20:22 / 28-03-2024
Yazıçı Akif Əli ittifaq sədri seçilib - Fotolar
18:59 / 28-03-2024
“Şuşa İƏT Gənclər Paytaxtı - 2024”ün keçirilməsinə dair Öhdəlik Protokolu imzalanıb
18:04 / 28-03-2024
Mingəçevirdə yataqxanada yanğın olub
17:51 / 28-03-2024
Əfqanıstanda güclü zəlzələ baş verib
17:38 / 28-03-2024
Əməkdar artist vəfat edib
17:32 / 28-03-2024
ARKA-da işçi qrupu yaradılır, yeni film çəkilir
17:29 / 28-03-2024
İcra başçısının qardaşını öldürən şəxsə hökm oxunub
17:24 / 28-03-2024
Yalnız üç növ silah Ukraynada müharibənin gedişatını dəyişə bilər
17:17 / 28-03-2024
ABŞ-ın təşəbbüsü Cənubi Qafqazda gərginliyi artıracaq
17:16 / 28-03-2024
Premyer Liqa: növbəti turun təqvimi açıqlanıb
17:07 / 28-03-2024
Taksilərdə POS-terminallar quraşdırılacaq
16:57 / 28-03-2024
Taksilər yalnız iki rəngdə olacaq
16:37 / 28-03-2024
Nazirlər Kabineti taksilərlə bağlı yeni tələbləri təsdiqləyib
16:05 / 28-03-2024
Əli Əsədov peşə təhsili ilə bağlı qərar imzalayıb
16:03 / 28-03-2024
Rusiya-Ukrayna müharibəsinin dondurulmasına çağırış edirlər
15:57 / 28-03-2024
Latviyanın xarici işlər naziri istefa verib
15:14 / 28-03-2024
34 qazi polisə işə götürülüb - Video
14:54 / 28-03-2024
Prezident İlham Əliyev “Avtomobil yolları haqqında” qanuna dəyişiklik edib
14:25 / 28-03-2024
Yeni Kaledoniyada yenə Azərbaycan bayrağı qaldırılıb
14:13 / 28-03-2024
Kəşfiyyat rəhbəri: “Terrorla bağlı Rusiyada əvvəlcədən dəqiq məlumat olub”
13:47 / 28-03-2024
Qazaxda 25 yaşlı gənc bacısının gözləri qarşısında öldürülüb
13:34 / 28-03-2024
Baş Prokurorluğun keçmiş mətbuat katibi vəfat edib
13:10 / 28-03-2024
İstehsalat birliyində yoxlamalar başlayıb, vəzifədən kənarlaşdırılanlar var
12:56 / 28-03-2024
Daha bir bankın əmlakları təkrar hərraca çıxarılır
12:55 / 28-03-2024
Quranı yandıran şəxs İsveçdən çıxarılıb
12:43 / 28-03-2024
Köçəryan: “Sülh üçün bir yoldan keçmək lazımdır”
12:41 / 28-03-2024
Gimnastlarımız Qran-pri turnirinə qatılacaq
12:21 / 28-03-2024
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
12:13 / 28-03-2024
Paşinyan: Ermənistan mühacirətdə olan “Dağlıq Qarabağ hökuməti"ni tanımır
18:40 / 24-03-2024
Rusiyada terror aktı: ölənlərin sayı dəqiqləşib - Həbslər var (Yenilənib) - Video
01:29 / 24-03-2024
Rusiya və daha bir neçə ölkədə milli matəm başlayıb
01:09 / 24-03-2024
Bağanis-Ayrım soyqırımından 34 il ötür
01:32 / 25-03-2024
Qanlı qarşıdurmalar Hollivud ulduzları arasında fikir ayrılığına səbəb olub
23:09 / 24-03-2024
Hərbi qulluqçumuz özünü öldürüb
00:53 / 25-03-2024
Erməni kanalları Azərbaycanla bağlı yalan məlumat yayıb
23:38 / 23-03-2024
Slovakiyada prezident seçkiləri keçirilir
23:46 / 23-03-2024
Blinkendən Netanyahuya Rəfahla bağlı xəbərdarlıq
23:28 / 23-03-2024
Xavyer Miley İlham Əliyevə təbrik məktubu göndərib
00:07 / 24-03-2024
Şəmkirdə 3 maşın toqquşub - İki nəfər ölüb, yaralılar var
22:31 / 25-03-2024
Azərbaycan millisi Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşıb - Yenilənib
00:23 / 26-03-2024
Millinin üzvlərinə vəd olunan 40 min manat verilməyəcək
Erməni diasporunun Türkiyə və Azərbaycanla danışıqlara təsiri azalır
Tarix: 25-06-2022 11:42 | Bölmə: Slayd
Ermənistan Azərbaycan və Türkiyə ilə münasibətləri normallaşdırmağa doğru irəlilədikcə, qlobal erməni diasporunun bəzi hissələrinin reaksiyası sərt oldu. Bəs həmin müxalifətin bu potensial tarixi prosesin gedişinə hər hansı təsiri olacaqmı?
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “bne Intellinews” saytı yazıb.
Təhlildə qeyd olunur:
Dünyada rəsmi olaraq təxminən 7 milyona çatan erməni diasporu ənənəvi olaraq milli məsələlərə dərin sərmayə qoyub: diasporun bir çoxu “erməni soyqırımı”ndan sağ çıxanların nəslindəndir və Azərbaycanla daha yaxın vaxtlarda baş verən münaqişə ermənilər tərəfindən çox vaxt münaqişə kimi qəbul edilir.
İndi Yerevan 2020-ci il müharibəsindən sonra Azərbaycanla sülh razılaşması əldə etməyə, eyni zamanda Türkiyə ilə əlaqələrin bərpasına çalışır. Müharibədəki məğlubiyyətdən hələ də sarsıntı keçirən bir çox ermənilər milli maraqlarının satılması kimi proseslərə qarşı çıxıblar.
Bu əhval-ruhiyyə xüsusilə diaspora üzvləri arasında kəskindir.
Diaspor mediası və sosial media normallaşma proseslərinə qarşı qəzəbli ritorika ilə doludur və Ermənistan İnqilabi Federasiyası - Daşnaksütyun (ARF) kimi diaspor siyasi təşkilatları onlara qarşı etiraz aksiyaları təşkil edir.
ABŞ-dakı ən böyük erməni diaspor lobbi təşkilatı, ARF ilə güclü əlaqələri olan, lakin ənənəvi olaraq Ermənistanın daxili siyasətindən kənarda qalmağa çalışan Amerika Erməni Milli Komitəsi (ANCA) açıq şəkildə baş nazir Nikol Paşinyana qarşı çıxıb.
May ayında verdiyi müsahibədə Ermənistanın diaspor təmsilçisi Zare Sinanyan ARF-nin Paşinyana qarşı çıxmasını “vətənə xəyanət” adlandırıb və o, ABŞ-a növbəti turu zamanı dəfələrlə onu və Paşinyanı satqın olmaqda ittiham edən düşmən izdihamla üzləşib.
Diaspor qəzeti “Horizon Weekly” belə epizodlardan biri haqqında yazıb:
“Nimayişçilər Sinanyana diasporun Ermənistanın gələcəyi ilə bağlı ayıq-sayıq qalmağa davam edəcəyini və onun və rəhbərinin diasporu susdurmağa cəhd etdiklərinə görə əsl satqın olduğunu xatırladıblar”.
İrəvanda hökumətin normallaşma istiqamətində atdığı addımlara qarşı son etiraz dalğası Ermənistanda olan diaspor üzvləri və təşkilatlar tərəfindən ciddi şəkildə dəstəklənib.
47 yaşlı Kanada əsilli erməni investisiya bankiri Qaren Meqerdiçyan 2015-ci ildə Ermənistana köçüb. O, ailəsi ilə birlikdə etiraz aksiyalarının daimi iştirakçısı olub, çünki hökumətin Ankaranın Türkiyəni tanımasını tələb etmədən Türkiyə ilə normallaşmaya davam etməsinin yanlış olduğunu deyir. (“Soyqırımı” və ermənilərə təzminat ödənməsini təklif edir. Halbuki rəsmi İrəvan “ilkin şərt olmadan” danışıqlar apardığını bildirib.)
“Azərbaycan və Türkiyə ilə istənilən normallaşma prosesinin davamlı olması üçün tarixi ədalət təmin edilməli və Ermənistanın milli təhlükəsizliyinə hörmət edilməlidir, - deyə Qaren Meqerdiçyan “Eurasianet”-ə bildirib. – Yalnız bundan sonra regionda davamlı sülhün təmin edilməsinə yönəlmiş normallaşma prosesinə nail olmaq olar”.
Meqerdiçyan bildirib ki, o, etirazların Paşinyanı və hazırkı hökuməti istefaya məcbur edəcəyinə və onun yerinə keçid hökumətinin gətirilməsinə ümid etdiyini bildirib. Lakin onlar indiyə qədər diqqəti cəlb edə bilməyiblər.
Diaspora çox vaxt monolit kütlətək düşünülsə də, siyasi baxışlarda və iştirak səviyyəsində ciddi fərqlər var. Onlar xüsusilə “soyqırımı”ndan qaçan, ya da Sovet İttifaqının dağılmasından sonra mühacirət dalğasından asılıdır.
Kanada əsilli erməni tarixçi və politoloq, portuqaliyalı Kalust Gulbenkyan Fondunun Erməni İcmaları Departamentinin direktoru Razmik Panossyan deyib: “Normallaşmaya səsli etiraz və ya biganə qalma, ya da güzəştə daha çox meylli olan səssiz əksəriyyət var”.
Güzəştə meylli diaspora nümunələrindən biri də Paşinyanı və danışıqlar prosesini müdafiə edən və nəticədə “satqın” damğası almış açıq sözlü erməni-amerikan rok ulduzu Serj Tankyandır. O, iyun ayında erməni birliyi ilə yeni mahnı diski buraxıb.
Bu yaxınlarda dərc olunan açıq məktubunda o yazıb: "Parçalanma, zorakılıq və xəyanətkar qınaqlar zaman keçdikcə metastaz verdi və nəzarətdən çıxdı... Onlar Ermənistanda və diasporda parçalanma və nifrət yaradırlar. Bunu dayandırmağın vaxtıdır”.
Dəyişən rol
Ermənistanın Azərbaycana uduzduğu və 1990-cı illərdə iki tərəf arasında birinci müharibədə qazandığı ərazilərin əksəriyyətinə nəzarəti itirdiyi 2020-ci il müharibəsi diasporla Ermənistan arasında münasibətlərdə dönüş nöqtəsi olub. Bu, bir çox ermənini diasporun ölkənin işlərində oynaya biləcəyi rola dair məyus edib.
Müharibə “diasporu xeyli canlandırdı, lakin məğlubiyyət, sonrakı ümidsizlik və mövcud siyasi böhran bir çoxlarını Ermənistan və regionun siyasətindən uzaqlaşdırmağa vadar etdi”, - bunu Panossyan deyib.
Livan əsilli erməni jurnalist və alim Vikken Çeteryan deyib ki, Paşinyanın 2020-ci il müharibəsi zamanı "Biz qalib gələcəyik" mesajından indi kəskin şəkildə sülhə meyillənməsini diasporada bir çoxları diqqətdən yayındırıb.
“Müharibənin fəlakətli bitməsindən bəri baş verənlərlə bağlı heç bir izahat verilməyib. Nəticədə, 2020-ci ildə səfərbər olunan diasporun resurs kimi istifadə oluna bilən hissəsi boşalır. Sonra qəzəblə reaksiya verən, “satqın” axtaran və İrəvanda küçə müxalifətinin şüarlarını izləyən başqa bir kəsim yaranıb. Diaspor nə Azərbaycan, nə də Türkiyə ilə bağlı dərin təhlil aparmır, sadəcə qorxur ki, bu iki dövlət Ermənistana və Qarabağdakı ermənilərə düşmən münasibət bəsləyər”.
“Ermənilərin çoxu keçmişdə diasporu Azərbaycanın böyüklüyü və neft sərvətinə görə üstünlüyünü ört-basdır etmək üçün bir vasitə kimi istifadə edib, amma bu mifi 2020-ci il müharibəsi deşib”, - bunu İrəvan Siyasi və Araşdırma Mərkəzinin rəhbəri Benyamin Poqosyan bildirib.
O deyib: “Həmişə belə bir müqayisə aparılıb ki, onların nefti var, bizim də diasporumuz. Amma diaspora müharibənin qarşısını ala bilmədi. Bu, həm də diasporda belə bir çaşqınlıq yaratdı ki, 20-25 ildir təhlükəsizliyin təmin olunacağına ümid edərək Ermənistana pul göndəririk, lakin “Artsax”ı itirdik. Beləliklə, müharibə diaspora və Ermənistana inamsızlıqla, ya da mifin sonu ilə nəticələndi”.
Siyasi təsir
İrəvanın siyasi qərarlarına, xüsusən də Türkiyəyə münasibətdə diasporun böyük təsirə malik olması ilə bağlı geniş yayılmış fikir olsa da, bu, şişirdilmiş ola bilər.
Çeteryan deyib ki, diaspor erməniləri yüksək səslə ictimai etirazlar edə bilərlər, lakin onların real siyasi təsiri minimaldır. “Diaspor siyasi qüvvə ola bilmədi, çünki diaspora siyasət haqqında düşünmür, Ermənistana təsir etmək üçün siyasi institutlar inkişaf etdirməyib. Onun təsiri marjinaldır”.
2009-cu ildə Ermənistanla Türkiyə arasında münasibətləri normallaşdırmaq cəhdi zamanı ARF yumşaq spoyler rolunu oynaya bildi, çünki o, o vaxtkı prezidentin hakim Ermənistan Respublika Partiyası ilə koalisiya tərəfdaşı idi və normallaşma prosesinə etiraz olaraq koalisiyanı tərk etdi.
İndi isə ARF müxalifətdədir və davam edən küçə etirazlarının liderlərindən biridir.
Diaspor təmsilçisi Sinanyan deyib: “2009-cu ildən fərq çox böyükdür. Prezident Sarkisyana ARF koalisiyası lazım idi və daxilində heç bir siyasi legitimliyi olmayan Sarkisyan diasporadakı mövcudluğu ilə ona müəyyən dərəcədə siyasi legitimlik təmin etmək üçün ARF-yə arxalanırdı. İndiki hökumət daha heç bir siyasi legitimlik ölçüsü üçün diaspora etibar etmir. Əslində, ARF indiki hakimiyyətə düşmən mövqe tutaraq, bununla da hökumətə təsirini minimuma endirib”.
Bir qayda olaraq, Ermənistan hökuməti xaricdəki lobbiçilik səylərini əsas diqqəti soyqırımın tanınması kimi məsələlərə yönəltmiş diaspor təşkilatlarına tapşırıb. Lakin Paşinyan 2018-ci ildə hakimiyyətə gəldikdən sonra onun hökuməti ABŞ-da öz lobbiçilərini işə götürməyə çalışıb.
"Ermənistanın seçilmiş hökuməti ölkənin xarici siyasətini müəyyən etməlidir, diaspor siyasi və vətəndaş cəmiyyəti təşkilatları istədikləri mövzuda səfərbər olmaq və lobbiçilik etməkdə azad olmalıdırlar", - kanadalı erməni politoloq Panossyan deyib. - İdeal olaraq, millətin iki hissəsi bir-biri ilə məsləhətləşməli və səylərini əlaqələndirməlidir. Bu, həqiqətən də son 30 ildə baş verməyib və yaxın gələcəkdə də bunun baş verməsi şansı yoxdur”.
Ermənistanda diasporun işlərinə baxan iqtisadi alətlər azdır. Ən böyük diaspor xeyriyyə təşkilatı olan Bütün Ermənistan Fondunun illik büdcəsi təxminən 11 milyon dollardır. Bu arada “Ermənistan 700 milyon dollarlıq avrobond buraxa bilib. Aİ-dən 2,6 milyard dollarla bağlı müzakirələr gedir. Xeyr, diaspor nə vəziyyətdədir, nə də dövləti maliyyələşdirmir. Mən vəsaitləri kəsə bilərəm və ermənilər real çətinliklərlə üzləşəcək”, - Siyasi və İqtisadi Strateji Araşdırmalar Mərkəzinin əməkdaşı Poqosyan bildirib.
“Hətta bir çox diasporun normallaşma proseslərinə qarşı çıxmasına baxmayaraq, Ermənistanın onları həyata keçirməkdən başqa çarəsi yoxdur, - adının açıqlanmasını istəməyən yüksək səviyyəli hökumət rəsmilərindən biri bildirib:
“Ermənistan hökuməti bilir ki, bir çox diaspor təşkilatları və ümumilikdə insanlar sərhədlərin açılması ideyasına çox qarşıdırlar, lakin reallıq budur ki, çox az şey etmək olar. Bu, başa düşüləndir, kartlar pisdir, lakin hökumət pis ələ baxmayaraq, onları yaxşı oynamağa çalışmalıdır. Nə qədər ağlasığmaz olsa da, Avropanın bir çox ölkələri kimi biz də bir-birimizin yanında yaşaya, ünsiyyət qura və bir-birimizi bəyənməməyə davam edə bilərik. Biz yaşamaqdan danışırıq... əxlaq və duyğulardan yox. Yeni ticarət yolları yaranır və biz onlardan kənarda qalsaq, kasıb qalırıq; yoxsul olsaq, özümüzü müdafiə edə bilmərik”.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 25-06-2022 11:42 | Bölmə: Slayd
Ermənistan Azərbaycan və Türkiyə ilə münasibətləri normallaşdırmağa doğru irəlilədikcə, qlobal erməni diasporunun bəzi hissələrinin reaksiyası sərt oldu. Bəs həmin müxalifətin bu potensial tarixi prosesin gedişinə hər hansı təsiri olacaqmı?
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “bne Intellinews” saytı yazıb.
Təhlildə qeyd olunur:
Dünyada rəsmi olaraq təxminən 7 milyona çatan erməni diasporu ənənəvi olaraq milli məsələlərə dərin sərmayə qoyub: diasporun bir çoxu “erməni soyqırımı”ndan sağ çıxanların nəslindəndir və Azərbaycanla daha yaxın vaxtlarda baş verən münaqişə ermənilər tərəfindən çox vaxt münaqişə kimi qəbul edilir.
İndi Yerevan 2020-ci il müharibəsindən sonra Azərbaycanla sülh razılaşması əldə etməyə, eyni zamanda Türkiyə ilə əlaqələrin bərpasına çalışır. Müharibədəki məğlubiyyətdən hələ də sarsıntı keçirən bir çox ermənilər milli maraqlarının satılması kimi proseslərə qarşı çıxıblar.
Bu əhval-ruhiyyə xüsusilə diaspora üzvləri arasında kəskindir.
Diaspor mediası və sosial media normallaşma proseslərinə qarşı qəzəbli ritorika ilə doludur və Ermənistan İnqilabi Federasiyası - Daşnaksütyun (ARF) kimi diaspor siyasi təşkilatları onlara qarşı etiraz aksiyaları təşkil edir.
ABŞ-dakı ən böyük erməni diaspor lobbi təşkilatı, ARF ilə güclü əlaqələri olan, lakin ənənəvi olaraq Ermənistanın daxili siyasətindən kənarda qalmağa çalışan Amerika Erməni Milli Komitəsi (ANCA) açıq şəkildə baş nazir Nikol Paşinyana qarşı çıxıb.
May ayında verdiyi müsahibədə Ermənistanın diaspor təmsilçisi Zare Sinanyan ARF-nin Paşinyana qarşı çıxmasını “vətənə xəyanət” adlandırıb və o, ABŞ-a növbəti turu zamanı dəfələrlə onu və Paşinyanı satqın olmaqda ittiham edən düşmən izdihamla üzləşib.
Diaspor qəzeti “Horizon Weekly” belə epizodlardan biri haqqında yazıb:
“Nimayişçilər Sinanyana diasporun Ermənistanın gələcəyi ilə bağlı ayıq-sayıq qalmağa davam edəcəyini və onun və rəhbərinin diasporu susdurmağa cəhd etdiklərinə görə əsl satqın olduğunu xatırladıblar”.
İrəvanda hökumətin normallaşma istiqamətində atdığı addımlara qarşı son etiraz dalğası Ermənistanda olan diaspor üzvləri və təşkilatlar tərəfindən ciddi şəkildə dəstəklənib.
47 yaşlı Kanada əsilli erməni investisiya bankiri Qaren Meqerdiçyan 2015-ci ildə Ermənistana köçüb. O, ailəsi ilə birlikdə etiraz aksiyalarının daimi iştirakçısı olub, çünki hökumətin Ankaranın Türkiyəni tanımasını tələb etmədən Türkiyə ilə normallaşmaya davam etməsinin yanlış olduğunu deyir. (“Soyqırımı” və ermənilərə təzminat ödənməsini təklif edir. Halbuki rəsmi İrəvan “ilkin şərt olmadan” danışıqlar apardığını bildirib.)
“Azərbaycan və Türkiyə ilə istənilən normallaşma prosesinin davamlı olması üçün tarixi ədalət təmin edilməli və Ermənistanın milli təhlükəsizliyinə hörmət edilməlidir, - deyə Qaren Meqerdiçyan “Eurasianet”-ə bildirib. – Yalnız bundan sonra regionda davamlı sülhün təmin edilməsinə yönəlmiş normallaşma prosesinə nail olmaq olar”.
Meqerdiçyan bildirib ki, o, etirazların Paşinyanı və hazırkı hökuməti istefaya məcbur edəcəyinə və onun yerinə keçid hökumətinin gətirilməsinə ümid etdiyini bildirib. Lakin onlar indiyə qədər diqqəti cəlb edə bilməyiblər.
Diaspora çox vaxt monolit kütlətək düşünülsə də, siyasi baxışlarda və iştirak səviyyəsində ciddi fərqlər var. Onlar xüsusilə “soyqırımı”ndan qaçan, ya da Sovet İttifaqının dağılmasından sonra mühacirət dalğasından asılıdır.
Kanada əsilli erməni tarixçi və politoloq, portuqaliyalı Kalust Gulbenkyan Fondunun Erməni İcmaları Departamentinin direktoru Razmik Panossyan deyib: “Normallaşmaya səsli etiraz və ya biganə qalma, ya da güzəştə daha çox meylli olan səssiz əksəriyyət var”.
Güzəştə meylli diaspora nümunələrindən biri də Paşinyanı və danışıqlar prosesini müdafiə edən və nəticədə “satqın” damğası almış açıq sözlü erməni-amerikan rok ulduzu Serj Tankyandır. O, iyun ayında erməni birliyi ilə yeni mahnı diski buraxıb.
Bu yaxınlarda dərc olunan açıq məktubunda o yazıb: "Parçalanma, zorakılıq və xəyanətkar qınaqlar zaman keçdikcə metastaz verdi və nəzarətdən çıxdı... Onlar Ermənistanda və diasporda parçalanma və nifrət yaradırlar. Bunu dayandırmağın vaxtıdır”.
Dəyişən rol
Ermənistanın Azərbaycana uduzduğu və 1990-cı illərdə iki tərəf arasında birinci müharibədə qazandığı ərazilərin əksəriyyətinə nəzarəti itirdiyi 2020-ci il müharibəsi diasporla Ermənistan arasında münasibətlərdə dönüş nöqtəsi olub. Bu, bir çox ermənini diasporun ölkənin işlərində oynaya biləcəyi rola dair məyus edib.
Müharibə “diasporu xeyli canlandırdı, lakin məğlubiyyət, sonrakı ümidsizlik və mövcud siyasi böhran bir çoxlarını Ermənistan və regionun siyasətindən uzaqlaşdırmağa vadar etdi”, - bunu Panossyan deyib.
Livan əsilli erməni jurnalist və alim Vikken Çeteryan deyib ki, Paşinyanın 2020-ci il müharibəsi zamanı "Biz qalib gələcəyik" mesajından indi kəskin şəkildə sülhə meyillənməsini diasporada bir çoxları diqqətdən yayındırıb.
“Müharibənin fəlakətli bitməsindən bəri baş verənlərlə bağlı heç bir izahat verilməyib. Nəticədə, 2020-ci ildə səfərbər olunan diasporun resurs kimi istifadə oluna bilən hissəsi boşalır. Sonra qəzəblə reaksiya verən, “satqın” axtaran və İrəvanda küçə müxalifətinin şüarlarını izləyən başqa bir kəsim yaranıb. Diaspor nə Azərbaycan, nə də Türkiyə ilə bağlı dərin təhlil aparmır, sadəcə qorxur ki, bu iki dövlət Ermənistana və Qarabağdakı ermənilərə düşmən münasibət bəsləyər”.
“Ermənilərin çoxu keçmişdə diasporu Azərbaycanın böyüklüyü və neft sərvətinə görə üstünlüyünü ört-basdır etmək üçün bir vasitə kimi istifadə edib, amma bu mifi 2020-ci il müharibəsi deşib”, - bunu İrəvan Siyasi və Araşdırma Mərkəzinin rəhbəri Benyamin Poqosyan bildirib.
O deyib: “Həmişə belə bir müqayisə aparılıb ki, onların nefti var, bizim də diasporumuz. Amma diaspora müharibənin qarşısını ala bilmədi. Bu, həm də diasporda belə bir çaşqınlıq yaratdı ki, 20-25 ildir təhlükəsizliyin təmin olunacağına ümid edərək Ermənistana pul göndəririk, lakin “Artsax”ı itirdik. Beləliklə, müharibə diaspora və Ermənistana inamsızlıqla, ya da mifin sonu ilə nəticələndi”.
Siyasi təsir
İrəvanın siyasi qərarlarına, xüsusən də Türkiyəyə münasibətdə diasporun böyük təsirə malik olması ilə bağlı geniş yayılmış fikir olsa da, bu, şişirdilmiş ola bilər.
Çeteryan deyib ki, diaspor erməniləri yüksək səslə ictimai etirazlar edə bilərlər, lakin onların real siyasi təsiri minimaldır. “Diaspor siyasi qüvvə ola bilmədi, çünki diaspora siyasət haqqında düşünmür, Ermənistana təsir etmək üçün siyasi institutlar inkişaf etdirməyib. Onun təsiri marjinaldır”.
2009-cu ildə Ermənistanla Türkiyə arasında münasibətləri normallaşdırmaq cəhdi zamanı ARF yumşaq spoyler rolunu oynaya bildi, çünki o, o vaxtkı prezidentin hakim Ermənistan Respublika Partiyası ilə koalisiya tərəfdaşı idi və normallaşma prosesinə etiraz olaraq koalisiyanı tərk etdi.
İndi isə ARF müxalifətdədir və davam edən küçə etirazlarının liderlərindən biridir.
Diaspor təmsilçisi Sinanyan deyib: “2009-cu ildən fərq çox böyükdür. Prezident Sarkisyana ARF koalisiyası lazım idi və daxilində heç bir siyasi legitimliyi olmayan Sarkisyan diasporadakı mövcudluğu ilə ona müəyyən dərəcədə siyasi legitimlik təmin etmək üçün ARF-yə arxalanırdı. İndiki hökumət daha heç bir siyasi legitimlik ölçüsü üçün diaspora etibar etmir. Əslində, ARF indiki hakimiyyətə düşmən mövqe tutaraq, bununla da hökumətə təsirini minimuma endirib”.
Bir qayda olaraq, Ermənistan hökuməti xaricdəki lobbiçilik səylərini əsas diqqəti soyqırımın tanınması kimi məsələlərə yönəltmiş diaspor təşkilatlarına tapşırıb. Lakin Paşinyan 2018-ci ildə hakimiyyətə gəldikdən sonra onun hökuməti ABŞ-da öz lobbiçilərini işə götürməyə çalışıb.
"Ermənistanın seçilmiş hökuməti ölkənin xarici siyasətini müəyyən etməlidir, diaspor siyasi və vətəndaş cəmiyyəti təşkilatları istədikləri mövzuda səfərbər olmaq və lobbiçilik etməkdə azad olmalıdırlar", - kanadalı erməni politoloq Panossyan deyib. - İdeal olaraq, millətin iki hissəsi bir-biri ilə məsləhətləşməli və səylərini əlaqələndirməlidir. Bu, həqiqətən də son 30 ildə baş verməyib və yaxın gələcəkdə də bunun baş verməsi şansı yoxdur”.
Ermənistanda diasporun işlərinə baxan iqtisadi alətlər azdır. Ən böyük diaspor xeyriyyə təşkilatı olan Bütün Ermənistan Fondunun illik büdcəsi təxminən 11 milyon dollardır. Bu arada “Ermənistan 700 milyon dollarlıq avrobond buraxa bilib. Aİ-dən 2,6 milyard dollarla bağlı müzakirələr gedir. Xeyr, diaspor nə vəziyyətdədir, nə də dövləti maliyyələşdirmir. Mən vəsaitləri kəsə bilərəm və ermənilər real çətinliklərlə üzləşəcək”, - Siyasi və İqtisadi Strateji Araşdırmalar Mərkəzinin əməkdaşı Poqosyan bildirib.
“Hətta bir çox diasporun normallaşma proseslərinə qarşı çıxmasına baxmayaraq, Ermənistanın onları həyata keçirməkdən başqa çarəsi yoxdur, - adının açıqlanmasını istəməyən yüksək səviyyəli hökumət rəsmilərindən biri bildirib:
“Ermənistan hökuməti bilir ki, bir çox diaspor təşkilatları və ümumilikdə insanlar sərhədlərin açılması ideyasına çox qarşıdırlar, lakin reallıq budur ki, çox az şey etmək olar. Bu, başa düşüləndir, kartlar pisdir, lakin hökumət pis ələ baxmayaraq, onları yaxşı oynamağa çalışmalıdır. Nə qədər ağlasığmaz olsa da, Avropanın bir çox ölkələri kimi biz də bir-birimizin yanında yaşaya, ünsiyyət qura və bir-birimizi bəyənməməyə davam edə bilərik. Biz yaşamaqdan danışırıq... əxlaq və duyğulardan yox. Yeni ticarət yolları yaranır və biz onlardan kənarda qalsaq, kasıb qalırıq; yoxsul olsaq, özümüzü müdafiə edə bilmərik”.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 17:17
ABŞ-ın təşəbbüsü Cənubi Qafqazda gərginliyi artıracaq
Bu gün, 09:39
Yer güclü geomaqnit qasırğasına məruz qalıb
Dünən, 18:04
İranın Azərbaycana qarşı “B”oris planı” işə düşüb
Dünən, 13:13
Xocalıya ilk köçün tarixi bəlli olub
Dünən, 11:24
“Crocus”dakı terror Türkiyə üçün siqnaldır
Dünən, 00:12
Xərçəng xəstəliyinin müalicəsini kosmosda axtarırlar
25-03-2024, 11:06
İcra başçısına sui-qəsd hazırlayan şəxs həbs edilib - Video
25-03-2024, 00:53
Erməni kanalları Azərbaycanla bağlı yalan məlumat yayıb
24-03-2024, 23:09
Hərbi qulluqçumuz özünü öldürüb
22-03-2024, 14:45
Araz dəhlizi, yoxsa Astara-Rəşt? - Rusiyalı ekpertlərin şübhələri
22-03-2024, 13:21
Sərhəddə kəndlərin təhvili: delimitasiya bu məkandan başlayır?
22-03-2024, 08:54
Ruslar Ukraynaya dəhşətli hava hücumu təşkil edib
22-03-2024, 00:35
ABŞ Çinin kosmik silahları ilə bağlı həyəcan təbili çalır
21-03-2024, 19:53
Avropada təhlükəli virus yayılır
21-03-2024, 17:41
Dünyanın ən xoşbəxt ölkələri müəyyənləşib - Siyahı
20-03-2024, 23:31
Azərbaycan Ordusunun zabiti özünü öldürüb
20-03-2024, 14:08
Putin Qərbə qarşı koalisiya yaradır
19-03-2024, 21:15
Müdafiə Nazirliyinin vəzifəli şəxsi həbs olunub
19-03-2024, 20:00
Azərbaycan 2024-2026-cı illər üzrə AQEM sədri seçilib
19-03-2024, 18:28
Fransa Ukraynaya iki min döyüşçü göndərmək istəyir
19-03-2024, 12:14
Avropada NATO-nun ən böyük hərbi bazası qurulur
19-03-2024, 11:19
Güclü maqnit qasırğası olacaq
19-03-2024, 00:07
Azərbaycanda Novruz bayramı qeyd olunur
18-03-2024, 23:11
Ukrayna ordusu geri çəkilir
18-03-2024, 23:00
Rusiya Almaniyanı soyqırımda ittiham edir
18-03-2024, 21:30
NATO Baş katibi: "Azərbaycanla yeni çərçivə sənədinin razılaşdırılması üzərində iş aparırıq" - Müsahibə
18-03-2024, 20:16
Borrell ikibaşlı danışır
18-03-2024, 16:28
Yuxusuzluq kökəlməyə səbəb olur - Araşdırma
18-03-2024, 12:14
NATO baş katibi Bakıya niyə gəlib? - Alyansın əsas hədəfi
18-03-2024, 11:57
Füzuliyə daha 34 ailə yola salınıb - Yenilənib
16-03-2024, 15:07
Odessaya ballistik raket hücumu... - Nəticə dəhşətli olub
16-03-2024, 01:18
Rusiyaya qarşı yeni koalisiya yaradılıb
16-03-2024, 00:41
Milyarderlər TikTok-u almağa hazırlaşır