Səudiyyə də “Bayraktar” alır: Türkiyə ilə küsülülük bitdi?
Tarix: 21-07-2023 18:31 | Bölmə: Slayd
Səudiyyə də “Bayraktar” alır: Türkiyə ilə küsülülük bitdi?

Türkiyə prezidenti Ərdoğanın baş nazir və vəliəhd şahzadə Məhəmməd bin Salman Əl-Səudla görüşündən sonra Səudiyyə Ərəbistanının Mətbuat Agentliyi (SPA) bəyanat yayıb: “Hər iki tərəf müdafiə və hərbi sənaye kompleksində əməkdaşlıq və koordinasiyanı gücləndirmək, imzaladıqları müvafiq sazişləri intensivləşdirmək əzmində olduqlarını bildiriblər”.

Səudiyyə Ərəbistanının Müdafiə naziri Xalid bin Salman “Twitter” səhifəsində “iki dost dövlət arasında müdafiə və hərbi əməkdaşlığı gücləndirmək üçün Türkiyənin Milli müdafiə naziri Yaşar Gülərlə həyata keçirmə planı imzalamaqdan çox məmnun olduğunu” bildirib.

Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Regnum” yazıb.

Rusiya agentliyinin təhlilində qeyd olunur:

Tərəflər hərbi-sənaye kompleksi məsələlərindən əlavə, cinayətkarlığa, terrorizmə və ekstremizmə qarşı mübarizə, habelə terrorçuluq fəaliyyətinin maliyyələşdirilməsinə qarşı mübarizə sahəsində birgə fəaliyyətin genişləndirilməsinin vacibliyini qeyd ediblər.

Qeyd olunur ki, Türkiyə prezidentinin bu səfəri zamanı ölkələr arasında enerji və birbaşa investisiyalar sahəsində anlaşma memorandumları, həmçinin müdafiə sənayesi, tədqiqat və texnologiya sahəsində layihələrin həyata keçirilməsinə yönəlmiş fəaliyyət planı da imzalanıb.

Səudiyyəlilər üçün PUA

Türkiyə ilə Səudiyyə Ərəbistanı arasında əldə olunan razılaşmaların nəticələrindən biri də Səudiyyə Müdafiə Nazirliyi ilə Türkiyənin “Bayraktar” pilotsuz uçuş aparatları (PUA) istehsal edən “Baykar” şirkəti arasında müqavilənin imzalanması olub.

“Səudiyyə Ərəbistanının Müdafiə Nazirliyi ilə “Baykar” arasında iki satınalma müqaviləsi imzalanıb, bu müqaviləyə əsasən, Müdafiə Nazirliyi Səudiyyə ordusunun döyüş hazırlığını artırmaq, müdafiə və istehsal imkanlarını gücləndirmək üçün pilotsuz təyyarələr alacaq”, - deyə Səudiyyə Müdafiə Nazirliyinin rəhbəri “Twitter” səhifəsində bildirib.

Öz növbəsində, “Baykar”ın baş direktoru Haluk Bayraktar Ər-Riyadın Krallığın Hərbi Hava Qüvvələri və Hərbi Dəniz Qüvvələrində istifadə üçün “Bayraktar Akıncı” yüksək hündürlükdə uçan pilotsuz uçan aparatını almasından danışdığını, həmçinin imzalanan müqaviləni “Türkiyə Cümhuriyyəti tarixində təyyarə istehsalı və müdafiə sahəsində ən böyük ixrac müqaviləsi” adlandırdığını bildirib.

“Akıncı” zərbə döyüş pilotsuz uçan aparatı “Baykar” tərəfindən 2018-ci ildən hazırlanıb və onun Türkiyə Silahlı Qüvvələrinə təhvil verilməsi 2021-ci ilin avqustunda başlayıb. Məlumdur ki, o, hava-yer və hava-hava döyüş tapşırıqlarını yerinə yetirə bilir, həmçinin təkmilləşdirilmiş uçuş performansı və artan yük daşıma qabiliyyətinə malikdir.

Daha əvvəl bölgədə Küveyt və Qətər “Bayraktar” pilotsuz təyyarələrinin operatoru olub, lakin Ər-Riyad daha da irəli gedərək türk şirkətinin pilotsuz təyyarələrinin istehsalında iştirak etmək istəyir. “Middle East Eye” öz mənbələrinə istinadla yazıb ki, Səudiyyə Ərəbistanı Ciddədə PUA istehsal xətti yaratmaqda maraqlıdır.

Təkcə Vaşinqton deyil

Dəyəri 5-7 milyard dollar arasında olan müqavilə “Baykar” üçün əlverişli vaxtda imzalanıb. Haluk Bayraktarın keçmiş nikbin bəyanatlarına baxmayaraq, dünyada “Ukraynadakı müharibə fonunda “Bayraktar TB2”-yə maraq artıb”, - indi Türkiyə İHA-ları Ukrayna rəhbərliyinin NWO-nun başlanğıcında fəal şəkildə yaratdığı “super silah” imicindən uzaqdır. “Regnum”-un daha əvvəl qeyd etdiyi kimi, ekspertlər hava hücumundan müdafiəyə fəal müqavimət göstərərək hərbi əməliyyatların gedişatına töhfələrini minimal qiymətləndiriblər.

Azərbaycanın İkinci Qarabağ müharibəsində qələbə çalmasından sonra (Bayraktar TB2-nin fəal operatoru) Kiyev rejiminin gur bəyanatları sayəsində “Baykar” məhsullarının yaratdığı reputasiya azalıb, Çin, İran, İsrail və Amerika PUA-larının rəqabəti artıb. Bu, şirkəti öz məhsullarını aktiv şəkildə tanıtmağa məcbur edir - hətta ölkə prezidentinin səfərləri vasitəsilə. Bu yerdə, yeri gəlmişkən, idarə heyətinin sədri Səlcuq Bayraktarın prezident Ərdoğanın kürəkəni olduğunu qeyd etmək yerinə düşərdi.

“Baykar”, yuxarıda adıçəkilən “Akıncı” və “Kızılelma” səsdən sürətli daşıyıcı əsaslı PUA-nın da daxil olduğu yeni dron modellərini sınaqdan keçirir və reklam edir. Politoloq Mehmet Perinçekin “Regnum”-a verdiyi şərhə görə, onlar üçün alıcılar olacaq, çünki Fars körfəzi ölkələri keçmişdə olduğu kimi silah tədarükünü diversifikasiya etmək və təkcə Vaşinqtonla deyil, müdafiə sahəsində əməkdaşlığı inkişaf etdirmək istəyirlər.

“Hətta bizim regionda ABŞ-ın peykləri olan Səudiyyə Ərəbistanı, BƏƏ kimi ölkələr də ABŞ-dan asılı olmayan başqa hərbi sistemlər axtarırlar, çünki artıq bütün ölkələrin Vaşinqtonla ciddi münaqişələri var”, - deyə ekspert şərh edir.

Onun fikrincə, ölkələr Səudiyyə Ərəbistanının Çinlə müdafiə sahəsində əməkdaşlığı inkişaf etdirmək niyyətini nümunə kimi göstərərək, öz hərbi qüvvələrinin Amerikadan asılılığını azaltmağa davam edəcəklər.

Keçmişin yükü olmadan

Ərdoğanın səfərləri - və Türkiyə prezidenti bu günlərdə təkcə Səudiyyə Ərəbistanına deyil, Qətərə və BƏƏ-yə də səfər edib - ölkənin Ərəb dünyası ilə münasibətlərini yaxşılaşdırmaq və regional əlaqələri gücləndirmək məqsədi daşıyır. Türkiyə ilə Krallıq arasındakı ideoloji və siyasi fikir ayrılıqları uzun müddətdir ki, hər iki ölkənin iqtisadiyyatını və siyasi mövqelərini zəiflədir, ona görə də münasibətlərin sabitləşməsi regionun münaqişəsinin aradan qaldırılmasına töhfə verəcək.

Rusiya Diplomatlar Assosiasiyasının sədr müavini, professor Andrey Baklanovun “Regnum”-a müsahibəsində izah etdiyi kimi, indi söhbət Türkiyə ilə region ölkələri arasında normal siyasi münasibətlərin bərpasından gedir.

Ekspert qeyd edir ki, “bu vəzifə həll olunan və əlaqələr bərpa olunan kimi, onlar təkcə müəyyən dinamika deyil, sadəcə olaraq, öz işlərində kadr təminatı əldə edəcəklər, bundan sonra daha genişmiqyaslı məsələlər, o cümlədən hərbi-texniki əməkdaşlıq həll oluna bilər”.

Bundan əlavə, Ankara artan geosiyasi turbulentlik şəraitində xarici iqtisadi əlaqələrini şaxələndirməlidir. İndi ölkə iqtisadiyyatı ciddi çətinliklər yaşayır və xarici kapitalı, xüsusən də ərəb kapitalını cəlb etmək lazımdır.

Bölgədə siyasi vəziyyətin yaxşılaşdırılması və birgə fəaliyyətin genişləndirilməsi Türkiyəyə iqtisadiyyatı, o cümlədən hərbi-sənaye kompleksi məhsullarını Fars körfəzi və Yaxın Şərq ölkələrində tanıtmaq yolu ilə inkişaf etdirməyə imkan verəcək.

Baklanov deyir: “Keçmişin müəyyən bir yükü var, lakin indi gözümüzün qarşısında Yaxın Şərqdə vəziyyətin çox mühüm transformasiyası baş verir. Hələlik hər şey düzgün istiqamətdə gedir, bir-biri ilə gərgin münasibətləri olan dövlətlərin barışması istiqamətində gedir”.

Onun sözlərinə görə, siyasi münasibətlər uğurla idarə olunarsa, hərbi-texniki əməkdaşlıq əməkdaşlıq üçün maraqlı hədəf olacaq.

Y. QACAR
Reyting.az




Bölməyə aid digər xəbərlər