19:51 / 02-09-2025
Məşhur aktyor aktrisaya cinsi təcavüzə görə həbs oluna bilər
19:08 / 02-09-2025
Sabunçuda uşağa işgəncə verən qəyyum saxlanılıb
18:46 / 02-09-2025
NATO: "Rusiya raketinə Haaqaya çatmaq üçün 5-10 dəqiqə lazımdır"
18:00 / 02-09-2025
Bakıda daşınmaz əmlak bahalaşıb
17:45 / 02-09-2025
Qondarma “Xarici İşlər Nazirliyi”nin yerində Baş idarə tikiləcək
17:27 / 02-09-2025
Elektron Təhlükəsizlik Xidmətinə mətbuat katibi təyin olunub
17:20 / 02-09-2025
Gədəbəydə dağlıq ərazidə yanğın olub
16:50 / 02-09-2025
Laçında dövlət sərhədindən buraxılış məntəqəsi yaradılır
16:45 / 02-09-2025
Nazpəri Dostəliyeva: "Allahıma dua edirəm ki, məni övladıma tez qovuşdursun"
16:28 / 02-09-2025
Avropa İttifaqının yeni səfiri Azərbaycana gəlib - Foto
16:13 / 02-09-2025
Müğənni Ayan Babakişiyeva dinini dəyişib
16:05 / 02-09-2025
Cəlaloğlu: Milli Məclis aprel işğalına siyasi qiymət verməlidir
15:30 / 02-09-2025
Xəstələr üçün yığılan pulu ələ keçirən şəxs tutulub
15:28 / 02-09-2025
Deputat: Hindistan Cənubi Qafqazda gərginlik yaratmağa çalışır
15:25 / 02-09-2025
Ərdoğan: "Zəngəzur dəhlizi məsələsində hər hansı bir problem yoxdur"
15:11 / 02-09-2025
"Kreml sehrbazı" filmi böyük maraq doğurub - Fotolar
14:59 / 02-09-2025
Ukrayna ordusu yaşayış məntəqəsini azad edib
14:53 / 02-09-2025
15 saylı həbsxanaya rəis təyinatı olub
14:44 / 02-09-2025
Bakıda çoxmərtəbəli binada yanğın: 12 nəfər təxliyə olunub
14:30 / 02-09-2025
Abşeronda 51 yaşlı qadın öldürülüb
14:23 / 02-09-2025
Milli Məclis bəyanat yayıb
13:56 / 02-09-2025
Rusiya Avropanın iki ölkəsində gərginlik yaradıb
13:52 / 02-09-2025
TikTok-da intim görüntülərlə şantaj edən şəxs saxlanılıb
13:41 / 02-09-2025
Rusiya və Çin 20-dən çox əməkdaşlıq sənədi imzalayıb
13:35 / 02-09-2025
Kremlin məxfi planı üzə çıxıb - Foto
13:15 / 02-09-2025
Bakıda İƏT Mədəniyyət Festivalı keçiriləcək
12:57 / 02-09-2025
Prezident və xanımı qatarla Pekinə gedib - Video
12:37 / 02-09-2025
417,5 kiloqram narkotiki ələ keçirib, 10 şübhəli tutulub
12:30 / 02-09-2025
Hərbi təyyarə istehsalı gərginliyə səbəb olub
08:13 / 30-08-2025

19:36 / 30-08-2025

21:29 / 28-08-2025

23:00 / 28-08-2025

19:01 / 29-08-2025

18:20 / 31-08-2025

08:49 / 31-08-2025

00:24 / 30-08-2025

15:02 / 31-08-2025

17:05 / 29-08-2025

11:46 / 29-08-2025

Tramp niyə Qrelandiyanı almağa can atır?
Tarix: 14-01-2025 13:43 | Bölmə: Slayd

ABŞ-nın yeni prezidenti Donald Tramp Qrenlandiyanı Danimarkadan almaq planlarını təkrarlayaraq, adanı Amerikanın milli təhlükəsizliyi üçün mühüm sərvət adlandırıb.
Tramp bildirib ki, Qrenlandiyaya nəzarət Rusiya və Çinin Arktikadakı fəaliyyətlərini izləmək və hər iki ölkədən gələcək təhlükələrdən qorunmaq üçün stratejidir. “Mən azad dünyanı qorumaqdan danışıram”, - Ağ evin rəhbəri jurnalistlərin suallarını cavablandırarkən deyib.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Regnum” yazıb.
Rusiya nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
Göründüyü kimi, yeni administrasiya ölkənin Arktikada hərbi mövcudluğuna yenidən baxmağı planlaşdırır. Eyni zamanda, ABŞ-nın Qrenlandiya ilə bağlı planları, xüsusən də ABŞ-nın 70 ildir ki, adanın ərazisindən hərbi məqsədlər üçün istifadə etdiyini nəzərə alsaq, çoxlu suallar doğurur.
Stenli Kubrikin izi ilə
ABŞ ordusunun Qrenlandiyada hərbi mövcudluğu haqqında saziş İkinci Dünya müharibəsi zamanı bağlanıb. Danimarkanın Vaşinqtondakı səfirliyi Danimarkanın Üçüncü Reyx tərəfindən işğalını tanımaqdan imtina edib. 1950-ci ildə yaxınlıqdakı eskimos kəndinin şərəfinə “Tule” adlandırılan adada ABŞ Hərbi Hava Qüvvələrinə məxsus böyük bazanın tikintisinə başlanıb.
1960-cı illərə qədər baza genişləndirilib və “B-52” nüvə silahına malik strateji bombardmançı təyyarələr Qrenlandiyada yerləşdirilib. O, “Xrom Günbəz” (“Chrome Dome”) əməliyyatı çərçivəsində göyərtəsində nüvə bombaları ilə SSRİ sərhədlərinə qədər gecə-gündüz döyüşlər həyata keçirib.
İdeya ondan ibarət idi ki, nüvə silahı daşıyıcılarının hava məkanında 24 saat mövcudluğu (gözlənilməz münaqişə baş verəcəyi təqdirdə) ABŞ Hərbi Hava Qüvvələrinə üstünlük verəcək. Uçuşdan əvvəl ekipajlara sovet ərazisinə zərbə vurmaq üçün hədəflər təyin edilib.
“Chrome Dome” əməliyyatı Stenli Kubrikin “Dr. Strangelove” bədii filminin əsasını təşkil edirdi. Süjet Arktikada SSRİ sərhədlərinə müntəzəm uçuş həyata keçirən və nəticədə nüvə zərbəsi endirən “B-52” bombardmançı təyyarəsinin ekipajından bəhs edir.
ABŞ Hərbi Hava Qüvvələrinin bombardmançı ekipajlarının dəfələrlə nüvə zərbəsi taktikasını tətbiq etdiyini nəzərə alsaq, Kubrikin danışdığı hekayə daha real görünür.
Bu təcrübə sonda ABŞ-a əks-nəticə verib: 21 yanvar 1968-ci ildə Tule aviabazasına təyin edilmiş bombardmançı təyyarənin göyərtəsində yanğın baş verib. Ekipaj bazanın bilavasitə yaxınlığında qəzaya uğrayan təyyarəni tərk edə bilib. Hadisə nəticəsində 4 ədəd “B28” termonüvə bombası Qrenlandiyanın buzlarında “itirilib”.
Hadisə ilə bağlı məlumatlar məxfiləşdirilib. Yalnız 1990-cı illərdə məlum olub ki, Amerika hərbçiləri üç bombanın fraqmentlərini tapıblar və biri hələ də yerli ekologiyanı zəhərləyərək “orada”dır. “Chrome Dome” əməliyyatından imtina edilib, lakin ABŞ adada təyyarə yerləşdirmək fikrindən əl çəkməyib.
“Müasir Amerika hərbi doktrinasında Qrenlandiyaya xüsusi rol verilir”, - deyə hərbi ekspert Aleksandr Mixaylovski “Regnum”-a müsahibəsində qeyd edib.
“Bu, təkcə Arktikaya nəzarət haqqında deyil, həm də qlobal müharibə zamanı strateji üstünlüklə bağlıdır. Heç kimə sirr deyil ki, həm ABŞ, həm də SSRİ böyük müharibə olacağı təqdirdə, məsələn, Şimal qütbündən nüvə zərbələri mübadiləsi aparmağı planlaşdırırdılar - bu, ən qısa yoldur”, - ekspert deyir.
Onun sözlərinə görə, buna görə də ABŞ-nın Milli Raketdən Müdafiə Sistemi (BMEWS) Qrenlandiyada erkən xəbərdarlıq radar stansiyaları yerləşdirilib. Kompleks nüvə raketləri və onların daşıyıcılarını aşkar etmək üçün nəzərdə tutulub.
2021-ci ildə, ilk prezidentlik dövründə Tramp yenilənmiş raketdən müdafiə konsepsiyasını təqdim edib. Təkmilləşdirmələr ona görə lazım idi ki, Rusiya, Çin, İran və Şimali Koreya “mövcud müdafiə sistemlərinə meydan oxuyan” yeni silahlar əldə ediblər.
“Nordic Defense Analysis” şirkətinin analitiki Yens Venzel deyir ki, Qrenlandiyaya nəzarəti ələ keçirmək istəyi Vaşinqtonun qorxuları ilə bağlı ola bilər:
“Amerikalılar Rusiyanın ABŞ-a genişmiqyaslı hücum edə biləcəyindən ciddi narahatdırlar. Hazırda Qrenlandiyanın bütün ərazisi üzərində hava monitorinqi aparılmır, bu, mahiyyətcə “azad zona”dır”.
Qrenlandiyaya nəzarət “Rusiya təhlükəsini cilovlamaqla” yanaşı, Çindən gələn hücum riskini də azaldır. Amerikalı analitiklərin fikrincə, Çin ABŞ-nın şərq sahilinə raketlər atsa, onların uçuş yolu Şimal qütbündən keçəcək.
Buna görə də Tramp Qrenlandiyanın ABŞ üçün strateji əhəmiyyətindən danışarkən yalan demir.
Arktikada nüvə silahları
Soyuq müharibənin başa çatması ilə ABŞ-nın Qrenlandiyada mövcudluğu qismən məhdudlaşdırıldı. Tule bazası “Pituffik” adlandırılıb, bəzi obyektlər bağlanıb, personal 10 min nəfərdən 2 min nəfərə endirilib.
Bununla belə, dünyada hərbi-siyasi vəziyyətin gərginləşməsi ilə Vaşinqton NATO müttəfiqləri ilə birlikdə yenidən köhnə yolla getdi. “Pituffik” aerodromunda MAAS təyyarələrinin sürətli yerləşdirilməsi üçün xüsusi platformalar quraşdırılıb və bu, aviabazanın bütün il boyu istifadəsinə imkan yaradır (qışda Qrenlandiyanın şimalında temperatur mənfi 45 dərəcəyə enir). Kompleks qırıcıların buraxılması üçün qısa və ya buzlu uçuş-enmə zolaqlarından istifadə etməyə imkan verir və ABŞ-nın bazanı idarə etmək imkanlarını əhəmiyyətli dərəcədə genişləndirir.
Maraqlıdır ki, modernləşmə Trampın birinci dövründə həyata keçirilib. Pentaqon bazanın potensialının genişləndiriləcəyini də bəyan edib.
Qrenlandiyadakı Thule/Pituffik hava bazasında MAAS sistemlərinin quraşdırılmasından sonra ABŞ və Kanada Hərbi Hava Qüvvələrinin “Amalgam Dart” adlı müntəzəm təlimləri başlayıb. Eyni zamanda, Danimarka ABŞ-nın NATO müttəfiqi kimi heç vaxt öz ərazisində təlimlərin keçirilməsinə qarşı çıxmayıb. Danimarka Hərbi Kollecinin analitiki Anders Pak Nilsen deyir ki, buna görə də Tramp ona Qrenlandiyadan Amerika hərbçilərinin maraqları naminə istifadə etməyə icazə veriləcəyini gözləyə bilər:
“ABŞ-nın artıq bu əraziyə çıxışı var. Onların artıq Pituffik kosmik bazasında erkən xəbərdarlıq radarları var. Bu, onların Tule hava bazası adlandırdıqları bazadır. Amerikalılar Qrenlandiyada hərbi mövcudluğunu genişləndirmək istəsələr, Danimarka və Qrenlandiya hökumətlərindən xahiş edə bilərlər”.
Bununla belə, ABŞ sadəcə olaraq kiçik tərəfdaşlarından icazə istəməyə bilər. Rusiyanın Danimarkadakı səfiri Vladimir Barbinin sözlərinə görə, ABŞ artıq nüvə silahı daşıyıcılarının yerləşdirilməsi üçün Qrenlandiyada Tule/Pituffik bazasını hazırlayır:
“Milyardlarla ABŞ dollarına başa gələn radar da daxil olmaqla, onun kompleks modernləşdirilməsi davam edir. Orada nüvə silahı daşıya bilən “F-35” qırıcıları üçün də aerodrom infrastrukturu yaradılır. Belə qırıcılar artıq ABŞ Hərbi Hava Qüvvələrinin təlimləri zamanı bazanın aerodromundan istifadə ediblər”.
Öz növbəsində, ABŞ-nın Danimarkadakı səfirliyi bəyan edib ki, Vaşinqton “Qrenlandiyada hərbi mövcudluğunu artırmaq niyyətində deyil”.
İddialara görə, söhbət yalnız mövcud bazanın modernləşdirilməsindən gedir. Eyni zamanda, ABŞ-nın “keçmişin günahlarına” baxmayaraq, Qrenlandiya ərazisində nüvə silahı yerləşdirmək imkanını nəzərdən keçirdiyi açıq-aşkar görünür.
1995-ci ildə Birləşmiş Ştatlar "Tule hadisəsi" ilə bağlı bəzi sənədlərin məxfiliyini ləğv və Danimarkanın qeyri-nüvə statusunu pozduqlarını etiraf edib. Sənədlərin dərci beynəlxalq qalmaqala səbəb oldu, buna görə də ABŞ ilk növbədə Danimarka hakimiyyətinin mövqeyinə görə daha Qrenlandiyada strateji aviasiya yerləşdirməyə cəsarət etmədi. Şərti “Anschluss” və ya Trampın terminologiyası ilə desək, Qrenlandiya ilə bağlı “sövdələşmə” bu problemi həll edə və Vaşinqtona “Soyuq müharibə”nin reallıqlarına qayıtmağa imkan verə bilər.
Rusiya üçün təhlükə varmı?
Amerika administrasiyasının başqa mühüm kartları var – onlar istədiklərinə başqa yolla nail ola bilərlər. Məsələn, Tramp Avropa ölkələrindən NATO-ya xərclərini artırmağı və Qrenlandiyada istənilən qüvvəni yerləşdirmək üçün Danimarkadan kart-blanş almağı tələb edə bilər.
Belə olan halda ABŞ Arktikada raketdən müdafiə sistemlərini ciddi şəkildə dəyişdirə və hətta Qrenlandiyada nüvə silahı daşıyıcılarını yerləşdirə biləcək.
“Pituffik/Thule bazasının qırıcılar üçün yenidən təchiz edilməsi strateji aviasiyanın oraya göndərilməsinin çətin olduğunu göstərir. Artıq 1960-cı illər deyil, bomba daşımağa ehtiyac yoxdur, “strateqləri” sərhədlərimizə köçürməyin mənasızdır. “Başqa sözlə, təhlükəsizliyimizə yeni təhdidlər hələ yaranmayıb”, - hərbi ekspert Mixaylovski deyir. - Əslində, indi, ABŞ Arktikada hərbi mövcudluğunu genişləndirmir, lakin raketdən müdafiə sistemində boşluqlar düzəldir. Amma bu o demək deyil ki, Rusiya xüsusilə yeni Amerika administrasiyasının gözlənilməzliyini nəzərə alsaq, sakitləşə və baş verənlərə reaksiya göstərə bilməz.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 14-01-2025 13:43 | Bölmə: Slayd

ABŞ-nın yeni prezidenti Donald Tramp Qrenlandiyanı Danimarkadan almaq planlarını təkrarlayaraq, adanı Amerikanın milli təhlükəsizliyi üçün mühüm sərvət adlandırıb.
Tramp bildirib ki, Qrenlandiyaya nəzarət Rusiya və Çinin Arktikadakı fəaliyyətlərini izləmək və hər iki ölkədən gələcək təhlükələrdən qorunmaq üçün stratejidir. “Mən azad dünyanı qorumaqdan danışıram”, - Ağ evin rəhbəri jurnalistlərin suallarını cavablandırarkən deyib.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Regnum” yazıb.
Rusiya nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
Göründüyü kimi, yeni administrasiya ölkənin Arktikada hərbi mövcudluğuna yenidən baxmağı planlaşdırır. Eyni zamanda, ABŞ-nın Qrenlandiya ilə bağlı planları, xüsusən də ABŞ-nın 70 ildir ki, adanın ərazisindən hərbi məqsədlər üçün istifadə etdiyini nəzərə alsaq, çoxlu suallar doğurur.
Stenli Kubrikin izi ilə
ABŞ ordusunun Qrenlandiyada hərbi mövcudluğu haqqında saziş İkinci Dünya müharibəsi zamanı bağlanıb. Danimarkanın Vaşinqtondakı səfirliyi Danimarkanın Üçüncü Reyx tərəfindən işğalını tanımaqdan imtina edib. 1950-ci ildə yaxınlıqdakı eskimos kəndinin şərəfinə “Tule” adlandırılan adada ABŞ Hərbi Hava Qüvvələrinə məxsus böyük bazanın tikintisinə başlanıb.
1960-cı illərə qədər baza genişləndirilib və “B-52” nüvə silahına malik strateji bombardmançı təyyarələr Qrenlandiyada yerləşdirilib. O, “Xrom Günbəz” (“Chrome Dome”) əməliyyatı çərçivəsində göyərtəsində nüvə bombaları ilə SSRİ sərhədlərinə qədər gecə-gündüz döyüşlər həyata keçirib.
İdeya ondan ibarət idi ki, nüvə silahı daşıyıcılarının hava məkanında 24 saat mövcudluğu (gözlənilməz münaqişə baş verəcəyi təqdirdə) ABŞ Hərbi Hava Qüvvələrinə üstünlük verəcək. Uçuşdan əvvəl ekipajlara sovet ərazisinə zərbə vurmaq üçün hədəflər təyin edilib.
“Chrome Dome” əməliyyatı Stenli Kubrikin “Dr. Strangelove” bədii filminin əsasını təşkil edirdi. Süjet Arktikada SSRİ sərhədlərinə müntəzəm uçuş həyata keçirən və nəticədə nüvə zərbəsi endirən “B-52” bombardmançı təyyarəsinin ekipajından bəhs edir.
ABŞ Hərbi Hava Qüvvələrinin bombardmançı ekipajlarının dəfələrlə nüvə zərbəsi taktikasını tətbiq etdiyini nəzərə alsaq, Kubrikin danışdığı hekayə daha real görünür.
Bu təcrübə sonda ABŞ-a əks-nəticə verib: 21 yanvar 1968-ci ildə Tule aviabazasına təyin edilmiş bombardmançı təyyarənin göyərtəsində yanğın baş verib. Ekipaj bazanın bilavasitə yaxınlığında qəzaya uğrayan təyyarəni tərk edə bilib. Hadisə nəticəsində 4 ədəd “B28” termonüvə bombası Qrenlandiyanın buzlarında “itirilib”.
Hadisə ilə bağlı məlumatlar məxfiləşdirilib. Yalnız 1990-cı illərdə məlum olub ki, Amerika hərbçiləri üç bombanın fraqmentlərini tapıblar və biri hələ də yerli ekologiyanı zəhərləyərək “orada”dır. “Chrome Dome” əməliyyatından imtina edilib, lakin ABŞ adada təyyarə yerləşdirmək fikrindən əl çəkməyib.
“Müasir Amerika hərbi doktrinasında Qrenlandiyaya xüsusi rol verilir”, - deyə hərbi ekspert Aleksandr Mixaylovski “Regnum”-a müsahibəsində qeyd edib.
“Bu, təkcə Arktikaya nəzarət haqqında deyil, həm də qlobal müharibə zamanı strateji üstünlüklə bağlıdır. Heç kimə sirr deyil ki, həm ABŞ, həm də SSRİ böyük müharibə olacağı təqdirdə, məsələn, Şimal qütbündən nüvə zərbələri mübadiləsi aparmağı planlaşdırırdılar - bu, ən qısa yoldur”, - ekspert deyir.
Onun sözlərinə görə, buna görə də ABŞ-nın Milli Raketdən Müdafiə Sistemi (BMEWS) Qrenlandiyada erkən xəbərdarlıq radar stansiyaları yerləşdirilib. Kompleks nüvə raketləri və onların daşıyıcılarını aşkar etmək üçün nəzərdə tutulub.
2021-ci ildə, ilk prezidentlik dövründə Tramp yenilənmiş raketdən müdafiə konsepsiyasını təqdim edib. Təkmilləşdirmələr ona görə lazım idi ki, Rusiya, Çin, İran və Şimali Koreya “mövcud müdafiə sistemlərinə meydan oxuyan” yeni silahlar əldə ediblər.
“Nordic Defense Analysis” şirkətinin analitiki Yens Venzel deyir ki, Qrenlandiyaya nəzarəti ələ keçirmək istəyi Vaşinqtonun qorxuları ilə bağlı ola bilər:
“Amerikalılar Rusiyanın ABŞ-a genişmiqyaslı hücum edə biləcəyindən ciddi narahatdırlar. Hazırda Qrenlandiyanın bütün ərazisi üzərində hava monitorinqi aparılmır, bu, mahiyyətcə “azad zona”dır”.
Qrenlandiyaya nəzarət “Rusiya təhlükəsini cilovlamaqla” yanaşı, Çindən gələn hücum riskini də azaldır. Amerikalı analitiklərin fikrincə, Çin ABŞ-nın şərq sahilinə raketlər atsa, onların uçuş yolu Şimal qütbündən keçəcək.
Buna görə də Tramp Qrenlandiyanın ABŞ üçün strateji əhəmiyyətindən danışarkən yalan demir.
Arktikada nüvə silahları
Soyuq müharibənin başa çatması ilə ABŞ-nın Qrenlandiyada mövcudluğu qismən məhdudlaşdırıldı. Tule bazası “Pituffik” adlandırılıb, bəzi obyektlər bağlanıb, personal 10 min nəfərdən 2 min nəfərə endirilib.
Bununla belə, dünyada hərbi-siyasi vəziyyətin gərginləşməsi ilə Vaşinqton NATO müttəfiqləri ilə birlikdə yenidən köhnə yolla getdi. “Pituffik” aerodromunda MAAS təyyarələrinin sürətli yerləşdirilməsi üçün xüsusi platformalar quraşdırılıb və bu, aviabazanın bütün il boyu istifadəsinə imkan yaradır (qışda Qrenlandiyanın şimalında temperatur mənfi 45 dərəcəyə enir). Kompleks qırıcıların buraxılması üçün qısa və ya buzlu uçuş-enmə zolaqlarından istifadə etməyə imkan verir və ABŞ-nın bazanı idarə etmək imkanlarını əhəmiyyətli dərəcədə genişləndirir.
Maraqlıdır ki, modernləşmə Trampın birinci dövründə həyata keçirilib. Pentaqon bazanın potensialının genişləndiriləcəyini də bəyan edib.
Qrenlandiyadakı Thule/Pituffik hava bazasında MAAS sistemlərinin quraşdırılmasından sonra ABŞ və Kanada Hərbi Hava Qüvvələrinin “Amalgam Dart” adlı müntəzəm təlimləri başlayıb. Eyni zamanda, Danimarka ABŞ-nın NATO müttəfiqi kimi heç vaxt öz ərazisində təlimlərin keçirilməsinə qarşı çıxmayıb. Danimarka Hərbi Kollecinin analitiki Anders Pak Nilsen deyir ki, buna görə də Tramp ona Qrenlandiyadan Amerika hərbçilərinin maraqları naminə istifadə etməyə icazə veriləcəyini gözləyə bilər:
“ABŞ-nın artıq bu əraziyə çıxışı var. Onların artıq Pituffik kosmik bazasında erkən xəbərdarlıq radarları var. Bu, onların Tule hava bazası adlandırdıqları bazadır. Amerikalılar Qrenlandiyada hərbi mövcudluğunu genişləndirmək istəsələr, Danimarka və Qrenlandiya hökumətlərindən xahiş edə bilərlər”.
Bununla belə, ABŞ sadəcə olaraq kiçik tərəfdaşlarından icazə istəməyə bilər. Rusiyanın Danimarkadakı səfiri Vladimir Barbinin sözlərinə görə, ABŞ artıq nüvə silahı daşıyıcılarının yerləşdirilməsi üçün Qrenlandiyada Tule/Pituffik bazasını hazırlayır:
“Milyardlarla ABŞ dollarına başa gələn radar da daxil olmaqla, onun kompleks modernləşdirilməsi davam edir. Orada nüvə silahı daşıya bilən “F-35” qırıcıları üçün də aerodrom infrastrukturu yaradılır. Belə qırıcılar artıq ABŞ Hərbi Hava Qüvvələrinin təlimləri zamanı bazanın aerodromundan istifadə ediblər”.
Öz növbəsində, ABŞ-nın Danimarkadakı səfirliyi bəyan edib ki, Vaşinqton “Qrenlandiyada hərbi mövcudluğunu artırmaq niyyətində deyil”.
İddialara görə, söhbət yalnız mövcud bazanın modernləşdirilməsindən gedir. Eyni zamanda, ABŞ-nın “keçmişin günahlarına” baxmayaraq, Qrenlandiya ərazisində nüvə silahı yerləşdirmək imkanını nəzərdən keçirdiyi açıq-aşkar görünür.
1995-ci ildə Birləşmiş Ştatlar "Tule hadisəsi" ilə bağlı bəzi sənədlərin məxfiliyini ləğv və Danimarkanın qeyri-nüvə statusunu pozduqlarını etiraf edib. Sənədlərin dərci beynəlxalq qalmaqala səbəb oldu, buna görə də ABŞ ilk növbədə Danimarka hakimiyyətinin mövqeyinə görə daha Qrenlandiyada strateji aviasiya yerləşdirməyə cəsarət etmədi. Şərti “Anschluss” və ya Trampın terminologiyası ilə desək, Qrenlandiya ilə bağlı “sövdələşmə” bu problemi həll edə və Vaşinqtona “Soyuq müharibə”nin reallıqlarına qayıtmağa imkan verə bilər.
Rusiya üçün təhlükə varmı?
Amerika administrasiyasının başqa mühüm kartları var – onlar istədiklərinə başqa yolla nail ola bilərlər. Məsələn, Tramp Avropa ölkələrindən NATO-ya xərclərini artırmağı və Qrenlandiyada istənilən qüvvəni yerləşdirmək üçün Danimarkadan kart-blanş almağı tələb edə bilər.
Belə olan halda ABŞ Arktikada raketdən müdafiə sistemlərini ciddi şəkildə dəyişdirə və hətta Qrenlandiyada nüvə silahı daşıyıcılarını yerləşdirə biləcək.
“Pituffik/Thule bazasının qırıcılar üçün yenidən təchiz edilməsi strateji aviasiyanın oraya göndərilməsinin çətin olduğunu göstərir. Artıq 1960-cı illər deyil, bomba daşımağa ehtiyac yoxdur, “strateqləri” sərhədlərimizə köçürməyin mənasızdır. “Başqa sözlə, təhlükəsizliyimizə yeni təhdidlər hələ yaranmayıb”, - hərbi ekspert Mixaylovski deyir. - Əslində, indi, ABŞ Arktikada hərbi mövcudluğunu genişləndirmir, lakin raketdən müdafiə sistemində boşluqlar düzəldir. Amma bu o demək deyil ki, Rusiya xüsusilə yeni Amerika administrasiyasının gözlənilməzliyini nəzərə alsaq, sakitləşə və baş verənlərə reaksiya göstərə bilməz.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 13:56
Rusiya Avropanın iki ölkəsində gərginlik yaradıb
Bu gün, 12:16
Kiyevə hücum: insanlar metro stansiyalarına sığınıb
Bu gün, 12:02
İlham Əliyev Çin şirkətinin sədri ilə görüşüb - Fotolar
Bu gün, 11:19
Elm və Təhsil Nazirliyində iki təyinat olub - Fotolar
Bu gün, 07:40
Yerdə güclü geomaqnit qasırğası başlayıb
Bu gün, 07:33
Masazırdakı yanğında iki nəfər ölüb - (Video)
Dünən, 16:45
Çində Azərbaycanla bağlı tarixi qərar verilə bilər
Dünən, 15:17
ATƏT-in Minsk Prosesi bağlanır - Qərar verilib
Dünən, 13:53
Kriminal avtoritet həbs olunub - Foto
Dünən, 07:23
20-yə yaxın gəmi Qəzzanın blokadasını yarmağa gedir
31-08-2025, 15:02
İlham Əliyev Çində görüşlər keçirib - (Yenilənib) - Fotolar
31-08-2025, 08:49
Prezident İlham Əliyevin Çin lideri Si Cinpin ilə görüşü keçirilib - (Yenilənib) - Fotolar
30-08-2025, 00:10
Azərbaycanla ABŞ arasında Anlaşma Memorandumu imzalanlb
29-08-2025, 16:23
Hərbi xidmətə çağırış başlayır
29-08-2025, 15:41
Cümşüd Nuriyev: Bizi təxribata çəkə bilməzlər
29-08-2025, 13:34
BMT-nin İrana qarşı sanksiyaları bərpa olunur
29-08-2025, 13:06
“İşğal” sözü Rusiyanı qəzəbləndirib
29-08-2025, 12:51
Avropa bufer zona yaratmaq istəyir
29-08-2025, 11:50
Rusiya Minsk qrupunun buraxılmasını dəstəkləyir
29-08-2025, 11:00
Yeri fəlakət gözləyir?
29-08-2025, 10:45
Günəşdə güclü partlayış qeydə alınıb
29-08-2025, 10:15
Ukraynaya təhlükəsizlik zəmanətində Türkiyə əsas rolu oynayır
28-08-2025, 18:43
Azərbaycan səfirliyinə zərər dəyib - XİN Rusiyanın Kiyevə hücumu ilə bağlı məlumat yayıb
28-08-2025, 12:44
563 ədəd PUA, “İsgəndər-M” və digər raketlər vurulub
28-08-2025, 12:11
İrəvanla Bakı arasında yeni səhifə açılır
28-08-2025, 10:26
Ali məktəb və kolleclərin boş qalan yerlərinə ixtisas seçimi başlayıb
28-08-2025, 10:06
Sabah daha üç şəhidimiz dəfn olunacaq - Fotolar
28-08-2025, 08:00
Putin və Zelenski İstanbulda görüşə bilərlər
27-08-2025, 18:09
Bakının üç rayonunda söküntü işlərinə başlayırlar
27-08-2025, 14:59
Müəllimlərin işə qəbulu müsabiqəsinin nəticələri elan olunub
27-08-2025, 13:31
Qəzzanın tam işğalı üçün hücumlar başlayıb
27-08-2025, 12:50
Keçmiş rəqiblər barışır: Türkiyə Səddamla əlaqə qurur
27-08-2025, 10:14
İlham Əliyev “Əl-Ərəbiyyə” telekanalına müsahibə verib - Video
27-08-2025, 09:28
Azərbaycanda kriptovalyuta üzərinə həbs qoyulub
26-08-2025, 14:43
Cəlaloğlu: Tramp maraqlarını Ukrayna və Rusiya vasitəsilə həyata keçirir
26-08-2025, 11:13
Zəngəzur dəhlizi Türkiyəyə effektiv yol açır
25-08-2025, 18:21
Azərbaycan-Rusiya münasibətlərini gərginləşdirməyə çalışan qüvvələr var
25-08-2025, 17:14
Qəzzada 300 nəfər acından ölüb - 117-si uşaqdır
25-08-2025, 16:46
ABŞ Rusiya təyyarələrini ələ keçirib
25-08-2025, 15:29
Putin Trampı aldadır
25-08-2025, 11:32
NATO dağıla bilər