22:31 / 05-09-2025
İşçi qrupu növbəti iclasını keçirib - Fotolar
22:21 / 05-09-2025
Bakı-Tehran-Bakı aviareysi bərpa olunur
18:42 / 05-09-2025
Daşkəsənin Alaxançallı kəndində sel fəsadlar törədib
18:05 / 05-09-2025
Britaniya baş nazirinin müavini istefa verib
17:49 / 05-09-2025
Astarada kütləvi zəhərlənmə olub - Yenilənib
17:32 / 05-09-2025
Azərbaycan və Macarıstan arasında yeni sənədlər imzalanıb
17:30 / 05-09-2025
Bəxtiyar Məmmədova Alay komandiri vəzifəsi həvalə olunub
17:07 / 05-09-2025
Əli Əsədov qərar imzalayıb
16:58 / 05-09-2025
Qadını maşınla vuran sürücü döyülüb
16:41 / 05-09-2025
Bakıda evlərə girən qadın saxlanııb - Video
16:11 / 05-09-2025
Atletlər Komissiyanın sədri dəyişib
15:46 / 05-09-2025
ABŞ altı ölkəni böyük təhlükə ilə üz-üzə qoyur
15:46 / 05-09-2025
Tramp: "ABŞ Rusiya və Hindistanı Çinə uduzub"
15:19 / 05-09-2025
Kreml: Ukrayna ərazisində Şimali Koreya hərbçiləri yoxdur
15:13 / 05-09-2025
"Tərtər işi": cinayət işi üzrə qərar verilib
15:09 / 05-09-2025
Kabab qonaqlığı - Hekayə
14:52 / 05-09-2025
Təqsirləndirilən şəxs: "Vardanyanın yaratdığı silahlı birləşməyə qoşulmuşam"
14:40 / 05-09-2025
Azərbaycanın üzvlüyünün bloklanması... - Rusiya da yaxından iştirak edib
13:41 / 05-09-2025
"Teleqram" üzərindən hücumlarla bağlı araşdırmanın nəticələri açıqlanıb
13:36 / 05-09-2025
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
13:17 / 05-09-2025
Mask Trampın dəvətini qəbul etməyib
13:05 / 05-09-2025
Qarabağdan köçənlər Ermənistanda vətəndaşlıq alır
13:01 / 05-09-2025
Prezident yol tikintisinə 2 milyon manat ayrıb - Sərəncam
12:56 / 05-09-2025
Rusiya XİN AZAL-ın vurulan təyyarəsi ilə bağlı yalan məlumat yayıb
12:51 / 05-09-2025
İsrail ordusu Qəzzanın 40 faizini nəzarətə götürüb
12:46 / 05-09-2025
ABŞ və OPEC+ neftin qiymətlərini aşağı salır
12:37 / 05-09-2025
Füzulidə yanğın törədən şəxs tutulub
12:34 / 05-09-2025
Putin: Zelenskiyə təhlükəsizlik zəmanəti verməyə hazırıq
12:33 / 05-09-2025
İçərişəhərdə yeni Xidmət Mərkəzi fəaliyyətə başlayıb
12:28 / 05-09-2025
Adəm Məmmədov azadlığa buraxılıb - Fotolar
08:55 / 01-09-2025

18:10 / 01-09-2025

16:05 / 02-09-2025

19:51 / 02-09-2025

16:45 / 01-09-2025

19:47 / 01-09-2025

07:40 / 02-09-2025

07:23 / 01-09-2025

22:48 / 02-09-2025

13:53 / 01-09-2025

15:59 / 01-09-2025

15:28 / 02-09-2025

İqtisadçı-ekspert: "Yerli istehsalın artım tempini biz görmürük"
Tarix: 14-02-2024 17:08 | Bölmə: İqtisadiyyat

Azərbaycanda sənaye istehsalı 20 faiz azalıb.
Belə ki, bu ilin yanvar ayında Azərbaycandakı sənaye müəssisələri və bu sahədə fəaliyyət göstərən fərdi sahibkarlar 5,2 milyard manatlıq və yaxud ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 20 faiz az sənaye məhsulu istehsal edib. Dövlət Statistika Komitəsinə istinadən xəbərlərə görə, son 1 ildə neft-qaz sektorunda məhsul istehsalı 2,5 % azalıb, qeyri neft-qaz sektorunda 8,9 % artıb.
Sənaye məhsulunun 66,6 %-i mədənçıxarma sektorunda, 27,1 %-i emal sektorunda, 5,6 %-i elektrik enerjisi, qaz və buxar istehsalı, bölüşdürülməsi və təchizatı sektorunda, 0,7 %-i isə su təchizatı, tullantıların təmizlənməsi və emalı sektorunda istehsal olunub. Mədənçıxarma sektorunda əmtəəlik neft hasilatı 8,3 % azalıb, əmtəəlik qaz hasilatı isə 4,2 % artıb. Emal sektorunda əczaçılıq məhsullarının istehsalı 2,8 dəfə, dəri və dəri məmulatlarının, ayaqqabıların istehsalı 2,1 dəfə, kompüter, elektron və optik məhsulların istehsalı 67,9 %, avtomobil, qoşqu və yarımqoşquların istehsalı 54,1 %, metallurgiya sənayesi məhsullarının istehsalı 48,7 %, rezin və plastik kütlə məmulatlarının istehsalı 41 %, mebel istehsalı 40,5 %, maşın və avadanlıqların quraşdırılması və təmiri işləri 35 %, tikinti materiallarının istehsalı 34,5 %, tütün məmulatlarının istehsalı 28,3 %, geyim istehsalı 27,5 %, elektrik avadanlıqlarının istehsalı 24,9 %, hazır metal məmulatlarının istehsalı 18,3 %, toxuculuq sənayesi məhsullarının istehsalı 18 %, qida məhsullarının istehsalı 8,7 %, içkilərin istehsalı 6,3 % artıb, poliqrafiya məhsullarının istehsalı 0,8%, kağız və karton istehsalı 1,3 %, kimya sənayesi məhsullarının istehsalı 1,4 %, neft məhsullarının istehsalı 9,6 %, sair sənaye məhsullarının istehsalı 13,7 %, ağacın emalı və ağacdan məmulatların istehsalı 48,4 %, sair nəqliyyat vasitələrinin istehsalı 66,5 % azalıb.
Elektrik enerjisi, qaz və buxar istehsalı, bölüşdürülməsi və təchizatı sektorunda istehsalın həcmi 11 % azalıb, su təchizatı, tullantıların təmizlənməsi və emalı sektorunda isə 0,2 % artıb.
Qeyd edək ki, mövcud statistika ölkədə bir çox sahələrdə istehsalın azaldığını göstərir. Yerli istehsalın azalması idxalın artımına gətirib çıxarır. İdxalın artması isə ölkədən valyuta axını ilə yanaşı, bazarda bahalığın daha da artmasına gətirib çıxarır.
Mövcud şəraitdə problemin həlli yolu nədir və bu şəraitdə növbəti bahalıq gözlənilirmi?
İqtisadçı-ekspert Natiq Cəfərli “Cebhe.info”-ya bildirib ki, Azərbaycanda sənaye istehsalının azalması uzun illərdir davam edir, yeni deyil, son illər də bu sürət artıb:
“Ölkədə neft hasilatı, istehsalı OPEC dövrünə nisbətən az qala 2 dəfə aşağı düşüb. Bu, ciddi şəkildə bütün makroiqtisadi göstəricilərə də təsir göstərir. Ancaq digər sahələrdə də bunu kompensasiya edəcək aktivlik yoxdur. Yəni neft hasilatının azalması bütün makroiqtisadi göstəricilərə mənfi əsir göstərir. Bu, onu göstərir ki, hökumətin tez-tez elan etdiyi qeyri-neft sektoru ilə bağlı kağız üzərində olan irəliləyişlər reallıqda öz əksini tapmır.
Yəni yerli istehsalın artım tempini biz görmürük. Neft hasilatı azalırsa, hökumət doğru siyasət yürütsəydi, qeyri-neft sektorunda ciddi artım görərdik, mal və məhsul bolluğu yaranardı. Heç olmasa, çox sadə istehsal sahələri yaranardı. Məsələn, elektrotexnika daha ağırdır, onun istehsalını təşkil etmək üçün mütəxəssislərə, elmi bazaya ehtiyac var. Ancaq yüngül sənaye, paltar, o cümlədən corab istehsalı çox yüngüldür və dünyanın istənilən ölkəsində bunu təşkil etmək olar.
Ancaq biz təəssüf ki, buna da nail ola bilmədik. Yüngül sənaye məmulatlarının istehsalı bizdə yox dərəcəsindədir, çox azdır. Bütün bunlar onu deməyə əsas verir ki, Azərbaycan hökumətinin sənayeləşmə, qeyri-neft sektorunun inkişafı ilə bağlı atdığı addımlar effekt vermir. Demək ki, bu addımlarda dəyişikliyə getməyə, yeni bir konsepsiyanın qəbul olunmasına ehtiyac var”.
Ekspertin sözlərinə görə, əgər bir ölkə öz istehesalından yox, xaricdəki istehsaldan asılıdırsa, istənilən halda xaricdəki qiymət dəyişiklikləri də öz təsirini göstərəcək:
“Yeri gəlmişkən, indi də yeni bir problem yaranıb. Logistika bahalaşıb. Yəni Yaxın Şərqdəki gərginliklə əlaqəli yol xərcləri artıb. Əgər xaricdən mal alırsıqsa, təbii ki, ölkə olaraq yol xərclərini də bunun üzərinə gəlib idxal edirik. O zaman bu baxımdan da xaricdəki qiymət artımı, yol xərclərinin bahalaşması Azərbaycan bazarına mütləq təsir göstərəcək”.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 14-02-2024 17:08 | Bölmə: İqtisadiyyat

Azərbaycanda sənaye istehsalı 20 faiz azalıb.
Belə ki, bu ilin yanvar ayında Azərbaycandakı sənaye müəssisələri və bu sahədə fəaliyyət göstərən fərdi sahibkarlar 5,2 milyard manatlıq və yaxud ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 20 faiz az sənaye məhsulu istehsal edib. Dövlət Statistika Komitəsinə istinadən xəbərlərə görə, son 1 ildə neft-qaz sektorunda məhsul istehsalı 2,5 % azalıb, qeyri neft-qaz sektorunda 8,9 % artıb.
Sənaye məhsulunun 66,6 %-i mədənçıxarma sektorunda, 27,1 %-i emal sektorunda, 5,6 %-i elektrik enerjisi, qaz və buxar istehsalı, bölüşdürülməsi və təchizatı sektorunda, 0,7 %-i isə su təchizatı, tullantıların təmizlənməsi və emalı sektorunda istehsal olunub. Mədənçıxarma sektorunda əmtəəlik neft hasilatı 8,3 % azalıb, əmtəəlik qaz hasilatı isə 4,2 % artıb. Emal sektorunda əczaçılıq məhsullarının istehsalı 2,8 dəfə, dəri və dəri məmulatlarının, ayaqqabıların istehsalı 2,1 dəfə, kompüter, elektron və optik məhsulların istehsalı 67,9 %, avtomobil, qoşqu və yarımqoşquların istehsalı 54,1 %, metallurgiya sənayesi məhsullarının istehsalı 48,7 %, rezin və plastik kütlə məmulatlarının istehsalı 41 %, mebel istehsalı 40,5 %, maşın və avadanlıqların quraşdırılması və təmiri işləri 35 %, tikinti materiallarının istehsalı 34,5 %, tütün məmulatlarının istehsalı 28,3 %, geyim istehsalı 27,5 %, elektrik avadanlıqlarının istehsalı 24,9 %, hazır metal məmulatlarının istehsalı 18,3 %, toxuculuq sənayesi məhsullarının istehsalı 18 %, qida məhsullarının istehsalı 8,7 %, içkilərin istehsalı 6,3 % artıb, poliqrafiya məhsullarının istehsalı 0,8%, kağız və karton istehsalı 1,3 %, kimya sənayesi məhsullarının istehsalı 1,4 %, neft məhsullarının istehsalı 9,6 %, sair sənaye məhsullarının istehsalı 13,7 %, ağacın emalı və ağacdan məmulatların istehsalı 48,4 %, sair nəqliyyat vasitələrinin istehsalı 66,5 % azalıb.
Elektrik enerjisi, qaz və buxar istehsalı, bölüşdürülməsi və təchizatı sektorunda istehsalın həcmi 11 % azalıb, su təchizatı, tullantıların təmizlənməsi və emalı sektorunda isə 0,2 % artıb.
Qeyd edək ki, mövcud statistika ölkədə bir çox sahələrdə istehsalın azaldığını göstərir. Yerli istehsalın azalması idxalın artımına gətirib çıxarır. İdxalın artması isə ölkədən valyuta axını ilə yanaşı, bazarda bahalığın daha da artmasına gətirib çıxarır.
Mövcud şəraitdə problemin həlli yolu nədir və bu şəraitdə növbəti bahalıq gözlənilirmi?
İqtisadçı-ekspert Natiq Cəfərli “Cebhe.info”-ya bildirib ki, Azərbaycanda sənaye istehsalının azalması uzun illərdir davam edir, yeni deyil, son illər də bu sürət artıb:
“Ölkədə neft hasilatı, istehsalı OPEC dövrünə nisbətən az qala 2 dəfə aşağı düşüb. Bu, ciddi şəkildə bütün makroiqtisadi göstəricilərə də təsir göstərir. Ancaq digər sahələrdə də bunu kompensasiya edəcək aktivlik yoxdur. Yəni neft hasilatının azalması bütün makroiqtisadi göstəricilərə mənfi əsir göstərir. Bu, onu göstərir ki, hökumətin tez-tez elan etdiyi qeyri-neft sektoru ilə bağlı kağız üzərində olan irəliləyişlər reallıqda öz əksini tapmır.
Yəni yerli istehsalın artım tempini biz görmürük. Neft hasilatı azalırsa, hökumət doğru siyasət yürütsəydi, qeyri-neft sektorunda ciddi artım görərdik, mal və məhsul bolluğu yaranardı. Heç olmasa, çox sadə istehsal sahələri yaranardı. Məsələn, elektrotexnika daha ağırdır, onun istehsalını təşkil etmək üçün mütəxəssislərə, elmi bazaya ehtiyac var. Ancaq yüngül sənaye, paltar, o cümlədən corab istehsalı çox yüngüldür və dünyanın istənilən ölkəsində bunu təşkil etmək olar.
Ancaq biz təəssüf ki, buna da nail ola bilmədik. Yüngül sənaye məmulatlarının istehsalı bizdə yox dərəcəsindədir, çox azdır. Bütün bunlar onu deməyə əsas verir ki, Azərbaycan hökumətinin sənayeləşmə, qeyri-neft sektorunun inkişafı ilə bağlı atdığı addımlar effekt vermir. Demək ki, bu addımlarda dəyişikliyə getməyə, yeni bir konsepsiyanın qəbul olunmasına ehtiyac var”.
Ekspertin sözlərinə görə, əgər bir ölkə öz istehesalından yox, xaricdəki istehsaldan asılıdırsa, istənilən halda xaricdəki qiymət dəyişiklikləri də öz təsirini göstərəcək:
“Yeri gəlmişkən, indi də yeni bir problem yaranıb. Logistika bahalaşıb. Yəni Yaxın Şərqdəki gərginliklə əlaqəli yol xərcləri artıb. Əgər xaricdən mal alırsıqsa, təbii ki, ölkə olaraq yol xərclərini də bunun üzərinə gəlib idxal edirik. O zaman bu baxımdan da xaricdəki qiymət artımı, yol xərclərinin bahalaşması Azərbaycan bazarına mütləq təsir göstərəcək”.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 22:31
İşçi qrupu növbəti iclasını keçirib - Fotolar
Bu gün, 12:46
ABŞ və OPEC+ neftin qiymətlərini aşağı salır
Dünən, 14:32
23 aptekdə yoxlama aparılıb
Dünən, 13:58
ABŞ Səfirliyi köhnə əşyalarını satışa çıxarıb
Dünən, 11:00
Mərkəzi Bank vəzifəli şəxsi cərimələyib
3-09-2025, 15:11
Azərbaycan və Türkiyənin energetika nazirləri görüşəcək
3-09-2025, 11:24
Bakıya gizli gətirilən qızıl külçələr aşkarlanıb
3-09-2025, 08:19
“iPhone 17”-nin qiyməti məlum olub
2-09-2025, 18:00
Bakıda daşınmaz əmlak bahalaşıb
2-09-2025, 11:15
Azərbaycan və Braziliya İşçi qrupunun ilk iclasını keçiriblər - Foto
2-09-2025, 10:05
İcbari Sığorta Bürosunun Himayəçilər Şurasının tərkibi dəyişib
2-09-2025, 09:29
Generalın oğlu İngiltərədə şirkət açıb - Sənədlər
1-09-2025, 13:13
Mərkəzi Bank iki təşkilatın lisenziyasını ləğv edib
1-09-2025, 12:52
Xocavənd, Xocalı və Laçında aqrar torpaqlar icarəyə veriləcək
1-09-2025, 11:35
İlham Əliyev Asiya İnfrastruktur İnvestisiya Bankının prezidenti ilə görüşüb - Fotolar
29-08-2025, 16:58
Daha 56 nəqliyyat vasitəsi hərraca çıxarılıb
28-08-2025, 13:31
Bakıda nəqliyyatda gedişhaqqı artırılacaq? - Açıqlama
28-08-2025, 10:15
Mərkəzi Bank "Delta Capital” və “Zuhur” MMC-nin lisenziyasını "dondurub"
28-08-2025, 08:45
Məşhur şirkət "robotların beyni"-ni satışa çıxarıb
27-08-2025, 16:24
Sənaye metallarının qiyməti artıb
27-08-2025, 16:11
Daha 29 nəqliyyat vasitəsi hərraca çıxarılıb
27-08-2025, 15:30
Fərhad Əhmədovun böyük vergi borcu yaranıb
27-08-2025, 12:28
ABŞ şirkəti Rusiya nefti ilə bağlı gizli danışıqlar aparır
27-08-2025, 11:56
Şahin Mustafayev: "Körfəz ölkələrini Qara Dənizə bağlayacaq yeni marşrut yaradılacaq"
27-08-2025, 11:33
ABŞ-la iqtisadi müharibə Rusiya üçün pis nəticələnə bilər
27-08-2025, 09:53
Avropanın iki ölkəsi Rusiya aktivlərinin müsadirəsinə qarşıdır
26-08-2025, 13:58
Rusiyanın 14 sərnişin təyyarəsində problem yaranıb
26-08-2025, 12:10
ABŞ və Rusiya enerji sazişlərini müzakirə edir
26-08-2025, 11:02
I Yüksəliş müsabiqəsinin finalçısı mərkəz rəhbəri təyin olunub
25-08-2025, 18:56
"Coca-Cola" nəhəng şəbəkəni satmaq istəyir
25-08-2025, 16:00
Un neçəyədir? - Qiymət açıqlanıb
25-08-2025, 15:01
Mərkəzi Bankda yeni təyinat olub
25-08-2025, 10:53
Deputatdan "Sədərək"dəki yanğınla bağlı açıqlama: "Bu, son 8 ildə 10-cu belə hadisədir..."
22-08-2025, 17:57
Rusiya Suriya üçün yeni pul çap edəcək
22-08-2025, 17:33
Əli Əsədov Çinin korporasiya prezidenti ilə görüşüb
22-08-2025, 10:40
QSC-nin Müşahidə Şurasının tərkibi dəyişib
21-08-2025, 16:09
Aİ və ABŞ birgə bəyanat yayıblar
21-08-2025, 11:48
TANAP ilə nəql edilən Azərbaycan qazının həcmi açıqlanıb
21-08-2025, 11:04
Nazir müavininin adı 3.8 milyon manatlıq "tender oyunu"nda hallanır
20-08-2025, 18:00
QSC-nin Müşahidə Şurasının tərkibi dəyişib
20-08-2025, 13:04
Su Ehtiyatları Agentliyinin 23 milyon manatdan çox vergi borcu var
19-08-2025, 17:35
"Azəriqaz" ləğv edilir? - Hüquqşünasdan müsahibə
19-08-2025, 17:22
Azərbaycan iqtisadi artımla bağlı proqnozunu yeniləyib
19-08-2025, 15:30
SOCAR-ın tabeliyində yeni qurumlar yaradılacaq