10:42 / 12-06-2025
Prezident İlham Əliyev iclas iştirakçılarına müraciət edib
10:23 / 12-06-2025
Xaricdə oxuyan 52 nəfərin diplomu tanınmayıb
10:11 / 12-06-2025
TÜRKPA-ya sədrlik Azərbaycandan Qazaxıstana keçib
10:00 / 12-06-2025
İrandan Azərbaycana 75 kq narkotik keçirilməsinin qarşısı alınıb
09:50 / 12-06-2025
Bakı məktəblərində attestat üçün 20 manatdan rüşvət yığırlar - Video
09:41 / 12-06-2025
DSMF sədrinə yeni müşavir təyin olunub
09:24 / 12-06-2025
Klinika rəhbərinin ölkədən çıxışına “stop” qoyulub
08:52 / 12-06-2025
30 yaşlı kişi "Niasitol"dan zəhərlənərək ölüb
07:47 / 12-06-2025
Prezident: “Latın Amerikasında demokratiya təhlükədədir”
07:42 / 12-06-2025
Astana “Power Central Asia+China” forumuna hazırlaşır
07:37 / 12-06-2025
Sabiq prezident sui-qəsddə şübhəli bilinir
07:31 / 12-06-2025
Kim Çen In: “Həmişə Rusiyanın yanındayıq!”
07:27 / 12-06-2025
Üç min avtomobilin olduğu yük gəmisi bir həftədir yanır
07:22 / 12-06-2025
Zelenski Luiz Silva ilə görüşmək istəyir
07:17 / 12-06-2025
Ağ ev Yaxın Şərqdən diplomatları və hərbçi ailələrini çıxarır
00:23 / 12-06-2025
TV rəhbəri həbs olunub
22:53 / 11-06-2025
"Qarabağ" Marko Veşoviçlə yollarını ayırıb
21:06 / 11-06-2025
Acun Ilıcalı istefa verib
19:03 / 11-06-2025
Mayora hücum edən idmançıların məhkəməsi başlayıb
18:04 / 11-06-2025
Kəmalə Günəşli toy sahibinə bakal atıb
18:01 / 11-06-2025
Latviyalı nazir istefa verib
17:47 / 11-06-2025
Maksim Qalkin oğlu ilə fotosunu paylaşıb - Foto
17:24 / 11-06-2025
Trampın vasitəçiliyi Rusiya-Ukrayna müharibəsini daha kəskin fazaya keçirib
17:19 / 11-06-2025
İlhamə Elşadqızı: "Mən tərtəmizəm, gül kimi də qızam”
17:16 / 11-06-2025
TDT-nin Zirvə görüşünün tarixi müəyyənləşib
17:09 / 11-06-2025
Müxalifətçiyə 18 il həbs cəzası verilib
16:55 / 11-06-2025
"Əməkdar artist" fəxri adı almaq istəyən musiqiçinin pulunu "atıblar"
16:03 / 11-06-2025
Ali Məhkəmə “Şərəf, ləyaqət, işgüzar nüfuzun müdafiəsi" ilə bağlı qərar qəbul edib
15:58 / 11-06-2025
Müğənni Əlikram Bayramovun qardaşı oğlu itkin düşüb
15:54 / 11-06-2025
İsazadə: Bizə real sülh lazımdır, kağız üzərində sülhü əhəmiyyətli saymıram
10:50 / 08-06-2025
Donald Trampın adı insan alverində hallanır
23:25 / 07-06-2025
Varislərin Kreml təqdimatı: Mirziyoyevə sui-qəsdin arxasında kim durur?
18:34 / 08-06-2025
Dağlıq və dağətəyi rayonlarda leysan olacaq - Xəbərdarlıq
14:45 / 07-06-2025
İlham Əliyevlə Şahbaz Şərif arasında telefon danışığı olub
22:58 / 08-06-2025
Millimiz növbəti yoxlama oyunu oynayıb
11:12 / 07-06-2025
Bank kartlarından oğurluqlar davam edir
11:43 / 07-06-2025
Zakir Həsənov xidməti-döyüş fəaliyyəti ilə maraqlanıb
12:09 / 07-06-2025
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
09:10 / 08-06-2025
Ukraynanın hökumət binalarına hücum olacaq
10:05 / 08-06-2025
Sabunçu bazarında yanğın baş verib - Video
13:07 / 10-06-2025
Cəlaloğlu: “Dini idarələr kəşfiyyatla əməkdaşlıq edib”
08:48 / 09-06-2025
Ronaldunun karyerası sona yaxınlaşır
Erməni diasporunun Türkiyə və Azərbaycanla danışıqlara təsiri azalır
Tarix: 25-06-2022 11:42 | Bölmə: Slayd
Ermənistan Azərbaycan və Türkiyə ilə münasibətləri normallaşdırmağa doğru irəlilədikcə, qlobal erməni diasporunun bəzi hissələrinin reaksiyası sərt oldu. Bəs həmin müxalifətin bu potensial tarixi prosesin gedişinə hər hansı təsiri olacaqmı?
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “bne Intellinews” saytı yazıb.
Təhlildə qeyd olunur:
Dünyada rəsmi olaraq təxminən 7 milyona çatan erməni diasporu ənənəvi olaraq milli məsələlərə dərin sərmayə qoyub: diasporun bir çoxu “erməni soyqırımı”ndan sağ çıxanların nəslindəndir və Azərbaycanla daha yaxın vaxtlarda baş verən münaqişə ermənilər tərəfindən çox vaxt münaqişə kimi qəbul edilir.
İndi Yerevan 2020-ci il müharibəsindən sonra Azərbaycanla sülh razılaşması əldə etməyə, eyni zamanda Türkiyə ilə əlaqələrin bərpasına çalışır. Müharibədəki məğlubiyyətdən hələ də sarsıntı keçirən bir çox ermənilər milli maraqlarının satılması kimi proseslərə qarşı çıxıblar.
Bu əhval-ruhiyyə xüsusilə diaspora üzvləri arasında kəskindir.
Diaspor mediası və sosial media normallaşma proseslərinə qarşı qəzəbli ritorika ilə doludur və Ermənistan İnqilabi Federasiyası - Daşnaksütyun (ARF) kimi diaspor siyasi təşkilatları onlara qarşı etiraz aksiyaları təşkil edir.
ABŞ-dakı ən böyük erməni diaspor lobbi təşkilatı, ARF ilə güclü əlaqələri olan, lakin ənənəvi olaraq Ermənistanın daxili siyasətindən kənarda qalmağa çalışan Amerika Erməni Milli Komitəsi (ANCA) açıq şəkildə baş nazir Nikol Paşinyana qarşı çıxıb.
May ayında verdiyi müsahibədə Ermənistanın diaspor təmsilçisi Zare Sinanyan ARF-nin Paşinyana qarşı çıxmasını “vətənə xəyanət” adlandırıb və o, ABŞ-a növbəti turu zamanı dəfələrlə onu və Paşinyanı satqın olmaqda ittiham edən düşmən izdihamla üzləşib.
Diaspor qəzeti “Horizon Weekly” belə epizodlardan biri haqqında yazıb:
“Nimayişçilər Sinanyana diasporun Ermənistanın gələcəyi ilə bağlı ayıq-sayıq qalmağa davam edəcəyini və onun və rəhbərinin diasporu susdurmağa cəhd etdiklərinə görə əsl satqın olduğunu xatırladıblar”.
İrəvanda hökumətin normallaşma istiqamətində atdığı addımlara qarşı son etiraz dalğası Ermənistanda olan diaspor üzvləri və təşkilatlar tərəfindən ciddi şəkildə dəstəklənib.
47 yaşlı Kanada əsilli erməni investisiya bankiri Qaren Meqerdiçyan 2015-ci ildə Ermənistana köçüb. O, ailəsi ilə birlikdə etiraz aksiyalarının daimi iştirakçısı olub, çünki hökumətin Ankaranın Türkiyəni tanımasını tələb etmədən Türkiyə ilə normallaşmaya davam etməsinin yanlış olduğunu deyir. (“Soyqırımı” və ermənilərə təzminat ödənməsini təklif edir. Halbuki rəsmi İrəvan “ilkin şərt olmadan” danışıqlar apardığını bildirib.)
“Azərbaycan və Türkiyə ilə istənilən normallaşma prosesinin davamlı olması üçün tarixi ədalət təmin edilməli və Ermənistanın milli təhlükəsizliyinə hörmət edilməlidir, - deyə Qaren Meqerdiçyan “Eurasianet”-ə bildirib. – Yalnız bundan sonra regionda davamlı sülhün təmin edilməsinə yönəlmiş normallaşma prosesinə nail olmaq olar”.
Meqerdiçyan bildirib ki, o, etirazların Paşinyanı və hazırkı hökuməti istefaya məcbur edəcəyinə və onun yerinə keçid hökumətinin gətirilməsinə ümid etdiyini bildirib. Lakin onlar indiyə qədər diqqəti cəlb edə bilməyiblər.
Diaspora çox vaxt monolit kütlətək düşünülsə də, siyasi baxışlarda və iştirak səviyyəsində ciddi fərqlər var. Onlar xüsusilə “soyqırımı”ndan qaçan, ya da Sovet İttifaqının dağılmasından sonra mühacirət dalğasından asılıdır.
Kanada əsilli erməni tarixçi və politoloq, portuqaliyalı Kalust Gulbenkyan Fondunun Erməni İcmaları Departamentinin direktoru Razmik Panossyan deyib: “Normallaşmaya səsli etiraz və ya biganə qalma, ya da güzəştə daha çox meylli olan səssiz əksəriyyət var”.
Güzəştə meylli diaspora nümunələrindən biri də Paşinyanı və danışıqlar prosesini müdafiə edən və nəticədə “satqın” damğası almış açıq sözlü erməni-amerikan rok ulduzu Serj Tankyandır. O, iyun ayında erməni birliyi ilə yeni mahnı diski buraxıb.
Bu yaxınlarda dərc olunan açıq məktubunda o yazıb: "Parçalanma, zorakılıq və xəyanətkar qınaqlar zaman keçdikcə metastaz verdi və nəzarətdən çıxdı... Onlar Ermənistanda və diasporda parçalanma və nifrət yaradırlar. Bunu dayandırmağın vaxtıdır”.
Dəyişən rol
Ermənistanın Azərbaycana uduzduğu və 1990-cı illərdə iki tərəf arasında birinci müharibədə qazandığı ərazilərin əksəriyyətinə nəzarəti itirdiyi 2020-ci il müharibəsi diasporla Ermənistan arasında münasibətlərdə dönüş nöqtəsi olub. Bu, bir çox ermənini diasporun ölkənin işlərində oynaya biləcəyi rola dair məyus edib.
Müharibə “diasporu xeyli canlandırdı, lakin məğlubiyyət, sonrakı ümidsizlik və mövcud siyasi böhran bir çoxlarını Ermənistan və regionun siyasətindən uzaqlaşdırmağa vadar etdi”, - bunu Panossyan deyib.
Livan əsilli erməni jurnalist və alim Vikken Çeteryan deyib ki, Paşinyanın 2020-ci il müharibəsi zamanı "Biz qalib gələcəyik" mesajından indi kəskin şəkildə sülhə meyillənməsini diasporada bir çoxları diqqətdən yayındırıb.
“Müharibənin fəlakətli bitməsindən bəri baş verənlərlə bağlı heç bir izahat verilməyib. Nəticədə, 2020-ci ildə səfərbər olunan diasporun resurs kimi istifadə oluna bilən hissəsi boşalır. Sonra qəzəblə reaksiya verən, “satqın” axtaran və İrəvanda küçə müxalifətinin şüarlarını izləyən başqa bir kəsim yaranıb. Diaspor nə Azərbaycan, nə də Türkiyə ilə bağlı dərin təhlil aparmır, sadəcə qorxur ki, bu iki dövlət Ermənistana və Qarabağdakı ermənilərə düşmən münasibət bəsləyər”.
“Ermənilərin çoxu keçmişdə diasporu Azərbaycanın böyüklüyü və neft sərvətinə görə üstünlüyünü ört-basdır etmək üçün bir vasitə kimi istifadə edib, amma bu mifi 2020-ci il müharibəsi deşib”, - bunu İrəvan Siyasi və Araşdırma Mərkəzinin rəhbəri Benyamin Poqosyan bildirib.
O deyib: “Həmişə belə bir müqayisə aparılıb ki, onların nefti var, bizim də diasporumuz. Amma diaspora müharibənin qarşısını ala bilmədi. Bu, həm də diasporda belə bir çaşqınlıq yaratdı ki, 20-25 ildir təhlükəsizliyin təmin olunacağına ümid edərək Ermənistana pul göndəririk, lakin “Artsax”ı itirdik. Beləliklə, müharibə diaspora və Ermənistana inamsızlıqla, ya da mifin sonu ilə nəticələndi”.
Siyasi təsir
İrəvanın siyasi qərarlarına, xüsusən də Türkiyəyə münasibətdə diasporun böyük təsirə malik olması ilə bağlı geniş yayılmış fikir olsa da, bu, şişirdilmiş ola bilər.
Çeteryan deyib ki, diaspor erməniləri yüksək səslə ictimai etirazlar edə bilərlər, lakin onların real siyasi təsiri minimaldır. “Diaspor siyasi qüvvə ola bilmədi, çünki diaspora siyasət haqqında düşünmür, Ermənistana təsir etmək üçün siyasi institutlar inkişaf etdirməyib. Onun təsiri marjinaldır”.
2009-cu ildə Ermənistanla Türkiyə arasında münasibətləri normallaşdırmaq cəhdi zamanı ARF yumşaq spoyler rolunu oynaya bildi, çünki o, o vaxtkı prezidentin hakim Ermənistan Respublika Partiyası ilə koalisiya tərəfdaşı idi və normallaşma prosesinə etiraz olaraq koalisiyanı tərk etdi.
İndi isə ARF müxalifətdədir və davam edən küçə etirazlarının liderlərindən biridir.
Diaspor təmsilçisi Sinanyan deyib: “2009-cu ildən fərq çox böyükdür. Prezident Sarkisyana ARF koalisiyası lazım idi və daxilində heç bir siyasi legitimliyi olmayan Sarkisyan diasporadakı mövcudluğu ilə ona müəyyən dərəcədə siyasi legitimlik təmin etmək üçün ARF-yə arxalanırdı. İndiki hökumət daha heç bir siyasi legitimlik ölçüsü üçün diaspora etibar etmir. Əslində, ARF indiki hakimiyyətə düşmən mövqe tutaraq, bununla da hökumətə təsirini minimuma endirib”.
Bir qayda olaraq, Ermənistan hökuməti xaricdəki lobbiçilik səylərini əsas diqqəti soyqırımın tanınması kimi məsələlərə yönəltmiş diaspor təşkilatlarına tapşırıb. Lakin Paşinyan 2018-ci ildə hakimiyyətə gəldikdən sonra onun hökuməti ABŞ-da öz lobbiçilərini işə götürməyə çalışıb.
"Ermənistanın seçilmiş hökuməti ölkənin xarici siyasətini müəyyən etməlidir, diaspor siyasi və vətəndaş cəmiyyəti təşkilatları istədikləri mövzuda səfərbər olmaq və lobbiçilik etməkdə azad olmalıdırlar", - kanadalı erməni politoloq Panossyan deyib. - İdeal olaraq, millətin iki hissəsi bir-biri ilə məsləhətləşməli və səylərini əlaqələndirməlidir. Bu, həqiqətən də son 30 ildə baş verməyib və yaxın gələcəkdə də bunun baş verməsi şansı yoxdur”.
Ermənistanda diasporun işlərinə baxan iqtisadi alətlər azdır. Ən böyük diaspor xeyriyyə təşkilatı olan Bütün Ermənistan Fondunun illik büdcəsi təxminən 11 milyon dollardır. Bu arada “Ermənistan 700 milyon dollarlıq avrobond buraxa bilib. Aİ-dən 2,6 milyard dollarla bağlı müzakirələr gedir. Xeyr, diaspor nə vəziyyətdədir, nə də dövləti maliyyələşdirmir. Mən vəsaitləri kəsə bilərəm və ermənilər real çətinliklərlə üzləşəcək”, - Siyasi və İqtisadi Strateji Araşdırmalar Mərkəzinin əməkdaşı Poqosyan bildirib.
“Hətta bir çox diasporun normallaşma proseslərinə qarşı çıxmasına baxmayaraq, Ermənistanın onları həyata keçirməkdən başqa çarəsi yoxdur, - adının açıqlanmasını istəməyən yüksək səviyyəli hökumət rəsmilərindən biri bildirib:
“Ermənistan hökuməti bilir ki, bir çox diaspor təşkilatları və ümumilikdə insanlar sərhədlərin açılması ideyasına çox qarşıdırlar, lakin reallıq budur ki, çox az şey etmək olar. Bu, başa düşüləndir, kartlar pisdir, lakin hökumət pis ələ baxmayaraq, onları yaxşı oynamağa çalışmalıdır. Nə qədər ağlasığmaz olsa da, Avropanın bir çox ölkələri kimi biz də bir-birimizin yanında yaşaya, ünsiyyət qura və bir-birimizi bəyənməməyə davam edə bilərik. Biz yaşamaqdan danışırıq... əxlaq və duyğulardan yox. Yeni ticarət yolları yaranır və biz onlardan kənarda qalsaq, kasıb qalırıq; yoxsul olsaq, özümüzü müdafiə edə bilmərik”.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 25-06-2022 11:42 | Bölmə: Slayd
Ermənistan Azərbaycan və Türkiyə ilə münasibətləri normallaşdırmağa doğru irəlilədikcə, qlobal erməni diasporunun bəzi hissələrinin reaksiyası sərt oldu. Bəs həmin müxalifətin bu potensial tarixi prosesin gedişinə hər hansı təsiri olacaqmı?
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “bne Intellinews” saytı yazıb.
Təhlildə qeyd olunur:
Dünyada rəsmi olaraq təxminən 7 milyona çatan erməni diasporu ənənəvi olaraq milli məsələlərə dərin sərmayə qoyub: diasporun bir çoxu “erməni soyqırımı”ndan sağ çıxanların nəslindəndir və Azərbaycanla daha yaxın vaxtlarda baş verən münaqişə ermənilər tərəfindən çox vaxt münaqişə kimi qəbul edilir.
İndi Yerevan 2020-ci il müharibəsindən sonra Azərbaycanla sülh razılaşması əldə etməyə, eyni zamanda Türkiyə ilə əlaqələrin bərpasına çalışır. Müharibədəki məğlubiyyətdən hələ də sarsıntı keçirən bir çox ermənilər milli maraqlarının satılması kimi proseslərə qarşı çıxıblar.
Bu əhval-ruhiyyə xüsusilə diaspora üzvləri arasında kəskindir.
Diaspor mediası və sosial media normallaşma proseslərinə qarşı qəzəbli ritorika ilə doludur və Ermənistan İnqilabi Federasiyası - Daşnaksütyun (ARF) kimi diaspor siyasi təşkilatları onlara qarşı etiraz aksiyaları təşkil edir.
ABŞ-dakı ən böyük erməni diaspor lobbi təşkilatı, ARF ilə güclü əlaqələri olan, lakin ənənəvi olaraq Ermənistanın daxili siyasətindən kənarda qalmağa çalışan Amerika Erməni Milli Komitəsi (ANCA) açıq şəkildə baş nazir Nikol Paşinyana qarşı çıxıb.
May ayında verdiyi müsahibədə Ermənistanın diaspor təmsilçisi Zare Sinanyan ARF-nin Paşinyana qarşı çıxmasını “vətənə xəyanət” adlandırıb və o, ABŞ-a növbəti turu zamanı dəfələrlə onu və Paşinyanı satqın olmaqda ittiham edən düşmən izdihamla üzləşib.
Diaspor qəzeti “Horizon Weekly” belə epizodlardan biri haqqında yazıb:
“Nimayişçilər Sinanyana diasporun Ermənistanın gələcəyi ilə bağlı ayıq-sayıq qalmağa davam edəcəyini və onun və rəhbərinin diasporu susdurmağa cəhd etdiklərinə görə əsl satqın olduğunu xatırladıblar”.
İrəvanda hökumətin normallaşma istiqamətində atdığı addımlara qarşı son etiraz dalğası Ermənistanda olan diaspor üzvləri və təşkilatlar tərəfindən ciddi şəkildə dəstəklənib.
47 yaşlı Kanada əsilli erməni investisiya bankiri Qaren Meqerdiçyan 2015-ci ildə Ermənistana köçüb. O, ailəsi ilə birlikdə etiraz aksiyalarının daimi iştirakçısı olub, çünki hökumətin Ankaranın Türkiyəni tanımasını tələb etmədən Türkiyə ilə normallaşmaya davam etməsinin yanlış olduğunu deyir. (“Soyqırımı” və ermənilərə təzminat ödənməsini təklif edir. Halbuki rəsmi İrəvan “ilkin şərt olmadan” danışıqlar apardığını bildirib.)
“Azərbaycan və Türkiyə ilə istənilən normallaşma prosesinin davamlı olması üçün tarixi ədalət təmin edilməli və Ermənistanın milli təhlükəsizliyinə hörmət edilməlidir, - deyə Qaren Meqerdiçyan “Eurasianet”-ə bildirib. – Yalnız bundan sonra regionda davamlı sülhün təmin edilməsinə yönəlmiş normallaşma prosesinə nail olmaq olar”.
Meqerdiçyan bildirib ki, o, etirazların Paşinyanı və hazırkı hökuməti istefaya məcbur edəcəyinə və onun yerinə keçid hökumətinin gətirilməsinə ümid etdiyini bildirib. Lakin onlar indiyə qədər diqqəti cəlb edə bilməyiblər.
Diaspora çox vaxt monolit kütlətək düşünülsə də, siyasi baxışlarda və iştirak səviyyəsində ciddi fərqlər var. Onlar xüsusilə “soyqırımı”ndan qaçan, ya da Sovet İttifaqının dağılmasından sonra mühacirət dalğasından asılıdır.
Kanada əsilli erməni tarixçi və politoloq, portuqaliyalı Kalust Gulbenkyan Fondunun Erməni İcmaları Departamentinin direktoru Razmik Panossyan deyib: “Normallaşmaya səsli etiraz və ya biganə qalma, ya da güzəştə daha çox meylli olan səssiz əksəriyyət var”.
Güzəştə meylli diaspora nümunələrindən biri də Paşinyanı və danışıqlar prosesini müdafiə edən və nəticədə “satqın” damğası almış açıq sözlü erməni-amerikan rok ulduzu Serj Tankyandır. O, iyun ayında erməni birliyi ilə yeni mahnı diski buraxıb.
Bu yaxınlarda dərc olunan açıq məktubunda o yazıb: "Parçalanma, zorakılıq və xəyanətkar qınaqlar zaman keçdikcə metastaz verdi və nəzarətdən çıxdı... Onlar Ermənistanda və diasporda parçalanma və nifrət yaradırlar. Bunu dayandırmağın vaxtıdır”.
Dəyişən rol
Ermənistanın Azərbaycana uduzduğu və 1990-cı illərdə iki tərəf arasında birinci müharibədə qazandığı ərazilərin əksəriyyətinə nəzarəti itirdiyi 2020-ci il müharibəsi diasporla Ermənistan arasında münasibətlərdə dönüş nöqtəsi olub. Bu, bir çox ermənini diasporun ölkənin işlərində oynaya biləcəyi rola dair məyus edib.
Müharibə “diasporu xeyli canlandırdı, lakin məğlubiyyət, sonrakı ümidsizlik və mövcud siyasi böhran bir çoxlarını Ermənistan və regionun siyasətindən uzaqlaşdırmağa vadar etdi”, - bunu Panossyan deyib.
Livan əsilli erməni jurnalist və alim Vikken Çeteryan deyib ki, Paşinyanın 2020-ci il müharibəsi zamanı "Biz qalib gələcəyik" mesajından indi kəskin şəkildə sülhə meyillənməsini diasporada bir çoxları diqqətdən yayındırıb.
“Müharibənin fəlakətli bitməsindən bəri baş verənlərlə bağlı heç bir izahat verilməyib. Nəticədə, 2020-ci ildə səfərbər olunan diasporun resurs kimi istifadə oluna bilən hissəsi boşalır. Sonra qəzəblə reaksiya verən, “satqın” axtaran və İrəvanda küçə müxalifətinin şüarlarını izləyən başqa bir kəsim yaranıb. Diaspor nə Azərbaycan, nə də Türkiyə ilə bağlı dərin təhlil aparmır, sadəcə qorxur ki, bu iki dövlət Ermənistana və Qarabağdakı ermənilərə düşmən münasibət bəsləyər”.
“Ermənilərin çoxu keçmişdə diasporu Azərbaycanın böyüklüyü və neft sərvətinə görə üstünlüyünü ört-basdır etmək üçün bir vasitə kimi istifadə edib, amma bu mifi 2020-ci il müharibəsi deşib”, - bunu İrəvan Siyasi və Araşdırma Mərkəzinin rəhbəri Benyamin Poqosyan bildirib.
O deyib: “Həmişə belə bir müqayisə aparılıb ki, onların nefti var, bizim də diasporumuz. Amma diaspora müharibənin qarşısını ala bilmədi. Bu, həm də diasporda belə bir çaşqınlıq yaratdı ki, 20-25 ildir təhlükəsizliyin təmin olunacağına ümid edərək Ermənistana pul göndəririk, lakin “Artsax”ı itirdik. Beləliklə, müharibə diaspora və Ermənistana inamsızlıqla, ya da mifin sonu ilə nəticələndi”.
Siyasi təsir
İrəvanın siyasi qərarlarına, xüsusən də Türkiyəyə münasibətdə diasporun böyük təsirə malik olması ilə bağlı geniş yayılmış fikir olsa da, bu, şişirdilmiş ola bilər.
Çeteryan deyib ki, diaspor erməniləri yüksək səslə ictimai etirazlar edə bilərlər, lakin onların real siyasi təsiri minimaldır. “Diaspor siyasi qüvvə ola bilmədi, çünki diaspora siyasət haqqında düşünmür, Ermənistana təsir etmək üçün siyasi institutlar inkişaf etdirməyib. Onun təsiri marjinaldır”.
2009-cu ildə Ermənistanla Türkiyə arasında münasibətləri normallaşdırmaq cəhdi zamanı ARF yumşaq spoyler rolunu oynaya bildi, çünki o, o vaxtkı prezidentin hakim Ermənistan Respublika Partiyası ilə koalisiya tərəfdaşı idi və normallaşma prosesinə etiraz olaraq koalisiyanı tərk etdi.
İndi isə ARF müxalifətdədir və davam edən küçə etirazlarının liderlərindən biridir.
Diaspor təmsilçisi Sinanyan deyib: “2009-cu ildən fərq çox böyükdür. Prezident Sarkisyana ARF koalisiyası lazım idi və daxilində heç bir siyasi legitimliyi olmayan Sarkisyan diasporadakı mövcudluğu ilə ona müəyyən dərəcədə siyasi legitimlik təmin etmək üçün ARF-yə arxalanırdı. İndiki hökumət daha heç bir siyasi legitimlik ölçüsü üçün diaspora etibar etmir. Əslində, ARF indiki hakimiyyətə düşmən mövqe tutaraq, bununla da hökumətə təsirini minimuma endirib”.
Bir qayda olaraq, Ermənistan hökuməti xaricdəki lobbiçilik səylərini əsas diqqəti soyqırımın tanınması kimi məsələlərə yönəltmiş diaspor təşkilatlarına tapşırıb. Lakin Paşinyan 2018-ci ildə hakimiyyətə gəldikdən sonra onun hökuməti ABŞ-da öz lobbiçilərini işə götürməyə çalışıb.
"Ermənistanın seçilmiş hökuməti ölkənin xarici siyasətini müəyyən etməlidir, diaspor siyasi və vətəndaş cəmiyyəti təşkilatları istədikləri mövzuda səfərbər olmaq və lobbiçilik etməkdə azad olmalıdırlar", - kanadalı erməni politoloq Panossyan deyib. - İdeal olaraq, millətin iki hissəsi bir-biri ilə məsləhətləşməli və səylərini əlaqələndirməlidir. Bu, həqiqətən də son 30 ildə baş verməyib və yaxın gələcəkdə də bunun baş verməsi şansı yoxdur”.
Ermənistanda diasporun işlərinə baxan iqtisadi alətlər azdır. Ən böyük diaspor xeyriyyə təşkilatı olan Bütün Ermənistan Fondunun illik büdcəsi təxminən 11 milyon dollardır. Bu arada “Ermənistan 700 milyon dollarlıq avrobond buraxa bilib. Aİ-dən 2,6 milyard dollarla bağlı müzakirələr gedir. Xeyr, diaspor nə vəziyyətdədir, nə də dövləti maliyyələşdirmir. Mən vəsaitləri kəsə bilərəm və ermənilər real çətinliklərlə üzləşəcək”, - Siyasi və İqtisadi Strateji Araşdırmalar Mərkəzinin əməkdaşı Poqosyan bildirib.
“Hətta bir çox diasporun normallaşma proseslərinə qarşı çıxmasına baxmayaraq, Ermənistanın onları həyata keçirməkdən başqa çarəsi yoxdur, - adının açıqlanmasını istəməyən yüksək səviyyəli hökumət rəsmilərindən biri bildirib:
“Ermənistan hökuməti bilir ki, bir çox diaspor təşkilatları və ümumilikdə insanlar sərhədlərin açılması ideyasına çox qarşıdırlar, lakin reallıq budur ki, çox az şey etmək olar. Bu, başa düşüləndir, kartlar pisdir, lakin hökumət pis ələ baxmayaraq, onları yaxşı oynamağa çalışmalıdır. Nə qədər ağlasığmaz olsa da, Avropanın bir çox ölkələri kimi biz də bir-birimizin yanında yaşaya, ünsiyyət qura və bir-birimizi bəyənməməyə davam edə bilərik. Biz yaşamaqdan danışırıq... əxlaq və duyğulardan yox. Yeni ticarət yolları yaranır və biz onlardan kənarda qalsaq, kasıb qalırıq; yoxsul olsaq, özümüzü müdafiə edə bilmərik”.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 15:00
Nüvə hücumu ola bilər - Xəbərdarlıq
Dünən, 14:27
Qəbul imtahanının nəticəsi elan edilib
Dünən, 12:12
Dron müharibəsinin dərsləri
Dünən, 08:09
NATO Ukrayna ilə bağlı qərar verməyə hazırlaşır
10-06-2025, 16:32
Mollazadə: Paşinyan Qarabağ klanı ilə mübarizəni davam etdirir
10-06-2025, 13:54
Rusiya təhlükəsi artır - Xəbərdarlıq
10-06-2025, 13:07
Cəlaloğlu: “Dini idarələr kəşfiyyatla əməkdaşlıq edib”
10-06-2025, 11:18
İranda it gəzdirmə polemikası: daha bir qadağa qüvvəyə minir
9-06-2025, 22:32
Deputat: “İqtisadiyyatımız üçün görülən işləri yetərli saymıram”
6-06-2025, 10:11
Elmdə yenilik: insanlar 1000 il yaşaya biləcək
5-06-2025, 17:33
İqlim dəyişikliyi münaqişələri artıracaq
5-06-2025, 13:29
Kilsə ilə Paşinyan arasında qarşıdurma böyüyür
5-06-2025, 12:08
Moskva və Bakı “Rus Evi”nə dair hələ də razılığa gəlməyib
5-06-2025, 10:05
Federasiya rəhbərini icra başçısı bıçaqlatdırıb? - Yenilənib
4-06-2025, 11:27
Vaşinqton Qafqaza böyük diplomatik diqqət yetirir
4-06-2025, 11:10
Rusiyaya qarşı daha sərt sanksiya hazırlanıb
4-06-2025, 10:13
Azərbaycan və Ermənistanın dövlət komissiyaları arasında görüş olub
4-06-2025, 08:08
Sabirabaddakı yanğında 4 nəfər həyatını itirib - (Yenilənib)
3-06-2025, 17:32
Məhkəmələrə hakimlər təyin edilib - (Siyahı)
3-06-2025, 17:26
Dünyanın bir hissəsi su altında qalacaq
3-06-2025, 15:18
Müharibə daha təhlükəli fazaya keçib
3-06-2025, 12:29
Xaricdə yaşayan daha 7 nəfər haqqında həbs qərarı çıxarılıb
3-06-2025, 11:57
Şəhidimiz Suraxanıda dəfn olunub - (Yenilənib) - Foto
3-06-2025, 10:34
Ərdoğan Zelenski, Putin və Trampla Türkiyədə görüşmək istəyir
3-06-2025, 09:58
Türkiyədə güclü zəlzələ olub - Ölən və xəsarət alanlar var
3-06-2025, 08:26
Yerin maqnit qasırğası artıb
2-06-2025, 14:02
50 minlik qoşun hücumdadır, Ukrayna Sumını itirə bilər - (Yenilənib)
2-06-2025, 11:00
Paşinyan kilsəyə niyə müharibə elan edib?
2-06-2025, 08:58
Azərbaycan ərazisində zəlzələ olub
1-06-2025, 20:08
Kəlbəcərdə traktor minaya düşüb, yaralı var
31-05-2025, 16:52
Laçına növbəti köç karvanı gedib - (Yenilənib)
30-05-2025, 18:30
Asim Mollazadə: Azərbaycan və müttəfiqləri qitələrarası sistem yaradır
30-05-2025, 14:10
Azərbaycan-Türkiyə-Pakistan ittifaqı qlobal xarakter daşıyır - Ekspert
30-05-2025, 13:00
Azərbaycan və Çin arasında viza ləğvi barədə saziş təsdiqlənib
30-05-2025, 12:44
Böyük Qayıdışa dair II Dövlət Proqramı hazırlanacaq - Sərəncam
30-05-2025, 11:35
Paşinyan “2018-in uğuru”nu xərcləyir - Yeni seçkilər “Vətəndaş müqaviləsi”nə nə vəd edir?
30-05-2025, 09:44
Xoş günlər zamanın sürətinə təsir edir?
30-05-2025, 07:59
COVID-in yeni ştammı daha təhlükəlidir
30-05-2025, 07:51
İki gün sonra sülh danışıqları olacaq
29-05-2025, 16:23
Hərbçimiz minaya düşüb - Yenilənib
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
