21:58 / 25-04-2024
İlham Əliyev Füzuli hava limanından Berlinə uçub - (Yenilənib)
20:33 / 25-04-2024
Almaniyadakı ukraynalı qaçqınlara görə problem yaranıb
20:26 / 25-04-2024
İran-İsrail qarşıdurması: ilk raund daha təhlükəli mərhələyə keçə bilər
19:45 / 25-04-2024
Dünyada 282 milyon insan acdır - BMT
19:17 / 25-04-2024
Rusiya Polşada yaradılacaq nüvə obyektlərinə hücum edəcək
18:56 / 25-04-2024
İran məhkəməsi repçi barəsində edam qərarı çıxarıb
18:42 / 25-04-2024
Milli Məclis Avropa Parlamentinin son qətnaməsinə sərt cavab verib - Bəyanat
18:09 / 25-04-2024
Azərbaycan-Ermənistan sərhədində 20 sərhəd dirəyi quraşdırılıb
18:03 / 25-04-2024
Ermənistanda müxalifətin aksiyası baş tutmayıb, kütləvi həbslər var - Video
18:02 / 25-04-2024
Naxçıvanda fond sədri vəzifədən çıxarılıb
17:55 / 25-04-2024
Papa Fransisk Putinə mesaj göndərib
17:46 / 25-04-2024
Dünyada iqlim böhranı başlayır
17:32 / 25-04-2024
Azərbaycanla Macarıstan arasında enerji əməkdaşlığı barədə müzakirə aparılıb
17:25 / 25-04-2024
Qırğızıstan prezidentinə Qarabağ atı hədiyyə edilib - Fotolar
17:08 / 25-04-2024
İlham Əliyevlə Qırğızıstan prezidenti Füzuli və Ağdamda olublar - (Yenilənib) - Fotolar
16:42 / 25-04-2024
Qırğızıstan prezidentinin Azərbaycana dövlət səfəri başa çatıb
16:41 / 25-04-2024
Türkiyə Mərkəzi Bankı faiz dərəcəsi ilə bağlı qərar verib
16:25 / 25-04-2024
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentləri birgə nahar ediblər
16:09 / 25-04-2024
Avropa Parlamenti Gürcüstanda xarici agentlər haqqında qanunla bağlı qətnamə qəbul edib
16:05 / 25-04-2024
Prezident İlham Əliyev Şarl Mişeli COP29-a dəvət edib
15:50 / 25-04-2024
İspaniya və daha 4 ölkə Fələstin dövlətini tanımağa hazırlaşır
15:32 / 25-04-2024
Keçmiş Ombudsman Elmira Süleymanova vəfat edib - (Yenilənib)
15:32 / 25-04-2024
Simonyan: "Ermənistan və Azərbaycanın bir-birinə qarşı ərazi iddiası yoxdur"
15:08 / 25-04-2024
"Azərbaycanda respondentlərin 74,9%-i "TikTok"a məhdudiyyətlərin tətbiq edilməsini istəyir"
14:43 / 25-04-2024
Malıbəylidə kütləvi məzarlıq aşkarlanıb - Fotolar
14:35 / 25-04-2024
Rasim Balayev: "Onlara baş qoşası deyiləm"
14:29 / 25-04-2024
Qərb Cənubi Qafqazda sabitliyi pozmağa çalışır
14:16 / 25-04-2024
İsrail daha 12 fələstinlini həbs edib
14:06 / 25-04-2024
Qəzzada ölənlərin sayı artıb
13:59 / 25-04-2024
Rusiya XİN: "Sərhədlərin delimitasiyası üzrə bütün səylərini dəstəkləyirik"
18:56 / 22-04-2024
Azərbaycan və Rusiya prezidentlərinin təkbətək görüşü olub - (Yenilənib) - Fotolar
00:11 / 23-04-2024
Sağlam və uzun ömür yaşamağın 10 asan yolu var - Siyahı
18:01 / 21-04-2024
Dünyanın idman paytaxtı olması üçün Bakının namizədliyi irəli sürülüb
13:54 / 22-04-2024
Füzuli şəhərinə növbəti köç olub - (Yenilənib)
09:53 / 22-04-2024
Ümid nəğməsi - Etibar Cəbrayıloğlu yazır
16:10 / 22-04-2024
Ölkələr sürətlə silahlanır - Ümumi hərbi xərclər 2,4 trilyon dolları keçib
14:10 / 23-04-2024
Füzuli şəhərinə növbəti köç karvanı yola salınıb - (Yenilənib)
16:58 / 23-04-2024
İlham Əliyev “COP29 və Azərbaycan üçün Yaşıl Baxış” beynəlxalq forumda iştirak edir - (Yenilənib)
14:03 / 24-04-2024
Professor Nəsib Quliyev özünü güllələyib
00:02 / 23-04-2024
Məşhur boksçu Mayk Tayson şirkətin səfiri olub
00:05 / 23-04-2024
Abramoviç yeni futbol klubunu Avropanın ən yaxşısı edəcək
00:45 / 22-04-2024
Türkiyədə yenə zəlzələ olub
Dünya ərzaq qıtlığı ilə üzləşir - Qlobal böhranın ciddi təsirləri olacaq
Tarix: 17-05-2022 11:49 | Bölmə: Slayd
Hökumətlər Ukraynadakı müharibə səbəbindən enerji xərclərinin kəskin artımını yumşaltmağa çox vaxt və resurslar sərf edirlər. Lakin müharibə daha böyük bir böhranın toxumlarını səpsə də, buna az diqqət yetirilir və ya heç diqqət yetirilmir. Qlobal ərzaq qıtlığı inkişaf etmiş ölkələri iqtisadi və siyasi nəticələrlə, inkişaf etməkdə olan bazarları aclıq və borc sıxıntısı ilə təhdid etməklə ərzaq qiymətlərini rekord səviyyələrə çatdırır.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Financial Times” yazıb.
Britaniya nəşrinin təhlilində qeyd olunur ki, Rusiya və Ukrayna dünya buğda ixracının 30 faizini, eləcə də günəbaxan yağının 60 faizini istehsal edir. Ən azı 26 ölkə taxılın yarıdan çoxunu Rusiya və yaxud Ukraynadan alır.
BMT-nin Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatının (FAO) məlumatına görə, müharibə 2022-ci il mövsümünə qədər Ukraynanın kənd təsərrüfatı torpaqlarının 20-30 faizini əkinsiz və ya biçilməmiş vəziyyətdə qoyacaq. Rusiya fermerləri isə məhsul istehsal edə bilsələr də, ixrac sanksiyalara görə əngəllənir.
Qeyd olunur ki, dünyanın ən böyük gübrə ixracatçısı olan Rusiya martın əvvəlində ixrac qadağası elan edib. Belarusla bağlı da vəziyyət normal deyil.
“Ötən ilin yayında Çin gübrələrin ixracına qadağa qoyub. Hazırda qlobal bazarda gübrələrin fəlakətli çatışmazlığı var. Qiymətlər kəskin şəkildə qalxıb. Bu, fermerləri əkini növbə ilə əkməyə və ya daha az qida maddələrindən istifadəyə məcbur edib. Bunun nəticəsində isə məhsuldarlıq azalıb”, - deyə təhlildə bildirilir.
FAO-nun Ərzaq Qiymətləri İndeksinə əsasən, ötən ilin aprelindən ərzaq qiymətləri təxminən 30 faiz artıb. Bu böhran ən çox inkişaf etməkdə olan ölkələrdə hiss olunur. Ərzaq alışı aşağı gəlirli ölkələrdə ev təsərrüfatlarının ümumi xərclərinin ən azı yarısını təşkil edir və bir çox inkişaf etməkdə olan bazar hökumətləri ərzaq subsidiyaları verir. Artan borclanma xərcləri fiskal məkanı məhdudlaşdırdığından və ərzaq qiymətləri sürətlə qalxdığından, onları saxlamaq getdikcə çətinləşir. Dünya Bankının məlumatına görə, dünyada 10 milyon insan ərzaq qiymətlərinin hər faiz artımına görə yoxsulluq həddindən aşağı düşür.
Məlumata görə, bir çox inkişaf etməkdə olan bazarlarda ərzaq təhlükəsizliyi artıq sosial iğtişaşların və geosiyasi risklərin mənbəyidir: “Ərzaq və enerji qiymətlərinin artması Şri-Lanka, Tunis və Peruda etirazlara səbəb olub. İnkişaf etmiş iqtisadiyyatlar da risk altındadır. Aprel ayında təxminən 10 milyon britaniyalı yeməkdən imtina edib və Fransa ən yoxsul ailələrə ərzaq pulları verməyi planlaşdırır. Ərzaq və enerji qiymətlərinin səbəb olduğu inflyasiya ABŞ-ın seçki kampaniyası məsələsidir və Konqresə kimin nəzarət edəcəyini dəyişə bilər”.
İqtisadçılar Alan Blinder və Ceremi Rudd 1970-ci illərin staqflyasiyasına enerji və ərzaq qiymətlərinin qalxmasının səbəb olduğunu iddia edirlər. Ərzaq təhlükəsizliyi böhranı mərkəzi bankları narahat etməlidir. Yerli tədarükləri qorumaq üçün bir sıra ölkələr tərəfindən tətbiq edilən ticarət məhdudiyyətləri ərzaq inflyasiyasını sürətləndirən multiplikativ təsirə malikdir. Rusiya günəbaxan yağının ixracına qoyulan məhdudiyyətlər İndoneziyanın aprel ayında palma yağının ixracına qadağa qoymasına səbəb olub. Ötən həftə isə Hindistan buğda ixracına qadağa qoyub.
Bildirilir ki, qlobal ərzaq yardımı səyləri tarixən yöndəmsiz və bəzən əks məhsuldar olub: “Dünyanın ən böyük ərzaq yardımı təminatçısı olan ABŞ, bunun nağd pul deyil, Amerika istehsalı olan qida şəklində olmasını tələb edir. Onların ən azı yarısı amerikalılara məxsus gəmilərdə göndərilməlidir. Nəticədə, bu yaxınlarda təsdiqlənmiş Afrika Qida Yardımı Qanunu ABŞ-ın 282 milyon dollar dəyərində ərzaq daşımaq üçün 388 milyon dollar xərcləməsini nəzərdə tutur”.
İqtisadçılar və ərzaq yardımı üzrə ekspertlər deyirlər ki, dünya təkcə ərzaq ehtiyatı toplamağa deyil, pul və təcrübəyə də diqqət yetirməlidir. Fermerlərə yerli məhsul istehsalına kömək etmək, onların məhsulu iqlim və torpaq şəraitinə uyğunlaşdırması daha ucuz və daha effektivdir.
Qeyd olunur ki, ABŞ, Kanada, Avropa Birliyi, Argentina və Braziliya kimi ərzaq və gübrə ixracatçıları ticarət məhdudiyyətləri tətbiq etməməyə razı olmalı, Hindistan isə məhdudiyyətləri aradan qaldırmalıdır. ABŞ və Avropa İttifaqı BMT ilə birlikdə Ukraynadan yığılmış taxılın ixracı yollarını nəzərdən keçirməlidir. Çətin olsa da, Çin gübrə ixracına qoyulan qadağanı aradan qaldırmaq və qarğıdalı, düyü və buğda ehtiyatlarını azaltmaqla üzərinə düşəni edə bilər.
“Rusiyadan enerji ixracatının itkisini kompensasiya etmək üçün planlar hazırlanır. Və pandemiya yardımı yavaş artımı kəsdiyi üçün tələbin azalması enerji qiymətlərinin də aşağı düşməsinə səbəb olmalıdır. Lakin ərzaq böhranı daha uzun sürəcək və milyonlarla insana təsir edəcək. Müharibə bitəcək, lakin iqlim dəyişikliyi ərzaq təminatına təsirini davam etdirəcək. Dünya liderləri nə əkdiklərini biçmək barədə nəsihəti yadda saxlamalıdırlar”, - deyə təhlildə qeyd olunur.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 17-05-2022 11:49 | Bölmə: Slayd
Hökumətlər Ukraynadakı müharibə səbəbindən enerji xərclərinin kəskin artımını yumşaltmağa çox vaxt və resurslar sərf edirlər. Lakin müharibə daha böyük bir böhranın toxumlarını səpsə də, buna az diqqət yetirilir və ya heç diqqət yetirilmir. Qlobal ərzaq qıtlığı inkişaf etmiş ölkələri iqtisadi və siyasi nəticələrlə, inkişaf etməkdə olan bazarları aclıq və borc sıxıntısı ilə təhdid etməklə ərzaq qiymətlərini rekord səviyyələrə çatdırır.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Financial Times” yazıb.
Britaniya nəşrinin təhlilində qeyd olunur ki, Rusiya və Ukrayna dünya buğda ixracının 30 faizini, eləcə də günəbaxan yağının 60 faizini istehsal edir. Ən azı 26 ölkə taxılın yarıdan çoxunu Rusiya və yaxud Ukraynadan alır.
BMT-nin Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatının (FAO) məlumatına görə, müharibə 2022-ci il mövsümünə qədər Ukraynanın kənd təsərrüfatı torpaqlarının 20-30 faizini əkinsiz və ya biçilməmiş vəziyyətdə qoyacaq. Rusiya fermerləri isə məhsul istehsal edə bilsələr də, ixrac sanksiyalara görə əngəllənir.
Qeyd olunur ki, dünyanın ən böyük gübrə ixracatçısı olan Rusiya martın əvvəlində ixrac qadağası elan edib. Belarusla bağlı da vəziyyət normal deyil.
“Ötən ilin yayında Çin gübrələrin ixracına qadağa qoyub. Hazırda qlobal bazarda gübrələrin fəlakətli çatışmazlığı var. Qiymətlər kəskin şəkildə qalxıb. Bu, fermerləri əkini növbə ilə əkməyə və ya daha az qida maddələrindən istifadəyə məcbur edib. Bunun nəticəsində isə məhsuldarlıq azalıb”, - deyə təhlildə bildirilir.
FAO-nun Ərzaq Qiymətləri İndeksinə əsasən, ötən ilin aprelindən ərzaq qiymətləri təxminən 30 faiz artıb. Bu böhran ən çox inkişaf etməkdə olan ölkələrdə hiss olunur. Ərzaq alışı aşağı gəlirli ölkələrdə ev təsərrüfatlarının ümumi xərclərinin ən azı yarısını təşkil edir və bir çox inkişaf etməkdə olan bazar hökumətləri ərzaq subsidiyaları verir. Artan borclanma xərcləri fiskal məkanı məhdudlaşdırdığından və ərzaq qiymətləri sürətlə qalxdığından, onları saxlamaq getdikcə çətinləşir. Dünya Bankının məlumatına görə, dünyada 10 milyon insan ərzaq qiymətlərinin hər faiz artımına görə yoxsulluq həddindən aşağı düşür.
Məlumata görə, bir çox inkişaf etməkdə olan bazarlarda ərzaq təhlükəsizliyi artıq sosial iğtişaşların və geosiyasi risklərin mənbəyidir: “Ərzaq və enerji qiymətlərinin artması Şri-Lanka, Tunis və Peruda etirazlara səbəb olub. İnkişaf etmiş iqtisadiyyatlar da risk altındadır. Aprel ayında təxminən 10 milyon britaniyalı yeməkdən imtina edib və Fransa ən yoxsul ailələrə ərzaq pulları verməyi planlaşdırır. Ərzaq və enerji qiymətlərinin səbəb olduğu inflyasiya ABŞ-ın seçki kampaniyası məsələsidir və Konqresə kimin nəzarət edəcəyini dəyişə bilər”.
İqtisadçılar Alan Blinder və Ceremi Rudd 1970-ci illərin staqflyasiyasına enerji və ərzaq qiymətlərinin qalxmasının səbəb olduğunu iddia edirlər. Ərzaq təhlükəsizliyi böhranı mərkəzi bankları narahat etməlidir. Yerli tədarükləri qorumaq üçün bir sıra ölkələr tərəfindən tətbiq edilən ticarət məhdudiyyətləri ərzaq inflyasiyasını sürətləndirən multiplikativ təsirə malikdir. Rusiya günəbaxan yağının ixracına qoyulan məhdudiyyətlər İndoneziyanın aprel ayında palma yağının ixracına qadağa qoymasına səbəb olub. Ötən həftə isə Hindistan buğda ixracına qadağa qoyub.
Bildirilir ki, qlobal ərzaq yardımı səyləri tarixən yöndəmsiz və bəzən əks məhsuldar olub: “Dünyanın ən böyük ərzaq yardımı təminatçısı olan ABŞ, bunun nağd pul deyil, Amerika istehsalı olan qida şəklində olmasını tələb edir. Onların ən azı yarısı amerikalılara məxsus gəmilərdə göndərilməlidir. Nəticədə, bu yaxınlarda təsdiqlənmiş Afrika Qida Yardımı Qanunu ABŞ-ın 282 milyon dollar dəyərində ərzaq daşımaq üçün 388 milyon dollar xərcləməsini nəzərdə tutur”.
İqtisadçılar və ərzaq yardımı üzrə ekspertlər deyirlər ki, dünya təkcə ərzaq ehtiyatı toplamağa deyil, pul və təcrübəyə də diqqət yetirməlidir. Fermerlərə yerli məhsul istehsalına kömək etmək, onların məhsulu iqlim və torpaq şəraitinə uyğunlaşdırması daha ucuz və daha effektivdir.
Qeyd olunur ki, ABŞ, Kanada, Avropa Birliyi, Argentina və Braziliya kimi ərzaq və gübrə ixracatçıları ticarət məhdudiyyətləri tətbiq etməməyə razı olmalı, Hindistan isə məhdudiyyətləri aradan qaldırmalıdır. ABŞ və Avropa İttifaqı BMT ilə birlikdə Ukraynadan yığılmış taxılın ixracı yollarını nəzərdən keçirməlidir. Çətin olsa da, Çin gübrə ixracına qoyulan qadağanı aradan qaldırmaq və qarğıdalı, düyü və buğda ehtiyatlarını azaltmaqla üzərinə düşəni edə bilər.
“Rusiyadan enerji ixracatının itkisini kompensasiya etmək üçün planlar hazırlanır. Və pandemiya yardımı yavaş artımı kəsdiyi üçün tələbin azalması enerji qiymətlərinin də aşağı düşməsinə səbəb olmalıdır. Lakin ərzaq böhranı daha uzun sürəcək və milyonlarla insana təsir edəcək. Müharibə bitəcək, lakin iqlim dəyişikliyi ərzaq təminatına təsirini davam etdirəcək. Dünya liderləri nə əkdiklərini biçmək barədə nəsihəti yadda saxlamalıdırlar”, - deyə təhlildə qeyd olunur.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 19:45
Dünyada 282 milyon insan acdır - BMT
Dünən, 17:55
Papa Fransisk Putinə mesaj göndərib
Dünən, 17:46
Dünyada iqlim böhranı başlayır
Dünən, 17:08
İlham Əliyevlə Qırğızıstan prezidenti Füzuli və Ağdamda olublar - (Yenilənib) - Fotolar
Dünən, 14:43
Malıbəylidə kütləvi məzarlıq aşkarlanıb - Fotolar
24-04-2024, 19:29
İran qoşunları Suriyanı tərk edir
24-04-2024, 16:56
Rus ordusu daha bir yaşayış məntəqəsini ələ keçirib
24-04-2024, 16:30
Avropa qeyri-adi vəziyyətlə üzləşib
24-04-2024, 13:21
Azərbaycanda Rusiya əleyhinə ikinci cəbhə olmayacaq
24-04-2024, 09:07
Ukraynanın şərqinə genişmiqyaslı hücum gözlənilir
23-04-2024, 14:10
Füzuli şəhərinə növbəti köç karvanı yola salınıb - (Yenilənib)
23-04-2024, 11:59
İran və İsrailin bir-birinə mesajı... - Kölgə müharibəsinin yeni mərhələsi başlayıb
23-04-2024, 00:11
Sağlam və uzun ömür yaşamağın 10 asan yolu var - Siyahı
22-04-2024, 18:36
Zərərli isti dalğası güclənir
22-04-2024, 17:38
ABŞ-nın yardımı Ukraynanı xilas edəcəkmi?
22-04-2024, 14:04
Xəbərdarlıq: nüvə müharibəsi təhlükəsi sovuşmayıb
22-04-2024, 12:00
Bakı və İrəvan arasında ilk: özləri razılaşıblar
22-04-2024, 11:54
Nazirlikdə 143 milyon manatlıq mənimsəmə: "Pulların vaxtında ödənilməsi üçün “otkat” verirdik"
22-04-2024, 09:25
Rusiya ordusuna daha 300 min nəfər cəlb olunub
20-04-2024, 10:37
Rusiyalı ekspert: Cənubi Qafqazın Rusiya üçün əhəmiyyəti böyükdür
20-04-2024, 09:12
BMT Baş katibi Azərbaycan və Ermənistana çağırış edib
20-04-2024, 09:06
Blinken 4 kəndin qaytarılması ilə bağlı razılaşmanı alqışlayır
19-04-2024, 20:29
Qəzza müharibəsi qloballaşır
19-04-2024, 17:18
Mustafayevlə Qriqoryan sərhəddə görüşüb - 4 kənd Azərbaycana qaytarılır
19-04-2024, 15:47
Tovuzda 22 yaşlı oğlan 34 yaşlı qadının üzərinə benzin tökərək yandırıb
19-04-2024, 09:19
Bu gün səhərə yaxın İsrail İrana zərbələr endirib
18-04-2024, 14:20
QHT-lər Nobel Komitəsinə məktub göndərib
18-04-2024, 12:24
İsrail İrana zərbəni niyə ləngidir?
18-04-2024, 11:51
46 mindən çox şagird buraxılış imtahanı verəcək
18-04-2024, 11:09
Prezident nazir müavini təyin edib - Sərəncam
18-04-2024, 10:57
60 milyard dollarlıq yardımın önü açılır
18-04-2024, 10:00
Dövlət Departamenti Rusiya sülhməramlılarının Qarabağı tərk etməsinə münasibət bildirib
18-04-2024, 00:40
Ermənistan qanunsuz mühacir alverinə qoşulur
17-04-2024, 19:37
Bir milyard insana və böyük iqtisadiyyata təhlükə yaranıb - Xəbərdarlıq
17-04-2024, 14:06
Rusiya sülhməramlıları Qarabağı tərk edir
17-04-2024, 12:15
İsrail-İran müharibəsi kölgədən çıxır - 2-ci raund olacaq?
17-04-2024, 10:53
Ermənistanın kvadrokopteri zərərsizləşdirilib - Fotolar
Milli Qəhrəman Pəhlivan Fərzəliyevin oğlu deyir ki, 44 günlük savaşda iştirak etmək arzusu həyata keçməsə də, döyüşlərin şiddətli vaxtında atasının şəhid olduğu Xəzəz dağını ziyarət edə bilib
Şair deyir ki, nə tənqidçiləri qınayır, nə də pul verib onlara tənqid adı altında tərif yazdıranları
Əks-kəşfiyyat xidmətinin sabiq rəhbəri deyir ki, hava hücumu reallaşarsa, itkilər böyük ola bilər
Eyni tamaşada həm Dövşanı, həm də Tülkünü səsləndirən Aygül Ağayeva deyir ki, kuklaçı olmaq çox çətindir
Məhəmməd Şahməmmədli “Apatiya”nı şedevr hesab etmir və filmdə səhvlərin olduğunu deyir
