23:50 / 15-07-2025
Şahin Şıxlinskinin oğlu saxlanılıb
20:13 / 15-07-2025
Sabir Rüstəmxanlı: "Tüpürüm sənin menecerinə də..."
18:44 / 15-07-2025
Dağlıq ərazidə güclü yanğın başlayıb - (Yenilənib)
18:03 / 15-07-2025
Azərbaycan "OPEC+" kvotasından gündəlik 87 min barel geri qalıb
17:57 / 15-07-2025
Ruben Vardanyanın cinayət işi üzrə məhkəmə keçirilib - (Yenilənib)
17:48 / 15-07-2025
Keçmiş futbolçu AFFA-da şöbə rəisi təyin olunub
17:37 / 15-07-2025
Əraqçi: 120-dən çox ölkə İrana hücumları pisləyib
17:35 / 15-07-2025
Bakda Avropa Kuboku keçiriləcək
16:53 / 15-07-2025
Ukraynanın baş naziri istefa verib
16:33 / 15-07-2025
Avropanı genişmiqyaslı müharibəyə hazırlaşmağa çağırırlar
16:19 / 15-07-2025
"Neftçi” Venesuela millisinin yarımmüdafiəçisi ilə anlaşıb
16:18 / 15-07-2025
İki dövlət qurumu Şamaxıda birgə konfrans keçirir - Foto
15:44 / 15-07-2025
UEFA Azərbaycanın 9 klubuna pul köçürüb
15:25 / 15-07-2025
Bəzi rayonlara leysan yağacaq - Xəbərdarlıq
15:13 / 15-07-2025
Şəxsi məlumatları xarici kiberbunkerlərə ötürən dələduz haker saxlanılıb
14:49 / 15-07-2025
Kamran Əliyev daha iki prokurorla bağlı əmr imzalayıb
14:21 / 15-07-2025
Cəlilabadda meşəlik ərazidə yanğın başlayıb
14:20 / 15-07-2025
Avropa Rusiyanın 245 milyard dollarını Ukrayna üçün xərcləmək istəyir
14:16 / 15-07-2025
Afaq Bəşirqızı: "Xalq artisti adını sənə bibin, dayın, əmin verdirə bilər, amma..."
13:52 / 15-07-2025
Kamran Əliyevi iki prokuror təyin edib
13:47 / 15-07-2025
Rusiyanın NATO-ya hücum planı var
13:46 / 15-07-2025
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
13:34 / 15-07-2025
Medvedev: Avropa məyus olsa da, Rusiyanın vecinə deyil
13:28 / 15-07-2025
Azərbaycanla Səudiyyə Ərəbistanı arasında bir sıra sənədlər təsdiqlənib
13:18 / 15-07-2025
Bolqarıstan Avrozonaya qəbul olunub
13:04 / 15-07-2025
İsrail ordusu xüsusi təyinatlıların düşərgələrinə hücum edib
12:41 / 15-07-2025
Musiqi, incəsənət məktəb və mərkəzlərinə qəbulun nəticələri elan olunub
12:35 / 15-07-2025
Bakıda şəhidin adını daşıyan küçənin sakinləri imdad diləyir - Fotolar
12:29 / 15-07-2025
Slovakiya Azərbaycanda fəxri konsulluq açacaq
00:11 / 11-07-2025
Ərdoğan kürd məsələsində ən riskli addımını atır
14:26 / 14-07-2025
Universitetdə biabırçılıq: tələbələrə qiymət qarşılığında cinsi əlaqə təklif olunub - Foto
13:38 / 11-07-2025
Ukrayna üçün final faciəli olacaq
12:27 / 12-07-2025
Rusiya qonşu ölkələrdə gərginlik yaratmağa çalışır
14:09 / 11-07-2025
Mollazadə: “Danışıqlardan müsbət nəticə gözləyirik”
13:51 / 11-07-2025
Cəlaloğlu: Vasitəçilər olmadan belə bir görüşün baş tutması böyük əhəmiyyətə malikdir
12:34 / 11-07-2025
Əliyev və Paşinyanın Əbu-Dabi görüşü yeni mərhələnin başlanğıcıdır
15:19 / 12-07-2025
Suriya prezidenti Azərbaycana gəlib - (Yenilənib) - Fotolar
06:13 / 13-07-2025
Qum və toz fırtınaları hər il 7 milyon insanın ölümünə səbəb olur
14:30 / 14-07-2025
Qarabağa iki köç karvanı gedib - (Yenilənib)
08:34 / 11-07-2025
Bitkoinin qiyməti ən yüksək həddə çatıb
08:03 / 11-07-2025
Ufada Əhməd Yasəvi sərgisi açılıb - Fotolar
Professor: “COVID-19 peyvəndinin sonsuzluğa səbəb olduğuna dair fikirlər əsassızdır”
Tarix: 24-06-2021 13:46 | Bölmə: Cəmiyyət
"COVID-19-a qarşı peyvəndlər qısa müddətdə istehsal olunduğu üçün təhlükəlidir,- fikri doğru deyil".
Reyting.az xəbər verir ki, bunu Azərbaycan Tibb Universitetinin professoru, Milli İmmunlaşdırma Ekspert Məsləhət Komissiyasının sədri Hüseyn Qabulov deyib. O bildirib ki, COVID-19-a qarşı peyvəndlərin nisbətən qısa müddətdə hazırlanmasına baxmayaraq, onların istehsalı beynəlxalq elmi əməkdaşlıq, nəhəng maliyyə və insan resurslarının nəticəsidir:
"İş ondadır ki, bu cür peyvəndlərin istehsal texnologiyası on illərdir mövcuddur. Eyni zamanda, COVID-19-a qarşı peyvəndlərin istehsalında, ümumi qəbul edilmiş qaydalara, standartlara və etik meyarlara uyğun olaraq, on minlərlə könüllü də daxil olmaqla, bütün lazımi laboratoriya və klinik sınaqlar aparıldı. Ümumbəşəriyyət üçün gözlənilən təhlükə qarşısında bu peyvəndlər aidiyyatı orqanlar tərəfindən sürətlə təsdiqləndi.
Məlum məsələdir ki, 100 faiz təsirli bir peyvənd yaratmaq, demək olar ki, mümkün deyil. Bunun səbəbi virusların yeni mutasiyalarının üzə çıxması və hər bir orqanizmin fərdi keyfiyyətlərə malik olmasıdır.
Peyvəndlərin təsir mexanizminə gəldikdə, onlar həm infeksiyanın inkişafının qarşısını almaq, həm də xəstəliyin şiddətini azaltmaq üçün çox vacibdir. İzah edim. Peyvəndlənmiş şəxs də xəstəliyə yoluxa bilər, lakin xəstəliyi çox yüngül keçirəcəkdir. Məsələn, bir peyvəndin 90 faiz təsirli olduğu təsdiq edilirsə, bu, peyvəndlənmiş insanın peyvənd edilməmiş insana nisbətən xəstəliyin simptomlarına 90 faiz daha az məruz qalacağı deməkdir".
Onun sözlərinə görə, tez-tez məlumat RNT-si (mRNT) olan peyvəndlər haqqında deyilir və bu elm sahəsində çalışan mütəxəssislər peyvəndlərdən alınan RNT-nin fiziki olaraq DNT-nin (deoksiribonuklein turşusu) olduğu hüceyrə nüvəsinə nüfuz edə bilmədiyini bilirlər:
"DNT genlərimizi və irsi materiallarımızı daşıyır. RNT-peyvəndlər hüceyrənin sitoplazmasına daxil olur, amma DNT-yə daxil olmur. Başqa sözlə, vaksinasiya zamanı DNT-hüceyrələrin hər hansı bir təhlükə ilə qarşılaşması mümkün deyil".
Sədr qeyd edib ki, COVID-19 peyvəndinin sonsuzluğa səbəb olduğuna dair fikirlər əsassızdır:
"Hazırda koronavirus peyvəndi alan qadınların müvəffəqiyyətlə hamilə qaldıqlarına dair bir çox nümunə var. Həmçinin hamilə qalmağı planlaşdıran qadın könüllülər arasında da tədqiqat işləri aparılıb. Bu tədqiqatlar da öz növbəsində COVID-19 peyvəndinin qadınların reproduktiv sağlamlığına mənfi təsiri barədə iddiaların yalan olduğunu təsdiqlədi".
O bildirib ki, dünya təcrübəsinə baxsaq bir çox qadın hamiləlik dövründə peyvənd olunub və sağlam körpələr dünyaya gətirib:
"Bunlara klinik sınaqlara qatılan və vaksinasiyadan sonra hamilə qalan qadınlar, həmçinin hamiləlik dövründə peyvənd olunmuş qadınlar daxildir.
Elə xəstəliklər var ki, onlardan sonra kifayət qədər uzunmüddətli və ya ömürlük immunitet yaranır və bu infeksiyaya məruz qalan insan artıq xəstələnmir.
Lakin praktikada immuniteti uzun müddət davam edə bilməyəcək bir çox xəstəliklər var. Birincisi, xəstəliyin törədicisi mutasiya edə bilər (quruluşunu və ya xüsusiyyətlərini dəyişdirir) və insanın immun sistemi onu tanıya bilmir.
İkincisi, müəyyən bir mikroorqanizm haqqında bir orqanizmin immunoloji "yaddaşı" qısamüddətli ola bilər.
Koronavirusa gəldikdə isə onun qeyri-adi bir patogen olduğu ortaya çıxdı. Qısa müddət ərzində bu virus dəfələrlə mutasiya etdi. Bundan əlavə, bu infeksiyaya yoluxmuş bir çox insan sağaldıqdan sonra bədəndə koronavirusa qarşı anticisimlərin tədricən azaldığının və ümumiyyətlə tamamilə yox olduğunun şahidi olduq. Bir nüansı nəzərə almaq lazımdır ki, bir virusa yoluxma yalnız müəyyən bir patogenə qarşı immuniteti təmin edərkən, bir peyvənd müxtəlif növ dəyişdirilmiş viruslardan yoluxma riskini azalda bilər".
H. Qabulov deyib ki, vaksin olunmuş insanlarda inyeksiya yerində ağrı, baş ağrısı, üşütmə, yorğunluq, yuxululuq, əzələ ağrısı, bədən hərarətinin qalxması halları müşahidə oluna bilir və belə halların baş verməsi bütün peyvəndlər üçün keçərlidir: "Bir qayda olaraq, bu reaksiyalar qısamüddətli olur. Hazırda ciddi yan təsirlə bağlı hər hansı hal müşahidə edilməyib.
Etibarlı immun cavab formalaşdırmaq üçün təkrar peyvəndləmə vacibdir. Nümunə olaraq, uşaqların poliomielit, hepatit B, difteriya, göy öskürək və s. xəstəliklər əleyhinə təkrar peyvəndləməni göstərə bilərik. Mütəxəssislər bunu yaxşı bilirlər. Hər bir spesifik infeksiyaya qarşı immunitetin formalaşması və qorunması üçün zəruri olan vaksinasiyaların və revaksinasiyaların tezliyi çoxsaylı elmi və klinik tədqiqatlarla müəyyən edilib".
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 24-06-2021 13:46 | Bölmə: Cəmiyyət
"COVID-19-a qarşı peyvəndlər qısa müddətdə istehsal olunduğu üçün təhlükəlidir,- fikri doğru deyil".
Reyting.az xəbər verir ki, bunu Azərbaycan Tibb Universitetinin professoru, Milli İmmunlaşdırma Ekspert Məsləhət Komissiyasının sədri Hüseyn Qabulov deyib. O bildirib ki, COVID-19-a qarşı peyvəndlərin nisbətən qısa müddətdə hazırlanmasına baxmayaraq, onların istehsalı beynəlxalq elmi əməkdaşlıq, nəhəng maliyyə və insan resurslarının nəticəsidir:
"İş ondadır ki, bu cür peyvəndlərin istehsal texnologiyası on illərdir mövcuddur. Eyni zamanda, COVID-19-a qarşı peyvəndlərin istehsalında, ümumi qəbul edilmiş qaydalara, standartlara və etik meyarlara uyğun olaraq, on minlərlə könüllü də daxil olmaqla, bütün lazımi laboratoriya və klinik sınaqlar aparıldı. Ümumbəşəriyyət üçün gözlənilən təhlükə qarşısında bu peyvəndlər aidiyyatı orqanlar tərəfindən sürətlə təsdiqləndi.
Məlum məsələdir ki, 100 faiz təsirli bir peyvənd yaratmaq, demək olar ki, mümkün deyil. Bunun səbəbi virusların yeni mutasiyalarının üzə çıxması və hər bir orqanizmin fərdi keyfiyyətlərə malik olmasıdır.
Peyvəndlərin təsir mexanizminə gəldikdə, onlar həm infeksiyanın inkişafının qarşısını almaq, həm də xəstəliyin şiddətini azaltmaq üçün çox vacibdir. İzah edim. Peyvəndlənmiş şəxs də xəstəliyə yoluxa bilər, lakin xəstəliyi çox yüngül keçirəcəkdir. Məsələn, bir peyvəndin 90 faiz təsirli olduğu təsdiq edilirsə, bu, peyvəndlənmiş insanın peyvənd edilməmiş insana nisbətən xəstəliyin simptomlarına 90 faiz daha az məruz qalacağı deməkdir".
Onun sözlərinə görə, tez-tez məlumat RNT-si (mRNT) olan peyvəndlər haqqında deyilir və bu elm sahəsində çalışan mütəxəssislər peyvəndlərdən alınan RNT-nin fiziki olaraq DNT-nin (deoksiribonuklein turşusu) olduğu hüceyrə nüvəsinə nüfuz edə bilmədiyini bilirlər:
"DNT genlərimizi və irsi materiallarımızı daşıyır. RNT-peyvəndlər hüceyrənin sitoplazmasına daxil olur, amma DNT-yə daxil olmur. Başqa sözlə, vaksinasiya zamanı DNT-hüceyrələrin hər hansı bir təhlükə ilə qarşılaşması mümkün deyil".
Sədr qeyd edib ki, COVID-19 peyvəndinin sonsuzluğa səbəb olduğuna dair fikirlər əsassızdır:
"Hazırda koronavirus peyvəndi alan qadınların müvəffəqiyyətlə hamilə qaldıqlarına dair bir çox nümunə var. Həmçinin hamilə qalmağı planlaşdıran qadın könüllülər arasında da tədqiqat işləri aparılıb. Bu tədqiqatlar da öz növbəsində COVID-19 peyvəndinin qadınların reproduktiv sağlamlığına mənfi təsiri barədə iddiaların yalan olduğunu təsdiqlədi".
O bildirib ki, dünya təcrübəsinə baxsaq bir çox qadın hamiləlik dövründə peyvənd olunub və sağlam körpələr dünyaya gətirib:
"Bunlara klinik sınaqlara qatılan və vaksinasiyadan sonra hamilə qalan qadınlar, həmçinin hamiləlik dövründə peyvənd olunmuş qadınlar daxildir.
Elə xəstəliklər var ki, onlardan sonra kifayət qədər uzunmüddətli və ya ömürlük immunitet yaranır və bu infeksiyaya məruz qalan insan artıq xəstələnmir.
Lakin praktikada immuniteti uzun müddət davam edə bilməyəcək bir çox xəstəliklər var. Birincisi, xəstəliyin törədicisi mutasiya edə bilər (quruluşunu və ya xüsusiyyətlərini dəyişdirir) və insanın immun sistemi onu tanıya bilmir.
İkincisi, müəyyən bir mikroorqanizm haqqında bir orqanizmin immunoloji "yaddaşı" qısamüddətli ola bilər.
Koronavirusa gəldikdə isə onun qeyri-adi bir patogen olduğu ortaya çıxdı. Qısa müddət ərzində bu virus dəfələrlə mutasiya etdi. Bundan əlavə, bu infeksiyaya yoluxmuş bir çox insan sağaldıqdan sonra bədəndə koronavirusa qarşı anticisimlərin tədricən azaldığının və ümumiyyətlə tamamilə yox olduğunun şahidi olduq. Bir nüansı nəzərə almaq lazımdır ki, bir virusa yoluxma yalnız müəyyən bir patogenə qarşı immuniteti təmin edərkən, bir peyvənd müxtəlif növ dəyişdirilmiş viruslardan yoluxma riskini azalda bilər".
H. Qabulov deyib ki, vaksin olunmuş insanlarda inyeksiya yerində ağrı, baş ağrısı, üşütmə, yorğunluq, yuxululuq, əzələ ağrısı, bədən hərarətinin qalxması halları müşahidə oluna bilir və belə halların baş verməsi bütün peyvəndlər üçün keçərlidir: "Bir qayda olaraq, bu reaksiyalar qısamüddətli olur. Hazırda ciddi yan təsirlə bağlı hər hansı hal müşahidə edilməyib.
Etibarlı immun cavab formalaşdırmaq üçün təkrar peyvəndləmə vacibdir. Nümunə olaraq, uşaqların poliomielit, hepatit B, difteriya, göy öskürək və s. xəstəliklər əleyhinə təkrar peyvəndləməni göstərə bilərik. Mütəxəssislər bunu yaxşı bilirlər. Hər bir spesifik infeksiyaya qarşı immunitetin formalaşması və qorunması üçün zəruri olan vaksinasiyaların və revaksinasiyaların tezliyi çoxsaylı elmi və klinik tədqiqatlarla müəyyən edilib".
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 15:25
Bəzi rayonlara leysan yağacaq - Xəbərdarlıq
Bu gün, 14:49
Kamran Əliyev daha iki prokurorla bağlı əmr imzalayıb
Bu gün, 14:21
Cəlilabadda meşəlik ərazidə yanğın başlayıb
Bu gün, 13:46
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
Bu gün, 11:43
Tələbələrin köçürülməsinə start verilir
Bu gün, 10:49
Xəstəxanaya yerləşdirilən məktəbli vəfat edib
Bu gün, 10:27
Kəlbəcərdə 3 tondan artıq çətənə bitkisi məhv edilib
Bu gün, 08:02
Mask “Starship” prototipinin onuncu uçuşunu elan edib
Dünən, 17:53
Məhkəmə yazıçıya 14 il həbs cəzası verib
Dünən, 17:33
Tiktoker Rəşad Abdullayev ev dustaqlığına buraxılıb
Dünən, 12:37
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
Dünən, 10:24
Bakıda ağır qəza: ölən və yaralılar var
Dünən, 08:52
Göydələn Ginnesin Rekordlar Kitabına düşüb - Foto
13-07-2025, 16:39
Yol qəzasında 3 nəfər ölüb
13-07-2025, 13:30
Ali təhsil müəssisələrinə qəbul imtahanı keçirilib - (Yenilənib)
12-07-2025, 12:18
Sabah 41 dərəcə isti olacaq - Proqnoz
12-07-2025, 10:21
Şəkidə 87 yaşlı kişini elektrik cərəyanı vuraraq öldürüb
12-07-2025, 09:21
İsmayıllı rayonunda zəlzələ olub
11-07-2025, 17:59
Yerə düşən Mars parçası satışa çıxarılır
11-07-2025, 17:47
Könül İbrahimlinin ölümü ilə bağlı cinayət işi açılıb
11-07-2025, 17:24
Bakı və daha üç bölgədə yaşıllıqlar məhv edilib
11-07-2025, 16:57
Prorektor vəzifədən azad olunub
11-07-2025, 16:06
Ekspert: “Əgər məsuliyyətə cəlb olunmalı bir nəfər varsa, o da Emin Əmrullayevdir"
11-07-2025, 13:03
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
11-07-2025, 12:58
Lisey və gimnaziyalara qəbul imtahanının nəticələri açıqlanıb
11-07-2025, 12:00
Müəllimlərin işə qəbulu: test imtahanı mərhələsi başa çatıb
11-07-2025, 11:33
Bağçalara uşaq qəbul başlayır
11-07-2025, 09:58
Şirvanda əməliyyat: saxlanılan var
10-07-2025, 23:08
ANAMA-nın əməkdaşı Füzulidə yol qəzasına düşüb, xəsarət alanlar var
10-07-2025, 17:51
DİN-də kollegiya iclası keçirilib
10-07-2025, 16:20
Gəncədə evdən tibb bacısının meyiti tapılıb
10-07-2025, 15:26
Emin Əmrullayev: "Vətəndaşlar, müəllimlər bizi aldatmağa çalışmasınlar"
10-07-2025, 13:48
Bəzi kondisionerlər təhlükə mənbəyinə çevrilib - Xəbərdarlıq
10-07-2025, 12:54
Bakıda iki nəfər saxlanılıb - 22 kq narkotiklə
10-07-2025, 12:23
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
10-07-2025, 11:58
Məktəb direktorlarının 20 faizi məhkəmə yolu ilə vəzifəsinə bərpa olunub
10-07-2025, 11:31
Bir çörəyin taleyi - UNESCO-nun qapısındakı erməni yalanı
10-07-2025, 11:00
Nazir: “Kolleclərdə müəllim hazırlığı dayandırılıb"
10-07-2025, 10:46
Emin Əmrullayev: "Biz başa düşürük ki, proses ağırdır"
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
