18:23 / 18-09-2025
ABŞ istehsalı olan raket rekord qırıb
18:00 / 18-09-2025
Mourinyonun yeni klubu bəlli olub
17:52 / 18-09-2025
MEDİA-nın Müşahidə Şurasının iclası keçirilib - Fotolar
17:47 / 18-09-2025
Müğənni cinsi təcavüzdə təqsirli bilinib - Video
17:38 / 18-09-2025
Yılmaz Vural baş məşqçi təyin olunub
17:16 / 18-09-2025
Yeni film tənqidçilərdən yüksək qiymət alıb - Foto
17:08 / 18-09-2025
Oleq Bakinskinin şikayəti təmin olunmayıb
17:00 / 18-09-2025
Rusiya və Ukrayna hərbçilərin meyitlərini mübadilə edib
16:54 / 18-09-2025
Xalq artisti xəstəxanadan evə buraxılıb
16:37 / 18-09-2025
Prezident Memar Əcəminin adibəsinin ucaldılması ilə bağlı sərəncam imzalayıb
16:32 / 18-09-2025
Bakıda və rayonlarda güclü külək əsəcək - Xəbərdarlıq
16:21 / 18-09-2025
İlham Əliyev BP şirkətinin rəsmisini təltif edib
16:11 / 18-09-2025
Əkrəm Həsənov: “Qeyri-rəsmi işçilərin sayı artacaq”
15:40 / 18-09-2025
Bakıda iş yerində yıxılan qadın ölüb
15:33 / 18-09-2025
Beyləqanda ər arvadını bıçaqlayıb
15:25 / 18-09-2025
"İmişli" klubu AFFA-nın qərarından narazı qalıb
15:15 / 18-09-2025
Milli Məclisdə tələbələrin iştirakı ilə ictimai dinləmə keçiriləcək
15:04 / 18-09-2025
"Plastik cərrah"la bağlı sensasiyalı xəbər yayılıb
14:30 / 18-09-2025
Paşinyan: "İranla sərhəd körpüsünün tikintisi gündəlikdə qalır"
14:16 / 18-09-2025
Ölkəmizdə ət bahalaşıb
14:14 / 18-09-2025
Taylandla Kamboca arasında gərginlik yenidən artıb
13:42 / 18-09-2025
Bişkekdə TDT ölkələrinin hökumət başçılarının görüşü başlayıb
13:20 / 18-09-2025
Su problemi milyardlarla insanı risk altında qoyur
13:09 / 18-09-2025
Naxçıvanda kişi geyimində oğurluq edən qadın tutulub
12:57 / 18-09-2025
Zakir Həsənov Çinə gedib
12:49 / 18-09-2025
İlham Əliyev Avropa İttifaqının komissarını qəbul edib - Fotolar
12:47 / 18-09-2025
Sabah yağış yağacaq
12:36 / 18-09-2025
Azərbaycan yığması 124-cü sıraya yüksəlib
12:30 / 18-09-2025
"Grok 5" ümumi süni intellekt sistemi olacaq - Foto
12:24 / 18-09-2025
Bakıya əlavə yol-patrul naryadları cəlb ediblər
13:31 / 16-09-2025

20:48 / 13-09-2025

18:40 / 14-09-2025

13:50 / 14-09-2025

15:37 / 14-09-2025

13:02 / 15-09-2025

13:17 / 14-09-2025

15:11 / 15-09-2025

13:39 / 16-09-2025

00:04 / 16-09-2025

22:16 / 17-09-2025

Marsa yağış və qar yağması elmi təsdiqini tapır
Tarix: 26-04-2025 09:52 | Bölmə: Slayd

Mars planetinə yağış və qar yağdığı təsdiqlənib. Amerikalı alimlər bildiriblər ki, onlar hətta bunu elmi baxımdan sübut etmək üçün simulyasiya yaradaraq Mars planetinin indiki mənzərəsi ilə müqayisə ediblər.
Reyting.az-ın xəbərinə görə, araşdırmalar nəticəsində məlum olub ki, qədim Mars, mövsümi yağışın, qarın, səthi boyunca axan gur çayların olduğu mülayim iqlimə malik bir planet kimi formalaşıb.
Qırmızı planetin qədim iqlimini və müasir landşaftını nəzərə almaqla, Marsın dəqiq oxşarını modelləşdirən ABŞ-nın Kolorado Universitetinin alimləri belə nəticəyə gəliblər ki, bu planetə uzun müddət qar və yağış yağıb. Mütəxəssislərin fikrincə, bu cür yağıntılar Mars planetinin iqliminə xas olan normal bir şəraitdə baş verib. Onların tapıntıları göstərib ki, güclü yağışlar milyardlarla il əvvəl Marsın səthini formalaşdıran bütün kanal şəbəkələrini qidalandırıb.
Elm adamlarının əksəriyyəti təxminən 4,1-3,7 milyard il əvvəl Marsın səthində müəyyən miqdarda suyun olması barədə fikirlərlə razılaşırlar. Bununla belə, tədqiqatçılar vurğulayıblar ki, suyun əsl mənşəyi elmə dəqiq bəlli deyil.
Bəzi alimlərin izahına görə, o zaman gənc günəş indikindən cəmi 75 faiz daha parlaq olub. Daha bir nəzəriyyə isə Mars ekvatoru ətrafındakı yüksəklikləri tam əhatə edən nəhəng buz örtüklərinin vaxtaşırı əriməsi ilə əlaqələndirilir.

Yeni araşdırmalar zamanı tədqiqatçılar ekvatorun yaxınlığında həmin planetə bənzəyən mənzərənin kompüter simulyasiyalarından peşəkarlıqla istifadə edəndən sonra ssenarilərə uyğun modelə yağış şəklində su əlavə ediblər. Müqayisə üçün digərlərində buzlaqların əriməsi prosesini nəzərə almaqla, fərqli görüntü yaradıblar. Elmi tədqiqatların nəticələri göstərib ki, onlar Mars planetində suyun on, yaxud da yüz minlərlə il ərzində necə axmasını müasir texnologiyaların köməyi ilə seyr edirlər. Əldə edilən nəticələrdən sonra elm adamlarına aydın olub ki, Mars planetində bu gün də, mövcud olan xeyli dərələr və başlanğıcdan axan sular ancaq qar və yağış səbəbindən, güclü yağıntılar nəticəsində əmələ gələ bilərdi. Qar və yağış, ümumilikdə isə bu yağıntılar olmadan buzlaqların mövsümi əriməsi, oradakı çayların, su hövzələrinin yaranması mümkün deyildi.
Tədqiqatçılar qrupuna daxil olan alimlərdən biri deyib ki, Mars planetində qar da yağıb, yağış da:
“Ümumilikdə, yekun nəticə çıxarmaq hələ çox çətindir, lakin bu vadilərin müxtəlif hündürlüklərdən başlaması aydın nəzərə çarpır ki, bunu da, yalnız buz örtüklərinin vaxtaşırı əriməsi ilə izah etmək mübahisə doğuran məsələdir".
Tədqiqatçılar modelin nəticələrini NASA-nın "Mars Global Surveyor", eyni zamanda, "Mars Odyssey" kosmik gəmisi tərəfindən Marsdan əldə edilmiş faktiki məlumatlarla müqayisə ediblər. Məlum olub ki, əslində, baş vermiş yağıntıların daxil olduğu bu simulyasiyalar Mars planetinin real mənzərəsini dəqiq əks etdirir.
Elm adamları vurğulayıblar ki, nəticələr planetin qədim iqlimi ilə bağlı bütün suallara cavab vermir. Alimlərin fikrincə, araşdırmaların ən önəmli sahəsi Mars planetində mövcud iqlim şəraitinin qar və yağış üçün kifayət qədər stabil qalan isti temperaturu necə saxlaya biləcəyinin sirrini açmaqdır.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 26-04-2025 09:52 | Bölmə: Slayd

Mars planetinə yağış və qar yağdığı təsdiqlənib. Amerikalı alimlər bildiriblər ki, onlar hətta bunu elmi baxımdan sübut etmək üçün simulyasiya yaradaraq Mars planetinin indiki mənzərəsi ilə müqayisə ediblər.
Reyting.az-ın xəbərinə görə, araşdırmalar nəticəsində məlum olub ki, qədim Mars, mövsümi yağışın, qarın, səthi boyunca axan gur çayların olduğu mülayim iqlimə malik bir planet kimi formalaşıb.
Qırmızı planetin qədim iqlimini və müasir landşaftını nəzərə almaqla, Marsın dəqiq oxşarını modelləşdirən ABŞ-nın Kolorado Universitetinin alimləri belə nəticəyə gəliblər ki, bu planetə uzun müddət qar və yağış yağıb. Mütəxəssislərin fikrincə, bu cür yağıntılar Mars planetinin iqliminə xas olan normal bir şəraitdə baş verib. Onların tapıntıları göstərib ki, güclü yağışlar milyardlarla il əvvəl Marsın səthini formalaşdıran bütün kanal şəbəkələrini qidalandırıb.
Elm adamlarının əksəriyyəti təxminən 4,1-3,7 milyard il əvvəl Marsın səthində müəyyən miqdarda suyun olması barədə fikirlərlə razılaşırlar. Bununla belə, tədqiqatçılar vurğulayıblar ki, suyun əsl mənşəyi elmə dəqiq bəlli deyil.
Bəzi alimlərin izahına görə, o zaman gənc günəş indikindən cəmi 75 faiz daha parlaq olub. Daha bir nəzəriyyə isə Mars ekvatoru ətrafındakı yüksəklikləri tam əhatə edən nəhəng buz örtüklərinin vaxtaşırı əriməsi ilə əlaqələndirilir.

Yeni araşdırmalar zamanı tədqiqatçılar ekvatorun yaxınlığında həmin planetə bənzəyən mənzərənin kompüter simulyasiyalarından peşəkarlıqla istifadə edəndən sonra ssenarilərə uyğun modelə yağış şəklində su əlavə ediblər. Müqayisə üçün digərlərində buzlaqların əriməsi prosesini nəzərə almaqla, fərqli görüntü yaradıblar. Elmi tədqiqatların nəticələri göstərib ki, onlar Mars planetində suyun on, yaxud da yüz minlərlə il ərzində necə axmasını müasir texnologiyaların köməyi ilə seyr edirlər. Əldə edilən nəticələrdən sonra elm adamlarına aydın olub ki, Mars planetində bu gün də, mövcud olan xeyli dərələr və başlanğıcdan axan sular ancaq qar və yağış səbəbindən, güclü yağıntılar nəticəsində əmələ gələ bilərdi. Qar və yağış, ümumilikdə isə bu yağıntılar olmadan buzlaqların mövsümi əriməsi, oradakı çayların, su hövzələrinin yaranması mümkün deyildi.
Tədqiqatçılar qrupuna daxil olan alimlərdən biri deyib ki, Mars planetində qar da yağıb, yağış da:
“Ümumilikdə, yekun nəticə çıxarmaq hələ çox çətindir, lakin bu vadilərin müxtəlif hündürlüklərdən başlaması aydın nəzərə çarpır ki, bunu da, yalnız buz örtüklərinin vaxtaşırı əriməsi ilə izah etmək mübahisə doğuran məsələdir".
Tədqiqatçılar modelin nəticələrini NASA-nın "Mars Global Surveyor", eyni zamanda, "Mars Odyssey" kosmik gəmisi tərəfindən Marsdan əldə edilmiş faktiki məlumatlarla müqayisə ediblər. Məlum olub ki, əslində, baş vermiş yağıntıların daxil olduğu bu simulyasiyalar Mars planetinin real mənzərəsini dəqiq əks etdirir.
Elm adamları vurğulayıblar ki, nəticələr planetin qədim iqlimi ilə bağlı bütün suallara cavab vermir. Alimlərin fikrincə, araşdırmaların ən önəmli sahəsi Mars planetində mövcud iqlim şəraitinin qar və yağış üçün kifayət qədər stabil qalan isti temperaturu necə saxlaya biləcəyinin sirrini açmaqdır.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 13:20
Su problemi milyardlarla insanı risk altında qoyur
Bu gün, 11:35
Daha bir asteroid sürətlə Yerə doğru irəliləyir
Dünən, 22:16
Müəllimlərin sertifikatlaşdırılması prosesi başlayır
Dünən, 17:54
Prezident Dövlət Proqramını təsdiqləyib
Dünən, 13:54
Məhkəmə hüquq müdafiəçisi barəsində qərar verib
16-09-2025, 16:07
Deputat: Şərtimizi yerinə yetirsinlər, sülh sazişinə hazırlaşaq
16-09-2025, 11:57
Yeni qadağa Rusiya-NATO müharibəsinə səbəb ola bilər
16-09-2025, 11:42
İlin ikinci Günəş tutulması baş verəcək
16-09-2025, 09:07
Okeanlarda 14 min ton qızıl var
15-09-2025, 15:11
Kəlbəcərə köç karvanı gedib - (Yenilənib)
15-09-2025, 13:02
Qarabağda ermənilərin gizli silah anbarları var
15-09-2025, 09:39
İlham Əliyev Xocalı rayonunun Seyidbəyli kəndində olub - Fotolar
14-09-2025, 18:40
İlham Əliyev Qırmızı Bazar, Hadrut qəsəbələri və Sos kəndinin sakinləri ilə görüşüb - (Yenilənib) - Fotolar
14-09-2025, 17:39
İlham Əliyev Xankəndidə açılışlarda iştirak edib - Fotolar
14-09-2025, 15:37
İlham Əliyev Xocavəndin Qırmızı Bazar qəsəbəsində olub - Fotolar
14-09-2025, 14:57
Azərbaycan prezidenti Xocavəndin Sos kəndinə səfər edib - Fotolar
14-09-2025, 13:50
İlham Əliyev Hadrut qəsəbəsində olub - (Yenilənib) - Fotolar
14-09-2025, 13:17
Prezident Füzulidə - Qaraxanbəyli kəndinin təməli qoyulub - Fotolar
14-09-2025, 11:49
Qar və leysan yağır, çaylardan sel keçir
13-09-2025, 18:41
Xocalının Daşbulaq kəndinə ilk köç olub - (Yenilənib)
12-09-2025, 10:50
Zülfüqarov: Regiondankənar qüvvələr Ermənistana təzyiqlər göstərirlər
12-09-2025, 09:10
Güclü maqnit qasırğaları gözlənilir
12-09-2025, 00:10
Zelenski liderləri üçtərəfli sammitə çağırır
11-09-2025, 14:21
Hərbi ekspert: Polşa, Avropa və NATO müharibəyə hazır deyil
11-09-2025, 13:31
Professor: Hər iki ölkədə sülhə qarşı çıxanlar var
11-09-2025, 11:55
Su qıtlığının qarşısını almaq mümkün deyil
11-09-2025, 10:51
Beş dövlət BMT Təhlükəsizlik Şurasının təcili iclasını tələb edir
11-09-2025, 10:33
Sabah daha 4 itkin-şəhidimiz dəfn olunacaq - Siyahı
11-09-2025, 10:28
Putin Avropanı vurmağa davam edəcək
11-09-2025, 10:02
Bakının bəzi küçələrində nəqliyyatın hərəkəti məhdudlaşdırılacaq
11-09-2025, 09:46
Marsda həyat izləri aşkar ediblər
11-09-2025, 06:10
Qarabağa növbəti köç karvanları gedib - (Yenilənib)
10-09-2025, 14:28
Zülfüqarov: Rusiya ilə münasibətlərimiz əvvəlki səviyyəyə qayıtmayacaq
10-09-2025, 12:48
Zənginlərin ümumi sərvəti 6,6 trilyon dolları keçir - Siyahı
10-09-2025, 10:54
Tramp Avropanı Rusiyaya sanksiyalar tətbiq etməyə çağırır
10-09-2025, 10:19
Putin müharibəni genişləndirir, növbəti hədəf Polşadır
10-09-2025, 09:31
Güclü küləklə bağlı təhlükə xəbərdarlığı edilib
10-09-2025, 09:22
Hikmət Hacıyev ABŞ-da senatorlarla görüşüb - Fotolar
9-09-2025, 11:33
Sualtı silahlanma yarışı sürətlənir
9-09-2025, 09:10
Etibar Məmmədov aktiv siyasətə qayıda bilər