10:23 / 12-06-2025
Xaricdə oxuyan 52 nəfərin diplomu tanınmayıb
10:11 / 12-06-2025
TÜRKPA-ya sədrlik Azərbaycandan Qazaxıstana keçib
10:00 / 12-06-2025
İrandan Azərbaycana 75 kq narkotik keçirilməsinin qarşısı alınıb
09:50 / 12-06-2025
Bakı məktəblərində attestat üçün 20 manatdan rüşvət yığırlar - Video
09:41 / 12-06-2025
DSMF sədrinə yeni müşavir təyin olunub
09:24 / 12-06-2025
Klinika rəhbərinin ölkədən çıxışına “stop” qoyulub
08:52 / 12-06-2025
30 yaşlı kişi "Niasitol"dan zəhərlənərək ölüb
07:47 / 12-06-2025
Prezident: “Latın Amerikasında demokratiya təhlükədədir”
07:42 / 12-06-2025
Astana “Power Central Asia+China” forumuna hazırlaşır
07:37 / 12-06-2025
Sabiq prezident sui-qəsddə şübhəli bilinir
07:31 / 12-06-2025
Kim Çen In: “Həmişə Rusiyanın yanındayıq!”
07:27 / 12-06-2025
Üç min avtomobilin olduğu yük gəmisi bir həftədir yanır
07:22 / 12-06-2025
Zelenski Luiz Silva ilə görüşmək istəyir
07:17 / 12-06-2025
Ağ ev Yaxın Şərqdən diplomatları və hərbçi ailələrini çıxarır
00:23 / 12-06-2025
TV rəhbəri həbs olunub
22:53 / 11-06-2025
"Qarabağ" Marko Veşoviçlə yollarını ayırıb
21:06 / 11-06-2025
Acun Ilıcalı istefa verib
19:03 / 11-06-2025
Mayora hücum edən idmançıların məhkəməsi başlayıb
18:04 / 11-06-2025
Kəmalə Günəşli toy sahibinə bakal atıb
18:01 / 11-06-2025
Latviyalı nazir istefa verib
17:47 / 11-06-2025
Maksim Qalkin oğlu ilə fotosunu paylaşıb - Foto
17:24 / 11-06-2025
Trampın vasitəçiliyi Rusiya-Ukrayna müharibəsini daha kəskin fazaya keçirib
17:19 / 11-06-2025
İlhamə Elşadqızı: "Mən tərtəmizəm, gül kimi də qızam”
17:16 / 11-06-2025
TDT-nin Zirvə görüşünün tarixi müəyyənləşib
17:09 / 11-06-2025
Müxalifətçiyə 18 il həbs cəzası verilib
16:55 / 11-06-2025
"Əməkdar artist" fəxri adı almaq istəyən musiqiçinin pulunu "atıblar"
16:03 / 11-06-2025
Ali Məhkəmə “Şərəf, ləyaqət, işgüzar nüfuzun müdafiəsi" ilə bağlı qərar qəbul edib
15:58 / 11-06-2025
Müğənni Əlikram Bayramovun qardaşı oğlu itkin düşüb
15:54 / 11-06-2025
İsazadə: Bizə real sülh lazımdır, kağız üzərində sülhü əhəmiyyətli saymıram
15:49 / 11-06-2025
Dövlət Komissiyasının İşçi qrupunun sayı artırılıb - Fərman
10:50 / 08-06-2025
Donald Trampın adı insan alverində hallanır
23:25 / 07-06-2025
Varislərin Kreml təqdimatı: Mirziyoyevə sui-qəsdin arxasında kim durur?
18:34 / 08-06-2025
Dağlıq və dağətəyi rayonlarda leysan olacaq - Xəbərdarlıq
14:45 / 07-06-2025
İlham Əliyevlə Şahbaz Şərif arasında telefon danışığı olub
22:58 / 08-06-2025
Millimiz növbəti yoxlama oyunu oynayıb
11:12 / 07-06-2025
Bank kartlarından oğurluqlar davam edir
11:43 / 07-06-2025
Zakir Həsənov xidməti-döyüş fəaliyyəti ilə maraqlanıb
12:09 / 07-06-2025
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
09:10 / 08-06-2025
Ukraynanın hökumət binalarına hücum olacaq
10:05 / 08-06-2025
Sabunçu bazarında yanğın baş verib - Video
13:07 / 10-06-2025
Cəlaloğlu: “Dini idarələr kəşfiyyatla əməkdaşlıq edib”
08:48 / 09-06-2025
Ronaldunun karyerası sona yaxınlaşır
Dünya ərzaq qıtlığı ilə üzləşir - Qlobal böhranın ciddi təsirləri olacaq
Tarix: 17-05-2022 11:49 | Bölmə: Slayd
Hökumətlər Ukraynadakı müharibə səbəbindən enerji xərclərinin kəskin artımını yumşaltmağa çox vaxt və resurslar sərf edirlər. Lakin müharibə daha böyük bir böhranın toxumlarını səpsə də, buna az diqqət yetirilir və ya heç diqqət yetirilmir. Qlobal ərzaq qıtlığı inkişaf etmiş ölkələri iqtisadi və siyasi nəticələrlə, inkişaf etməkdə olan bazarları aclıq və borc sıxıntısı ilə təhdid etməklə ərzaq qiymətlərini rekord səviyyələrə çatdırır.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Financial Times” yazıb.
Britaniya nəşrinin təhlilində qeyd olunur ki, Rusiya və Ukrayna dünya buğda ixracının 30 faizini, eləcə də günəbaxan yağının 60 faizini istehsal edir. Ən azı 26 ölkə taxılın yarıdan çoxunu Rusiya və yaxud Ukraynadan alır.
BMT-nin Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatının (FAO) məlumatına görə, müharibə 2022-ci il mövsümünə qədər Ukraynanın kənd təsərrüfatı torpaqlarının 20-30 faizini əkinsiz və ya biçilməmiş vəziyyətdə qoyacaq. Rusiya fermerləri isə məhsul istehsal edə bilsələr də, ixrac sanksiyalara görə əngəllənir.
Qeyd olunur ki, dünyanın ən böyük gübrə ixracatçısı olan Rusiya martın əvvəlində ixrac qadağası elan edib. Belarusla bağlı da vəziyyət normal deyil.
“Ötən ilin yayında Çin gübrələrin ixracına qadağa qoyub. Hazırda qlobal bazarda gübrələrin fəlakətli çatışmazlığı var. Qiymətlər kəskin şəkildə qalxıb. Bu, fermerləri əkini növbə ilə əkməyə və ya daha az qida maddələrindən istifadəyə məcbur edib. Bunun nəticəsində isə məhsuldarlıq azalıb”, - deyə təhlildə bildirilir.
FAO-nun Ərzaq Qiymətləri İndeksinə əsasən, ötən ilin aprelindən ərzaq qiymətləri təxminən 30 faiz artıb. Bu böhran ən çox inkişaf etməkdə olan ölkələrdə hiss olunur. Ərzaq alışı aşağı gəlirli ölkələrdə ev təsərrüfatlarının ümumi xərclərinin ən azı yarısını təşkil edir və bir çox inkişaf etməkdə olan bazar hökumətləri ərzaq subsidiyaları verir. Artan borclanma xərcləri fiskal məkanı məhdudlaşdırdığından və ərzaq qiymətləri sürətlə qalxdığından, onları saxlamaq getdikcə çətinləşir. Dünya Bankının məlumatına görə, dünyada 10 milyon insan ərzaq qiymətlərinin hər faiz artımına görə yoxsulluq həddindən aşağı düşür.
Məlumata görə, bir çox inkişaf etməkdə olan bazarlarda ərzaq təhlükəsizliyi artıq sosial iğtişaşların və geosiyasi risklərin mənbəyidir: “Ərzaq və enerji qiymətlərinin artması Şri-Lanka, Tunis və Peruda etirazlara səbəb olub. İnkişaf etmiş iqtisadiyyatlar da risk altındadır. Aprel ayında təxminən 10 milyon britaniyalı yeməkdən imtina edib və Fransa ən yoxsul ailələrə ərzaq pulları verməyi planlaşdırır. Ərzaq və enerji qiymətlərinin səbəb olduğu inflyasiya ABŞ-ın seçki kampaniyası məsələsidir və Konqresə kimin nəzarət edəcəyini dəyişə bilər”.
İqtisadçılar Alan Blinder və Ceremi Rudd 1970-ci illərin staqflyasiyasına enerji və ərzaq qiymətlərinin qalxmasının səbəb olduğunu iddia edirlər. Ərzaq təhlükəsizliyi böhranı mərkəzi bankları narahat etməlidir. Yerli tədarükləri qorumaq üçün bir sıra ölkələr tərəfindən tətbiq edilən ticarət məhdudiyyətləri ərzaq inflyasiyasını sürətləndirən multiplikativ təsirə malikdir. Rusiya günəbaxan yağının ixracına qoyulan məhdudiyyətlər İndoneziyanın aprel ayında palma yağının ixracına qadağa qoymasına səbəb olub. Ötən həftə isə Hindistan buğda ixracına qadağa qoyub.
Bildirilir ki, qlobal ərzaq yardımı səyləri tarixən yöndəmsiz və bəzən əks məhsuldar olub: “Dünyanın ən böyük ərzaq yardımı təminatçısı olan ABŞ, bunun nağd pul deyil, Amerika istehsalı olan qida şəklində olmasını tələb edir. Onların ən azı yarısı amerikalılara məxsus gəmilərdə göndərilməlidir. Nəticədə, bu yaxınlarda təsdiqlənmiş Afrika Qida Yardımı Qanunu ABŞ-ın 282 milyon dollar dəyərində ərzaq daşımaq üçün 388 milyon dollar xərcləməsini nəzərdə tutur”.
İqtisadçılar və ərzaq yardımı üzrə ekspertlər deyirlər ki, dünya təkcə ərzaq ehtiyatı toplamağa deyil, pul və təcrübəyə də diqqət yetirməlidir. Fermerlərə yerli məhsul istehsalına kömək etmək, onların məhsulu iqlim və torpaq şəraitinə uyğunlaşdırması daha ucuz və daha effektivdir.
Qeyd olunur ki, ABŞ, Kanada, Avropa Birliyi, Argentina və Braziliya kimi ərzaq və gübrə ixracatçıları ticarət məhdudiyyətləri tətbiq etməməyə razı olmalı, Hindistan isə məhdudiyyətləri aradan qaldırmalıdır. ABŞ və Avropa İttifaqı BMT ilə birlikdə Ukraynadan yığılmış taxılın ixracı yollarını nəzərdən keçirməlidir. Çətin olsa da, Çin gübrə ixracına qoyulan qadağanı aradan qaldırmaq və qarğıdalı, düyü və buğda ehtiyatlarını azaltmaqla üzərinə düşəni edə bilər.
“Rusiyadan enerji ixracatının itkisini kompensasiya etmək üçün planlar hazırlanır. Və pandemiya yardımı yavaş artımı kəsdiyi üçün tələbin azalması enerji qiymətlərinin də aşağı düşməsinə səbəb olmalıdır. Lakin ərzaq böhranı daha uzun sürəcək və milyonlarla insana təsir edəcək. Müharibə bitəcək, lakin iqlim dəyişikliyi ərzaq təminatına təsirini davam etdirəcək. Dünya liderləri nə əkdiklərini biçmək barədə nəsihəti yadda saxlamalıdırlar”, - deyə təhlildə qeyd olunur.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 17-05-2022 11:49 | Bölmə: Slayd
Hökumətlər Ukraynadakı müharibə səbəbindən enerji xərclərinin kəskin artımını yumşaltmağa çox vaxt və resurslar sərf edirlər. Lakin müharibə daha böyük bir böhranın toxumlarını səpsə də, buna az diqqət yetirilir və ya heç diqqət yetirilmir. Qlobal ərzaq qıtlığı inkişaf etmiş ölkələri iqtisadi və siyasi nəticələrlə, inkişaf etməkdə olan bazarları aclıq və borc sıxıntısı ilə təhdid etməklə ərzaq qiymətlərini rekord səviyyələrə çatdırır.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Financial Times” yazıb.
Britaniya nəşrinin təhlilində qeyd olunur ki, Rusiya və Ukrayna dünya buğda ixracının 30 faizini, eləcə də günəbaxan yağının 60 faizini istehsal edir. Ən azı 26 ölkə taxılın yarıdan çoxunu Rusiya və yaxud Ukraynadan alır.
BMT-nin Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatının (FAO) məlumatına görə, müharibə 2022-ci il mövsümünə qədər Ukraynanın kənd təsərrüfatı torpaqlarının 20-30 faizini əkinsiz və ya biçilməmiş vəziyyətdə qoyacaq. Rusiya fermerləri isə məhsul istehsal edə bilsələr də, ixrac sanksiyalara görə əngəllənir.
Qeyd olunur ki, dünyanın ən böyük gübrə ixracatçısı olan Rusiya martın əvvəlində ixrac qadağası elan edib. Belarusla bağlı da vəziyyət normal deyil.
“Ötən ilin yayında Çin gübrələrin ixracına qadağa qoyub. Hazırda qlobal bazarda gübrələrin fəlakətli çatışmazlığı var. Qiymətlər kəskin şəkildə qalxıb. Bu, fermerləri əkini növbə ilə əkməyə və ya daha az qida maddələrindən istifadəyə məcbur edib. Bunun nəticəsində isə məhsuldarlıq azalıb”, - deyə təhlildə bildirilir.
FAO-nun Ərzaq Qiymətləri İndeksinə əsasən, ötən ilin aprelindən ərzaq qiymətləri təxminən 30 faiz artıb. Bu böhran ən çox inkişaf etməkdə olan ölkələrdə hiss olunur. Ərzaq alışı aşağı gəlirli ölkələrdə ev təsərrüfatlarının ümumi xərclərinin ən azı yarısını təşkil edir və bir çox inkişaf etməkdə olan bazar hökumətləri ərzaq subsidiyaları verir. Artan borclanma xərcləri fiskal məkanı məhdudlaşdırdığından və ərzaq qiymətləri sürətlə qalxdığından, onları saxlamaq getdikcə çətinləşir. Dünya Bankının məlumatına görə, dünyada 10 milyon insan ərzaq qiymətlərinin hər faiz artımına görə yoxsulluq həddindən aşağı düşür.
Məlumata görə, bir çox inkişaf etməkdə olan bazarlarda ərzaq təhlükəsizliyi artıq sosial iğtişaşların və geosiyasi risklərin mənbəyidir: “Ərzaq və enerji qiymətlərinin artması Şri-Lanka, Tunis və Peruda etirazlara səbəb olub. İnkişaf etmiş iqtisadiyyatlar da risk altındadır. Aprel ayında təxminən 10 milyon britaniyalı yeməkdən imtina edib və Fransa ən yoxsul ailələrə ərzaq pulları verməyi planlaşdırır. Ərzaq və enerji qiymətlərinin səbəb olduğu inflyasiya ABŞ-ın seçki kampaniyası məsələsidir və Konqresə kimin nəzarət edəcəyini dəyişə bilər”.
İqtisadçılar Alan Blinder və Ceremi Rudd 1970-ci illərin staqflyasiyasına enerji və ərzaq qiymətlərinin qalxmasının səbəb olduğunu iddia edirlər. Ərzaq təhlükəsizliyi böhranı mərkəzi bankları narahat etməlidir. Yerli tədarükləri qorumaq üçün bir sıra ölkələr tərəfindən tətbiq edilən ticarət məhdudiyyətləri ərzaq inflyasiyasını sürətləndirən multiplikativ təsirə malikdir. Rusiya günəbaxan yağının ixracına qoyulan məhdudiyyətlər İndoneziyanın aprel ayında palma yağının ixracına qadağa qoymasına səbəb olub. Ötən həftə isə Hindistan buğda ixracına qadağa qoyub.
Bildirilir ki, qlobal ərzaq yardımı səyləri tarixən yöndəmsiz və bəzən əks məhsuldar olub: “Dünyanın ən böyük ərzaq yardımı təminatçısı olan ABŞ, bunun nağd pul deyil, Amerika istehsalı olan qida şəklində olmasını tələb edir. Onların ən azı yarısı amerikalılara məxsus gəmilərdə göndərilməlidir. Nəticədə, bu yaxınlarda təsdiqlənmiş Afrika Qida Yardımı Qanunu ABŞ-ın 282 milyon dollar dəyərində ərzaq daşımaq üçün 388 milyon dollar xərcləməsini nəzərdə tutur”.
İqtisadçılar və ərzaq yardımı üzrə ekspertlər deyirlər ki, dünya təkcə ərzaq ehtiyatı toplamağa deyil, pul və təcrübəyə də diqqət yetirməlidir. Fermerlərə yerli məhsul istehsalına kömək etmək, onların məhsulu iqlim və torpaq şəraitinə uyğunlaşdırması daha ucuz və daha effektivdir.
Qeyd olunur ki, ABŞ, Kanada, Avropa Birliyi, Argentina və Braziliya kimi ərzaq və gübrə ixracatçıları ticarət məhdudiyyətləri tətbiq etməməyə razı olmalı, Hindistan isə məhdudiyyətləri aradan qaldırmalıdır. ABŞ və Avropa İttifaqı BMT ilə birlikdə Ukraynadan yığılmış taxılın ixracı yollarını nəzərdən keçirməlidir. Çətin olsa da, Çin gübrə ixracına qoyulan qadağanı aradan qaldırmaq və qarğıdalı, düyü və buğda ehtiyatlarını azaltmaqla üzərinə düşəni edə bilər.
“Rusiyadan enerji ixracatının itkisini kompensasiya etmək üçün planlar hazırlanır. Və pandemiya yardımı yavaş artımı kəsdiyi üçün tələbin azalması enerji qiymətlərinin də aşağı düşməsinə səbəb olmalıdır. Lakin ərzaq böhranı daha uzun sürəcək və milyonlarla insana təsir edəcək. Müharibə bitəcək, lakin iqlim dəyişikliyi ərzaq təminatına təsirini davam etdirəcək. Dünya liderləri nə əkdiklərini biçmək barədə nəsihəti yadda saxlamalıdırlar”, - deyə təhlildə qeyd olunur.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 15:00
Nüvə hücumu ola bilər - Xəbərdarlıq
Dünən, 14:27
Qəbul imtahanının nəticəsi elan edilib
Dünən, 12:12
Dron müharibəsinin dərsləri
Dünən, 08:09
NATO Ukrayna ilə bağlı qərar verməyə hazırlaşır
10-06-2025, 16:32
Mollazadə: Paşinyan Qarabağ klanı ilə mübarizəni davam etdirir
10-06-2025, 13:54
Rusiya təhlükəsi artır - Xəbərdarlıq
10-06-2025, 13:07
Cəlaloğlu: “Dini idarələr kəşfiyyatla əməkdaşlıq edib”
10-06-2025, 11:18
İranda it gəzdirmə polemikası: daha bir qadağa qüvvəyə minir
9-06-2025, 22:32
Deputat: “İqtisadiyyatımız üçün görülən işləri yetərli saymıram”
6-06-2025, 10:11
Elmdə yenilik: insanlar 1000 il yaşaya biləcək
5-06-2025, 17:33
İqlim dəyişikliyi münaqişələri artıracaq
5-06-2025, 13:29
Kilsə ilə Paşinyan arasında qarşıdurma böyüyür
5-06-2025, 12:08
Moskva və Bakı “Rus Evi”nə dair hələ də razılığa gəlməyib
5-06-2025, 10:05
Federasiya rəhbərini icra başçısı bıçaqlatdırıb? - Yenilənib
4-06-2025, 11:27
Vaşinqton Qafqaza böyük diplomatik diqqət yetirir
4-06-2025, 11:10
Rusiyaya qarşı daha sərt sanksiya hazırlanıb
4-06-2025, 10:13
Azərbaycan və Ermənistanın dövlət komissiyaları arasında görüş olub
4-06-2025, 08:08
Sabirabaddakı yanğında 4 nəfər həyatını itirib - (Yenilənib)
3-06-2025, 17:32
Məhkəmələrə hakimlər təyin edilib - (Siyahı)
3-06-2025, 17:26
Dünyanın bir hissəsi su altında qalacaq
3-06-2025, 15:18
Müharibə daha təhlükəli fazaya keçib
3-06-2025, 12:29
Xaricdə yaşayan daha 7 nəfər haqqında həbs qərarı çıxarılıb
3-06-2025, 11:57
Şəhidimiz Suraxanıda dəfn olunub - (Yenilənib) - Foto
3-06-2025, 10:34
Ərdoğan Zelenski, Putin və Trampla Türkiyədə görüşmək istəyir
3-06-2025, 09:58
Türkiyədə güclü zəlzələ olub - Ölən və xəsarət alanlar var
3-06-2025, 08:26
Yerin maqnit qasırğası artıb
2-06-2025, 14:02
50 minlik qoşun hücumdadır, Ukrayna Sumını itirə bilər - (Yenilənib)
2-06-2025, 11:00
Paşinyan kilsəyə niyə müharibə elan edib?
2-06-2025, 08:58
Azərbaycan ərazisində zəlzələ olub
1-06-2025, 20:08
Kəlbəcərdə traktor minaya düşüb, yaralı var
31-05-2025, 16:52
Laçına növbəti köç karvanı gedib - (Yenilənib)
30-05-2025, 18:30
Asim Mollazadə: Azərbaycan və müttəfiqləri qitələrarası sistem yaradır
30-05-2025, 14:10
Azərbaycan-Türkiyə-Pakistan ittifaqı qlobal xarakter daşıyır - Ekspert
30-05-2025, 13:00
Azərbaycan və Çin arasında viza ləğvi barədə saziş təsdiqlənib
30-05-2025, 12:44
Böyük Qayıdışa dair II Dövlət Proqramı hazırlanacaq - Sərəncam
30-05-2025, 11:35
Paşinyan “2018-in uğuru”nu xərcləyir - Yeni seçkilər “Vətəndaş müqaviləsi”nə nə vəd edir?
30-05-2025, 09:44
Xoş günlər zamanın sürətinə təsir edir?
30-05-2025, 07:59
COVID-in yeni ştammı daha təhlükəlidir
30-05-2025, 07:51
İki gün sonra sülh danışıqları olacaq
29-05-2025, 16:23
Hərbçimiz minaya düşüb - Yenilənib
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
