23:43 / 25-07-2025
Bakıda ermənilər hakim qarşısına çıxarılıb
21:34 / 25-07-2025
Qarabağda yenidən güclü yanğınlar başlayıb - (Yenilənib)
20:19 / 25-07-2025
Ceyhun Bayramov Hakan Fidanla müzakirə aparıb
18:32 / 25-07-2025
DİN-də əməliyyat müşavirəsi keçirilib - Foto
18:20 / 25-07-2025
Oleq Bakinskiyə hökm oxunub
18:03 / 25-07-2025
Ceyhun Bayramov Slovakiyanın səfirini qəbul edib
17:33 / 25-07-2025
Professor: Rusiya Gürcüstanı itirib, Ermənistanı itirir, Azərbaycanı itirmək üzrədir
17:15 / 25-07-2025
Hərbi pilotlar təlim-məşq uçuşlarını icra ediblər - Video
17:10 / 25-07-2025
Rusiyada daha bir azərbaycanlı biznesmenin ofisində axtarışlar aparılır
16:47 / 25-07-2025
Pirallahıda əməliyyat: keçmiş məhkum 42 kq narkotiklə saxlanılıb
16:32 / 25-07-2025
Daha 232 nəqliyyat vasitəsi hərraca çıxarılıb
16:23 / 25-07-2025
Əli Əsədov Somalinin XİN başçısı ilə görüşüb
16:19 / 25-07-2025
Məşğulluq Agentliyi anbar icarəyə götürüb – Ayı 106 min manata
16:10 / 25-07-2025
Azərbaycan Cənubi Qafqazı əməkdaşlıq platformasına çevirməyi təklif edir - Deputat
15:48 / 25-07-2025
Nazirlik: Aktyor Allahverdi Yolçuyevə müvafiq dəstək göstərilir
15:41 / 25-07-2025
Mühəndis Zukerberqin 1,25 milyard dollarlıq iş təklifindən imtina edib
15:37 / 25-07-2025
"Neftçi" futbolçu Alfa Konte ilə yolları ayırıb
15:24 / 25-07-2025
Donald Trampın Ukraynaya dönüşü...
14:46 / 25-07-2025
Ağdam və Cəbrayıla növbəti köç karvanları gedib - (Yenilənib)
14:37 / 25-07-2025
Şəxsiyyət vəsiqəsi haqqında qanuna dəyişiklik təsdiqlənib
14:20 / 25-07-2025
"Qobu Park-2"də əyilən binalar daha bir problem yaradıb
13:49 / 25-07-2025
İki ölkə 50 illik müdafiə müqaviləsi imzalayıb
13:35 / 25-07-2025
Almaniya Ukrayna üçün 340 milyon dollar ayırıb
13:00 / 25-07-2025
Arif Babayevin vəziyyəti yaxşılığa doğru gedir - Yenilənib
12:55 / 25-07-2025
İstanbulda İranın üç ölkə ilə kritik nüvə danışıqları keçirilir
12:45 / 25-07-2025
Əli Əsədov yeni qərar imzalayıb
12:37 / 25-07-2025
İlknur Turkut növbəti dəfə cəzalandırılıb
12:25 / 25-07-2025
Zelenski-Putin görüşü baş tuta bilər
12:15 / 25-07-2025
Fərdi jurnalist müsabiqəsinin qalibləri bəlli olub - Siyahı
12:13 / 25-07-2025
Trampın Cənubi Qafqaz siyasəti: Son məqsəd nədir?
11:54 / 21-07-2025

17:03 / 24-07-2025

17:42 / 21-07-2025

15:36 / 21-07-2025

13:21 / 21-07-2025

12:21 / 21-07-2025

11:20 / 24-07-2025

10:34 / 21-07-2025

14:59 / 22-07-2025

11:29 / 22-07-2025

15:30 / 22-07-2025

15:12 / 23-07-2025

Tramp İranı dalana sıxır - Tehran Rusiya və Çinə ümid edir
Tarix: 09-01-2025 20:31 | Bölmə: Slayd

2024-cü il İran üçün çətin oldu, çünki prezident İbrahim Rəisinin helikopter qəzasında ölümündən sonra ölkə tələsik yeni başçı seçmək məcburiyyətində qaldı. Məsud Pezeşkianın başçılığı ilə hakimiyyətə gələn islahatçılar, diplomatiyaya dayaqlansalar da, İsraillə asimmetrik münaqişədə heç də zəifləmədilər.
2025-ci il Tehran üçün yeni çağırışlar hazırlayır ki, bunlardan biri də respublikaçı Donald Trampın Ağ evə qayıtmasıdır. İndi iranlılar davam edən mübarizədə nəinki israillilərə təslim olmamaq, həm də Vaşinqtonun səyləri ilə dərindən təcrid olunmamaq problemi ilə üzləşirlər.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Regnum” yazıb.
Rusiya nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
Tehranın prioriteti İsraillə münaqişədə iştirak edən əsas “Proxy” bölmələrinin döyüş qabiliyyətini bərpa etməkdir. İlk növbədə, Livan “Hizbullah”ının. Ağ evdə “növbə dəyişikliyi” baş verərkən və vəzifədən gedən demokrat administrasiya Təl-Əvivi həddindən artıq gərginlikdən saxlamağa davam edərkən bu, qısa zamanda edilməlidir.
Tramp münaqişənin sülh yolu ilə sona çatmasına sadiq olsa da, İsrailin İranı devirmək ambisiyaları daha çox güclənəcək. Bundan əlavə, Tehran üçün son bir ildə IDF (İsrail ordusu – red.) ilə birbaşa qarşılaşmayanları qarşıdurmanın yeni raunduna əvvəlcədən hazırlamaq vacibdir. Söhbət yəmənli husilərdən və İraq “Haşdi-Şəabi”sindən gedir. Ötən il rəsmi Təl-Əviv onların hər ikisinə “qara işarə” qoyub, “Hizbullah” üslubunda qisas alacağını vəd edib.
Əgər israillilərin Yəmənə çatması hələ də problemlidirsə (baxmayaraq ki, onlar vaxtaşırı limanın nəqliyyat infrastrukturuna hava zərbələri endirməyə çalışırlar), Suriya ərazisindən İraqa simvolik hücum həyata keçirilə bilər.
Üstəlik, orada əvvəllər təqdim edilən məhdud İsrail kontingenti özünü kifayət qədər azad hiss edir və silahlı müqavimətlə qarşılaşmır.
Ağ ev İranın İraqdakı etibarlı nümayəndələrinə zərbə endirilməsini dəstəkləyə bilər.
Diplomatik oyunlar
Rəsmi Tehran diplomatik vasitələrə üstünlük verir, vəkil qrupların gücündən az olmayan. İsraillə münaqişəyə baxmayaraq, o, ümumiyyətlə, ayrı-ayrı regional məsələlərdə kompromislər axtarmağa hazır olan dövlət imicini qoruyub saxlamağa davam edib.
2025-ci ildə Tehran çox güman ki, əsas ərəb həmkarları - Səudiyyə Ərəbistanı, Misir və müəyyən dərəcədə BƏƏ ilə daha da detensiyaya diqqət yetirəcək. Bu ərazilərdəki diplomatik manevrlərə təkcə “regional zorakılıq” imicini itirmək cəhdi kimi deyil, həm də İsrailə qarşı əks oyun kimi baxmaq lazımdır.
Qahirə və Əbu-Dabi artıq Təl-Əvivin müttəfiqləridir və Ər-Riyad da (bir qədər tərəddüdlə də olsa) yəhudi dövlətinin rəsmi tanınmasına doğru irəliləyir. İranla yaxşı və etibarlı münasibətlər ərəblərin ona qarşı yönəlmiş İsrail avantüralarını dəstəkləmək motivasiyasını bir qədər zəiflədəcək.
Bu taktika artıq 2024-cü ildə ilk bəhrəsini verib. O zaman əksər ərəb dövlətləri müxtəlif bəhanələrlə anti-İran koalisiyasında iştirakdan yayındılar və Qırmızı dənizdə gəmiçiliyi qorumaq missiyasını dəstəkləmədilər.
Trampdan gözlənti
Tehran əsas supergüc nəhəngləri ilə balanslaşdırılmış qarşılıqlı əlaqə vasitəsilə regional mövqelərini qismən gücləndirmək niyyətindədir.
Gözlənildiyi kimi, ən çox diqqəti Rusiya ilə yaxınlaşma cəlb edib, onun çərçivəsində 2025-ci ilin yanvarında hərtərəfli strateji tərəfdaşlıq haqqında sazişin imzalanması gözlənilir.
Tədbir iki ölkə arasında münasibətlərdə mühüm mərhələni qeyd edir və İran elitaları tərəfindən Rusiyanın tərəfdaş kimi qəbul edilməsinin davamlılığını, eləcə də Tehranda “nüfuzlu dostların” olmasını nümayiş etdirir.
İranlılar Çini də unutmurlar: onda “qlobal investor” kimi maraqlıdır. İran hökuməti Çinin “Bir Kəmər-Bir Yol Təşəbbüsü” adı altında bu ölkəyə sanksiya təzyiqlərini yumşaltmağa və ticarət dövriyyəsini artırmağa ümid edir.
Bundan əlavə, İran və Çin həm ikitərəfli, həm də BRİKS-in himayəsi altında pilotsuz texnologiyaların birgə inkişafına, hərbi və texnoloji tərəfdaşlıqlara maraq göstərirlər.
İran hökuməti ABŞ-la ünsiyyət qurmaqda xüsusilə çətin anlar yaşayacaq. Tehranın ehtiyatlı detensiya (o cümlədən “nüvə sazişinin” bərpası yolu ilə) istiqamətindəki kursu, əsasən, demokratlar üçün hesablanmışdır, respublikaçıların regional məqsədləri, eləcə də Trampın özünün maraqları ilə zəif ziddiyyət təşkil edir.
ABŞ-nın yeni prezidenti rəqibləri ilə güzəştə getməkdənsə, onlara şərtlər diktə etmək niyyətindədir. Trampın müşavirlərinin əhəmiyyətli hissəsinin İsrailyönümlü olduğunu nəzərə alsaq, respublikaçılardan Tehrana qarşı xüsusi lütf gözləmək olmaz.
Bununla belə, Trampın ümumi çəkişməsinə baxmayaraq, İran üçüncü ölkələr vasitəsilə Vaşinqtonla danışıq qurmaq şansına malikdir. Xüsusilə, əvvəllər onların dialoqunda vasitəçi kimi çıxış etməyə çalışan Oman vasitəsilə.
Maraqlıdır ki, “Oman Təşəbbüsü”ndən bəhs edərkən Muskat “Trampın ətrafı”na istinad edir ki, bu da respublikaçıların Yaxın Şərqdəki əsas “qırmızı xətləri” müzakirə etmək istəyini göstərir.
2025-ci ildə İran Moskva və Pekinlə dostluğu ilə ABŞ-dan olan təzyiqlərə qarşı çıxmağa çalışacaq.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 09-01-2025 20:31 | Bölmə: Slayd

2024-cü il İran üçün çətin oldu, çünki prezident İbrahim Rəisinin helikopter qəzasında ölümündən sonra ölkə tələsik yeni başçı seçmək məcburiyyətində qaldı. Məsud Pezeşkianın başçılığı ilə hakimiyyətə gələn islahatçılar, diplomatiyaya dayaqlansalar da, İsraillə asimmetrik münaqişədə heç də zəifləmədilər.
2025-ci il Tehran üçün yeni çağırışlar hazırlayır ki, bunlardan biri də respublikaçı Donald Trampın Ağ evə qayıtmasıdır. İndi iranlılar davam edən mübarizədə nəinki israillilərə təslim olmamaq, həm də Vaşinqtonun səyləri ilə dərindən təcrid olunmamaq problemi ilə üzləşirlər.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Regnum” yazıb.
Rusiya nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
Tehranın prioriteti İsraillə münaqişədə iştirak edən əsas “Proxy” bölmələrinin döyüş qabiliyyətini bərpa etməkdir. İlk növbədə, Livan “Hizbullah”ının. Ağ evdə “növbə dəyişikliyi” baş verərkən və vəzifədən gedən demokrat administrasiya Təl-Əvivi həddindən artıq gərginlikdən saxlamağa davam edərkən bu, qısa zamanda edilməlidir.
Tramp münaqişənin sülh yolu ilə sona çatmasına sadiq olsa da, İsrailin İranı devirmək ambisiyaları daha çox güclənəcək. Bundan əlavə, Tehran üçün son bir ildə IDF (İsrail ordusu – red.) ilə birbaşa qarşılaşmayanları qarşıdurmanın yeni raunduna əvvəlcədən hazırlamaq vacibdir. Söhbət yəmənli husilərdən və İraq “Haşdi-Şəabi”sindən gedir. Ötən il rəsmi Təl-Əviv onların hər ikisinə “qara işarə” qoyub, “Hizbullah” üslubunda qisas alacağını vəd edib.
Əgər israillilərin Yəmənə çatması hələ də problemlidirsə (baxmayaraq ki, onlar vaxtaşırı limanın nəqliyyat infrastrukturuna hava zərbələri endirməyə çalışırlar), Suriya ərazisindən İraqa simvolik hücum həyata keçirilə bilər.
Üstəlik, orada əvvəllər təqdim edilən məhdud İsrail kontingenti özünü kifayət qədər azad hiss edir və silahlı müqavimətlə qarşılaşmır.
Ağ ev İranın İraqdakı etibarlı nümayəndələrinə zərbə endirilməsini dəstəkləyə bilər.
Diplomatik oyunlar
Rəsmi Tehran diplomatik vasitələrə üstünlük verir, vəkil qrupların gücündən az olmayan. İsraillə münaqişəyə baxmayaraq, o, ümumiyyətlə, ayrı-ayrı regional məsələlərdə kompromislər axtarmağa hazır olan dövlət imicini qoruyub saxlamağa davam edib.
2025-ci ildə Tehran çox güman ki, əsas ərəb həmkarları - Səudiyyə Ərəbistanı, Misir və müəyyən dərəcədə BƏƏ ilə daha da detensiyaya diqqət yetirəcək. Bu ərazilərdəki diplomatik manevrlərə təkcə “regional zorakılıq” imicini itirmək cəhdi kimi deyil, həm də İsrailə qarşı əks oyun kimi baxmaq lazımdır.
Qahirə və Əbu-Dabi artıq Təl-Əvivin müttəfiqləridir və Ər-Riyad da (bir qədər tərəddüdlə də olsa) yəhudi dövlətinin rəsmi tanınmasına doğru irəliləyir. İranla yaxşı və etibarlı münasibətlər ərəblərin ona qarşı yönəlmiş İsrail avantüralarını dəstəkləmək motivasiyasını bir qədər zəiflədəcək.
Bu taktika artıq 2024-cü ildə ilk bəhrəsini verib. O zaman əksər ərəb dövlətləri müxtəlif bəhanələrlə anti-İran koalisiyasında iştirakdan yayındılar və Qırmızı dənizdə gəmiçiliyi qorumaq missiyasını dəstəkləmədilər.
Trampdan gözlənti
Tehran əsas supergüc nəhəngləri ilə balanslaşdırılmış qarşılıqlı əlaqə vasitəsilə regional mövqelərini qismən gücləndirmək niyyətindədir.
Gözlənildiyi kimi, ən çox diqqəti Rusiya ilə yaxınlaşma cəlb edib, onun çərçivəsində 2025-ci ilin yanvarında hərtərəfli strateji tərəfdaşlıq haqqında sazişin imzalanması gözlənilir.
Tədbir iki ölkə arasında münasibətlərdə mühüm mərhələni qeyd edir və İran elitaları tərəfindən Rusiyanın tərəfdaş kimi qəbul edilməsinin davamlılığını, eləcə də Tehranda “nüfuzlu dostların” olmasını nümayiş etdirir.
İranlılar Çini də unutmurlar: onda “qlobal investor” kimi maraqlıdır. İran hökuməti Çinin “Bir Kəmər-Bir Yol Təşəbbüsü” adı altında bu ölkəyə sanksiya təzyiqlərini yumşaltmağa və ticarət dövriyyəsini artırmağa ümid edir.
Bundan əlavə, İran və Çin həm ikitərəfli, həm də BRİKS-in himayəsi altında pilotsuz texnologiyaların birgə inkişafına, hərbi və texnoloji tərəfdaşlıqlara maraq göstərirlər.
İran hökuməti ABŞ-la ünsiyyət qurmaqda xüsusilə çətin anlar yaşayacaq. Tehranın ehtiyatlı detensiya (o cümlədən “nüvə sazişinin” bərpası yolu ilə) istiqamətindəki kursu, əsasən, demokratlar üçün hesablanmışdır, respublikaçıların regional məqsədləri, eləcə də Trampın özünün maraqları ilə zəif ziddiyyət təşkil edir.
ABŞ-nın yeni prezidenti rəqibləri ilə güzəştə getməkdənsə, onlara şərtlər diktə etmək niyyətindədir. Trampın müşavirlərinin əhəmiyyətli hissəsinin İsrailyönümlü olduğunu nəzərə alsaq, respublikaçılardan Tehrana qarşı xüsusi lütf gözləmək olmaz.
Bununla belə, Trampın ümumi çəkişməsinə baxmayaraq, İran üçüncü ölkələr vasitəsilə Vaşinqtonla danışıq qurmaq şansına malikdir. Xüsusilə, əvvəllər onların dialoqunda vasitəçi kimi çıxış etməyə çalışan Oman vasitəsilə.
Maraqlıdır ki, “Oman Təşəbbüsü”ndən bəhs edərkən Muskat “Trampın ətrafı”na istinad edir ki, bu da respublikaçıların Yaxın Şərqdəki əsas “qırmızı xətləri” müzakirə etmək istəyini göstərir.
2025-ci ildə İran Moskva və Pekinlə dostluğu ilə ABŞ-dan olan təzyiqlərə qarşı çıxmağa çalışacaq.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 21:34
Qarabağda yenidən güclü yanğınlar başlayıb - (Yenilənib)
Bu gün, 12:25
Zelenski-Putin görüşü baş tuta bilər
Bu gün, 12:13
Trampın Cənubi Qafqaz siyasəti: Son məqsəd nədir?
Dünən, 14:03
Nəhəng asteroid sürətlə Yerə yaxınlaşır
Dünən, 12:33
Türkiyə Bakı-Moskva gərginliyinə qarışacaqmı?
Dünən, 11:20
Rusiya ilə bağlı daha bir hərbi sirrin üstü açılıb
Dünən, 11:00
Füzulidəki yanğın genişlənir - (Yenilənib)
23-07-2025, 15:12
Ürəyin müalicəsi üçün inqilabi yenilik ediblər - Foto
23-07-2025, 14:38
Professor: Rusiyanın Azərbaycana təzyiqi ciddi nəticə verməyəcək
23-07-2025, 13:55
III Dünya müharibəsi riski artır - Hərbi ekspert
23-07-2025, 13:04
Kilsəyə qarşı getmək Paşinyanın evini yıxa bilər
23-07-2025, 12:59
Qanunsuz tikilmiş 100 minə yaxın ev sənədləşdiriləcək
23-07-2025, 09:52
Rus ordusu bir neçə istiqamətdə irəliləyir - (Yenilənib) - Foto
23-07-2025, 08:56
Qocalmanın qarşısını almaq mümkün olacaq
22-07-2025, 15:30
Təbiət hadisəsi dünyanı qaranlığa qərq edəcək
22-07-2025, 11:50
Təhlükəli virus 151 nəfərin həyatına son qoyub
22-07-2025, 11:29
Türkiyə şərtləri dəyişir - Foto
22-07-2025, 10:40
Tramp İranı yenidən bombalamaqla hədələyir
22-07-2025, 08:21
Moskva-Kiyev danışqları: görüş yeri yenə İstanbuldur
21-07-2025, 15:36
Cəlaloğlu: Keçmiş sovet respubliklarının işğalı real təhlükədir
21-07-2025, 14:16
Xankəndidə sərt bəyanatlar: Rusiya ilə münasibətdə nə dəyişib?
21-07-2025, 13:21
Prezidentin dedikləri yaxın gələcək üçün yol xəritəsidir - Professor
21-07-2025, 12:21
Deputat: Prezidentin çıxışı beynəlxalq hüquq normalarına əsaslanır
21-07-2025, 12:06
Qəzzada iki milyondan çox insan aclıq təhlükəsilə üzləşib
21-07-2025, 11:54
Professor hakim partiyadan istefa verib
21-07-2025, 10:34
İran üç ölkə ilə nüvə danışıqlarına hazırlaşır
21-07-2025, 10:03
Təhlükəsizliklə əlaqədar birgə komissiya yaradıblar
20-07-2025, 18:08
İlham Əliyevin III Qlobal Media Forumunda çıxışı dünya mətbuatının diqqət mərkəzindədir
19-07-2025, 19:11
İlham Əliyev: İrəvanın addımları regional inteqrasiyaya xidmət etmir
19-07-2025, 17:07
3-cü Şuşa Qlobal Media Forumu - İlham Əliyev çıxış edir - (Canlı yayım) - (Yenilənib)
19-07-2025, 08:34
Tramp: Ermənistan və Azərbaycan sülh sazişi bağlamağa yaxındır
18-07-2025, 16:40
Professor: Rusiya və İran Azərbaycanla Ermənistanın sülh sazişi bağlamasını istəmirlər
18-07-2025, 15:38
Ermənistanın rəhbər şəxsləri terrorçuların hədəfindədir
18-07-2025, 13:21
İlham Əliyev tarixi məscid binasının bərpadan sonra açılışında iştirak edib - Fotolar
18-07-2025, 12:51
Rusiya banklarına təhlükə yaranıb
18-07-2025, 11:47
Putin Rusiyasında Stalinin kölgəsi: intihara da icazə lazımdır?
17-07-2025, 12:02
Ermənistan yol ayrıcında: sağa getsə, ŞƏT, sola getsə...