Tramp qlobal sabitliyə ağır zərər vurur - Sabiq nazir
Tarix: 25-04-2025 11:46 | Bölmə: Slayd
Tramp qlobal sabitliyə ağır zərər vurur

"Donald Trampın prezidentliyi müasir dövrdə ABŞ və bütün dünya üçün ən dağıdıcı dövrlərdən biri oldu. Onun siyasəti Amerikanın mənəvi liderliyini zəiflətdi, beynəlxalq institutları alt-üst etdi və müttəfiq ölkələri uzaqlaşdırdı. Bir çox cəhətdən, onun vurduğu zərər hətta Adolf Hitler və Vladimir Putin kimi qatil diktatorların törətdiyi ziyandan daha ağırdır, çünki Tramp diplomatiyanın, humanitar əməkdaşlığın və iqtisadi sabitliyin əsaslarını məhv etdi".

Reyting.az
xəbər verir ki, bunu Azərbaycanın keçmiş Maliyyə naziri, professor Saleh Məmmədov sosial şəbəkədə yazıb.



S. Məmmədov

S. Məmmədov bildirib ki, ABŞ iqtisadiyyatı hərbi üstünlükdən daha çox humanitar investisiyalar - xarici yardım, inkişaf proqramları və beynəlxalq ticarət əlaqələri sayəsində inkişaf edib: “Bu təşəbbüslər qarşılıqlı münasibətləri gücləndirir, bazar imkanlarını genişləndirir və ABŞ-nın xeyirxah superdövlət imicini möhkəmləndirirdi. Təcrübə göstərir ki, hümanitar kapital ən gəlirli uzunmüddətli investisiyadır. Lakin Tramp bu modeli rədd edərək, qəfil gömrük rüsumları tətbiq etdi, ticarət sazişlərindən çıxdı və Dünya Ticarət Təşkilatı (DTÖ), Beynəlxalq Valyuta Fondu (BVF) kimi qurumları zəiflətdi. Onun "Amerika Birinci" doktrinası məntiqini geri təpdi, dünyanı ABŞ-a qarşı çevirdi və Amerikanın liderliyinə olan inamı sarsıtdı. O, qısamüddətli qazancı uzunmüddətli ittifaqlardan üstün tutaraq, ABŞ-nın nüfuzunun dayandığı iqtisadi diplomatiyanı məhv etdi. Dünyanın azad olunmasında böyük rolu olan “Azadlıq”, “Amerikanın səsi” kimi media qruplarının sıradan çıxarılması, Harvard kimi dünya lideri olan universitetə hücumları, USIAD-in işinin dayandırılması ABŞ-ı avtoritarizmə sürükləmirmi?”

Mənəvi nüfuzun sarsılması

Sabiq nazir yazıb ki, Putin Rusiyası kimi ekspansionist rejimlərdən fərqli olaraq, ABŞ hər zaman ərazi işğallarına qarşı çıxıb. Lakin Tramp açıq şəkildə Kanadanı və Qrenlandiyanı ilhaq etmək fikirlərini səsləndirir, diktatorların imperiyaçı ritorikasını təkrarlayıb.

S. Məmmədov daha sonra qeyd edib:

“Hətta Ukraynaya hücum edən savaş cinayətçisi Putin belə işğal üçün bəhanə uydururdu. Trampın suverenliyə hörmətsizliyi isə ABŞ-nın beynəlxalq hüququn qoruyucusu kimi imicini dağıtdı. Onun Paris İqlim Sazişindən və İran nüvə müqaviləsindən çıxmaq kimi addımları isə qlobal əməkdaşlığa nifrətini göstərdi və ABŞ-ı təcrid olunmuş vəziyyətə saldı”.

Beynəlxalq ədalətin pozulması

Trampın avtoritar liderlərə heyranlığı təkcə sözdə qalmayıb, həqiqi fəlakətlərə də səbəb olub. S. Məmmədov yazır ki, o, Putini açıq şəkildə müdafiə edib, Rusiyanın Ukraynada törətdiyi müharibə cinayətlərini gözdən qaçırıb və hətta qurban olan ölkəni təhrik etməkdə günahlandırıb. “Suiqəsdlərə, seçki müdaxiləsinə və qanunsuz ilhaqlara cavabdeh olan bir diktatoru legitimləşdirərək, Tramp ABŞ-nın qorumağa iddia etdiyi ədalət prinsiplərinə xəyanət etdi. Onun administrasiyasının beynəlxalq məhkəmələri tanımaması və NATO kimi qurumlara hücumları qlobal nizamı zəiflətdi və bütün dünyada zorbaları cəsarətləndirdi”,- deyə sabiq nazir yazıb.

Etibara ciddi zədə

“Trampın ABŞ-nın qlobal nüfuzuna vurduğu zərər bəlkə də düzəlməzdir. Artıq etibarlı tərəfdaş hesab edilməyən ABŞ, iqtisadi və siyasi cəhətdən dünya tərəfindən uzaqlaşdırılır”, - yazan S. Məmmədovun fikrincə, bir vaxtlar Amerikanın liderliyinə güvənən ölkələr indi müstəqil ittifaqlar qurur, çünki ABŞ-nın öhdəliklərinə sadiq qalacağına inam itib: “Bu eniş o qədər dərinə işləyib ki, gələcək administrasiyalar etibarı bərpa etməyə çalışsa belə, Trampın xəyanətinin izləri nəsillər boyu davam edəcək”.

Təcili tədbirlərə ehtiyac

“Əgər ABŞ ictimaiyyəti ciddi addımlar atmazsa - Trampı cinayətlərinə görə mühakimə etməzsə, beynəlxalq sazişlərə qoşulub onları gücləndirməz və humanitar dəyərlərə sadiqliyini təsdiq etməzsə - ölkə tam çöküş riski ilə üzləşə bilər”, - yazan sabiq nazir qeyd edib ki, dünya Amerikanın liderliyinə inamını itirib və köklü dəyişikliklər olmazsa, bu eniş daha da sürətlənəcək: “ABŞ-nın qlobal üstünlük dövrünü, çox güman ki, bərpa etmək çox çətin olacaq və yalnız Trampın fəlakətli hakimiyyətinin törətdiyi dağıntı ilə yad ediləcək. İndi sual budur: Amerika parçalanmış nüfuzunu xilas edə biləcəkmi - yoxsa tarixə Trampın sərsəm idarəçiliyi nəticəsində bir Rusiya diktaturası kimi dövlətəmi çevriləcək?”

E. KAMAL




Bölməyə aid digər xəbərlər