16:37 / 18-10-2025
Vatikan zəfəri - Foto
16:15 / 18-10-2025
ANAMA sədrinə I müavin təyin olunub
16:01 / 18-10-2025
Ramiz Mehdiyev Təhlükəsizlik Şurasının üzvlüyündən azad edilib
11:54 / 18-10-2025
İlham Əliyev “Kazinform”a müsahibə verib
11:14 / 18-10-2025
Azərbaycanın Müqəddəs Taxt-Tacdakı səfirliyinin inzibati ofisi açılıb
10:26 / 18-10-2025
Mehriban Əliyeva: "Azərbaycanın dövlət müstəqilliyi, suverenliyi..." - Foto
09:13 / 18-10-2025
Premyer Liqa: Bu gün daha iki görüş baş tutacaq
00:03 / 18-10-2025
Bu gün Azərbaycanın Müstəqilliyinin Bərpası Günüdür
23:44 / 17-10-2025
Mehriban Əliyeva Vatikanın dövlət katibi ilə görüşüb - Foto
23:09 / 17-10-2025
Zelenski ilə Tramp Ağ evdə görüşüblər - Yenilənib
21:40 / 17-10-2025
"Qarabağ" "Turan Tovuz"a qalib gəlib
19:51 / 17-10-2025
Füzlinin intensiv inkişafı... - Şəfa Əliyev yazır
19:50 / 17-10-2025
Mehriban Əliyeva Roma Papası ilə görüşüb - Fotolar
19:38 / 17-10-2025
Deportasiyadan bəhs edən kitabın təqdimatı olub - Fotolar
19:17 / 17-10-2025
Macarıstan Putini həbs etməyəcək
19:11 / 17-10-2025
NATO Avropada dron təxribatlarına qarşı tədbirləri gücləndirib
18:53 / 17-10-2025
Kreml Donald Trampı çaşdırır
18:38 / 17-10-2025
Prezident yeni səfirlik təsis edib - Sərəncam
18:08 / 17-10-2025
Ceyhun Bayramov İƏT Əmək Mərkəzinin baş direktoru ilə görüşüb
18:02 / 17-10-2025
DİN-də kollegiya iclası keçirilib
17:55 / 17-10-2025
HƏMAS-İsrail sülhü davamlı olacaqmı?
17:16 / 17-10-2025
Azərbaycanın əsas neft ixrac etdiyi ilk 5 ölkə - Siyahı
16:57 / 17-10-2025
Ramiz Mehdiyev ev dustaqlığını bu villasında çəkir - Fotolar
16:46 / 17-10-2025
AMEA Ramiz Mehdiyevlə bağlı məhkəmə qərarını gözləyir
16:20 / 17-10-2025
Departament rəisi vəzifədən azad edilib
16:14 / 17-10-2025
Azərbaycan millisi FIFA reytinqində bir pillə irəliləyib
16:00 / 17-10-2025
Bakıda TDT-nin Sənaye, Elm, Texnologiya və İnnovasiya Nazirlərinin 2-ci iclası keçiriləcək
15:30 / 17-10-2025
Ramiz Mehdiyev 7 saat dindirilib?
15:04 / 17-10-2025
Ermənistan vətəndaşlarının məhkəməsi davam edir
12:11 / 17-10-2025

19:51 / 17-10-2025

17:37 / 15-10-2025

14:10 / 16-10-2025

22:14 / 14-10-2025

13:21 / 15-10-2025

20:10 / 13-10-2025

11:33 / 16-10-2025

13:05 / 16-10-2025

23:49 / 15-10-2025

11:59 / 15-10-2025

16:37 / 14-10-2025

Putin Rusiyasında Stalinin kölgəsi: intihara da icazə lazımdır?
Tarix: 18-07-2025 11:47 | Bölmə: Slayd

Bu ayın əvvəlində, 19-cu Hesabat-Seçki Qurultayında Rusiya Federasiyası Kommunist Partiyası (RFKP) Nikita Xruşşovun 1956-cı ildə ən yüksək rütbəli sovet kommunistlərinə “gizli məruzə” kimi tanınan və İosif Stalinin şəxsiyyətinə pərəstişi pisləyən çıxışını etibarsız sayıb. Kommunistlərin fikrincə, “NATO militarizminin Rusiyaya qarşı təcavüzünü artırdığı” bir vaxtda, 1 milyona yaxın vətəndaşı edam edən və saysız-hesabsız represiya qurbanını QULAQ düşərgələrinə göndərən Stalinə heyran olmaq, hətta onu təqlid etmək lazımdır, nəinki pisləmək.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Project Syndicate” yazıb.
Sovet lideri Nikita Xruşşovun nəvəsi olan Nina Xruşşova (ABŞ-nın Beynılxalq Siyasət üzrə Yeni Məktəbinin professoru) təhlilində qeyd edir:
RFKP qətnaməsi Xruşşovu “ucuz populyarlıq” naminə “Stalinin 30 illik rəhbərliyinin nəticələrini” “total qaralamaya” məruz qoymaqda ittiham edir. Əslində, RFKP iddia edir ki, guya Xruşşov “Stalinin adını və işini ləkələyən materialların obyektiv çatışmazlığı” ilə üzləşib və dövlət arxivlərində orijinal sənədlərin “saxtalarla” dəyişdirilməsi üçün “məqsədli səy” göstərib.
Bunlar ağlasığmaz iddialardır! QULAQ sisteminin qəddarlığı və qanunsuzluğu tarixi müzakirə mövzusu deyil! Məsələn, Stalinin “böyük təmizləmə” prosesinin ilk 2 ilində 1,5 milyondan çox insanın həbs edildiyini və onlardan 680.000-dən çoxunun öldürüldüyünü bilirik. Üstəlik, 1980-ci illərin sonlarında, Mixail Qorbaçovun “qlasnost” (aşkarlıq) dövründə arxivlər açılanda, Xruşşovun ifşa etməyi çəkindiyi daha dəhşətli cinayətlərə dair orijinal sənədlərin mövcudluğu etibarlı şəkildə təsdiqlənib. Lakin RFKP deyir ki, Stalin “tələbkar və ədalətli lider” və “xalqımızı əsarətdən və ölümdən xilas edən” “dürüstlük” modeli idi.
1993-cü ildə yaradılmış bu partiya 1991-ci ildə buraxılmış Sovet İttifaqı Kommunist Partiyasının varisi deyil, bu da RFKP qətnaməsinin absurdluğunu daha da artırır. Müasir kommunistlərin nə Xruşşov, nə digər sovet liderinin qərarını ləğv etmək səlahiyyəti yoxdur!
Parlamentin bir üzvü deyib ki, bu, Xruşşovu ləkələmək deyil.
Stalinin imicinin təmizlənməsi prosesi Vladimir Putinin 25 il əvvəl hakimiyyətə gəlişindən az sonra başlayıb. “Rusiyanın müasir tarixi: 1945-2006-cı illər” adlı orta məktəb dərsliyində Stalinin “güclü əlinə” haqq qazandırılır, bu, “mühasirəyə alınmış” ölkənin sağ qalması və inkişafını təmin etmək üçün imiş, demə...
“Sərt hərbiləşdirilmiş siyasi sistemin formalaşması” “fövqəladə şəraitdə fövqəladə problemlərin həlli” vasitəsi idi - bu, dərslikdə deyilir.
2023-cü ildə, Rusiyanın Ukraynaya genişmiqyaslı təcavüzündən 1 il sonra nəşr olunan dərsliklər Stalini möhtərəm və qalib bir şəxsiyyət kimi təsvir edir (Kitabların həmmüəllifi Vladimir Medinski, yəni Putinin Ukrayna üzrə sülh danışıqlarında aparıcı müzakirəçisidir.)
Bu gün Rusiyada Stalinə qoyulmuş 120 abidədən ən azı 105-i Putinin rəhbərliyi altında ucaldılıb. Moskvanın “Taqanskaya” metro stansiyasının içərisində yerləşən ən yeni əlavə 1966-cı ildə destalinizasiya prosesinin bir hissəsi kimi götürülən mərmər barelyefinin ağ gips surətidir.
Putin rejimi Stalinin imicini xalq yaddaşında oyandırmaq üçün məktəb kitablarından və heykəllərdən istifadə etdikcə, yenidən stalinləşmənin məkrli təsirləri getdikcə daha aydın görünür. Ukrayna müharibəsi ilə bağlı fikir ayrılığının yatırılması, üstəlik, Rusiya elitası arasında ölüm dalğası düşündürücüdür. Sonuncu belə bir hadisə Rusiya nəqliyyat naziri və Kursk vilayətinin keçmiş qubernatoru Roman Starovoytun intiharıdır.

Starovoyt ötən il Ukrayna qoşunlarının Rusiya ərazisinə müdaxiləsinin qarşısını ala bilmədiyinə görə yenicə işdən çıxarılmışdı. Rəhbərlik müəyyən etmişdi ki, onun nəzarəti altında sərhəd kifayət qədər möhkəmləndirilməyib. O, özünü müdafiə edə, hətta sakitcə istefa verə bilmədi. Putinin dövründə, Stalinin dövründə olduğu kimi, əgər ali hakimiyyət sizi günahkar hesab edərsə, siz günahkarsınız və sizə verilən hər cür cəzanı sakitcə çəkəcəksiniz!
Belə bir şəraitdə intihar itaətsizlik aktına çevrilir. Elə Stalin dövrünün bəzi məmurları bu yolu seçiblər. Vaxtilə Gürcüstan Respublikası Kommunist Partiyasının rəhbəri olmuş Vissarion Lominadze partiya xəttindən kənara çıxdığına görə həbs olunmamaq üçün 1935-ci ildə özünü güllələyib. Yaxud köhnə bolşevik Mixail Tomski 1936-cı ildə öz bağçasında antisovet sui-qəsdində iştirakını inkar edən bir məktub qoyub intihar etmişdi, lakin ölümündən sonra belə mühakimə olundu (və sonunda “təmizləndi”).
Serqo Orconikidzenin intiharı fərqli bir etiraz növü idi. 1937-ci ildə, “böyük təmizləmə”nin qızğın çağında Zaqafqaziya Dəmiryolunun rəisi işləyərkən qeyri-müəyyən ittihamlarla həbs edilən qardaşı Papuliyanın amansız təqiblərindən sonra qoca bolşevik və sovet dövlət xadimi ömrünü ümidsizliklə başa vurdu.
Bu cür yüksək səviyyəli intiharlar Stalini qəzəbləndirdi, o, bunu vicdansızlıq və manipulyasiya kimi qiymətləndirdi. Söhbət hamının hörmət etdiyi Orconikidzedən gedirsə, Stalin hətta onun ölümü ilə bağlı da həqiqəti etiraf etmək istəmirdi. Xruşşovun “gizli məruzə”sində təkzib etdiyi Orconikidzenin ürək çatışmazlığından ölməsi idi.
Görünür, Putin də Starovoytun son itaətsizlik hərəkətindən qəzəblənib: o, Kremldəki köməkçilərinə protokola uyğun olaraq dəfn mərasiminə göndərdikləri çələngləri geri götürməyi əmr edib. Buna baxmayaraq, mərasimdə bir çox dövlət rəsmiləri iştirak edib.
Maraqlıdır ki, bu, korrupsiyanın, səriştəsizliyin və ya çaşqınlığın ən kiçik qoxusunun vətənə xəyanət kimi qiymətləndirilə bildiyi bir vaxtda Putinin fərmanlarını yerinə yetirmək vəzifəsi daşıyanlara qarşı qoyulan qeyri-mümkün tələblərə və özbaşına cəzalara qarşı sakit bürokratik etiraz idimi?
Stalin dövründə bir “şəhər əfsanəsi” var idi: rels dağıdıldığı üçün qatar dayanmaq məcburiyyətində qalanda Stalin ətrafındakıların güllələnməsini, onların bədənlərinin rels kimi istifadə edilməsini əmr edib. Starovoytun ölümü göstərdi ki, Putini əhatə edən məmurlar o qədər də təhlükəsiz deyillər.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 18-07-2025 11:47 | Bölmə: Slayd

Bu ayın əvvəlində, 19-cu Hesabat-Seçki Qurultayında Rusiya Federasiyası Kommunist Partiyası (RFKP) Nikita Xruşşovun 1956-cı ildə ən yüksək rütbəli sovet kommunistlərinə “gizli məruzə” kimi tanınan və İosif Stalinin şəxsiyyətinə pərəstişi pisləyən çıxışını etibarsız sayıb. Kommunistlərin fikrincə, “NATO militarizminin Rusiyaya qarşı təcavüzünü artırdığı” bir vaxtda, 1 milyona yaxın vətəndaşı edam edən və saysız-hesabsız represiya qurbanını QULAQ düşərgələrinə göndərən Stalinə heyran olmaq, hətta onu təqlid etmək lazımdır, nəinki pisləmək.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Project Syndicate” yazıb.
Sovet lideri Nikita Xruşşovun nəvəsi olan Nina Xruşşova (ABŞ-nın Beynılxalq Siyasət üzrə Yeni Məktəbinin professoru) təhlilində qeyd edir:
RFKP qətnaməsi Xruşşovu “ucuz populyarlıq” naminə “Stalinin 30 illik rəhbərliyinin nəticələrini” “total qaralamaya” məruz qoymaqda ittiham edir. Əslində, RFKP iddia edir ki, guya Xruşşov “Stalinin adını və işini ləkələyən materialların obyektiv çatışmazlığı” ilə üzləşib və dövlət arxivlərində orijinal sənədlərin “saxtalarla” dəyişdirilməsi üçün “məqsədli səy” göstərib.
Bunlar ağlasığmaz iddialardır! QULAQ sisteminin qəddarlığı və qanunsuzluğu tarixi müzakirə mövzusu deyil! Məsələn, Stalinin “böyük təmizləmə” prosesinin ilk 2 ilində 1,5 milyondan çox insanın həbs edildiyini və onlardan 680.000-dən çoxunun öldürüldüyünü bilirik. Üstəlik, 1980-ci illərin sonlarında, Mixail Qorbaçovun “qlasnost” (aşkarlıq) dövründə arxivlər açılanda, Xruşşovun ifşa etməyi çəkindiyi daha dəhşətli cinayətlərə dair orijinal sənədlərin mövcudluğu etibarlı şəkildə təsdiqlənib. Lakin RFKP deyir ki, Stalin “tələbkar və ədalətli lider” və “xalqımızı əsarətdən və ölümdən xilas edən” “dürüstlük” modeli idi.
1993-cü ildə yaradılmış bu partiya 1991-ci ildə buraxılmış Sovet İttifaqı Kommunist Partiyasının varisi deyil, bu da RFKP qətnaməsinin absurdluğunu daha da artırır. Müasir kommunistlərin nə Xruşşov, nə digər sovet liderinin qərarını ləğv etmək səlahiyyəti yoxdur!
Parlamentin bir üzvü deyib ki, bu, Xruşşovu ləkələmək deyil.
Stalinin imicinin təmizlənməsi prosesi Vladimir Putinin 25 il əvvəl hakimiyyətə gəlişindən az sonra başlayıb. “Rusiyanın müasir tarixi: 1945-2006-cı illər” adlı orta məktəb dərsliyində Stalinin “güclü əlinə” haqq qazandırılır, bu, “mühasirəyə alınmış” ölkənin sağ qalması və inkişafını təmin etmək üçün imiş, demə...
“Sərt hərbiləşdirilmiş siyasi sistemin formalaşması” “fövqəladə şəraitdə fövqəladə problemlərin həlli” vasitəsi idi - bu, dərslikdə deyilir.
2023-cü ildə, Rusiyanın Ukraynaya genişmiqyaslı təcavüzündən 1 il sonra nəşr olunan dərsliklər Stalini möhtərəm və qalib bir şəxsiyyət kimi təsvir edir (Kitabların həmmüəllifi Vladimir Medinski, yəni Putinin Ukrayna üzrə sülh danışıqlarında aparıcı müzakirəçisidir.)
Bu gün Rusiyada Stalinə qoyulmuş 120 abidədən ən azı 105-i Putinin rəhbərliyi altında ucaldılıb. Moskvanın “Taqanskaya” metro stansiyasının içərisində yerləşən ən yeni əlavə 1966-cı ildə destalinizasiya prosesinin bir hissəsi kimi götürülən mərmər barelyefinin ağ gips surətidir.
Putin rejimi Stalinin imicini xalq yaddaşında oyandırmaq üçün məktəb kitablarından və heykəllərdən istifadə etdikcə, yenidən stalinləşmənin məkrli təsirləri getdikcə daha aydın görünür. Ukrayna müharibəsi ilə bağlı fikir ayrılığının yatırılması, üstəlik, Rusiya elitası arasında ölüm dalğası düşündürücüdür. Sonuncu belə bir hadisə Rusiya nəqliyyat naziri və Kursk vilayətinin keçmiş qubernatoru Roman Starovoytun intiharıdır.

Starovoyt ötən il Ukrayna qoşunlarının Rusiya ərazisinə müdaxiləsinin qarşısını ala bilmədiyinə görə yenicə işdən çıxarılmışdı. Rəhbərlik müəyyən etmişdi ki, onun nəzarəti altında sərhəd kifayət qədər möhkəmləndirilməyib. O, özünü müdafiə edə, hətta sakitcə istefa verə bilmədi. Putinin dövründə, Stalinin dövründə olduğu kimi, əgər ali hakimiyyət sizi günahkar hesab edərsə, siz günahkarsınız və sizə verilən hər cür cəzanı sakitcə çəkəcəksiniz!
Belə bir şəraitdə intihar itaətsizlik aktına çevrilir. Elə Stalin dövrünün bəzi məmurları bu yolu seçiblər. Vaxtilə Gürcüstan Respublikası Kommunist Partiyasının rəhbəri olmuş Vissarion Lominadze partiya xəttindən kənara çıxdığına görə həbs olunmamaq üçün 1935-ci ildə özünü güllələyib. Yaxud köhnə bolşevik Mixail Tomski 1936-cı ildə öz bağçasında antisovet sui-qəsdində iştirakını inkar edən bir məktub qoyub intihar etmişdi, lakin ölümündən sonra belə mühakimə olundu (və sonunda “təmizləndi”).
Serqo Orconikidzenin intiharı fərqli bir etiraz növü idi. 1937-ci ildə, “böyük təmizləmə”nin qızğın çağında Zaqafqaziya Dəmiryolunun rəisi işləyərkən qeyri-müəyyən ittihamlarla həbs edilən qardaşı Papuliyanın amansız təqiblərindən sonra qoca bolşevik və sovet dövlət xadimi ömrünü ümidsizliklə başa vurdu.
Bu cür yüksək səviyyəli intiharlar Stalini qəzəbləndirdi, o, bunu vicdansızlıq və manipulyasiya kimi qiymətləndirdi. Söhbət hamının hörmət etdiyi Orconikidzedən gedirsə, Stalin hətta onun ölümü ilə bağlı da həqiqəti etiraf etmək istəmirdi. Xruşşovun “gizli məruzə”sində təkzib etdiyi Orconikidzenin ürək çatışmazlığından ölməsi idi.
Görünür, Putin də Starovoytun son itaətsizlik hərəkətindən qəzəblənib: o, Kremldəki köməkçilərinə protokola uyğun olaraq dəfn mərasiminə göndərdikləri çələngləri geri götürməyi əmr edib. Buna baxmayaraq, mərasimdə bir çox dövlət rəsmiləri iştirak edib.
Maraqlıdır ki, bu, korrupsiyanın, səriştəsizliyin və ya çaşqınlığın ən kiçik qoxusunun vətənə xəyanət kimi qiymətləndirilə bildiyi bir vaxtda Putinin fərmanlarını yerinə yetirmək vəzifəsi daşıyanlara qarşı qoyulan qeyri-mümkün tələblərə və özbaşına cəzalara qarşı sakit bürokratik etiraz idimi?
Stalin dövründə bir “şəhər əfsanəsi” var idi: rels dağıdıldığı üçün qatar dayanmaq məcburiyyətində qalanda Stalin ətrafındakıların güllələnməsini, onların bədənlərinin rels kimi istifadə edilməsini əmr edib. Starovoytun ölümü göstərdi ki, Putini əhatə edən məmurlar o qədər də təhlükəsiz deyillər.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 16:37
Vatikan zəfəri - Foto
Bu gün, 16:15
ANAMA sədrinə I müavin təyin olunub
Bu gün, 11:54
İlham Əliyev “Kazinform”a müsahibə verib
Dünən, 18:38
Prezident yeni səfirlik təsis edib - Sərəncam
Dünən, 13:17
Dövlət qulluğuna qəbul qaydaları dəyişəcək
Dünən, 12:43
Paşinyan katolikosun ailəsinə hücum edir
16-10-2025, 15:17
Avropanın müharibəyə hazırlaşmaq üçün beş il vaxtı var
16-10-2025, 14:10
“Ramiz Mehdiyev anti-milli ünsürdür” - DQC sədri
16-10-2025, 12:02
Rusiya təcavüzün ikinci mərhələsinə hazırlaşır
16-10-2025, 11:33
Ramiz Mehdiyevlə əlaqəli şəxslər həbs edilə bilər
16-10-2025, 11:16
Çin Britaniyanın məxfi kompüter sistemlərinə daxil olub
15-10-2025, 13:28
Zülfüqarov: Yaxın Şərq probleminin həlli uzaqdadır
15-10-2025, 11:59
Ərdoğan Netanyahunu zirvəyə buraxmayıb
15-10-2025, 09:39
Süni intellekt təhlükəyə çevrilir - Xəbərdarlıq
14-10-2025, 22:14
Ramiz Mehdiyevə 4 aylıq ev dustağı cəzası verilib - (Yenilənib)
14-10-2025, 13:01
ABŞ psevdo-vətəndaş müharibəsinə doğru gedir - Proqnoz
14-10-2025, 08:30
Liderlər sülh sazişini imzalayıblar - (Yenilənib) - Foto
13-10-2025, 21:18
Donald Tramp: İlham Əliyev çox güclü liderdir
13-10-2025, 12:32
Rəhmon varisini təqdim edib
13-10-2025, 11:39
ABŞ Çinlə müharibəyə hazırlaşır - Foto
13-10-2025, 10:12
Girovların dəyişdirilməsinə başlayıblar - Canlı yayım
13-10-2025, 08:06
Yer kürəsində gözlənilməz hadisə qeydə alınıb
12-10-2025, 09:24
Yarım əsrin ən ağır təyyarə qəzaları…
10-10-2025, 14:36
Professor: Düşənbə görüşü Azərbaycan üçün kifayət qədər uğurludur
10-10-2025, 13:54
İsrailin İranla müharibəyə marağı niyə itib?
10-10-2025, 11:37
Azərbaycan-Rusiya münasibətləri normallaşır
10-10-2025, 09:42
Xəbərdarlıq: kiberdələduzluq halları artır
9-10-2025, 17:26
Avropa Parlamenti Rusiya təyyarələrinin vurulmasını tələb edir
9-10-2025, 09:33
Azərbaycanda ÜDM artıb, doğum səviyyəsi azalıb
8-10-2025, 14:06
Dünyada iş tapmaq böyük problemə çevriləcək - Xəbərdarlıq
8-10-2025, 12:59
Professor: Qəbələdə TDT-nın strategiyası müəyyən edildi
8-10-2025, 12:06
Nazirliyin tabeliyindəki institutlar birləşdirilib
8-10-2025, 11:07
“Gürcü arzusu”na rahatlıq verilməyəcək
8-10-2025, 10:39
Rus ordusu Ukraynanın iki vilayətində irəliləyir - Foto
8-10-2025, 09:51
Donald Tramp-Si Cinpin görüşünün yeri və vaxtı açıqlanıb
7-10-2025, 14:16
Cəlaloğlu: TDT dünya türklərinin güc mərkəzinə çevrilməlidir
7-10-2025, 13:22
Tramp marşrutunun keçəcəyi ərazidə müharibə təhlükəsi qalır
7-10-2025, 12:20
Qəbələdə TDT-nin Xarici İşlər Nazirləri Şurasında yeni sənədlər təsdiqlənib - Yenilənib
7-10-2025, 11:02
Rusiya NATO ilə müharibəyə hazırlığın birinci mərhələsindədir
6-10-2025, 18:25
Hərbi ekspert: Yanvar-fevral aylarında döyüşlər şüddətlənəcək