14:34 / 07-05-2021
Azərbaycan Mərkəzi Bankı və "Visa" Strateji Əməkdaşlıq Müqaviləsi imzalayıb
14:22 / 07-05-2021
"Əhmədiyyə Cəbrayılov-100" kitabı təqdim olunub
14:13 / 07-05-2021
Mahmud Qurbanov: "İndiki futbolçular robotdur, proqramlaşdırırsan, çıxıb oynayırlar"
14:06 / 07-05-2021
İcra başçısının bağ evində intihar - Ailədən və prokurorluqdan açıqlamalar
13:58 / 07-05-2021
Gürcüstanda vaksin olunan 300-ə yaxın şəxs koronavirusa yoluxub
13:47 / 07-05-2021
Azərbaycan sülhməramlıları Əfqanıstandan çıxarılır
13:33 / 07-05-2021
Şəhidin kapitan Lerikdə dəfn edilib
13:25 / 07-05-2021
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
13:19 / 07-05-2021
Arif Quliyev "Qurd qapısı" qəbiristanlığında dəfn olunub
13:15 / 07-05-2021
“Azərsu”yun cərimələnməsi üçün sənədlər məhkəməyə göndərilib
13:05 / 07-05-2021
Xəzər dənizində zəlzələ olub
12:54 / 07-05-2021
Cəbrayıl və ya Füzulidə DOST-un regional mərkəzi olacaq
12:49 / 07-05-2021
Müəllim olmaq istəyən 195 nəfər təkrar müsahibəyə cəlb olunub
12:41 / 07-05-2021
Eyni şirkət 2 gündə 7 tenderin qalibi elan olunub - Mərkəzi Bankda şübhəli maliyyə əməliyyatları
12:38 / 07-05-2021
Qabil Hüseynli: “Rəşad Atakişiyevə şəhid statusunun verilməsini çoxdan gözləyirdik”
12:34 / 07-05-2021
Xırdalandai DOST mərkəzi açılacaq
12:29 / 07-05-2021
Rusiyada daha 377 nəfər koronavirusdan ölüb
12:08 / 07-05-2021
Şuşa şəhəri Azərbaycanın mədəniyyət paytaxtı elan edilib - Sərəncam
12:06 / 07-05-2021
Almaniyada daha 18485 nəfərdə koronavirus aşkarlanıb
11:56 / 07-05-2021
Göygöldə çaydan qadın meyiti tapılıb
11:45 / 07-05-2021
Nazirlik Xalq artisti Arif Quliyevin vəfatı ilə bağlı nekroloq yayıb
11:44 / 07-05-2021
Slovakiyanın keçmiş iqtisadiyyat nazirinə Gürcüstanda vəzifə verilib
11:38 / 07-05-2021
Ərazi Maliyyə Mərkəzinə yeni rəis təyin edilib
11:24 / 07-05-2021
Ermənistanda daha 425 nəfər koronavirusa yoluxub
11:19 / 07-05-2021
Gürcüstanda daha 1547 nəfərdə koronavirus aşkarlanıb
11:09 / 07-05-2021
AVRO-2020-nin kuboku Prezident İlham Əliyevə təqdim olunub
11:02 / 07-05-2021
“İTİ QOVAN” PUA-ları Azərbaycan Ordusunun istifadəsinə verilib
10:44 / 07-05-2021
Qarabağda su təsərrüfatı kompleksinə dair Dövlət Proqramı hazırlanıb
10:31 / 07-05-2021
Azərbaycan nefti ucuzlaşıb
10:01 / 07-05-2021
İsrail və İran müharibə astanasındadır - Sabiq müşavirdən xəbərdarlıq
13:09 / 06-05-2021
Prezident iki dövlət xidmətinə yeni rəislər təyin edib - Sərəncam
11:35 / 06-05-2021
Mərkəz rəhbəri, bir neçə məktəb direktoru vəzifədən çıxarılıb, şöbə müdiri və direktorlara töhmət verilib - Siyahı
18:16 / 04-05-2021
Azərbaycanda yeni Dövlət Komissiyası yaradılıb - Sərəncam
13:53 / 03-05-2021
Daha 16 general birgə bəyanat yayıb: “Avropa və Fransaya qarşı hibrid müharibəsi başladılıb”
11:16 / 04-05-2021
Tofiq Zülfüqarov: “İki super güc arasında siyasi gərginliklər bir qədər də artacaq” - Müsahibə
16:32 / 05-05-2021
Direktorların işə qəbulu ilə bağlı təlimat hazırlanıb
20:21 / 05-05-2021
Nazir mərkəz rəisini vəzifədən azad edib
19:50 / 03-05-2021
Eldar Həsənovun həbs müddəti uzadılıb - Keçmiş səfir qərardan şikayət verib - Yenilənib
11:33 / 03-05-2021
İtkin düşmüş daha bir hərbçimizin meyiti tapılıb
16:50 / 06-05-2021
Peyvənddən sonra ölənlər - Şok statistika
15:50 / 03-05-2021
Rusiya və Çin məcburi hərbi ittifaqa sürüklənir
15:24 / 03-05-2021
Paşinyan: Azərbaycanla sərhəddə 102-ci bazanın yeni məntəqələri yaradılıb
Postmüharibə sindromu - Vahid Qazi yazır
Tarix: 29-01-2021 16:42 | Bölmə: Xəbər lenti
Sovetin təzəcə çökən vaxtları idi. Turist firması Ladoqa gölündə yerləşən Valaam adasına iki günlük gəmi səfəri təşkil edirdi. Sankt-Peterburqa gəlmişkən oranı da görək deyib, - dostlarla səyahətə çıxmışdıq.
O vaxt Valaam pravoslav monastırı fəaliyyətini bərpa etməyə başlamışdı. Əvvəl əlillər eviymiş. Sonralar oxudum ki, bu gözəl ada və yaraşıqlı qədim dini abidəni kommunistlər dəhşətli bir evə çeviribmiş. Niyə? Necə?
1941-1945 müharibəsindən sonra sovet xalqı qələbənin eyforiyasını yüz minlərlə əliliylə birgə yaşayırdı. Kinolarda görmüş olarsınız əlini, ayağını, gözünü itirmiş müharibə veteranlarını – qoltuq ağacı ilə şəhər meydanlarını dolaşan, döyüş şücaətlərindən şövqlə danışan, qarmon çalan, içib keflənən, yoldan keçənlərlə zarafatlaşan gülərüz qəhrəmanları.
Əslində reallıq başqa idi. Qalib ölkə onu canı bahasına xilas edən müharibə əlillərinə yiyə dura, onların qayğılarını qarşılaya bilmirdi. “Heç nəyə yaramayan” yüz minlərlə qolsuz, ayaqsız əlil talenin ümidinə buraxılmışdı, səfalət içində sürünür, küçələrdə dilənçilik edirdi.
1940-cı illərin sonunda Stalin rejimi problemi özünə xas metodla həll etməyə girişdi – sovet xalqının gözünü “mazol” eləmiş, sinəsində medallar cingildəyən “dilənçiləri” küçələrdən yığışdırmaq qərarına gəldi.
Yevgeni Kuznetsov “Valaam dəftəri” kitabında bu haqda belə yazır: “…Bunun qeyri-formal, həqiqi səbəbi yüz minlərlə əlsiz, ayaqsız, dilənçi təəssüratı yaradan əlilin vağzallarda, qatarlarda, küçələrdə, harada gəldi orada müzəffər sovet xalqının gözünü yağır eləməsi idi. Sinəsi ordenlə dolu biri çörək dükanın qarşısında dilənir. Yaramaz belə! Nə olur-olsun bunlardan can qurtarmaq gərəkdir! Amma necə etməli, hara yığmalı?
Adalara, köhnə monastırlara! Gözdən-könüldən uzağa. Bir neçə ay ərzində qalib ölkə küçələri “ayıb”dan təmizlədi! Beləcə Kirillo-Belozer, Qoritsk, Aleksandro-Svirsk, Valaam və başqa adalarda əlil evləri yarandı…”
Bir dəfə yazmışdım ki, demokratik toplumlarda olduğu kimi despotik cəmiyyətlərdə də vətəndaşlar bərabərdir. Amma birincidə onlar hər şeydir, ikincidə heç nə.
Bilmirəm postmüharibə sindromu bizdə araşdırılıbmı?! Açığı, rastıma çıxmayıb.
Tibb elmində adına posttravmatik stress pozuntusu deyilən bu sindromu ağır müharibələrdən keçmiş bütün toplumlar yaşayıb. Bunun həmin toplumların demokratik, yaxud despotik olmasına dəxli yoxdur. İstər Vyetnam müharibəsində məğlub olmuş ABŞ kimi azadlıqlara açıq, istərsə də 1941-1945 müharibəsini udmuş SSRİ kimi totalitar ölkə.
Məsələ bundadır ki, bu sindromu tək məğlub tərəf ağrılı keçirmir, elə qaliblər də yaşayır. Söhbət birinin eyforiya, o birinin depressiya halından getmir. Keyi açılan yaranın ağrısı başlayan kimi, müharibə havası çəkildikcə toplumda onun ağır fəsadları yavaş-yavaş boy verir.
Müharibədən çıxmış insanın (toplumun) psixoloji durumundan bəhs edən çox kitab yazılıb, film çəkilib, incəsənət nümunəsi yaradılıb. Məsələn, bu yazı üçün seçdiyim amerikan rəssam və yazar Tomas Linin “İki min yardlıqdan baxış” rəsmi kimi.
Yaxud çoxunuzun gördüyü “Rembo: ilk qan” filmi kimi. Stallonenin ən çox bəyəndiyim filmidir.
ABŞ-da Vyetnam müharibəsinin faciələri, travması uzun illər keçməsinə baxmayaraq indi də müzakirə mövzusuna çevrilir. Azadlıqlara qapalı ölkələrdən fərqli olaraq azad və güclü dövlət ən ağrılı problemlərin belə açıq müzakirəsindən qaçmır, həll yollarını cəmiyyətlə birgə tapmağa çalışır.
Özümüzdən danışaq.
Son vaxtlar şəhid ailələrinin, qazilərin, müharibə veteranlarının üzləşdiyi problemlərlə bağlı yazılar ölkə gündəmində daha çox yer almağa başlayıb. Əsgər intiharı, şəhid qəbirləri, əsgər maaşlarının ikiqat azaldılması və bu sayaq xəbərlər fonunda müharibədən qayıtmışların psixoloji durumu, toplumun nəbzi daha aydın duyulur, görünür. Bunlar həmin sindromun ilkin əlamətləridir.
44 günlük qalibiyyət müharibəsindən sonra bizim də təkrar belə bir sindrom yaşayacağımız gözləniləndi. Əvvəlki Qarabağ müharibəsində bu sindromun o qədər də qabarıq üzə çıxmamasının səbəbləri vardı – 20 yanvar şoku, Xocalı qırğınının travması, siyasi təlatümlər sözügedən sindromu kölgədə qoyurdu. İndi də güman etmək olardı ki, sindromu koronavirus pandemiyası və onun daha da qəlizləşdirdiyi işsizlik, yoxsulluq arxa plana keçirər. Amma görünür, belə deyil. Problem üzdədir və getdikcə özünü göstərir.
TV-lərdə gördüyüm odur ki, bizdə şəhid ailələrinə, Qarabağ qazilərinə, müharibə veteranlarına qayğı var: “YAŞAT” Fondunun yaradılması, evlərin, maşınların verilməsi, əzalarını itirənlərin protezlə təmini, psixoloji yardım üçün Türkiyədən psixoloqların dəvət olunması və başqa işlər. Bunlar problemin həllinə yetərlidirmi? Baxaq görək.
Dövlətimiz varlıdır, bu, postmüharibə sindromunu nisbətən yüngül keçirməyimizə imkan verir – sosial, məişət problemlərini həll etmək baxımdan deyirəm. Amma fikrimcə, bu sindromun ən ağrılı halını bizə Qarabağda rus qoşunlarının, erməni separatçılarının mövcudluğu yaşadacaq.
Əgər Azərbaycan xalqının postmüharibə sindromunu, ələlxüsus da onun depressiv halını yaşamasını istəmiriksə, dirəniş göstərib Rusiya qoşunlarını torpaqlarımızdan çıxarmalıyıq.
Əks halda toplum bu sualla üz-üzə qalacaq: minlərlə qurban Qarabağın yarısı rusa-erməniyə qalsınmı deyə verildi?
Hələ çapovulçu, rüşvətxor, güllə səsi eşitməyən, fərari, mənəvi aşınmış məmur ordusu ilə üz-üzə qalan şəhid ailələrinin, qazilərin yaşadıqları haldan danışmıram…
Vahid QAZİ
29 yanvar, 2021.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 29-01-2021 16:42 | Bölmə: Xəbər lenti
Sovetin təzəcə çökən vaxtları idi. Turist firması Ladoqa gölündə yerləşən Valaam adasına iki günlük gəmi səfəri təşkil edirdi. Sankt-Peterburqa gəlmişkən oranı da görək deyib, - dostlarla səyahətə çıxmışdıq.
O vaxt Valaam pravoslav monastırı fəaliyyətini bərpa etməyə başlamışdı. Əvvəl əlillər eviymiş. Sonralar oxudum ki, bu gözəl ada və yaraşıqlı qədim dini abidəni kommunistlər dəhşətli bir evə çeviribmiş. Niyə? Necə?
1941-1945 müharibəsindən sonra sovet xalqı qələbənin eyforiyasını yüz minlərlə əliliylə birgə yaşayırdı. Kinolarda görmüş olarsınız əlini, ayağını, gözünü itirmiş müharibə veteranlarını – qoltuq ağacı ilə şəhər meydanlarını dolaşan, döyüş şücaətlərindən şövqlə danışan, qarmon çalan, içib keflənən, yoldan keçənlərlə zarafatlaşan gülərüz qəhrəmanları.
Əslində reallıq başqa idi. Qalib ölkə onu canı bahasına xilas edən müharibə əlillərinə yiyə dura, onların qayğılarını qarşılaya bilmirdi. “Heç nəyə yaramayan” yüz minlərlə qolsuz, ayaqsız əlil talenin ümidinə buraxılmışdı, səfalət içində sürünür, küçələrdə dilənçilik edirdi.
1940-cı illərin sonunda Stalin rejimi problemi özünə xas metodla həll etməyə girişdi – sovet xalqının gözünü “mazol” eləmiş, sinəsində medallar cingildəyən “dilənçiləri” küçələrdən yığışdırmaq qərarına gəldi.
Yevgeni Kuznetsov “Valaam dəftəri” kitabında bu haqda belə yazır: “…Bunun qeyri-formal, həqiqi səbəbi yüz minlərlə əlsiz, ayaqsız, dilənçi təəssüratı yaradan əlilin vağzallarda, qatarlarda, küçələrdə, harada gəldi orada müzəffər sovet xalqının gözünü yağır eləməsi idi. Sinəsi ordenlə dolu biri çörək dükanın qarşısında dilənir. Yaramaz belə! Nə olur-olsun bunlardan can qurtarmaq gərəkdir! Amma necə etməli, hara yığmalı?
Adalara, köhnə monastırlara! Gözdən-könüldən uzağa. Bir neçə ay ərzində qalib ölkə küçələri “ayıb”dan təmizlədi! Beləcə Kirillo-Belozer, Qoritsk, Aleksandro-Svirsk, Valaam və başqa adalarda əlil evləri yarandı…”
Bir dəfə yazmışdım ki, demokratik toplumlarda olduğu kimi despotik cəmiyyətlərdə də vətəndaşlar bərabərdir. Amma birincidə onlar hər şeydir, ikincidə heç nə.
Bilmirəm postmüharibə sindromu bizdə araşdırılıbmı?! Açığı, rastıma çıxmayıb.
Tibb elmində adına posttravmatik stress pozuntusu deyilən bu sindromu ağır müharibələrdən keçmiş bütün toplumlar yaşayıb. Bunun həmin toplumların demokratik, yaxud despotik olmasına dəxli yoxdur. İstər Vyetnam müharibəsində məğlub olmuş ABŞ kimi azadlıqlara açıq, istərsə də 1941-1945 müharibəsini udmuş SSRİ kimi totalitar ölkə.
Məsələ bundadır ki, bu sindromu tək məğlub tərəf ağrılı keçirmir, elə qaliblər də yaşayır. Söhbət birinin eyforiya, o birinin depressiya halından getmir. Keyi açılan yaranın ağrısı başlayan kimi, müharibə havası çəkildikcə toplumda onun ağır fəsadları yavaş-yavaş boy verir.
Müharibədən çıxmış insanın (toplumun) psixoloji durumundan bəhs edən çox kitab yazılıb, film çəkilib, incəsənət nümunəsi yaradılıb. Məsələn, bu yazı üçün seçdiyim amerikan rəssam və yazar Tomas Linin “İki min yardlıqdan baxış” rəsmi kimi.
Yaxud çoxunuzun gördüyü “Rembo: ilk qan” filmi kimi. Stallonenin ən çox bəyəndiyim filmidir.
ABŞ-da Vyetnam müharibəsinin faciələri, travması uzun illər keçməsinə baxmayaraq indi də müzakirə mövzusuna çevrilir. Azadlıqlara qapalı ölkələrdən fərqli olaraq azad və güclü dövlət ən ağrılı problemlərin belə açıq müzakirəsindən qaçmır, həll yollarını cəmiyyətlə birgə tapmağa çalışır.
Özümüzdən danışaq.
Son vaxtlar şəhid ailələrinin, qazilərin, müharibə veteranlarının üzləşdiyi problemlərlə bağlı yazılar ölkə gündəmində daha çox yer almağa başlayıb. Əsgər intiharı, şəhid qəbirləri, əsgər maaşlarının ikiqat azaldılması və bu sayaq xəbərlər fonunda müharibədən qayıtmışların psixoloji durumu, toplumun nəbzi daha aydın duyulur, görünür. Bunlar həmin sindromun ilkin əlamətləridir.
44 günlük qalibiyyət müharibəsindən sonra bizim də təkrar belə bir sindrom yaşayacağımız gözləniləndi. Əvvəlki Qarabağ müharibəsində bu sindromun o qədər də qabarıq üzə çıxmamasının səbəbləri vardı – 20 yanvar şoku, Xocalı qırğınının travması, siyasi təlatümlər sözügedən sindromu kölgədə qoyurdu. İndi də güman etmək olardı ki, sindromu koronavirus pandemiyası və onun daha da qəlizləşdirdiyi işsizlik, yoxsulluq arxa plana keçirər. Amma görünür, belə deyil. Problem üzdədir və getdikcə özünü göstərir.
TV-lərdə gördüyüm odur ki, bizdə şəhid ailələrinə, Qarabağ qazilərinə, müharibə veteranlarına qayğı var: “YAŞAT” Fondunun yaradılması, evlərin, maşınların verilməsi, əzalarını itirənlərin protezlə təmini, psixoloji yardım üçün Türkiyədən psixoloqların dəvət olunması və başqa işlər. Bunlar problemin həllinə yetərlidirmi? Baxaq görək.
Dövlətimiz varlıdır, bu, postmüharibə sindromunu nisbətən yüngül keçirməyimizə imkan verir – sosial, məişət problemlərini həll etmək baxımdan deyirəm. Amma fikrimcə, bu sindromun ən ağrılı halını bizə Qarabağda rus qoşunlarının, erməni separatçılarının mövcudluğu yaşadacaq.
Əgər Azərbaycan xalqının postmüharibə sindromunu, ələlxüsus da onun depressiv halını yaşamasını istəmiriksə, dirəniş göstərib Rusiya qoşunlarını torpaqlarımızdan çıxarmalıyıq.
Əks halda toplum bu sualla üz-üzə qalacaq: minlərlə qurban Qarabağın yarısı rusa-erməniyə qalsınmı deyə verildi?
Hələ çapovulçu, rüşvətxor, güllə səsi eşitməyən, fərari, mənəvi aşınmış məmur ordusu ilə üz-üzə qalan şəhid ailələrinin, qazilərin yaşadıqları haldan danışmıram…
Vahid QAZİ
29 yanvar, 2021.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 13:47
Azərbaycan sülhməramlıları Əfqanıstandan çıxarılır
Bu gün, 13:33
Şəhidin kapitan Lerikdə dəfn edilib
Bu gün, 13:05
Xəzər dənizində zəlzələ olub
Bu gün, 09:33
Keçmiş nazir müavininin məhkəməsi başlayır
Bu gün, 08:59
Xalq artisti Arif Quliyev vəfat edib
Dünən, 22:11
İtkin düşmüş zabitimizin nəşi tapılıb - Foto
Dünən, 21:24
Avropa İttifaqı çevik hərbi qüvvələr yaradacaq
Dünən, 20:17
Samir Nuriyev Qərargahın iclasını keçirib - Fotolar
Dünən, 18:14
Buraxılış imtahanlarının nəticələri açıqlanıb
Dünən, 17:31
Rusiyada axtarılan şəxs Azərbaycanda tutulub
Dünən, 16:51
Peyvənd olunanların sayı açıqlanıb
Dünən, 16:40
Lavrov Nikol Paşinyanla görüşüb
Dünən, 15:26
Prezident Kazım Qurbanovu təltif edib - Sərəncam
Dünən, 15:03
"Azərsu"ya sədrlik müavinə tapşırılıb
Dünən, 14:19
Minsk qrupunun ləğvi tələb olunur - Bəyanat
Dünən, 12:31
Ağdamın kəndindən görüntülər yayılıb - Video
Dünən, 10:29
Azərbaycanda daha bir həkim virusdan vəfat edib
5-05-2021, 21:30
Əli Əsədov Gürcüstanın Baş naziri ilə görüşüb
5-05-2021, 21:01
Ramazan ayının 23-cü gününün duası - İmsak və iftar vaxtı
5-05-2021, 20:21
Nazir mərkəz rəisini vəzifədən azad edib
5-05-2021, 20:08
Prezident daha bir komissiyanın tərkibini dəyişib
5-05-2021, 18:01
Ərdoğanla Putin Qarabağla bağlı müzakirə aparıblar
5-05-2021, 17:49
Gürcüstan quru sərhədlərini açmağa hazırlaşır
5-05-2021, 17:04
Peyvənd olunanların sayı açıqlanıb
5-05-2021, 16:32
Direktorların işə qəbulu ilə bağlı təlimat hazırlanıb
5-05-2021, 13:36
MEDİA-da yeni təyinat olub
5-05-2021, 13:29
Ölkəmizdə erkən doğumların sayı azalır
5-05-2021, 13:27
İtkin düşmüş daha bir hərbçinin nəşi tapılıb - Yenilənib
5-05-2021, 13:14
Bakıya yağış, dağlıq rayonlara dolu və qar yağacaq
5-05-2021, 13:02
Qəbələdə evdə partlayış: 89 yaşlı qadın yanaraq ölüb
5-05-2021, 12:56
Füzulidə 15 yaşlı qızı zorlayan şəxs həbs edilib
5-05-2021, 12:20
Şəkidə qadını şantaj edən şəxs saxlanılıb
5-05-2021, 11:55
"Space" TV-yə yeni rəhbər təyin olunub
5-05-2021, 10:23
Dələduzluq edən “vəkil” saxlanılıb - Foto
5-05-2021, 09:50
Bu gün üçüncü Qədr gecəsidir
4-05-2021, 22:59
Gürcüstanın Baş naziri Azərbaycana səfər edəcək
4-05-2021, 21:21
Ramazan ayının 22-ci gününün duası - İmsak və iftar vaxtı
4-05-2021, 20:16
Qazaxıstan 54 ölkə vətəndaşına qadağa qoyub
4-05-2021, 18:51
ASC sədri biznes imperiyasını genişləndirir
4-05-2021, 17:56
Peyvənd olunanların sayı açıqlanıb
4-05-2021, 16:05
İcra başçısı DSK sədrini özünə birinci müavin təyin edib
4-05-2021, 15:40
Müəllimlərin iş yerinin dəyişdirilməsi başlanılır
4-05-2021, 15:28
TƏBİB sədrini məhkəməyə veriblər - Səbəb
4-05-2021, 13:44
“Gəncə məhbuslarının” yaxınları Bakıda aksiya keçirib
4-05-2021, 12:00
Topçubaşovun doğum günüdür - Məzarlıqdan fotolar
Yaqub Məmmədov: “Paşinyan və Ermənistan yenidən Rusiyanın təsirinə düşüb və rəsmi Moskva bu ölkə ilə bağlı məsələni istədiyi şəkildə həll edəcək”
Politoloq deyir ki, Ukrayna Donbasda hərbi əməliyyatlara başlasa və Rusiya açıq hərbi müdaxilə etsə, ittihamlar daha kəskin xarakter alacaq, Rusiyanı təcavüzkar elan edəcəklər və şiddətli cəzalar tətbiq olunacaq
Siyasi şərhçi: “Azərbaycana aid ərazilər qaytarılmalıdır. Diplomatik əlaqələr qurulduqdan sonra demorkasiya işləri aparılacaq, dəqiqləşdiriləcək və saziş imzalanacaq. İndisə məsələni sovet xəritələri əsasında həll etmək istəyirlər”
Fərhad Mehdiyev: “Bayden düşünür ki, əməkdaşlığı gücləndirmək lazımdır. Çünki yeni reallıqlar fərqlidir. Rusiya ilə ittifaq da Türkiyəyə regionda çox şeylər vəd etmir. Görürük ki, Moskva və Ankara hər yerdə baş-başa gəlir. Liviyada, Suriyada, Qafqazlarda, hazırda da Ukraynada…”
