15:33 / 12-09-2025
Qobustanda şəhidlə vida mərasimi olub
15:14 / 12-09-2025
Qarabağa daha iki köç karvanı gedib - (Yenilənib)
14:58 / 12-09-2025
İcra Hakimiyyətinin tenderi baş tutmayıb
14:55 / 12-09-2025
Azərbaycan III Türk Dövlətləri Universiadasının qalibi olub
14:49 / 12-09-2025
Qəbələdə şəhidlə vida mərasimi keçirilib
14:45 / 12-09-2025
Daha bir şəhidimiz Qubada torpağa tapşırılıb
14:35 / 12-09-2025
Bakıda 35 min manatlıq dələduzluq edən şəxslər saxlanılıb
14:18 / 12-09-2025
Gəncədə evdə partlayış olub, xəsarət alan var
13:34 / 12-09-2025
Deputat: "Ətin qiyməti yüksəkdir"
13:13 / 12-09-2025
Şəhidimiz Göyçayda dəfn olunub - Yenilənib
12:53 / 12-09-2025
Sabah yağış yağacaq
12:46 / 12-09-2025
Laçında söyüş söyən vəzifəli şəxslər həbs olunub
12:38 / 12-09-2025
"Avroviziya"da iştirak üçün yeni şərt qoyublar
12:30 / 12-09-2025
Xalq artistinin səhhəti barədə açıqlama yayılıb
12:23 / 12-09-2025
Kürşad Zorlu Naxçıvana gəlir
12:05 / 12-09-2025
“Rabitəbank" keşbeki azaldıb
12:00 / 12-09-2025
Ekspert naziri debata çağırıb
11:40 / 12-09-2025
Erməniəsilli şəxslərin məhkəməsi keçirilir
11:19 / 12-09-2025
Nazirlik yoxlamalarla bağlı açıqlama yayıb
11:16 / 12-09-2025
Bakıda güclü külək ağacı yola aşırıb
11:13 / 12-09-2025
İsrailin müdafiə nazirinə Türkiyədən şok videozəng gəlib
11:06 / 12-09-2025
NATO Polşaya soxulan rus PUA-larını vura bilməyib
10:53 / 12-09-2025
Azərbaycanda əhalinin sayı açıqlanıb
10:51 / 12-09-2025
Elektron Təhlükəsizlik Xidmətində təyinat olub
10:50 / 12-09-2025
Zülfüqarov: Regiondankənar qüvvələr Ermənistana təzyiqlər göstərirlər
10:35 / 12-09-2025
Yazıçı Anar: "Hər şey qaydasındadır, özümü yaxşı hiss edirəm”
10:24 / 12-09-2025
Ukrayna ordusu rusların komanda məntəqəsini dağıdıb: 17 zabit öldürülüb
10:18 / 12-09-2025
AMXM-da “Faiq Əhməd: 2011–2024-cü illər dövrü” sərgisi açılıb - Fotolar
10:10 / 12-09-2025
Mədəniyyət Nazirliyi AzTV-yə 28 min ödəyəcək
10:01 / 12-09-2025
Lənkəran sakini 13 kq narkotiklə saxlanılıb
09:10 / 09-09-2025
Etibar Məmmədov aktiv siyasətə qayıda bilər
18:05 / 07-09-2025
Şəmkirdə təcili yardım maşını körpüdən aşıb, xəsarət alanlar var
06:10 / 11-09-2025
Qarabağa növbəti köç karvanları gedib - (Yenilənib)
23:31 / 08-09-2025
“Tesla” ABŞ-da bazar payını itirir
23:10 / 08-09-2025
Fransanın baş naziri kabineti ilə istefaya göndərilir
15:20 / 08-09-2025
Xocalı və Ağdərəyə növbəti köç olub - (Yenilənib) - Fotolar
00:57 / 08-09-2025
İlin son Ay tutulması başa çatıb - (Yenilənib)
11:56 / 08-09-2025
Bakıda “KamAZ” avtomobilin üzərinə aşıb, ölən var - Fotolar - Yenilənib
16:29 / 08-09-2025
Rusiya Qarabağda yaşamış ermənilərdən terrorçu qrup yaratmaq istəyir
23:20 / 08-09-2025
ABŞ düşüncələrə nəzarət etməyə çalışır
00:04 / 08-09-2025
Alim Qasımov villasını satır - Fotolar
11:09 / 08-09-2025
Ukraynanı üç hissəyə bölürlər
Antarktidada nəhəng çay tapılıb - Foto
Tarix: 09-06-2024 08:28 | Bölmə: Cəmiyyət
Antarktidada buzların altında nəhəng çay sistemi tapılıb. Alimlərin fikrincə, bu qitənin ərazisi bir vaxtlar yaşıllıq olub.
Reyting.az-ın məlumatına görə, alimlər bildiriblər ki, təxminən 40 milyon il əvvəl Antarktidanın çox hissəsini buzlaqsız ərazilər təşkil edib. Bunun elmi izahını verənlər deyirlər ki, o dövrlərdə yer üzü hətta indikindən daha çox isti iqlimə malik olub. Amma bütün qeyd edilən səbəblərlə yanaşı bu qitənin fərqli, özünəməxsus xüsusiyyətləri daima elm adamlarının diqqətini cəlb edib. Fakt budur ki, daima güclü okean cərəyanları ekvatordan Antarktidaya qızdırılan suyu daşıyaraq oradakı iqlimi yumşalır, üstəlik, bu davamlılıq Antarktika Dairəvi Qütb Cərəyanı sudaşınma prosesinin materikə çıxışını bağlayana qədər davam edir.
Alimlərin ehtimalına görə, vaxtilə Antarktida yüksəkliklərində buzlar olsa da, düzənlikləri yaşıl sahələrlə örtülü olub və çaylar onların arasından keçə bilərdi. Ancaq indiki çay sisteminin necə olduğunu müəyyən etmək olduqca çətindir. Bununla belə, çətinliklərin öhdəsindən gəlməyə çalışan və həmçinin dünya elminə yeni töhfələr vermək üçün araşdırmalar aparan alimlər, yəni Bremen Universitetinin tədqiqatçılar qrupu uğur əldə edərək Antarktidanın uzaq keçmişi ilə bağlı daha çox öyrənmək üçün bir yol tapa biliblər.
Almaniyalı tədqiqatçılardan ibarət böyük bir qrup "Polarstern" buzqıran gəmisində qitənin qərb sahilləri istiqamətinə doğru elmi ekspedisiyaya yola düşüblər. Alimlər çöküntü süxurlarını ətraflı tədqiq ediblər. Nəticədə tədqiqatçılar 17 metrdən 24 metrə qədər dərinlikdəki həmin təsiredici çöküntü təbəqələrini üzə çıxara biliblər.
Tədqiqatçıların fikrincə, əldə edilən nümunələrin heç biri Qərbi Antarktidanın torpaqlarına uyğun gəlməyən elmi dəlillərdir. Araşdırmaların nəticəsi olaraq almaniyalı tədqiqatçıların və alimlərin iştirakı ilə müəyyən edilib ki, bu cins torpaq çöküntüsü Antarktidanın Şərqini Qərbindən ayıran Transantarktika dağlarından gətirilib.
Tədqiqatçılardan biri buna belə bir izah verib: "Çökmə zonası onları dağın zirvələrindən yuyub gətirən keçmiş çay deltasını təmsil edir, nəticədə isə burada buz bu axını yaradaraq sonra dondurur. Fikrimizcə, dağların yerini dəqiq öyrənməklə çayın təxmini yolunu müəyyən etmək mümkündür. Çünki belə bir uzun çay ən azı 1500 kilometrə qədər uzanmalı idi, üstəlik də yaşıllığın yadigarı olan həmin çay mütləq mənada bu buzlu qitənin ekosistemində əhəmiyyətli və çox mühüm rol oynamalı idi".
Alimlər qeyd ediblər ki, çöküntülərin qalınlığı çayın Transantarktika dağlarından indiki Amundsen dənizinə qədər təxminən 10 milyon il axdığını göstərir. Bu isə bir daha sübut edir ki, bölgədəki iqlim və landşaft təxmin edildiyi kimi 40 milyon il əvvəl dəyişməyə başlayıb və bunun nəticəsində 34 milyon il əvvəl çöküntülərin axması dayanıb. Almaniyalı alimlər məhz elə bu səbəbdən belə güman edirlər ki, buna görə də çay donub və yaxud məcrasını dəyişərək itib.
Hazırda qlobal istiləşmə səbəbindən daha sürətlə buzlaqları əriyən ərazi Qərbi Antarktidadır. Amma qitənin buzlaqlarının bir hissəsi ərisə belə, yenə də çayın əvvəlki məcrasına qayıtmasını gözləmək olmaz.
Tədqiqatçıların fikrincə, milyonlarla il ərzində eroziya öz axınının keçdiyi ərazini dəyişdiyində bu qədim çayın yenidən özünü bərpa etməsi elmi baxımdan tamamilə mümkünsüzdür.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 09-06-2024 08:28 | Bölmə: Cəmiyyət
Antarktidada buzların altında nəhəng çay sistemi tapılıb. Alimlərin fikrincə, bu qitənin ərazisi bir vaxtlar yaşıllıq olub.
Reyting.az-ın məlumatına görə, alimlər bildiriblər ki, təxminən 40 milyon il əvvəl Antarktidanın çox hissəsini buzlaqsız ərazilər təşkil edib. Bunun elmi izahını verənlər deyirlər ki, o dövrlərdə yer üzü hətta indikindən daha çox isti iqlimə malik olub. Amma bütün qeyd edilən səbəblərlə yanaşı bu qitənin fərqli, özünəməxsus xüsusiyyətləri daima elm adamlarının diqqətini cəlb edib. Fakt budur ki, daima güclü okean cərəyanları ekvatordan Antarktidaya qızdırılan suyu daşıyaraq oradakı iqlimi yumşalır, üstəlik, bu davamlılıq Antarktika Dairəvi Qütb Cərəyanı sudaşınma prosesinin materikə çıxışını bağlayana qədər davam edir.
Alimlərin ehtimalına görə, vaxtilə Antarktida yüksəkliklərində buzlar olsa da, düzənlikləri yaşıl sahələrlə örtülü olub və çaylar onların arasından keçə bilərdi. Ancaq indiki çay sisteminin necə olduğunu müəyyən etmək olduqca çətindir. Bununla belə, çətinliklərin öhdəsindən gəlməyə çalışan və həmçinin dünya elminə yeni töhfələr vermək üçün araşdırmalar aparan alimlər, yəni Bremen Universitetinin tədqiqatçılar qrupu uğur əldə edərək Antarktidanın uzaq keçmişi ilə bağlı daha çox öyrənmək üçün bir yol tapa biliblər.
Almaniyalı tədqiqatçılardan ibarət böyük bir qrup "Polarstern" buzqıran gəmisində qitənin qərb sahilləri istiqamətinə doğru elmi ekspedisiyaya yola düşüblər. Alimlər çöküntü süxurlarını ətraflı tədqiq ediblər. Nəticədə tədqiqatçılar 17 metrdən 24 metrə qədər dərinlikdəki həmin təsiredici çöküntü təbəqələrini üzə çıxara biliblər.
Tədqiqatçıların fikrincə, əldə edilən nümunələrin heç biri Qərbi Antarktidanın torpaqlarına uyğun gəlməyən elmi dəlillərdir. Araşdırmaların nəticəsi olaraq almaniyalı tədqiqatçıların və alimlərin iştirakı ilə müəyyən edilib ki, bu cins torpaq çöküntüsü Antarktidanın Şərqini Qərbindən ayıran Transantarktika dağlarından gətirilib.
Tədqiqatçılardan biri buna belə bir izah verib: "Çökmə zonası onları dağın zirvələrindən yuyub gətirən keçmiş çay deltasını təmsil edir, nəticədə isə burada buz bu axını yaradaraq sonra dondurur. Fikrimizcə, dağların yerini dəqiq öyrənməklə çayın təxmini yolunu müəyyən etmək mümkündür. Çünki belə bir uzun çay ən azı 1500 kilometrə qədər uzanmalı idi, üstəlik də yaşıllığın yadigarı olan həmin çay mütləq mənada bu buzlu qitənin ekosistemində əhəmiyyətli və çox mühüm rol oynamalı idi".
Alimlər qeyd ediblər ki, çöküntülərin qalınlığı çayın Transantarktika dağlarından indiki Amundsen dənizinə qədər təxminən 10 milyon il axdığını göstərir. Bu isə bir daha sübut edir ki, bölgədəki iqlim və landşaft təxmin edildiyi kimi 40 milyon il əvvəl dəyişməyə başlayıb və bunun nəticəsində 34 milyon il əvvəl çöküntülərin axması dayanıb. Almaniyalı alimlər məhz elə bu səbəbdən belə güman edirlər ki, buna görə də çay donub və yaxud məcrasını dəyişərək itib.
Hazırda qlobal istiləşmə səbəbindən daha sürətlə buzlaqları əriyən ərazi Qərbi Antarktidadır. Amma qitənin buzlaqlarının bir hissəsi ərisə belə, yenə də çayın əvvəlki məcrasına qayıtmasını gözləmək olmaz.
Tədqiqatçıların fikrincə, milyonlarla il ərzində eroziya öz axınının keçdiyi ərazini dəyişdiyində bu qədim çayın yenidən özünü bərpa etməsi elmi baxımdan tamamilə mümkünsüzdür.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 14:18
Gəncədə evdə partlayış olub, xəsarət alan var
Bu gün, 12:53
Sabah yağış yağacaq
Bu gün, 11:16
Bakıda güclü külək ağacı yola aşırıb
Bu gün, 10:51
Elektron Təhlükəsizlik Xidmətində təyinat olub
Bu gün, 10:01
Lənkəran sakini 13 kq narkotiklə saxlanılıb
Dünən, 22:53
Qubada güclü sel körpünü dağıdıb
Dünən, 17:43
Keçmiş sevgilisindən Hidayətə ittihamlar - “550 min pulumu ələ keçirib, məni dəfələrlə döyüb”
Dünən, 12:13
Mars üçün könüllülər seçiblər - Foto
Dünən, 10:13
“Habertürk” və “Show TV” dövlət nəzarətinə götürülüb
Dünən, 09:28
Dövlət sərhədimizi pozan iki iranlı saxlanılıb
10-09-2025, 17:54
Prokurorluq keçmiş memarın barəsindəki hökmdən protest verib
10-09-2025, 17:16
"Coca-Cola" Rusiya şirkətini məhkəməyə verib
10-09-2025, 12:59
Azərbaycanda havadan su əldə ediləcək
10-09-2025, 12:14
Sabah hava yağışlı olacaq - Proqnoz
10-09-2025, 11:03
Ağdamda 16 yaşlı qızı zorlayıblar - 4 nəfər saxlanılıb
10-09-2025, 10:49
Sərhədimizi pozan əcnəbi saxlanılıb
10-09-2025, 10:24
Sabirabadda 14 yaşlı qızla 20 yaşlı oğlan nişanlanıb, ata həbs edilib
10-09-2025, 10:00
Bakıya narkotik gətirməyi planlaşdıran şəxs tutulub
9-09-2025, 19:05
Müəllimlərin işə qəbulu: apellyasiya nəticələri elan olunub
9-09-2025, 15:53
Qüdrət Həsənquliyev: "Zabitlərə ev verməkdənsə, onlara..."
9-09-2025, 15:52
Şirkət direktoru və digərlərinin cəzası azaldılıb
9-09-2025, 14:34
Şuşada polis postunun suyunu qəsdən kəsən hotel sahibi həbs olunub
9-09-2025, 13:15
Sabahın hava proqnozu açqlanıb
9-09-2025, 13:02
Sumqayıtda avtoxuliqanlar saxlanılıb
9-09-2025, 12:24
Saatlıda qadın tutulub - Narkotiklə
9-09-2025, 12:15
Gəncədən Kəlbəcərə ilk avtobus reysi açılıb
9-09-2025, 12:02
Bakıda evdən oğurluq edən qadın saxlanılıb
9-09-2025, 11:01
Yasda ehsan ləğv edilir? - Açqlama
9-09-2025, 10:22
Gəncə hava limanında qızıl-zinət əşyaları oğurlanıb
9-09-2025, 08:14
Qatilin vəkili üçün pul toplayırlar - Foto
8-09-2025, 18:14
TƏBİB-in elektron sistemində problem yaranıb
8-09-2025, 17:11
Xəzər dənizində brakonyer saxlanılıb - Video
8-09-2025, 17:09
Ali təhsil müəssisələrinə qeydiyyat müddəti uzadılıb
8-09-2025, 16:35
Milli Məclisə yeni qanun layihəsi göndərilib
8-09-2025, 15:39
"Bulvar"ın keçmiş rəhbəri özünü təqsirli saymır - Məhkəmə prosesi
8-09-2025, 14:05
Laçında traktor dərəyə aşıb: bir nəfər ölüb
8-09-2025, 13:59
İcraçı direktor vəzifədən azad olunub
8-09-2025, 12:34
Sabah yağış yağacaq
8-09-2025, 10:02
Britaniyada mağaza binasının altında 317 skelet tapılıb
7-09-2025, 18:05
Şəmkirdə təcili yardım maşını körpüdən aşıb, xəsarət alanlar var
7-09-2025, 12:15
Sabah yağış yağacaq - Proqnoz
5-09-2025, 18:42
Daşkəsənin Alaxançallı kəndində sel fəsadlar törədib
5-09-2025, 17:30
Bəxtiyar Məmmədova Alay komandiri vəzifəsi həvalə olunub
5-09-2025, 17:07
Əli Əsədov qərar imzalayıb
5-09-2025, 16:58
Qadını maşınla vuran sürücü döyülüb
Xalq artisti deyir ki, rəqqasların səhnə ömrü çox qısa olur. Bu az müddətdə uğur qazanmaq, əsl sənətkar kimi yetişmək üçün daha çox zəhmət çəkmək lazımıdır
Rus Dram Teatrının aktyoru deyir ki. bölgə teatrlarında diplomlu aktyor və rejissor tapmaq müşkül məsələdir
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
