Rusiya iqtisadiyyatına neqativ təzyiqlər artır - Neftin qiymətinin enməsi bütün sektorlara təsir edəcək
Tarix: 18-03-2020 14:03 | Bölmə: Slayd
Rusiya iqtisadiyyatına neqativ təzyiqlər artır - Neftin qiymətinin enməsi bütün sektorlara təsir edəcək

Dünya bazarında neftin qiymətinin ucuzlaşması və koronavirus epidemiyası səbəbindən ağır günlər keçirən Rusiya iqtisadiyyatına 2020-ci ildə neqativ təzyiqlərin artacağı gözlənilir.

Reyting.az
-ın məlumatına görə, Rusiya AKRA Kredit Reytinqi Agentliyinin təhlilçisi Dmitri Kulikov Rusiya büdcəsində 1 barel neftin 42,4 dollardan götürüldüyünü xatırladaraq deyib ki, neftin qiymətinin 25-30 dollara düşməsinin ardından qiymətlərin təkrar yüksələcəyi gözlənilsə də, qiymətlərin əvvəlki səviyyəyə qayıtması strateji koordinasiya və ya qlobal neft istehsalçıları arasındakı strateji mübarizəyə bağladır.

Təhlilçinin fikrincə, nikbin seçimlər içərisində bu səviyyəyə qayıtmaq daxildir. Daha pessimist hesablamalara görə isə əvvəlki səviyyəyə 2021-ci ilin sonunda qayıtmaq mümkündür.

Turizm səfərləri və əlaqəli xidmət, qlobal məhsul istehsalının dünya iqtisadiyyatının 6-8 faizinə işarə edən təhlilçiyə görə, bu xidmətlərin 25-30 faiz azalması qlobal məhsul və xidmət istehsalına 1,5-2 faiz səviyyəsində şok yaradır.

Onun fikrincə, belə bir şok Rusiyanın fiziki ixrac həcmini 3 faizdən 7 faizə qədər endirə bilər ki, bu da indiki məzənnə, istehlak və investisiya məhsulları idxalında şokla müşaiyət olunar.

Rusiya iqtisadiyyatına neqativ təzyiqlər artır - Neftin qiymətinin enməsi bütün sektorlara təsir edəcək

Dmitri Kulikov 2009-2014-cü illərdə yaşanan proseslərlə müqayisədə Maliyyə Nazirliyinin siyasəti sayəsində xarici valyuta sarsıntısının daha az hiss ediləcəyini düşünür:

“Bununla belə daha yumşaq bir valyuta şoku olsa da, fiziki istehlakda və sərmayə yatırımında azalma müşahidə ediləcək”.

Maliyyə məsələlərində stressin 2015-ci ilə bənzər olacağını, amma qısa vədəli tənəzzülə yol aça biləcəyini xatırladan təhlilçi hesab edir ki, bu şərtlərdə ailənin gəlirləri ən azı bir il neqativə düşəcək: “Bu atmosfer böyük şəkildə iqtisadiyyatın dövlət sektorunda inflyasiyaya uyğunlaşdırılması ilə bağlı qərarlardan asılı olacaq”.

Moskvadakı Yeni İqtisadiyyat Məktəbində Maliyyə, İnvestisiya və Banklar proqramının rəhbəri Oleq Şibanov isə hesab edir ki, neftin qiymətinin enməsi səbəbindən Rusiyadakı bütün sektorlar “ağrını” hiss edəcək.

Ötən həftənin əvvəlində Moskva Birjası və rublunda ciddi itkilərin yaşandığına diqqət çəkən Şibanov bildirib ki, rus iqtisadiyyatında sektorların çoxu xarici şərtlərə bağlı olsa da, idxalçılar gerçək problem yaşamalı olacaq:

“İxracat qiymətlərində eniş daha zəif rublu dəstəkləsə də, restoranlar, parakəndə və turizm kimi sektorlar mühafizəsiz qalacaq”.

Rusiyanın makroiqtisadi sabitliyində hər hansı bir dəyişikliyin olmayacağını proqnozlaşdıran iqtisadçı düşünür ki, Milli Rifah Fondu və Maliyyə Nazirliyi valyuta ehtiyacını əhəmiyyətli bir müddətə qarşılaya biləcək: “Amma iqtisadi böyümə böyük ehtimalla azalacaq, büdcə böhranı və ya xarici borc problemi olmayacaq.

Rusiya bir “kreditor”dur. Beynəlxalq ehtiyatları həm hökumətin, həm də şirkətlərin ehtiyatlarından yüksəkdir. Rusiya Mərkəzi Bankı və Maliyyə Nazirliyi panika yaşanmaması üçün əlavə addımlar atır. Bu durumda maliyyə sabitliyi üçün bir risk görmürəm. Həm neftin qiymətində ucuzlaşma, həm də koronavirus iqtisadiyyata neqativ şəkildə təsir edir. Bu səbəbdən iqtisadiyyatın böyüməsimin 1 faizin altında olduğunu proqnoz edirəm”.

Ölkədəki birdəfəlik gəlirlərdə eniş olacağını qeyd edən Şibanova görə, son illər ölkədə əməkhaqları əhəmiyyətli şəkildə artıb, amma digər gəlir qaynaqları aşağı faiz dərəcələri və iqtisadi fəaliyyətlərdə az böyümə səbəbindən depresiyaya uğrayıb:

“Ümumiyyətlə, istifadə edilə bilən gəlirlərin 1 faizdən aşağıya düşəcəyini və ya artacağını proqnozlaşdırmaq olar. Ancaq bu vəziyyət turistik bölgələr üçün yaxşı bir xəbər anlamına gəlmir”.

ABŞ-ın Beynəlxalq Maliyyə İnstitutunun (İİF) iqtisadçısı Elina Rıbakova da Rusiya iqtisadiyyatında böyümə sürətinin azalacağını qeyd edir. Daha ucuz neft hasilatının Rusiya iqtisadiyyatına təsirinin digər neft istehsal edən ölkələrlə müqayisədə daha az olacağına işarə edən Rıbakovaya görə, Rusiya 2008 və 2014-cü illərdəki böhrana hazırdır: “Bu anda ortaya çıxan kritik fərqlilik məzənnə, etibarlı mərkəzi bank, ümumi xarici borcun üstündəki xarici valyuta ehtiyatları və ümumdaxili məhsulun 9 faiz nisbətində maliyyə tamponlarıdır”.

Rusiya iqtisadiyyatına neqativ təzyiqlər artır - Neftin qiymətinin enməsi bütün sektorlara təsir edəcək

İİF mütəxəssisi Elina Rıbakova Rusiya Maliyyə Nazirliyinin neftin qiymətinin 20-25 dollara düşəcəyi təqdirdə 6-10 il dirəniş göstərə biləcəyinə dair açıqlamalarını xatırladaraq deyib ki, bu, bir qədər şişirtmədir, amma Rusiyanın ehtiyatları neft 30 dollar olduğu təqdirdə ən azı 1-2 il müqavimət göstərə biləcək səviyyədədir.

Rusiya iqtisadiyyatında böyümə təxminlərinin “0” faizə düşəcəyinə işarə edən Ribakovaya görə, koronavirus səbəbindən yaşanan tələb və təklif şoku Rusiya üçün ucuz neft qiymətlərini daha təsirli hala gətirir: “Milli projelər, xalq üçün iqtisadi böyümədən daha çox kritik əhəmiyyətə sahibdir”.

Rusiya Milli İqtisadi Prezident Akademiyasının Maliyyə mühəndisliyi kafedrasının rəhbəri və Mərkəzi Bankın keçmiş sədr müavini Konstantin Korişçenko isə neftin qiymətinin ucuzlaşmasının yerli iqtisadiyyata ciddi təsir etrməyəcəyini düşünür.

2014-cü ildəki böhrandan sonra Rusiyada hökumətin, xalqın və özəl sektorun böhran mühitinə alışdığına ifadə edən mütəxəssisin fikrincə, makroiqtisadi sabitlikdə əhəmiyyətli bir dəyişiklik baş verməyəcək. Onun sözlərinə görə, zərbələri azaltmaq üçün büdcə və maliyyə siyasətinə düzəlişlər ediləcək.

Rus iqtisadiyyatında böyümənin 2020-ci ildə yavaşıyacağın düşünən mütəxəssis ehtimal edir ki, bu, “0”-a yaxınlaşa bilər: “Ancaq bu həm də dünya iqtisadiyyatının azalma tempi ilə paralel gedəcək. Rusiyada inflyasiya və idxal məhsullarının qiymətində ciddi şəkildə bahalaşma gözlənilmir. Bunun səbəbi xalqın real gəlirlərinin aşağı olmasıdır. Vətəndaşlar 2014 və 2015-ci illərdə olduğu kimi xarici valyuta, mənzillər, avtomobillər və ya elektron mallar almağa cəhd etməyəcək. Neftin vəziyyətinin sabitləşəcəyini, koronavirusun təsirinin aradan qalxmasını və rublun mövqeyinin möhkəmlənməsini gözləyəcəklər”.

Reyting.az




Bölməyə aid digər xəbərlər
{sape_links}{sape_article}