Niyazi Mehdi: “Müftəxorlar rusca danışmaqla elitar görünmək istəyirlər”
Tarix: 14-09-2020 13:12 | Bölmə: Cəmiyyət
Niyazi Mehdi: “Müftəxorlar rusca danışmaqla elitar görünmək istəyirlər”

“Rusdilli məktblərlə bağlı məsələnin yenidən gündəmə gətirilməsi məni mat qoyur. Axı, 4-5 il əvvəl sosial şəbəkədə bu məsələ yetərincə ələk-vələk edilmişdi və bütün arqumentlər söylənmişdi. Çingiz Abdullayevin söylədiyi isə dillə təbliğatı qarışdırmaqdır”.

Bu sözləri Reyting.az-a açıqlamasında filosof Niyazi Mehdi deyib.

Niyazi Mehdi bildirib ki, rus mətbuatında aktiv olan erməni jurnalistlərinin çıxışları heç də parlaq deyil: “Onların Çingiz Abdullayevə parlaq görünməsi mənə çox təəccüblü gəlir. Bəlkə ona Kommunist Partiyasına rəğbəti təsir edir? Rasim Musabəyov ona yaxşı cavab vermişdi. Onun cavabını öz örnəklərimlə təkrar edim. Bizim Hikmət Hacızadə, Rasim Musabəyov, Rəhman Bədəlov, Erkin Qədirli, Zərdüşt Əlizadə, İlqar Məmmədov kimi intellektuallarımız rus hakimiyyətyönümlü federal kanallarında çıxış edənlərə fora verərlər. Sadəcə, onlar Putinin təbliğatına işləyib Amerikaya, Avropaya, demokratiyaya qarşı səviyyəsiz, mürtəce çıxışlara qoşulmağı özlərinə rəva bilməzlər”.

Azərbaycanda rus dili ətrafında başlanan növbəti müzakirələrə qoşulan N. Mehdinin fikrincə, sovet dönəmində rusdilli məktəbləri bitirənlər daha bilikli və çağdaş düşüncəli idilər: “Hindistanda və deyəsən, Sinqapurda da elə olmuşdu, ingiliscə oxuyanlar yerli dillərdə oxuyanlardan daha irəlidə idilər. Ancaq bizdə universitetdə rus bölməsində oxuyan tələbələrimə baxıb görürəm ki, onların öz dilimizdə oxuyan tələbələrimdən heç bir ciddi üstünlüyü yoxdur.

Bəs nə etməli? Rus dilini bilməyi asanlaşdırmaq üçün hansı yollar var? Çünki çoxları buna görə rusdilli məktəblərə üstünlük verirlər. Bu məsələdə bir çıxış yolu rusdilli bağçaları çoxaldıb rusdilli məktəbləri azaltmaqdır. Bağçada ruscanı öyrənmiş uşağın istedadı və ya həvəsi varsa, rusca kitablar oxumağı öyrənməsi asan olar.

İkinci yol rusdilli məktəbləri saxlayıb ali məktəblərdəki rus bölməsini prinsipial azaltmaqdır”.

Alimin fikrincə, ən ciddi problemimiz rusca danışmağın brend kimi prestijli qalmasıdır: “Hansısa gənclər elə bilir ki, rusca danışanda çox modern görünürlər. Bu, onlarda müftəxor psixolojisi yaradır: irəlidə görünmək üçün öz üzərində işləməyin əziyyətini çəkmək əvəzinə rusca danışmaqla elitar görünmək kələyi müftəxorluqdur. Belə müftəxorlar yəhudilər və ermənilər arasında da çox olub.

“Yəhudi həkim” brendindən nə qədər orta bacarığı olan yəhudi həkimlər istifadə ediblər.

Sovet dönəmində yaxşı erməni ustaları markasında da yüzlərlə zəif erməni ustası faydalanırdı. İndi, bizim rusca danışmağa üstünlük verən gənclər də onlara oxşayırlar”.

Vəziyyətdən çıxış yollarına toxunan N. Mehdi hesab edir ki, idarə və şirkət rəhbərlərinin iş yerində rusca danışmasının qarşısını almağın hüququ yolu tapılmalıdır. Buna isə onları dövlət məcbur eiməlidir: “Bunu sizə rus dilini sevən, ədəbiyyatı, əsasən, rusca oxuyan adam deyir.

Mənim oğlanlarımın ikisi də öz dilimizdə oxuyublar, evdə analarından ruscanı öyrəndiklərindən iki dili də əla bilir, iki dildə də yaxşı yazırlar. Ancaq şəhərdəki ortamın təsirindən bəzi dostları ilə rusca danışırlar. Bu anlamda məndən fərqləndiklərini bilirlər.

Sovet dönəmində mən hamı ilə yalnız öz dilimizdə danışdığımdan rusdilli tanışalarım da mənimlə bizim türkcədə danışmalı olurdular. Bəziləri isə rusca danışanda mən azəricə danışırdım, çünki onlar dilimizdə təmiz danışa bilməsələr də, yaxşı başa düşürdülər”.

Reyting.az




Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 16:39 Sabah qar yağacaq
Dünən, 12:08 Sabah yağış yağacaq
27-11-2024, 12:39 Sabah yağış yağacaq

bütün xəbərlər