08:45 / 12-02-2025
Məşhur reper məhkəməyə verilib
08:36 / 12-02-2025
“Türk axını” yeni rekorda imza atıb
08:28 / 12-02-2025
Seul cavabdan boyun qaçırıb
08:24 / 12-02-2025
Konqres Türkiyəyə “F-35”-lərin verilməsinə baxa bilər
08:17 / 12-02-2025
Mark Rubio: “Rusiyadakı məhkumlarımızı geri qaytaracağıq”
08:13 / 12-02-2025
Kiyevə yanaşmanı Ağ ev müəyyən edir
23:52 / 11-02-2025
Bakıda erməniəsilli şəxslərin məhkəməsi davam edir
23:13 / 11-02-2025
Qəzzanın yenidən qurulmasına 53 milyard dollardan çox vəsait lazımdır
22:59 / 11-02-2025
Mask "OpenAI" şirkətinin sahibini fırıldaqçılıqda ittiham edir
22:12 / 11-02-2025
Zelenski Rusiyaya ərazi mübadiləsi təklif etmək istəyir
19:58 / 11-02-2025
Hikmət Hacıyev: "Azərbaycanda USAID-in fəaliyyətinə yer yoxdur"
18:58 / 11-02-2025
Somali prezidenti Azərbaycana gəlib - Fotolar
18:10 / 11-02-2025
Onlayn qumar təşkil edən dəstə tutulub - Video
18:03 / 11-02-2025
Şeyx Əbdül: "Bu gün cibinə xidmət edən insanların cəmiyyətində yaşayırıq"
17:51 / 11-02-2025
DİN-də qəbul: Şahnaz Bəylərqızı həbsdən buraxılacaq?
17:42 / 11-02-2025
Abdin Fərzəliyevlə bağlı şok iddia yayılıb
17:36 / 11-02-2025
Azərbaycan və Rusiya arasında “Şimal-Cənub” dəhlizinə dair saziş təsdiqlənib
17:33 / 11-02-2025
Zahid Oruc: “Şagirdlərimizi kütləvi repetoturluqdan xilas etməliyik”
17:00 / 11-02-2025
İnsanların 200 il yaşaması mümkün olacaq
16:59 / 11-02-2025
Taksi sürücüləri üçün növbəti imtahan keçiriləcək
16:37 / 11-02-2025
“Qarabağ” Riçard Almeyda ilə yollarını ayırıb
16:23 / 11-02-2025
Prezident daha bir Əsasnaməni təsdiqləyib
16:19 / 11-02-2025
“Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 30 illiyi” yubiley medalı təsis ediləcək
16:09 / 11-02-2025
Şolts Putinə mesaj göndərib
16:07 / 11-02-2025
Vəzifəli şəxslərə cinayət işi açılıb
15:45 / 11-02-2025
Polad və alüminiuma 25 faiz gömrük rüsumu tətbiq olunur
15:35 / 11-02-2025
AfD Almaniyadakı seçki mübarizəsində önə keçir
15:14 / 11-02-2025
Avropa anbarlarında təbii qaz ehtiyatı azalıb
14:30 / 11-02-2025
Dələduzluq edən şəxslər saxlanılıb
20:15 / 07-02-2025
İlham Əliyev yeni parkın açılışında iştirak edib - Fotolar
22:51 / 07-02-2025
Azərbaycan-Ermənistan dövlət sərhədində nümayəndələr arasında görüş olub
11:14 / 09-02-2025
“Rus Evi”nin qapısı bağlanıb - Bakı daha hansı addımları atacaq?
22:35 / 07-02-2025
Bakıda erməniəsilli şəxslərin məhkəməsi davam etdirilib - Fotolar
18:06 / 07-02-2025
İpoteka kreditləri üzrə 2 minə yaxın müraciət daxil olub
15:44 / 07-02-2025
Anar Əliyev nazir təyin edilib - Sərəncam
19:33 / 08-02-2025
Hacıqabulda zəlzələ olub
11:10 / 07-02-2025
İran daha böyük təhülkə ilə üzləşir - Foto
10:57 / 09-02-2025
Mühəndis filmə çəkilmədən "Oskar" qazanıb
20:28 / 09-02-2025
Mask “Amerikanın Səsi” və “Azadlıq Radiosu”nun bağlanması istəyir
16:32 / 07-02-2025
Buraxılış imtahanlarının vaxtı açıqlanıb
19:47 / 07-02-2025
Ən yaxşı sualtı fotolar... - Fotolar
Zahid Oruc: “Şagirdlərimizi kütləvi repetoturluqdan xilas etməliyik”
Tarix: 11-02-2025 17:33 | Bölmə: Slayd
Kiçik və Orta Biznesin İnkişafı Agentliyinin (KOBİA) tərəfdaşlığı, "Paşa Holding"in dəstəyi ilə Bakıda İnsan İnkişafı Forumu start götürüb. Forumda Sosial Tədqiqatlar Mərkəzinin rəhbəri, Milli Məclisin komitə sədri Zahid Oruc da çıxış edib.
Reyting.az-ın məlumatına görə, Zahid Oruc deyib ki, Azərbaycan dövləti inkişafının yeni mərhələsində mühüm çağırışlar qarşısındadır:
“Tariximizdə ilk dəfə, prezident İlham Əliyevin liderliyi altında qazandığımız qələbədən sonra təkcə yerləşdiyimiz regionda deyil, bütün dünyada xalqımızın layiqli yeri və rolu müəyyənləşir.
Bildiyiniz kimi, insan kapitalı 35 ildir ki, konkret elmi parametrlərə əsaslanır. Lakin ən güclü indeksi daşıyan millətlər belə, tarixən konfliktlər məkanı qafqazlarda əsrlərlə məğlub xalq durumunda yaşaya bilər. Son 200 ildə xalqımızın güclü elitasının formalaşdığı dövrlərdə milli nailiyyətlərimiz yalnız hərbi gücümüzdən asılı olub. İndi 35 il sonra tam əminliklə demək olar ki, 90-cı illərin savaşını nə xalq, nə də ordu uduzmuşdu, o dövrdə dövləti millətin qabaqcıl və aparıcı hissəsi idarə etmədiyi üçün məğlubiyyət qaçılmaz idi. Bəli, ikinci Qarabağ müharibəsinin nəticələri ilk növbədə, insan kapitalının gücü ilə birbaşa bağlıdır. Bir vaxtlar marşal Baqramyan öz ölkəsinin 100 yeniyetməsini seçib Moskvaya aparmışdı ki, onlar gələcəkdə sovet akademiyasının ön sıralarını tutacaqlar. Onun planı işlədi, həqiqətən onlarla erməni akademiki Sovetlər Birliyinin rəhbərliyinə yüksəldilər, sonra xalqımıza qarşı birinci müharibədə həlledici zərbəni də onlar vurdular. Lakin 2021-ci ildə, sabiq prezident Armen Sarkisyan məcburən dedi ki, biz elmdə, mədəniyyətdə, yaradıcılıqda, qlobal informasiya məkanında, nəhayət, ordu quruculuğunda prezident İlham Əliyevə uduzduq”.
Zahid Oruc qeyd edib ki, indi millətimizin 70 mindən çox qəhrəman oğlu sinələrində orden və medal daşıyır: “Ən böyük kapitalımız qalib azərbaycanlılardır. Dövlət quruculuğunda belə güclü resurs milli tarximizdə heç vaxt olmayıb. Uzun illər neftin hökmranlığı altında olan bir cəmiyyət - qara qızılın sənaye üsulu ilə çıxarılmağa başladığı 1847-ci ildən bu yana ilk dəfə, ölkəmiz tarixi sarsıntılardan və sınaqlardan qalibiyyətlə çıxan övladlara malikdir.
Bir tarixi fakta diqqət edək - 1918-ci ildə ali təhsillilərimizin sayı cəmi 418 nəfər təşkil edirdi. Əlbəttə, mədrəsələr xalqımızın təkcə dini, mənəvi deyil, həm də ilk təhsil ünvanlarından biri idi və Şərqin mütəfəkkirləri orada formalaşırdı. Lakin sovet illərində milli göstəricilərimiz həm kəmiyyət, həm də keyfiyyət dəyişikliyinə məruz qaldı. 1918-ci illə müqayisədə ötən əsrin 50-ci illərində orta məktəblərin sayı 900-ə, alimlərin sayı 1500-ə, ali təhsillilərin sayı 200 minə çatmışdı. İndi 4400-dən çox orta, 57 ali təhsil müəssisəsi, milyonlarla ali və orta ixtisas təhsilli mütəxəssis, 11 mindən artıq alimimiz var.
Cənab prezident 21-ci əsrdə Azərbaycan insanını dəyişdi, ona yeni milli kimlik qazandırdı. Son iki əsrin məğlubiyyəti və köçkünlüyü, qaçqınlığı, iqtisadi itkiləri hər bir azərbaycanlıda dərin məyusluq, öz gücünə inamsızlıq və komplekslər yaratmışdı. Bəli, qafqazlarda məğlubları, gücsüzləri sevmirlər. 2020-ci ilin müqəddəs müharibəsi təkcə ərazi bütövlüyü və suverenlik qazandırmadı, həm də milyonlarla insanı əqli, mental və kültür baxımından özgüvənə yiyələndirdi. 44 günlük Qurtuluş savaşımız bütöv Azərbaycan vətəndaşı formalaşdırdı. Ona görə də inqilabların ən böyüyü kapital uğrunda deyil, insanları mənən-ruhən bütövləşdirəndir”.
Komitə sədri bildirib ki, hazırda dünyada yalnız sistemli hərbi, siyasi-iqtisadi deyil, həm də ən başlıcası-idarəçilik böhranı yaşanır:
“Dünya tarixi göstərir ki, Amerika arzularının, Sinqapur\Yaponiya möcüzələrinin bir yaradıcısı var - savadlı insan-vətəndaş. “Beyin axını” sərvətlərin damla-damla azalması deməkdir. Biz şagirdlərimizi kütləvi repetoturluqdan xilas edib, orta məktəblərə-pedaqoji mühitə, canlı tədris prosesinə, mənən güclü şəxsiyyətlər kimi formalaşa biləcəkləri kollektivə qaytarmalıyıq. Yüksəliş müsabiqəsinin qaliblərinin dövlət idarəetməsinin bütün sferalarında yerləşməsi prosesi gedir.
İndi Amerika və dünya siyasətinin məhək daşlarını tərpədən Tramp administrasiyası idarəetmənin effektivliyi vəzifəsini uğur simvolu İlon Maska tapşıraraq, bütün sahələrdə qlobal dəyişikliklərə yol açır. Ölkəmiz də belə bir mərhələni yaşayır. Neftdən Yaşıl enerjiyə-Yaşıl Azərbaycan quruculuğuna keçid hər bir azərbaycanlının həyatında yeni təfəkkür və yanaşmalar deməkdir.
Bildiyiniz kimi, 1990-cı ildə BMT zirvə görüşündə “İnsan potensialının inkişafı” və “İnsan potensialının inkişafı indeksi” müəyyənləşdirildi. Beləliklə, təkcə gəlirlər deyil, insanın sağlamlığı, təhsil səviyyəsi, ətraf mühitin qorunması da xüsusi meyarlar kimi seçildi.
İnkişaf üçün belə formul antik dövrdə-hələ texnologiyanın və elmin inkişaf etmədiyi qədim zamanlarda da belə idi - filosof Aristotel deyirdi: “Sərvət bizim cəhd etdiyimiz nemət deyil, o, nəyinsə naminə faydalıdır”.
19-cu əsrin parlaq iqtisadçıları Adam Smit, Con Mill də iqtisadi artıma ali məqsədlərə nail olunmanın vasitəsi kimi baxırdılar.
1960-cı illərdən başlayaraq, işçi qüvvəsinin təhsil səviyyəsi və peşəkar hazırlığı ön yerə qoyuldu. İnsan kapitalı konsepsiyası inkişaf edərək, “Çikaqo məktəbi” və oranı bitirən 100 nəfər yapon haqqında gerçək uğur hekayəsini formalaşdırdı. Bəli, uğurlu ölkə olmaq üçün bilikli, sağlam və ictimai iştirak əmsalı yüksək olan insanların sayı çox olmalıdır. Ona görə də dünyada ən böyük və dayanıqlı gəlir insan kapitalına yatırılan sərmayədən alınır. Nəhəng şirkətlər - “Apple”, “Space X”, “Alibaba” və digərlərinin aktivləri bunu sübut edir.
Təkcə bir ölkə nümunəsi - 1970-ci illərdə İrlandiyanın 88 milyard dollarlıq ÜDM-i əsasən kənd təsərrüfatından formalaşırdı. 2017-ci ildə İrlandiyanın ÜDM-i 334 milyard ABŞ dollar təşkil edib. "Kelt pələng"i adını alan ölkə insan kapitalına ən çox invesitsiya siyahısında 1-ci oldu. Ona görə beynəlxalq siyasətdə “daha çox əraziyə” sahib olmaq ideyası “daha çox və daha keyfiyyətli insan kapitalı” formalaşdırmaq hədəfi ilə əvəz olunub.
İnsan Kapitalı İndeksi eləcə də uşaqların 18 yaşına qədər əldə edə biləcəyi insan kapitalının həcmini ölçür. 5 yaşa qədər yaşamanın mümkünlüyü, uşağın gözlənilən məktəb təhsili illəri, öyrənmənin keyfiyyət göstəricisi kimi ümumi yoxlama balları, yaşlanacaq insanların faizi, alçaq boylu olmayan uşaqların payı. Bu İndeksdə ilk beşlikdə olan ölkələrdən 4-ü Asiya qitəsini təmsil edir - Sinqapur (0.88), Cənubi Koreya (0.84), Yaponiya (0.84) və Hong Kong (0.82). Reytinqdə MDB ölkələrindən ən yüksək pillədə Qazaxıstan (31-ci sırada) qərarlaşır.
Dünya Bankının hesabatına əsasən, hazırda Azərbaycan İnsan Kapitalı İndeksi göstəricisinə görə 0.60 bal almaqla 157 ölkə içərisində 69-cu yerdə qərarlaşıb. Azərbaycanda 5 yaşına qədər uşaq ölümünün səviyyəsi azalır, o cümlədən, uşaqların ana südü ilə bəslənmə səviyyəsini artırmaqla, məktəbəqədər təhsil səviyyəsini gücləndirməklə nəticələrimizi daha da yaxşılaşdıra bilərik.
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2012-ci il 29 dekabr tarixli Fərmanı ilə təsdiq edilmiş “Azərbaycan 2020: Gələcəyə baxış” İnkişaf Konsepsiyası, 2016-cı il 6 dekabr tarixli Fərmanı ilə təsdiq edilmiş Azərbaycan Respublikasının milli iqtisadiyyat perspektivi üzrə Strateji Yol Xəritəsi və nəhayət, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2022-ci il 22 iyul tarixli Sərəncamı ilə “2022-2026-cı illərdə sosial-iqtisadi inkişaf Strategiyası”nda rəqabətli insan kapitalının formalaşdırılması üçün əsas fəaliyyətlər-təhsilin, informasiya sistemlərinin, sosial sferanın inkişafına dair çoxsaylı proqramlar qəbul olunub, bir çoxu effektiv şəkildə yerinə yetirilib. Ona görə də dövlətimizin gələcək strateji hədəflərinə nail olmaq hər bir azərbaycanlının fəaliyyətindən asılıdır.
İndi qlobal təhlükəsizlik sistemi çökür və dünyanın yenidən bölüşdürülməsi gedir. Zaman sürətlə keçir və kimisə gözləmir. Ölkəmizə iqtisadiyyata bağlı olan, tədqiqatlara dayanan qabaqcıl universitetlər gərəkdir.
“Biliyin köhnəlməsi” deyilən bir fenomen var. Hər il yeni nəsil ayfonlar və Windows sistemlərinin dəyişdiyini görürük, lakin beyin proqramlarımızı yeniləməyi unuduruq. Ona görə də bizə bütün sahələrdə hərbi uğurumuzu təkrarlayan xüsusi təyinatlı-müəllimlər, həkimlər, inşaatçılar, mühəndislər, bir sözlə qalib insanlar gərəkdir. Texnofestə 100 minlərlə azərbaycanlı gənci qatıldı. Prezident dedi ki, gəncliyin simvolu Səlcuq Bayraktar olmalıdır”.
Z. Oruc yekunda bir daha vurğulayıb ki, Qarabağ son 200 ildə ən zəif yerimiz olub:
“İndi Ali Baş Komandan yeni qazanılan torpaqları təkcə ordu ilə yox, minlərlə gəncin elm və təhsil qalası olan Qarabağ Universiteti ilə qorumağa, o məkanı bütün Qafqazın güclü yerinə çevirməyə çalışır. Ona görə də deyirik-ən böyük sərvət insandır!”
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 11-02-2025 17:33 | Bölmə: Slayd
Kiçik və Orta Biznesin İnkişafı Agentliyinin (KOBİA) tərəfdaşlığı, "Paşa Holding"in dəstəyi ilə Bakıda İnsan İnkişafı Forumu start götürüb. Forumda Sosial Tədqiqatlar Mərkəzinin rəhbəri, Milli Məclisin komitə sədri Zahid Oruc da çıxış edib.
Reyting.az-ın məlumatına görə, Zahid Oruc deyib ki, Azərbaycan dövləti inkişafının yeni mərhələsində mühüm çağırışlar qarşısındadır:
“Tariximizdə ilk dəfə, prezident İlham Əliyevin liderliyi altında qazandığımız qələbədən sonra təkcə yerləşdiyimiz regionda deyil, bütün dünyada xalqımızın layiqli yeri və rolu müəyyənləşir.
Bildiyiniz kimi, insan kapitalı 35 ildir ki, konkret elmi parametrlərə əsaslanır. Lakin ən güclü indeksi daşıyan millətlər belə, tarixən konfliktlər məkanı qafqazlarda əsrlərlə məğlub xalq durumunda yaşaya bilər. Son 200 ildə xalqımızın güclü elitasının formalaşdığı dövrlərdə milli nailiyyətlərimiz yalnız hərbi gücümüzdən asılı olub. İndi 35 il sonra tam əminliklə demək olar ki, 90-cı illərin savaşını nə xalq, nə də ordu uduzmuşdu, o dövrdə dövləti millətin qabaqcıl və aparıcı hissəsi idarə etmədiyi üçün məğlubiyyət qaçılmaz idi. Bəli, ikinci Qarabağ müharibəsinin nəticələri ilk növbədə, insan kapitalının gücü ilə birbaşa bağlıdır. Bir vaxtlar marşal Baqramyan öz ölkəsinin 100 yeniyetməsini seçib Moskvaya aparmışdı ki, onlar gələcəkdə sovet akademiyasının ön sıralarını tutacaqlar. Onun planı işlədi, həqiqətən onlarla erməni akademiki Sovetlər Birliyinin rəhbərliyinə yüksəldilər, sonra xalqımıza qarşı birinci müharibədə həlledici zərbəni də onlar vurdular. Lakin 2021-ci ildə, sabiq prezident Armen Sarkisyan məcburən dedi ki, biz elmdə, mədəniyyətdə, yaradıcılıqda, qlobal informasiya məkanında, nəhayət, ordu quruculuğunda prezident İlham Əliyevə uduzduq”.
Zahid Oruc qeyd edib ki, indi millətimizin 70 mindən çox qəhrəman oğlu sinələrində orden və medal daşıyır: “Ən böyük kapitalımız qalib azərbaycanlılardır. Dövlət quruculuğunda belə güclü resurs milli tarximizdə heç vaxt olmayıb. Uzun illər neftin hökmranlığı altında olan bir cəmiyyət - qara qızılın sənaye üsulu ilə çıxarılmağa başladığı 1847-ci ildən bu yana ilk dəfə, ölkəmiz tarixi sarsıntılardan və sınaqlardan qalibiyyətlə çıxan övladlara malikdir.
Bir tarixi fakta diqqət edək - 1918-ci ildə ali təhsillilərimizin sayı cəmi 418 nəfər təşkil edirdi. Əlbəttə, mədrəsələr xalqımızın təkcə dini, mənəvi deyil, həm də ilk təhsil ünvanlarından biri idi və Şərqin mütəfəkkirləri orada formalaşırdı. Lakin sovet illərində milli göstəricilərimiz həm kəmiyyət, həm də keyfiyyət dəyişikliyinə məruz qaldı. 1918-ci illə müqayisədə ötən əsrin 50-ci illərində orta məktəblərin sayı 900-ə, alimlərin sayı 1500-ə, ali təhsillilərin sayı 200 minə çatmışdı. İndi 4400-dən çox orta, 57 ali təhsil müəssisəsi, milyonlarla ali və orta ixtisas təhsilli mütəxəssis, 11 mindən artıq alimimiz var.
Cənab prezident 21-ci əsrdə Azərbaycan insanını dəyişdi, ona yeni milli kimlik qazandırdı. Son iki əsrin məğlubiyyəti və köçkünlüyü, qaçqınlığı, iqtisadi itkiləri hər bir azərbaycanlıda dərin məyusluq, öz gücünə inamsızlıq və komplekslər yaratmışdı. Bəli, qafqazlarda məğlubları, gücsüzləri sevmirlər. 2020-ci ilin müqəddəs müharibəsi təkcə ərazi bütövlüyü və suverenlik qazandırmadı, həm də milyonlarla insanı əqli, mental və kültür baxımından özgüvənə yiyələndirdi. 44 günlük Qurtuluş savaşımız bütöv Azərbaycan vətəndaşı formalaşdırdı. Ona görə də inqilabların ən böyüyü kapital uğrunda deyil, insanları mənən-ruhən bütövləşdirəndir”.
Komitə sədri bildirib ki, hazırda dünyada yalnız sistemli hərbi, siyasi-iqtisadi deyil, həm də ən başlıcası-idarəçilik böhranı yaşanır:
“Dünya tarixi göstərir ki, Amerika arzularının, Sinqapur\Yaponiya möcüzələrinin bir yaradıcısı var - savadlı insan-vətəndaş. “Beyin axını” sərvətlərin damla-damla azalması deməkdir. Biz şagirdlərimizi kütləvi repetoturluqdan xilas edib, orta məktəblərə-pedaqoji mühitə, canlı tədris prosesinə, mənən güclü şəxsiyyətlər kimi formalaşa biləcəkləri kollektivə qaytarmalıyıq. Yüksəliş müsabiqəsinin qaliblərinin dövlət idarəetməsinin bütün sferalarında yerləşməsi prosesi gedir.
İndi Amerika və dünya siyasətinin məhək daşlarını tərpədən Tramp administrasiyası idarəetmənin effektivliyi vəzifəsini uğur simvolu İlon Maska tapşıraraq, bütün sahələrdə qlobal dəyişikliklərə yol açır. Ölkəmiz də belə bir mərhələni yaşayır. Neftdən Yaşıl enerjiyə-Yaşıl Azərbaycan quruculuğuna keçid hər bir azərbaycanlının həyatında yeni təfəkkür və yanaşmalar deməkdir.
Bildiyiniz kimi, 1990-cı ildə BMT zirvə görüşündə “İnsan potensialının inkişafı” və “İnsan potensialının inkişafı indeksi” müəyyənləşdirildi. Beləliklə, təkcə gəlirlər deyil, insanın sağlamlığı, təhsil səviyyəsi, ətraf mühitin qorunması da xüsusi meyarlar kimi seçildi.
İnkişaf üçün belə formul antik dövrdə-hələ texnologiyanın və elmin inkişaf etmədiyi qədim zamanlarda da belə idi - filosof Aristotel deyirdi: “Sərvət bizim cəhd etdiyimiz nemət deyil, o, nəyinsə naminə faydalıdır”.
19-cu əsrin parlaq iqtisadçıları Adam Smit, Con Mill də iqtisadi artıma ali məqsədlərə nail olunmanın vasitəsi kimi baxırdılar.
1960-cı illərdən başlayaraq, işçi qüvvəsinin təhsil səviyyəsi və peşəkar hazırlığı ön yerə qoyuldu. İnsan kapitalı konsepsiyası inkişaf edərək, “Çikaqo məktəbi” və oranı bitirən 100 nəfər yapon haqqında gerçək uğur hekayəsini formalaşdırdı. Bəli, uğurlu ölkə olmaq üçün bilikli, sağlam və ictimai iştirak əmsalı yüksək olan insanların sayı çox olmalıdır. Ona görə də dünyada ən böyük və dayanıqlı gəlir insan kapitalına yatırılan sərmayədən alınır. Nəhəng şirkətlər - “Apple”, “Space X”, “Alibaba” və digərlərinin aktivləri bunu sübut edir.
Təkcə bir ölkə nümunəsi - 1970-ci illərdə İrlandiyanın 88 milyard dollarlıq ÜDM-i əsasən kənd təsərrüfatından formalaşırdı. 2017-ci ildə İrlandiyanın ÜDM-i 334 milyard ABŞ dollar təşkil edib. "Kelt pələng"i adını alan ölkə insan kapitalına ən çox invesitsiya siyahısında 1-ci oldu. Ona görə beynəlxalq siyasətdə “daha çox əraziyə” sahib olmaq ideyası “daha çox və daha keyfiyyətli insan kapitalı” formalaşdırmaq hədəfi ilə əvəz olunub.
İnsan Kapitalı İndeksi eləcə də uşaqların 18 yaşına qədər əldə edə biləcəyi insan kapitalının həcmini ölçür. 5 yaşa qədər yaşamanın mümkünlüyü, uşağın gözlənilən məktəb təhsili illəri, öyrənmənin keyfiyyət göstəricisi kimi ümumi yoxlama balları, yaşlanacaq insanların faizi, alçaq boylu olmayan uşaqların payı. Bu İndeksdə ilk beşlikdə olan ölkələrdən 4-ü Asiya qitəsini təmsil edir - Sinqapur (0.88), Cənubi Koreya (0.84), Yaponiya (0.84) və Hong Kong (0.82). Reytinqdə MDB ölkələrindən ən yüksək pillədə Qazaxıstan (31-ci sırada) qərarlaşır.
Dünya Bankının hesabatına əsasən, hazırda Azərbaycan İnsan Kapitalı İndeksi göstəricisinə görə 0.60 bal almaqla 157 ölkə içərisində 69-cu yerdə qərarlaşıb. Azərbaycanda 5 yaşına qədər uşaq ölümünün səviyyəsi azalır, o cümlədən, uşaqların ana südü ilə bəslənmə səviyyəsini artırmaqla, məktəbəqədər təhsil səviyyəsini gücləndirməklə nəticələrimizi daha da yaxşılaşdıra bilərik.
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2012-ci il 29 dekabr tarixli Fərmanı ilə təsdiq edilmiş “Azərbaycan 2020: Gələcəyə baxış” İnkişaf Konsepsiyası, 2016-cı il 6 dekabr tarixli Fərmanı ilə təsdiq edilmiş Azərbaycan Respublikasının milli iqtisadiyyat perspektivi üzrə Strateji Yol Xəritəsi və nəhayət, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2022-ci il 22 iyul tarixli Sərəncamı ilə “2022-2026-cı illərdə sosial-iqtisadi inkişaf Strategiyası”nda rəqabətli insan kapitalının formalaşdırılması üçün əsas fəaliyyətlər-təhsilin, informasiya sistemlərinin, sosial sferanın inkişafına dair çoxsaylı proqramlar qəbul olunub, bir çoxu effektiv şəkildə yerinə yetirilib. Ona görə də dövlətimizin gələcək strateji hədəflərinə nail olmaq hər bir azərbaycanlının fəaliyyətindən asılıdır.
İndi qlobal təhlükəsizlik sistemi çökür və dünyanın yenidən bölüşdürülməsi gedir. Zaman sürətlə keçir və kimisə gözləmir. Ölkəmizə iqtisadiyyata bağlı olan, tədqiqatlara dayanan qabaqcıl universitetlər gərəkdir.
“Biliyin köhnəlməsi” deyilən bir fenomen var. Hər il yeni nəsil ayfonlar və Windows sistemlərinin dəyişdiyini görürük, lakin beyin proqramlarımızı yeniləməyi unuduruq. Ona görə də bizə bütün sahələrdə hərbi uğurumuzu təkrarlayan xüsusi təyinatlı-müəllimlər, həkimlər, inşaatçılar, mühəndislər, bir sözlə qalib insanlar gərəkdir. Texnofestə 100 minlərlə azərbaycanlı gənci qatıldı. Prezident dedi ki, gəncliyin simvolu Səlcuq Bayraktar olmalıdır”.
Z. Oruc yekunda bir daha vurğulayıb ki, Qarabağ son 200 ildə ən zəif yerimiz olub:
“İndi Ali Baş Komandan yeni qazanılan torpaqları təkcə ordu ilə yox, minlərlə gəncin elm və təhsil qalası olan Qarabağ Universiteti ilə qorumağa, o məkanı bütün Qafqazın güclü yerinə çevirməyə çalışır. Ona görə də deyirik-ən böyük sərvət insandır!”
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 08:24
Konqres Türkiyəyə “F-35”-lərin verilməsinə baxa bilər
Dünən, 23:52
Bakıda erməniəsilli şəxslərin məhkəməsi davam edir
Dünən, 17:00
İnsanların 200 il yaşaması mümkün olacaq
Dünən, 16:07
Vəzifəli şəxslərə cinayət işi açılıb
Dünən, 12:46
İranın ümidi Trampla danışıqlara qalıb
Dünən, 12:15
Ağ ev Zelenski ilə sülh müzakirələrinə başlayır
Dünən, 11:26
İlham Əliyev İranın Ali rəhbərinə məktub göndərib
10-02-2025, 17:39
Hərbi analitik: “Etibarlı sülh sazişinin reallaşma ehtimalı azdır”
10-02-2025, 15:36
Xarici diplomların tanınması üzrə vahid məhkəmə təcrübəsi müəyyənləşib
10-02-2025, 13:19
Professor: “ABŞ-da prezidentlərə sui-qəsdləri və impiçment məsələsini unutmaq olmaz”
10-02-2025, 12:34
Keçmiş sovet respublikalarının əksəriyyəti Rusiyadan üz döndərir
10-02-2025, 11:40
Ankara Qırğızıstanda hərbi dayaqlar yaradır
10-02-2025, 08:44
Maqnit qasırğası başlayır
9-02-2025, 11:14
“Rus Evi”nin qapısı bağlanıb - Bakı daha hansı addımları atacaq?
9-02-2025, 08:00
ABŞ və Rusiya prezidentləri Ukrayna münaqişəsini müzakirə ediblər
8-02-2025, 11:37
Kainatda nəhəng obyekt kəşf edilib
8-02-2025, 10:41
Bölgələrə güclü qar yağıb
7-02-2025, 22:35
Bakıda erməniəsilli şəxslərin məhkəməsi davam etdirilib - Fotolar
7-02-2025, 16:32
Buraxılış imtahanlarının vaxtı açıqlanıb
7-02-2025, 15:44
Anar Əliyev nazir təyin edilib - Sərəncam
7-02-2025, 11:10
İran daha böyük təhülkə ilə üzləşir - Foto
7-02-2025, 09:01
Ayda böyük buz anbarları var - Foto
7-02-2025, 08:25
Asteroid Yerlə toqquşa bilər
6-02-2025, 16:04
Prezident minimum pensiyanın artırılmasını təsdiqləyib
6-02-2025, 10:57
AZAL təyyarəsinin qəzası: Qazaxıstan heç kimin xətrinə dəymədi
5-02-2025, 16:06
Əmək pensiyaları indeksləşdirilib
5-02-2025, 12:24
Birinci Qarabağ müharibəsinin daha üç şəhidi dəfn olunacaq
5-02-2025, 12:11
Putin üçün tribunal layihəsi təsdiq edilib
5-02-2025, 11:51
Keçmiş nazirin şirkəti ölkədən pul çıxardığı üçün cərimələnib
5-02-2025, 11:18
Paşinyan Amerikanın yardımından məhrum ola bilər
5-02-2025, 10:30
Nazir iki nəfəri yüksək vəzifəyə təyin edib - Fotolar
4-02-2025, 16:28
İran müvə silahı yaratmağın qısa yolunu axtarır - Kəşfiyyat
4-02-2025, 11:28
Suriyanın yeni lideri Türkiyəyə arxa çevirir?
4-02-2025, 10:26
Azərbaycana narkotik gətirən iranlı balıqçılar saxlanılıb - Video
3-02-2025, 16:18
Dövlət satınalmaları ilə bağlı yeni qanun qəbul olunub - (Yenilənib)
3-02-2025, 15:54
Prezident Neft və Sənaye Universitetinə rektor təyin edib
3-02-2025, 14:45
Avropa İttifaqı ABŞ-la mümkün ticarət müharibəsinə hazırlaşır
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
“Tənha insanın monoloqu”nun ssenari müəllifi və rejissoru deyir ki, kinomuzu yaşatmaq və irəli aparmaq üçün film istehsalını artırmalı və onun bazarını düşünməliyik
