18:25 / 06-09-2025
Ukrayna və Rusiya yeni əsir mübadilələrinə hazırlaşır
17:35 / 06-09-2025
Bakıda və rayonlarda xüsusi əməliyyat: kriminal şəxslər tutulub - Video
15:29 / 06-09-2025
Azərbaycanın ŞƏT-ə üzvlüyünə Rusiya da mane olub
15:11 / 06-09-2025
Kafedə iki nəfəri güllələyiblər - Yenilənib
12:12 / 06-09-2025
Bakıda “KamAZ” avtomobilin üzərinə aşıb, ölən var - Fotolar - Yenilənib
09:52 / 06-09-2025
Aleksey Overçuk “Tramp marşrutu”na müsbət yanaşır
09:44 / 06-09-2025
Fernandu Santuş: "Axı nəyə görə istefa verməliyəm?"
08:51 / 06-09-2025
Qayınata kürəkənini qətlə yetirib - Yenilənib
08:36 / 06-09-2025
Tramp Venesuelaya zərbə endirməyi düşünür
22:31 / 05-09-2025
İşçi qrupu növbəti iclasını keçirib - Fotolar
22:21 / 05-09-2025
Bakı-Tehran-Bakı aviareysi bərpa olunur
18:42 / 05-09-2025
Daşkəsənin Alaxançallı kəndində sel fəsadlar törədib
18:05 / 05-09-2025
Britaniya baş nazirinin müavini istefa verib
17:49 / 05-09-2025
Astarada kütləvi zəhərlənmə olub - Yenilənib
17:32 / 05-09-2025
Azərbaycan və Macarıstan arasında yeni sənədlər imzalanıb
17:30 / 05-09-2025
Bəxtiyar Məmmədova Alay komandiri vəzifəsi həvalə olunub
17:07 / 05-09-2025
Əli Əsədov qərar imzalayıb
16:58 / 05-09-2025
Qadını maşınla vuran sürücü döyülüb
16:41 / 05-09-2025
Bakıda evlərə girən qadın saxlanııb - Video
16:11 / 05-09-2025
Atletlər Komissiyanın sədri dəyişib
15:46 / 05-09-2025
ABŞ altı ölkəni böyük təhlükə ilə üz-üzə qoyur
15:46 / 05-09-2025
Tramp: "ABŞ Rusiya və Hindistanı Çinə uduzub"
15:19 / 05-09-2025
Kreml: Ukrayna ərazisində Şimali Koreya hərbçiləri yoxdur
15:13 / 05-09-2025
"Tərtər işi": cinayət işi üzrə qərar verilib
15:09 / 05-09-2025
Kabab qonaqlığı - Hekayə
14:52 / 05-09-2025
Təqsirləndirilən şəxs: "Vardanyanın yaratdığı silahlı birləşməyə qoşulmuşam"
14:40 / 05-09-2025
Azərbaycanın üzvlüyünün bloklanması... - Rusiya da yaxından iştirak edib
13:41 / 05-09-2025
"Teleqram" üzərindən hücumlarla bağlı araşdırmanın nəticələri açıqlanıb
13:36 / 05-09-2025
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
13:17 / 05-09-2025
Mask Trampın dəvətini qəbul etməyib
16:05 / 02-09-2025
Cəlaloğlu: Milli Məclis aprel işğalına siyasi qiymət verməlidir
19:51 / 02-09-2025
Məşhur aktyor aktrisaya cinsi təcavüzə görə həbs oluna bilər
22:48 / 02-09-2025
Tiktoker Xosrov həbs olunub
11:53 / 04-09-2025
100 min əsgər hücuma hazırlaşır
15:28 / 02-09-2025
Deputat: Hindistan Cənubi Qafqazda gərginlik yaratmağa çalışır
18:03 / 03-09-2025
Putin Zelenskini Moskvaya dəvət edib
11:13 / 04-09-2025
ŞƏT-də daxili didişmələr: Azərbaycan hansı tərəfdədir?
16:06 / 04-09-2025
Çin dünyaya meydan oxuyur - Hərbi ekspert
00:18 / 04-09-2025
Millimiz qalib gəlib
16:13 / 02-09-2025
Müğənni Ayan Babakişiyeva dinini dəyişib
08:05 / 03-09-2025
Aktrisa bikinidə fotosunu paylaşıb
11:47 / 02-09-2025
ABŞ və İsrailin müdaxiləsi: İranda nə rejim dəyişdi, nə də...
COP29 - Dünyanı sevindirən 13 gün: nəticələr və perspektivlər
Tarix: 25-11-2024 08:28 | Bölmə: Slayd
COP29-un keçirildiyi 13 gün ərzində dünyanın gözü Bakıda idi. Bəşəriyyəti ciddi şəkildə narahat edən problemlərin həlli yollarının tapılması əsas məqsəd kimi qarşıya qoyulmuşdu. 100 milyonlarla insan həyəcanla qəbul ediləcək qərarları gözləyirdi. Bakı dünyanın ümid mərkəzinə çevrilmişdi və əvvəlcədən deyək ki, bu gözləntilər özünü doğrultdu.
Bakıda keçirilən COP29-u boykot etmək istəyənlərin riyakar niyyətləri və bədxah arzuları puç oldu. Xüsusilə, Fransanın müxtəlif strukturlar vasitəsilə COP29-u boykot etmək çağırışları tərs şapalaq kimi bunu həyata keçirmək istəyənlərin üzlərinə çırpıldı. Yüz illərdir dünya xalqlarının sərvətlərini talayan və dünyaya “demokratiya” sırıyanların bəd niyyətləri baş tutmadı. COP29 yüksək səviyyədə və analoji keçirilən COP-lara etalon kimi reallaşdı. Hər xırda detal belə təşkilatçılar tərəfindən nəzərə alınmışdı. Müxtəlif ölkələrdən gələn iştirakçıların COP29 haqqında müsbət fikirləri və heyranlıqları bütün dünyanı dolaşmaqdadır.
Tədbirin təşkilatçısı olan BMT rəhbərliyinin fikirləri də deyilənləri təsdiqləyir. Baş katib Antonio Quterreşə görə, COP29-da əldə olunan razılaşma qlobal istiləşməni 1,5°C-də saxlamaq məqsədini qorumaq üçün həyati əhəmiyyət daşıyır. Ölkələr vəzifənin öhdəsindən gəlib.
Xatırladaq ki, COP29-da 196 ölkənin nümayəndəsi iştirak edib. 80 dövlətin prezident, vitse-prezident və baş nazirlərinin iştirakı qeydə alınıb. Bunlarla bağlı Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev deyib:
“Biz 80 dövlət və hökumət başçısının, qeydiyyatdan keçmiş 76 mindən çox iştirakçının qatıldığı COP29-un çox yaxşı təşkil olunması ilə bağlı qonaqlardan yüksək qiymət almaqdan qürur duyuruq”.
Daha sonra, dövlət başçısına görə “Yaşıl dünya naminə həmrəylik” şüarını rəhbər tutan Azərbaycan bitərəf vasitəçi kimi çıxış edərək danışıqların qərəzsiz aparılması üçün bütün imkanları yaradıb.
13 gün ərzində keçirilən COP29 sessiyasının 13 yekununu və nəticələrini daha çox fərqləndirmişik:
1. COP29-un keçirilməsi ilə bağlı yaradılan şərait, təşkilati tədbirlər bütün iştirakçıların məmnunluğuna səbəb oldu. Təhlükəsizlik tədbirləri, nəqliyyat sistemi və qonaqların yerləşdirilməsi məsələləri ən yüksək səviyyədə həll edildi.
2. 2015-ci ildə Paris sazişində iqlim dəyişkilikləri ilə bağlı danışıqların əsas iştirakçı dövlətlərinə 2025-ci ilədək yeni sazişi hazırlamaq vəzifəsi hədəf kimi irəli sürülmüşdü və Bakıda keçirilən COP29-da bu gözləntilər reallaşdırıldı.
3. Paris sazişinin 6-cı maddəsi real işlək rejimə gətirildi. Bu isə ətraf mühitin qorunmasının kompleks baxılması, şəffaflığın, həmçinin karbon bazarlarının dayanıqlılığının təmin olunması baxımından müstəsna əhəmiyyət kəsb edir.
4. COP29-da Bakı Maliyyə Məqsədi barəsində razılığa nail olunub. Məhz bu sənəd əsasında inkişaf etməkdə olan ölkələr üçün 1,3 trilyon dollar həcmində iqlim maliyyəsinin yönəldilməsini özündə ehtiva edən yeni öhdəliklər formalaşdırıldı. 2035-ci ilədək hər il 300 milyard dollar vəsaitin cəlb edilməsi əsas hədəflər kimi qəbul olundu.
5. Bu mötəbər tədbirdə Dünya Liderlərinin İqlim Fəaliyyəti Sammitində 80 dövlət və hökumət başçısı və vitse-prezidentlər Paris Sazişinin irəlilədilməsini və iqlim tədbirlərinə öhdəlik götürmələrini açıqlayaraq, mitiqasiya və adaptasiya üzrə ambisiyanı artırmaq zərurətini qeyd etdilər.
6. COP29-da İtki və Zərər Fondunun təşkilati problemləri əsasən həll olundu. Bu fondun başlıca missiyası iqlim dəyişmələrinin təsirlərinə daha çox məruz qalan ölkələrə maliyyə yardımını təmin etməkdir. Artıq Fondun 2025-ci ildən fəaliyyətə başlaması üçün ciddi maneə yoxdur. Bu Fondun ölkələr tərəfindən vəd edilən maliyyə vəsaitinin həcmi 730 milyon dollar səviyyəsindədir.
7. Bakıda keçirilən tarixi tədbir qlobal iqlim dəyişkliyi problemlərindən daha çox zərər çəkən kiçik ada dövlətlərinin qarşılaşdığı çətinliklərin həlli baxımından böyük önəm kəsb edir. İtki və Zərər Fondunun gələn ildən fəaliyyətə başlaması bu problemlərin həllinə əməli töhfələr verəcəkdir.
8. Paris sazişinin 13-cü maddəsi üzrə İkillik Şəffalıq Hesabatlarının hazırlanması, həmçinin inkişaf etməkdə olan ölkələrə maliyyə və texniki dəstəyin göstərilməsinə dair qərar qəbul edilib.
9. Qlobal İqlim Şəffaflığı Platforması yaradılıb və Plenar iclasın davamında yeni iqlim hədəfi qəbul edilib. Yəni, COP29-un başlıca prioritet məsələlərindən biri kimi – İqlim maliyyəsi üzrə Yeni Kollektiv Kəmiyyət Hədəfi razılaşdırılıb.
10. COP29-da Bakı Adaptasiya Yol Xəritəsi yaradılıb. Bu platformanın əsas missiyası dialoqların təşkili və inkişaf etməkdə olan ölkələrin maraqları kontekstində adaptasiya məsələsinin hər il keçiriləcək COP-larda müzakirə olunmasının təmin edilməsidir.
11. Bakıda keçirilən COP29 həm də İqlim dəyişmələri ilə mübarizədə dönüş nöqtəsi adlandırılıb. Eyni zamanda, 10 illik Yenilənmiş Gender üzrə Lima İş Proqramı qəbul olunub, halbuki bu istiqamətdə uzun illərdir yalnız danışıqlar gedirdi.
12. Hələ əvvəlcədən COP29-u İqlim Maliyyəsi tədbiri kimi xarakterizə edirdilər. Deyə bilərik ki, bu gözləntilər özünü doğrultdu. Bakıda keçirilən tədbirdə İqlim Maliyyəsi, İnvestisiya və Ticarət üzrə Bakı Təşəbbüsü əsasında Kiçik və orta sahibkarlığın yaşıl keçidi üzrə yeni Bakı İqlim Koalisiyası elan olundu.
13. Yaşıl enerji layihələri prioritetlik səviyyəsinə qaldırıldı. Təmiz enerji təşəbbüslərindən ötrü 193 milyon dollarlıq maliyyə paketi dəstəkləndi. Enerji saxlama, şəbəkələr, zonalar, dəhlizlər və hidrogen mövzularında öhdəliklər və bəyanatlar təqdim edildi və bunlar 150 Tərəf tərəfindən təsdiq olundu. Azərbaycandan dünyaya yaşıl enerji təşəbbüsləri barədə ciddi mesajlar verildi. Tədbir çərçivəsində bir sıra yaşıl enerji layihələri üzrə razılıqlar əldə olundu, niyyət memorandumları imzalandı. Enerji üzrə öhdəliklər və bəyanatlar: COP29 Sədrliyi enerji saxlama, şəbəkələr, zonalar, dəhlizlər və hidrogen mövzularında öhdəliklər və bəyanatlar təqdim etdi, bunlar 150 Tərəf tərəfindən təsdiq olundu. Avropa Birliyi və 25 ölkə enerji sistemlərində yeni açıq kömürün istifadəsini tamamilə dayandırmaqla bağlı milli iqlim planlarını təqdimetmə niyyətlərini bildiriblər və s.
Bunlarla bərabər, COP29-da Yaşıl Rəqəmsal Fəaliyyət Bəyanatı qəbul olunub, İqlim Davamlılığı üçün İnsan İnkişafı üzrə Bakı Təşəbbüsü əsasında Bakı COP Sədrliklərinin İqlim və Səhiyyə üzrə Davamlılıq Koalisiyası yaradılıb. Digər tərəfdən, Üzvi Tullantılardan Metanın Azaldılmasına dair Bəyannamə qəbul olunub və əsas məqsəd üzvi tullantı metan emissiyalarının azaldılmasıdır. Həmçinin Davamlı və Sağlam Şəhərlər üçün Çoxsahəli Fəaliyyət Yolları Bəyannaməsinin qəbul edilməsini, Şəhər, Çoxsahəli və Çoxsəviyyəli İqlim Fəaliyyəti üzrə Bakı Davamlılıq Koalisiyasının yaradılmasını, Turizm sektorunda Təkmilləşdirilmiş İqlim Fəaliyyəti üzrə COP29 Bakı Bəyannaməsini və İqlim Fəaliyyəti naminə COP29 Bəyannaməsini qeyd etmək mümkündür.
Bunlarla yanaşı, Çoxtərəfli İnkişaf Bankları 2030-cu ilə qədər olan dövr üçün iqlim tədbirlərinə ildə 170 milyard ABŞ dolları yönəltməyi hədəfləyiblər. Təqdirəlayiq haldır ki, bunun 120 milyard dolları aşağı və orta gəlirli ölkələrə veriləcəkdir. Biznes İnvestisiyaları və Xeyriyyəçilik İqlimi Platformasında müxtəlif investor qruplarının iqlim bazarlarına özəl kapital yerləşdirilməsi hədəfi qarşıya qoyulub.
Əminliklə demək olar ki, Bakıda keçirilən COP29-da nəzərdə tutulan və hədəflənən təşəbbüslər və məsələlər yüksək səviyyədə əsasən öz həllini tapıb. Bakı - sivilizasiyanın iqlim dəyişkiliyi problemlərindən qorunmasına ciddi töhfələr verib. Hesab edirik ki, COP29-da əldə olunan nəticələr və nailiyyətlər yaxın və uzaq perspektivdə qlobal iqlim problemlərinin aradan qaldırılmasında tarixi strateji rol oynaycaqdır.
Şəfa ƏLİYEV,
İqtisad elmləri direktoru,
Sumqayıt Dövlət Universitetinin professoru
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 25-11-2024 08:28 | Bölmə: Slayd
COP29-un keçirildiyi 13 gün ərzində dünyanın gözü Bakıda idi. Bəşəriyyəti ciddi şəkildə narahat edən problemlərin həlli yollarının tapılması əsas məqsəd kimi qarşıya qoyulmuşdu. 100 milyonlarla insan həyəcanla qəbul ediləcək qərarları gözləyirdi. Bakı dünyanın ümid mərkəzinə çevrilmişdi və əvvəlcədən deyək ki, bu gözləntilər özünü doğrultdu.
Bakıda keçirilən COP29-u boykot etmək istəyənlərin riyakar niyyətləri və bədxah arzuları puç oldu. Xüsusilə, Fransanın müxtəlif strukturlar vasitəsilə COP29-u boykot etmək çağırışları tərs şapalaq kimi bunu həyata keçirmək istəyənlərin üzlərinə çırpıldı. Yüz illərdir dünya xalqlarının sərvətlərini talayan və dünyaya “demokratiya” sırıyanların bəd niyyətləri baş tutmadı. COP29 yüksək səviyyədə və analoji keçirilən COP-lara etalon kimi reallaşdı. Hər xırda detal belə təşkilatçılar tərəfindən nəzərə alınmışdı. Müxtəlif ölkələrdən gələn iştirakçıların COP29 haqqında müsbət fikirləri və heyranlıqları bütün dünyanı dolaşmaqdadır.
Tədbirin təşkilatçısı olan BMT rəhbərliyinin fikirləri də deyilənləri təsdiqləyir. Baş katib Antonio Quterreşə görə, COP29-da əldə olunan razılaşma qlobal istiləşməni 1,5°C-də saxlamaq məqsədini qorumaq üçün həyati əhəmiyyət daşıyır. Ölkələr vəzifənin öhdəsindən gəlib.
Xatırladaq ki, COP29-da 196 ölkənin nümayəndəsi iştirak edib. 80 dövlətin prezident, vitse-prezident və baş nazirlərinin iştirakı qeydə alınıb. Bunlarla bağlı Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev deyib:
“Biz 80 dövlət və hökumət başçısının, qeydiyyatdan keçmiş 76 mindən çox iştirakçının qatıldığı COP29-un çox yaxşı təşkil olunması ilə bağlı qonaqlardan yüksək qiymət almaqdan qürur duyuruq”.
Daha sonra, dövlət başçısına görə “Yaşıl dünya naminə həmrəylik” şüarını rəhbər tutan Azərbaycan bitərəf vasitəçi kimi çıxış edərək danışıqların qərəzsiz aparılması üçün bütün imkanları yaradıb.
13 gün ərzində keçirilən COP29 sessiyasının 13 yekununu və nəticələrini daha çox fərqləndirmişik:
1. COP29-un keçirilməsi ilə bağlı yaradılan şərait, təşkilati tədbirlər bütün iştirakçıların məmnunluğuna səbəb oldu. Təhlükəsizlik tədbirləri, nəqliyyat sistemi və qonaqların yerləşdirilməsi məsələləri ən yüksək səviyyədə həll edildi.
2. 2015-ci ildə Paris sazişində iqlim dəyişkilikləri ilə bağlı danışıqların əsas iştirakçı dövlətlərinə 2025-ci ilədək yeni sazişi hazırlamaq vəzifəsi hədəf kimi irəli sürülmüşdü və Bakıda keçirilən COP29-da bu gözləntilər reallaşdırıldı.
3. Paris sazişinin 6-cı maddəsi real işlək rejimə gətirildi. Bu isə ətraf mühitin qorunmasının kompleks baxılması, şəffaflığın, həmçinin karbon bazarlarının dayanıqlılığının təmin olunması baxımından müstəsna əhəmiyyət kəsb edir.
4. COP29-da Bakı Maliyyə Məqsədi barəsində razılığa nail olunub. Məhz bu sənəd əsasında inkişaf etməkdə olan ölkələr üçün 1,3 trilyon dollar həcmində iqlim maliyyəsinin yönəldilməsini özündə ehtiva edən yeni öhdəliklər formalaşdırıldı. 2035-ci ilədək hər il 300 milyard dollar vəsaitin cəlb edilməsi əsas hədəflər kimi qəbul olundu.
5. Bu mötəbər tədbirdə Dünya Liderlərinin İqlim Fəaliyyəti Sammitində 80 dövlət və hökumət başçısı və vitse-prezidentlər Paris Sazişinin irəlilədilməsini və iqlim tədbirlərinə öhdəlik götürmələrini açıqlayaraq, mitiqasiya və adaptasiya üzrə ambisiyanı artırmaq zərurətini qeyd etdilər.
6. COP29-da İtki və Zərər Fondunun təşkilati problemləri əsasən həll olundu. Bu fondun başlıca missiyası iqlim dəyişmələrinin təsirlərinə daha çox məruz qalan ölkələrə maliyyə yardımını təmin etməkdir. Artıq Fondun 2025-ci ildən fəaliyyətə başlaması üçün ciddi maneə yoxdur. Bu Fondun ölkələr tərəfindən vəd edilən maliyyə vəsaitinin həcmi 730 milyon dollar səviyyəsindədir.
7. Bakıda keçirilən tarixi tədbir qlobal iqlim dəyişkliyi problemlərindən daha çox zərər çəkən kiçik ada dövlətlərinin qarşılaşdığı çətinliklərin həlli baxımından böyük önəm kəsb edir. İtki və Zərər Fondunun gələn ildən fəaliyyətə başlaması bu problemlərin həllinə əməli töhfələr verəcəkdir.
8. Paris sazişinin 13-cü maddəsi üzrə İkillik Şəffalıq Hesabatlarının hazırlanması, həmçinin inkişaf etməkdə olan ölkələrə maliyyə və texniki dəstəyin göstərilməsinə dair qərar qəbul edilib.
9. Qlobal İqlim Şəffaflığı Platforması yaradılıb və Plenar iclasın davamında yeni iqlim hədəfi qəbul edilib. Yəni, COP29-un başlıca prioritet məsələlərindən biri kimi – İqlim maliyyəsi üzrə Yeni Kollektiv Kəmiyyət Hədəfi razılaşdırılıb.
10. COP29-da Bakı Adaptasiya Yol Xəritəsi yaradılıb. Bu platformanın əsas missiyası dialoqların təşkili və inkişaf etməkdə olan ölkələrin maraqları kontekstində adaptasiya məsələsinin hər il keçiriləcək COP-larda müzakirə olunmasının təmin edilməsidir.
11. Bakıda keçirilən COP29 həm də İqlim dəyişmələri ilə mübarizədə dönüş nöqtəsi adlandırılıb. Eyni zamanda, 10 illik Yenilənmiş Gender üzrə Lima İş Proqramı qəbul olunub, halbuki bu istiqamətdə uzun illərdir yalnız danışıqlar gedirdi.
12. Hələ əvvəlcədən COP29-u İqlim Maliyyəsi tədbiri kimi xarakterizə edirdilər. Deyə bilərik ki, bu gözləntilər özünü doğrultdu. Bakıda keçirilən tədbirdə İqlim Maliyyəsi, İnvestisiya və Ticarət üzrə Bakı Təşəbbüsü əsasında Kiçik və orta sahibkarlığın yaşıl keçidi üzrə yeni Bakı İqlim Koalisiyası elan olundu.
13. Yaşıl enerji layihələri prioritetlik səviyyəsinə qaldırıldı. Təmiz enerji təşəbbüslərindən ötrü 193 milyon dollarlıq maliyyə paketi dəstəkləndi. Enerji saxlama, şəbəkələr, zonalar, dəhlizlər və hidrogen mövzularında öhdəliklər və bəyanatlar təqdim edildi və bunlar 150 Tərəf tərəfindən təsdiq olundu. Azərbaycandan dünyaya yaşıl enerji təşəbbüsləri barədə ciddi mesajlar verildi. Tədbir çərçivəsində bir sıra yaşıl enerji layihələri üzrə razılıqlar əldə olundu, niyyət memorandumları imzalandı. Enerji üzrə öhdəliklər və bəyanatlar: COP29 Sədrliyi enerji saxlama, şəbəkələr, zonalar, dəhlizlər və hidrogen mövzularında öhdəliklər və bəyanatlar təqdim etdi, bunlar 150 Tərəf tərəfindən təsdiq olundu. Avropa Birliyi və 25 ölkə enerji sistemlərində yeni açıq kömürün istifadəsini tamamilə dayandırmaqla bağlı milli iqlim planlarını təqdimetmə niyyətlərini bildiriblər və s.
Bunlarla bərabər, COP29-da Yaşıl Rəqəmsal Fəaliyyət Bəyanatı qəbul olunub, İqlim Davamlılığı üçün İnsan İnkişafı üzrə Bakı Təşəbbüsü əsasında Bakı COP Sədrliklərinin İqlim və Səhiyyə üzrə Davamlılıq Koalisiyası yaradılıb. Digər tərəfdən, Üzvi Tullantılardan Metanın Azaldılmasına dair Bəyannamə qəbul olunub və əsas məqsəd üzvi tullantı metan emissiyalarının azaldılmasıdır. Həmçinin Davamlı və Sağlam Şəhərlər üçün Çoxsahəli Fəaliyyət Yolları Bəyannaməsinin qəbul edilməsini, Şəhər, Çoxsahəli və Çoxsəviyyəli İqlim Fəaliyyəti üzrə Bakı Davamlılıq Koalisiyasının yaradılmasını, Turizm sektorunda Təkmilləşdirilmiş İqlim Fəaliyyəti üzrə COP29 Bakı Bəyannaməsini və İqlim Fəaliyyəti naminə COP29 Bəyannaməsini qeyd etmək mümkündür.
Bunlarla yanaşı, Çoxtərəfli İnkişaf Bankları 2030-cu ilə qədər olan dövr üçün iqlim tədbirlərinə ildə 170 milyard ABŞ dolları yönəltməyi hədəfləyiblər. Təqdirəlayiq haldır ki, bunun 120 milyard dolları aşağı və orta gəlirli ölkələrə veriləcəkdir. Biznes İnvestisiyaları və Xeyriyyəçilik İqlimi Platformasında müxtəlif investor qruplarının iqlim bazarlarına özəl kapital yerləşdirilməsi hədəfi qarşıya qoyulub.
Əminliklə demək olar ki, Bakıda keçirilən COP29-da nəzərdə tutulan və hədəflənən təşəbbüslər və məsələlər yüksək səviyyədə əsasən öz həllini tapıb. Bakı - sivilizasiyanın iqlim dəyişkiliyi problemlərindən qorunmasına ciddi töhfələr verib. Hesab edirik ki, COP29-da əldə olunan nəticələr və nailiyyətlər yaxın və uzaq perspektivdə qlobal iqlim problemlərinin aradan qaldırılmasında tarixi strateji rol oynaycaqdır.
Şəfa ƏLİYEV,
İqtisad elmləri direktoru,
Sumqayıt Dövlət Universitetinin professoru
Bölməyə aid digər xəbərlər
5-09-2025, 22:21
Bakı-Tehran-Bakı aviareysi bərpa olunur
5-09-2025, 15:46
ABŞ altı ölkəni böyük təhlükə ilə üz-üzə qoyur
5-09-2025, 12:56
Rusiya XİN AZAL-ın vurulan təyyarəsi ilə bağlı yalan məlumat yayıb
5-09-2025, 11:39
Ukraynaya 10 min sülhməramlı yerləşdirmək istəyirlər
5-09-2025, 11:32
Müəllimlərin təkrar sertifikasiyasının müsahibə nəticələri açıqlanıb
5-09-2025, 11:19
Əfqanıstanda zəlzələ: 2200-dən çox insan ölüb
4-09-2025, 16:22
Prezident Bolqarıstandakı səfiri geri çağırıb - Sərəncam
4-09-2025, 16:06
Çin dünyaya meydan oxuyur - Hərbi ekspert
4-09-2025, 11:53
100 min əsgər hücuma hazırlaşır
4-09-2025, 11:13
ŞƏT-də daxili didişmələr: Azərbaycan hansı tərəfdədir?
4-09-2025, 10:22
ABŞ nümayəndələri Zəngəzur dəhlizini müzakirə etməyə gəlirlər
4-09-2025, 08:01
Asteroid Yer kürəsinin yanından keçib
3-09-2025, 19:08
Putin: Azərbaycanla Rusiya arasında problemlər var, amma...
3-09-2025, 18:40
Universitetlərin boş qalan yerlərinə qəbulun nəticələri elan olunub
3-09-2025, 18:03
Putin Zelenskini Moskvaya dəvət edib
3-09-2025, 13:51
İsrail təyyarələri Türkiyə səmasından istifadə edirmi?
3-09-2025, 12:48
Dünyanı məhv etmək gücünə malik raketlər nümayiş olunub
3-09-2025, 12:27
Daha bir güclü zəlzələ: 1400-dən çox insan həyatını itirib
2-09-2025, 16:05
Cəlaloğlu: Milli Məclis aprel işğalına siyasi qiymət verməlidir
2-09-2025, 15:28
Deputat: Hindistan Cənubi Qafqazda gərginlik yaratmağa çalışır
2-09-2025, 13:56
Rusiya Avropanın iki ölkəsində gərginlik yaradıb
2-09-2025, 12:16
Kiyevə hücum: insanlar metro stansiyalarına sığınıb
2-09-2025, 11:47
ABŞ və İsrailin müdaxiləsi: İranda nə rejim dəyişdi, nə də...
2-09-2025, 11:19
Elm və Təhsil Nazirliyində iki təyinat olub - Fotolar
2-09-2025, 07:40
Yerdə güclü geomaqnit qasırğası başlayıb
2-09-2025, 07:33
Masazırdakı yanğında iki nəfər ölüb - (Video)
1-09-2025, 18:10
Keçmiş sovet ölkələri sürətlə Rusiyadan uzaqlaşmağa məcburdur
1-09-2025, 16:45
Çində Azərbaycanla bağlı tarixi qərar verilə bilər
1-09-2025, 15:17
ATƏT-in Minsk Prosesi bağlanır - Qərar verilib
1-09-2025, 13:53
Kriminal avtoritet həbs olunub - Foto
1-09-2025, 12:31
Ərəb dünyası İsraildən uzaqlaşır, bəs Azərbaycan və Qazaxıstan?
1-09-2025, 08:55
Çində Əliyev-Ərdoğan görüşü keçirilib - (Yenilənib) - Foto
1-09-2025, 07:23
20-yə yaxın gəmi Qəzzanın blokadasını yarmağa gedir
31-08-2025, 15:02
İlham Əliyev Çində görüşlər keçirib - (Yenilənib) - Fotolar
31-08-2025, 08:49
Prezident İlham Əliyevin Çin lideri Si Cinpin ilə görüşü keçirilib - (Yenilənib) - Fotolar
30-08-2025, 00:10
Azərbaycanla ABŞ arasında Anlaşma Memorandumu imzalanlb
29-08-2025, 16:23
Hərbi xidmətə çağırış başlayır
29-08-2025, 15:41
Cümşüd Nuriyev: Bizi təxribata çəkə bilməzlər
29-08-2025, 13:34
BMT-nin İrana qarşı sanksiyaları bərpa olunur
29-08-2025, 13:06
“İşğal” sözü Rusiyanı qəzəbləndirib
29-08-2025, 12:51
Avropa bufer zona yaratmaq istəyir
29-08-2025, 11:50
Rusiya Minsk qrupunun buraxılmasını dəstəkləyir
29-08-2025, 11:00
Yeri fəlakət gözləyir?
29-08-2025, 10:45
Günəşdə güclü partlayış qeydə alınıb
29-08-2025, 10:15
Ukraynaya təhlükəsizlik zəmanətində Türkiyə əsas rolu oynayır
28-08-2025, 18:43
Azərbaycan səfirliyinə zərər dəyib - XİN Rusiyanın Kiyevə hücumu ilə bağlı məlumat yayıb
28-08-2025, 12:44
563 ədəd PUA, “İsgəndər-M” və digər raketlər vurulub
Xalq artisti deyir ki, rəqqasların səhnə ömrü çox qısa olur. Bu az müddətdə uğur qazanmaq, əsl sənətkar kimi yetişmək üçün daha çox zəhmət çəkmək lazımıdır
Rus Dram Teatrının aktyoru deyir ki. bölgə teatrlarında diplomlu aktyor və rejissor tapmaq müşkül məsələdir
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
