22:32 / 09-06-2025
Deputat: “İqtisadiyyatımız üçün görülən işləri yetərli saymıram”
21:10 / 09-06-2025
Professor Tamilla Məmmədova vəfat edib
17:50 / 09-06-2025
Leninin heykəlini şəhər kənarına köçürürlər - Foto
09:31 / 09-06-2025
Naxçıvanda kütləvi zəhərlənmə olub - (Yenilənib)
09:22 / 09-06-2025
Fransa şirkəti Ukraynada dron istehsal edəcək
08:48 / 09-06-2025
Ronaldunun karyerası sona yaxınlaşır
22:58 / 08-06-2025
Millimiz növbəti yoxlama oyunu oynayıb
18:34 / 08-06-2025
Dağlıq və dağətəyi rayonlarda leysan olacaq - Xəbərdarlıq
10:50 / 08-06-2025
Donald Trampın adı insan alverində hallanır
10:05 / 08-06-2025
Sabunçu bazarında yanğın baş verib - Video
09:10 / 08-06-2025
Ukraynanın hökumət binalarına hücum olacaq
23:25 / 07-06-2025
Varislərin Kreml təqdimatı: Mirziyoyevə sui-qəsdin arxasında kim durur?
14:45 / 07-06-2025
İlham Əliyevlə Şahbaz Şərif arasında telefon danışığı olub
12:09 / 07-06-2025
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
11:43 / 07-06-2025
Zakir Həsənov xidməti-döyüş fəaliyyəti ilə maraqlanıb
11:12 / 07-06-2025
Bank kartlarından oğurluqlar davam edir
09:56 / 07-06-2025
Aktoyorun adı Ginnesin Rekordlar Kitabına yazılıb - Video
09:00 / 07-06-2025
Azaraq Azərbaycan ərazisinə keçən iki yeniyetmə erməni geri verilib
18:07 / 06-06-2025
Tovuzda oğul anasını öldürüb
13:11 / 06-06-2025
Azərbaycanla sərhəddə iki erməni itkin düşüb
10:11 / 06-06-2025
Elmdə yenilik: insanlar 1000 il yaşaya biləcək
09:32 / 06-06-2025
Şamaxıda yenidən zəlzələ baş verib
09:27 / 06-06-2025
Gəncədə azyaşlı bıçaqlanıb
09:12 / 06-06-2025
Məscidlərdə bayram namazı qılınıb
00:01 / 06-06-2025
Azərbaycanda Qurban bayramı qeyd olunur
20:08 / 05-06-2025
Toyda döyülən şəxs xəstəxanada ölüb
18:49 / 05-06-2025
Buraxılış imtahanının nəticələri elan olunub
18:41 / 05-06-2025
Rusiyada təyyarə qəzası olub
18:32 / 05-06-2025
Almaniya Rusiyadan gözlənilən təhlükəyə hazırlaşır
18:02 / 05-06-2025
Bakı-Quba yolunda yanğın olub, bir nəfər xəsarət alıb
08:39 / 05-06-2025
Göyərtəsində 3 min avtomobil olan gəmi yanır
10:11 / 06-06-2025
Elmdə yenilik: insanlar 1000 il yaşaya biləcək
23:41 / 04-06-2025
Azərbaycanın beş rayonunda zəlzələ olub
20:08 / 05-06-2025
Toyda döyülən şəxs xəstəxanada ölüb
00:01 / 06-06-2025
Azərbaycanda Qurban bayramı qeyd olunur
13:29 / 05-06-2025
Kilsə ilə Paşinyan arasında qarşıdurma böyüyür
10:50 / 08-06-2025
Donald Trampın adı insan alverində hallanır
23:25 / 07-06-2025
Varislərin Kreml təqdimatı: Mirziyoyevə sui-qəsdin arxasında kim durur?
18:07 / 06-06-2025
Tovuzda oğul anasını öldürüb
15:34 / 05-06-2025
Prezident yeni Təşkilat Komitəsi yaradıb - Sərəncam
10:05 / 05-06-2025
Federasiya rəhbərini icra başçısı bıçaqlatdırıb? - Yenilənib
13:11 / 06-06-2025
Azərbaycanla sərhəddə iki erməni itkin düşüb
Antarktidada nəhəng çay tapılıb - Foto
Tarix: 09-06-2024 08:28 | Bölmə: Cəmiyyət
Antarktidada buzların altında nəhəng çay sistemi tapılıb. Alimlərin fikrincə, bu qitənin ərazisi bir vaxtlar yaşıllıq olub.
Reyting.az-ın məlumatına görə, alimlər bildiriblər ki, təxminən 40 milyon il əvvəl Antarktidanın çox hissəsini buzlaqsız ərazilər təşkil edib. Bunun elmi izahını verənlər deyirlər ki, o dövrlərdə yer üzü hətta indikindən daha çox isti iqlimə malik olub. Amma bütün qeyd edilən səbəblərlə yanaşı bu qitənin fərqli, özünəməxsus xüsusiyyətləri daima elm adamlarının diqqətini cəlb edib. Fakt budur ki, daima güclü okean cərəyanları ekvatordan Antarktidaya qızdırılan suyu daşıyaraq oradakı iqlimi yumşalır, üstəlik, bu davamlılıq Antarktika Dairəvi Qütb Cərəyanı sudaşınma prosesinin materikə çıxışını bağlayana qədər davam edir.
Alimlərin ehtimalına görə, vaxtilə Antarktida yüksəkliklərində buzlar olsa da, düzənlikləri yaşıl sahələrlə örtülü olub və çaylar onların arasından keçə bilərdi. Ancaq indiki çay sisteminin necə olduğunu müəyyən etmək olduqca çətindir. Bununla belə, çətinliklərin öhdəsindən gəlməyə çalışan və həmçinin dünya elminə yeni töhfələr vermək üçün araşdırmalar aparan alimlər, yəni Bremen Universitetinin tədqiqatçılar qrupu uğur əldə edərək Antarktidanın uzaq keçmişi ilə bağlı daha çox öyrənmək üçün bir yol tapa biliblər.
Almaniyalı tədqiqatçılardan ibarət böyük bir qrup "Polarstern" buzqıran gəmisində qitənin qərb sahilləri istiqamətinə doğru elmi ekspedisiyaya yola düşüblər. Alimlər çöküntü süxurlarını ətraflı tədqiq ediblər. Nəticədə tədqiqatçılar 17 metrdən 24 metrə qədər dərinlikdəki həmin təsiredici çöküntü təbəqələrini üzə çıxara biliblər.
Tədqiqatçıların fikrincə, əldə edilən nümunələrin heç biri Qərbi Antarktidanın torpaqlarına uyğun gəlməyən elmi dəlillərdir. Araşdırmaların nəticəsi olaraq almaniyalı tədqiqatçıların və alimlərin iştirakı ilə müəyyən edilib ki, bu cins torpaq çöküntüsü Antarktidanın Şərqini Qərbindən ayıran Transantarktika dağlarından gətirilib.
Tədqiqatçılardan biri buna belə bir izah verib: "Çökmə zonası onları dağın zirvələrindən yuyub gətirən keçmiş çay deltasını təmsil edir, nəticədə isə burada buz bu axını yaradaraq sonra dondurur. Fikrimizcə, dağların yerini dəqiq öyrənməklə çayın təxmini yolunu müəyyən etmək mümkündür. Çünki belə bir uzun çay ən azı 1500 kilometrə qədər uzanmalı idi, üstəlik də yaşıllığın yadigarı olan həmin çay mütləq mənada bu buzlu qitənin ekosistemində əhəmiyyətli və çox mühüm rol oynamalı idi".
Alimlər qeyd ediblər ki, çöküntülərin qalınlığı çayın Transantarktika dağlarından indiki Amundsen dənizinə qədər təxminən 10 milyon il axdığını göstərir. Bu isə bir daha sübut edir ki, bölgədəki iqlim və landşaft təxmin edildiyi kimi 40 milyon il əvvəl dəyişməyə başlayıb və bunun nəticəsində 34 milyon il əvvəl çöküntülərin axması dayanıb. Almaniyalı alimlər məhz elə bu səbəbdən belə güman edirlər ki, buna görə də çay donub və yaxud məcrasını dəyişərək itib.
Hazırda qlobal istiləşmə səbəbindən daha sürətlə buzlaqları əriyən ərazi Qərbi Antarktidadır. Amma qitənin buzlaqlarının bir hissəsi ərisə belə, yenə də çayın əvvəlki məcrasına qayıtmasını gözləmək olmaz.
Tədqiqatçıların fikrincə, milyonlarla il ərzində eroziya öz axınının keçdiyi ərazini dəyişdiyində bu qədim çayın yenidən özünü bərpa etməsi elmi baxımdan tamamilə mümkünsüzdür.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 09-06-2024 08:28 | Bölmə: Cəmiyyət
Antarktidada buzların altında nəhəng çay sistemi tapılıb. Alimlərin fikrincə, bu qitənin ərazisi bir vaxtlar yaşıllıq olub.
Reyting.az-ın məlumatına görə, alimlər bildiriblər ki, təxminən 40 milyon il əvvəl Antarktidanın çox hissəsini buzlaqsız ərazilər təşkil edib. Bunun elmi izahını verənlər deyirlər ki, o dövrlərdə yer üzü hətta indikindən daha çox isti iqlimə malik olub. Amma bütün qeyd edilən səbəblərlə yanaşı bu qitənin fərqli, özünəməxsus xüsusiyyətləri daima elm adamlarının diqqətini cəlb edib. Fakt budur ki, daima güclü okean cərəyanları ekvatordan Antarktidaya qızdırılan suyu daşıyaraq oradakı iqlimi yumşalır, üstəlik, bu davamlılıq Antarktika Dairəvi Qütb Cərəyanı sudaşınma prosesinin materikə çıxışını bağlayana qədər davam edir.
Alimlərin ehtimalına görə, vaxtilə Antarktida yüksəkliklərində buzlar olsa da, düzənlikləri yaşıl sahələrlə örtülü olub və çaylar onların arasından keçə bilərdi. Ancaq indiki çay sisteminin necə olduğunu müəyyən etmək olduqca çətindir. Bununla belə, çətinliklərin öhdəsindən gəlməyə çalışan və həmçinin dünya elminə yeni töhfələr vermək üçün araşdırmalar aparan alimlər, yəni Bremen Universitetinin tədqiqatçılar qrupu uğur əldə edərək Antarktidanın uzaq keçmişi ilə bağlı daha çox öyrənmək üçün bir yol tapa biliblər.
Almaniyalı tədqiqatçılardan ibarət böyük bir qrup "Polarstern" buzqıran gəmisində qitənin qərb sahilləri istiqamətinə doğru elmi ekspedisiyaya yola düşüblər. Alimlər çöküntü süxurlarını ətraflı tədqiq ediblər. Nəticədə tədqiqatçılar 17 metrdən 24 metrə qədər dərinlikdəki həmin təsiredici çöküntü təbəqələrini üzə çıxara biliblər.
Tədqiqatçıların fikrincə, əldə edilən nümunələrin heç biri Qərbi Antarktidanın torpaqlarına uyğun gəlməyən elmi dəlillərdir. Araşdırmaların nəticəsi olaraq almaniyalı tədqiqatçıların və alimlərin iştirakı ilə müəyyən edilib ki, bu cins torpaq çöküntüsü Antarktidanın Şərqini Qərbindən ayıran Transantarktika dağlarından gətirilib.
Tədqiqatçılardan biri buna belə bir izah verib: "Çökmə zonası onları dağın zirvələrindən yuyub gətirən keçmiş çay deltasını təmsil edir, nəticədə isə burada buz bu axını yaradaraq sonra dondurur. Fikrimizcə, dağların yerini dəqiq öyrənməklə çayın təxmini yolunu müəyyən etmək mümkündür. Çünki belə bir uzun çay ən azı 1500 kilometrə qədər uzanmalı idi, üstəlik də yaşıllığın yadigarı olan həmin çay mütləq mənada bu buzlu qitənin ekosistemində əhəmiyyətli və çox mühüm rol oynamalı idi".
Alimlər qeyd ediblər ki, çöküntülərin qalınlığı çayın Transantarktika dağlarından indiki Amundsen dənizinə qədər təxminən 10 milyon il axdığını göstərir. Bu isə bir daha sübut edir ki, bölgədəki iqlim və landşaft təxmin edildiyi kimi 40 milyon il əvvəl dəyişməyə başlayıb və bunun nəticəsində 34 milyon il əvvəl çöküntülərin axması dayanıb. Almaniyalı alimlər məhz elə bu səbəbdən belə güman edirlər ki, buna görə də çay donub və yaxud məcrasını dəyişərək itib.
Hazırda qlobal istiləşmə səbəbindən daha sürətlə buzlaqları əriyən ərazi Qərbi Antarktidadır. Amma qitənin buzlaqlarının bir hissəsi ərisə belə, yenə də çayın əvvəlki məcrasına qayıtmasını gözləmək olmaz.
Tədqiqatçıların fikrincə, milyonlarla il ərzində eroziya öz axınının keçdiyi ərazini dəyişdiyində bu qədim çayın yenidən özünü bərpa etməsi elmi baxımdan tamamilə mümkünsüzdür.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 21:10
Professor Tamilla Məmmədova vəfat edib
7-06-2025, 12:09
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
7-06-2025, 11:43
Zakir Həsənov xidməti-döyüş fəaliyyəti ilə maraqlanıb
5-06-2025, 20:08
Toyda döyülən şəxs xəstəxanada ölüb
5-06-2025, 18:02
Bakı-Quba yolunda yanğın olub, bir nəfər xəsarət alıb
5-06-2025, 17:35
Konstitusiya quruluşuna qarşı çağırış edənlərə hökm oxunub
5-06-2025, 16:02
Sabah Bakıda leysan yağacaq - Xəbərdarlıq
5-06-2025, 14:57
Xəstənin çılpaq videosunu paylaşan həkim barədə araşdırma başlayıb
5-06-2025, 14:33
"Şərurlu İsfəndiyar" barəsində 40-a yaxın məhkəmə işi var
5-06-2025, 13:22
Nizami Alışanın cinayət işi üzrə məhkəmə prosesi keçirilib
5-06-2025, 13:04
Gədəbəydə 74 yaşlı qadına qarşı zorakılıq törədilib
5-06-2025, 12:34
Sabah yağış yağacaq
5-06-2025, 11:42
Azərbaycana narkotik keçirilməsinin qarşısı alınıb
5-06-2025, 10:55
Kosmosdakı qara dəlik informasiyalarla dolu portaldır
5-06-2025, 10:08
İki il əvvəl törədilmiş cinayətin üstü açılıb
5-06-2025, 09:20
Bakıda avtomobil piyadanı vurub
5-06-2025, 09:01
55 yaşlı kişi ikimərtəbəli evini yandırıb
5-06-2025, 08:39
Göyərtəsində 3 min avtomobil olan gəmi yanır
5-06-2025, 08:29
Qazaxdakı qəzada 4 nəfər dünyasını dəyişib - (Yenilənib)
4-06-2025, 23:41
Azərbaycanın beş rayonunda zəlzələ olub
4-06-2025, 17:57
Gölün dibində tapılan qədim qala arxeoloqları təəccübləndirib
4-06-2025, 16:23
Rezidenturaya qəbul üçün qeydiyyat başlayır
4-06-2025, 16:16
Günəşdə "tac yağışı" qeydə alınıb
4-06-2025, 15:09
İş və istirahət günlərinin yerləri dəyişdirilib
4-06-2025, 15:02
Əsgərlərlə görüşə məhdudiyyət qoyulub - Səbəb
4-06-2025, 14:09
Oğuzda bəy toy günü qəzaya düşüb
4-06-2025, 13:25
ABŞ-a zəhərli göbələk keçirən alimlər tutulub
4-06-2025, 12:30
Sabah yağış yağacaq
4-06-2025, 12:05
Abşeronda göldə balıqlar kütləvi qırılır
4-06-2025, 10:26
Alimlər suyun daha bir sirrini açıblar
4-06-2025, 09:06
Universitet BP-dən 580 min manat qrant alıb
3-06-2025, 18:11
Günəşə bənzər ulduzun ətrafında su tapılıb
3-06-2025, 17:21
Lerik sakinin meyiti 70 metrlik dərinlikdəki dərədə tapılıb
3-06-2025, 16:55
Abşeronda qadın narkotiklə saxlanılıb
3-06-2025, 16:12
Bölgələrdə küləkli və yağıntılı hava şəraiti davam edir
3-06-2025, 15:56
“İstənilən adamın telefonuna girə bilərdik” deyən hakerə hökm oxunub
3-06-2025, 15:36
Xankəndiyə dolu düşüb
3-06-2025, 12:59
Sabah yağış yağacaq
3-06-2025, 12:16
Erməni mafiyasının daha bir cinayəti açılıb - 14 nəfər saxlanılıb
3-06-2025, 11:54
“TikTok” fenomeni yüksəklikdən dənizə atılarkən ölüb - Video
3-06-2025, 10:11
Lənkəranda qanunsuz tikinti sökülüb
2-06-2025, 23:21
General Mayis Bərxudarova ağır itki üz verib
2-06-2025, 20:18
Almazı əldə etməyin asan yolu tapılıb - Fotolar
2-06-2025, 18:30
Departament müdiri Agentliyin sədr müavini təyin olunub
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
