00:05 / 22-04-2025
Azərbaycan səfirliyinin əməkdaşları Litvada qəza törədib - Fotolar
23:53 / 21-04-2025
Zelenski: "Üç ölkə ilə birlikdə müharibəyə son qoymağın yollarını müzakirə edəcəyik"
22:28 / 21-04-2025
Sahibə Qafarova aktyoru beynəlxalq əlaqələr sektorunun müdiri təyin edib
22:21 / 21-04-2025
İcra başçısının birinci müavini dəyişib
20:43 / 21-04-2025
Qukasyan: Xankəndidə Xocalıdan gətirilmiş yüzlərlə azərbaycanlı var idi (Yenilənib) - Fotolar
20:31 / 21-04-2025
İlham Əliyev "Sinxua" agentliyinə müsahibə verib
20:25 / 21-04-2025
Sumqayıtdakı fabrikdə kütləvi zəhərlənmə olub - (Yenilənib)
20:08 / 21-04-2025
Dəm qazından daha bir nəfər ölüb
18:51 / 21-04-2025
Leysan yağacaq, dolu düşəcək - Xəbərdarlıq
18:21 / 21-04-2025
Oman sultanı Rusiyaya rəsmi səfərə gəlib
18:04 / 21-04-2025
Orxan Fikrətoğlu yüksək vəzifəyə təyinat alıb
16:58 / 21-04-2025
Professor: Dünyanı iqtisadi zəlzələ gözləyir
16:51 / 21-04-2025
İkinci Dünya müharibəsi veteranlarına birdəfəlik maddi yardım veriləcək - Sərəncam
16:47 / 21-04-2025
Sənaye Parkının ərazisi genişləndiriləcək
16:24 / 21-04-2025
Putin İranla strateji tərəfdaşlıq sazişini təsdiqləyib
15:51 / 21-04-2025
Narkotik satışına qarşı əməliyyat keçirilib - Foto
15:44 / 21-04-2025
Papaya görə futbol oyunları təxirə salınıb
15:14 / 21-04-2025
Yeni rəng kəşf olunub - Fotolar
14:32 / 21-04-2025
Azərbaycan prezidenti Roma Papasının vəfatı ilə bağlı başsağlığı verib
14:10 / 21-04-2025
Putinin vasitəçiliyi İran və İsrailə sərf edirmi?
14:09 / 21-04-2025
Azərbaycan Özbəkistanın axtardığı şəxsi ekstradisiya edib
13:56 / 21-04-2025
Bakının mərkəzində anbar yanıb - (Yenilənib)
13:22 / 21-04-2025
Xalq yazıçısı Anarın əsəri səhnələşdirilib
13:16 / 21-04-2025
Qarabağa iki köç karvanı gedib - (Yenilənib)
13:07 / 21-04-2025
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
13:04 / 21-04-2025
Leyla Əliyeva Nguyen Dinh Chieu orta məktəbində olub - Fotolar
12:51 / 21-04-2025
Ödəmə terminallarından pul oğurlayan üç nəfər tutulub
12:39 / 21-04-2025
Dünya bazarı: neft niyə ucuzlaşır?
12:31 / 21-04-2025
Rusiya “Pasxa atəşkəsi”nin sona çatdığını bəyan edib
12:29 / 21-04-2025
"Kürd Elnur" ləqəbli şəxsə hökm oxunub
17:45 / 18-04-2025
Aktyor teatr direktorunu korrupsiyada ittiham edir
14:08 / 17-04-2025
Qeyri-adi planet sistemi kəşf olunub
08:43 / 18-04-2025
Türkiyə və İsrail döyüş meydanında qarşılaşmaq istəmirlər
01:00 / 18-04-2025
İranın nüvə obyektlərinə hücum təxirə salınıb
08:52 / 18-04-2025
Başqa planetdə həyat əlamətləri aşkar edilib
20:35 / 18-04-2025
Rusiyaya qarşı sanksiyaları ləğv etmək istəyirlər
10:28 / 17-04-2025
Azərbaycan boksçusu 48 aylıq diskvalifkasiya olunub
11:27 / 17-04-2025
Məşhur aktyor kino karyerasını bitirmək istəyir
00:45 / 18-04-2025
Başlıbel qətliamından 32 il ötür
00:06 / 19-04-2025
"Qalatasaray" 32-ci turu qələbə ilə başa vurub
23:09 / 17-04-2025
Universitetdəki atışmada 5 nəfər ölüb, 4 nəfər yaralanıb
18:05 / 17-04-2025
Ədalət Şükürov: "Adam düşünür ki, bəlkə gedib təlxəklik edim?"
Antarktidada nəhəng çay tapılıb - Foto
Tarix: 09-06-2024 08:28 | Bölmə: Cəmiyyət
Antarktidada buzların altında nəhəng çay sistemi tapılıb. Alimlərin fikrincə, bu qitənin ərazisi bir vaxtlar yaşıllıq olub.
Reyting.az-ın məlumatına görə, alimlər bildiriblər ki, təxminən 40 milyon il əvvəl Antarktidanın çox hissəsini buzlaqsız ərazilər təşkil edib. Bunun elmi izahını verənlər deyirlər ki, o dövrlərdə yer üzü hətta indikindən daha çox isti iqlimə malik olub. Amma bütün qeyd edilən səbəblərlə yanaşı bu qitənin fərqli, özünəməxsus xüsusiyyətləri daima elm adamlarının diqqətini cəlb edib. Fakt budur ki, daima güclü okean cərəyanları ekvatordan Antarktidaya qızdırılan suyu daşıyaraq oradakı iqlimi yumşalır, üstəlik, bu davamlılıq Antarktika Dairəvi Qütb Cərəyanı sudaşınma prosesinin materikə çıxışını bağlayana qədər davam edir.
Alimlərin ehtimalına görə, vaxtilə Antarktida yüksəkliklərində buzlar olsa da, düzənlikləri yaşıl sahələrlə örtülü olub və çaylar onların arasından keçə bilərdi. Ancaq indiki çay sisteminin necə olduğunu müəyyən etmək olduqca çətindir. Bununla belə, çətinliklərin öhdəsindən gəlməyə çalışan və həmçinin dünya elminə yeni töhfələr vermək üçün araşdırmalar aparan alimlər, yəni Bremen Universitetinin tədqiqatçılar qrupu uğur əldə edərək Antarktidanın uzaq keçmişi ilə bağlı daha çox öyrənmək üçün bir yol tapa biliblər.
Almaniyalı tədqiqatçılardan ibarət böyük bir qrup "Polarstern" buzqıran gəmisində qitənin qərb sahilləri istiqamətinə doğru elmi ekspedisiyaya yola düşüblər. Alimlər çöküntü süxurlarını ətraflı tədqiq ediblər. Nəticədə tədqiqatçılar 17 metrdən 24 metrə qədər dərinlikdəki həmin təsiredici çöküntü təbəqələrini üzə çıxara biliblər.
Tədqiqatçıların fikrincə, əldə edilən nümunələrin heç biri Qərbi Antarktidanın torpaqlarına uyğun gəlməyən elmi dəlillərdir. Araşdırmaların nəticəsi olaraq almaniyalı tədqiqatçıların və alimlərin iştirakı ilə müəyyən edilib ki, bu cins torpaq çöküntüsü Antarktidanın Şərqini Qərbindən ayıran Transantarktika dağlarından gətirilib.
Tədqiqatçılardan biri buna belə bir izah verib: "Çökmə zonası onları dağın zirvələrindən yuyub gətirən keçmiş çay deltasını təmsil edir, nəticədə isə burada buz bu axını yaradaraq sonra dondurur. Fikrimizcə, dağların yerini dəqiq öyrənməklə çayın təxmini yolunu müəyyən etmək mümkündür. Çünki belə bir uzun çay ən azı 1500 kilometrə qədər uzanmalı idi, üstəlik də yaşıllığın yadigarı olan həmin çay mütləq mənada bu buzlu qitənin ekosistemində əhəmiyyətli və çox mühüm rol oynamalı idi".
Alimlər qeyd ediblər ki, çöküntülərin qalınlığı çayın Transantarktika dağlarından indiki Amundsen dənizinə qədər təxminən 10 milyon il axdığını göstərir. Bu isə bir daha sübut edir ki, bölgədəki iqlim və landşaft təxmin edildiyi kimi 40 milyon il əvvəl dəyişməyə başlayıb və bunun nəticəsində 34 milyon il əvvəl çöküntülərin axması dayanıb. Almaniyalı alimlər məhz elə bu səbəbdən belə güman edirlər ki, buna görə də çay donub və yaxud məcrasını dəyişərək itib.
Hazırda qlobal istiləşmə səbəbindən daha sürətlə buzlaqları əriyən ərazi Qərbi Antarktidadır. Amma qitənin buzlaqlarının bir hissəsi ərisə belə, yenə də çayın əvvəlki məcrasına qayıtmasını gözləmək olmaz.
Tədqiqatçıların fikrincə, milyonlarla il ərzində eroziya öz axınının keçdiyi ərazini dəyişdiyində bu qədim çayın yenidən özünü bərpa etməsi elmi baxımdan tamamilə mümkünsüzdür.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 09-06-2024 08:28 | Bölmə: Cəmiyyət
Antarktidada buzların altında nəhəng çay sistemi tapılıb. Alimlərin fikrincə, bu qitənin ərazisi bir vaxtlar yaşıllıq olub.
Reyting.az-ın məlumatına görə, alimlər bildiriblər ki, təxminən 40 milyon il əvvəl Antarktidanın çox hissəsini buzlaqsız ərazilər təşkil edib. Bunun elmi izahını verənlər deyirlər ki, o dövrlərdə yer üzü hətta indikindən daha çox isti iqlimə malik olub. Amma bütün qeyd edilən səbəblərlə yanaşı bu qitənin fərqli, özünəməxsus xüsusiyyətləri daima elm adamlarının diqqətini cəlb edib. Fakt budur ki, daima güclü okean cərəyanları ekvatordan Antarktidaya qızdırılan suyu daşıyaraq oradakı iqlimi yumşalır, üstəlik, bu davamlılıq Antarktika Dairəvi Qütb Cərəyanı sudaşınma prosesinin materikə çıxışını bağlayana qədər davam edir.
Alimlərin ehtimalına görə, vaxtilə Antarktida yüksəkliklərində buzlar olsa da, düzənlikləri yaşıl sahələrlə örtülü olub və çaylar onların arasından keçə bilərdi. Ancaq indiki çay sisteminin necə olduğunu müəyyən etmək olduqca çətindir. Bununla belə, çətinliklərin öhdəsindən gəlməyə çalışan və həmçinin dünya elminə yeni töhfələr vermək üçün araşdırmalar aparan alimlər, yəni Bremen Universitetinin tədqiqatçılar qrupu uğur əldə edərək Antarktidanın uzaq keçmişi ilə bağlı daha çox öyrənmək üçün bir yol tapa biliblər.
Almaniyalı tədqiqatçılardan ibarət böyük bir qrup "Polarstern" buzqıran gəmisində qitənin qərb sahilləri istiqamətinə doğru elmi ekspedisiyaya yola düşüblər. Alimlər çöküntü süxurlarını ətraflı tədqiq ediblər. Nəticədə tədqiqatçılar 17 metrdən 24 metrə qədər dərinlikdəki həmin təsiredici çöküntü təbəqələrini üzə çıxara biliblər.
Tədqiqatçıların fikrincə, əldə edilən nümunələrin heç biri Qərbi Antarktidanın torpaqlarına uyğun gəlməyən elmi dəlillərdir. Araşdırmaların nəticəsi olaraq almaniyalı tədqiqatçıların və alimlərin iştirakı ilə müəyyən edilib ki, bu cins torpaq çöküntüsü Antarktidanın Şərqini Qərbindən ayıran Transantarktika dağlarından gətirilib.
Tədqiqatçılardan biri buna belə bir izah verib: "Çökmə zonası onları dağın zirvələrindən yuyub gətirən keçmiş çay deltasını təmsil edir, nəticədə isə burada buz bu axını yaradaraq sonra dondurur. Fikrimizcə, dağların yerini dəqiq öyrənməklə çayın təxmini yolunu müəyyən etmək mümkündür. Çünki belə bir uzun çay ən azı 1500 kilometrə qədər uzanmalı idi, üstəlik də yaşıllığın yadigarı olan həmin çay mütləq mənada bu buzlu qitənin ekosistemində əhəmiyyətli və çox mühüm rol oynamalı idi".
Alimlər qeyd ediblər ki, çöküntülərin qalınlığı çayın Transantarktika dağlarından indiki Amundsen dənizinə qədər təxminən 10 milyon il axdığını göstərir. Bu isə bir daha sübut edir ki, bölgədəki iqlim və landşaft təxmin edildiyi kimi 40 milyon il əvvəl dəyişməyə başlayıb və bunun nəticəsində 34 milyon il əvvəl çöküntülərin axması dayanıb. Almaniyalı alimlər məhz elə bu səbəbdən belə güman edirlər ki, buna görə də çay donub və yaxud məcrasını dəyişərək itib.
Hazırda qlobal istiləşmə səbəbindən daha sürətlə buzlaqları əriyən ərazi Qərbi Antarktidadır. Amma qitənin buzlaqlarının bir hissəsi ərisə belə, yenə də çayın əvvəlki məcrasına qayıtmasını gözləmək olmaz.
Tədqiqatçıların fikrincə, milyonlarla il ərzində eroziya öz axınının keçdiyi ərazini dəyişdiyində bu qədim çayın yenidən özünü bərpa etməsi elmi baxımdan tamamilə mümkünsüzdür.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 22:21
İcra başçısının birinci müavini dəyişib
Dünən, 20:08
Dəm qazından daha bir nəfər ölüb
Dünən, 18:51
Leysan yağacaq, dolu düşəcək - Xəbərdarlıq
Dünən, 15:14
Yeni rəng kəşf olunub - Fotolar
Dünən, 13:56
Bakının mərkəzində anbar yanıb - (Yenilənib)
Dünən, 13:07
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
Dünən, 12:29
"Kürd Elnur" ləqəbli şəxsə hökm oxunub
Dünən, 11:27
Bakıdakı toyda kütləvi zəhərlənmə olub - (Yenilənib)
Dünən, 11:00
Bank kartlarından 18 min manata yaxın pul oğurlanıb
Dünən, 10:11
TƏBİB: Xəstəlik vərəqi e-sənəd kimi tərtib ediləcək
Dünən, 09:17
Azərbaycan ərazisində zəlzələ baş verib
20-04-2025, 08:58
Tikinti maqnatının oğlu həbs edilib
19-04-2025, 17:45
Milli Müdafiə Universiteti əsgərlərə təhsil imkanı yaradıb - Foto
19-04-2025, 14:08
Dövlət sərhədində əməliyyat: saxlanılanlar var
19-04-2025, 11:17
DİN: "Bank məlumatlarını naməlum şəxslərə verməyin"
18-04-2025, 18:00
Oleq Bakinskinin məhkəməsi: barışıq üçün danışıqlar aparılır
18-04-2025, 17:03
Qanunsuz ağac kəsimi ilə bağlı prokurorluğa müraciət olunacaq
18-04-2025, 16:31
Üzeyir Cəfərov: "Tanınmış şəxslərin çoxu hərbi xidmətdə olmayıblar
18-04-2025, 15:41
Sabahdan bu yollar bağlancaq
18-04-2025, 14:21
Nazirlik adı siyahıda olmayan plastik cərrahlarla bağlı izahat yayıb
18-04-2025, 12:53
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
18-04-2025, 11:49
"Yeni Klinika"nın mətbuat katibi vəzifədən ayrılıb
18-04-2025, 11:03
Şəhid Mübariz Hüseynovla vida mərasimi keçirilib
18-04-2025, 09:18
Haker: "İdrak" şirkətinin rəhbəri 80 min manat verib, dedi ki..."
18-04-2025, 07:52
Antarktikanın möcüzəsi 100 ildən sonra yenidən görünüb - Foto
18-04-2025, 00:48
Leyla Əliyeva Uşaq Onkologiya Klinikasında olub
18-04-2025, 00:08
General rütbəsini alıb, 7 il həbs cəzası veriblər
17-04-2025, 17:50
Taksi sürücüləri imtahan verib
17-04-2025, 15:48
Cahangir Atakişiyev şöbə müdiri təyin olunub
17-04-2025, 14:35
Buraxılış imtahanının nəticələri elan olunub
17-04-2025, 14:27
Əvəz Zeynallının məhkəməsinin vaxtı bəlli olub
17-04-2025, 12:52
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
17-04-2025, 12:16
Şantajla 170 min manatı ələ keçirən şəxs tutulub
17-04-2025, 12:01
Plastik cərrahiyyə: icazə verilən əməliyyatların siyahısı təsdiqlənib
17-04-2025, 11:22
Birinci sinifə şagird qəbulu barədə əmr imzalanıb
17-04-2025, 10:24
İnsanlar delfinlərlə danışa biləcək
17-04-2025, 09:56
Kartlardan daha 40 min manat oğurlanıb
17-04-2025, 09:27
Stalinin milli mənşəyi ilə bağlı araşdırma yekunlaşıb
16-04-2025, 15:38
Ağsuda sel ekskavatoru aşırıb: 3 nəfər xəsarət alıb, sahə rəisi isə ölüb
16-04-2025, 14:45
Emin Əmrullayevin vətəndaş qəbulunun vaxtı dəyişdirilib
16-04-2025, 13:01
Sabah yağış yağacaq
16-04-2025, 12:20
Naxçıvan əhalisinin sayı açıqlanıb
16-04-2025, 11:14
Güclü külək Bakıda 55 ağacı sındırıb
16-04-2025, 10:57
"Talassemiya işi" üzrə məhkəmə təxirə salınıb
16-04-2025, 10:52
Yevlaxda avtobus aşıb, xəsarət alanlar var
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
