21:46 / 18-09-2025
Ceyhun Bayramov Aİ komissarı ilə müzakirə aparıb
21:18 / 18-09-2025
Bakıda onlayn qumar təşkil edənlər saxlanılıb - Video
18:23 / 18-09-2025
ABŞ istehsalı olan raket rekord qırıb
18:00 / 18-09-2025
Mourinyonun yeni klubu bəlli olub
17:52 / 18-09-2025
MEDİA-nın Müşahidə Şurasının iclası keçirilib - Fotolar
17:47 / 18-09-2025
Müğənni cinsi təcavüzdə təqsirli bilinib - Video
17:38 / 18-09-2025
Yılmaz Vural baş məşqçi təyin olunub
17:16 / 18-09-2025
Yeni film tənqidçilərdən yüksək qiymət alıb - Foto
17:08 / 18-09-2025
Oleq Bakinskinin şikayəti təmin olunmayıb
17:00 / 18-09-2025
Rusiya və Ukrayna hərbçilərin meyitlərini mübadilə edib
16:54 / 18-09-2025
Xalq artisti xəstəxanadan evə buraxılıb
16:37 / 18-09-2025
Prezident Memar Əcəminin adibəsinin ucaldılması ilə bağlı sərəncam imzalayıb
16:32 / 18-09-2025
Bakıda və rayonlarda güclü külək əsəcək - Xəbərdarlıq
16:21 / 18-09-2025
İlham Əliyev BP şirkətinin rəsmisini təltif edib
16:11 / 18-09-2025
Əkrəm Həsənov: “Qeyri-rəsmi işçilərin sayı artacaq”
15:40 / 18-09-2025
Bakıda iş yerində yıxılan qadın ölüb
15:33 / 18-09-2025
Beyləqanda ər arvadını bıçaqlayıb
15:25 / 18-09-2025
"İmişli" klubu AFFA-nın qərarından narazı qalıb
15:15 / 18-09-2025
Milli Məclisdə tələbələrin iştirakı ilə ictimai dinləmə keçiriləcək
15:04 / 18-09-2025
"Plastik cərrah"la bağlı sensasiyalı xəbər yayılıb
14:30 / 18-09-2025
Paşinyan: "İranla sərhəd körpüsünün tikintisi gündəlikdə qalır"
14:16 / 18-09-2025
Ölkəmizdə ət bahalaşıb
14:14 / 18-09-2025
Taylandla Kamboca arasında gərginlik yenidən artıb
13:42 / 18-09-2025
Bişkekdə TDT ölkələrinin hökumət başçılarının görüşü başlayıb
13:20 / 18-09-2025
Su problemi milyardlarla insanı risk altında qoyur
13:09 / 18-09-2025
Naxçıvanda kişi geyimində oğurluq edən qadın tutulub
12:57 / 18-09-2025
Zakir Həsənov Çinə gedib
12:49 / 18-09-2025
İlham Əliyev Avropa İttifaqının komissarını qəbul edib - Fotolar
12:47 / 18-09-2025
Sabah yağış yağacaq
12:36 / 18-09-2025
Azərbaycan yığması 124-cü sıraya yüksəlib
13:31 / 16-09-2025

18:40 / 14-09-2025

13:50 / 14-09-2025

15:37 / 14-09-2025

13:02 / 15-09-2025

13:17 / 14-09-2025

15:11 / 15-09-2025

13:39 / 16-09-2025

00:04 / 16-09-2025

22:16 / 17-09-2025

20:02 / 15-09-2025

Həm axtarışda olan terrorçu, həm də Əsədin yerinə namizəd - Colani kimdir?
Tarix: 04-12-2024 11:57 | Bölmə: Slayd

Əbu Məhəmməd əl-Colani 2003-cü ilin martında Dəməşqdə avtobusa minərək, Amerikanın İraqa yaxınlaşan işğalını dəf etmək istəyən könüllü yoldaşları ilə səhradan Bağdada doğru yola düşdü. O, 2011-ci ildə İraqda Amerikanın idarə etdiyi əsir düşərgəsində 5 il qaldıqdan sonra vətənə qayıdanda İŞİD-in qurucusu Əbubəkr əl-Bağdadinin emissarı idi. Colani Suriyaya nağd pul dolu çantalar və ekstremist hərəkatı dünyaya çatdırmaq missiyası ilə gəlmişdi.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Wall Street Journal” yazıb.
Təhlildə qeyd olunur:
Keçən həftə 42 yaşlı Colani Suriyanın ikinci ən böyük şəhəri Hələbə qruplaşmasının dominantlıq etdiyi “Heyət Təhrir əl-Şam”ın (HTŞ) - Türkiyənin dəstəklədiyi üsyançı qüvvələrin aparıcı komandiri kimi zəfərlə daxil oldu. Onun gözlənilməz və sürətli qələbəsi, dramaturgiyadan məhrum olmayan Yaxın Şərqdə ən dramatik anlardan birini qeyd edir.
İŞİD-in 2014-cü ildə İraqın ikinci ən böyük şəhəri Mosulu ələ keçirməsi ilə müqayisədə şok dəyəri və strateji əhəmiyyəti ilə Hələbin süqutu indiyədək çox fərqli bir hadisə olub.
Yaxın Şərq Media Tədqiqat İnstitutunun vitse-prezidenti və Dövlət Departamentinin terrorla mübarizə üzrə keçmiş koordinatoru Alberto Miguel Fernandes bildirib: "Onlar oyunu necə oynamağı öyrəndilər. Onlarda hələ də ekstremist ideologiya adlandıracağımız şey var, lakin axmaq ekstremist deyillər, millətçi ekstremistlərdir. Covlani bilir ki, o, məsələn, azlıqlara münasibətdə tonunu mülayimləşdirməlidir, çünki bu, Qərbdəki insanların onun üzünə atacağı bir şeydir”.
Colaninin transformasiyasının nə dərəcədə həqiqi olduğu və onun mötədilliyə çağırışlarının Əsəd rejimini dəyişdirmək axtarışlarını davam etdirərkən nə dərəcədə digər suriyalıları və Qərbi rahatlığa sövq etmək məqsədi daşıdığı bəlli deyil. Əfqanıstandakı “Taliban” da 2021-ci ildə hakimiyyəti ələ keçirməzdən əvvəl inklüziv hökumət və qadınların hüquqlarına daha çox hörmət vəd edib, lakin o vaxtdan qadınları iş yerindən və təhsildən sıxışdırıb, 2001-ci ilə, ABŞ-nın işğalından əvvəl idarə etdiyi üsula qayıdıb.
“İraqda kiçik bir suriyalı cihadçıdan Suriya inqilabının liderinə çevrilmə? Mən çox şübhələnirəm, - bunu Lion 2 Universitetinin Suriya üzrə mütəxəssisi Fabris Balanş deyib:
- Bəli, Colani yəqin ki, yaşlandıqca daha burjua olub və ola bilsin, radikal ideologiyasının bir hissəsindən imtina edib. Amma məncə, onun əsl niyyətlərini gizlədərək təqiyyə oyunu oynaması ehtimalı daha çoxdur”.
Hüquq müdafiəçiləri HTŞ-yə tənqidi fikirlər səsləndirən fəalları, jurnalistləri və digər mülki şəxsləri özbaşına həbs etməkdə günahlandırıb və həbsdə olanların işgəncə və pis rəftara məruz qaldığını iddia edib. Colani bu ittihamları rədd edir.
“Onlar qlobal cihaddan yerli rejimə keçdilər və indi avtoritar meyllərinə görə ərəb dünyasındakı bir çox rejimlərə bənzəyirlər”.
Afinalı xarici siyasət analitiki Corc Meneşyanın sözlərinə görə, Hələbi zəbt etdikdən sonra Colani döyüşçüləri bəzi xristian evlərinin qapılarını döyüb və sakinlərə sülhlə gəldiklərini söyləyiblər. “Onlara deyiblər ki, Milad bayramınızı qeyd edə bilərsiniz”.
HTŞ-nin Hələbi ələ keçirməsindən sonra əsasən xristianların yaşadığı məhəllədəki bazarda lentə alınan videoda Milad ağacı görünür. Bu təminatlara baxmayaraq, çoxları ehtiyatlı davranır. Meneşyan bildirib:
“Onların rəhbərliyi azlıqlara hörmət edəcəklərini söyləsə belə, hər bir döyüşçünü idarə edə bilməzlər”.
Həqiqətən də, HTŞ sıralarında yüzlərlə, hətta minlərlə xarici döyüşçünün – çeçenlər, türklər, iraqlılar, orta asiyalılar və xüsusən də Çinin Sincan şəhərindən olan uyğurların olması beynəlxalq ictimaiyyət üçün əsas məsələdir. 2020-ci ildə Beynəlxalq Böhran Qrupu ilə görüşdə bu adamlar haqqında soruşduqda Colani Suriyadan kənarda heç kim üçün təhlükə yaratmadıqlarını söyləyib.
“Uyğurlar Çində təqiblərlə üzləşir və bunu qətiyyətlə pisləyirik. Onların gedəcək başqa yerləri yoxdur. Təbii ki, onlara rəğbət bəsləyirəm. Ancaq onların Çindəki mübarizəsi bizim deyil, ona görə də deyirik ki, qaydalarımıza əməl etdikləri müddətcə burada xoş qarşılanırlar”.
2021-ci ildə Suriyanın İdlib şəhərində verdiyi müsahibədə Colani 2001-ci ilin 11 sentyabrını, “Əl-Qaidə”nin Amerikaya hücumlarını və ya İraqda ABŞ qoşunlarına qarşı döyüşməsini qeyd etdiyinə görə peşman olmadığını söyləyib.
“Əgər Amerikanın iştirakı olmasaydı, müqavimət də olmazdı. O zaman İslam və ya Ərəb dünyasında yaşayan hər kəs [11 sentyabr hücumlarından] məmnun olmadığını deyərsə, yalan danışar. Amma insanlar, şübhəsiz ki, günahsız insanların öldürülməsinə təəssüflənirlər”.
Hələbdə adının açıqlanmasını istəməyən bir xristian qadın dedi: “Onlar Hələbi ələ keçirdiklərini dedikləri gün sanki “Titanik” batdı. Lakin qarət olmadı və ertəsi gün mağazalar və restoranlar açıldı. Hər kəs şokda idi, çünki onlar bizimlə gözəl rəftar edirdilər. Onlar qorxulu görünürlər”.
Colanini ABŞ hələ də terrorçu kimi səciyyələndirirlər. Vaşinqton Colanini tutana 10 milyon dollar mükafat təklif edir. Lakin Bəşər Əsəd rejiminin süqutu halında Suriyanın hakimi olmaq üçün potensial namizəd kimi təqdim edir.
Əsl adı Əhməd Hüseyn əl-Şaraa olan Colani 1967-ci ildə İsrailin işğal etdiyi Colan Təpələrində doğulub. O, köklərinə istinad edən Colani adını qəbul edib. 2012-ci ildə İŞİD-lə, “Əl-Qaidə” ilə əlaqələrini kəsib. 2016-cı ildə və o vaxtdan bəri hər iki təşkilatla qanlı kampaniyalarda vuruşub.
“Onun və qrupunun İŞİD və “Əl-Qaidə” ilə əlaqəsi çox səmimidir”, - bunu Vaşinqton Yaxın Şərq Siyasəti İnstitutunun baş elmi işçisi Aaron Zelin bildirib.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 04-12-2024 11:57 | Bölmə: Slayd

Əbu Məhəmməd əl-Colani 2003-cü ilin martında Dəməşqdə avtobusa minərək, Amerikanın İraqa yaxınlaşan işğalını dəf etmək istəyən könüllü yoldaşları ilə səhradan Bağdada doğru yola düşdü. O, 2011-ci ildə İraqda Amerikanın idarə etdiyi əsir düşərgəsində 5 il qaldıqdan sonra vətənə qayıdanda İŞİD-in qurucusu Əbubəkr əl-Bağdadinin emissarı idi. Colani Suriyaya nağd pul dolu çantalar və ekstremist hərəkatı dünyaya çatdırmaq missiyası ilə gəlmişdi.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Wall Street Journal” yazıb.
Təhlildə qeyd olunur:
Keçən həftə 42 yaşlı Colani Suriyanın ikinci ən böyük şəhəri Hələbə qruplaşmasının dominantlıq etdiyi “Heyət Təhrir əl-Şam”ın (HTŞ) - Türkiyənin dəstəklədiyi üsyançı qüvvələrin aparıcı komandiri kimi zəfərlə daxil oldu. Onun gözlənilməz və sürətli qələbəsi, dramaturgiyadan məhrum olmayan Yaxın Şərqdə ən dramatik anlardan birini qeyd edir.
İŞİD-in 2014-cü ildə İraqın ikinci ən böyük şəhəri Mosulu ələ keçirməsi ilə müqayisədə şok dəyəri və strateji əhəmiyyəti ilə Hələbin süqutu indiyədək çox fərqli bir hadisə olub.
Yaxın Şərq Media Tədqiqat İnstitutunun vitse-prezidenti və Dövlət Departamentinin terrorla mübarizə üzrə keçmiş koordinatoru Alberto Miguel Fernandes bildirib: "Onlar oyunu necə oynamağı öyrəndilər. Onlarda hələ də ekstremist ideologiya adlandıracağımız şey var, lakin axmaq ekstremist deyillər, millətçi ekstremistlərdir. Covlani bilir ki, o, məsələn, azlıqlara münasibətdə tonunu mülayimləşdirməlidir, çünki bu, Qərbdəki insanların onun üzünə atacağı bir şeydir”.
Colaninin transformasiyasının nə dərəcədə həqiqi olduğu və onun mötədilliyə çağırışlarının Əsəd rejimini dəyişdirmək axtarışlarını davam etdirərkən nə dərəcədə digər suriyalıları və Qərbi rahatlığa sövq etmək məqsədi daşıdığı bəlli deyil. Əfqanıstandakı “Taliban” da 2021-ci ildə hakimiyyəti ələ keçirməzdən əvvəl inklüziv hökumət və qadınların hüquqlarına daha çox hörmət vəd edib, lakin o vaxtdan qadınları iş yerindən və təhsildən sıxışdırıb, 2001-ci ilə, ABŞ-nın işğalından əvvəl idarə etdiyi üsula qayıdıb.
“İraqda kiçik bir suriyalı cihadçıdan Suriya inqilabının liderinə çevrilmə? Mən çox şübhələnirəm, - bunu Lion 2 Universitetinin Suriya üzrə mütəxəssisi Fabris Balanş deyib:
- Bəli, Colani yəqin ki, yaşlandıqca daha burjua olub və ola bilsin, radikal ideologiyasının bir hissəsindən imtina edib. Amma məncə, onun əsl niyyətlərini gizlədərək təqiyyə oyunu oynaması ehtimalı daha çoxdur”.
Hüquq müdafiəçiləri HTŞ-yə tənqidi fikirlər səsləndirən fəalları, jurnalistləri və digər mülki şəxsləri özbaşına həbs etməkdə günahlandırıb və həbsdə olanların işgəncə və pis rəftara məruz qaldığını iddia edib. Colani bu ittihamları rədd edir.
“Onlar qlobal cihaddan yerli rejimə keçdilər və indi avtoritar meyllərinə görə ərəb dünyasındakı bir çox rejimlərə bənzəyirlər”.
Afinalı xarici siyasət analitiki Corc Meneşyanın sözlərinə görə, Hələbi zəbt etdikdən sonra Colani döyüşçüləri bəzi xristian evlərinin qapılarını döyüb və sakinlərə sülhlə gəldiklərini söyləyiblər. “Onlara deyiblər ki, Milad bayramınızı qeyd edə bilərsiniz”.
HTŞ-nin Hələbi ələ keçirməsindən sonra əsasən xristianların yaşadığı məhəllədəki bazarda lentə alınan videoda Milad ağacı görünür. Bu təminatlara baxmayaraq, çoxları ehtiyatlı davranır. Meneşyan bildirib:
“Onların rəhbərliyi azlıqlara hörmət edəcəklərini söyləsə belə, hər bir döyüşçünü idarə edə bilməzlər”.
Həqiqətən də, HTŞ sıralarında yüzlərlə, hətta minlərlə xarici döyüşçünün – çeçenlər, türklər, iraqlılar, orta asiyalılar və xüsusən də Çinin Sincan şəhərindən olan uyğurların olması beynəlxalq ictimaiyyət üçün əsas məsələdir. 2020-ci ildə Beynəlxalq Böhran Qrupu ilə görüşdə bu adamlar haqqında soruşduqda Colani Suriyadan kənarda heç kim üçün təhlükə yaratmadıqlarını söyləyib.
“Uyğurlar Çində təqiblərlə üzləşir və bunu qətiyyətlə pisləyirik. Onların gedəcək başqa yerləri yoxdur. Təbii ki, onlara rəğbət bəsləyirəm. Ancaq onların Çindəki mübarizəsi bizim deyil, ona görə də deyirik ki, qaydalarımıza əməl etdikləri müddətcə burada xoş qarşılanırlar”.
2021-ci ildə Suriyanın İdlib şəhərində verdiyi müsahibədə Colani 2001-ci ilin 11 sentyabrını, “Əl-Qaidə”nin Amerikaya hücumlarını və ya İraqda ABŞ qoşunlarına qarşı döyüşməsini qeyd etdiyinə görə peşman olmadığını söyləyib.
“Əgər Amerikanın iştirakı olmasaydı, müqavimət də olmazdı. O zaman İslam və ya Ərəb dünyasında yaşayan hər kəs [11 sentyabr hücumlarından] məmnun olmadığını deyərsə, yalan danışar. Amma insanlar, şübhəsiz ki, günahsız insanların öldürülməsinə təəssüflənirlər”.
Hələbdə adının açıqlanmasını istəməyən bir xristian qadın dedi: “Onlar Hələbi ələ keçirdiklərini dedikləri gün sanki “Titanik” batdı. Lakin qarət olmadı və ertəsi gün mağazalar və restoranlar açıldı. Hər kəs şokda idi, çünki onlar bizimlə gözəl rəftar edirdilər. Onlar qorxulu görünürlər”.
Colanini ABŞ hələ də terrorçu kimi səciyyələndirirlər. Vaşinqton Colanini tutana 10 milyon dollar mükafat təklif edir. Lakin Bəşər Əsəd rejiminin süqutu halında Suriyanın hakimi olmaq üçün potensial namizəd kimi təqdim edir.
Əsl adı Əhməd Hüseyn əl-Şaraa olan Colani 1967-ci ildə İsrailin işğal etdiyi Colan Təpələrində doğulub. O, köklərinə istinad edən Colani adını qəbul edib. 2012-ci ildə İŞİD-lə, “Əl-Qaidə” ilə əlaqələrini kəsib. 2016-cı ildə və o vaxtdan bəri hər iki təşkilatla qanlı kampaniyalarda vuruşub.
“Onun və qrupunun İŞİD və “Əl-Qaidə” ilə əlaqəsi çox səmimidir”, - bunu Vaşinqton Yaxın Şərq Siyasəti İnstitutunun baş elmi işçisi Aaron Zelin bildirib.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 13:20
Su problemi milyardlarla insanı risk altında qoyur
Bu gün, 11:35
Daha bir asteroid sürətlə Yerə doğru irəliləyir
Dünən, 22:16
Müəllimlərin sertifikatlaşdırılması prosesi başlayır
Dünən, 17:54
Prezident Dövlət Proqramını təsdiqləyib
Dünən, 13:54
Məhkəmə hüquq müdafiəçisi barəsində qərar verib
16-09-2025, 16:07
Deputat: Şərtimizi yerinə yetirsinlər, sülh sazişinə hazırlaşaq
16-09-2025, 11:57
Yeni qadağa Rusiya-NATO müharibəsinə səbəb ola bilər
16-09-2025, 11:42
İlin ikinci Günəş tutulması baş verəcək
16-09-2025, 09:07
Okeanlarda 14 min ton qızıl var
15-09-2025, 15:11
Kəlbəcərə köç karvanı gedib - (Yenilənib)
15-09-2025, 13:02
Qarabağda ermənilərin gizli silah anbarları var
15-09-2025, 09:39
İlham Əliyev Xocalı rayonunun Seyidbəyli kəndində olub - Fotolar
14-09-2025, 18:40
İlham Əliyev Qırmızı Bazar, Hadrut qəsəbələri və Sos kəndinin sakinləri ilə görüşüb - (Yenilənib) - Fotolar
14-09-2025, 17:39
İlham Əliyev Xankəndidə açılışlarda iştirak edib - Fotolar
14-09-2025, 15:37
İlham Əliyev Xocavəndin Qırmızı Bazar qəsəbəsində olub - Fotolar
14-09-2025, 14:57
Azərbaycan prezidenti Xocavəndin Sos kəndinə səfər edib - Fotolar
14-09-2025, 13:50
İlham Əliyev Hadrut qəsəbəsində olub - (Yenilənib) - Fotolar
14-09-2025, 13:17
Prezident Füzulidə - Qaraxanbəyli kəndinin təməli qoyulub - Fotolar
14-09-2025, 11:49
Qar və leysan yağır, çaylardan sel keçir
13-09-2025, 18:41
Xocalının Daşbulaq kəndinə ilk köç olub - (Yenilənib)
12-09-2025, 10:50
Zülfüqarov: Regiondankənar qüvvələr Ermənistana təzyiqlər göstərirlər
12-09-2025, 09:10
Güclü maqnit qasırğaları gözlənilir
12-09-2025, 00:10
Zelenski liderləri üçtərəfli sammitə çağırır
11-09-2025, 14:21
Hərbi ekspert: Polşa, Avropa və NATO müharibəyə hazır deyil
11-09-2025, 13:31
Professor: Hər iki ölkədə sülhə qarşı çıxanlar var
11-09-2025, 11:55
Su qıtlığının qarşısını almaq mümkün deyil
11-09-2025, 10:51
Beş dövlət BMT Təhlükəsizlik Şurasının təcili iclasını tələb edir
11-09-2025, 10:33
Sabah daha 4 itkin-şəhidimiz dəfn olunacaq - Siyahı
11-09-2025, 10:28
Putin Avropanı vurmağa davam edəcək
11-09-2025, 10:02
Bakının bəzi küçələrində nəqliyyatın hərəkəti məhdudlaşdırılacaq
11-09-2025, 09:46
Marsda həyat izləri aşkar ediblər
11-09-2025, 06:10
Qarabağa növbəti köç karvanları gedib - (Yenilənib)
10-09-2025, 14:28
Zülfüqarov: Rusiya ilə münasibətlərimiz əvvəlki səviyyəyə qayıtmayacaq
10-09-2025, 12:48
Zənginlərin ümumi sərvəti 6,6 trilyon dolları keçir - Siyahı
10-09-2025, 10:54
Tramp Avropanı Rusiyaya sanksiyalar tətbiq etməyə çağırır
10-09-2025, 10:19
Putin müharibəni genişləndirir, növbəti hədəf Polşadır
10-09-2025, 09:31
Güclü küləklə bağlı təhlükə xəbərdarlığı edilib
10-09-2025, 09:22
Hikmət Hacıyev ABŞ-da senatorlarla görüşüb - Fotolar
9-09-2025, 11:33
Sualtı silahlanma yarışı sürətlənir
9-09-2025, 09:10
Etibar Məmmədov aktiv siyasətə qayıda bilər