22:14 / 18-09-2025
Bakıda onlayn qumar təşkil edənlər saxlanılıb - Video
21:18 / 18-09-2025
Bakıda onlayn qumar təşkil edənlər saxlanılıb - Video
18:23 / 18-09-2025
ABŞ istehsalı olan raket rekord qırıb
18:00 / 18-09-2025
Mourinyonun yeni klubu bəlli olub
17:52 / 18-09-2025
MEDİA-nın Müşahidə Şurasının iclası keçirilib - Fotolar
17:47 / 18-09-2025
Müğənni cinsi təcavüzdə təqsirli bilinib - Video
17:38 / 18-09-2025
Yılmaz Vural baş məşqçi təyin olunub
17:16 / 18-09-2025
Yeni film tənqidçilərdən yüksək qiymət alıb - Foto
17:08 / 18-09-2025
Oleq Bakinskinin şikayəti təmin olunmayıb
17:00 / 18-09-2025
Rusiya və Ukrayna hərbçilərin meyitlərini mübadilə edib
16:54 / 18-09-2025
Xalq artisti xəstəxanadan evə buraxılıb
16:37 / 18-09-2025
Prezident Memar Əcəminin adibəsinin ucaldılması ilə bağlı sərəncam imzalayıb
16:32 / 18-09-2025
Bakıda və rayonlarda güclü külək əsəcək - Xəbərdarlıq
16:21 / 18-09-2025
İlham Əliyev BP şirkətinin rəsmisini təltif edib
16:11 / 18-09-2025
Əkrəm Həsənov: “Qeyri-rəsmi işçilərin sayı artacaq”
15:40 / 18-09-2025
Bakıda iş yerində yıxılan qadın ölüb
15:33 / 18-09-2025
Beyləqanda ər arvadını bıçaqlayıb
15:25 / 18-09-2025
"İmişli" klubu AFFA-nın qərarından narazı qalıb
15:15 / 18-09-2025
Milli Məclisdə tələbələrin iştirakı ilə ictimai dinləmə keçiriləcək
15:04 / 18-09-2025
"Plastik cərrah"la bağlı sensasiyalı xəbər yayılıb
14:30 / 18-09-2025
Paşinyan: "İranla sərhəd körpüsünün tikintisi gündəlikdə qalır"
14:16 / 18-09-2025
Ölkəmizdə ət bahalaşıb
14:14 / 18-09-2025
Taylandla Kamboca arasında gərginlik yenidən artıb
13:42 / 18-09-2025
Bişkekdə TDT ölkələrinin hökumət başçılarının görüşü başlayıb
13:20 / 18-09-2025
Su problemi milyardlarla insanı risk altında qoyur
13:09 / 18-09-2025
Naxçıvanda kişi geyimində oğurluq edən qadın tutulub
12:57 / 18-09-2025
Zakir Həsənov Çinə gedib
12:49 / 18-09-2025
İlham Əliyev Avropa İttifaqının komissarını qəbul edib - Fotolar
12:47 / 18-09-2025
Sabah yağış yağacaq
12:36 / 18-09-2025
Azərbaycan yığması 124-cü sıraya yüksəlib
13:31 / 16-09-2025

18:40 / 14-09-2025

13:50 / 14-09-2025

15:37 / 14-09-2025

13:02 / 15-09-2025

13:17 / 14-09-2025

15:11 / 15-09-2025

13:39 / 16-09-2025

00:04 / 16-09-2025

22:16 / 17-09-2025

20:02 / 15-09-2025

İqtisadçı-ekspert: "Yerli istehsalın artım tempini biz görmürük"
Tarix: 14-02-2024 17:08 | Bölmə: İqtisadiyyat

Azərbaycanda sənaye istehsalı 20 faiz azalıb.
Belə ki, bu ilin yanvar ayında Azərbaycandakı sənaye müəssisələri və bu sahədə fəaliyyət göstərən fərdi sahibkarlar 5,2 milyard manatlıq və yaxud ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 20 faiz az sənaye məhsulu istehsal edib. Dövlət Statistika Komitəsinə istinadən xəbərlərə görə, son 1 ildə neft-qaz sektorunda məhsul istehsalı 2,5 % azalıb, qeyri neft-qaz sektorunda 8,9 % artıb.
Sənaye məhsulunun 66,6 %-i mədənçıxarma sektorunda, 27,1 %-i emal sektorunda, 5,6 %-i elektrik enerjisi, qaz və buxar istehsalı, bölüşdürülməsi və təchizatı sektorunda, 0,7 %-i isə su təchizatı, tullantıların təmizlənməsi və emalı sektorunda istehsal olunub. Mədənçıxarma sektorunda əmtəəlik neft hasilatı 8,3 % azalıb, əmtəəlik qaz hasilatı isə 4,2 % artıb. Emal sektorunda əczaçılıq məhsullarının istehsalı 2,8 dəfə, dəri və dəri məmulatlarının, ayaqqabıların istehsalı 2,1 dəfə, kompüter, elektron və optik məhsulların istehsalı 67,9 %, avtomobil, qoşqu və yarımqoşquların istehsalı 54,1 %, metallurgiya sənayesi məhsullarının istehsalı 48,7 %, rezin və plastik kütlə məmulatlarının istehsalı 41 %, mebel istehsalı 40,5 %, maşın və avadanlıqların quraşdırılması və təmiri işləri 35 %, tikinti materiallarının istehsalı 34,5 %, tütün məmulatlarının istehsalı 28,3 %, geyim istehsalı 27,5 %, elektrik avadanlıqlarının istehsalı 24,9 %, hazır metal məmulatlarının istehsalı 18,3 %, toxuculuq sənayesi məhsullarının istehsalı 18 %, qida məhsullarının istehsalı 8,7 %, içkilərin istehsalı 6,3 % artıb, poliqrafiya məhsullarının istehsalı 0,8%, kağız və karton istehsalı 1,3 %, kimya sənayesi məhsullarının istehsalı 1,4 %, neft məhsullarının istehsalı 9,6 %, sair sənaye məhsullarının istehsalı 13,7 %, ağacın emalı və ağacdan məmulatların istehsalı 48,4 %, sair nəqliyyat vasitələrinin istehsalı 66,5 % azalıb.
Elektrik enerjisi, qaz və buxar istehsalı, bölüşdürülməsi və təchizatı sektorunda istehsalın həcmi 11 % azalıb, su təchizatı, tullantıların təmizlənməsi və emalı sektorunda isə 0,2 % artıb.
Qeyd edək ki, mövcud statistika ölkədə bir çox sahələrdə istehsalın azaldığını göstərir. Yerli istehsalın azalması idxalın artımına gətirib çıxarır. İdxalın artması isə ölkədən valyuta axını ilə yanaşı, bazarda bahalığın daha da artmasına gətirib çıxarır.
Mövcud şəraitdə problemin həlli yolu nədir və bu şəraitdə növbəti bahalıq gözlənilirmi?
İqtisadçı-ekspert Natiq Cəfərli “Cebhe.info”-ya bildirib ki, Azərbaycanda sənaye istehsalının azalması uzun illərdir davam edir, yeni deyil, son illər də bu sürət artıb:
“Ölkədə neft hasilatı, istehsalı OPEC dövrünə nisbətən az qala 2 dəfə aşağı düşüb. Bu, ciddi şəkildə bütün makroiqtisadi göstəricilərə də təsir göstərir. Ancaq digər sahələrdə də bunu kompensasiya edəcək aktivlik yoxdur. Yəni neft hasilatının azalması bütün makroiqtisadi göstəricilərə mənfi əsir göstərir. Bu, onu göstərir ki, hökumətin tez-tez elan etdiyi qeyri-neft sektoru ilə bağlı kağız üzərində olan irəliləyişlər reallıqda öz əksini tapmır.
Yəni yerli istehsalın artım tempini biz görmürük. Neft hasilatı azalırsa, hökumət doğru siyasət yürütsəydi, qeyri-neft sektorunda ciddi artım görərdik, mal və məhsul bolluğu yaranardı. Heç olmasa, çox sadə istehsal sahələri yaranardı. Məsələn, elektrotexnika daha ağırdır, onun istehsalını təşkil etmək üçün mütəxəssislərə, elmi bazaya ehtiyac var. Ancaq yüngül sənaye, paltar, o cümlədən corab istehsalı çox yüngüldür və dünyanın istənilən ölkəsində bunu təşkil etmək olar.
Ancaq biz təəssüf ki, buna da nail ola bilmədik. Yüngül sənaye məmulatlarının istehsalı bizdə yox dərəcəsindədir, çox azdır. Bütün bunlar onu deməyə əsas verir ki, Azərbaycan hökumətinin sənayeləşmə, qeyri-neft sektorunun inkişafı ilə bağlı atdığı addımlar effekt vermir. Demək ki, bu addımlarda dəyişikliyə getməyə, yeni bir konsepsiyanın qəbul olunmasına ehtiyac var”.
Ekspertin sözlərinə görə, əgər bir ölkə öz istehesalından yox, xaricdəki istehsaldan asılıdırsa, istənilən halda xaricdəki qiymət dəyişiklikləri də öz təsirini göstərəcək:
“Yeri gəlmişkən, indi də yeni bir problem yaranıb. Logistika bahalaşıb. Yəni Yaxın Şərqdəki gərginliklə əlaqəli yol xərcləri artıb. Əgər xaricdən mal alırsıqsa, təbii ki, ölkə olaraq yol xərclərini də bunun üzərinə gəlib idxal edirik. O zaman bu baxımdan da xaricdəki qiymət artımı, yol xərclərinin bahalaşması Azərbaycan bazarına mütləq təsir göstərəcək”.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 14-02-2024 17:08 | Bölmə: İqtisadiyyat

Azərbaycanda sənaye istehsalı 20 faiz azalıb.
Belə ki, bu ilin yanvar ayında Azərbaycandakı sənaye müəssisələri və bu sahədə fəaliyyət göstərən fərdi sahibkarlar 5,2 milyard manatlıq və yaxud ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 20 faiz az sənaye məhsulu istehsal edib. Dövlət Statistika Komitəsinə istinadən xəbərlərə görə, son 1 ildə neft-qaz sektorunda məhsul istehsalı 2,5 % azalıb, qeyri neft-qaz sektorunda 8,9 % artıb.
Sənaye məhsulunun 66,6 %-i mədənçıxarma sektorunda, 27,1 %-i emal sektorunda, 5,6 %-i elektrik enerjisi, qaz və buxar istehsalı, bölüşdürülməsi və təchizatı sektorunda, 0,7 %-i isə su təchizatı, tullantıların təmizlənməsi və emalı sektorunda istehsal olunub. Mədənçıxarma sektorunda əmtəəlik neft hasilatı 8,3 % azalıb, əmtəəlik qaz hasilatı isə 4,2 % artıb. Emal sektorunda əczaçılıq məhsullarının istehsalı 2,8 dəfə, dəri və dəri məmulatlarının, ayaqqabıların istehsalı 2,1 dəfə, kompüter, elektron və optik məhsulların istehsalı 67,9 %, avtomobil, qoşqu və yarımqoşquların istehsalı 54,1 %, metallurgiya sənayesi məhsullarının istehsalı 48,7 %, rezin və plastik kütlə məmulatlarının istehsalı 41 %, mebel istehsalı 40,5 %, maşın və avadanlıqların quraşdırılması və təmiri işləri 35 %, tikinti materiallarının istehsalı 34,5 %, tütün məmulatlarının istehsalı 28,3 %, geyim istehsalı 27,5 %, elektrik avadanlıqlarının istehsalı 24,9 %, hazır metal məmulatlarının istehsalı 18,3 %, toxuculuq sənayesi məhsullarının istehsalı 18 %, qida məhsullarının istehsalı 8,7 %, içkilərin istehsalı 6,3 % artıb, poliqrafiya məhsullarının istehsalı 0,8%, kağız və karton istehsalı 1,3 %, kimya sənayesi məhsullarının istehsalı 1,4 %, neft məhsullarının istehsalı 9,6 %, sair sənaye məhsullarının istehsalı 13,7 %, ağacın emalı və ağacdan məmulatların istehsalı 48,4 %, sair nəqliyyat vasitələrinin istehsalı 66,5 % azalıb.
Elektrik enerjisi, qaz və buxar istehsalı, bölüşdürülməsi və təchizatı sektorunda istehsalın həcmi 11 % azalıb, su təchizatı, tullantıların təmizlənməsi və emalı sektorunda isə 0,2 % artıb.
Qeyd edək ki, mövcud statistika ölkədə bir çox sahələrdə istehsalın azaldığını göstərir. Yerli istehsalın azalması idxalın artımına gətirib çıxarır. İdxalın artması isə ölkədən valyuta axını ilə yanaşı, bazarda bahalığın daha da artmasına gətirib çıxarır.
Mövcud şəraitdə problemin həlli yolu nədir və bu şəraitdə növbəti bahalıq gözlənilirmi?
İqtisadçı-ekspert Natiq Cəfərli “Cebhe.info”-ya bildirib ki, Azərbaycanda sənaye istehsalının azalması uzun illərdir davam edir, yeni deyil, son illər də bu sürət artıb:
“Ölkədə neft hasilatı, istehsalı OPEC dövrünə nisbətən az qala 2 dəfə aşağı düşüb. Bu, ciddi şəkildə bütün makroiqtisadi göstəricilərə də təsir göstərir. Ancaq digər sahələrdə də bunu kompensasiya edəcək aktivlik yoxdur. Yəni neft hasilatının azalması bütün makroiqtisadi göstəricilərə mənfi əsir göstərir. Bu, onu göstərir ki, hökumətin tez-tez elan etdiyi qeyri-neft sektoru ilə bağlı kağız üzərində olan irəliləyişlər reallıqda öz əksini tapmır.
Yəni yerli istehsalın artım tempini biz görmürük. Neft hasilatı azalırsa, hökumət doğru siyasət yürütsəydi, qeyri-neft sektorunda ciddi artım görərdik, mal və məhsul bolluğu yaranardı. Heç olmasa, çox sadə istehsal sahələri yaranardı. Məsələn, elektrotexnika daha ağırdır, onun istehsalını təşkil etmək üçün mütəxəssislərə, elmi bazaya ehtiyac var. Ancaq yüngül sənaye, paltar, o cümlədən corab istehsalı çox yüngüldür və dünyanın istənilən ölkəsində bunu təşkil etmək olar.
Ancaq biz təəssüf ki, buna da nail ola bilmədik. Yüngül sənaye məmulatlarının istehsalı bizdə yox dərəcəsindədir, çox azdır. Bütün bunlar onu deməyə əsas verir ki, Azərbaycan hökumətinin sənayeləşmə, qeyri-neft sektorunun inkişafı ilə bağlı atdığı addımlar effekt vermir. Demək ki, bu addımlarda dəyişikliyə getməyə, yeni bir konsepsiyanın qəbul olunmasına ehtiyac var”.
Ekspertin sözlərinə görə, əgər bir ölkə öz istehesalından yox, xaricdəki istehsaldan asılıdırsa, istənilən halda xaricdəki qiymət dəyişiklikləri də öz təsirini göstərəcək:
“Yeri gəlmişkən, indi də yeni bir problem yaranıb. Logistika bahalaşıb. Yəni Yaxın Şərqdəki gərginliklə əlaqəli yol xərcləri artıb. Əgər xaricdən mal alırsıqsa, təbii ki, ölkə olaraq yol xərclərini də bunun üzərinə gəlib idxal edirik. O zaman bu baxımdan da xaricdəki qiymət artımı, yol xərclərinin bahalaşması Azərbaycan bazarına mütləq təsir göstərəcək”.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 16:11
Əkrəm Həsənov: “Qeyri-rəsmi işçilərin sayı artacaq”
Bu gün, 14:16
Ölkəmizdə ət bahalaşıb
Bu gün, 12:30
"Grok 5" ümumi süni intellekt sistemi olacaq - Foto
Bu gün, 12:08
Dünyanın ən böyük polad sifarişi veriləcək - Fotolar
Bu gün, 11:44
FED-in yeni faiz qərarı fonunda dollar bahalaşıb
Dünən, 12:39
Deputat: “Güzəşt müddəti uzadılsın”
Dünən, 10:16
Azərbaycanın strateji valyuta ehtiyatları artıb
Dünən, 08:14
Aİİ Hindistanla azad ticarət zonası yaradır
16-09-2025, 18:00
Dövlətə məxsus 55 maşın hərracda satılıb
16-09-2025, 16:46
Ağacın 1 qramı 10 min dollardır
16-09-2025, 14:44
İsrail iqtisadiyyatını ağır sınaqlar gözləyir
16-09-2025, 11:10
Dörd ölkədən Azərbaycana bəzi məhsulların idxalına məhdudiyyət qoyulub
16-09-2025, 09:20
Şirvan şəhərində bir neçə qurumda yoxlama aparılır
15-09-2025, 17:37
Rusiyadan Ermənistana qaz tədarükü dayandırılacaq
15-09-2025, 17:30
Azərbaycan INFE-yə tamhüquqlu üzv olub
15-09-2025, 12:39
Rusiya ilə Çin buğdanı avtomobillə dəyişirlər
13-09-2025, 16:41
İqtisadi Şuranın iclası keçirilib - Fotolar
12-09-2025, 18:00
“Slavyanka” sularından kəskin qoxu gəlir - AQTA məsələni araşdırır
12-09-2025, 17:50
Sədr müavini: "Metroda gələcəkdə diferensial qiymət artımı ola bilər"
12-09-2025, 14:58
İcra Hakimiyyətinin tenderi baş tutmayıb
12-09-2025, 13:34
Deputat: "Ətin qiyməti yüksəkdir"
12-09-2025, 12:05
“Rabitəbank" keşbeki azaldıb
12-09-2025, 11:19
Nazirlik yoxlamalarla bağlı açıqlama yayıb
12-09-2025, 10:10
Mədəniyyət Nazirliyi AzTV-yə 28 min ödəyəcək
12-09-2025, 09:28
Günəş panelləri Çini milyardlarla dollar zərərlə üzləşdirib
12-09-2025, 08:19
Almatı Moskva ilə “dəmir bağlantı”nı bərpa edir
12-09-2025, 00:39
Rusiyada vergiləri artırmaq istəyirlər
12-09-2025, 00:07
Rusiya Ukrayna sərhədi yaxınlığındakı hava limanını açıb
11-09-2025, 17:04
İsrail şirkəti: "Abşeronun su probleminin həlli üçün ən yaxşı texnologiyalar seçilir"
11-09-2025, 15:06
Sığorta şirkətlərindən şikayətlər artır - Siyahı
11-09-2025, 14:53
Dövlət obyektləri icarəyə verilir - Siyahı
10-09-2025, 16:21
Vüqar Bayramov: "Onların işdən çıxarılması qadağan olunmalıdır"
10-09-2025, 16:06
Deputat: "Bəzən vəfat edən şəxsin həyat yoldaşı ərinin pensiyasını almaq üçün 10 il gözləyir"
10-09-2025, 14:49
ADSEA-nın səlahiyyətləri artırılıb
10-09-2025, 11:47
Füzuli və Xocavənddə yanğın törədənlər cərimələniblər
10-09-2025, 11:31
Maliyyə Nazirliyi altı qurumda yoxlama aparır - Siyahı
10-09-2025, 11:00
Mərkəzi Bank uçot dərəcəsini sabit saxlayıb
9-09-2025, 18:02
Əmək pensiyaları artırılacaq
9-09-2025, 17:25
Nəqliyyat Agentliyində nöqsanlar aşkarlanıb
9-09-2025, 16:06
İki dövlət qurumunda yoxlama aparılır
9-09-2025, 12:51
Mərkəzi Bankın sədri: "Azərbaycanla sülh sazişi ölkəmizə investisiyaları artıracaq"
9-09-2025, 11:56
Dünya bazarında qızıl rekord qiymətədir
9-09-2025, 10:40
Çindən Azərbaycana yola düşən qatar Bakıya çatıb