16:54 / 03-05-2025
Yerin fırlanmasını ləngidiblər - Foto
16:45 / 03-05-2025
Yoxlama - Akif Abbasov yazır
16:30 / 03-05-2025
Putin Əliyevə məktub göndərib
15:59 / 03-05-2025
Moskva və bütün Rusiyanın Patriarxı Kirill Azərbaycana gəlib
15:16 / 03-05-2025
Leyla və Arzu Əliyevalar Naxçıvana səfər ediblər - Fotolar
15:10 / 03-05-2025
Yeni filmdən rekord gəlir əldə edə bilərlər
15:02 / 03-05-2025
Rusiyanın milyardlarını bölüşdürürlər
13:40 / 03-05-2025
Azərbaycan Ordusunun hərbçisi vəfat edib
11:54 / 03-05-2025
İlham Əliyev Polşa prezidentini təbrik edib
10:09 / 03-05-2025
Bakı-Varşava aviareysi təcili eniş etməyə məcbur olub
10:07 / 03-05-2025
Məzahir Pənahovun oğlu hamilə qadına işgəncə verib - (Yenilənib) - Fotolar
09:58 / 03-05-2025
Bakının bəzi küçə və prospektlərində hərəkət tam məhdudlaşdırılacaq
23:49 / 02-05-2025
Ermənistanın xarici borcu 2,6 dəfə artıb
23:14 / 02-05-2025
“Traktor” tarixində ilk dəfə İran çempionu olub
21:48 / 02-05-2025
Hikmət Hacıyev beyin mərkəzlərinin rəhbərləri ilə görüşüb
20:27 / 02-05-2025
Tramp BMT sülhməramlılarını maliyyələşdirməyi dayandırmağı təklif edir
20:09 / 02-05-2025
İşxanyan və qardaşının Qaradağlıdakı qətliamda iştirakları sübut olunub
18:02 / 02-05-2025
Xocalıda qumbara partlayıb, xəsarət alan var
18:00 / 02-05-2025
Professor: Ermənistan Zəngəzur dəhlizi problemini həll etməlidir
17:55 / 02-05-2025
Avropa Kuboku: komandamız qızıl medal qazanıb
17:44 / 02-05-2025
İki ali məktəbə magistr üzrə qəbul aparmaq hüququ verilib
17:38 / 02-05-2025
YAP İdarə Heyətinin növbəti iclası keçirilib
17:22 / 02-05-2025
Nazirlik hava şəraiti ilə əlaqədar əhaliyə müraciət edib
17:18 / 02-05-2025
Xaricdə təhsil almış daha 82 nəfərin diplomu tanınmayıb
17:10 / 02-05-2025
Tələbə qəbulu qaydaları dəyişib - Cədvəl
17:01 / 02-05-2025
Prezident ziyarətgahın təmir və bərpasına vəsait ayırıb - Foto
16:58 / 02-05-2025
Zülfüqarov: Ermənistan etməsə, özümüz edəcəyik
16:24 / 02-05-2025
Media resurslarına 20 fevral hücumlarını Rusiya ilə əlaqəli qruplar həyata keçirib
16:12 / 02-05-2025
Bakıda media ilə bağlı forum keçirilib - (Yenilənib) - Fotolar
15:52 / 02-05-2025
Ramid Namazov: Dövlətimiz istənilən təhdidi dəf etməyə qadirdir
14:33 / 29-04-2025
Qarabağa qayıdış: daha iki kəndə köç karvanı gedib - (Yenilənib) - Fotolar
19:56 / 29-04-2025
İcra başçısı eyni ərazini iki şirkətə satıb - Məhkəmənin qərarına əhəmiyyət verilmir - Fotolar
11:12 / 01-05-2025
Kamran Əliyev yenidən baş prokuror təyin edilir
13:57 / 30-04-2025
Azərbaycan-İran münasibətlərinin üst səviyyəyə qaldırılmasına maneə yoxdur - Professor
16:21 / 01-05-2025
Kommunistlər Bakıda 1 May gəzintisinə çıxıblar - Fotolar
17:12 / 30-04-2025
Faşizm üzərində qələbə Azərbaycana asan başa gəlməyib
00:06 / 30-04-2025
Yerin altında Everestdən 100 dəfə böyük dağlar var
21:36 / 28-04-2025
Məşhur aktyor modelin ona arxa çevirəcəyindən narahatdır
10:01 / 29-04-2025
Trampa qarşı impiçment elan edilib
15:17 / 01-05-2025
Tələbələr şair Vaqif Bəhmənli ilə görüşüblər - Fotolar
14:00 / 30-04-2025
Ağdama daha bir köç karvanı gedib - (Yenilənib)
Ananas sifətli diktator kokain və qadın düşkünü olub - Fotolar
Tarix: 22-10-2018 21:16 | Bölmə: Siyasət
Panamanın diktatoru Manuel Noryeqe narkotik alverçiləri ilə sövdələşməyə gedib və ABŞ kəşfiyyatı ilə əməkdaşlıq edib, eyni zamanda “Call of Duty” oyununun əsas mənfi personajlarından biri olub.
“Panama lideri narkotik alverçiləri ilə pozğun həyat sürüb: dəbdəbəli villalar, axşamlar gur musiqi sədaları altında kokain və spirtli içkilər qəbul edib, qədim silah kolleksiyası toplayıb”, - bioqraflar diktator Manuel Noryeqanın həyatını təxminən belə təsvir edir.
Çoxları hələ də baş sındırırlar ki, bu adam iki stulda necə otura bilib: bir tərəfdən, Amerika kəşfiyyatı və narkotiklərlə mübarizə üçün işləyib, digər tərəfdən Amerikanın sirlərini ABŞ-ın düşmənlərinə satıb, narkotik kartellərinə basqınlarla bağlı xəbərdarlıq edib.
1990-cı ildə Riçard Koster və Qilermo Sançes Borbon yazdıqları “Zalım hökmdarların illəri” kitabında diktatorların ikili təbiəti haqda da bəhs ediblər. Müəlliflər iddia edirlər ki, Noryeqa Kuba hökumətinin sirlərini ABŞ-a ötürüb, Fidel Kastro isə minlərlə Panama pasportu satmaqla, sonradan həmin şəxslərdən Kubanın gizli casusları kimi istifadə edib. O, həmin vəziyyətdən istifadə edərək yüz milyonlarla dollar toplayıb.
Xarabalıqdan diktatorluğa
Manuel Noryeqa Panamanın paytaxtı Panama-sitidə 1934-cü il fevralın 11-də anadan olub. Onun atası mühasib, anası aşpaz və paltaryuyan olub. Ailə kasıbların məskunlaşdığı məşhur Perrplen xarabalıqları rayonunda yaşayıb. Bu rayon prezident sarayından cəmisi 5 dəqiqəlik yol olan məsafədə yerləşir. Manuel məhz o vaxt yoxsulluqdan canını qurtarıb dəbdəbə içində yaşamaq arzusu ilə alışırdı.
Valideynləri öləndən sonra oğlanı böyütmək üçün ixtisasca müəllim olan xaç atası götürüb. O, təkid edirdi ki, Manuel məktəbi bitirib tibb kurslarına getsin.
Orada sosialist tələbələrlə tanış olur və onun üçün az miqdarda təqaüd təyin etdirə bilirlər. Bioqraflar iddia edirlər ki, lakin təşəkkür əvəzinə, o, Panama Sosialist Partiyasının planları barədə Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsinə məlumat verir.
Belə hesab edilir ki, məhz amerikalılar onun Peruda hərbi məktəbə daxil olmasına kömək ediblər. Limadan qayıdandan sonra karyera pilləkənində sürətlə irəli gedir. Latın Amerikasında hərbçilərin böyük avtoriteti və nüfuzu var. Noryeqa da bundan istifadə etmək qərarına gəlir.
Əsl uğuru 1960-cı illərin sonunda gəlib: O vaxtkı diktator Ömər Torrixosun diqqətini cəlb edib. Noryeqa tezliklə generalın köməkçisi olub. O, 1968-ci il hərbi çevrilişində iştirak edib. Ölkəyə rəhbərlik edən Torrixos Manuelə polkopvnik rütbəsi verir və hərbi kəşfiyyat və əks-kəşfiyyatın idarə olunmasını ona tapşırır. Noryeqa siyasi opponentlərini təqib edib, şayiələrə görə, ABŞ kəşfiyyatı ilə daha çox əməkdaşlıq edib.
Noryeqanın bioqrafları əmindir ki, Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsinə işləmək ona 10 milyon dollardan çox qazandırıb. Yeni vəzifə və Vaşinqtonla əməkdaşlıq nəticəsində Manuel varlı və nüfuzlu olur. Lakin bu, onun üçün az görünür.
Torrixos 1981-ci ildə müəmmalı şəkildə hava qəzasında ölür. Buna qədər 4 il əvvəl o, Panama kanalının tədricən Panamaya verilməsi üçün amerikalılarla razılığa gələ bilmişdi.
Hamisinin ölümündən sonra Noryeqanın hakimiyyətə yolu açılır: özünü general və Milli müdafiə qüvvələrinin komandanı elan edərək hüdudsuz hakimiyyət əldə edir və faktiki Panamanın diktatoruna çevrilib. O, tədricən hakimiyyətini möhkəmləndirib, öz namizədlərinə parlamentdə yer təmin edib. Amerika hakimiyyəti Noryeqanı Beynəlxalq Valyuta Fondunun hazırladığı iqtisadi islahatlar keçirməyə inandıra bilib. Yeri gəlmişkən, o bunu etmir: ölkənin əhalisi daha da yoxsullaşmağa doğru gedir. Latın Amerikası ölkəsinin lideri bunu vaxtında anlayır və ABŞ-dan üz döndərərək üzünü qonşu Mərkəzi Amerika ölkələrinə tərəf çevirir.
Noryeqa o zaman özünə hətta “güclü adam” ləqəbi də tapır, ancaq xalq arasında özünü doğrultmadı. Sifəti çopur-çopur olduğundan panamalılar ona “ananas üzlü” ləqəbi verirlər. Bu arada Noryeqanın narkotik alverçiləri ilə əlaqələri daha da möhkəmlənir.
Panama əzəldən narkotik dilerləri üçün yükboşaltma məntəqəsi və yeri hesab olunur. Buradakı yüzlərlə bankın heç biri çirkli pulları qəbul etməyə bilməz. Ölkənin hər bir lideri istər-istəməz bu biznesə cəlb olunub və Noryeqa orada daha fəal iştirak etmək qərarına gəlib.
Panamada kolumbiyalılardan yerli banklarda narkotik pullarının yuyulmasına görə haqq alınıb, dövlətin ərazisində daha çox yeni laboratoriya və yükboşaltma məntəqəsi yaranıb, kolumbiyalılar dafa fəal şəkildə Panama pasportları alıb, sonradan yeni sənədlə ABŞ-a gediblər.
Pul Noryeqanın cibinə çay kimi axırdı. Bu arada Amerika KİV-lərində diktatoru ifşa edən yazılar görünməyə başlayıb. O, buna görə cavab olaraq yalnız hökumət üzvlərini günahlandıraraq onları istefaya göndərib.
Noryeqa cəzalandırılmayacağına arxayın idi. Amerika hakimiyyəti də əvvəldə baş verənlərə göz yumurdu, ancaq sonra Panama diktatorunun həyasızlığı onları əməlli-başlı təngə gətirib. 1989-cu ilin yanvar ayında ata Corc Buş prezident olur. Ağ ev Noryeqa ilə haqq-hesab çəkmək qərarına gəlir.
ABŞ-la ikili oyun
ABŞ yaxşı başa düşürdü ki, Noryeqa ikili oyun oynayır, ancaq onları razı salırdı, üstəlik, digər Latın Amerika ölkələrində həmin dövrdə sol yönlülük yaranmışdı. Lakin ildən-ilə Panama diktatoru daha çox nəzarətdən çıxırdı. Vaşinqtonun səbri 1989-cu ildə tükəndi, o zaman Panama kanalının Panamaya verilməsi müddəti başa çatırdı. Noryeqa bu məsələdə daha inadkarlıq edərək sazişin şərtlərinə yenidən baxılmasını irəli sürərək, daha amerikalılara güzəştə getməkdən imtina edib.
Bu arada ölkə daxilində müxalifət yetişib. Müxalifətlə haqq-hesab çürütmək üçün diktator xüsusi bölmə yaradır. Xalq arasında “doberman” adlanan bu bölmələr müxalifət fəallarına amansız divan tuturdular. Liberal doktor Uqo Spadaforun həbsi son damla olub. Ona uzun müddət işgəncə verilib, sonra edam edilib.
ABŞ Senatı 1986-cı ildə qətnamə qəbul edərək Panamanı diktatoru devirməyə, ona korrupsiya, seçkilərin nəticələrinin saxtalaşdırılmasında, narkotik ticarəti və qətllərdə ittiham təqdim etməyə çağırıb. ABŞ Panamaya hərbi və maliyyə yardımını da dayandırıb. Ölkədə iqtisadi böhran başlayıb.
ABŞ-da hələ ki Noryeqa üzərində qiyabi məhkəmə gedəndə, o, Amerika əleyhinə sərt şüarlarla çıxış etməyə başlayıb. 1989-cu ildə Panamanın Milli Assambleyası ABŞ-a müharibə elan edib. Panama-sitidə silahsız Amerika əsgəri öldürülüb, daha biri yaralanıb, üçü isə həbs olunub. Bu hərəkət ABŞ prezidenti ata Corc Buşu Panamaya müdaxiləni elan etməyə vadar edib. Bu əməliyyat çoxlarının zəiflikdə günahlandırdığı Ağ ev sahibinin əlində idi. Buşun reytinqi Panamada əməliyyat başlayandan sonra bir anda artıb.
Amerikalılar tezliklə Panama ordusunu dağıdırlar. Diktator özü həbs olunmamaq üçün Vatikanın Panamadakı səfirliyinə sığınır. Amerikalı əsgərlər diplomatik missiyanın binasını mühasirəyə alıb xevi-metalın hitlərini yayıblar. Bu taktika uğurlu olub: Noryeqa 1990-cı il yanvarın 3-də amerikalılara təslim olub və Floridadakı həbsxanaya göndərilib.
O, ABŞ-da 40 il azadlıqdan məhrum edilib, ancaq ardınca müddət 30 ilə qədər azaldılıb, sonra onu hərbi əsir elan ediblər ki, bu da telefonla istifadəyə və qohumları ilə görüş üçün əlavə saat almasına imkan verib.
Panamada keçmiş diktatorun “sadist, zalım və pozğun” olması ilə bağlı söz-söhbətlər dolaşıb. "Call of Duty" oyunun yaradıcıları Noryeqanı baş antaqonistə çevirib. Belə ki, o, bir missiya ilə Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsinə terrorçu və narkotik ticarətçisi Raul Menedesin izlənilməsində və tutulmasında yardım edir, sonra əsas qəhrəmanlarını ələ verərək ona qaçmağa kömək edir. Noryeqa 2014-cü ildə oyun hazırlayanları razılığı olmadan onun mənfi qəhrəman obrazını yaratdıqlarına görə məhkəməyə verib. Məhkəmə şirkətin həmin tarixi şəxsiyyətin qondarma süjetdə təsvirinə tam hüququ olması haqda qərar çıxarıb.
1990-cı ilin iyul ayında Fransa Noryeqa və onun həyat yoldaşını bu ölkənin bankında narkotik ticarətindən əldə edilən 3 milyon dollar yumaqda günahlandırıb. Keçmiş diktatorun müdafiəçiləri iddia ediblər ki, bu pulu onlar Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsindən əldə ediblər. Nümunəvi davranışına görə Noryeqa ABŞ-da həbsxanadan vaxtından əvvəl buraxılıb və Fransaya ekstradasiya edilib. Onu burada da 7 il azadlıqdan məhrum ediblər. Keçmiş diktator 2011-ci ildə vətəninə qayıdıb, orada onu hakimiyyətdə olduğu illərdə insan haqlarını pozmaqda, qətl və korrupsiyada mühakimə ediblər.
Panama qanunlarına görə, yaşı 74-dən yuxarı olan insanlara cəzalarını ev dustaqlığında çəkmək razılığı verilib. Ancaq hakimiyyət Noryeqaya qarşı sərt mövqedə olub. O, yalnız 2017-ci ilin əvvəlində ev dustaqlığına buraxılıb. O zaman insult keçirən generalda beyin şişi aşkarlanıb.
Panama prezidenti Xuan Karlos Varela o zaman bildirib ki, Manuel Noryeqanın ölümü ilə bu ölkənin tarixinin bütöv bir fəsli bağlanıb və qohumları onu sakit şəkildə dəfn etməyə layiqdirlər.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 22-10-2018 21:16 | Bölmə: Siyasət
Panamanın diktatoru Manuel Noryeqe narkotik alverçiləri ilə sövdələşməyə gedib və ABŞ kəşfiyyatı ilə əməkdaşlıq edib, eyni zamanda “Call of Duty” oyununun əsas mənfi personajlarından biri olub.
“Panama lideri narkotik alverçiləri ilə pozğun həyat sürüb: dəbdəbəli villalar, axşamlar gur musiqi sədaları altında kokain və spirtli içkilər qəbul edib, qədim silah kolleksiyası toplayıb”, - bioqraflar diktator Manuel Noryeqanın həyatını təxminən belə təsvir edir.
Çoxları hələ də baş sındırırlar ki, bu adam iki stulda necə otura bilib: bir tərəfdən, Amerika kəşfiyyatı və narkotiklərlə mübarizə üçün işləyib, digər tərəfdən Amerikanın sirlərini ABŞ-ın düşmənlərinə satıb, narkotik kartellərinə basqınlarla bağlı xəbərdarlıq edib.
1990-cı ildə Riçard Koster və Qilermo Sançes Borbon yazdıqları “Zalım hökmdarların illəri” kitabında diktatorların ikili təbiəti haqda da bəhs ediblər. Müəlliflər iddia edirlər ki, Noryeqa Kuba hökumətinin sirlərini ABŞ-a ötürüb, Fidel Kastro isə minlərlə Panama pasportu satmaqla, sonradan həmin şəxslərdən Kubanın gizli casusları kimi istifadə edib. O, həmin vəziyyətdən istifadə edərək yüz milyonlarla dollar toplayıb.
Xarabalıqdan diktatorluğa
Manuel Noryeqa Panamanın paytaxtı Panama-sitidə 1934-cü il fevralın 11-də anadan olub. Onun atası mühasib, anası aşpaz və paltaryuyan olub. Ailə kasıbların məskunlaşdığı məşhur Perrplen xarabalıqları rayonunda yaşayıb. Bu rayon prezident sarayından cəmisi 5 dəqiqəlik yol olan məsafədə yerləşir. Manuel məhz o vaxt yoxsulluqdan canını qurtarıb dəbdəbə içində yaşamaq arzusu ilə alışırdı.
Valideynləri öləndən sonra oğlanı böyütmək üçün ixtisasca müəllim olan xaç atası götürüb. O, təkid edirdi ki, Manuel məktəbi bitirib tibb kurslarına getsin.
Orada sosialist tələbələrlə tanış olur və onun üçün az miqdarda təqaüd təyin etdirə bilirlər. Bioqraflar iddia edirlər ki, lakin təşəkkür əvəzinə, o, Panama Sosialist Partiyasının planları barədə Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsinə məlumat verir.
Belə hesab edilir ki, məhz amerikalılar onun Peruda hərbi məktəbə daxil olmasına kömək ediblər. Limadan qayıdandan sonra karyera pilləkənində sürətlə irəli gedir. Latın Amerikasında hərbçilərin böyük avtoriteti və nüfuzu var. Noryeqa da bundan istifadə etmək qərarına gəlir.
Əsl uğuru 1960-cı illərin sonunda gəlib: O vaxtkı diktator Ömər Torrixosun diqqətini cəlb edib. Noryeqa tezliklə generalın köməkçisi olub. O, 1968-ci il hərbi çevrilişində iştirak edib. Ölkəyə rəhbərlik edən Torrixos Manuelə polkopvnik rütbəsi verir və hərbi kəşfiyyat və əks-kəşfiyyatın idarə olunmasını ona tapşırır. Noryeqa siyasi opponentlərini təqib edib, şayiələrə görə, ABŞ kəşfiyyatı ilə daha çox əməkdaşlıq edib.
Noryeqanın bioqrafları əmindir ki, Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsinə işləmək ona 10 milyon dollardan çox qazandırıb. Yeni vəzifə və Vaşinqtonla əməkdaşlıq nəticəsində Manuel varlı və nüfuzlu olur. Lakin bu, onun üçün az görünür.
Torrixos 1981-ci ildə müəmmalı şəkildə hava qəzasında ölür. Buna qədər 4 il əvvəl o, Panama kanalının tədricən Panamaya verilməsi üçün amerikalılarla razılığa gələ bilmişdi.
Hamisinin ölümündən sonra Noryeqanın hakimiyyətə yolu açılır: özünü general və Milli müdafiə qüvvələrinin komandanı elan edərək hüdudsuz hakimiyyət əldə edir və faktiki Panamanın diktatoruna çevrilib. O, tədricən hakimiyyətini möhkəmləndirib, öz namizədlərinə parlamentdə yer təmin edib. Amerika hakimiyyəti Noryeqanı Beynəlxalq Valyuta Fondunun hazırladığı iqtisadi islahatlar keçirməyə inandıra bilib. Yeri gəlmişkən, o bunu etmir: ölkənin əhalisi daha da yoxsullaşmağa doğru gedir. Latın Amerikası ölkəsinin lideri bunu vaxtında anlayır və ABŞ-dan üz döndərərək üzünü qonşu Mərkəzi Amerika ölkələrinə tərəf çevirir.
Noryeqa o zaman özünə hətta “güclü adam” ləqəbi də tapır, ancaq xalq arasında özünü doğrultmadı. Sifəti çopur-çopur olduğundan panamalılar ona “ananas üzlü” ləqəbi verirlər. Bu arada Noryeqanın narkotik alverçiləri ilə əlaqələri daha da möhkəmlənir.
Panama əzəldən narkotik dilerləri üçün yükboşaltma məntəqəsi və yeri hesab olunur. Buradakı yüzlərlə bankın heç biri çirkli pulları qəbul etməyə bilməz. Ölkənin hər bir lideri istər-istəməz bu biznesə cəlb olunub və Noryeqa orada daha fəal iştirak etmək qərarına gəlib.
Panamada kolumbiyalılardan yerli banklarda narkotik pullarının yuyulmasına görə haqq alınıb, dövlətin ərazisində daha çox yeni laboratoriya və yükboşaltma məntəqəsi yaranıb, kolumbiyalılar dafa fəal şəkildə Panama pasportları alıb, sonradan yeni sənədlə ABŞ-a gediblər.
Pul Noryeqanın cibinə çay kimi axırdı. Bu arada Amerika KİV-lərində diktatoru ifşa edən yazılar görünməyə başlayıb. O, buna görə cavab olaraq yalnız hökumət üzvlərini günahlandıraraq onları istefaya göndərib.
Noryeqa cəzalandırılmayacağına arxayın idi. Amerika hakimiyyəti də əvvəldə baş verənlərə göz yumurdu, ancaq sonra Panama diktatorunun həyasızlığı onları əməlli-başlı təngə gətirib. 1989-cu ilin yanvar ayında ata Corc Buş prezident olur. Ağ ev Noryeqa ilə haqq-hesab çəkmək qərarına gəlir.
ABŞ-la ikili oyun
ABŞ yaxşı başa düşürdü ki, Noryeqa ikili oyun oynayır, ancaq onları razı salırdı, üstəlik, digər Latın Amerika ölkələrində həmin dövrdə sol yönlülük yaranmışdı. Lakin ildən-ilə Panama diktatoru daha çox nəzarətdən çıxırdı. Vaşinqtonun səbri 1989-cu ildə tükəndi, o zaman Panama kanalının Panamaya verilməsi müddəti başa çatırdı. Noryeqa bu məsələdə daha inadkarlıq edərək sazişin şərtlərinə yenidən baxılmasını irəli sürərək, daha amerikalılara güzəştə getməkdən imtina edib.
Bu arada ölkə daxilində müxalifət yetişib. Müxalifətlə haqq-hesab çürütmək üçün diktator xüsusi bölmə yaradır. Xalq arasında “doberman” adlanan bu bölmələr müxalifət fəallarına amansız divan tuturdular. Liberal doktor Uqo Spadaforun həbsi son damla olub. Ona uzun müddət işgəncə verilib, sonra edam edilib.
ABŞ Senatı 1986-cı ildə qətnamə qəbul edərək Panamanı diktatoru devirməyə, ona korrupsiya, seçkilərin nəticələrinin saxtalaşdırılmasında, narkotik ticarəti və qətllərdə ittiham təqdim etməyə çağırıb. ABŞ Panamaya hərbi və maliyyə yardımını da dayandırıb. Ölkədə iqtisadi böhran başlayıb.
ABŞ-da hələ ki Noryeqa üzərində qiyabi məhkəmə gedəndə, o, Amerika əleyhinə sərt şüarlarla çıxış etməyə başlayıb. 1989-cu ildə Panamanın Milli Assambleyası ABŞ-a müharibə elan edib. Panama-sitidə silahsız Amerika əsgəri öldürülüb, daha biri yaralanıb, üçü isə həbs olunub. Bu hərəkət ABŞ prezidenti ata Corc Buşu Panamaya müdaxiləni elan etməyə vadar edib. Bu əməliyyat çoxlarının zəiflikdə günahlandırdığı Ağ ev sahibinin əlində idi. Buşun reytinqi Panamada əməliyyat başlayandan sonra bir anda artıb.
Amerikalılar tezliklə Panama ordusunu dağıdırlar. Diktator özü həbs olunmamaq üçün Vatikanın Panamadakı səfirliyinə sığınır. Amerikalı əsgərlər diplomatik missiyanın binasını mühasirəyə alıb xevi-metalın hitlərini yayıblar. Bu taktika uğurlu olub: Noryeqa 1990-cı il yanvarın 3-də amerikalılara təslim olub və Floridadakı həbsxanaya göndərilib.
O, ABŞ-da 40 il azadlıqdan məhrum edilib, ancaq ardınca müddət 30 ilə qədər azaldılıb, sonra onu hərbi əsir elan ediblər ki, bu da telefonla istifadəyə və qohumları ilə görüş üçün əlavə saat almasına imkan verib.
Panamada keçmiş diktatorun “sadist, zalım və pozğun” olması ilə bağlı söz-söhbətlər dolaşıb. "Call of Duty" oyunun yaradıcıları Noryeqanı baş antaqonistə çevirib. Belə ki, o, bir missiya ilə Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsinə terrorçu və narkotik ticarətçisi Raul Menedesin izlənilməsində və tutulmasında yardım edir, sonra əsas qəhrəmanlarını ələ verərək ona qaçmağa kömək edir. Noryeqa 2014-cü ildə oyun hazırlayanları razılığı olmadan onun mənfi qəhrəman obrazını yaratdıqlarına görə məhkəməyə verib. Məhkəmə şirkətin həmin tarixi şəxsiyyətin qondarma süjetdə təsvirinə tam hüququ olması haqda qərar çıxarıb.
1990-cı ilin iyul ayında Fransa Noryeqa və onun həyat yoldaşını bu ölkənin bankında narkotik ticarətindən əldə edilən 3 milyon dollar yumaqda günahlandırıb. Keçmiş diktatorun müdafiəçiləri iddia ediblər ki, bu pulu onlar Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsindən əldə ediblər. Nümunəvi davranışına görə Noryeqa ABŞ-da həbsxanadan vaxtından əvvəl buraxılıb və Fransaya ekstradasiya edilib. Onu burada da 7 il azadlıqdan məhrum ediblər. Keçmiş diktator 2011-ci ildə vətəninə qayıdıb, orada onu hakimiyyətdə olduğu illərdə insan haqlarını pozmaqda, qətl və korrupsiyada mühakimə ediblər.
Panama qanunlarına görə, yaşı 74-dən yuxarı olan insanlara cəzalarını ev dustaqlığında çəkmək razılığı verilib. Ancaq hakimiyyət Noryeqaya qarşı sərt mövqedə olub. O, yalnız 2017-ci ilin əvvəlində ev dustaqlığına buraxılıb. O zaman insult keçirən generalda beyin şişi aşkarlanıb.
Panama prezidenti Xuan Karlos Varela o zaman bildirib ki, Manuel Noryeqanın ölümü ilə bu ölkənin tarixinin bütöv bir fəsli bağlanıb və qohumları onu sakit şəkildə dəfn etməyə layiqdirlər.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 17:38
YAP İdarə Heyətinin növbəti iclası keçirilib
Dünən, 08:04
Marko Rubio: Ağ ev Ukraynadan əl çəkməyəcək
1-05-2025, 14:25
Prezidentin Mətbuat Xidmətinin sektor müdiri vəzifədən çıxarılıb
1-05-2025, 13:24
Kamran Əliyevin təyinatına səs verməyən deputatın kiimliyi bilinb
1-05-2025, 12:12
Müdafiə naziri İranı hədələyir
1-05-2025, 11:10
Aİİ Ermənistana qarşı sərt tədbirlər görə bilər
1-05-2025, 10:56
Adəm Məmmədov şikayət verib
1-05-2025, 08:53
Baş nazirin Ukrayna ilə bağlı planı iflasa uğrayıb
1-05-2025, 08:23
Baş nazir: Kiyev danışıqlarda mütləq iştirak etməlidir
30-04-2025, 17:40
Abbas Əliyev Aparat rəhbərinin müavini təyin olunub
30-04-2025, 16:53
Medvedev liderləri və xalqları təhqir edib, söyüş söyüb - Foto
30-04-2025, 15:41
Ceyhun Bayramov Küveyt XİN başçısı ilə görüşüb
30-04-2025, 13:57
Sabiq nazir: "İranın Zəngəzur dəhlizinə mane olacağına inanmıram”
29-04-2025, 19:51
Ceyhun Bayramov Küveytə gedib
29-04-2025, 16:42
Rüfət Səfərovun həbs müddəti uzadılıb
29-04-2025, 13:08
Ermənistan prezidenti: Azərbaycanla hərtərəfli sülh yarada bilərik
29-04-2025, 12:54
İlyas İsmayılovun oğlu: "Meydan Babayevi tanımıram"
29-04-2025, 08:14
Donald Trampın qərarı Si Cinpin üçün əsl hədiyyədir
28-04-2025, 20:57
Bakıda ermənilər hakim qarşısında: Sarkisyanın etirafı nümayiş olunub - (Yenilənib) - Fotolar
28-04-2025, 17:20
Milli Məclisin növbəti iclasının gündəliyi açıqlanıb
28-04-2025, 17:15
Qlobal Cənub QHT Platformasına rəhbərlik Azərbaycana verilib
28-04-2025, 17:09
Putin yeni və təktərəfli atəşkəs elan edib
28-04-2025, 15:04
Deputatın "besedka" açılışı tənqid olunub - Video
28-04-2025, 14:20
Ədalət Partiyası parçalanır - Qarşıdurma
28-04-2025, 11:16
Bakıda Qlobal Cənub QHT Platforması təsis edilib - (Yenilənib) - Fotolar
28-04-2025, 08:18
Pekin Vaşinqtonla tarifləri müzakirə etməyə hazırdır
27-04-2025, 10:50
Tofiq Yaqublu xəstəxanaya köçürülüb
27-04-2025, 09:44
Tramp: Putinin davranışı müharibəni bitirmək istəmədiyini göstərir
26-04-2025, 11:54
Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsi Ermənistanın iddialarını rədd edib
25-04-2025, 17:08
Ceyhun Bayramov ATƏT-in Baş katibi ilə görüşüb
25-04-2025, 16:00
Novella Cəfəroğlu: “Hökumətlə işləməyin nəyi pisdir?”
25-04-2025, 13:07
Ceyhun Bayramovla Kaya Kallas arasında geniştərkibli görüş olub
25-04-2025, 12:33
Politoloq: Rusiyanı xilas etmək mümkün deyil
25-04-2025, 10:00
Azərbaycan və Çin məhkəmələri əməkdaşlıq edəcək
25-04-2025, 07:53
Ağ evlə Ər-Riyad arasında 100 milyardlıq sövdələşmə olub
24-04-2025, 23:59
Ayxan Hacızadə: “Qərəz kölgə kimidir, ağlı qaranlıqlaşdırır”
24-04-2025, 17:51
Nazim Bəydəmirlinin səhhətində ciddi problem yaranıb
24-04-2025, 15:54
Sahibə Qafarova Roma Papasının dəfn mərasimində iştirak edəcək
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
