22:51 / 07-02-2025
Azərbaycan-Ermənistan dövlət sərhədində nümayəndələr arasında görüş olub
22:35 / 07-02-2025
Bakıda erməni əsilli şəxslərin məhkəməsi davam etdirilib - Fotolar
20:15 / 07-02-2025
İlham Əliyev yeni parkın açılışında iştirak edib - Fotolar
19:47 / 07-02-2025
Ən yaxşı sualtı fotolar... - Fotolar
18:06 / 07-02-2025
İpoteka kreditləri üzrə 2 minə yaxın müraciət daxil olub
18:01 / 07-02-2025
Oleq Bakinskinin növbəti məhkəməsi keçirilib
17:52 / 07-02-2025
Yeni nazirin atası: “O pullar gözbəbəyi kimi qorunmalıdır”
17:38 / 07-02-2025
Qeyri-sabit hava şəraiti 10 fevrala kimi davam edəcək
17:27 / 07-02-2025
Elm və Təhsil Nazirliyində təyinat olub
17:10 / 07-02-2025
Üç ölkə prezidenti Qlobal Bakı Forumunda iştirak edəcək
16:44 / 07-02-2025
AFFA 8-9 fevralda keçiriləcək oyunları təxirə salıb
16:32 / 07-02-2025
Buraxılış imtahanlarının vaxtı açıqlanıb
16:21 / 07-02-2025
"Azərişıq": "Sənədsiz evlərin işıqla təmin edilməsi bizlk deyil"
15:53 / 07-02-2025
PA rəhbəri Sahil Babayevi yeni kollektivə təqdim edib
15:45 / 07-02-2025
Samir Şərifov daha bir vəzifəyə təyinat alıb
15:44 / 07-02-2025
Anar Əliyev nazir təyin edilib - Sərəncam
15:41 / 07-02-2025
Mask ABŞ-ı xəbərdar edir: “Növbəti müharibəni uduzacağıq”
15:34 / 07-02-2025
İranın ali rəhbəri ABŞ-ı hədələyir
15:22 / 07-02-2025
Egeydə silsilə təkanlar: İsrail sunamilərə hazırlaşır - Foto
15:19 / 07-02-2025
Peskov: “Kreml Bakıda “Rus Evi”nin bağlanmasını anlaşılmazlıq hesab edir”
15:04 / 07-02-2025
Şəhid Tərlan Məmmədov dəfn edilib
14:47 / 07-02-2025
31 yaşdan yuxarı əsgərlər evə buraxılır
14:39 / 07-02-2025
AzTV sədrinə iki müavin təyin olunub
14:31 / 07-02-2025
Şəhid Müşfiq Quliyev dəfn edilib (Yenilənib) - Foto
14:29 / 07-02-2025
Baş rejissor vəzifədən azad olunub
14:20 / 07-02-2025
Tramp Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinə sanksiyalar tətbiq edib
13:47 / 07-02-2025
Məktəbli 11-ci sinif şagirdinə ölümcül xəsarətlər yetirib - Yenilənib
13:40 / 07-02-2025
Nizami rayonunda dələduzluq edən şəxs saxlanılıb
13:18 / 07-02-2025
Baydenin son sanksiyaları Rusiyanı ciddi məhdudiyyətlərlə üzləşdirib
13:17 / 07-02-2025
“Qarabağ Universitetinin Klinikası” publik hüquqi şəxs yaradılır - Fərman
23:30 / 02-02-2025

21:01 / 04-02-2025

23:35 / 03-02-2025

15:28 / 04-02-2025

22:18 / 03-02-2025

10:08 / 04-02-2025

22:37 / 03-02-2025

16:53 / 06-02-2025

10:49 / 03-02-2025

00:30 / 04-02-2025

00:07 / 05-02-2025

07:56 / 03-02-2025

Tramp niyə Qrelandiyanı almağa can atır?
Tarix: 14-01-2025 13:43 | Bölmə: Slayd

ABŞ-nın yeni prezidenti Donald Tramp Qrenlandiyanı Danimarkadan almaq planlarını təkrarlayaraq, adanı Amerikanın milli təhlükəsizliyi üçün mühüm sərvət adlandırıb.
Tramp bildirib ki, Qrenlandiyaya nəzarət Rusiya və Çinin Arktikadakı fəaliyyətlərini izləmək və hər iki ölkədən gələcək təhlükələrdən qorunmaq üçün stratejidir. “Mən azad dünyanı qorumaqdan danışıram”, - Ağ evin rəhbəri jurnalistlərin suallarını cavablandırarkən deyib.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Regnum” yazıb.
Rusiya nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
Göründüyü kimi, yeni administrasiya ölkənin Arktikada hərbi mövcudluğuna yenidən baxmağı planlaşdırır. Eyni zamanda, ABŞ-nın Qrenlandiya ilə bağlı planları, xüsusən də ABŞ-nın 70 ildir ki, adanın ərazisindən hərbi məqsədlər üçün istifadə etdiyini nəzərə alsaq, çoxlu suallar doğurur.
Stenli Kubrikin izi ilə
ABŞ ordusunun Qrenlandiyada hərbi mövcudluğu haqqında saziş İkinci Dünya müharibəsi zamanı bağlanıb. Danimarkanın Vaşinqtondakı səfirliyi Danimarkanın Üçüncü Reyx tərəfindən işğalını tanımaqdan imtina edib. 1950-ci ildə yaxınlıqdakı eskimos kəndinin şərəfinə “Tule” adlandırılan adada ABŞ Hərbi Hava Qüvvələrinə məxsus böyük bazanın tikintisinə başlanıb.
1960-cı illərə qədər baza genişləndirilib və “B-52” nüvə silahına malik strateji bombardmançı təyyarələr Qrenlandiyada yerləşdirilib. O, “Xrom Günbəz” (“Chrome Dome”) əməliyyatı çərçivəsində göyərtəsində nüvə bombaları ilə SSRİ sərhədlərinə qədər gecə-gündüz döyüşlər həyata keçirib.
İdeya ondan ibarət idi ki, nüvə silahı daşıyıcılarının hava məkanında 24 saat mövcudluğu (gözlənilməz münaqişə baş verəcəyi təqdirdə) ABŞ Hərbi Hava Qüvvələrinə üstünlük verəcək. Uçuşdan əvvəl ekipajlara sovet ərazisinə zərbə vurmaq üçün hədəflər təyin edilib.
“Chrome Dome” əməliyyatı Stenli Kubrikin “Dr. Strangelove” bədii filminin əsasını təşkil edirdi. Süjet Arktikada SSRİ sərhədlərinə müntəzəm uçuş həyata keçirən və nəticədə nüvə zərbəsi endirən “B-52” bombardmançı təyyarəsinin ekipajından bəhs edir.
ABŞ Hərbi Hava Qüvvələrinin bombardmançı ekipajlarının dəfələrlə nüvə zərbəsi taktikasını tətbiq etdiyini nəzərə alsaq, Kubrikin danışdığı hekayə daha real görünür.
Bu təcrübə sonda ABŞ-a əks-nəticə verib: 21 yanvar 1968-ci ildə Tule aviabazasına təyin edilmiş bombardmançı təyyarənin göyərtəsində yanğın baş verib. Ekipaj bazanın bilavasitə yaxınlığında qəzaya uğrayan təyyarəni tərk edə bilib. Hadisə nəticəsində 4 ədəd “B28” termonüvə bombası Qrenlandiyanın buzlarında “itirilib”.
Hadisə ilə bağlı məlumatlar məxfiləşdirilib. Yalnız 1990-cı illərdə məlum olub ki, Amerika hərbçiləri üç bombanın fraqmentlərini tapıblar və biri hələ də yerli ekologiyanı zəhərləyərək “orada”dır. “Chrome Dome” əməliyyatından imtina edilib, lakin ABŞ adada təyyarə yerləşdirmək fikrindən əl çəkməyib.
“Müasir Amerika hərbi doktrinasında Qrenlandiyaya xüsusi rol verilir”, - deyə hərbi ekspert Aleksandr Mixaylovski “Regnum”-a müsahibəsində qeyd edib.
“Bu, təkcə Arktikaya nəzarət haqqında deyil, həm də qlobal müharibə zamanı strateji üstünlüklə bağlıdır. Heç kimə sirr deyil ki, həm ABŞ, həm də SSRİ böyük müharibə olacağı təqdirdə, məsələn, Şimal qütbündən nüvə zərbələri mübadiləsi aparmağı planlaşdırırdılar - bu, ən qısa yoldur”, - ekspert deyir.
Onun sözlərinə görə, buna görə də ABŞ-nın Milli Raketdən Müdafiə Sistemi (BMEWS) Qrenlandiyada erkən xəbərdarlıq radar stansiyaları yerləşdirilib. Kompleks nüvə raketləri və onların daşıyıcılarını aşkar etmək üçün nəzərdə tutulub.
2021-ci ildə, ilk prezidentlik dövründə Tramp yenilənmiş raketdən müdafiə konsepsiyasını təqdim edib. Təkmilləşdirmələr ona görə lazım idi ki, Rusiya, Çin, İran və Şimali Koreya “mövcud müdafiə sistemlərinə meydan oxuyan” yeni silahlar əldə ediblər.
“Nordic Defense Analysis” şirkətinin analitiki Yens Venzel deyir ki, Qrenlandiyaya nəzarəti ələ keçirmək istəyi Vaşinqtonun qorxuları ilə bağlı ola bilər:
“Amerikalılar Rusiyanın ABŞ-a genişmiqyaslı hücum edə biləcəyindən ciddi narahatdırlar. Hazırda Qrenlandiyanın bütün ərazisi üzərində hava monitorinqi aparılmır, bu, mahiyyətcə “azad zona”dır”.
Qrenlandiyaya nəzarət “Rusiya təhlükəsini cilovlamaqla” yanaşı, Çindən gələn hücum riskini də azaldır. Amerikalı analitiklərin fikrincə, Çin ABŞ-nın şərq sahilinə raketlər atsa, onların uçuş yolu Şimal qütbündən keçəcək.
Buna görə də Tramp Qrenlandiyanın ABŞ üçün strateji əhəmiyyətindən danışarkən yalan demir.
Arktikada nüvə silahları
Soyuq müharibənin başa çatması ilə ABŞ-nın Qrenlandiyada mövcudluğu qismən məhdudlaşdırıldı. Tule bazası “Pituffik” adlandırılıb, bəzi obyektlər bağlanıb, personal 10 min nəfərdən 2 min nəfərə endirilib.
Bununla belə, dünyada hərbi-siyasi vəziyyətin gərginləşməsi ilə Vaşinqton NATO müttəfiqləri ilə birlikdə yenidən köhnə yolla getdi. “Pituffik” aerodromunda MAAS təyyarələrinin sürətli yerləşdirilməsi üçün xüsusi platformalar quraşdırılıb və bu, aviabazanın bütün il boyu istifadəsinə imkan yaradır (qışda Qrenlandiyanın şimalında temperatur mənfi 45 dərəcəyə enir). Kompleks qırıcıların buraxılması üçün qısa və ya buzlu uçuş-enmə zolaqlarından istifadə etməyə imkan verir və ABŞ-nın bazanı idarə etmək imkanlarını əhəmiyyətli dərəcədə genişləndirir.
Maraqlıdır ki, modernləşmə Trampın birinci dövründə həyata keçirilib. Pentaqon bazanın potensialının genişləndiriləcəyini də bəyan edib.
Qrenlandiyadakı Thule/Pituffik hava bazasında MAAS sistemlərinin quraşdırılmasından sonra ABŞ və Kanada Hərbi Hava Qüvvələrinin “Amalgam Dart” adlı müntəzəm təlimləri başlayıb. Eyni zamanda, Danimarka ABŞ-nın NATO müttəfiqi kimi heç vaxt öz ərazisində təlimlərin keçirilməsinə qarşı çıxmayıb. Danimarka Hərbi Kollecinin analitiki Anders Pak Nilsen deyir ki, buna görə də Tramp ona Qrenlandiyadan Amerika hərbçilərinin maraqları naminə istifadə etməyə icazə veriləcəyini gözləyə bilər:
“ABŞ-nın artıq bu əraziyə çıxışı var. Onların artıq Pituffik kosmik bazasında erkən xəbərdarlıq radarları var. Bu, onların Tule hava bazası adlandırdıqları bazadır. Amerikalılar Qrenlandiyada hərbi mövcudluğunu genişləndirmək istəsələr, Danimarka və Qrenlandiya hökumətlərindən xahiş edə bilərlər”.
Bununla belə, ABŞ sadəcə olaraq kiçik tərəfdaşlarından icazə istəməyə bilər. Rusiyanın Danimarkadakı səfiri Vladimir Barbinin sözlərinə görə, ABŞ artıq nüvə silahı daşıyıcılarının yerləşdirilməsi üçün Qrenlandiyada Tule/Pituffik bazasını hazırlayır:
“Milyardlarla ABŞ dollarına başa gələn radar da daxil olmaqla, onun kompleks modernləşdirilməsi davam edir. Orada nüvə silahı daşıya bilən “F-35” qırıcıları üçün də aerodrom infrastrukturu yaradılır. Belə qırıcılar artıq ABŞ Hərbi Hava Qüvvələrinin təlimləri zamanı bazanın aerodromundan istifadə ediblər”.
Öz növbəsində, ABŞ-nın Danimarkadakı səfirliyi bəyan edib ki, Vaşinqton “Qrenlandiyada hərbi mövcudluğunu artırmaq niyyətində deyil”.
İddialara görə, söhbət yalnız mövcud bazanın modernləşdirilməsindən gedir. Eyni zamanda, ABŞ-nın “keçmişin günahlarına” baxmayaraq, Qrenlandiya ərazisində nüvə silahı yerləşdirmək imkanını nəzərdən keçirdiyi açıq-aşkar görünür.
1995-ci ildə Birləşmiş Ştatlar "Tule hadisəsi" ilə bağlı bəzi sənədlərin məxfiliyini ləğv və Danimarkanın qeyri-nüvə statusunu pozduqlarını etiraf edib. Sənədlərin dərci beynəlxalq qalmaqala səbəb oldu, buna görə də ABŞ ilk növbədə Danimarka hakimiyyətinin mövqeyinə görə daha Qrenlandiyada strateji aviasiya yerləşdirməyə cəsarət etmədi. Şərti “Anschluss” və ya Trampın terminologiyası ilə desək, Qrenlandiya ilə bağlı “sövdələşmə” bu problemi həll edə və Vaşinqtona “Soyuq müharibə”nin reallıqlarına qayıtmağa imkan verə bilər.
Rusiya üçün təhlükə varmı?
Amerika administrasiyasının başqa mühüm kartları var – onlar istədiklərinə başqa yolla nail ola bilərlər. Məsələn, Tramp Avropa ölkələrindən NATO-ya xərclərini artırmağı və Qrenlandiyada istənilən qüvvəni yerləşdirmək üçün Danimarkadan kart-blanş almağı tələb edə bilər.
Belə olan halda ABŞ Arktikada raketdən müdafiə sistemlərini ciddi şəkildə dəyişdirə və hətta Qrenlandiyada nüvə silahı daşıyıcılarını yerləşdirə biləcək.
“Pituffik/Thule bazasının qırıcılar üçün yenidən təchiz edilməsi strateji aviasiyanın oraya göndərilməsinin çətin olduğunu göstərir. Artıq 1960-cı illər deyil, bomba daşımağa ehtiyac yoxdur, “strateqləri” sərhədlərimizə köçürməyin mənasızdır. “Başqa sözlə, təhlükəsizliyimizə yeni təhdidlər hələ yaranmayıb”, - hərbi ekspert Mixaylovski deyir. - Əslində, indi, ABŞ Arktikada hərbi mövcudluğunu genişləndirmir, lakin raketdən müdafiə sistemində boşluqlar düzəldir. Amma bu o demək deyil ki, Rusiya xüsusilə yeni Amerika administrasiyasının gözlənilməzliyini nəzərə alsaq, sakitləşə və baş verənlərə reaksiya göstərə bilməz.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 14-01-2025 13:43 | Bölmə: Slayd

ABŞ-nın yeni prezidenti Donald Tramp Qrenlandiyanı Danimarkadan almaq planlarını təkrarlayaraq, adanı Amerikanın milli təhlükəsizliyi üçün mühüm sərvət adlandırıb.
Tramp bildirib ki, Qrenlandiyaya nəzarət Rusiya və Çinin Arktikadakı fəaliyyətlərini izləmək və hər iki ölkədən gələcək təhlükələrdən qorunmaq üçün stratejidir. “Mən azad dünyanı qorumaqdan danışıram”, - Ağ evin rəhbəri jurnalistlərin suallarını cavablandırarkən deyib.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Regnum” yazıb.
Rusiya nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
Göründüyü kimi, yeni administrasiya ölkənin Arktikada hərbi mövcudluğuna yenidən baxmağı planlaşdırır. Eyni zamanda, ABŞ-nın Qrenlandiya ilə bağlı planları, xüsusən də ABŞ-nın 70 ildir ki, adanın ərazisindən hərbi məqsədlər üçün istifadə etdiyini nəzərə alsaq, çoxlu suallar doğurur.
Stenli Kubrikin izi ilə
ABŞ ordusunun Qrenlandiyada hərbi mövcudluğu haqqında saziş İkinci Dünya müharibəsi zamanı bağlanıb. Danimarkanın Vaşinqtondakı səfirliyi Danimarkanın Üçüncü Reyx tərəfindən işğalını tanımaqdan imtina edib. 1950-ci ildə yaxınlıqdakı eskimos kəndinin şərəfinə “Tule” adlandırılan adada ABŞ Hərbi Hava Qüvvələrinə məxsus böyük bazanın tikintisinə başlanıb.
1960-cı illərə qədər baza genişləndirilib və “B-52” nüvə silahına malik strateji bombardmançı təyyarələr Qrenlandiyada yerləşdirilib. O, “Xrom Günbəz” (“Chrome Dome”) əməliyyatı çərçivəsində göyərtəsində nüvə bombaları ilə SSRİ sərhədlərinə qədər gecə-gündüz döyüşlər həyata keçirib.
İdeya ondan ibarət idi ki, nüvə silahı daşıyıcılarının hava məkanında 24 saat mövcudluğu (gözlənilməz münaqişə baş verəcəyi təqdirdə) ABŞ Hərbi Hava Qüvvələrinə üstünlük verəcək. Uçuşdan əvvəl ekipajlara sovet ərazisinə zərbə vurmaq üçün hədəflər təyin edilib.
“Chrome Dome” əməliyyatı Stenli Kubrikin “Dr. Strangelove” bədii filminin əsasını təşkil edirdi. Süjet Arktikada SSRİ sərhədlərinə müntəzəm uçuş həyata keçirən və nəticədə nüvə zərbəsi endirən “B-52” bombardmançı təyyarəsinin ekipajından bəhs edir.
ABŞ Hərbi Hava Qüvvələrinin bombardmançı ekipajlarının dəfələrlə nüvə zərbəsi taktikasını tətbiq etdiyini nəzərə alsaq, Kubrikin danışdığı hekayə daha real görünür.
Bu təcrübə sonda ABŞ-a əks-nəticə verib: 21 yanvar 1968-ci ildə Tule aviabazasına təyin edilmiş bombardmançı təyyarənin göyərtəsində yanğın baş verib. Ekipaj bazanın bilavasitə yaxınlığında qəzaya uğrayan təyyarəni tərk edə bilib. Hadisə nəticəsində 4 ədəd “B28” termonüvə bombası Qrenlandiyanın buzlarında “itirilib”.
Hadisə ilə bağlı məlumatlar məxfiləşdirilib. Yalnız 1990-cı illərdə məlum olub ki, Amerika hərbçiləri üç bombanın fraqmentlərini tapıblar və biri hələ də yerli ekologiyanı zəhərləyərək “orada”dır. “Chrome Dome” əməliyyatından imtina edilib, lakin ABŞ adada təyyarə yerləşdirmək fikrindən əl çəkməyib.
“Müasir Amerika hərbi doktrinasında Qrenlandiyaya xüsusi rol verilir”, - deyə hərbi ekspert Aleksandr Mixaylovski “Regnum”-a müsahibəsində qeyd edib.
“Bu, təkcə Arktikaya nəzarət haqqında deyil, həm də qlobal müharibə zamanı strateji üstünlüklə bağlıdır. Heç kimə sirr deyil ki, həm ABŞ, həm də SSRİ böyük müharibə olacağı təqdirdə, məsələn, Şimal qütbündən nüvə zərbələri mübadiləsi aparmağı planlaşdırırdılar - bu, ən qısa yoldur”, - ekspert deyir.
Onun sözlərinə görə, buna görə də ABŞ-nın Milli Raketdən Müdafiə Sistemi (BMEWS) Qrenlandiyada erkən xəbərdarlıq radar stansiyaları yerləşdirilib. Kompleks nüvə raketləri və onların daşıyıcılarını aşkar etmək üçün nəzərdə tutulub.
2021-ci ildə, ilk prezidentlik dövründə Tramp yenilənmiş raketdən müdafiə konsepsiyasını təqdim edib. Təkmilləşdirmələr ona görə lazım idi ki, Rusiya, Çin, İran və Şimali Koreya “mövcud müdafiə sistemlərinə meydan oxuyan” yeni silahlar əldə ediblər.
“Nordic Defense Analysis” şirkətinin analitiki Yens Venzel deyir ki, Qrenlandiyaya nəzarəti ələ keçirmək istəyi Vaşinqtonun qorxuları ilə bağlı ola bilər:
“Amerikalılar Rusiyanın ABŞ-a genişmiqyaslı hücum edə biləcəyindən ciddi narahatdırlar. Hazırda Qrenlandiyanın bütün ərazisi üzərində hava monitorinqi aparılmır, bu, mahiyyətcə “azad zona”dır”.
Qrenlandiyaya nəzarət “Rusiya təhlükəsini cilovlamaqla” yanaşı, Çindən gələn hücum riskini də azaldır. Amerikalı analitiklərin fikrincə, Çin ABŞ-nın şərq sahilinə raketlər atsa, onların uçuş yolu Şimal qütbündən keçəcək.
Buna görə də Tramp Qrenlandiyanın ABŞ üçün strateji əhəmiyyətindən danışarkən yalan demir.
Arktikada nüvə silahları
Soyuq müharibənin başa çatması ilə ABŞ-nın Qrenlandiyada mövcudluğu qismən məhdudlaşdırıldı. Tule bazası “Pituffik” adlandırılıb, bəzi obyektlər bağlanıb, personal 10 min nəfərdən 2 min nəfərə endirilib.
Bununla belə, dünyada hərbi-siyasi vəziyyətin gərginləşməsi ilə Vaşinqton NATO müttəfiqləri ilə birlikdə yenidən köhnə yolla getdi. “Pituffik” aerodromunda MAAS təyyarələrinin sürətli yerləşdirilməsi üçün xüsusi platformalar quraşdırılıb və bu, aviabazanın bütün il boyu istifadəsinə imkan yaradır (qışda Qrenlandiyanın şimalında temperatur mənfi 45 dərəcəyə enir). Kompleks qırıcıların buraxılması üçün qısa və ya buzlu uçuş-enmə zolaqlarından istifadə etməyə imkan verir və ABŞ-nın bazanı idarə etmək imkanlarını əhəmiyyətli dərəcədə genişləndirir.
Maraqlıdır ki, modernləşmə Trampın birinci dövründə həyata keçirilib. Pentaqon bazanın potensialının genişləndiriləcəyini də bəyan edib.
Qrenlandiyadakı Thule/Pituffik hava bazasında MAAS sistemlərinin quraşdırılmasından sonra ABŞ və Kanada Hərbi Hava Qüvvələrinin “Amalgam Dart” adlı müntəzəm təlimləri başlayıb. Eyni zamanda, Danimarka ABŞ-nın NATO müttəfiqi kimi heç vaxt öz ərazisində təlimlərin keçirilməsinə qarşı çıxmayıb. Danimarka Hərbi Kollecinin analitiki Anders Pak Nilsen deyir ki, buna görə də Tramp ona Qrenlandiyadan Amerika hərbçilərinin maraqları naminə istifadə etməyə icazə veriləcəyini gözləyə bilər:
“ABŞ-nın artıq bu əraziyə çıxışı var. Onların artıq Pituffik kosmik bazasında erkən xəbərdarlıq radarları var. Bu, onların Tule hava bazası adlandırdıqları bazadır. Amerikalılar Qrenlandiyada hərbi mövcudluğunu genişləndirmək istəsələr, Danimarka və Qrenlandiya hökumətlərindən xahiş edə bilərlər”.
Bununla belə, ABŞ sadəcə olaraq kiçik tərəfdaşlarından icazə istəməyə bilər. Rusiyanın Danimarkadakı səfiri Vladimir Barbinin sözlərinə görə, ABŞ artıq nüvə silahı daşıyıcılarının yerləşdirilməsi üçün Qrenlandiyada Tule/Pituffik bazasını hazırlayır:
“Milyardlarla ABŞ dollarına başa gələn radar da daxil olmaqla, onun kompleks modernləşdirilməsi davam edir. Orada nüvə silahı daşıya bilən “F-35” qırıcıları üçün də aerodrom infrastrukturu yaradılır. Belə qırıcılar artıq ABŞ Hərbi Hava Qüvvələrinin təlimləri zamanı bazanın aerodromundan istifadə ediblər”.
Öz növbəsində, ABŞ-nın Danimarkadakı səfirliyi bəyan edib ki, Vaşinqton “Qrenlandiyada hərbi mövcudluğunu artırmaq niyyətində deyil”.
İddialara görə, söhbət yalnız mövcud bazanın modernləşdirilməsindən gedir. Eyni zamanda, ABŞ-nın “keçmişin günahlarına” baxmayaraq, Qrenlandiya ərazisində nüvə silahı yerləşdirmək imkanını nəzərdən keçirdiyi açıq-aşkar görünür.
1995-ci ildə Birləşmiş Ştatlar "Tule hadisəsi" ilə bağlı bəzi sənədlərin məxfiliyini ləğv və Danimarkanın qeyri-nüvə statusunu pozduqlarını etiraf edib. Sənədlərin dərci beynəlxalq qalmaqala səbəb oldu, buna görə də ABŞ ilk növbədə Danimarka hakimiyyətinin mövqeyinə görə daha Qrenlandiyada strateji aviasiya yerləşdirməyə cəsarət etmədi. Şərti “Anschluss” və ya Trampın terminologiyası ilə desək, Qrenlandiya ilə bağlı “sövdələşmə” bu problemi həll edə və Vaşinqtona “Soyuq müharibə”nin reallıqlarına qayıtmağa imkan verə bilər.
Rusiya üçün təhlükə varmı?
Amerika administrasiyasının başqa mühüm kartları var – onlar istədiklərinə başqa yolla nail ola bilərlər. Məsələn, Tramp Avropa ölkələrindən NATO-ya xərclərini artırmağı və Qrenlandiyada istənilən qüvvəni yerləşdirmək üçün Danimarkadan kart-blanş almağı tələb edə bilər.
Belə olan halda ABŞ Arktikada raketdən müdafiə sistemlərini ciddi şəkildə dəyişdirə və hətta Qrenlandiyada nüvə silahı daşıyıcılarını yerləşdirə biləcək.
“Pituffik/Thule bazasının qırıcılar üçün yenidən təchiz edilməsi strateji aviasiyanın oraya göndərilməsinin çətin olduğunu göstərir. Artıq 1960-cı illər deyil, bomba daşımağa ehtiyac yoxdur, “strateqləri” sərhədlərimizə köçürməyin mənasızdır. “Başqa sözlə, təhlükəsizliyimizə yeni təhdidlər hələ yaranmayıb”, - hərbi ekspert Mixaylovski deyir. - Əslində, indi, ABŞ Arktikada hərbi mövcudluğunu genişləndirmir, lakin raketdən müdafiə sistemində boşluqlar düzəldir. Amma bu o demək deyil ki, Rusiya xüsusilə yeni Amerika administrasiyasının gözlənilməzliyini nəzərə alsaq, sakitləşə və baş verənlərə reaksiya göstərə bilməz.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 16:32
Buraxılış imtahanlarının vaxtı açıqlanıb
Bu gün, 15:44
Anar Əliyev nazir təyin edilib - Sərəncam
Bu gün, 11:10
İran daha böyük təhülkə ilə üzləşir - Foto
Bu gün, 09:01
Ayda böyük buz anbarları var - Foto
Bu gün, 08:25
Asteroid Yerlə toqquşa bilər
Dünən, 21:35
Erməniəsilli şəxslərin məhkəmə prosesi davam edir
5-02-2025, 16:06
Əmək pensiyaları indeksləşdirilib
5-02-2025, 12:24
Birinci Qarabağ müharibəsinin daha üç şəhidi dəfn olunacaq
5-02-2025, 12:11
Putin üçün tribunal layihəsi təsdiq edilib
5-02-2025, 11:51
Keçmiş nazirin şirkəti ölkədən pul çıxardığı üçün cərimələnib
5-02-2025, 11:18
Paşinyan Amerikanın yardımından məhrum ola bilər
5-02-2025, 10:30
Nazir iki nəfəri yüksək vəzifəyə təyin edib - Fotolar
4-02-2025, 16:28
İran müvə silahı yaratmağın qısa yolunu axtarır - Kəşfiyyat
4-02-2025, 11:28
Suriyanın yeni lideri Türkiyəyə arxa çevirir?
4-02-2025, 10:26
Azərbaycana narkotik gətirən iranlı balıqçılar saxlanılıb - Video
3-02-2025, 16:18
Dövlət satınalmaları ilə bağlı yeni qanun qəbul olunub - (Yenilənib)
3-02-2025, 15:54
Prezident Neft və Sənaye Universitetinə rektor təyin edib
3-02-2025, 14:45
Avropa İttifaqı ABŞ-la mümkün ticarət müharibəsinə hazırlaşır
3-02-2025, 11:58
Bakı-Həştərxan-Bakı marşrutu üzrə bütün uçuşlar dayandırılıb
3-02-2025, 11:43
Hikmət Hacıyev İranda hansı məsələləri müzakirə edib?
3-02-2025, 10:36
Azərbaycanda terrorçu qruplaşma zərərsizləşdirilib - Video - Fotolar
3-02-2025, 09:29
Dağlıq rayonlarda 12 dərəcəyədək şaxta olub
2-02-2025, 23:30
İran prezidenti Azərbaycana dəvət olunub - Fotolar
2-02-2025, 12:16
Hikmət Hacıyev İranda görüşlərini davam etdirir - Foto
1-02-2025, 20:11
Hikmət Hacıyev İranda səfərdədir - Foto
1-02-2025, 13:31
Avropa İttifaqı Rusiyaya yeni sanksiyalar tətbiqinə hazırlaşır
31-01-2025, 18:25
Ukrayna şəhəri ətrafında şiddətli döyüşlər gedir
31-01-2025, 15:43
Rusiya Qazaxıstanın yüyənini əlinə alır
31-01-2025, 14:26
Paşinyan: Azərbaycanla ilk dövlətlərarası sənədimiz var
31-01-2025, 14:15
Prezident gənclərə mükafat verib - Siyahı
31-01-2025, 13:16
Xocalıya növbəti köç karvanı yola salınıb - (Yenilənib) - Fotolar
31-01-2025, 12:03
NATO gərginliyi azaltmaq üçün Trampa təklif verəcək
31-01-2025, 09:59
NASA cəhənnəmdən gələn səsləri qeydə alıb
30-01-2025, 13:34
Yerin oxşarı olan ekzoplanet tapılıb
30-01-2025, 11:14
Suriyanın gələcək portreti: Tehran onu çəkən “rəssamlar” arasında yoxdur
30-01-2025, 09:34
On iki nazir Aİ-yə çağırış edib: Avropanı Rusiyadan qoruyun!
29-01-2025, 11:49
Varis xəstəliyi