22:31 / 16-09-2025
Vardanyan Paşinyan, Minsk qrupu üzvləri və BQXK nümayəndələrinin dindirilməsini istəyir
21:03 / 16-09-2025
Sumqayıtda yaşayış binasında yanğın olub
19:49 / 16-09-2025
"Sonsuz qardaşlıq – IV" çoxmillətli birgə təlimi başa çatıb - Video
18:00 / 16-09-2025
Dövlətə məxsus 55 maşın hərracda satılıb
17:44 / 16-09-2025
Prezidentin Azərbaycana səfəri başa çatıb - Fotolar
17:39 / 16-09-2025
Ali Məhkəmənin hakimi təqaüdə göndərilib
17:36 / 16-09-2025
Azərbaycan və BƏƏ prezidentlərinin geniş tərkibdə görüşü olub - Fotolar
17:23 / 16-09-2025
ATƏT rəsmisi: "Minsk prosesinin bağlanması ilə bağlı qərarın icrasına başlanılıb"
17:08 / 16-09-2025
Sabah leysan yağacaq - Xəbərdarlıq
16:46 / 16-09-2025
Ağacın 1 qramı 10 min dollardır
16:41 / 16-09-2025
Prezidentlər güllələnmiş heykəllərə baxıblar - Fotolar
16:35 / 16-09-2025
Zaqatala sakini bağında döyülüb
16:25 / 16-09-2025
Azərbaycan və BƏƏ liderləri Şuşa qalasının önündə - Foto
16:09 / 16-09-2025
Prezidentlər Cıdır düzündə Qarabağ atlarının şousunu izləyiblər - Fotolar
16:07 / 16-09-2025
Deputat: Şərtimizi yerinə yetirsinlər, sülh sazişinə hazırlaşaq
15:55 / 16-09-2025
İlham Əliyev və BƏƏ prezidenti Yeni Şuşa məscidində - Fotolar
15:39 / 16-09-2025
Azərbaycan və BƏƏ prezidentləri Milli Xalça Muzeyinin Şuşa filialında olublar - Fotolar
15:20 / 16-09-2025
Bakıda Beynəlxalq Kitab Sərgisi keçiriləcək
15:11 / 16-09-2025
Cəlilabadda məktəbli bıçaqlanıb
15:07 / 16-09-2025
Nigar Köçərlinin kitabları müsadirə olunub? - Açıqlama
14:55 / 16-09-2025
Alla Puqaçovanın son müsahibəsi 16 milyondan çox baxış toplayıb
14:50 / 16-09-2025
Prezident iqamətgahı üzərindən uçan PUA ələ keçirilib
14:44 / 16-09-2025
İsrail iqtisadiyyatını ağır sınaqlar gözləyir
14:06 / 16-09-2025
Xalq artisti II Fəxri xiyabanda dəfn olunub - Yenilənib
13:39 / 16-09-2025
Prezidentlər Füzulidən sonra Şuşaya gediblər - Fotolar
13:31 / 16-09-2025
Zülfüqarov: Xankəndidə terror törətməklə bir neçə məqsədə çatmaq istəyiblər
13:27 / 16-09-2025
Sabah yağış yağacaq
12:57 / 16-09-2025
Əliyar Ağayev “Bayer”in oyununa təyinat alıb
12:53 / 16-09-2025
Əlisəmid Kür reanimasiyaya yerləşdirilib
12:45 / 16-09-2025
Deputat: “Əvvəlcə ingilis-rus, sonra Azərbaycan dilində yazırlar”
20:48 / 13-09-2025
Deputat 120 şagirdə məktəb ləvazimatları verib - Fotolar
15:14 / 12-09-2025
Qarabağa daha iki köç karvanı gedib - (Yenilənib)
18:29 / 12-09-2025
Külək Yasamalda yaşayış binasında təhlükəli vəziyyət yaradıb - Video
10:50 / 12-09-2025
Zülfüqarov: Regiondankənar qüvvələr Ermənistana təzyiqlər göstərirlər
18:40 / 14-09-2025
İlham Əliyev Qırmızı Bazar, Hadrut qəsəbələri və Sos kəndinin sakinləri ilə görüşüb - (Yenilənib) - Fotolar
23:44 / 12-09-2025
Aİ Rusiyaya qarşı sanksiyaların müddətini uzadıb
22:10 / 12-09-2025
Salyanda 62 yaşlı kişi güllələnib
13:31 / 16-09-2025
Zülfüqarov: Xankəndidə terror törətməklə bir neçə məqsədə çatmaq istəyiblər
15:37 / 14-09-2025
İlham Əliyev Xocavəndin Qırmızı Bazar qəsəbəsində olub - Fotolar
09:10 / 12-09-2025
Güclü maqnit qasırğaları gözlənilir
13:50 / 14-09-2025
İlham Əliyev Hadrut qəsəbəsində olub - (Yenilənib) - Fotolar
Erməni diasporunun Türkiyə və Azərbaycanla danışıqlara təsiri azalır
Tarix: 25-06-2022 11:42 | Bölmə: Slayd
Ermənistan Azərbaycan və Türkiyə ilə münasibətləri normallaşdırmağa doğru irəlilədikcə, qlobal erməni diasporunun bəzi hissələrinin reaksiyası sərt oldu. Bəs həmin müxalifətin bu potensial tarixi prosesin gedişinə hər hansı təsiri olacaqmı?
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “bne Intellinews” saytı yazıb.
Təhlildə qeyd olunur:
Dünyada rəsmi olaraq təxminən 7 milyona çatan erməni diasporu ənənəvi olaraq milli məsələlərə dərin sərmayə qoyub: diasporun bir çoxu “erməni soyqırımı”ndan sağ çıxanların nəslindəndir və Azərbaycanla daha yaxın vaxtlarda baş verən münaqişə ermənilər tərəfindən çox vaxt münaqişə kimi qəbul edilir.
İndi Yerevan 2020-ci il müharibəsindən sonra Azərbaycanla sülh razılaşması əldə etməyə, eyni zamanda Türkiyə ilə əlaqələrin bərpasına çalışır. Müharibədəki məğlubiyyətdən hələ də sarsıntı keçirən bir çox ermənilər milli maraqlarının satılması kimi proseslərə qarşı çıxıblar.
Bu əhval-ruhiyyə xüsusilə diaspora üzvləri arasında kəskindir.
Diaspor mediası və sosial media normallaşma proseslərinə qarşı qəzəbli ritorika ilə doludur və Ermənistan İnqilabi Federasiyası - Daşnaksütyun (ARF) kimi diaspor siyasi təşkilatları onlara qarşı etiraz aksiyaları təşkil edir.
ABŞ-dakı ən böyük erməni diaspor lobbi təşkilatı, ARF ilə güclü əlaqələri olan, lakin ənənəvi olaraq Ermənistanın daxili siyasətindən kənarda qalmağa çalışan Amerika Erməni Milli Komitəsi (ANCA) açıq şəkildə baş nazir Nikol Paşinyana qarşı çıxıb.
May ayında verdiyi müsahibədə Ermənistanın diaspor təmsilçisi Zare Sinanyan ARF-nin Paşinyana qarşı çıxmasını “vətənə xəyanət” adlandırıb və o, ABŞ-a növbəti turu zamanı dəfələrlə onu və Paşinyanı satqın olmaqda ittiham edən düşmən izdihamla üzləşib.
Diaspor qəzeti “Horizon Weekly” belə epizodlardan biri haqqında yazıb:
“Nimayişçilər Sinanyana diasporun Ermənistanın gələcəyi ilə bağlı ayıq-sayıq qalmağa davam edəcəyini və onun və rəhbərinin diasporu susdurmağa cəhd etdiklərinə görə əsl satqın olduğunu xatırladıblar”.
İrəvanda hökumətin normallaşma istiqamətində atdığı addımlara qarşı son etiraz dalğası Ermənistanda olan diaspor üzvləri və təşkilatlar tərəfindən ciddi şəkildə dəstəklənib.
47 yaşlı Kanada əsilli erməni investisiya bankiri Qaren Meqerdiçyan 2015-ci ildə Ermənistana köçüb. O, ailəsi ilə birlikdə etiraz aksiyalarının daimi iştirakçısı olub, çünki hökumətin Ankaranın Türkiyəni tanımasını tələb etmədən Türkiyə ilə normallaşmaya davam etməsinin yanlış olduğunu deyir. (“Soyqırımı” və ermənilərə təzminat ödənməsini təklif edir. Halbuki rəsmi İrəvan “ilkin şərt olmadan” danışıqlar apardığını bildirib.)
“Azərbaycan və Türkiyə ilə istənilən normallaşma prosesinin davamlı olması üçün tarixi ədalət təmin edilməli və Ermənistanın milli təhlükəsizliyinə hörmət edilməlidir, - deyə Qaren Meqerdiçyan “Eurasianet”-ə bildirib. – Yalnız bundan sonra regionda davamlı sülhün təmin edilməsinə yönəlmiş normallaşma prosesinə nail olmaq olar”.
Meqerdiçyan bildirib ki, o, etirazların Paşinyanı və hazırkı hökuməti istefaya məcbur edəcəyinə və onun yerinə keçid hökumətinin gətirilməsinə ümid etdiyini bildirib. Lakin onlar indiyə qədər diqqəti cəlb edə bilməyiblər.
Diaspora çox vaxt monolit kütlətək düşünülsə də, siyasi baxışlarda və iştirak səviyyəsində ciddi fərqlər var. Onlar xüsusilə “soyqırımı”ndan qaçan, ya da Sovet İttifaqının dağılmasından sonra mühacirət dalğasından asılıdır.
Kanada əsilli erməni tarixçi və politoloq, portuqaliyalı Kalust Gulbenkyan Fondunun Erməni İcmaları Departamentinin direktoru Razmik Panossyan deyib: “Normallaşmaya səsli etiraz və ya biganə qalma, ya da güzəştə daha çox meylli olan səssiz əksəriyyət var”.
Güzəştə meylli diaspora nümunələrindən biri də Paşinyanı və danışıqlar prosesini müdafiə edən və nəticədə “satqın” damğası almış açıq sözlü erməni-amerikan rok ulduzu Serj Tankyandır. O, iyun ayında erməni birliyi ilə yeni mahnı diski buraxıb.
Bu yaxınlarda dərc olunan açıq məktubunda o yazıb: "Parçalanma, zorakılıq və xəyanətkar qınaqlar zaman keçdikcə metastaz verdi və nəzarətdən çıxdı... Onlar Ermənistanda və diasporda parçalanma və nifrət yaradırlar. Bunu dayandırmağın vaxtıdır”.
Dəyişən rol
Ermənistanın Azərbaycana uduzduğu və 1990-cı illərdə iki tərəf arasında birinci müharibədə qazandığı ərazilərin əksəriyyətinə nəzarəti itirdiyi 2020-ci il müharibəsi diasporla Ermənistan arasında münasibətlərdə dönüş nöqtəsi olub. Bu, bir çox ermənini diasporun ölkənin işlərində oynaya biləcəyi rola dair məyus edib.
Müharibə “diasporu xeyli canlandırdı, lakin məğlubiyyət, sonrakı ümidsizlik və mövcud siyasi böhran bir çoxlarını Ermənistan və regionun siyasətindən uzaqlaşdırmağa vadar etdi”, - bunu Panossyan deyib.
Livan əsilli erməni jurnalist və alim Vikken Çeteryan deyib ki, Paşinyanın 2020-ci il müharibəsi zamanı "Biz qalib gələcəyik" mesajından indi kəskin şəkildə sülhə meyillənməsini diasporada bir çoxları diqqətdən yayındırıb.
“Müharibənin fəlakətli bitməsindən bəri baş verənlərlə bağlı heç bir izahat verilməyib. Nəticədə, 2020-ci ildə səfərbər olunan diasporun resurs kimi istifadə oluna bilən hissəsi boşalır. Sonra qəzəblə reaksiya verən, “satqın” axtaran və İrəvanda küçə müxalifətinin şüarlarını izləyən başqa bir kəsim yaranıb. Diaspor nə Azərbaycan, nə də Türkiyə ilə bağlı dərin təhlil aparmır, sadəcə qorxur ki, bu iki dövlət Ermənistana və Qarabağdakı ermənilərə düşmən münasibət bəsləyər”.
“Ermənilərin çoxu keçmişdə diasporu Azərbaycanın böyüklüyü və neft sərvətinə görə üstünlüyünü ört-basdır etmək üçün bir vasitə kimi istifadə edib, amma bu mifi 2020-ci il müharibəsi deşib”, - bunu İrəvan Siyasi və Araşdırma Mərkəzinin rəhbəri Benyamin Poqosyan bildirib.
O deyib: “Həmişə belə bir müqayisə aparılıb ki, onların nefti var, bizim də diasporumuz. Amma diaspora müharibənin qarşısını ala bilmədi. Bu, həm də diasporda belə bir çaşqınlıq yaratdı ki, 20-25 ildir təhlükəsizliyin təmin olunacağına ümid edərək Ermənistana pul göndəririk, lakin “Artsax”ı itirdik. Beləliklə, müharibə diaspora və Ermənistana inamsızlıqla, ya da mifin sonu ilə nəticələndi”.
Siyasi təsir
İrəvanın siyasi qərarlarına, xüsusən də Türkiyəyə münasibətdə diasporun böyük təsirə malik olması ilə bağlı geniş yayılmış fikir olsa da, bu, şişirdilmiş ola bilər.
Çeteryan deyib ki, diaspor erməniləri yüksək səslə ictimai etirazlar edə bilərlər, lakin onların real siyasi təsiri minimaldır. “Diaspor siyasi qüvvə ola bilmədi, çünki diaspora siyasət haqqında düşünmür, Ermənistana təsir etmək üçün siyasi institutlar inkişaf etdirməyib. Onun təsiri marjinaldır”.
2009-cu ildə Ermənistanla Türkiyə arasında münasibətləri normallaşdırmaq cəhdi zamanı ARF yumşaq spoyler rolunu oynaya bildi, çünki o, o vaxtkı prezidentin hakim Ermənistan Respublika Partiyası ilə koalisiya tərəfdaşı idi və normallaşma prosesinə etiraz olaraq koalisiyanı tərk etdi.
İndi isə ARF müxalifətdədir və davam edən küçə etirazlarının liderlərindən biridir.
Diaspor təmsilçisi Sinanyan deyib: “2009-cu ildən fərq çox böyükdür. Prezident Sarkisyana ARF koalisiyası lazım idi və daxilində heç bir siyasi legitimliyi olmayan Sarkisyan diasporadakı mövcudluğu ilə ona müəyyən dərəcədə siyasi legitimlik təmin etmək üçün ARF-yə arxalanırdı. İndiki hökumət daha heç bir siyasi legitimlik ölçüsü üçün diaspora etibar etmir. Əslində, ARF indiki hakimiyyətə düşmən mövqe tutaraq, bununla da hökumətə təsirini minimuma endirib”.
Bir qayda olaraq, Ermənistan hökuməti xaricdəki lobbiçilik səylərini əsas diqqəti soyqırımın tanınması kimi məsələlərə yönəltmiş diaspor təşkilatlarına tapşırıb. Lakin Paşinyan 2018-ci ildə hakimiyyətə gəldikdən sonra onun hökuməti ABŞ-da öz lobbiçilərini işə götürməyə çalışıb.
"Ermənistanın seçilmiş hökuməti ölkənin xarici siyasətini müəyyən etməlidir, diaspor siyasi və vətəndaş cəmiyyəti təşkilatları istədikləri mövzuda səfərbər olmaq və lobbiçilik etməkdə azad olmalıdırlar", - kanadalı erməni politoloq Panossyan deyib. - İdeal olaraq, millətin iki hissəsi bir-biri ilə məsləhətləşməli və səylərini əlaqələndirməlidir. Bu, həqiqətən də son 30 ildə baş verməyib və yaxın gələcəkdə də bunun baş verməsi şansı yoxdur”.
Ermənistanda diasporun işlərinə baxan iqtisadi alətlər azdır. Ən böyük diaspor xeyriyyə təşkilatı olan Bütün Ermənistan Fondunun illik büdcəsi təxminən 11 milyon dollardır. Bu arada “Ermənistan 700 milyon dollarlıq avrobond buraxa bilib. Aİ-dən 2,6 milyard dollarla bağlı müzakirələr gedir. Xeyr, diaspor nə vəziyyətdədir, nə də dövləti maliyyələşdirmir. Mən vəsaitləri kəsə bilərəm və ermənilər real çətinliklərlə üzləşəcək”, - Siyasi və İqtisadi Strateji Araşdırmalar Mərkəzinin əməkdaşı Poqosyan bildirib.
“Hətta bir çox diasporun normallaşma proseslərinə qarşı çıxmasına baxmayaraq, Ermənistanın onları həyata keçirməkdən başqa çarəsi yoxdur, - adının açıqlanmasını istəməyən yüksək səviyyəli hökumət rəsmilərindən biri bildirib:
“Ermənistan hökuməti bilir ki, bir çox diaspor təşkilatları və ümumilikdə insanlar sərhədlərin açılması ideyasına çox qarşıdırlar, lakin reallıq budur ki, çox az şey etmək olar. Bu, başa düşüləndir, kartlar pisdir, lakin hökumət pis ələ baxmayaraq, onları yaxşı oynamağa çalışmalıdır. Nə qədər ağlasığmaz olsa da, Avropanın bir çox ölkələri kimi biz də bir-birimizin yanında yaşaya, ünsiyyət qura və bir-birimizi bəyənməməyə davam edə bilərik. Biz yaşamaqdan danışırıq... əxlaq və duyğulardan yox. Yeni ticarət yolları yaranır və biz onlardan kənarda qalsaq, kasıb qalırıq; yoxsul olsaq, özümüzü müdafiə edə bilmərik”.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 25-06-2022 11:42 | Bölmə: Slayd
Ermənistan Azərbaycan və Türkiyə ilə münasibətləri normallaşdırmağa doğru irəlilədikcə, qlobal erməni diasporunun bəzi hissələrinin reaksiyası sərt oldu. Bəs həmin müxalifətin bu potensial tarixi prosesin gedişinə hər hansı təsiri olacaqmı?
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “bne Intellinews” saytı yazıb.
Təhlildə qeyd olunur:
Dünyada rəsmi olaraq təxminən 7 milyona çatan erməni diasporu ənənəvi olaraq milli məsələlərə dərin sərmayə qoyub: diasporun bir çoxu “erməni soyqırımı”ndan sağ çıxanların nəslindəndir və Azərbaycanla daha yaxın vaxtlarda baş verən münaqişə ermənilər tərəfindən çox vaxt münaqişə kimi qəbul edilir.
İndi Yerevan 2020-ci il müharibəsindən sonra Azərbaycanla sülh razılaşması əldə etməyə, eyni zamanda Türkiyə ilə əlaqələrin bərpasına çalışır. Müharibədəki məğlubiyyətdən hələ də sarsıntı keçirən bir çox ermənilər milli maraqlarının satılması kimi proseslərə qarşı çıxıblar.
Bu əhval-ruhiyyə xüsusilə diaspora üzvləri arasında kəskindir.
Diaspor mediası və sosial media normallaşma proseslərinə qarşı qəzəbli ritorika ilə doludur və Ermənistan İnqilabi Federasiyası - Daşnaksütyun (ARF) kimi diaspor siyasi təşkilatları onlara qarşı etiraz aksiyaları təşkil edir.
ABŞ-dakı ən böyük erməni diaspor lobbi təşkilatı, ARF ilə güclü əlaqələri olan, lakin ənənəvi olaraq Ermənistanın daxili siyasətindən kənarda qalmağa çalışan Amerika Erməni Milli Komitəsi (ANCA) açıq şəkildə baş nazir Nikol Paşinyana qarşı çıxıb.
May ayında verdiyi müsahibədə Ermənistanın diaspor təmsilçisi Zare Sinanyan ARF-nin Paşinyana qarşı çıxmasını “vətənə xəyanət” adlandırıb və o, ABŞ-a növbəti turu zamanı dəfələrlə onu və Paşinyanı satqın olmaqda ittiham edən düşmən izdihamla üzləşib.
Diaspor qəzeti “Horizon Weekly” belə epizodlardan biri haqqında yazıb:
“Nimayişçilər Sinanyana diasporun Ermənistanın gələcəyi ilə bağlı ayıq-sayıq qalmağa davam edəcəyini və onun və rəhbərinin diasporu susdurmağa cəhd etdiklərinə görə əsl satqın olduğunu xatırladıblar”.
İrəvanda hökumətin normallaşma istiqamətində atdığı addımlara qarşı son etiraz dalğası Ermənistanda olan diaspor üzvləri və təşkilatlar tərəfindən ciddi şəkildə dəstəklənib.
47 yaşlı Kanada əsilli erməni investisiya bankiri Qaren Meqerdiçyan 2015-ci ildə Ermənistana köçüb. O, ailəsi ilə birlikdə etiraz aksiyalarının daimi iştirakçısı olub, çünki hökumətin Ankaranın Türkiyəni tanımasını tələb etmədən Türkiyə ilə normallaşmaya davam etməsinin yanlış olduğunu deyir. (“Soyqırımı” və ermənilərə təzminat ödənməsini təklif edir. Halbuki rəsmi İrəvan “ilkin şərt olmadan” danışıqlar apardığını bildirib.)
“Azərbaycan və Türkiyə ilə istənilən normallaşma prosesinin davamlı olması üçün tarixi ədalət təmin edilməli və Ermənistanın milli təhlükəsizliyinə hörmət edilməlidir, - deyə Qaren Meqerdiçyan “Eurasianet”-ə bildirib. – Yalnız bundan sonra regionda davamlı sülhün təmin edilməsinə yönəlmiş normallaşma prosesinə nail olmaq olar”.
Meqerdiçyan bildirib ki, o, etirazların Paşinyanı və hazırkı hökuməti istefaya məcbur edəcəyinə və onun yerinə keçid hökumətinin gətirilməsinə ümid etdiyini bildirib. Lakin onlar indiyə qədər diqqəti cəlb edə bilməyiblər.
Diaspora çox vaxt monolit kütlətək düşünülsə də, siyasi baxışlarda və iştirak səviyyəsində ciddi fərqlər var. Onlar xüsusilə “soyqırımı”ndan qaçan, ya da Sovet İttifaqının dağılmasından sonra mühacirət dalğasından asılıdır.
Kanada əsilli erməni tarixçi və politoloq, portuqaliyalı Kalust Gulbenkyan Fondunun Erməni İcmaları Departamentinin direktoru Razmik Panossyan deyib: “Normallaşmaya səsli etiraz və ya biganə qalma, ya da güzəştə daha çox meylli olan səssiz əksəriyyət var”.
Güzəştə meylli diaspora nümunələrindən biri də Paşinyanı və danışıqlar prosesini müdafiə edən və nəticədə “satqın” damğası almış açıq sözlü erməni-amerikan rok ulduzu Serj Tankyandır. O, iyun ayında erməni birliyi ilə yeni mahnı diski buraxıb.
Bu yaxınlarda dərc olunan açıq məktubunda o yazıb: "Parçalanma, zorakılıq və xəyanətkar qınaqlar zaman keçdikcə metastaz verdi və nəzarətdən çıxdı... Onlar Ermənistanda və diasporda parçalanma və nifrət yaradırlar. Bunu dayandırmağın vaxtıdır”.
Dəyişən rol
Ermənistanın Azərbaycana uduzduğu və 1990-cı illərdə iki tərəf arasında birinci müharibədə qazandığı ərazilərin əksəriyyətinə nəzarəti itirdiyi 2020-ci il müharibəsi diasporla Ermənistan arasında münasibətlərdə dönüş nöqtəsi olub. Bu, bir çox ermənini diasporun ölkənin işlərində oynaya biləcəyi rola dair məyus edib.
Müharibə “diasporu xeyli canlandırdı, lakin məğlubiyyət, sonrakı ümidsizlik və mövcud siyasi böhran bir çoxlarını Ermənistan və regionun siyasətindən uzaqlaşdırmağa vadar etdi”, - bunu Panossyan deyib.
Livan əsilli erməni jurnalist və alim Vikken Çeteryan deyib ki, Paşinyanın 2020-ci il müharibəsi zamanı "Biz qalib gələcəyik" mesajından indi kəskin şəkildə sülhə meyillənməsini diasporada bir çoxları diqqətdən yayındırıb.
“Müharibənin fəlakətli bitməsindən bəri baş verənlərlə bağlı heç bir izahat verilməyib. Nəticədə, 2020-ci ildə səfərbər olunan diasporun resurs kimi istifadə oluna bilən hissəsi boşalır. Sonra qəzəblə reaksiya verən, “satqın” axtaran və İrəvanda küçə müxalifətinin şüarlarını izləyən başqa bir kəsim yaranıb. Diaspor nə Azərbaycan, nə də Türkiyə ilə bağlı dərin təhlil aparmır, sadəcə qorxur ki, bu iki dövlət Ermənistana və Qarabağdakı ermənilərə düşmən münasibət bəsləyər”.
“Ermənilərin çoxu keçmişdə diasporu Azərbaycanın böyüklüyü və neft sərvətinə görə üstünlüyünü ört-basdır etmək üçün bir vasitə kimi istifadə edib, amma bu mifi 2020-ci il müharibəsi deşib”, - bunu İrəvan Siyasi və Araşdırma Mərkəzinin rəhbəri Benyamin Poqosyan bildirib.
O deyib: “Həmişə belə bir müqayisə aparılıb ki, onların nefti var, bizim də diasporumuz. Amma diaspora müharibənin qarşısını ala bilmədi. Bu, həm də diasporda belə bir çaşqınlıq yaratdı ki, 20-25 ildir təhlükəsizliyin təmin olunacağına ümid edərək Ermənistana pul göndəririk, lakin “Artsax”ı itirdik. Beləliklə, müharibə diaspora və Ermənistana inamsızlıqla, ya da mifin sonu ilə nəticələndi”.
Siyasi təsir
İrəvanın siyasi qərarlarına, xüsusən də Türkiyəyə münasibətdə diasporun böyük təsirə malik olması ilə bağlı geniş yayılmış fikir olsa da, bu, şişirdilmiş ola bilər.
Çeteryan deyib ki, diaspor erməniləri yüksək səslə ictimai etirazlar edə bilərlər, lakin onların real siyasi təsiri minimaldır. “Diaspor siyasi qüvvə ola bilmədi, çünki diaspora siyasət haqqında düşünmür, Ermənistana təsir etmək üçün siyasi institutlar inkişaf etdirməyib. Onun təsiri marjinaldır”.
2009-cu ildə Ermənistanla Türkiyə arasında münasibətləri normallaşdırmaq cəhdi zamanı ARF yumşaq spoyler rolunu oynaya bildi, çünki o, o vaxtkı prezidentin hakim Ermənistan Respublika Partiyası ilə koalisiya tərəfdaşı idi və normallaşma prosesinə etiraz olaraq koalisiyanı tərk etdi.
İndi isə ARF müxalifətdədir və davam edən küçə etirazlarının liderlərindən biridir.
Diaspor təmsilçisi Sinanyan deyib: “2009-cu ildən fərq çox böyükdür. Prezident Sarkisyana ARF koalisiyası lazım idi və daxilində heç bir siyasi legitimliyi olmayan Sarkisyan diasporadakı mövcudluğu ilə ona müəyyən dərəcədə siyasi legitimlik təmin etmək üçün ARF-yə arxalanırdı. İndiki hökumət daha heç bir siyasi legitimlik ölçüsü üçün diaspora etibar etmir. Əslində, ARF indiki hakimiyyətə düşmən mövqe tutaraq, bununla da hökumətə təsirini minimuma endirib”.
Bir qayda olaraq, Ermənistan hökuməti xaricdəki lobbiçilik səylərini əsas diqqəti soyqırımın tanınması kimi məsələlərə yönəltmiş diaspor təşkilatlarına tapşırıb. Lakin Paşinyan 2018-ci ildə hakimiyyətə gəldikdən sonra onun hökuməti ABŞ-da öz lobbiçilərini işə götürməyə çalışıb.
"Ermənistanın seçilmiş hökuməti ölkənin xarici siyasətini müəyyən etməlidir, diaspor siyasi və vətəndaş cəmiyyəti təşkilatları istədikləri mövzuda səfərbər olmaq və lobbiçilik etməkdə azad olmalıdırlar", - kanadalı erməni politoloq Panossyan deyib. - İdeal olaraq, millətin iki hissəsi bir-biri ilə məsləhətləşməli və səylərini əlaqələndirməlidir. Bu, həqiqətən də son 30 ildə baş verməyib və yaxın gələcəkdə də bunun baş verməsi şansı yoxdur”.
Ermənistanda diasporun işlərinə baxan iqtisadi alətlər azdır. Ən böyük diaspor xeyriyyə təşkilatı olan Bütün Ermənistan Fondunun illik büdcəsi təxminən 11 milyon dollardır. Bu arada “Ermənistan 700 milyon dollarlıq avrobond buraxa bilib. Aİ-dən 2,6 milyard dollarla bağlı müzakirələr gedir. Xeyr, diaspor nə vəziyyətdədir, nə də dövləti maliyyələşdirmir. Mən vəsaitləri kəsə bilərəm və ermənilər real çətinliklərlə üzləşəcək”, - Siyasi və İqtisadi Strateji Araşdırmalar Mərkəzinin əməkdaşı Poqosyan bildirib.
“Hətta bir çox diasporun normallaşma proseslərinə qarşı çıxmasına baxmayaraq, Ermənistanın onları həyata keçirməkdən başqa çarəsi yoxdur, - adının açıqlanmasını istəməyən yüksək səviyyəli hökumət rəsmilərindən biri bildirib:
“Ermənistan hökuməti bilir ki, bir çox diaspor təşkilatları və ümumilikdə insanlar sərhədlərin açılması ideyasına çox qarşıdırlar, lakin reallıq budur ki, çox az şey etmək olar. Bu, başa düşüləndir, kartlar pisdir, lakin hökumət pis ələ baxmayaraq, onları yaxşı oynamağa çalışmalıdır. Nə qədər ağlasığmaz olsa da, Avropanın bir çox ölkələri kimi biz də bir-birimizin yanında yaşaya, ünsiyyət qura və bir-birimizi bəyənməməyə davam edə bilərik. Biz yaşamaqdan danışırıq... əxlaq və duyğulardan yox. Yeni ticarət yolları yaranır və biz onlardan kənarda qalsaq, kasıb qalırıq; yoxsul olsaq, özümüzü müdafiə edə bilmərik”.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 13:39
Prezidentlər Füzulidən sonra Şuşaya gediblər - Fotolar
Bu gün, 11:57
Yeni qadağa Rusiya-NATO müharibəsinə səbəb ola bilər
Bu gün, 11:42
İlin ikinci Günəş tutulması baş verəcək
Bu gün, 10:20
“Formula-1” ilə əlaqədar əhaliyə müraciət edilib
Bu gün, 09:07
Okeanlarda 14 min ton qızıl var
Dünən, 15:11
Kəlbəcərə köç karvanı gedib - (Yenilənib)
Dünən, 13:02
Qarabağda ermənilərin gizli silah anbarları var
14-09-2025, 18:40
İlham Əliyev Qırmızı Bazar, Hadrut qəsəbələri və Sos kəndinin sakinləri ilə görüşüb - (Yenilənib) - Fotolar
14-09-2025, 17:39
İlham Əliyev Xankəndidə açılışlarda iştirak edib - Fotolar
14-09-2025, 15:37
İlham Əliyev Xocavəndin Qırmızı Bazar qəsəbəsində olub - Fotolar
14-09-2025, 14:57
Azərbaycan prezidenti Xocavəndin Sos kəndinə səfər edib - Fotolar
14-09-2025, 13:50
İlham Əliyev Hadrut qəsəbəsində olub - (Yenilənib) - Fotolar
14-09-2025, 13:17
Prezident Füzulidə - Qaraxanbəyli kəndinin təməli qoyulub - Fotolar
14-09-2025, 11:49
Qar və leysan yağır, çaylardan sel keçir
13-09-2025, 18:41
Xocalının Daşbulaq kəndinə ilk köç olub - (Yenilənib)
12-09-2025, 10:50
Zülfüqarov: Regiondankənar qüvvələr Ermənistana təzyiqlər göstərirlər
12-09-2025, 09:10
Güclü maqnit qasırğaları gözlənilir
12-09-2025, 00:10
Zelenski liderləri üçtərəfli sammitə çağırır
11-09-2025, 14:21
Hərbi ekspert: Polşa, Avropa və NATO müharibəyə hazır deyil
11-09-2025, 13:31
Professor: Hər iki ölkədə sülhə qarşı çıxanlar var
11-09-2025, 11:55
Su qıtlığının qarşısını almaq mümkün deyil
11-09-2025, 10:51
Beş dövlət BMT Təhlükəsizlik Şurasının təcili iclasını tələb edir
11-09-2025, 10:33
Sabah daha 4 itkin-şəhidimiz dəfn olunacaq - Siyahı
11-09-2025, 10:28
Putin Avropanı vurmağa davam edəcək
11-09-2025, 10:02
Bakının bəzi küçələrində nəqliyyatın hərəkəti məhdudlaşdırılacaq
11-09-2025, 09:46
Marsda həyat izləri aşkar ediblər
11-09-2025, 06:10
Qarabağa növbəti köç karvanları gedib - (Yenilənib)
10-09-2025, 14:28
Zülfüqarov: Rusiya ilə münasibətlərimiz əvvəlki səviyyəyə qayıtmayacaq
10-09-2025, 12:48
Zənginlərin ümumi sərvəti 6,6 trilyon dolları keçir - Siyahı
10-09-2025, 10:54
Tramp Avropanı Rusiyaya sanksiyalar tətbiq etməyə çağırır
10-09-2025, 10:19
Putin müharibəni genişləndirir, növbəti hədəf Polşadır
10-09-2025, 09:31
Güclü küləklə bağlı təhlükə xəbərdarlığı edilib
10-09-2025, 09:22
Hikmət Hacıyev ABŞ-da senatorlarla görüşüb - Fotolar
9-09-2025, 11:33
Sualtı silahlanma yarışı sürətlənir
9-09-2025, 09:10
Etibar Məmmədov aktiv siyasətə qayıda bilər
9-09-2025, 08:20
Netanyahu Qəzza əhalisini bölgəni tərk etməyə çağırır
8-09-2025, 23:20
ABŞ düşüncələrə nəzarət etməyə çalışır
8-09-2025, 16:29
Rusiya Qarabağda yaşamış ermənilərdən terrorçu qrup yaratmaq istəyir
8-09-2025, 15:40
Professor: Rusiya tədricən Çinin təsirinə düşür
8-09-2025, 12:43
Rusiyaya qarşı daha sərt sanksiyalar hazırlanır
Xalq artisti deyir ki, rəqqasların səhnə ömrü çox qısa olur. Bu az müddətdə uğur qazanmaq, əsl sənətkar kimi yetişmək üçün daha çox zəhmət çəkmək lazımıdır
Rus Dram Teatrının aktyoru deyir ki. bölgə teatrlarında diplomlu aktyor və rejissor tapmaq müşkül məsələdir
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
