16:39 / 28-11-2024
Sabah qar yağacaq
İran şahının türk məşuqəsi – Pəhləvi hökmdarı onun qəlbini niyə oğurlaya bilmədi? - Fotolar
Tarix: 11-08-2020 09:43 | Bölmə: Cəmiyyət
İran şahının türk məşuqəsi – Pəhləvi hökmdarı onun qəlbini niyə oğurlaya bilmədi?
(Məhəmməd Rza şah və arvadı Sürəyya. 1950)

Günlərin bir günü türk gözəli Şerminin şöhrəti sərhədləri keçərək İrana da çatdıqda, Pəhləvi xanədanının hökmdarı Məhəmməd Rza şah hələ İran gözəli Sürəyya ilə evlənməmişdi.

Reyting.az
“əl-Monitor”-a istinadla xəbər verir ki, bu hekayətin davamı uzun illər Yaxın Şərqdə çoxsaylı ehtimallar və dedi-qoduların daimi mövzusu olub.

Məhəmməd Rza şahın adı qalmaqallı eşq macəraları yaşamış Avropa və Amerikanın nüfuzlu şəxsləri sırasında olub, tez-tez adı Hollivudun zərif cinsdən olan ulduzları ilə əlaqələndirilib və həmişə sarı mətbuatın diqqətini çəkib.

Bu macəralarda türk gözəllərinin adı da hallanıb. O cümlədən müğənni Berna Egeli və Emel Sayının. Amma az bilinən bir sima var.

İran şahının türk məşuqəsi – Pəhləvi hökmdarı onun qəlbini niyə oğurlaya bilmədi?

...Nazlının anası 1930-cu illərdə Türkiyənin Bağdaddakı səfiri olmuş şəxsin yeganə qızı idi. Gözəlliyi ilə məşhur olan 17 yaşlı bu qızın taleyi Nazlı Erayın "Səni bir yuxu kimi xatırlayıram" adlı kitabında əks olunub. Müəllif anasını "bir damla su qədər gözəl bir qız" kimi təsvir edib. Hətta şəklini kitabın üz qabığına da həkk edib.

Onu ilk dəfə görən kimi Məhəmməd Rza şahın ürəyini ovsunlayıb.

Yeri gəlmişkən, Şerminin fotosu 2003-cü ildə ABŞ hərbi hava qüvvələri tərəfindən məhv edilən və sonrakı iğtişaşlara qədər Bağdaddakı bir foto studiyanın vitrinində idi. Fotoda iki nəfər əks olunub: Şermin və əri Lütfullah Bütün.

...1930-cu ildə Türkiyənin Bağdaddakı səfiri Tahir Lütfi rəsmi görüşlərə qızı Şermini də aparır. Buna qədər də Şermin Türkiyə səfirliyindəki bütün gecə ziyafətlərində iştirak edir. Onun gözəlliyi dillərdə dastan idi. Bağdadın ictimai-siyasi mühitinə qədəm qoyduqda isə türk gözəlinin şöhrəti daha da artır.

Şermin tez-tez atası ilə birlikdə tennis oynamağa gedir. Nəhayət, Şermini tennis meydanında görən diplomatlardan biri türk gözəlinin şöhrətini İrana çatdırır.

İran şahının türk məşuqəsi – Pəhləvi hökmdarı onun qəlbini niyə oğurlaya bilmədi?

Şah ilk andan Şerminin gözəlliyinə valeh olur. Vaxt itirmədən qızın evinə zümrüd sırğalar və bilərziklərlə dolu mücrü göndərir. Bu, yalnız sevginin izhar əlaməti deyil, həm də evlilik istəyi idi.

Mücrünü Türkiyənin Bağdaddakı səfirliyinə aparan elçilər onu səfirə çatdırdılar: "Bu qutunu qəbul etmək və ya bu zinət əşyalarından birini qutudan çıxarmaqla evlilik təklifini qəbul etdiyinizi göstərmiş olursunuz".

Amma Şermin təklifi rədd edir. Elçilər əlləri yanlarında sallanmış və məyus sima ilə Tehrana qayıdırlar.

Nümayəndə heyətinin geri dönməsini səbirsizliklə gözləyən Məhəmməd Rza şah mücrünü açılmamış görəndə pərişan olur. Bir neçə il sonra o, Sürəyya ilə evlənir.

Şahın Şerminə olan sonsuz sevgisi Şermin haqqında kitabın çap olunması ilə ortaya çıxıb. “Əl-Monitor”-a verdiyi müsahibədə Nazlı Eray macəranın təfərrüatlarını danışıb. Hekayəni anasından şəxsən eşidib-eşitmədiyi soruşulduqda, o deyib: "Dəfələrlə özü nəql edib!"

Bəs Şerminin Pəhləvi hökmdarı ilə evlilikdən imtinasının səbəbi nə idi?

Nazlı Erayın kitabında hekayətin davamı belə xatırlanır: “Anam Bağdadda illərlə yaşadıqdan sonra, nəhayət, atamla evləndi. O, uzun müddət anama qızılgül dəsti göndərirdi. Onların toyu Ankarada baş tutdu".

İran şahının türk məşuqəsi – Pəhləvi hökmdarı onun qəlbini niyə oğurlaya bilmədi?
(Şermin və əri Lütfullah Bütün)

Müəllif yazır: "Atam zinət dolu mücrü ilə deyil, bir dəstə çiçəklə gözəl anamın qəlbini oğurlaya bildi”. Yəni Şermin bununla şahın səhv bir yol seçdiyini bildirmişdi.

Deyilənə görə, Şerminin Bağdadda da gizli bir aşiqi varmış. Bəs bu gizli məftun kim idi?

İran şahından başqa, Şerminə vurulan Kərkükdə yaşayan varlı bir türkmən ailəsinin kiçik oğluydu. Bağdad Universitetində tibb fakültəsinin tələbəsi olan gənc onu gecə məclislərində görmək üçün heç bir fürsəti əldən vermirdi. Doğrudur, sevgisi cavabsız qalmışdı.

Gənc bir neçə il sonra Türkiyəyə mühacirət edir. Sonra Hacıtəpə və Bilkent universitetlərini qurur və ölkənin Ali Təhsil Surasının sədri olur.

Bu, Ehsan Doğramaçı idi – yalnız Türkiyədə deyil, həm də dünyada tanınan və hörmət edilən, Avropa və Amerika universitetlərində dərs demiş həkim və pedaqoq, Türkiyədə ali təhsilin öncüllərindən biri, ali təhsil mövzusunda çoxsaylı beynəlxalq konfransların iştirakçısı və s.

Ölümündən 2 il əvvəl Doğramaçı qızına gözəl türk qızına olan sevgi hekayətini danışır. Uğursuz sevgisinin xatirəsinə qızına onun adını vermişdi – Şermin.

Ehsan Doğramacının ölümündən sonra qızı Nazlı Eraya zəng edir. Birlikdə nahar yeməyi yeyirlər. Şermin Nazlıya atasının eşq macərasını danışır və adının sirrini açıqlaylır.

Beləliklə, uzun illərin hekayəti üzərindən sirr pərdəsi götürülür.

Reyting.az




Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 16:39 Sabah qar yağacaq
Dünən, 12:08 Sabah yağış yağacaq
27-11-2024, 12:39 Sabah yağış yağacaq

bütün xəbərlər