02:07 / 20-05-2024
Qəzaya uğrayan İran prezidentinin sağ qalmasına şübhələr yaranıb
01:55 / 20-05-2024
Azərbaycan İrana xilasedici qrup göndərmək istəyir
01:47 / 20-05-2024
Həsən Cabbar yaradıcılığına bir nəzər - Akif Abbasov yazır
00:17 / 20-05-2024
BMT Baş katibi: "Xəbərləri narahatlıqla izləyirəm"
00:03 / 20-05-2024
"İnter"-"Latsio" oyununda iki qol vurulub
22:05 / 19-05-2024
İran prezidentinin olduğu helikopter qəzaya uğrayıb - (Yenilənib)
21:43 / 19-05-2024
“Mançester Siti” İngiltərə çempionu olub
20:05 / 19-05-2024
"Tesla" Çin bazarına girmək istəyir
19:54 / 19-05-2024
İlham Əliyev helikopter qəzasına görə narahatlığını bildirib
19:02 / 19-05-2024
Yevlaxda qətl: ər arvadını öldürüb, daha sonra isə...
17:51 / 19-05-2024
Azərbaycan və İran prezidentləri dövlət sərhədində görüşüb - (Yenilənib) - Fotolar
14:07 / 19-05-2024
Beynəlxalq insan haqları təşkilatı Fransanı qınayır - Çağırış
14:01 / 19-05-2024
İlham Əliyev: “Energetika sahəsində çox böyük planlarımız var”
12:49 / 19-05-2024
Sabah bəzi rayonlara leysan yağacaq, dolu düşəcək
12:48 / 19-05-2024
İlham Əliyev və İbrahim Rəisi açılış mərasimində iştirak ediblər - (Yenilənib) - Fotolar
11:12 / 19-05-2024
İnsan öz beyni ilə savaşır - Araşdırma
10:41 / 19-05-2024
VI sinif şagirdləri üçün monitorinq keçirilir
10:15 / 19-05-2024
Hikmət Hacıyev ABŞ Sülh İnstitutunda - Azərbaycan-Amerika tərəfdaşlığı müzakirə edilib
09:57 / 19-05-2024
Tramp: "Biz artıq dinlənilməyən bir ölkəyə çevrilmişik”
00:02 / 19-05-2024
Latviya parlamentinin sədri Azərbaycana rəsmi səfərə gəlib
20:05 / 18-05-2024
Müdafiə Nazirliyinin idarə rəisi vəzifədən azad edilib
18:05 / 18-05-2024
Prezident və birinci xanım Zəngilanda: hotelin açılışı olub, qəsəbənin təməli qoyulub - (Yenilənir) - Fotolar
17:16 / 18-05-2024
Yaralı halda basdırılan şəxs qəbrdən sağ çıxarılıb
16:54 / 18-05-2024
26 ildir itkin düşən şəxs qonşu evin zirzəmisindən tapılıb
16:44 / 18-05-2024
Prezident dörd kəndin təməlini qoyub - (Yenilənir)
16:41 / 18-05-2024
Müsavat Məclisinə sədr seçilib, başqana müavinlər təyin olunub
15:57 / 18-05-2024
Ruslar Volçansk şəhərini viran qoyub
15:50 / 18-05-2024
Ermənistan sərhədçiləri Kirants kəndinə gətirilib
15:45 / 18-05-2024
Zelenski: “Qərb Rusiyanın müharibəni uduzacağından qorxur”
15:03 / 16-05-2024
Bir kişi istəsə... Və ya “Parkda” nə baş verir? - Fotolar
20:18 / 16-05-2024
Əliyevlə Lukaşenko birgə bəyanat verib, yeni sənədlər imzalanıb - (Yenilənib) - Fotolar
07:29 / 15-05-2024
Tanınmış pop-qrupun konserti təxirə salınıb
23:46 / 15-05-2024
Ermənistanla sərhəd xəttinin koordinatları ilə bağlı protokol imzalanıb
18:30 / 17-05-2024
Belarus prezidenti Füzuli rayonuna səfər edib - (Yenilənib+) - Fotolar
15:32 / 15-05-2024
Xarkovda döyüşlər yenidən şiddətlənir... - Ukrayna ordusu geri çəkilir
15:57 / 16-05-2024
Rəssamın əsəri 27 milyon dollardan baha satılıb - Foto
21:26 / 15-05-2024
Qubad İbadoğlu siyasi fəaliyyətini dayandırıb
07:14 / 15-05-2024
İqtisadi azadlıq üçün xüsusi zona yaradılacaq
10:49 / 16-05-2024
AMEA-da “Akademiya Muzeyi” yaradılacaq
19:20 / 17-05-2024
Poeziya müsabiqəsinin finalçıları müəyyənləşib - Siyahı
19:46 / 17-05-2024
Lukaşenkonun Azərbaycana səfəri başa çatıb
Müstəqillik dövrü ədəbiyyatımızda yeni obrazlar
Tarix: 10-01-2022 13:36 | Bölmə: Cəmiyyət
Zeynəb Cəfərova
BDU-nun müəllimi,
Filologiya üzrə fəlsəfə doktoru
(Yazıçı Kənan Hacı nəsrinə qısa ekskurs)
Ədəbiyyat gerçəklikləri sənətə çevirməyi bacaran möcüzəli bir mexanizmdir. Şüur və şüuraltı ilə əlaqələri bədii mətnə çevirmək o qədər də asan deyil. Yazıçı intuisiyası deyilən bir anlayış var, yazıçı ətrafımızda baş verən adi hadisələrə məhz intuisiya və istedad sayəsində bədii don biçir. Dilin içində barındırdığı gücdən yararlanan yazıçı onun ifadə imkanlarını yeniləyir və sanki dilə yeni nəfəs verir.
Kənan Hacının nəsr əsərlərini oxuyanda ilk növbədə dilin təravəti və mütəhərrikliyi diqqəti çəkir. Hiss olunur ki, yazıçı istifadə etdiyi dilə qarşı son dərəcə həssaslıqla yanaşır, mətni cümlə-cümlə qurur. Onun hekayə və romanlarında zamanın axışı hissolunacaq dərəcədədir. Təhkiyə boyu zaman sanki su kimi axır. Xüsusən “Sonuncu dərviş” romanında zaman obrazı daha qabarıq nəzərə çarpır. Müəllif bu əsərdə öz dövrünü və müasirlərini anladır, gerçək yaşantılarını səmimi şəkildə nəql edir. Təsadüfi deyil ki, əsər “gerçək roman” kimi təqdim olunur. Avtobioqrafik səciyyə daşıyan bu tipli romanlar dünya ədəbiyyatında kifayət qədərdir. Məsələn, Xalidə Ədib Adıvarın “Bənövşə salxımlı ev”, Zülfü Livanelinin “Sevdalım həyat”, Vladimir Nabokovun “Danış, yaddaş” romanları bu səpgili əsərlərdir. Kənan Hacının “Yaddaş kartı” və “Sonuncu dərviş” romanlarını oxuyanda bu əsərlər gözümüz önünə gəlir. Çox güman ki, bu dilogiyanın üçüncü əsəri də yazılacaq və trilogiya tamamlanacaq. Ümumiyyətlə, Kənan Hacı ilk romanından bəri gerçəkliyi özəlliklə yeni və inandırıcı şəkildə anlatmağa çalışır. Bəlli bir zaman və onun arxasında görünən tarix bu əsərlərdə iç-içədir. Zaman və məkan metaforası yazıçının əsərlərində ustalıqla mətnin fabulası ətrafında bir şəbəkə yaradır.
“Sonuncu dərviş” romanı ədəbi tənqidin də diqqətini çəkmiş, AMEA Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunda görkəmli tənqidçi-ədəbiyyatşünasların iştirakı ilə əsərin müzakirəsi keçirilmişdir.
Yazıçının “Çəhrayı qan”, “Yağ kimi”, “Rəqqasə” və “Fironun dəftəri” romanlarının hər biri fərqli estetika üzərində qələmə alınıb.
“Yağ kimi” romanı hörmətli yazıçımız Orxan Fikrətoğlunun təbirincə desək, karnaval estetikasında yazılmış romandır. Bu üslub Azərbaycan ədəbiyyatında yeni və fərqli paradiqmanın başlanğıcıdır. Camış Abdulla obrazı keçid dövrünün uğursuz, talesiz yaradıcı adamlarının ümumiləşdirilmiş obrazıdır. Əsərin əvvəlindən sonunadək tragikomik situasiya domunantlıq edir. Əsərdə istifadə edilmiş karnaval elementləri bədii yalanla sərt gerçəyin toqquşması fonunda təqdim olunur.
“Fironun dəftəri” pritçavari romandır. Firon obrazı da ədəbiyyatımızda tamamilə yeni bir obrazdır. Gəncliyi xaotik bir dövrə təsadüf edən Firon başsız axınların cənginə düşür, uşaqlıq travmaları, düşdüyü qeyri-sağlam mühit onun mənəvi inkişafına əngəl törədir. Müəllif onun daxili aləmini açmaq üçün arabir magik, mistik elementlərdən, yuxu xronotopundan da istifadə edir. Romanda müasir zəmanənin fərqinə varmadığımız mənzərələri ilə qarşılaşırıq. Firon faciəvi obrazdır. O, vəhşi kapitalizmin insan həyatında yaratdığı böyük burulğan və tərəddüdlərin qurbanlarındandır.
Gələk “Çəhrayı qan” və “Rəqqasə” romanlarına. Nabat nəsrimizdə unikal, bənzəri olmayan bir obrazdır. Onun gəncliyini müharibə məhv edib. Qarabağ savaşının ilk qadın qəhrəmanlarındandır Nabat. Bu yazı üzərində işləyərkən internetdə bəzi araşdırmalar apardım. “Rəqqasə” romanı son illərdə ən çox oxunan kitablar sırasında olub. Bu, heç də təsadüfi deyil. Əsər iki əbədi mövzu üzərində qurulub: müharibə və sevgi. Əsəri oxudan Nabatın taleyidir.
Öz taleyinin havasına rəqqasəlik edən qadının faciəvi obrazı toplumun dəyərləri ilə toqquşub çilik-çilik olur. Xilas olma cəhdləri və mənəvi çöküş prosesi oxucunun gözləri önündə əyaniləşir. Sevgi də onu xilas etməkdə acizdir.
Bu fikirlər isə dəyərli şairəmiz Kəmalə Abıyevanın roman haqqında yazdığı “Rəqqasə”nin anası” yazısındandır:
“Müharibə Nabatın ilk sevgisini də əlindən alır. Nabat ölmür, amma "xatirələr yaddaşın dibinə çöksə də "unudulmur. Müharibədə ölümün əlində olan qız demə daha xoşbəxt imiş. Çünki o öz bədbəxtliyi üçün sağqaldığını bilmir. Keçmiş döyüşçü, vətən qeyrəti çəkən gənc qız qeyrətsizliyin hədəfinə çevrilir. Onun sabahları müharibə dəhşətinin içində yaşadığı xoşbəxt anların qurbanı olur. Gecələrində "Ay daha qovun dilimi kimi şipşirin deyildi,zəqqumdan da acı dadırdı.” Bu aydan arı, sudan duru Nabatın "Rəqqasə” olduğu gecələrin ayı idi. Bu, Rəqqasənin aylı gecəsiydi. Bu, bir kişinin namərdliyi üzündən bədbəxt doğulan, amma yaşamağa çalışan Almazın "əxlaqsızlıq yuva”sına çevrilən evinə düşən, bir vaxt vətəni üçün, indisə həyat acılarıyla döyüşən Kənan Hacının yaratdığı "Rəqqasə”nin gecəsiydi”.
Bu isə tanınmış yazıçı Şərif Ağayarın fikridir:
“Bakı həyatının dibini Kənan Hacı qədər yaşayan və bilən ikinci bir yazıçı tanımıram. Çəhrayı qan” yüksək zövqlə, dadlı-duzlu, oxunaqlı dillə yazılmış bir əsərdir. Kənan Hacı həyatın dibindəki ən sarsıdıcı və utanılası mənzərələri çəkinmədən qələmə almağı bacarır. Oxucu əsərin tez bitməsinə heyfsilənir, maraqlı müşahidələrin, təsvirlərin bir az da davam etməsini arzulayır”.
“Rəqqasə” romanı haqqında Türkiyə Universitetlərindən birində elmi iş yazılıb. Professor Ozcan Yavuz bu roman haqqında “Azərbaycan nəsrində savaşçı qadın” adlı monoqrafiya yazıb. “Çəhrayı qan” romanı Milli Kitab Müsabiqəsində ilk onluğa düşmüş əsərlərdəndir. Azərbaycan nəsrində Nabatın taleyini yaşayan obraz demək olar ki, yox dərəcəsindədir. Bu, Kənan Hacının bir yazıçı kimi uğurudur. Bu iki roman – “Çəhrayı qan” və Rəqqasə” müstəqillik dövrü ədəbiyyatımızın ən ciddi əsərlərindəndir.
“Hacı İsgəndər” yazıçının ilk tarixi romanıdır. Bu irihəcmli əsərdə Kənan Hacı tamamilə fərqli performans sərgiləyir. Ötən əsrin əvvəllərində Bakıda baş vermiş tarixi hadisələr zamanın ruhuna uyğun təsvir edilir.
Hacı İsgəndər erməni quldurlarına qarşı savaşan xalq qəhrəmanıdır. Bu unudulmuş qəhrəmanı yazıçı yenidən xalqın yaddaşına qaytarır. Əsərdə bir sıra görkəmli şəxsiyyətlərin - Nuru Paşanın, Tələt Paşanın, Ömər Faiq Nemanzadənin, Hacı Zeynalabdin Tağıyevin, Nağı bəy Şeyxzamanlının obrazları yaradılıb. Əsər tarixi faktlar və gerçək sənədlər əsasında yazılsa da sənədli deyil, sırf bədii romandır. İnanırıq ki, bu əsər də müasir ədəbiyyatımızın maraqlı hadisəsi kimi layiq olduğu qiyməti alacaq.
Yazıçının yenicə çapdan çıxmış “Hakimə açılan atəş” romanı isə 44 günlük Vətən savaşında Azərbaycan xalqının qələbəsi ilə tamamlanır. Bu romanla Kənan Hacı həm də ədəbiyyatımıza ədalətli hakim obrazını gətirdi ki, bu da müstəsna bir hadisədir. Hakim Məhərrəm Məmmədov o dövrün laqeyd, yarıtmaz, kəmfürsət məmurlarından fərqli olaraq daim cəbhə bölgəsinə səfərlər edir, əsgərlərimizi döyüş ruhlandırır, onlara maddi və mənəvi yardımlar edir. Sonda Kültəpə deyilən yerdə düşmən mərmisinə tuş gəlir.
Yeri gəlmişkən, müharibə mövzusu Kənan Hacı yaradıcılığında təzə deyil. Bundan əvvəl yazıçının “İsgəndər şikəstəsi” kinopovesti çap olunub. Bu əsər aprel döyüşlərindən bəhs edir. Povestdə ev-eşiyi düşmən əlində qalan balaca İsgəndərin taleyi qələmə alınıb. “Timsah olmasaydı” povestində isə müharibədən şikəst qayıtmış əsgərin öz sevgisinə qovuşması təsvir edilir. Onun “Qarabağ hekayələri” silsiləsindən bir neçə hekayəsi ədəbi mətbuatda işıq üzü görüb. “Hakimə açılan atəş” romanında isə müharibənin xronologiyasına nəzər salınır. Yazıçı tez-tez əsər boyu keçmişə ekskurs edir, düşmənin ötən əsrdə Azərbaycan türklərinə qarşı törətdiyi soyqırımları xatırladır, yaddaşımızı təzələyir.
Romanın təsir gücü sadəcə, bir insanın başına gələn hadisələrlə məhdudlaşmır. Müəllif bizi sanki həmin hadisələrin bağlı olduğu tarixi epoxanın içindən keçirir. “Hakimə açılan atəş” romanında tarixi proseslərə baxış da xeyli fərqlidir. Münaqişənin ilkin simptomları xırda hadisələrdə özünü göstərir və getdikcə miqyası genişlənir. Faciəvi hadisələrin başlanğıcı ilk baxışda əhəmiyyətsiz görünən bu xırda detallarla irəliləyir. Məhərrəmin idealizmi ilə həyatın sərt gerçəkliyi toqquşur, ədalət hissi onu geri çəkilməyə qoymur. O, mübarizə aparır, savaşır, ədaləti bərqərar etməyə çalışır.
“Hakimə açılan atəş” salnamə xarakterli bir romandır.Bu münasibətlə yazıçını təbrik edir, ona yeni-yeni yaradıcılıq uğurları arzulayıram.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 10-01-2022 13:36 | Bölmə: Cəmiyyət
Zeynəb Cəfərova
BDU-nun müəllimi,
Filologiya üzrə fəlsəfə doktoru
(Yazıçı Kənan Hacı nəsrinə qısa ekskurs)
Ədəbiyyat gerçəklikləri sənətə çevirməyi bacaran möcüzəli bir mexanizmdir. Şüur və şüuraltı ilə əlaqələri bədii mətnə çevirmək o qədər də asan deyil. Yazıçı intuisiyası deyilən bir anlayış var, yazıçı ətrafımızda baş verən adi hadisələrə məhz intuisiya və istedad sayəsində bədii don biçir. Dilin içində barındırdığı gücdən yararlanan yazıçı onun ifadə imkanlarını yeniləyir və sanki dilə yeni nəfəs verir.
Kənan Hacının nəsr əsərlərini oxuyanda ilk növbədə dilin təravəti və mütəhərrikliyi diqqəti çəkir. Hiss olunur ki, yazıçı istifadə etdiyi dilə qarşı son dərəcə həssaslıqla yanaşır, mətni cümlə-cümlə qurur. Onun hekayə və romanlarında zamanın axışı hissolunacaq dərəcədədir. Təhkiyə boyu zaman sanki su kimi axır. Xüsusən “Sonuncu dərviş” romanında zaman obrazı daha qabarıq nəzərə çarpır. Müəllif bu əsərdə öz dövrünü və müasirlərini anladır, gerçək yaşantılarını səmimi şəkildə nəql edir. Təsadüfi deyil ki, əsər “gerçək roman” kimi təqdim olunur. Avtobioqrafik səciyyə daşıyan bu tipli romanlar dünya ədəbiyyatında kifayət qədərdir. Məsələn, Xalidə Ədib Adıvarın “Bənövşə salxımlı ev”, Zülfü Livanelinin “Sevdalım həyat”, Vladimir Nabokovun “Danış, yaddaş” romanları bu səpgili əsərlərdir. Kənan Hacının “Yaddaş kartı” və “Sonuncu dərviş” romanlarını oxuyanda bu əsərlər gözümüz önünə gəlir. Çox güman ki, bu dilogiyanın üçüncü əsəri də yazılacaq və trilogiya tamamlanacaq. Ümumiyyətlə, Kənan Hacı ilk romanından bəri gerçəkliyi özəlliklə yeni və inandırıcı şəkildə anlatmağa çalışır. Bəlli bir zaman və onun arxasında görünən tarix bu əsərlərdə iç-içədir. Zaman və məkan metaforası yazıçının əsərlərində ustalıqla mətnin fabulası ətrafında bir şəbəkə yaradır.
“Sonuncu dərviş” romanı ədəbi tənqidin də diqqətini çəkmiş, AMEA Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunda görkəmli tənqidçi-ədəbiyyatşünasların iştirakı ilə əsərin müzakirəsi keçirilmişdir.
Yazıçının “Çəhrayı qan”, “Yağ kimi”, “Rəqqasə” və “Fironun dəftəri” romanlarının hər biri fərqli estetika üzərində qələmə alınıb.
“Yağ kimi” romanı hörmətli yazıçımız Orxan Fikrətoğlunun təbirincə desək, karnaval estetikasında yazılmış romandır. Bu üslub Azərbaycan ədəbiyyatında yeni və fərqli paradiqmanın başlanğıcıdır. Camış Abdulla obrazı keçid dövrünün uğursuz, talesiz yaradıcı adamlarının ümumiləşdirilmiş obrazıdır. Əsərin əvvəlindən sonunadək tragikomik situasiya domunantlıq edir. Əsərdə istifadə edilmiş karnaval elementləri bədii yalanla sərt gerçəyin toqquşması fonunda təqdim olunur.
“Fironun dəftəri” pritçavari romandır. Firon obrazı da ədəbiyyatımızda tamamilə yeni bir obrazdır. Gəncliyi xaotik bir dövrə təsadüf edən Firon başsız axınların cənginə düşür, uşaqlıq travmaları, düşdüyü qeyri-sağlam mühit onun mənəvi inkişafına əngəl törədir. Müəllif onun daxili aləmini açmaq üçün arabir magik, mistik elementlərdən, yuxu xronotopundan da istifadə edir. Romanda müasir zəmanənin fərqinə varmadığımız mənzərələri ilə qarşılaşırıq. Firon faciəvi obrazdır. O, vəhşi kapitalizmin insan həyatında yaratdığı böyük burulğan və tərəddüdlərin qurbanlarındandır.
Gələk “Çəhrayı qan” və “Rəqqasə” romanlarına. Nabat nəsrimizdə unikal, bənzəri olmayan bir obrazdır. Onun gəncliyini müharibə məhv edib. Qarabağ savaşının ilk qadın qəhrəmanlarındandır Nabat. Bu yazı üzərində işləyərkən internetdə bəzi araşdırmalar apardım. “Rəqqasə” romanı son illərdə ən çox oxunan kitablar sırasında olub. Bu, heç də təsadüfi deyil. Əsər iki əbədi mövzu üzərində qurulub: müharibə və sevgi. Əsəri oxudan Nabatın taleyidir.
Öz taleyinin havasına rəqqasəlik edən qadının faciəvi obrazı toplumun dəyərləri ilə toqquşub çilik-çilik olur. Xilas olma cəhdləri və mənəvi çöküş prosesi oxucunun gözləri önündə əyaniləşir. Sevgi də onu xilas etməkdə acizdir.
Bu fikirlər isə dəyərli şairəmiz Kəmalə Abıyevanın roman haqqında yazdığı “Rəqqasə”nin anası” yazısındandır:
“Müharibə Nabatın ilk sevgisini də əlindən alır. Nabat ölmür, amma "xatirələr yaddaşın dibinə çöksə də "unudulmur. Müharibədə ölümün əlində olan qız demə daha xoşbəxt imiş. Çünki o öz bədbəxtliyi üçün sağqaldığını bilmir. Keçmiş döyüşçü, vətən qeyrəti çəkən gənc qız qeyrətsizliyin hədəfinə çevrilir. Onun sabahları müharibə dəhşətinin içində yaşadığı xoşbəxt anların qurbanı olur. Gecələrində "Ay daha qovun dilimi kimi şipşirin deyildi,zəqqumdan da acı dadırdı.” Bu aydan arı, sudan duru Nabatın "Rəqqasə” olduğu gecələrin ayı idi. Bu, Rəqqasənin aylı gecəsiydi. Bu, bir kişinin namərdliyi üzündən bədbəxt doğulan, amma yaşamağa çalışan Almazın "əxlaqsızlıq yuva”sına çevrilən evinə düşən, bir vaxt vətəni üçün, indisə həyat acılarıyla döyüşən Kənan Hacının yaratdığı "Rəqqasə”nin gecəsiydi”.
Bu isə tanınmış yazıçı Şərif Ağayarın fikridir:
“Bakı həyatının dibini Kənan Hacı qədər yaşayan və bilən ikinci bir yazıçı tanımıram. Çəhrayı qan” yüksək zövqlə, dadlı-duzlu, oxunaqlı dillə yazılmış bir əsərdir. Kənan Hacı həyatın dibindəki ən sarsıdıcı və utanılası mənzərələri çəkinmədən qələmə almağı bacarır. Oxucu əsərin tez bitməsinə heyfsilənir, maraqlı müşahidələrin, təsvirlərin bir az da davam etməsini arzulayır”.
“Rəqqasə” romanı haqqında Türkiyə Universitetlərindən birində elmi iş yazılıb. Professor Ozcan Yavuz bu roman haqqında “Azərbaycan nəsrində savaşçı qadın” adlı monoqrafiya yazıb. “Çəhrayı qan” romanı Milli Kitab Müsabiqəsində ilk onluğa düşmüş əsərlərdəndir. Azərbaycan nəsrində Nabatın taleyini yaşayan obraz demək olar ki, yox dərəcəsindədir. Bu, Kənan Hacının bir yazıçı kimi uğurudur. Bu iki roman – “Çəhrayı qan” və Rəqqasə” müstəqillik dövrü ədəbiyyatımızın ən ciddi əsərlərindəndir.
“Hacı İsgəndər” yazıçının ilk tarixi romanıdır. Bu irihəcmli əsərdə Kənan Hacı tamamilə fərqli performans sərgiləyir. Ötən əsrin əvvəllərində Bakıda baş vermiş tarixi hadisələr zamanın ruhuna uyğun təsvir edilir.
Hacı İsgəndər erməni quldurlarına qarşı savaşan xalq qəhrəmanıdır. Bu unudulmuş qəhrəmanı yazıçı yenidən xalqın yaddaşına qaytarır. Əsərdə bir sıra görkəmli şəxsiyyətlərin - Nuru Paşanın, Tələt Paşanın, Ömər Faiq Nemanzadənin, Hacı Zeynalabdin Tağıyevin, Nağı bəy Şeyxzamanlının obrazları yaradılıb. Əsər tarixi faktlar və gerçək sənədlər əsasında yazılsa da sənədli deyil, sırf bədii romandır. İnanırıq ki, bu əsər də müasir ədəbiyyatımızın maraqlı hadisəsi kimi layiq olduğu qiyməti alacaq.
Yazıçının yenicə çapdan çıxmış “Hakimə açılan atəş” romanı isə 44 günlük Vətən savaşında Azərbaycan xalqının qələbəsi ilə tamamlanır. Bu romanla Kənan Hacı həm də ədəbiyyatımıza ədalətli hakim obrazını gətirdi ki, bu da müstəsna bir hadisədir. Hakim Məhərrəm Məmmədov o dövrün laqeyd, yarıtmaz, kəmfürsət məmurlarından fərqli olaraq daim cəbhə bölgəsinə səfərlər edir, əsgərlərimizi döyüş ruhlandırır, onlara maddi və mənəvi yardımlar edir. Sonda Kültəpə deyilən yerdə düşmən mərmisinə tuş gəlir.
Yeri gəlmişkən, müharibə mövzusu Kənan Hacı yaradıcılığında təzə deyil. Bundan əvvəl yazıçının “İsgəndər şikəstəsi” kinopovesti çap olunub. Bu əsər aprel döyüşlərindən bəhs edir. Povestdə ev-eşiyi düşmən əlində qalan balaca İsgəndərin taleyi qələmə alınıb. “Timsah olmasaydı” povestində isə müharibədən şikəst qayıtmış əsgərin öz sevgisinə qovuşması təsvir edilir. Onun “Qarabağ hekayələri” silsiləsindən bir neçə hekayəsi ədəbi mətbuatda işıq üzü görüb. “Hakimə açılan atəş” romanında isə müharibənin xronologiyasına nəzər salınır. Yazıçı tez-tez əsər boyu keçmişə ekskurs edir, düşmənin ötən əsrdə Azərbaycan türklərinə qarşı törətdiyi soyqırımları xatırladır, yaddaşımızı təzələyir.
Romanın təsir gücü sadəcə, bir insanın başına gələn hadisələrlə məhdudlaşmır. Müəllif bizi sanki həmin hadisələrin bağlı olduğu tarixi epoxanın içindən keçirir. “Hakimə açılan atəş” romanında tarixi proseslərə baxış da xeyli fərqlidir. Münaqişənin ilkin simptomları xırda hadisələrdə özünü göstərir və getdikcə miqyası genişlənir. Faciəvi hadisələrin başlanğıcı ilk baxışda əhəmiyyətsiz görünən bu xırda detallarla irəliləyir. Məhərrəmin idealizmi ilə həyatın sərt gerçəkliyi toqquşur, ədalət hissi onu geri çəkilməyə qoymur. O, mübarizə aparır, savaşır, ədaləti bərqərar etməyə çalışır.
“Hakimə açılan atəş” salnamə xarakterli bir romandır.Bu münasibətlə yazıçını təbrik edir, ona yeni-yeni yaradıcılıq uğurları arzulayıram.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 12:49
Sabah bəzi rayonlara leysan yağacaq, dolu düşəcək
Dünən, 10:41
VI sinif şagirdləri üçün monitorinq keçirilir
18-05-2024, 17:16
Yaralı halda basdırılan şəxs qəbrdən sağ çıxarılıb
18-05-2024, 15:16
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
18-05-2024, 09:50
Yaşlı qadını döyərək pulunu alan şəxs saxlanılıb
18-05-2024, 08:00
Misirdə sirli yeraltı tikili aşkar edilib - Fotolar
17-05-2024, 19:04
Rusiya KİV-lərinin Avropada yayımına qadağa qoyulub
17-05-2024, 17:56
“Tərtər işi”: generalın və digər şəxslərin cəza müddəti azaldılıb
17-05-2024, 17:39
Aparıcı Samirə Mustafayeva AzTV-dən ayrılıb
17-05-2024, 14:50
SOCAR-ın sabiq vitse-prezidentini və oğlunu ittiham edən qız həbs edilib
17-05-2024, 14:26
Əfsanəvi fırıldaqçının xəzinəsi tapılıb - Foto
17-05-2024, 10:47
Bakıda qadın əri və oğlu tərəfindən döyülüb
17-05-2024, 10:32
Müsavatçını öldürən direktor müavinindən yeni xəbər var - Video
17-05-2024, 07:02
ABŞ gözəgörünməz təyyarə istehsal edəcək
16-05-2024, 19:06
Qardaşlar 12 saniyədə 25 milyon dollar oğurlayıb
16-05-2024, 18:03
Bakıda axtarışda olan qadın saxlanılıb
16-05-2024, 15:46
Vəzifədən azad olunan sabiq idarə rəisindən xəbər var - (Yenilənib)
16-05-2024, 14:54
Oğuzda suvenir pullarla təqaüdçüləri aldadan şəxs saxlanılıb
16-05-2024, 12:57
Sabah yağış yağacaq
16-05-2024, 12:10
Gürcüstandan Azərbaycana qanunsuz keçmək istəyən 10 nəfər saxlanılıb
16-05-2024, 09:53
Bakıda qəza: bir nəfər ölüb, iki nəfər yaralanıb
16-05-2024, 09:30
Yardımlıda əməliyyat: saxlanılanlar var
16-05-2024, 08:40
“Hörümçək əkizlər”... - Körpələrin bir bədəni, üç ayağı, dörd qolu var
16-05-2024, 07:39
Milyardlarla yaşı olan mikroblar tapılıb
15-05-2024, 18:37
Qadına qarşı əxlaqsız hərəkət edən şəxs tutulub - Video
15-05-2024, 17:38
General Tofiq Həsənov hökmdən apellyasiya şikayəti verib
15-05-2024, 16:55
Toyda ədəbsizlik: bəyin dostları gəlinin otağına daxil olaraq... - Foto
15-05-2024, 16:35
SOCAR-ın sabiq vitse-prezidenti ilə bağlı qalmaqal - Gəlini ölkə rəhbərliyinə şikayət eidb (Video)
15-05-2024, 13:27
Yeniyetmə qızı zorlayan 45 yaşlı mühafizəçiyə cəza verilib
15-05-2024, 12:31
Bill Qeytsin keçmiş həyat yoldaşı onunla birgə qurduğu fonddan ayrılır
15-05-2024, 11:52
Məktəbdəki 188 min manatlıq mənimsəmə ilə bağlı cinayət işi başlanıb
15-05-2024, 10:58
Müəllimlərin işə qəbulu müsabiqəsinə hazırlıq başlayır
15-05-2024, 06:47
Ayda dəmir yolu inşa edəcəklər
14-05-2024, 18:50
Dünyanın ən hündür binası Ciddə Qülləsi olacaq - Foto
14-05-2024, 17:39
Salam Sarvan yenidən xəstəxanaya yerləşdirilib
14-05-2024, 17:32
Xankəndi şəhərinin nəqliyyat planının layihəsi hazırlanıb
14-05-2024, 17:14
Bələdiyyə sədrinin cinayət işi məhkəməyə göndərilib
14-05-2024, 16:34
Mirdaməd Əzizovun cinayət işinin istintaqı tamamlanıb
14-05-2024, 15:22
Nazirin müşaviri təqaüdə göndərilib
14-05-2024, 10:12
Əlillik göndərişlərinin verilmə qaydası dəyişib
14-05-2024, 09:38
Nemət Pənahlının oğlu məhkəməyə cəlb olunub
13-05-2024, 22:51
Güzdək Bozdağı palçıq vulkanı növbəti dəfə püskürüb
13-05-2024, 18:09
Atmosferi təmizləyəcək ən böyük zavod işə başlayıb
13-05-2024, 17:47
“Nərmin işi”: İlkin Süleymanovdan xəbər var
13-05-2024, 16:49
İrandan Azərbaycana 61 kiloqram narkotik keçirən şəxslər saxlanılıb
Milli Qəhrəman Pəhlivan Fərzəliyevin oğlu deyir ki, 44 günlük savaşda iştirak etmək arzusu həyata keçməsə də, döyüşlərin şiddətli vaxtında atasının şəhid olduğu Xəzəz dağını ziyarət edə bilib
Şair deyir ki, nə tənqidçiləri qınayır, nə də pul verib onlara tənqid adı altında tərif yazdıranları
Əks-kəşfiyyat xidmətinin sabiq rəhbəri deyir ki, hava hücumu reallaşarsa, itkilər böyük ola bilər
Eyni tamaşada həm Dövşanı, həm də Tülkünü səsləndirən Aygül Ağayeva deyir ki, kuklaçı olmaq çox çətindir
Məhəmməd Şahməmmədli “Apatiya”nı şedevr hesab etmir və filmdə səhvlərin olduğunu deyir
