Saturnun peykində buzaltı okean aşkar edilib
Tarix: 08-02-2024 10:42 | Bölmə: Cəmiyyət
Saturnun peykində buzaltı okean aşkar edilib

Paris Universitetinin tədqiqatçısı Valeri Laininin rəhbərlik etdiyi bir qrup avropalı və çinli astronom Saturnun ən yaxın peyki olan Mimasın buzlu səthinin altında 20-30 kilometr dərinlikdə buzaltı okeanın olduğuna dair Cassini zondunun məlumatlarında sübut tapıb.

Reyting.az
-ın xəbərinə görə, alimlər “Nature” jurnalında qeyd ediblər ki, bu okean 25 milyon ildən az əvvəl əmələ gəldiyi üçün bu ayın səthində onun mövcudluğuna dair izlər hələ də yoxdur.

Alimlər 2004-cü ildən 2017-ci ilə qədər Cassini planetlərarası stansiyası tərəfindən toplanmış Saturnun peyklərinin hərəkəti haqqında məlumatları öyrənərkən buzaltı okeanın olması qənaətinə gəliblər.

Qeyd olunur ki, alimləri Mimasın sözdə librasiyaları, fırlanmasındakı dövri yavaşlamalar və sürətlənmələr, eləcə də orbitinin mövqeyində sürüşmələr maraqlandırırmış. Planetoloqların izah etdiyi kimi, fırlanma təbiətində və orbitin mövqeyində bu cür sürüşmələrin olmasının gücü və faktı planetlərin daxili quruluşunu, o cümlədən onların dərinliklərində maddənin qeyri-bərabər paylanmasının təbiətini və mövcudluğunu əks etdirir. Bu mülahizə əsasında alimlər Mimasın interyerinin strukturunun müxtəlif modellərinin mümkünlüyünü qiymətləndirmək üçün Cassininin məlumatlarından istifadə ediblər.

Hesablamalar göstərir ki, Mimasın içərisində, çox böyük dərinliklərdə, 25 milyon ildən az bir müddət əvvəl kosmik mənada əmələ gələn qlobal buzaltı okean var. O, böyüməyə və xassələrində dəyişməyə davam edir - yuxarı sərhədi tədricən yuxarıya doğru hərəkət edir və təxminən 2-3 milyon il əvvəl, Mimas səthindən 20-30 km məsafəyə çatıb. Sonuncu, elm adamlarının izah etdiyi kimi, Mimasın səthində niyə Avropa və Enseladda tapılan qeyzerlərin xarakterik qıvrımları, çatları və izlərinin olmadığını izah edir. Alimlər belə qənaətə gəliblər ki, bu strukturlar Saturnun ən yaxın peykində onun buzaltı okeanının qısa müddət ərzində mövcud olması və eyni zamanda bu yaxınlarda yerüstü buz yataqlarına çatması səbəbindən onun ən yaxın peykində formalaşmağa hələ vaxt tapmayıb.

V. QULİYEV




Bölməyə aid digər xəbərlər
{sape_links}{sape_article}