00:07 / 10-01-2025
Sosialist Əməyi Qəhrəmanı vəfat edib
23:17 / 09-01-2025
Yanğınlar Los-Ancelesə 50 milyard dollar zərər vurub
23:05 / 09-01-2025
İran ordusu 1000 ədəd müasir PUA alıb
22:57 / 09-01-2025
Böyük Britaniyada bəzi şəhərlərə uçuşlar dayanıb - Havaya görə
22:53 / 09-01-2025
Ermənistanda aclıq başlaya bilər
22:27 / 09-01-2025
Trendyol 1-ci Liqası oyunlarının hakimləri açıqlanıb
21:33 / 09-01-2025
Salome Zurabişviliyə Kissincer təqaüdü verilib
21:14 / 09-01-2025
17 yaşlı şəxsin meyiti tapılıb
20:56 / 09-01-2025
İlon Mask Rusiya və Çin liderləri ilə gizli görüşüb
20:37 / 09-01-2025
Almaniya ehtiyatlarından vaz keçir
20:31 / 09-01-2025
Tramp İranı dalana sıxır - Tehran Rusiya və Çinə ümid edir
20:03 / 09-01-2025
Baş nazir Ukraynanı sərt tədbirlərlə hədələyir
19:36 / 09-01-2025
Rusiya ən ciddi ekoloji təhlükə ilə üzləşib
19:29 / 09-01-2025
Xəzər rayonunda narkopriton aşkar edilib - Foto
19:15 / 09-01-2025
Dövlətə xəyanətdə ittiham olunan şəxslərə hökm oxunub
18:03 / 09-01-2025
Departament müdiri AHİK sədrinin müşaviri təyin olunub
17:50 / 09-01-2025
Əməliyyat zamanı doğum gününü qeyd edən həkim hospitaldan uzaqlaşdırılıb
17:45 / 09-01-2025
Şamaxıda silahlı insident: "Arvadım dedi ki, bibin oğlu mənə əxlaqsız təklif edir..."
17:18 / 09-01-2025
Ramşteyndə Kiyevə 2027-ci ilədək dəstək planları təsdiqlənib
17:02 / 09-01-2025
XİN sözçüsü: "Ermənistan sülhdə maraqlıdırsa..."
16:56 / 09-01-2025
İranda onlarla ərəb şair və incəsənət xadimi həbs olunub
16:44 / 09-01-2025
Bakının məşhur bazarı köçürülür
16:40 / 09-01-2025
Elçin Səmədli Avropa çempionatının matçına təyinat alıb
16:13 / 09-01-2025
İlham Əliyev İrakli Kobaxidzeyə başsağlığı verib
15:56 / 09-01-2025
Qubadlıda yük avtomobili aşıb, sürücü xəsarət alıb
15:43 / 09-01-2025
İlyas İsmayılov reanimasiyaya yerləşdirilib
14:55 / 09-01-2025
Vəkil məhkəmə zalında həbs edilib
14:49 / 09-01-2025
İctimai fəal Rail Abbasov 6 il 6 ay azadlıqdan məhrum edilib
14:43 / 09-01-2025
Həqiqi hərbi xidmətdən tərxislə bağlı yeni mexanizm hazırlanır
14:26 / 09-01-2025
BMT Azərbaycan Prezidentinin müraciətini rəsmi sənəd kimi yayıb
10:49 / 08-01-2025
“Kino adamı kimi bir çox şeylər məni qane etmir” - Müsahibə
17:23 / 05-01-2025
Buzlaqların altında yadplanetlilərin stansiyası tapılıb - Foto
15:36 / 06-01-2025
Laçındakı mövqelərimiz yenidən atəşə tutulub
21:52 / 05-01-2025
Polşa XİN başçısı Ceyhun Bayramova zəng edib
00:02 / 06-01-2025
Bu şəxslər təltif olunub - Siyahı
18:43 / 05-01-2025
Bakıda bir qrup idmançı saxlanılıb - Yenilənib
10:05 / 06-01-2025
“Qızıl Qlobus” mükafatı: qaliblər seçilib
13:25 / 06-01-2025
Məşhur teleaparıcı özünü dilə-dişə salıb
18:47 / 05-01-2025
Bakıdan Varşavaya uçan təyyarədə texniki nasazlıq yaranıb
11:22 / 06-01-2025
"Zirə" klubu Abbas İbrahimlə vidalaşıb
13:06 / 05-01-2025
Sabah Bakıda yağış, dağlıq rayonlarda qar yağacaq
09:53 / 05-01-2025
Ermənistan Baş Qərargah rəisinin keçmiş birinci müavini həbs edilib
Tramp İranı dalana sıxır - Tehran Rusiya və Çinə ümid edir
Tarix: 09-01-2025 20:31 | Bölmə: Slayd
2024-cü il İran üçün çətin oldu, çünki prezident İbrahim Rəisinin helikopter qəzasında ölümündən sonra ölkə tələsik yeni başçı seçmək məcburiyyətində qaldı. Məsud Pezeşkianın başçılığı ilə hakimiyyətə gələn islahatçılar, diplomatiyaya dayaqlansalar da, İsraillə asimmetrik münaqişədə heç də zəifləmədilər.
2025-ci il Tehran üçün yeni çağırışlar hazırlayır ki, bunlardan biri də respublikaçı Donald Trampın Ağ evə qayıtmasıdır. İndi iranlılar davam edən mübarizədə nəinki israillilərə təslim olmamaq, həm də Vaşinqtonun səyləri ilə dərindən təcrid olunmamaq problemi ilə üzləşirlər.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Regnum” yazıb.
Rusiya nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
Tehranın prioriteti İsraillə münaqişədə iştirak edən əsas “Proxy” bölmələrinin döyüş qabiliyyətini bərpa etməkdir. İlk növbədə, Livan “Hizbullah”ının. Ağ evdə “növbə dəyişikliyi” baş verərkən və vəzifədən gedən demokrat administrasiya Təl-Əvivi həddindən artıq gərginlikdən saxlamağa davam edərkən bu, qısa zamanda edilməlidir.
Tramp münaqişənin sülh yolu ilə sona çatmasına sadiq olsa da, İsrailin İranı devirmək ambisiyaları daha çox güclənəcək. Bundan əlavə, Tehran üçün son bir ildə IDF (İsrail ordusu – red.) ilə birbaşa qarşılaşmayanları qarşıdurmanın yeni raunduna əvvəlcədən hazırlamaq vacibdir. Söhbət yəmənli husilərdən və İraq “Haşdi-Şəabi”sindən gedir. Ötən il rəsmi Təl-Əviv onların hər ikisinə “qara işarə” qoyub, “Hizbullah” üslubunda qisas alacağını vəd edib.
Əgər israillilərin Yəmənə çatması hələ də problemlidirsə (baxmayaraq ki, onlar vaxtaşırı limanın nəqliyyat infrastrukturuna hava zərbələri endirməyə çalışırlar), Suriya ərazisindən İraqa simvolik hücum həyata keçirilə bilər.
Üstəlik, orada əvvəllər təqdim edilən məhdud İsrail kontingenti özünü kifayət qədər azad hiss edir və silahlı müqavimətlə qarşılaşmır.
Ağ ev İranın İraqdakı etibarlı nümayəndələrinə zərbə endirilməsini dəstəkləyə bilər.
Diplomatik oyunlar
Rəsmi Tehran diplomatik vasitələrə üstünlük verir, vəkil qrupların gücündən az olmayan. İsraillə münaqişəyə baxmayaraq, o, ümumiyyətlə, ayrı-ayrı regional məsələlərdə kompromislər axtarmağa hazır olan dövlət imicini qoruyub saxlamağa davam edib.
2025-ci ildə Tehran çox güman ki, əsas ərəb həmkarları - Səudiyyə Ərəbistanı, Misir və müəyyən dərəcədə BƏƏ ilə daha da detensiyaya diqqət yetirəcək. Bu ərazilərdəki diplomatik manevrlərə təkcə “regional zorakılıq” imicini itirmək cəhdi kimi deyil, həm də İsrailə qarşı əks oyun kimi baxmaq lazımdır.
Qahirə və Əbu-Dabi artıq Təl-Əvivin müttəfiqləridir və Ər-Riyad da (bir qədər tərəddüdlə də olsa) yəhudi dövlətinin rəsmi tanınmasına doğru irəliləyir. İranla yaxşı və etibarlı münasibətlər ərəblərin ona qarşı yönəlmiş İsrail avantüralarını dəstəkləmək motivasiyasını bir qədər zəiflədəcək.
Bu taktika artıq 2024-cü ildə ilk bəhrəsini verib. O zaman əksər ərəb dövlətləri müxtəlif bəhanələrlə anti-İran koalisiyasında iştirakdan yayındılar və Qırmızı dənizdə gəmiçiliyi qorumaq missiyasını dəstəkləmədilər.
Trampdan gözlənti
Tehran əsas supergüc nəhəngləri ilə balanslaşdırılmış qarşılıqlı əlaqə vasitəsilə regional mövqelərini qismən gücləndirmək niyyətindədir.
Gözlənildiyi kimi, ən çox diqqəti Rusiya ilə yaxınlaşma cəlb edib, onun çərçivəsində 2025-ci ilin yanvarında hərtərəfli strateji tərəfdaşlıq haqqında sazişin imzalanması gözlənilir.
Tədbir iki ölkə arasında münasibətlərdə mühüm mərhələni qeyd edir və İran elitaları tərəfindən Rusiyanın tərəfdaş kimi qəbul edilməsinin davamlılığını, eləcə də Tehranda “nüfuzlu dostların” olmasını nümayiş etdirir.
İranlılar Çini də unutmurlar: onda “qlobal investor” kimi maraqlıdır. İran hökuməti Çinin “Bir Kəmər-Bir Yol Təşəbbüsü” adı altında bu ölkəyə sanksiya təzyiqlərini yumşaltmağa və ticarət dövriyyəsini artırmağa ümid edir.
Bundan əlavə, İran və Çin həm ikitərəfli, həm də BRİKS-in himayəsi altında pilotsuz texnologiyaların birgə inkişafına, hərbi və texnoloji tərəfdaşlıqlara maraq göstərirlər.
İran hökuməti ABŞ-la ünsiyyət qurmaqda xüsusilə çətin anlar yaşayacaq. Tehranın ehtiyatlı detensiya (o cümlədən “nüvə sazişinin” bərpası yolu ilə) istiqamətindəki kursu, əsasən, demokratlar üçün hesablanmışdır, respublikaçıların regional məqsədləri, eləcə də Trampın özünün maraqları ilə zəif ziddiyyət təşkil edir.
ABŞ-nın yeni prezidenti rəqibləri ilə güzəştə getməkdənsə, onlara şərtlər diktə etmək niyyətindədir. Trampın müşavirlərinin əhəmiyyətli hissəsinin İsrailyönümlü olduğunu nəzərə alsaq, respublikaçılardan Tehrana qarşı xüsusi lütf gözləmək olmaz.
Bununla belə, Trampın ümumi çəkişməsinə baxmayaraq, İran üçüncü ölkələr vasitəsilə Vaşinqtonla danışıq qurmaq şansına malikdir. Xüsusilə, əvvəllər onların dialoqunda vasitəçi kimi çıxış etməyə çalışan Oman vasitəsilə.
Maraqlıdır ki, “Oman Təşəbbüsü”ndən bəhs edərkən Muskat “Trampın ətrafı”na istinad edir ki, bu da respublikaçıların Yaxın Şərqdəki əsas “qırmızı xətləri” müzakirə etmək istəyini göstərir.
2025-ci ildə İran Moskva və Pekinlə dostluğu ilə ABŞ-dan olan təzyiqlərə qarşı çıxmağa çalışacaq.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 09-01-2025 20:31 | Bölmə: Slayd
2024-cü il İran üçün çətin oldu, çünki prezident İbrahim Rəisinin helikopter qəzasında ölümündən sonra ölkə tələsik yeni başçı seçmək məcburiyyətində qaldı. Məsud Pezeşkianın başçılığı ilə hakimiyyətə gələn islahatçılar, diplomatiyaya dayaqlansalar da, İsraillə asimmetrik münaqişədə heç də zəifləmədilər.
2025-ci il Tehran üçün yeni çağırışlar hazırlayır ki, bunlardan biri də respublikaçı Donald Trampın Ağ evə qayıtmasıdır. İndi iranlılar davam edən mübarizədə nəinki israillilərə təslim olmamaq, həm də Vaşinqtonun səyləri ilə dərindən təcrid olunmamaq problemi ilə üzləşirlər.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Regnum” yazıb.
Rusiya nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
Tehranın prioriteti İsraillə münaqişədə iştirak edən əsas “Proxy” bölmələrinin döyüş qabiliyyətini bərpa etməkdir. İlk növbədə, Livan “Hizbullah”ının. Ağ evdə “növbə dəyişikliyi” baş verərkən və vəzifədən gedən demokrat administrasiya Təl-Əvivi həddindən artıq gərginlikdən saxlamağa davam edərkən bu, qısa zamanda edilməlidir.
Tramp münaqişənin sülh yolu ilə sona çatmasına sadiq olsa da, İsrailin İranı devirmək ambisiyaları daha çox güclənəcək. Bundan əlavə, Tehran üçün son bir ildə IDF (İsrail ordusu – red.) ilə birbaşa qarşılaşmayanları qarşıdurmanın yeni raunduna əvvəlcədən hazırlamaq vacibdir. Söhbət yəmənli husilərdən və İraq “Haşdi-Şəabi”sindən gedir. Ötən il rəsmi Təl-Əviv onların hər ikisinə “qara işarə” qoyub, “Hizbullah” üslubunda qisas alacağını vəd edib.
Əgər israillilərin Yəmənə çatması hələ də problemlidirsə (baxmayaraq ki, onlar vaxtaşırı limanın nəqliyyat infrastrukturuna hava zərbələri endirməyə çalışırlar), Suriya ərazisindən İraqa simvolik hücum həyata keçirilə bilər.
Üstəlik, orada əvvəllər təqdim edilən məhdud İsrail kontingenti özünü kifayət qədər azad hiss edir və silahlı müqavimətlə qarşılaşmır.
Ağ ev İranın İraqdakı etibarlı nümayəndələrinə zərbə endirilməsini dəstəkləyə bilər.
Diplomatik oyunlar
Rəsmi Tehran diplomatik vasitələrə üstünlük verir, vəkil qrupların gücündən az olmayan. İsraillə münaqişəyə baxmayaraq, o, ümumiyyətlə, ayrı-ayrı regional məsələlərdə kompromislər axtarmağa hazır olan dövlət imicini qoruyub saxlamağa davam edib.
2025-ci ildə Tehran çox güman ki, əsas ərəb həmkarları - Səudiyyə Ərəbistanı, Misir və müəyyən dərəcədə BƏƏ ilə daha da detensiyaya diqqət yetirəcək. Bu ərazilərdəki diplomatik manevrlərə təkcə “regional zorakılıq” imicini itirmək cəhdi kimi deyil, həm də İsrailə qarşı əks oyun kimi baxmaq lazımdır.
Qahirə və Əbu-Dabi artıq Təl-Əvivin müttəfiqləridir və Ər-Riyad da (bir qədər tərəddüdlə də olsa) yəhudi dövlətinin rəsmi tanınmasına doğru irəliləyir. İranla yaxşı və etibarlı münasibətlər ərəblərin ona qarşı yönəlmiş İsrail avantüralarını dəstəkləmək motivasiyasını bir qədər zəiflədəcək.
Bu taktika artıq 2024-cü ildə ilk bəhrəsini verib. O zaman əksər ərəb dövlətləri müxtəlif bəhanələrlə anti-İran koalisiyasında iştirakdan yayındılar və Qırmızı dənizdə gəmiçiliyi qorumaq missiyasını dəstəkləmədilər.
Trampdan gözlənti
Tehran əsas supergüc nəhəngləri ilə balanslaşdırılmış qarşılıqlı əlaqə vasitəsilə regional mövqelərini qismən gücləndirmək niyyətindədir.
Gözlənildiyi kimi, ən çox diqqəti Rusiya ilə yaxınlaşma cəlb edib, onun çərçivəsində 2025-ci ilin yanvarında hərtərəfli strateji tərəfdaşlıq haqqında sazişin imzalanması gözlənilir.
Tədbir iki ölkə arasında münasibətlərdə mühüm mərhələni qeyd edir və İran elitaları tərəfindən Rusiyanın tərəfdaş kimi qəbul edilməsinin davamlılığını, eləcə də Tehranda “nüfuzlu dostların” olmasını nümayiş etdirir.
İranlılar Çini də unutmurlar: onda “qlobal investor” kimi maraqlıdır. İran hökuməti Çinin “Bir Kəmər-Bir Yol Təşəbbüsü” adı altında bu ölkəyə sanksiya təzyiqlərini yumşaltmağa və ticarət dövriyyəsini artırmağa ümid edir.
Bundan əlavə, İran və Çin həm ikitərəfli, həm də BRİKS-in himayəsi altında pilotsuz texnologiyaların birgə inkişafına, hərbi və texnoloji tərəfdaşlıqlara maraq göstərirlər.
İran hökuməti ABŞ-la ünsiyyət qurmaqda xüsusilə çətin anlar yaşayacaq. Tehranın ehtiyatlı detensiya (o cümlədən “nüvə sazişinin” bərpası yolu ilə) istiqamətindəki kursu, əsasən, demokratlar üçün hesablanmışdır, respublikaçıların regional məqsədləri, eləcə də Trampın özünün maraqları ilə zəif ziddiyyət təşkil edir.
ABŞ-nın yeni prezidenti rəqibləri ilə güzəştə getməkdənsə, onlara şərtlər diktə etmək niyyətindədir. Trampın müşavirlərinin əhəmiyyətli hissəsinin İsrailyönümlü olduğunu nəzərə alsaq, respublikaçılardan Tehrana qarşı xüsusi lütf gözləmək olmaz.
Bununla belə, Trampın ümumi çəkişməsinə baxmayaraq, İran üçüncü ölkələr vasitəsilə Vaşinqtonla danışıq qurmaq şansına malikdir. Xüsusilə, əvvəllər onların dialoqunda vasitəçi kimi çıxış etməyə çalışan Oman vasitəsilə.
Maraqlıdır ki, “Oman Təşəbbüsü”ndən bəhs edərkən Muskat “Trampın ətrafı”na istinad edir ki, bu da respublikaçıların Yaxın Şərqdəki əsas “qırmızı xətləri” müzakirə etmək istəyini göstərir.
2025-ci ildə İran Moskva və Pekinlə dostluğu ilə ABŞ-dan olan təzyiqlərə qarşı çıxmağa çalışacaq.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 20:56
İlon Mask Rusiya və Çin liderləri ilə gizli görüşüb
Dünən, 09:16
Yaponiya nüvə ölkəsinə çevrilir
8-01-2025, 21:31
Sosial şəbəkələrdəki qadağalar aradan qaldırılacaq
8-01-2025, 21:11
Ərdoğan Əliyevə zəng edib
8-01-2025, 17:02
Süni həyat yaradırlar
8-01-2025, 16:43
İsrail daha böyük təhlükə ilə üzləşəcək
8-01-2025, 15:44
İlham Əliyev İranın Milli Təhlükəsizlik üzrə Ali Şurasının katibini qəbul edib - Yenilənib
8-01-2025, 12:32
Azərbaycanın 3 gəmisi heyətlə birgə girov götürülüb - Rəsmi Bakı nota verib - (Yenilənib)
8-01-2025, 10:49
“Kino adamı kimi bir çox şeylər məni qane etmir” - Müsahibə
8-01-2025, 10:09
Ruslar Ukraynanın daha bir şəhərini işğal edib
7-01-2025, 19:16
Gömrük əməkdaşı 41 ədəd qızıl külçə ilə saxlanılıb
7-01-2025, 16:01
Büdcə təşkilatları işçilərinin əməkhaqları artırılıb
6-01-2025, 17:05
Daha bir təhlükəli virus dünyanı təhdid edir - Foto
6-01-2025, 16:13
Qarabağ separatçılarının məhkəməsinin vaxtı məlum olub
6-01-2025, 15:55
Rusiya Yaxın Şərqdən çıxmaq istəmir
6-01-2025, 15:36
Laçındakı mövqelərimiz yenidən atəşə tutulub
6-01-2025, 14:00
Ruslar daha bir neçə yaşayış məntəqəsini ələ keçirir
6-01-2025, 13:27
İlham Əliyev həlak olan ekipaj heyətinin ailə üzvləri və bələdçilərlə görüşüb - (Yenilənib) - Fotolar
6-01-2025, 12:27
Ermənistan Azərbaycan Ordusunun mövqelərini atəşə tutub
5-01-2025, 17:23
Buzlaqların altında yadplanetlilərin stansiyası tapılıb - Foto
3-01-2025, 11:14
Tibbi təhsil sənədləri saxtalaşdırılıb
2-01-2025, 14:33
Prezident və ailə üzvləri Şahdağda - Fotolar
2-01-2025, 12:47
Qaz, işıq və su pulları artırılıb - Məbləğlər
1-01-2025, 19:50
MMC Bakıda 500 nəfəri mühasirədə saxlayır - Fotolar
1-01-2025, 14:01
Dünya xəritəsini səhv hazırlayıblar
1-01-2025, 13:40
ABŞ başqa ölkəyə məxsus tonlarla qızılı qaytarmaq istəmir
1-01-2025, 00:04
İlham Əliyev xalqa müraciət ünvanlayıb - Video
31-12-2024, 15:26
Prezident agentlik əməkdaşlarını təltif edib - Siyahı
31-12-2024, 15:11
Nazirliyin əməkdaşları təltif olunub - Siyahı
31-12-2024, 00:32
Dünya azərbaycanlıları həmrəylik gününü qeyd edir
29-12-2024, 17:39
Prezident üç ekipaj üzvünə Milli Qəhrəman adı, ikisinə orden verib
29-12-2024, 17:35
Hərbi xidmətə çağırış yaşının yuxarı həddi azaldılıb
29-12-2024, 15:10
İlham Əliyev Azərbaycan televiziyasına müsahibə verib
29-12-2024, 14:38
İsti hava 3700 insanın ölümünə səbəb olub
29-12-2024, 13:04
Dünyanın ən böyük qızıl yatağı tapılıb
29-12-2024, 12:30
Türkiyə Colaninin iplərini əlində saxlaya biləcəkmi?
29-12-2024, 10:46
Ölkəyə narkotik keçirməyə cəhd edən şəxslər saxlanılıb - Foto
28-12-2024, 20:41
Ceyhun Bayramov ilə Sergey Lavrov telefonla danışıb
28-12-2024, 17:56
Zelenski İlham Əliyevə zəng edib
28-12-2024, 17:11
Ruben Vardanyanın cinayət işi məhkəməyə göndərilib
28-12-2024, 16:50
Putin İlham Əliyevə zəng edib - Təyyarə qəzasına görə üzrxahlıq olunub
28-12-2024, 15:45
Məşhur öncəgörənlərin 2025-ci il üçün proqnozu necədir?
28-12-2024, 14:18
Təyyarə qəzası ilə bağlı yeni göstəriş verilib
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Deputatlığa namizəd Milli Məclisdə təmsil etmək istədiyi bölgənin problemlərinin təsnifatını artıq ağlına yazıb və işə nədən başlayacağını sıralayıb
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
“Tənha insanın monoloqu”nun ssenari müəllifi və rejissoru deyir ki, kinomuzu yaşatmaq və irəli aparmaq üçün film istehsalını artırmalı və onun bazarını düşünməliyik
