23:52 / 26-07-2024
Paris-2024: Azərbaycan heyəti açılış mərasimində paraddan keçib
20:40 / 26-07-2024
I və IV ixtisas qrupları üzrə qəbul imtahanının nəticəsi elan olunub
19:35 / 26-07-2024
Parkinqdə 1500 avtomobil yanıb
19:26 / 26-07-2024
Türk ordusu dünyanın ən güclüsüdür
19:07 / 26-07-2024
BMCMİ 7 nəfəri saxlayıb - Video
19:01 / 26-07-2024
Qorxulu virus dünyanı yenidən təhdid edir
18:43 / 26-07-2024
Ukrayna ordusu Toretsk yaxınlığında mühasirəyə düşə bilər
18:32 / 26-07-2024
Avropa İttifaqı 7 ölkənin büdcəsi ilə bağlı araşdırmaya başlayıb
18:22 / 26-07-2024
Rusiyanın hesabından Ukraynaya 1,5 milayrd avro verilib
18:13 / 26-07-2024
Avropa İttifaqı terrorçu təşkilatların siyahısını yeniləyib
18:01 / 26-07-2024
Yaşar Gülər Azərbaycanın Ankaradakı səfiri ilə görüşüb
18:00 / 26-07-2024
Tramp: İran yer üzündən silinməlidir!
17:47 / 26-07-2024
Sərdar Cəlaloğlu seçkilərdən geri çəkilib
17:42 / 26-07-2024
Alimin qətlində “Rusiya izi” axtarırlar - Foto
17:32 / 26-07-2024
Məhkəmə Bəxtiyar Hacıyevin vəsatətini təmin etməyib
17:11 / 26-07-2024
Partiya sədrinin namizədliyi qeydə alınıb
16:58 / 26-07-2024
Obamalar Harrisin namizədliyini dəstəkləyir
16:49 / 26-07-2024
Dördüncü “Yüksəliş” müsabiqəsinin qalibləri mükafatlandırılıb
16:38 / 26-07-2024
Serbiya: mikroavtobus aşıb, 30-dan çox yaralı var
16:29 / 26-07-2024
Mixail Podolyak: “Rusiya danışıqlara hazır deyil”
16:28 / 26-07-2024
Avropa İttifaqının Cənubi Qafqaz üzrə xüsusi nümayəndəsi təyin edilib
16:12 / 26-07-2024
İlham Əliyev Qazaxıstanla əməkdaşlıq Sazişini təsdiqləyib
16:10 / 26-07-2024
Müdafiə nazirinin keçmiş müavini saxlanılıb
16:01 / 26-07-2024
Əsədin Moskvaya səfəri Ərdoğanla barışığa hazırlıqdır?
15:45 / 26-07-2024
Mikayıl Cabbarov: Özəl sektorda aktivliyi artırmaq niyyətindəyik
15:25 / 26-07-2024
Bəzi universitetlərdə illik təhsil haqqı artırılıb - Siyahı
14:51 / 26-07-2024
Qəbələdə orta məktəb binası yanıb
14:06 / 26-07-2024
AFFA Hakimlər Komitəsinə sədr təyinatı olub
13:56 / 26-07-2024
Aİ Ukraynaya 1,5 milyard avro köçürəcək
09:58 / 22-07-2024
Gənc xanəndə: “Məcnun kimi səhnəyə çıxmaq ən böyük arzularımdan biri olub” - Müsahibə
17:13 / 23-07-2024
Xalq artisti Ağadadaş Ağayev gözətçiyə balta ilə hücum edib, yaralı var - (Yenilənib)
08:11 / 22-07-2024
Estrada müğənnisinin qətli... - “Ulduzlar” da istintaqa cəlb olunur
09:02 / 23-07-2024
Bakıda azyaşlını girov götürən şəxs zərərsizləşdirilib - (Yenilənib) - Foto
15:39 / 22-07-2024
Fərrux Kərimoviç Zakirova “Xalq artisti” fəxri adı verilib
17:19 / 22-07-2024
II Şuşa Qlobal Media Forumunun xarici qonaqları Laçına səfər edib
14:25 / 22-07-2024
II Şuşa Qlobal Media Forumu başa çatıb
22:40 / 22-07-2024
ABŞ Azərbaycan və Ermənistanın sülh sazişi istiqamətində irəliləyişlərini dəstəkləyir
22:16 / 23-07-2024
Çempionlar Liqası: "Qarabağ" səfərdə qalib gəlib
17:37 / 23-07-2024
Əli Mirəliyev: "Ağadadaşı niyə döyüblər, bilmirəm, amma..." - Video
İqtisadçı-ekspert: "Yerli istehsalın artım tempini biz görmürük"
Tarix: 14-02-2024 17:08 | Bölmə: İqtisadiyyat
Azərbaycanda sənaye istehsalı 20 faiz azalıb.
Belə ki, bu ilin yanvar ayında Azərbaycandakı sənaye müəssisələri və bu sahədə fəaliyyət göstərən fərdi sahibkarlar 5,2 milyard manatlıq və yaxud ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 20 faiz az sənaye məhsulu istehsal edib. Dövlət Statistika Komitəsinə istinadən xəbərlərə görə, son 1 ildə neft-qaz sektorunda məhsul istehsalı 2,5 % azalıb, qeyri neft-qaz sektorunda 8,9 % artıb.
Sənaye məhsulunun 66,6 %-i mədənçıxarma sektorunda, 27,1 %-i emal sektorunda, 5,6 %-i elektrik enerjisi, qaz və buxar istehsalı, bölüşdürülməsi və təchizatı sektorunda, 0,7 %-i isə su təchizatı, tullantıların təmizlənməsi və emalı sektorunda istehsal olunub. Mədənçıxarma sektorunda əmtəəlik neft hasilatı 8,3 % azalıb, əmtəəlik qaz hasilatı isə 4,2 % artıb. Emal sektorunda əczaçılıq məhsullarının istehsalı 2,8 dəfə, dəri və dəri məmulatlarının, ayaqqabıların istehsalı 2,1 dəfə, kompüter, elektron və optik məhsulların istehsalı 67,9 %, avtomobil, qoşqu və yarımqoşquların istehsalı 54,1 %, metallurgiya sənayesi məhsullarının istehsalı 48,7 %, rezin və plastik kütlə məmulatlarının istehsalı 41 %, mebel istehsalı 40,5 %, maşın və avadanlıqların quraşdırılması və təmiri işləri 35 %, tikinti materiallarının istehsalı 34,5 %, tütün məmulatlarının istehsalı 28,3 %, geyim istehsalı 27,5 %, elektrik avadanlıqlarının istehsalı 24,9 %, hazır metal məmulatlarının istehsalı 18,3 %, toxuculuq sənayesi məhsullarının istehsalı 18 %, qida məhsullarının istehsalı 8,7 %, içkilərin istehsalı 6,3 % artıb, poliqrafiya məhsullarının istehsalı 0,8%, kağız və karton istehsalı 1,3 %, kimya sənayesi məhsullarının istehsalı 1,4 %, neft məhsullarının istehsalı 9,6 %, sair sənaye məhsullarının istehsalı 13,7 %, ağacın emalı və ağacdan məmulatların istehsalı 48,4 %, sair nəqliyyat vasitələrinin istehsalı 66,5 % azalıb.
Elektrik enerjisi, qaz və buxar istehsalı, bölüşdürülməsi və təchizatı sektorunda istehsalın həcmi 11 % azalıb, su təchizatı, tullantıların təmizlənməsi və emalı sektorunda isə 0,2 % artıb.
Qeyd edək ki, mövcud statistika ölkədə bir çox sahələrdə istehsalın azaldığını göstərir. Yerli istehsalın azalması idxalın artımına gətirib çıxarır. İdxalın artması isə ölkədən valyuta axını ilə yanaşı, bazarda bahalığın daha da artmasına gətirib çıxarır.
Mövcud şəraitdə problemin həlli yolu nədir və bu şəraitdə növbəti bahalıq gözlənilirmi?
İqtisadçı-ekspert Natiq Cəfərli “Cebhe.info”-ya bildirib ki, Azərbaycanda sənaye istehsalının azalması uzun illərdir davam edir, yeni deyil, son illər də bu sürət artıb:
“Ölkədə neft hasilatı, istehsalı OPEC dövrünə nisbətən az qala 2 dəfə aşağı düşüb. Bu, ciddi şəkildə bütün makroiqtisadi göstəricilərə də təsir göstərir. Ancaq digər sahələrdə də bunu kompensasiya edəcək aktivlik yoxdur. Yəni neft hasilatının azalması bütün makroiqtisadi göstəricilərə mənfi əsir göstərir. Bu, onu göstərir ki, hökumətin tez-tez elan etdiyi qeyri-neft sektoru ilə bağlı kağız üzərində olan irəliləyişlər reallıqda öz əksini tapmır.
Yəni yerli istehsalın artım tempini biz görmürük. Neft hasilatı azalırsa, hökumət doğru siyasət yürütsəydi, qeyri-neft sektorunda ciddi artım görərdik, mal və məhsul bolluğu yaranardı. Heç olmasa, çox sadə istehsal sahələri yaranardı. Məsələn, elektrotexnika daha ağırdır, onun istehsalını təşkil etmək üçün mütəxəssislərə, elmi bazaya ehtiyac var. Ancaq yüngül sənaye, paltar, o cümlədən corab istehsalı çox yüngüldür və dünyanın istənilən ölkəsində bunu təşkil etmək olar.
Ancaq biz təəssüf ki, buna da nail ola bilmədik. Yüngül sənaye məmulatlarının istehsalı bizdə yox dərəcəsindədir, çox azdır. Bütün bunlar onu deməyə əsas verir ki, Azərbaycan hökumətinin sənayeləşmə, qeyri-neft sektorunun inkişafı ilə bağlı atdığı addımlar effekt vermir. Demək ki, bu addımlarda dəyişikliyə getməyə, yeni bir konsepsiyanın qəbul olunmasına ehtiyac var”.
Ekspertin sözlərinə görə, əgər bir ölkə öz istehesalından yox, xaricdəki istehsaldan asılıdırsa, istənilən halda xaricdəki qiymət dəyişiklikləri də öz təsirini göstərəcək:
“Yeri gəlmişkən, indi də yeni bir problem yaranıb. Logistika bahalaşıb. Yəni Yaxın Şərqdəki gərginliklə əlaqəli yol xərcləri artıb. Əgər xaricdən mal alırsıqsa, təbii ki, ölkə olaraq yol xərclərini də bunun üzərinə gəlib idxal edirik. O zaman bu baxımdan da xaricdəki qiymət artımı, yol xərclərinin bahalaşması Azərbaycan bazarına mütləq təsir göstərəcək”.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 14-02-2024 17:08 | Bölmə: İqtisadiyyat
Azərbaycanda sənaye istehsalı 20 faiz azalıb.
Belə ki, bu ilin yanvar ayında Azərbaycandakı sənaye müəssisələri və bu sahədə fəaliyyət göstərən fərdi sahibkarlar 5,2 milyard manatlıq və yaxud ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 20 faiz az sənaye məhsulu istehsal edib. Dövlət Statistika Komitəsinə istinadən xəbərlərə görə, son 1 ildə neft-qaz sektorunda məhsul istehsalı 2,5 % azalıb, qeyri neft-qaz sektorunda 8,9 % artıb.
Sənaye məhsulunun 66,6 %-i mədənçıxarma sektorunda, 27,1 %-i emal sektorunda, 5,6 %-i elektrik enerjisi, qaz və buxar istehsalı, bölüşdürülməsi və təchizatı sektorunda, 0,7 %-i isə su təchizatı, tullantıların təmizlənməsi və emalı sektorunda istehsal olunub. Mədənçıxarma sektorunda əmtəəlik neft hasilatı 8,3 % azalıb, əmtəəlik qaz hasilatı isə 4,2 % artıb. Emal sektorunda əczaçılıq məhsullarının istehsalı 2,8 dəfə, dəri və dəri məmulatlarının, ayaqqabıların istehsalı 2,1 dəfə, kompüter, elektron və optik məhsulların istehsalı 67,9 %, avtomobil, qoşqu və yarımqoşquların istehsalı 54,1 %, metallurgiya sənayesi məhsullarının istehsalı 48,7 %, rezin və plastik kütlə məmulatlarının istehsalı 41 %, mebel istehsalı 40,5 %, maşın və avadanlıqların quraşdırılması və təmiri işləri 35 %, tikinti materiallarının istehsalı 34,5 %, tütün məmulatlarının istehsalı 28,3 %, geyim istehsalı 27,5 %, elektrik avadanlıqlarının istehsalı 24,9 %, hazır metal məmulatlarının istehsalı 18,3 %, toxuculuq sənayesi məhsullarının istehsalı 18 %, qida məhsullarının istehsalı 8,7 %, içkilərin istehsalı 6,3 % artıb, poliqrafiya məhsullarının istehsalı 0,8%, kağız və karton istehsalı 1,3 %, kimya sənayesi məhsullarının istehsalı 1,4 %, neft məhsullarının istehsalı 9,6 %, sair sənaye məhsullarının istehsalı 13,7 %, ağacın emalı və ağacdan məmulatların istehsalı 48,4 %, sair nəqliyyat vasitələrinin istehsalı 66,5 % azalıb.
Elektrik enerjisi, qaz və buxar istehsalı, bölüşdürülməsi və təchizatı sektorunda istehsalın həcmi 11 % azalıb, su təchizatı, tullantıların təmizlənməsi və emalı sektorunda isə 0,2 % artıb.
Qeyd edək ki, mövcud statistika ölkədə bir çox sahələrdə istehsalın azaldığını göstərir. Yerli istehsalın azalması idxalın artımına gətirib çıxarır. İdxalın artması isə ölkədən valyuta axını ilə yanaşı, bazarda bahalığın daha da artmasına gətirib çıxarır.
Mövcud şəraitdə problemin həlli yolu nədir və bu şəraitdə növbəti bahalıq gözlənilirmi?
İqtisadçı-ekspert Natiq Cəfərli “Cebhe.info”-ya bildirib ki, Azərbaycanda sənaye istehsalının azalması uzun illərdir davam edir, yeni deyil, son illər də bu sürət artıb:
“Ölkədə neft hasilatı, istehsalı OPEC dövrünə nisbətən az qala 2 dəfə aşağı düşüb. Bu, ciddi şəkildə bütün makroiqtisadi göstəricilərə də təsir göstərir. Ancaq digər sahələrdə də bunu kompensasiya edəcək aktivlik yoxdur. Yəni neft hasilatının azalması bütün makroiqtisadi göstəricilərə mənfi əsir göstərir. Bu, onu göstərir ki, hökumətin tez-tez elan etdiyi qeyri-neft sektoru ilə bağlı kağız üzərində olan irəliləyişlər reallıqda öz əksini tapmır.
Yəni yerli istehsalın artım tempini biz görmürük. Neft hasilatı azalırsa, hökumət doğru siyasət yürütsəydi, qeyri-neft sektorunda ciddi artım görərdik, mal və məhsul bolluğu yaranardı. Heç olmasa, çox sadə istehsal sahələri yaranardı. Məsələn, elektrotexnika daha ağırdır, onun istehsalını təşkil etmək üçün mütəxəssislərə, elmi bazaya ehtiyac var. Ancaq yüngül sənaye, paltar, o cümlədən corab istehsalı çox yüngüldür və dünyanın istənilən ölkəsində bunu təşkil etmək olar.
Ancaq biz təəssüf ki, buna da nail ola bilmədik. Yüngül sənaye məmulatlarının istehsalı bizdə yox dərəcəsindədir, çox azdır. Bütün bunlar onu deməyə əsas verir ki, Azərbaycan hökumətinin sənayeləşmə, qeyri-neft sektorunun inkişafı ilə bağlı atdığı addımlar effekt vermir. Demək ki, bu addımlarda dəyişikliyə getməyə, yeni bir konsepsiyanın qəbul olunmasına ehtiyac var”.
Ekspertin sözlərinə görə, əgər bir ölkə öz istehesalından yox, xaricdəki istehsaldan asılıdırsa, istənilən halda xaricdəki qiymət dəyişiklikləri də öz təsirini göstərəcək:
“Yeri gəlmişkən, indi də yeni bir problem yaranıb. Logistika bahalaşıb. Yəni Yaxın Şərqdəki gərginliklə əlaqəli yol xərcləri artıb. Əgər xaricdən mal alırsıqsa, təbii ki, ölkə olaraq yol xərclərini də bunun üzərinə gəlib idxal edirik. O zaman bu baxımdan da xaricdəki qiymət artımı, yol xərclərinin bahalaşması Azərbaycan bazarına mütləq təsir göstərəcək”.
Bölməyə aid digər xəbərlər
25-07-2024, 16:47
Rusiyaya qarşı sanksiyaları genişləndirmək istəyirlər
25-07-2024, 11:01
"Naxçıvan Bank"ın lisenziyası ləğv olunub
24-07-2024, 20:45
Moldova Rusiyaya qarşı sanksiyaların əksəriyyətini dəstəkləyir
24-07-2024, 17:57
“AzInTelekom”da şübhəli tender: milyonluq layihələr kimə verilir?
24-07-2024, 15:53
Ağırçəkili maşınlarda artıq yükə görə cərimələr artırılıb
24-07-2024, 13:12
Spirtli içki və tütün məmulatları üçün aksiz dərəcələri artırılıb
24-07-2024, 10:59
İki bankın daşınmaz əmlakı hərraca çıxarılacaq
24-07-2024, 09:13
Dünya bazarı: Azərbaycan nefti yenidən ucuzlaşıb
23-07-2024, 13:57
Vergi Xidmətinə rəis təyin edilib
23-07-2024, 13:28
Gömrük bəyannaməsi ilə bağlı qayda dəyişib
23-07-2024, 13:00
Hökumət xaricə aparılan valyuta ilə bağlı qərar imzalayıb
22-07-2024, 19:49
Nazirlər Kabinetində payız-qış mövsümünə hazırlıq işləri ilə bağlı iclas keçirilib
22-07-2024, 13:47
Aİ Şurası Rusiyaya qarşı sanksiyaları uzadıb
22-07-2024, 10:28
ASC-nin 30,03 faizlik səhmləri satışa çıxarılıb
19-07-2024, 11:16
Sənayedəki hər 100 manatlıq dəyərin 65 manata yaxınını neft-qaz sektoru formalaşdırır
18-07-2024, 08:03
Tokio Rusiyadan idxalı azaldıb
17-07-2024, 18:44
Nazirlər Kabineti bitumla bağlı qərar imzalayıb
17-07-2024, 13:07
Neft Fondunun aktivləri artıb
17-07-2024, 12:17
Rusiyanın aktivləri hesabına Ukraynaya 3,3 milyard dollar ayrılacaq
16-07-2024, 18:00
Neft-qaz sektorundan büdcəyə daxilolmalar artıb
16-07-2024, 17:34
Azərbaycanın 26 milyard manata yaxın dövlət borcu var
16-07-2024, 17:13
“Mühasibat uçotu haqqında” qanun dəyişib
16-07-2024, 08:04
Britaniya Rusiyaya qarşı sərt tədbirlər planlaşdırır
15-07-2024, 16:54
Əli Əsədov Dünya Bankının rəsmisi ilə müzakirə aparıb
15-07-2024, 15:05
“Tütün və tütün məmulatı haqqında” qanun dəyişib
15-07-2024, 14:49
"Volga" avtobilləri satışa çıxarılacaq
15-07-2024, 14:34
Prezident “Qida təhlükəsizliyi haqqında” qanuna dəyişikliyi təsdiqləyib
13-07-2024, 12:51
Azərbaycan-Pakistan iqtisadi əlaqələri genişlənəcək
13-07-2024, 10:57
Avtomagistraldan ödənişli yol kimi istifadə qaydası dəyişib
12-07-2024, 17:23
Dövlət Elmi-Tədqiqat Kimya İnstitutu hərraca çıxarılıb
12-07-2024, 16:46
Avropanın ilk hidrogen elektrik stansiyası Böyük Britaniyada tikiləcək
12-07-2024, 15:38
"Ford" şirkəti avtomobil tarixində yeniliyə imza atıb - Fotolar
12-07-2024, 12:44
Mərkəzi Banka departament direktoru təyin edilib - Foto
12-07-2024, 11:06
Elman Rüstəmovun biznesi çökür, yoxsa...? - Paylar satışa çıxarılıb
12-07-2024, 10:45
Mövlam Şixəliyevin müsadirə edilmiş əmlakları satışa çıxarılıb
11-07-2024, 16:56
Ağdam Sənaye Parkında yeni rezident qeydə alınıb
11-07-2024, 09:39
Rusiyada ərzaq və yanacaq bahalaşır
11-07-2024, 08:14
“Suzuki” yeni model avtomobili satışa çıxarır
10-07-2024, 10:38
Mikayıl Cabbarov Özbəkistana gedib
9-07-2024, 17:37
SOCAR 5 milyon manat nizamnamə kapitalı ilə şirkət yaradıb