeyd edib.

Bundan əlavə, tədqiqat qrupuna görə, insanlar 1950-ci ildən bəri əvvəlki 11700 illə müqayisədə daha çox enerji istehlak ediblər.

Tədqiqatçıların fikrincə, başqa bir sübut toyuq sümükləridir. Müasir toyuqların skelet quruluşunun insan müdaxiləsi nəticəsində daimi dəyişdiyini qeyd edən mütəxəssislər bunu insanın təbiətə müdaxiləsinin qeyri-adi sübutu kimi göstəriblər. Cənub-Şərqi Asiyada 8 min il əvvəl əhliləşdirilən toyuq ilə bu gün kütləvi şəkildə istehlak edilən toyuq skeleti, əzələ və genetik cəhətdən çox fərqlidir.

Antroposen qrupunun bu gün “İnsan dövrü” ilə bağlı açıqlama verəcəyi gözlənilir.

Kanadanın Ontario əyalətinin Milton şəhərində yerləşən CRAVFORD LAKE-nin dünyada baş verən dəyişikliyi üzə çıxarmaqda əsas rol oynayacağı bildirilir. Suya düşən hər şeyin gölün dibinə çökərək buradakı palçıq qatlarına ilişdiyi vurğulanarkən, bu vəziyyətin Krouford gölündə baş verən dəyişikliklərin izlərinin qaldığı bir anbara çevirdiyi qeyd olunur.

Gölün dibindən nümunələr toplayan alimlər tarixdə min ildən çox geriyə getməyi bacarıblar. Qeyd olunur ki, son 70 ildə dünyada baş verən dəyişikliklər Antroposen (İnsan dövrü) adlandırıla bilər.

V. QULİYEV




Bölməyə aid digər xəbərlər
bütün xəbərlər