15:50 / 12-06-2025
Donald Tramp etirazçıları hədələyir
15:44 / 12-06-2025
Keçmiş rəisə 8 il 6 ay həbs cəzası verilib
14:57 / 12-06-2025
“Hörümçək toru” əməliyyatının son məqsədi nə idi?
14:57 / 12-06-2025
İran AEBA-nın qətnaməni pisləyib
14:45 / 12-06-2025
Qubada tapılan meyitlə bağlı dəhşətli xəbər yayılıb
14:39 / 12-06-2025
Hindistanda təyyarə qəzaya uğrayıb - 133 nəfər həlak olub
14:07 / 12-06-2025
Prezident İlham Əliyev zavodun açılışında iştirak edib - Fotolar
14:01 / 12-06-2025
Ramil Həsən TÜRKPA-nın baş katibi seçilib
13:32 / 12-06-2025
Prezident Şahin Mustafayevlə bağlı sərəncam verib
13:28 / 12-06-2025
Müxalifətin baş naziri devirmək cəhdi uğursuz olub
13:21 / 12-06-2025
Tramp: Putin Ukraynadakı itkilərə əhəmiyyət vermir
13:18 / 12-06-2025
Siyavuş Novruzov: “Vətəndaşlar dövlətin, bələdiyyənin üzərinə gəlir ki..."
13:07 / 12-06-2025
İranı vurmağa hazırlaşırlar
12:38 / 12-06-2025
Erməniəsilli şəxslərin cinayət işi üzrə məhkəmə keçirilir
12:27 / 12-06-2025
Sabah 37 dərəcə isti olacaq - Proqnoz
12:22 / 12-06-2025
Moskvaya hücum: dronlar texnoparkı vurub - Foto
12:00 / 12-06-2025
Qış fırtınası: 49 nəfər ölüb, məktəblilərin avtobusu su altında qalıb
11:49 / 12-06-2025
Baş Qərargah: İndiyə qədər bir milyon rus hərbçisi zərərsizləşdirilib
11:15 / 12-06-2025
“TikTok”da dələduzluq edən şəxs saxlanılıb
11:01 / 12-06-2025
İlham Əliyev Putini təbrik edib
10:42 / 12-06-2025
Prezident İlham Əliyev iclas iştirakçılarına müraciət edib
10:23 / 12-06-2025
Xaricdə oxuyan 52 nəfərin diplomu tanınmayıb
10:11 / 12-06-2025
TÜRKPA-ya sədrlik Azərbaycandan Qazaxıstana keçib
10:00 / 12-06-2025
İrandan Azərbaycana 75 kq narkotik keçirilməsinin qarşısı alınıb
09:50 / 12-06-2025
Bakı məktəblərində attestat üçün 20 manatdan rüşvət yığırlar - Video
09:41 / 12-06-2025
DSMF sədrinə yeni müşavir təyin olunub
09:24 / 12-06-2025
Klinika rəhbərinin ölkədən çıxışına “stop” qoyulub
08:52 / 12-06-2025
30 yaşlı kişi "Niasitol"dan zəhərlənərək ölüb
07:47 / 12-06-2025
Prezident: “Latın Amerikasında demokratiya təhlükədədir”
07:42 / 12-06-2025
Astana “Power Central Asia+China” forumuna hazırlaşır
10:50 / 08-06-2025
Donald Trampın adı insan alverində hallanır
23:25 / 07-06-2025
Varislərin Kreml təqdimatı: Mirziyoyevə sui-qəsdin arxasında kim durur?
18:34 / 08-06-2025
Dağlıq və dağətəyi rayonlarda leysan olacaq - Xəbərdarlıq
22:58 / 08-06-2025
Millimiz növbəti yoxlama oyunu oynayıb
09:10 / 08-06-2025
Ukraynanın hökumət binalarına hücum olacaq
10:05 / 08-06-2025
Sabunçu bazarında yanğın baş verib - Video
13:07 / 10-06-2025
Cəlaloğlu: “Dini idarələr kəşfiyyatla əməkdaşlıq edib”
09:31 / 09-06-2025
Naxçıvanda kütləvi zəhərlənmə olub - (Yenilənib)
08:48 / 09-06-2025
Ronaldunun karyerası sona yaxınlaşır
22:32 / 09-06-2025
Deputat: “İqtisadiyyatımız üçün görülən işləri yetərli saymıram”
16:32 / 10-06-2025
Mollazadə: Paşinyan Qarabağ klanı ilə mübarizəni davam etdirir
21:10 / 09-06-2025
Professor Tamilla Məmmədova vəfat edib
Həm rəqib, həm də müttəfiq: Ankara Pekini öz tərəfinə çəkmək istəyir
Tarix: 27-07-2023 19:26 | Bölmə: Slayd
2011-ci ildən bəri uzanan fasilədən sonra Pekindən Ankaraya ən yüksək səviyyəli səfər edən Çinin yeni təyin olunmuş xarici işlər naziri Vanq Yinin türkiyəli həmkarı Hakan Fidan və Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan ilə görüşündə əməkdaşlığın dərinləşdirilməsi, xüsusilə də iqtisadiyyat müzakirə olunub.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Al Monitor” yazıb.
ABŞ nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
Türkiyənin prezident dəftərxansından verilən məlumata görə, Ərdoğan və Vanq iki ölkə arasında ikitərəfli əlaqələrlə yanaşı, beynəlxalq məsələləri də müzakirə ediblər. Ərdoğan Çinin “Bir Kəmər-Bir Yol” təşəbbüsünün Türkiyənin şərq sərhədini türk respublikaları ilə birləşdirən və dəhliz yaratmaq məqsədi daşıyan “Orta Dəhliz” layihəsi ilə uzlaşdırılması üçün yaradılmış Yüksək Səviyyəli İşçi Qrupunun ilk iclasını keçirmək arzusunu ifadə edib.
Xatırladaq ki, “Orta Dəhliz” Xəzər hövzəsi vasitəsilə Mərkəzi Asiya və Çinlə əlaqə yaradacaq.
Türkiyənin ictimai yayımı TRT-nin məlumatına görə, Fidan və Vanq arasında iqtisadi və ticari əlaqələrin gücləndirilməsi də əsas gündəm mövzusu olub.
TRT Türkiyə diplomatik mənbələrinə istinadla xəbər verib ki, iki baş diplomat nüvə enerjisi, kənd təsərrüfatı, mülki aviasiya, mədəniyyət və turizm kimi müxtəlif sahələrdə qarşılıqlı investisiyaların və əməkdaşlığın artırılması istiqamətində atılacaq addımları müzakirə ediblər.
Vanqın Türkiyəyə səfəri, NATO-nun “Asiya əjdəhsı”nı “kosmos, kiber və dəniz sahələrində qaydalara əsaslanan beynəlxalq nizamı pozmağa çalışmaqda” ittiham etməsindən (bu, Vilnüs sammitindən sonra yekun kommünikesində qeyd olunub) üç həftə sonra Çindən NATO üzvü olan ölkəyə ilk yüksək səviyyəli səfəri oldu.
Türkiyənin əcnəbi valyuta böhranını yüngülləşdirmək üçün xaricdən vəsait cəlb etməyə can atan Ərdoğan ortaq mesajda NATO kommunikesindəki vurğudan ehtiyatla uzaqlaşıb.
İyulun 12-də NATO sammitinin yekununda çıxış edən Ərdoğan Pekini kənara qoymamaq barədə xəbərdarlıq edib: “Qlobal təhlükəsizlik risklərinin artdığı bir vaxtda Asiya-Sakit Okean regionunda tərəfdaşlarımızla hərtərəfli əməkdaşlığı və siyasi dialoqu inkişaf etdirmək təbiidir. Həm ikitərəfli səviyyədə, həm də NATO vasitəsilə. Görüş zamanı mən xüsusilə vurğuladım ki, bu əlaqələr üçüncü ölkəni hədəf almadan gücləndirilməlidir”, - deyə o, Çinə eyham vuraraq bildirib.
Ankaranın təkliflərinə baxmayaraq, analitiklər siyasi mövqelərin və iqtisadi rəqabətin iki ölkə arasında əməkdaşlığı məhdudlaşdıracağına inanırlar. Ankara-Pekin əlaqələrində ən çətin məsələ Çinin türk-uyğur azlığına münasibətidir.
2009-cu ildə Çini uyğurlara qarşı “soyqırım” törətməkdə ittiham etdikdən sonra Ərdoğan və hökuməti “Asiya əjdahası” ilə münasibətləri düzəltmək üçün bu məsələdə geri çəkilib Pekinə qarşı tənqidi fikirləri tədricən kəsdi. Ankaranın uyğur müxaliflərə ölkə içində qadağa qoyması Ərdoğanın 2019-cu ildə Çinə dövlət səfəri ilə nəticələndi. Nəhayət, Vanq 2021-ci ildə Türkiyəyə cavab səfəri etdi.
Bununla belə, Ankaranın uyğur məsələsini və ikitərəfli əlaqələri iki ayrı yol kimi saxlayaraq, Pekinlə əlaqələri “bölüşdürməsi” üçün hələ görüləsi çox işi var.
Vaşinqtondakı Yaxın Şərq Siyasəti İnstitutunun Türk Araşdırmalar Proqramının direktoru Soner Çağaptay deyib ki, Türkiyənin uyğur problemi ilə bağlı Çinlə münasibətləri düzəltmək səyləri Pekinin Ankaraya olan etibarını tam bərpa etməyib.
Cağaptay “Al Monitor”-a deyib:
“Münasibətdə güvən yoxdur. Bu problemin mahiyyətində Türkiyənin uyğur diasporu və təbii ki, Çindəki uyğurlarla dərin və tarixi əlaqələri dayanır”.
Ekspert əlavə edib: “Türkiyə bir daha susdu və uyğur diasporu da susmağa məcbur oldu. Lakin çinlilər çox yaxşı bilirlər ki, Türkiyə hələ də Çindən kənarda siyasi baxımdan uyğur diasporunun ən böyük mərkəzidir”.
Yeri gəlmişkəna, Yeni Xətlər Strategiya və Siyasət İnstitutundan Nikolas Herasın fikrincə, Türkiyənin özünü Qərb şirkətləri üçün istehsal mərkəzi kimi göstərmə səyləri və türkdilli Orta Asiya respublikası ilə artan əlaqələri əsas rəqabət sahələri kimi önə çıxır.
Heras bildirib: “Türkiyə həm Çin sərmayəsinin onun daxili iqtisadi problemlərini yüngülləşdirməyə kömək etməsini istəyir, həm də Türkiyəni Çinin qlobal gücünə qarşı çıxmaq istəyən özünün ABŞ və Avropa tərəfdaşları kimi iqtisadi sərmayə baxımından Çin üçün əsas alternativ olmağa çalışır”. Bu barədə “Al Monitor” məlumat yayıb.
“Mərkəzi Asiya daha geniş türk dünyasında Türkiyənin Çinin timsalında təbii bir “düşmən”i var, çünki Çin bu ölkələrin bir neçəsinə dərin sərmayə qoyur və bununla da Türkiyənin təsirini zəiflədir”, - deyə Heras əlavə edib.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 27-07-2023 19:26 | Bölmə: Slayd
2011-ci ildən bəri uzanan fasilədən sonra Pekindən Ankaraya ən yüksək səviyyəli səfər edən Çinin yeni təyin olunmuş xarici işlər naziri Vanq Yinin türkiyəli həmkarı Hakan Fidan və Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan ilə görüşündə əməkdaşlığın dərinləşdirilməsi, xüsusilə də iqtisadiyyat müzakirə olunub.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Al Monitor” yazıb.
ABŞ nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
Türkiyənin prezident dəftərxansından verilən məlumata görə, Ərdoğan və Vanq iki ölkə arasında ikitərəfli əlaqələrlə yanaşı, beynəlxalq məsələləri də müzakirə ediblər. Ərdoğan Çinin “Bir Kəmər-Bir Yol” təşəbbüsünün Türkiyənin şərq sərhədini türk respublikaları ilə birləşdirən və dəhliz yaratmaq məqsədi daşıyan “Orta Dəhliz” layihəsi ilə uzlaşdırılması üçün yaradılmış Yüksək Səviyyəli İşçi Qrupunun ilk iclasını keçirmək arzusunu ifadə edib.
Xatırladaq ki, “Orta Dəhliz” Xəzər hövzəsi vasitəsilə Mərkəzi Asiya və Çinlə əlaqə yaradacaq.
Türkiyənin ictimai yayımı TRT-nin məlumatına görə, Fidan və Vanq arasında iqtisadi və ticari əlaqələrin gücləndirilməsi də əsas gündəm mövzusu olub.
TRT Türkiyə diplomatik mənbələrinə istinadla xəbər verib ki, iki baş diplomat nüvə enerjisi, kənd təsərrüfatı, mülki aviasiya, mədəniyyət və turizm kimi müxtəlif sahələrdə qarşılıqlı investisiyaların və əməkdaşlığın artırılması istiqamətində atılacaq addımları müzakirə ediblər.
Vanqın Türkiyəyə səfəri, NATO-nun “Asiya əjdəhsı”nı “kosmos, kiber və dəniz sahələrində qaydalara əsaslanan beynəlxalq nizamı pozmağa çalışmaqda” ittiham etməsindən (bu, Vilnüs sammitindən sonra yekun kommünikesində qeyd olunub) üç həftə sonra Çindən NATO üzvü olan ölkəyə ilk yüksək səviyyəli səfəri oldu.
Türkiyənin əcnəbi valyuta böhranını yüngülləşdirmək üçün xaricdən vəsait cəlb etməyə can atan Ərdoğan ortaq mesajda NATO kommunikesindəki vurğudan ehtiyatla uzaqlaşıb.
İyulun 12-də NATO sammitinin yekununda çıxış edən Ərdoğan Pekini kənara qoymamaq barədə xəbərdarlıq edib: “Qlobal təhlükəsizlik risklərinin artdığı bir vaxtda Asiya-Sakit Okean regionunda tərəfdaşlarımızla hərtərəfli əməkdaşlığı və siyasi dialoqu inkişaf etdirmək təbiidir. Həm ikitərəfli səviyyədə, həm də NATO vasitəsilə. Görüş zamanı mən xüsusilə vurğuladım ki, bu əlaqələr üçüncü ölkəni hədəf almadan gücləndirilməlidir”, - deyə o, Çinə eyham vuraraq bildirib.
Ankaranın təkliflərinə baxmayaraq, analitiklər siyasi mövqelərin və iqtisadi rəqabətin iki ölkə arasında əməkdaşlığı məhdudlaşdıracağına inanırlar. Ankara-Pekin əlaqələrində ən çətin məsələ Çinin türk-uyğur azlığına münasibətidir.
2009-cu ildə Çini uyğurlara qarşı “soyqırım” törətməkdə ittiham etdikdən sonra Ərdoğan və hökuməti “Asiya əjdahası” ilə münasibətləri düzəltmək üçün bu məsələdə geri çəkilib Pekinə qarşı tənqidi fikirləri tədricən kəsdi. Ankaranın uyğur müxaliflərə ölkə içində qadağa qoyması Ərdoğanın 2019-cu ildə Çinə dövlət səfəri ilə nəticələndi. Nəhayət, Vanq 2021-ci ildə Türkiyəyə cavab səfəri etdi.
Bununla belə, Ankaranın uyğur məsələsini və ikitərəfli əlaqələri iki ayrı yol kimi saxlayaraq, Pekinlə əlaqələri “bölüşdürməsi” üçün hələ görüləsi çox işi var.
Vaşinqtondakı Yaxın Şərq Siyasəti İnstitutunun Türk Araşdırmalar Proqramının direktoru Soner Çağaptay deyib ki, Türkiyənin uyğur problemi ilə bağlı Çinlə münasibətləri düzəltmək səyləri Pekinin Ankaraya olan etibarını tam bərpa etməyib.
Cağaptay “Al Monitor”-a deyib:
“Münasibətdə güvən yoxdur. Bu problemin mahiyyətində Türkiyənin uyğur diasporu və təbii ki, Çindəki uyğurlarla dərin və tarixi əlaqələri dayanır”.
Ekspert əlavə edib: “Türkiyə bir daha susdu və uyğur diasporu da susmağa məcbur oldu. Lakin çinlilər çox yaxşı bilirlər ki, Türkiyə hələ də Çindən kənarda siyasi baxımdan uyğur diasporunun ən böyük mərkəzidir”.
Yeri gəlmişkəna, Yeni Xətlər Strategiya və Siyasət İnstitutundan Nikolas Herasın fikrincə, Türkiyənin özünü Qərb şirkətləri üçün istehsal mərkəzi kimi göstərmə səyləri və türkdilli Orta Asiya respublikası ilə artan əlaqələri əsas rəqabət sahələri kimi önə çıxır.
Heras bildirib: “Türkiyə həm Çin sərmayəsinin onun daxili iqtisadi problemlərini yüngülləşdirməyə kömək etməsini istəyir, həm də Türkiyəni Çinin qlobal gücünə qarşı çıxmaq istəyən özünün ABŞ və Avropa tərəfdaşları kimi iqtisadi sərmayə baxımından Çin üçün əsas alternativ olmağa çalışır”. Bu barədə “Al Monitor” məlumat yayıb.
“Mərkəzi Asiya daha geniş türk dünyasında Türkiyənin Çinin timsalında təbii bir “düşmən”i var, çünki Çin bu ölkələrin bir neçəsinə dərin sərmayə qoyur və bununla da Türkiyənin təsirini zəiflədir”, - deyə Heras əlavə edib.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 14:57
“Hörümçək toru” əməliyyatının son məqsədi nə idi?
Bu gün, 13:07
İranı vurmağa hazırlaşırlar
Dünən, 15:00
Nüvə hücumu ola bilər - Xəbərdarlıq
Dünən, 14:27
Qəbul imtahanının nəticəsi elan edilib
Dünən, 12:12
Dron müharibəsinin dərsləri
Dünən, 08:09
NATO Ukrayna ilə bağlı qərar verməyə hazırlaşır
10-06-2025, 16:32
Mollazadə: Paşinyan Qarabağ klanı ilə mübarizəni davam etdirir
10-06-2025, 13:54
Rusiya təhlükəsi artır - Xəbərdarlıq
10-06-2025, 13:07
Cəlaloğlu: “Dini idarələr kəşfiyyatla əməkdaşlıq edib”
10-06-2025, 11:18
İranda it gəzdirmə polemikası: daha bir qadağa qüvvəyə minir
9-06-2025, 22:32
Deputat: “İqtisadiyyatımız üçün görülən işləri yetərli saymıram”
6-06-2025, 10:11
Elmdə yenilik: insanlar 1000 il yaşaya biləcək
5-06-2025, 17:33
İqlim dəyişikliyi münaqişələri artıracaq
5-06-2025, 13:29
Kilsə ilə Paşinyan arasında qarşıdurma böyüyür
5-06-2025, 12:08
Moskva və Bakı “Rus Evi”nə dair hələ də razılığa gəlməyib
5-06-2025, 10:05
Federasiya rəhbərini icra başçısı bıçaqlatdırıb? - Yenilənib
4-06-2025, 11:27
Vaşinqton Qafqaza böyük diplomatik diqqət yetirir
4-06-2025, 11:10
Rusiyaya qarşı daha sərt sanksiya hazırlanıb
4-06-2025, 10:13
Azərbaycan və Ermənistanın dövlət komissiyaları arasında görüş olub
4-06-2025, 08:08
Sabirabaddakı yanğında 4 nəfər həyatını itirib - (Yenilənib)
3-06-2025, 17:32
Məhkəmələrə hakimlər təyin edilib - (Siyahı)
3-06-2025, 17:26
Dünyanın bir hissəsi su altında qalacaq
3-06-2025, 15:18
Müharibə daha təhlükəli fazaya keçib
3-06-2025, 12:29
Xaricdə yaşayan daha 7 nəfər haqqında həbs qərarı çıxarılıb
3-06-2025, 11:57
Şəhidimiz Suraxanıda dəfn olunub - (Yenilənib) - Foto
3-06-2025, 10:34
Ərdoğan Zelenski, Putin və Trampla Türkiyədə görüşmək istəyir
3-06-2025, 09:58
Türkiyədə güclü zəlzələ olub - Ölən və xəsarət alanlar var
3-06-2025, 08:26
Yerin maqnit qasırğası artıb
2-06-2025, 14:02
50 minlik qoşun hücumdadır, Ukrayna Sumını itirə bilər - (Yenilənib)
2-06-2025, 11:00
Paşinyan kilsəyə niyə müharibə elan edib?
2-06-2025, 08:58
Azərbaycan ərazisində zəlzələ olub
1-06-2025, 20:08
Kəlbəcərdə traktor minaya düşüb, yaralı var
31-05-2025, 16:52
Laçına növbəti köç karvanı gedib - (Yenilənib)
30-05-2025, 18:30
Asim Mollazadə: Azərbaycan və müttəfiqləri qitələrarası sistem yaradır
30-05-2025, 14:10
Azərbaycan-Türkiyə-Pakistan ittifaqı qlobal xarakter daşıyır - Ekspert
30-05-2025, 13:00
Azərbaycan və Çin arasında viza ləğvi barədə saziş təsdiqlənib
30-05-2025, 12:44
Böyük Qayıdışa dair II Dövlət Proqramı hazırlanacaq - Sərəncam
30-05-2025, 11:35
Paşinyan “2018-in uğuru”nu xərcləyir - Yeni seçkilər “Vətəndaş müqaviləsi”nə nə vəd edir?
30-05-2025, 09:44
Xoş günlər zamanın sürətinə təsir edir?
30-05-2025, 07:59
COVID-in yeni ştammı daha təhlükəlidir
30-05-2025, 07:51
İki gün sonra sülh danışıqları olacaq
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
