19:05 / 09-09-2025
Müəllimlərin işə qəbulu: apellyasiya nəticələri elan olunub
18:57 / 09-09-2025
Ceyhun Bayramov Aİ-nin yeni nümayəndəsini qəbul edib
18:02 / 09-09-2025
Əmək pensiyaları artırılacaq
17:47 / 09-09-2025
Növbəti dörd gündə güclü külək əsəcək - Xəbərdarlıq
17:25 / 09-09-2025
Nəqliyyat Agentliyində nöqsanlar aşkarlanıb
17:25 / 09-09-2025
Nepal prezidenti istefa verib? - Yenilənib
17:24 / 09-09-2025
“İblis” yeni təqdimatda nümayiş olunacaq
17:11 / 09-09-2025
"Abzas Media"çılarla bağlı qərar verilib
17:01 / 09-09-2025
Əli Əsədov Liman şəhərinin Baş planını təsdiqləyib
16:55 / 09-09-2025
Mutvalı Şıxlinskinin həbs müddətini uzadılıb
16:39 / 09-09-2025
Polşa Belarusla sərhədi tamamilə bağlayacaq
16:31 / 09-09-2025
DÇ-2026: Azərbaycan-Ukrayna oyununa 8 minə yaxın bilet satılıb
16:19 / 09-09-2025
Komandan: "Nazirə rütbələri bir pillə aşağı salmaq səlahiyyəti verilməlidir"
16:06 / 09-09-2025
İki dövlət qurumunda yoxlama aparılır
15:53 / 09-09-2025
Qüdrət Həsənquliyev: "Zabitlərə ev verməkdənsə, onlara..."
15:52 / 09-09-2025
Şirkət direktoru və digərlərinin cəzası azaldılıb
15:48 / 09-09-2025
Məhkəmə Qabil Məmmədovla bağlı qərar verib
15:09 / 09-09-2025
Azərbaycanın U-19 millisi Polşaya böyük hesabla uduzub
14:52 / 09-09-2025
Azərbaycan Kuboku: püşkatma mərasimi olacaq
14:38 / 09-09-2025
Ukraynaya 2 milyon mərmi çatdırmağı planlaşdırırlar
14:34 / 09-09-2025
Şuşada polis postunun suyunu qəsdən kəsən hotel sahibi həbs olunub
14:18 / 09-09-2025
İftixar Piriyev İrəvan Teatrının direktoru vəzifəsindən azad olunub
13:55 / 09-09-2025
Bakıda çoxmillətli birgə xüsusi təyinatlı qüvvələr təlimi keçirilir
13:25 / 09-09-2025
Milli Məclisdə xüsusi iclas keçirilib - (Yenilənib)
13:15 / 09-09-2025
Sabahın hava proqnozu açqlanıb
13:11 / 09-09-2025
Avropa çempionatı: millimiz bu gün oyuna çıxacaq
13:08 / 09-09-2025
Cəlaloğlu: Azərbaycan və Ermənistan arasında əməkdaşlıq formasına keçid baş verib
13:02 / 09-09-2025
Sumqayıtda avtoxuliqanlar saxlanılıb
18:25 / 06-09-2025
Ukrayna və Rusiya yeni əsir mübadilələrinə hazırlaşır
18:42 / 05-09-2025
Daşkəsənin Alaxançallı kəndində sel fəsadlar törədib
22:31 / 05-09-2025
İşçi qrupu növbəti iclasını keçirib - Fotolar
18:05 / 07-09-2025
Şəmkirdə təcili yardım maşını körpüdən aşıb, xəsarət alanlar var
09:10 / 09-09-2025
Etibar Məmmədov aktiv siyasətə qayıda bilər
13:20 / 07-09-2025
Bu gün əlavə imtahan keçirilib - (Yenilənib)
22:21 / 05-09-2025
Bakı-Tehran-Bakı aviareysi bərpa olunur
23:31 / 08-09-2025
“Tesla” ABŞ-da bazar payını itirir
08:57 / 05-09-2025
Yeni film reytinq cədvəlində yüksək səs toplayıb - Foto
00:57 / 08-09-2025
İlin son Ay tutulması başa çatıb - (Yenilənib)
11:56 / 08-09-2025
Bakıda “KamAZ” avtomobilin üzərinə aşıb, ölən var - Fotolar - Yenilənib
15:09 / 05-09-2025
Kabab qonaqlığı - Hekayə
Tramp İranı dalana sıxır - Tehran Rusiya və Çinə ümid edir
Tarix: 09-01-2025 20:31 | Bölmə: Slayd
2024-cü il İran üçün çətin oldu, çünki prezident İbrahim Rəisinin helikopter qəzasında ölümündən sonra ölkə tələsik yeni başçı seçmək məcburiyyətində qaldı. Məsud Pezeşkianın başçılığı ilə hakimiyyətə gələn islahatçılar, diplomatiyaya dayaqlansalar da, İsraillə asimmetrik münaqişədə heç də zəifləmədilər.
2025-ci il Tehran üçün yeni çağırışlar hazırlayır ki, bunlardan biri də respublikaçı Donald Trampın Ağ evə qayıtmasıdır. İndi iranlılar davam edən mübarizədə nəinki israillilərə təslim olmamaq, həm də Vaşinqtonun səyləri ilə dərindən təcrid olunmamaq problemi ilə üzləşirlər.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Regnum” yazıb.
Rusiya nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
Tehranın prioriteti İsraillə münaqişədə iştirak edən əsas “Proxy” bölmələrinin döyüş qabiliyyətini bərpa etməkdir. İlk növbədə, Livan “Hizbullah”ının. Ağ evdə “növbə dəyişikliyi” baş verərkən və vəzifədən gedən demokrat administrasiya Təl-Əvivi həddindən artıq gərginlikdən saxlamağa davam edərkən bu, qısa zamanda edilməlidir.
Tramp münaqişənin sülh yolu ilə sona çatmasına sadiq olsa da, İsrailin İranı devirmək ambisiyaları daha çox güclənəcək. Bundan əlavə, Tehran üçün son bir ildə IDF (İsrail ordusu – red.) ilə birbaşa qarşılaşmayanları qarşıdurmanın yeni raunduna əvvəlcədən hazırlamaq vacibdir. Söhbət yəmənli husilərdən və İraq “Haşdi-Şəabi”sindən gedir. Ötən il rəsmi Təl-Əviv onların hər ikisinə “qara işarə” qoyub, “Hizbullah” üslubunda qisas alacağını vəd edib.
Əgər israillilərin Yəmənə çatması hələ də problemlidirsə (baxmayaraq ki, onlar vaxtaşırı limanın nəqliyyat infrastrukturuna hava zərbələri endirməyə çalışırlar), Suriya ərazisindən İraqa simvolik hücum həyata keçirilə bilər.
Üstəlik, orada əvvəllər təqdim edilən məhdud İsrail kontingenti özünü kifayət qədər azad hiss edir və silahlı müqavimətlə qarşılaşmır.
Ağ ev İranın İraqdakı etibarlı nümayəndələrinə zərbə endirilməsini dəstəkləyə bilər.
Diplomatik oyunlar
Rəsmi Tehran diplomatik vasitələrə üstünlük verir, vəkil qrupların gücündən az olmayan. İsraillə münaqişəyə baxmayaraq, o, ümumiyyətlə, ayrı-ayrı regional məsələlərdə kompromislər axtarmağa hazır olan dövlət imicini qoruyub saxlamağa davam edib.
2025-ci ildə Tehran çox güman ki, əsas ərəb həmkarları - Səudiyyə Ərəbistanı, Misir və müəyyən dərəcədə BƏƏ ilə daha da detensiyaya diqqət yetirəcək. Bu ərazilərdəki diplomatik manevrlərə təkcə “regional zorakılıq” imicini itirmək cəhdi kimi deyil, həm də İsrailə qarşı əks oyun kimi baxmaq lazımdır.
Qahirə və Əbu-Dabi artıq Təl-Əvivin müttəfiqləridir və Ər-Riyad da (bir qədər tərəddüdlə də olsa) yəhudi dövlətinin rəsmi tanınmasına doğru irəliləyir. İranla yaxşı və etibarlı münasibətlər ərəblərin ona qarşı yönəlmiş İsrail avantüralarını dəstəkləmək motivasiyasını bir qədər zəiflədəcək.
Bu taktika artıq 2024-cü ildə ilk bəhrəsini verib. O zaman əksər ərəb dövlətləri müxtəlif bəhanələrlə anti-İran koalisiyasında iştirakdan yayındılar və Qırmızı dənizdə gəmiçiliyi qorumaq missiyasını dəstəkləmədilər.
Trampdan gözlənti
Tehran əsas supergüc nəhəngləri ilə balanslaşdırılmış qarşılıqlı əlaqə vasitəsilə regional mövqelərini qismən gücləndirmək niyyətindədir.
Gözlənildiyi kimi, ən çox diqqəti Rusiya ilə yaxınlaşma cəlb edib, onun çərçivəsində 2025-ci ilin yanvarında hərtərəfli strateji tərəfdaşlıq haqqında sazişin imzalanması gözlənilir.
Tədbir iki ölkə arasında münasibətlərdə mühüm mərhələni qeyd edir və İran elitaları tərəfindən Rusiyanın tərəfdaş kimi qəbul edilməsinin davamlılığını, eləcə də Tehranda “nüfuzlu dostların” olmasını nümayiş etdirir.
İranlılar Çini də unutmurlar: onda “qlobal investor” kimi maraqlıdır. İran hökuməti Çinin “Bir Kəmər-Bir Yol Təşəbbüsü” adı altında bu ölkəyə sanksiya təzyiqlərini yumşaltmağa və ticarət dövriyyəsini artırmağa ümid edir.
Bundan əlavə, İran və Çin həm ikitərəfli, həm də BRİKS-in himayəsi altında pilotsuz texnologiyaların birgə inkişafına, hərbi və texnoloji tərəfdaşlıqlara maraq göstərirlər.
İran hökuməti ABŞ-la ünsiyyət qurmaqda xüsusilə çətin anlar yaşayacaq. Tehranın ehtiyatlı detensiya (o cümlədən “nüvə sazişinin” bərpası yolu ilə) istiqamətindəki kursu, əsasən, demokratlar üçün hesablanmışdır, respublikaçıların regional məqsədləri, eləcə də Trampın özünün maraqları ilə zəif ziddiyyət təşkil edir.
ABŞ-nın yeni prezidenti rəqibləri ilə güzəştə getməkdənsə, onlara şərtlər diktə etmək niyyətindədir. Trampın müşavirlərinin əhəmiyyətli hissəsinin İsrailyönümlü olduğunu nəzərə alsaq, respublikaçılardan Tehrana qarşı xüsusi lütf gözləmək olmaz.
Bununla belə, Trampın ümumi çəkişməsinə baxmayaraq, İran üçüncü ölkələr vasitəsilə Vaşinqtonla danışıq qurmaq şansına malikdir. Xüsusilə, əvvəllər onların dialoqunda vasitəçi kimi çıxış etməyə çalışan Oman vasitəsilə.
Maraqlıdır ki, “Oman Təşəbbüsü”ndən bəhs edərkən Muskat “Trampın ətrafı”na istinad edir ki, bu da respublikaçıların Yaxın Şərqdəki əsas “qırmızı xətləri” müzakirə etmək istəyini göstərir.
2025-ci ildə İran Moskva və Pekinlə dostluğu ilə ABŞ-dan olan təzyiqlərə qarşı çıxmağa çalışacaq.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 09-01-2025 20:31 | Bölmə: Slayd
2024-cü il İran üçün çətin oldu, çünki prezident İbrahim Rəisinin helikopter qəzasında ölümündən sonra ölkə tələsik yeni başçı seçmək məcburiyyətində qaldı. Məsud Pezeşkianın başçılığı ilə hakimiyyətə gələn islahatçılar, diplomatiyaya dayaqlansalar da, İsraillə asimmetrik münaqişədə heç də zəifləmədilər.
2025-ci il Tehran üçün yeni çağırışlar hazırlayır ki, bunlardan biri də respublikaçı Donald Trampın Ağ evə qayıtmasıdır. İndi iranlılar davam edən mübarizədə nəinki israillilərə təslim olmamaq, həm də Vaşinqtonun səyləri ilə dərindən təcrid olunmamaq problemi ilə üzləşirlər.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Regnum” yazıb.
Rusiya nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
Tehranın prioriteti İsraillə münaqişədə iştirak edən əsas “Proxy” bölmələrinin döyüş qabiliyyətini bərpa etməkdir. İlk növbədə, Livan “Hizbullah”ının. Ağ evdə “növbə dəyişikliyi” baş verərkən və vəzifədən gedən demokrat administrasiya Təl-Əvivi həddindən artıq gərginlikdən saxlamağa davam edərkən bu, qısa zamanda edilməlidir.
Tramp münaqişənin sülh yolu ilə sona çatmasına sadiq olsa da, İsrailin İranı devirmək ambisiyaları daha çox güclənəcək. Bundan əlavə, Tehran üçün son bir ildə IDF (İsrail ordusu – red.) ilə birbaşa qarşılaşmayanları qarşıdurmanın yeni raunduna əvvəlcədən hazırlamaq vacibdir. Söhbət yəmənli husilərdən və İraq “Haşdi-Şəabi”sindən gedir. Ötən il rəsmi Təl-Əviv onların hər ikisinə “qara işarə” qoyub, “Hizbullah” üslubunda qisas alacağını vəd edib.
Əgər israillilərin Yəmənə çatması hələ də problemlidirsə (baxmayaraq ki, onlar vaxtaşırı limanın nəqliyyat infrastrukturuna hava zərbələri endirməyə çalışırlar), Suriya ərazisindən İraqa simvolik hücum həyata keçirilə bilər.
Üstəlik, orada əvvəllər təqdim edilən məhdud İsrail kontingenti özünü kifayət qədər azad hiss edir və silahlı müqavimətlə qarşılaşmır.
Ağ ev İranın İraqdakı etibarlı nümayəndələrinə zərbə endirilməsini dəstəkləyə bilər.
Diplomatik oyunlar
Rəsmi Tehran diplomatik vasitələrə üstünlük verir, vəkil qrupların gücündən az olmayan. İsraillə münaqişəyə baxmayaraq, o, ümumiyyətlə, ayrı-ayrı regional məsələlərdə kompromislər axtarmağa hazır olan dövlət imicini qoruyub saxlamağa davam edib.
2025-ci ildə Tehran çox güman ki, əsas ərəb həmkarları - Səudiyyə Ərəbistanı, Misir və müəyyən dərəcədə BƏƏ ilə daha da detensiyaya diqqət yetirəcək. Bu ərazilərdəki diplomatik manevrlərə təkcə “regional zorakılıq” imicini itirmək cəhdi kimi deyil, həm də İsrailə qarşı əks oyun kimi baxmaq lazımdır.
Qahirə və Əbu-Dabi artıq Təl-Əvivin müttəfiqləridir və Ər-Riyad da (bir qədər tərəddüdlə də olsa) yəhudi dövlətinin rəsmi tanınmasına doğru irəliləyir. İranla yaxşı və etibarlı münasibətlər ərəblərin ona qarşı yönəlmiş İsrail avantüralarını dəstəkləmək motivasiyasını bir qədər zəiflədəcək.
Bu taktika artıq 2024-cü ildə ilk bəhrəsini verib. O zaman əksər ərəb dövlətləri müxtəlif bəhanələrlə anti-İran koalisiyasında iştirakdan yayındılar və Qırmızı dənizdə gəmiçiliyi qorumaq missiyasını dəstəkləmədilər.
Trampdan gözlənti
Tehran əsas supergüc nəhəngləri ilə balanslaşdırılmış qarşılıqlı əlaqə vasitəsilə regional mövqelərini qismən gücləndirmək niyyətindədir.
Gözlənildiyi kimi, ən çox diqqəti Rusiya ilə yaxınlaşma cəlb edib, onun çərçivəsində 2025-ci ilin yanvarında hərtərəfli strateji tərəfdaşlıq haqqında sazişin imzalanması gözlənilir.
Tədbir iki ölkə arasında münasibətlərdə mühüm mərhələni qeyd edir və İran elitaları tərəfindən Rusiyanın tərəfdaş kimi qəbul edilməsinin davamlılığını, eləcə də Tehranda “nüfuzlu dostların” olmasını nümayiş etdirir.
İranlılar Çini də unutmurlar: onda “qlobal investor” kimi maraqlıdır. İran hökuməti Çinin “Bir Kəmər-Bir Yol Təşəbbüsü” adı altında bu ölkəyə sanksiya təzyiqlərini yumşaltmağa və ticarət dövriyyəsini artırmağa ümid edir.
Bundan əlavə, İran və Çin həm ikitərəfli, həm də BRİKS-in himayəsi altında pilotsuz texnologiyaların birgə inkişafına, hərbi və texnoloji tərəfdaşlıqlara maraq göstərirlər.
İran hökuməti ABŞ-la ünsiyyət qurmaqda xüsusilə çətin anlar yaşayacaq. Tehranın ehtiyatlı detensiya (o cümlədən “nüvə sazişinin” bərpası yolu ilə) istiqamətindəki kursu, əsasən, demokratlar üçün hesablanmışdır, respublikaçıların regional məqsədləri, eləcə də Trampın özünün maraqları ilə zəif ziddiyyət təşkil edir.
ABŞ-nın yeni prezidenti rəqibləri ilə güzəştə getməkdənsə, onlara şərtlər diktə etmək niyyətindədir. Trampın müşavirlərinin əhəmiyyətli hissəsinin İsrailyönümlü olduğunu nəzərə alsaq, respublikaçılardan Tehrana qarşı xüsusi lütf gözləmək olmaz.
Bununla belə, Trampın ümumi çəkişməsinə baxmayaraq, İran üçüncü ölkələr vasitəsilə Vaşinqtonla danışıq qurmaq şansına malikdir. Xüsusilə, əvvəllər onların dialoqunda vasitəçi kimi çıxış etməyə çalışan Oman vasitəsilə.
Maraqlıdır ki, “Oman Təşəbbüsü”ndən bəhs edərkən Muskat “Trampın ətrafı”na istinad edir ki, bu da respublikaçıların Yaxın Şərqdəki əsas “qırmızı xətləri” müzakirə etmək istəyini göstərir.
2025-ci ildə İran Moskva və Pekinlə dostluğu ilə ABŞ-dan olan təzyiqlərə qarşı çıxmağa çalışacaq.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 18:02
Əmək pensiyaları artırılacaq
Bu gün, 11:33
Sualtı silahlanma yarışı sürətlənir
Bu gün, 09:10
Etibar Məmmədov aktiv siyasətə qayıda bilər
Bu gün, 08:20
Netanyahu Qəzza əhalisini bölgəni tərk etməyə çağırır
Dünən, 23:20
ABŞ düşüncələrə nəzarət etməyə çalışır
Dünən, 17:09
Ali təhsil müəssisələrinə qeydiyyat müddəti uzadılıb
Dünən, 15:43
Prezident Təşkilat Komitəsi yaradıb - Sərəncam
Dünən, 15:40
Professor: Rusiya tədricən Çinin təsirinə düşür
Dünən, 12:43
Rusiyaya qarşı daha sərt sanksiyalar hazırlanır
Dünən, 11:09
Ukraynanı üç hissəyə bölürlər
Dünən, 00:57
İlin son Ay tutulması başa çatıb - (Yenilənib)
7-09-2025, 13:20
Bu gün əlavə imtahan keçirilib - (Yenilənib)
7-09-2025, 10:47
Kiyev "İskəndər" raketlərinin hədəfinə çevrilib - Foto
5-09-2025, 22:21
Bakı-Tehran-Bakı aviareysi bərpa olunur
5-09-2025, 15:46
ABŞ altı ölkəni böyük təhlükə ilə üz-üzə qoyur
5-09-2025, 12:56
Rusiya XİN AZAL-ın vurulan təyyarəsi ilə bağlı yalan məlumat yayıb
5-09-2025, 11:39
Ukraynaya 10 min sülhməramlı yerləşdirmək istəyirlər
5-09-2025, 11:19
Əfqanıstanda zəlzələ: 2200-dən çox insan ölüb
4-09-2025, 16:06
Çin dünyaya meydan oxuyur - Hərbi ekspert
4-09-2025, 11:53
100 min əsgər hücuma hazırlaşır
4-09-2025, 11:13
ŞƏT-də daxili didişmələr: Azərbaycan hansı tərəfdədir?
4-09-2025, 10:22
ABŞ nümayəndələri Zəngəzur dəhlizini müzakirə etməyə gəlirlər
4-09-2025, 08:01
Asteroid Yer kürəsinin yanından keçib
3-09-2025, 19:08
Putin: Azərbaycanla Rusiya arasında problemlər var, amma...
3-09-2025, 18:40
Universitetlərin boş qalan yerlərinə qəbulun nəticələri elan olunub
3-09-2025, 18:03
Putin Zelenskini Moskvaya dəvət edib
3-09-2025, 13:51
İsrail təyyarələri Türkiyə səmasından istifadə edirmi?
3-09-2025, 12:48
Dünyanı məhv etmək gücünə malik raketlər nümayiş olunub
3-09-2025, 12:27
Daha bir güclü zəlzələ: 1400-dən çox insan həyatını itirib
2-09-2025, 16:05
Cəlaloğlu: Milli Məclis aprel işğalına siyasi qiymət verməlidir
2-09-2025, 15:28
Deputat: Hindistan Cənubi Qafqazda gərginlik yaratmağa çalışır
2-09-2025, 13:56
Rusiya Avropanın iki ölkəsində gərginlik yaradıb
2-09-2025, 12:16
Kiyevə hücum: insanlar metro stansiyalarına sığınıb
2-09-2025, 11:47
ABŞ və İsrailin müdaxiləsi: İranda nə rejim dəyişdi, nə də...
2-09-2025, 11:19
Elm və Təhsil Nazirliyində iki təyinat olub - Fotolar
2-09-2025, 07:40
Yerdə güclü geomaqnit qasırğası başlayıb
2-09-2025, 07:33
Masazırdakı yanğında iki nəfər ölüb - (Video)
1-09-2025, 18:10
Keçmiş sovet ölkələri sürətlə Rusiyadan uzaqlaşmağa məcburdur
1-09-2025, 16:45
Çində Azərbaycanla bağlı tarixi qərar verilə bilər
1-09-2025, 15:17
ATƏT-in Minsk Prosesi bağlanır - Qərar verilib
1-09-2025, 13:53
Kriminal avtoritet həbs olunub - Foto
1-09-2025, 12:31
Ərəb dünyası İsraildən uzaqlaşır, bəs Azərbaycan və Qazaxıstan?
1-09-2025, 08:55
Çində Əliyev-Ərdoğan görüşü keçirilib - (Yenilənib) - Foto
1-09-2025, 07:23
20-yə yaxın gəmi Qəzzanın blokadasını yarmağa gedir
31-08-2025, 15:02
İlham Əliyev Çində görüşlər keçirib - (Yenilənib) - Fotolar
Xalq artisti deyir ki, rəqqasların səhnə ömrü çox qısa olur. Bu az müddətdə uğur qazanmaq, əsl sənətkar kimi yetişmək üçün daha çox zəhmət çəkmək lazımıdır
Rus Dram Teatrının aktyoru deyir ki. bölgə teatrlarında diplomlu aktyor və rejissor tapmaq müşkül məsələdir
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
