Xəzərin səviyyəsində enmə 2050-ci illərə qədər davam edəcək

Xəbər lenti

00:36 / 01-12-2024

Gürcüstan parlamentinin binası yanır

00:31 / 01-12-2024

Laçının işğaldan azad edilməsindən 4 il ötür

18:06 / 30-11-2024

Bakıda "Porsche" ilə “Fiat” toqquşub, biri yanıb

16:53 / 30-11-2024

İlin ən yaxşıları... - Fotolar

13:30 / 30-11-2024

DAMMİB İH-yə yeni sədr və üzvlər seçilib

10:55 / 30-11-2024

Məşhur müğənni yeni kart oyunu yaradıb

10:47 / 30-11-2024

Patriarx xristianları nüvə silahından qorxmamağa çağırıb

10:40 / 30-11-2024

Bərdə sakini marixuana ilə tutulub

09:32 / 30-11-2024

Terrorçular Hələbin qərb rayonlarını ələ keçirib

09:29 / 30-11-2024

Kosovoda partlayış su təchizatına ziyan vurub

09:26 / 30-11-2024

ABŞ baş nazirə problem yaradıb

09:20 / 30-11-2024

Mett Getz: Ukraynanın NATO-ya qəbulu dəhşətli ideyadır

09:12 / 30-11-2024

Rusiya nüvə sınağını bərpa edir

09:05 / 30-11-2024

Bayden Trampla yenə görüşəcək

09:01 / 30-11-2024

Tbilisidəki aksiyada 107 etirazçı saxlanılıb

08:10 / 30-11-2024

Bakı metrosunda qatarların hərəkət qrafiki dəyişib

00:05 / 30-11-2024

Şarl Mişel vəzifəsini Antonio Koştaya təhvil verib

20:13 / 29-11-2024

Masazırda ev uçub, ölən və xəsarət alanlar var - Yenilənib

18:00 / 29-11-2024

"Araz-Naxçıvan" "Turan Tovuz"a qalib gəlib

17:45 / 29-11-2024

Milli Məclisin növbəti plenar iclasının vaxtı və gündəliyi bəlli olub

17:39 / 29-11-2024

Azərbaycanla Türkiyə sualtı hücum və müdafiə bölmələri birgə təlim keçirib - Fotolar

17:33 / 29-11-2024

Kəmaləddin Heydərov polkovniki vəzifədən azad edib

17:14 / 29-11-2024

General ən qaynar bölgələrdə ordunu gücləndirir

17:04 / 29-11-2024

Rusiyada saxlanılan şəxslər Azərbaycana gətirilib

17:03 / 29-11-2024

Agentlikdə qanunsuzluq: tender keçirmədən 42 milyonluq müqavilə imzalanıb

16:59 / 29-11-2024

Qarabağdan köçən 4400-ə yaxın şəxsə Ermənistan vətəndaşlığı verilib

16:30 / 29-11-2024

Dekabr ayında hava necə olacaq? - Aylıq proqnoz

15:58 / 29-11-2024

Spiker vəkili sektor müdiri təyin edib

15:50 / 29-11-2024

“Kritik informasiya infrastrukturu obyektlərinin siyahısı” təsdiqlənib

15:39 / 29-11-2024

Suriyada savaşın yenidən qızışmasına səbəb nədir?

Xəbər lentinin davamı

Ən çox oxunanlar

15:13 / 28-11-2024

Dörd baş redaktor həbs olunub

22:45 / 27-11-2024

Tovuzda ağır qəza: 5 hərbçi həyatını itirib - (Yenilənib)

09:12 / 29-11-2024

Narkotiklə dolu avtomobili evakuatorla paytaxta gətirmək istəyən dəstə üzvləri saxlanılıblar - Fotolar

13:56 / 27-11-2024

Partiya sədri, deputat qızı və ailənin digər üzvləri məhkəməyə verilib

14:08 / 29-11-2024

DTX polkovnikin 70 kq qızılla İstanbulda saxlanılması barədə məlumat yayıb

12:23 / 26-11-2024

Vəzifəli şəxslər həbs olunub

11:14 / 26-11-2024

Tramp üç ölkəyə xəbərdarlıq edib

18:04 / 26-11-2024

Rusiyanın 300 milyard dolları Ukraynaya verilə bilər

14:15 / 29-11-2024

Növbəti köç karvanı Cəbrayıl şəhərinə çatıb - (Yenilənib)

15:10 / 29-11-2024

Faiq Ağayev yeni klipini təqdim edib - Video

17:03 / 29-11-2024

Agentlikdə qanunsuzluq: tender keçirmədən 42 milyonluq müqavilə imzalanıb

13:22 / 28-11-2024

Akademik Sudeyf İmamverdiyev məhkəməyə verilib

Xəzərin səviyyəsində enmə 2050-ci illərə qədər davam edəcək
Tarix: 04-01-2021 23:40 | Bölmə: Cəmiyyət

Şirift ölçüsü:

Qərb mətbuatında yayımlanan məlumata görə, alimlər Xəzər dənizi səviyyəsinin əsrin sonunadək 9-18 metr enəcəyi qənaətinə gəliblər.

AMEA akademik H.Ə.Əliyev adına Coğrafiya İnstitutu Xəzər dənizi sahilləri və dibinin geomorfologiyası şöbəsinin müdiri, coğrafiya üzrə elmlər doktoru, professor Əmir Əliyev məsələyə münasibət bildirib.

Alimin dediyinə görə, Xəzər dənizi dünya okeanı ilə birbaşa əlaqəsi olmayan ondan təcrid olunmuş dəniz olduğundan səviyyəsinin mütəmadi olaraq dəyişməsi, yəni enib-qaxması təbii bir haldır:

“Dənizin səviyyəsi üzərində ilk insrtumental müşahidələr 1837- ci ildən Bakıda aparılmağa başlanılmışdır. Çoxillik müşahidələr göstərir ki, bu son 177 il ərzində dənizin səviyyəsi 3 dəfə kəskin surətdə dəyişib: 1929-1977-ci illərdə 3.0 metr aşağı düşmüş, 1978-1995-ci illərdə 2.5 metr qalxmış və 1996-cı ildən başlayaraq bu günə qədər dənizin səviyyəsində yenidən enmə müşahidə edilir və enmə 1.5 metr təşkil edir. Hal-hazırda dənizin səviyyəsi dünya okeanı səviyyəsindən -28.05 metr mütləq hündürlükdədir. İnstrumental müşahidə müddətində ən böyük dəyişkənlik səviyyəsi 1862-ci ildə (-24 m) qeydə alınmış və dəyişmə amplitudu 4m təşkil edib”.

Alim bildirib ki, çoxsaylı policoğrafi, arxeoloji, tarixi və müşahidə məlumatları göstərir ki, son 3.5 min il ərzində Xəzər dənizinin səviyyəsində təxminən 450-500 illik periodiklik müşahidə edilir: 200-250 il müddətində səviyyə qalxır və bu müddət ərzində də enir. Xəzərdə son ən böyük səviyyə dəyişkənliyi 1862-ci ildən enmə ilə başlayıb və bu prosesin təxminən 2050-ci illərə qədər davam edəcəyi güman edilir.

“Qeyd etmək lazımdir ki, son 500 ildə dənizin ən minimal səviyyəsi 1977-ci lldə müşahidə olunmuşdur. Bu zaman səviyyənin orta illik qiyməti (-29.00 m) bu ilki (2020-ci il) qiymətindən 1.0 m az olmuşdur, yəni dənizin səviyyəsi hazırda 1.0 m aşağı enmişdir. Xəzər dənizinin bu müddət ərzində (1977-2020-ci illər) hidrometeoroloji və ekoloji rejimində heç bir mühüm narahatedici hadisə baş verməyib.

Ümumiyyətlə, Xəzər dənizində onilliklər ərzində baş verən səviyyə dəyişmələri iqlim dəyişkənliyi, yüz, min illik səviyyə dəyişmələri isə Xəzər hövzəsində baş verən tektonik proseslərlə əlaqədardır. Hazırda gedən enmə prosesi iqlim faktoruna söykənir ki, bu da dənizin su balansı ilə müəyyən edilir. Su balansını təşkil edən elementlərin dəyişmələri Xəzərin səviyyə dəyişmələrini təyin edən əsas amildir”/Report.

Ana səhifəyə dön